Model relacji międzyludzkich H. Peplau 1

OPRACOWANIE: Hanna Grabowska

HILDEGARD PEPLAU

Model relacji międzyludzkich w pielęgniarstwie

RELACJA PIELĘGNIARKA-PACJENT I JEJ FAZY

 w oddziaływaniu terapeutycznym pielęgniarka-pacjent podstawowe znaczenie odgrywa komunikacja

i kształtowanie relacji

 komunikowanie terapeutyczne służy wpływowi pielęgniarki na odrzucanie przez pacjenta niewłaściwych dla jego

zdrowia wzorców myślenia i zachowania, a przyjmowanie wzorców myślenia i zachowania dla zdrowia
korzystnych

 właściwy przebieg procesu ułatwia pacjentowi taki rozwój jego osobowości, jaki jest ,,niezbędny dla jego

twórczego, konstruktywnego i produktywnego życia"

Faza orientacji
w tym, co jest niejasne, nieokreślone, niezrozumiałe, co zaburza poczucie bezpieczeństwa, co stanowi problem
wymagający wyjaśnienia, zidentyfikowania

Faza identyfikacji
pacjent osiąga możliwość obchodzenia się bez pomocy pielęgniarki i „pomaga sobie sam" w dalszym zaspokajaniu
swoich potrzeb oraz w dokonywaniu wyboru tych, na których pomoc będzie liczył w przyszłości

rodzaje zachowań pacjentów:
1) partycypowanie i współdziałanie;
2) niezależność albo izolowanie się od pielęgniarki;
3) bezradność i pełna zależność.

Faza eksploatacji
pacjent osiąga zdolność do korzystania w pełni z pomocy, jaką oferuje mu opieka nad zdrowiem, a także możliwość
kontrolowania różnych sytuacji

Faza rozwiązania
chory podejmuje formułowanie w sposób niezależny swoich nowych celów

R O L E W P I E L Ę G N I A R S T W I E



Rola obcego



Rola pielęgniarki jako źródła informacji



Rola nauczyciela



Rola przywódcy



Rola zastępcy



Rola konsultanta

P I E L Ę G N I A R S T W O

 jest bardzo ważnym międzyludzkim procesem terapeutycznym
 funkcjonuje wraz z innymi ludzkimi procesami niezbędnymi w utrzymaniu zdrowia zarówno pojedynczych ludzi,

jak i ludzkich społeczności

 pielęgniarstwo jest narzędziem edukacyjnym, jest siłą dojrzewania promującą rozwój osobowości w kierunku

życia konstruktywnego, twórczego, produktywnego, zarówno pojedynczych ludzi, jak i ludzkich społeczności

 celem pielęgniarstwa jest rozwój człowieka

Model relacji międzyludzkich H. Peplau 2

OPRACOWANIE: Hanna Grabowska

 osiąganie celu jest możliwe dzięki zapewnianiu takiej pomocy człowiekowi, jaka jest mu potrzebna do

uświadomienia sobie problematyczności różnych wzorców psychologicznych oraz do nabywania doświadczeń i
podejmowania wysiłków, zmierzających do zastępowania tych wzorców, które w nim funkcjonują, wzorcami
bardziej użytecznymi dla ciągłości jego własnego rozwoju

 podstawowymi pojęciami w tym procesie terapeutycznym są: pielęgniarka, pacjent, relacja terapeutyczna,

komunikowanie, cele i potrzeby człowieka, lęki, napięcia, frustracje.

O S O B A

 to organizm, który „w swoisty dla siebie sposób redukuje napięcia wytwarzane przez potrzeby"

 człowiek jest rozwijającym się systemem, charakterystycznych właściwościach biochemicznych, fizjologicznych i

interpersonalnych, posiadającym swoje potrzeby

 rozwój człowieka zachodzi w procesie interakcji ze znaczącymi osobami, a także dzięki sile własnej umożliwiają-

cej zmienianie się - pomoc pielęgniarki

 w procesie rozwoju własnego człowiek dysponuje trzema poziomami możliwości postrzegania siebie: w pełni

uświadamianymi, częściowo uświadamianymi, całkowicie nieświadomymi

 Wzorce zachowań człowieka dojrzałego są determinowane: jego wcześniejszymi doświadczeniami, czynnikami

sytuacji aktualnej oraz oczekiwaniami i celami w przyszłości.

 W chorobie, w związku z hospitalizacją, występuje często cofanie się zachowań człowieka do przejawiania ich

mniej dojrzałych wzorców - stan wywołany jest niezaspokojeniem potrzeb i konfliktami celów.

 Pielęgniarka - profesjonalistka jest przygotowana do zapewniania człowiekowi choremu takiej pomocy, jakiej on

potrzebuje do nabywania i integrowania doświadczeń w sposób korzystny dla swojego rozwoju - dzięki
podejmowaniu interakcji, umożliwiającej utrzymywanie lęku na poziomie wzmacniającym jego zdolności
percepcyjne.

Ś R O D O W I S K O

H.P. zawęża środowisko człowieka do jego mikroświata, koncentrując się głównie na procesach psychicznych

człowieka i na tych sytuacjach w środowisku szpitalnym, które zyskały uznanie jako najbardziej znaczące dla

promowania zdrowia w relacjach pielęgniarka-pacjent.

H.P. podkreśla znaczenie:



zdrowego środowiska przed urodzeniem,



interakcji rodzice-dziecko i w rodzinie



bezpiecznego środowiska



wpływów kultury w przyjmowaniu przez człowieka jego wierzeń, obyczajów

 środowisko terapeutyczne - fizykosocjalne, ze specjalnym wyróżnieniem środowiska pielęgniarka-pacjent
 osoba odpowiedzialna za kształtowanie tego środowiska to pielęgniarka

kategorie środowiska:

Model relacji międzyludzkich H. Peplau 3

OPRACOWANIE: Hanna Grabowska

 ustrukturalizowane (np. urządzenia, regulaminy, terapie)

 nieustrukturalizowane (interakcje międzyludzkie)

Z D R O W I E

 jest symbolem „ruchu naprzód" i oznacza zarówno rozwój osobowości, jak i innych ludzkich procesów, w

kierunku twórczego, konstruktywnego i produktywnego życia osobistego oraz życia społecznego

 „ruch naprzód" wywodzi się z lęku, który może wywoływać w człowieku zarówno zachowania promujące zdrowie,
 jak i takie, które je osłabiają
 wskaźnikiem zdrowia człowieka są jego umiejętności interpersonalne
 zdrowie i choroba mieszczą się na linii ciągłej – są ustopniowane
 stopień zdrowia człowieka wykazuje ścisłe powiązanie ze stopniem nasilenia jego lęku i ze zdolnością

przekształcania lęku w zachowania produktywne

P R O C E S P I E L Ę G N O W A N I A

pielęgniarka skupia uwagę wokół:

 poszczególnych faz procesu;
 wnikliwego rozpoznawania i rozwiązywania problemów zdrowotnych pacjenta;
 ukierunkowania aktywności na osiąganie celów zdrowotnych pacjenta;
 komunikowania, obserwacji, edukacji, dokumentowania

Poszerzenie obejmuje:

 promowanie zdrowia i zapobieganie chorobie, a nie tylko zajmowanie się człowiekiem chorym;
 zajmowanie się nie tylko pojedynczymi ludźmi, ale także ich grupami (rodzina, inne społeczności);
 uwzględnianie wielości złożonych czynników środowiskowych i ich wpływu na zdrowie