3 października 2014 r.

ISSN 1734-4980

W y j a ś n i e n i a   –   i n t e r p r e t a c j e   –   p r a k t y k a

UBEZPIECZEŃ

SPOŁECZNYCH

ZESZYTY

NABYWANIE ZNIŻKOWYCH 

AKCJI Akcja nie mieści się w pojęciu 

artykułu, przedmiotu lub usługi. 

Jest to ogół praw i obowiązków, 

nie może być w żaden sposób 

utożsamiana z kartą, talonem lub 

też innym znakiem uprawniającym 

do wymiany na konkretną usługę lub 

towar, tj. formą niepieniężnego zakupu 

po cenach niższych niż detaliczne 

lub formą usług. W konsekwencji 

od tego rodzaju przychodu powinny 

być naliczane składki na ubezpieczenia 

społeczne.
SFINANSOWANIE SZKOLENIA BHP 

DLA ZLECENIOBIORCY Pokrycie przez 

zleceniodawcę kosztów szkolenia 

bhp stanowi dla zleceniobiorcy 

przychód z działalności wykonywanej 

osobiście, który korzysta ze zwolnienia 

z oskładkowania i opodatkowania. 

Natomiast koszt badań lekarskich 

stanowi dla zleceniobiorcy przychód 

z działalności wykonywanej osobiście. 

W związku z tym przychód ten 

powinien zostać oskładkowany 

i opodatkowany.
ZWROT NADPŁACONYCH SKŁADEK 

Nadpłata składek jest najczęściej 

konsekwencją nieprawidłowości, 

które wystąpiły w dokumentach 

rozliczeniowych złożonych w ZUS. 

Jeśli nienależnie opłacone składki 

nie uległy przedawnieniu, płatnik 

może wystąpić do ZUS z wnioskiem 

o ich zwrot. Na zwrócenie płatnikowi 

nadpłaconych kwot ZUS ma 30 dni. 

Nie w każdym jednak przypadku 

wniosek płatnika będzie przez ZUS 

pozytywnie rozpatrzony.

w   n u m e r z e   m . i n . :

 6–7

  4

Roczne zatrudnienie młodego bezrobotnego 

nie decyduje o preferencjach składkowych

Aby pracodawca mógł skorzystać z nowego zwolnienia z opłacania składek 

na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, 

wystarczy sam fakt zatrudnienia bezrobotnego do 30. roku życia. Długość 

trwania umowy nie ma wpływu na prawo do skorzystania z tego zwolnienia.

Dzięki wejściu w życie reformy rynku pracy pracodawcy mogą korzystać z wielu 

przywilejów i korzyści z tytułu zatrudniania osób znajdujących się w najtrudniejszej 

sytuacji zawodowej, m.in. młodych bezrobotnych.

Przypominamy, że już od 27 maja 2014 r. pracodawcy oraz inne jednostki organizacyj-

ne nie opłacają składek na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń 

Pracowniczych przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu 

umowy o pracę, za skierowanych zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 

30. roku życia.

Ministerstwo Pracy podkreśla, że tak skonstruowane zapisy wskazują, że ulga dotyczy 

jedynie kolejno następujących po sobie 12 miesięcy, a warunkiem skorzystania ze zwol-

nienia nie jest utrzymanie zatrudnienia skierowanego bezrobotnego przez 12 miesięcy.

W a ż n e

Zdaniem resortu pracy ustawodawca w przepisach art. 104c ustawy z 20 kwietnia 

2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach runku pracy oraz art. 9c ustawy 

z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności 

pracodawcy nie miał intencji narzucać wymagalnego okresu zatrudnienia osoby 

bezrobotnej jako warunku do skorzystania z przedmiotowej ulgi. 

Nie zostały przewidziane również konsekwencje dla pracodawców i jednostek 

organizacyjnych w przypadku krótszego zatrudnienia wskazanych osób. Krótki termin 

zatrudnienia osoby bezrobotnej, skierowanej przez urząd pracy, oznacza krótszy 

okres korzystania przez zatrudniającego z przysługującego mu zwolnienia z opłacania 

obowiązkowych składek na wymienione fundusze.

Aby skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP, pracodawca musi więc 

zawrzeć umowę ze skierowanym bezrobotnym, który nie ukończył 30. roku życia. 

Wówczas od następnego miesiąca po zawarciu umowy nie ma obowiązku opłacania 

tych składek – aż do zakończenia trwania umowy z młodym bezrobotnym, jednak nie 

dłużej niż przez 12 miesięcy.

PODSTAWA PRAWNA:

art. 104c ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst 

jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 674 ze zm.),
art. 9c ustawy z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności praco-

dawcy (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 272 ze zm.).

„

„

Emilia Wawrzyszczuk

specjalista w zakresie prawa pracy  

i ubezpieczeń społecznych

 3

Aktualności

ZESZYTY UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH   3 PAŹDZIERNIKA 2014 r.

|

 

2

O D   R E D A K C J I

SZANOWNI CZYTELNICY,

wrzesień to nie tylko okres powrotu do szkoły naszych 

dzieci,  ale  to  także  czas,  kiedy  pracownicy  sami  bądź 

za  namową  swych  pracodawców  podejmują  decyzję 

o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Jakie obowiąz-

kowe i dodatkowe świadczenia musi i może zapewnić 

pracodawca szkolącemu się pracownikowi? Które z nich 

korzystają  ze  zwolnień  składkowo-podatkowych,  a  od 

których trzeba odprowadzić składki i podatek? 

Szczegółowe  opracowanie  tego  tematu  prezentujemy 

w dodatku specjalnym. 

Życzę pożytecznej lektury!

Krystyna Trojanowska

prawnik, specjalista w zakresie 

ubezpieczeń społecznych

 

Kierownik grupy czasopism:

Agnieszka Konopacka-Kuramochi

Redaktor prowadząca: Krystyna Trojanowska

Wydawca: Marlena Prószyńska

Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski

Korekta: Zespół

E-mail: ksiegowy@wip.pl

Skład i łamanie: Studio Raster, N. Bogajczyk

ISSN: 1734-4980

Druk: Paper&Tinta

Nakład: 3300 egz.
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a

Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10

e-mail: cok@wip.pl

NIP: 526-19-92-256

Numer KRS: 0000098264

– Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,

Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy 

Rejestrowy

Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

Materiały drukowane w „Zeszytach Ubezpieczeń 

Społecznych” wraz z innymi elementami subskrypcji 

chronione są prawem autorskim. Wykorzystanie tych 

materiałów wymaga zgody wydawcy. Zakaz ten nie 

dotyczy cytowania ze wskazaniem autora oraz źródła.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności prawnej 

za zastosowanie zawartych w „Zeszytach 

Ubezpieczeń Społecznych” lub w innych elementach 

subskrypcji informacji, wskazówek, przykładów itp. 

do konkretnych przypadków.

Zeszyty ubezpieczeń społecznych

Czytelniku, zaproponuj własny temat!

Jeżeli zetknąłeś się z zagadnieniem budzącym wątpliwości na gruncie składkowym 

– nie czekaj i zgłoś swój temat redakcji! 

Wyślij propozycję e-mailem na adres: 

ksiegowy@wip.pl

Bilety dla pracownika i jego rodziny 

nieoskładkowane

Składek na ubezpieczenia społeczne nie należy naliczać od przychodu, który pra-

cownik uzyskuje, korzystając z bezpłatnych przejazdów na podstawie udostęp-

nionych przez pracodawcę biletów, gdy ich przyznanie następuje na podstawie 

zakładowego układu zbiorowego pracy. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku 

przekazania tych biletów członkom rodziny pracownika.

Dodatkowo dla Czytelników:

•  

Serwis e-mailowy Przegląd ZUS i Płace 

– z nowościami w ubezpieczeniach 

społecznych

•  

Dostęp do serwisu www.wskazniki.pl 

z aktualnymi wskaźnikami i stawkami

•  

Dyżur e-mailowy – odpowiedzi na pytania 

przesłane na adres ksiegowy@wip.pl 

W 2014 roku ukaże się 14 numerów zwy-

kłych „Zeszytów ubezpieczeń społecznych” 

oraz 1 numer specjalny co trzecie wydanie 

poświęcony wybranemu problematycznemu 

zagadnieniu.

Takie wnioski zaprezentował ZUS w inter-

pretacji indywidualnej z 21 maja 2014 r., 

znak DI/100000/43/424/2014 (decyzja 

nr 188) po rozpatrzeniu następującej sprawy.

Wnioskodawca kupuje po cenach ulgo-

wych pracownikom i ich dzieciom bilety 

uprawniające do przejazdów komunikacją 

miejską. Z tego tytułu pracownicy uzyskują 

przychód ze stosunku pracy w rozumie-

niu przepisów o podatku dochodowym od 

osób fizycznych. To uprawnienie wynika 

z zakładowego układu zbiorowego pracy 

(zuzp). Przedsiębiorca ma wątpliwości, czy 

tego rodzaju świadczenia są zwolnione od 

składek.

Opinia ZUS

ZUS w wydanej interpretacji wskazał, 

że generalnie składki na ubezpieczenia 

społeczne są naliczane od przychodu 

w rozumieniu przepisów ustawy o podatku 

dochodowym od osób fizycznych, jaki uzy-

skuje pracownik, wykonując pracę, z wyłą-

czeniem wynagrodzenia za czas choroby 

oraz zasiłków. Składek nie opłaca się od 

przychodów wymienionych w rozporzą-

dzeniu ministra pracy i polityki socjalnej 

z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegóło-

wych zasad ustalania podstawy wymiaru 

składek, zwanego rozporządzeniem skład-

kowym. Zgodnie z § 2 pkt 26 tego aktu 

z podstawy wymiaru składek wyłączone są 

korzyści materialne wynikające z układów 

zbiorowych pracy, regulaminów wynagra-

dzania lub przepisów o wynagrodzeniu, 

a polegające na uprawnieniu do zakupu 

po cenie niższej niż detaliczna niektó-

rych artykułów, przedmiotów lub usług 

oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częś-

ciowo odpłatnych przejazdów środkami 

lokomocji. 

Wyłączenie określonej kategorii przycho-

dów z podstawy wymiaru składek stanowi 

wyjątek od ogólnej zasady, że podstawę 

wymiaru stanowi przychód, i powinno być 

interpretowane ściśle.

W a ż n e

Od składek na ubezpieczenia społeczne 

zwolnione są tylko te przychody, które:

„

y

wynikają z układów zbiorowych pracy, 

regulaminów wynagradzania lub przepisów 

o wynagrodzeniu,

„

y

przybierają postać niepieniężną,

„

y

mają charakter materialny, a więc nie sta-

nowią ekwiwalentu w formie pieniężnej,

„

y

umożliwiają korzystanie z bezpłatnych lub 

częściowo odpłatnych przejazdów środkami 

lokomocji.

Wobec tego, jak powiedzieliśmy na wstępie, 

omawiane składki nie powinny być nalicza-

ne od przychodu, który pracownik uzyskuje, 

korzystając z bezpłatnych przejazdów na pod-

stawie udostępnionych przez pracodawcę bile-

tów, gdy ich przyznanie następuje na podstawie 

ZUZP. Tak samo w przypadku przekazania 

tych biletów członkom rodziny pracownika, 

przychód jest zwolniony z oskładkowania. 

W powołanym § 2 pkt 26 rozporządzenia 

składkowego nie ma bowiem podziału na 

sytuacje, gdy bilety otrzymuje sam pracownik 

i gdy bilety otrzymują członkowie jego rodziny. 

W obu zatem przypadkach przychód uzyskuje 

pracownik i na podstawie § 2 pkt 26 rozpo-

rządzenia składkowego jest on zwolniony od 

składek, jeżeli prawo do tych biletów wynika 

z zakładowego układu zbiorowego pracy.

PODSTAWA PRAWNA:

§ 2 pkt 26 rozporządzenia ministra pracy 

i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie 

szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru 

składek (Dz.U. nr 161, poz.1106 ze zm.).

„

„

Anna Michalska

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

Kup książkę

Aktualności

3

 

|

3 PAŹDZIERNIKA 2014

 

r.  ZESZYTY UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

ZADAJ PYTANIE REDAKCJI:

 

KSIEGOWY@WIP.PL 

Czasowy pobyt za granicą nie pozbawi renty socjalnej

Rentę socjalną będzie można pobierać mimo czasowego przebywania poza gra-

nicami Polski – przewiduje zmiana przepisów ustawy o rencie socjalnej, będąca 

przedmiotem prac w parlamencie. Dotychczas osoba opuszczająca Polskę, bez 

względu na cel wyjazdu, traciła uprawnienie do tego świadczenia.

Przyjęta przez Sejm zmiana ustawy jest 

konsekwencją wyroku Trybunału Konsty-

tucyjnego z 25 czerwca 2013 r. (sygn. akt 

P 11/12). Trybunał uznał w nim obarcza-

nie obywateli polskich, zamieszkujących 

na stałe terytorium Polski, dodatkowym 

obowiązkiem faktycznego na nim przeby-

wania za „nadmierne i nieproporcjonal-

ne”. Wskazał, że analogiczny obowiązek 

zamieszkiwania na terytorium Polski nie 

dotyczy m.in. obywateli polskich ubiega-

jących się o rentę z tytułu niezdolności do 

pracy. Przypomnijmy, że renta socjalna 

przysługuje osobie pełnoletniej, która 

jest całkowicie niezdolna do pracy i nie-

zdolność ta powstała przed ukończeniem 

18. roku życia albo w trakcie nauki lub 

studiów – przed ukończeniem 25. roku 

życia. Świadczenie to jest zawieszane po 

osiągnięciu przychodów przekraczających 

70% przeciętnego miesięcznego wynagro-

dzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio 

ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzę-

du Statystycznego do celów emerytalnych. 

Nowelizacja ustawy o rencie socjalnej trafi 

teraz do Senatu*.

W a ż n e

Nowe zasady obejmą nie tylko obywateli 

polskich, ale też spełniających określone 

w ustawie kryteria cudzoziemców, 

obywateli państw członkowskich UE, 

państw członkowskich EFTA oraz członków 

ich rodzin, jeżeli posiadają prawo pobytu 

na terytorium Polski.

PODSTAWA PRAWNA:

art. 2 pkt 1 ustawy z 27 czerwca 2003 r. 

o rencie socjalnej (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. 

poz. 982 ze zm.).

* Stan na dzień oddania numeru do druku. 

„

„

Leszek Skupski

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

Nabywanie akcji ze zniżką nie jest zwolnione ze składek

Akcja nie mieści się w pojęciu artykułu, przedmiotu lub usługi. Jest to ogół 

praw i obowiązków, które uosabiają część kapitału, i nie może być w żaden 

sposób utożsamiana z kartą, talonem lub też innym znakiem uprawniającym 

do wymiany na konkretną usługę lub towar, tj. formą niepieniężnego zakupu po 

cenach niższych niż detaliczne lub formą usług. W konsekwencji od tego rodzaju 

przychodu powinny być naliczane składki na ubezpieczenia społeczne.

Stanowisko to prezentuje ZUS w interpre-

tacji indywidualnej z 12 maja 2014 r., znak 

DI/100000/43/399/2014 (decyzja nr 169). 

Zakład zajął je po przeanalizowaniu opisa-

nego poniżej stanu faktycznego.

Stan faktyczny

Pracownicy spółki córki mają możliwość 

comiesięcznego nabywania akcji spółki matki. 

Zakup akcji finansowany jest w 100% z włas-

nych środków pracowników. Odbywa się to 

przez comiesięczne potrącenia z ich wyna-

grodzenia netto. Przy zakupie akcji stosowany 

jest upust w stosunku do ich ceny rynkowej. 

Udzielany jest jedynie pracownikom. Spółka 

zamierza wprowadzić do regulaminu wyna-

gradzania zapis mówiący, że pracodawca udo-

stępnia pracownikom akcje korporacji po cenie 

niższej niż rynkowa. Wnioskodawca pyta, czy 

w przypadku dodania takiego zapisu pracow-

nicy, którzy nabędą akcje po cenie niższej niż 

rynkowa, uzyskają przychód, który jest zwol-

niony od składek na ubezpieczenia społeczne? 

Jego zdaniem od tego przychodu należy odpro-

wadzić składki na ubezpieczenia społeczne.

Opinia ZUS i jej 

uzasadnienie

Przychody zwolnione ze składek są wymienio-

ne w rozporządzeniu ministra pracy i polityki 

socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szcze-

gółowych zasad ustalania podstawy wymiaru 

składek, zwanym rozporządzeniem składko-

wym Wobec tego przy ustalaniu, czy od danego 

przychodu powinny być naliczane składki na 

ubezpieczenia społeczne, najpierw należy usta-

lić, czy określone świadczenie jest przychodem 

ze stosunku pracy. Następnie należy spraw-

dzić, czy tego rodzaju świadczenie nie zostało 

wymienione w rozporządzeniu składkowym. 

W a ż n e

Jeżeli do celów podatkowych określony 

przychód nie jest uznawany za 

przychód ze stosunku pracy, nie rodzi 

on także obowiązku opłacania składek 

na ubezpieczenia społeczne.

Wnioskodawca wskazał, że wartość upu-

stu, który uzyskuje pracownik, nabywając 

akcje po niższej cenie, stanowi przychód ze 

stosunku pracy. Biorąc to pod uwagę, ZUS 

sprawdzał, czy przychód ten może zostać 

wyłączony z podstawy wymiaru składek na 

podstawie § 2 pkt 26 rozporządzenia skład-

kowego. Zgodnie z tym przepisem z podsta-

wy wymiaru składek wyłączone są korzyści 

materialne wynikające z układów zbioro-

wych pracy, regulaminów wynagradzania 

lub przepisów o wynagrodzeniu, a polegające 

na uprawnieniu do zakupu po cenie niższej 

niż detaliczna niektórych artykułów, przed-

miotów lub usług. Z brzmienia tego przepisu 

wynika, że wyłączenie dotyczy nabycia przez 

pracownika artykułów przedmiotów lub 

usług za cenę niższą niż detaliczna, a więc 

z zapewnieniem częściowej odpłatności. 

Częściowa odpłatność polega na partycy-

pacji pracownika (choćby symbolicznej) 

w pokryciu kosztów zakupu tych świadczeń.

Pracownik uzyska efekt określony w § 2 

pkt 26, gdy pracodawca dokona zakupu 

towaru, przedmiotu lub udostępni korzysta-

nie z usług po cenie niższej od tej, do której 

uiszczenia pracownik byłby zobowiązany 

w przypadku osobistego (uzyskanego w ode-

rwaniu od zatrudniania) nabycia tych dóbr. 

Oznacza to, że wyłączeniu z podstawy 

wymiaru składek podlega równowartość 

różnicy między ceną nabycia usługi a pono-

szoną przez pracownika odpłatnością. 

Tak jak zaznaczyliśmy na wstępie, ZUS 

w wydanej interpretacji uznał, iż akcja nie jest 

artykułem, przedmiotem ani usługą, ale zbio-

rem praw i obowiązków. W żaden sposób 

nie może być utożsamiana z kartą, talonem 

lub też innym znakiem uprawniającym do 

wymiany na konkretną usługę lub towar, tj. 

formą niepieniężnego zakupu po cenach niż-

szych niż detaliczne lub formą usług. 

W a ż n e

Przez swój specyficzny charakter akcja 

odrywa się od relacji łączącej pracownika 

z pracodawcą – może być odsprzedana 

i stanowić dodatkowe źródło dochodu, 

co w sposób zasadniczy różni ją np. od 

pakietów medycznych czy karnetów 

sportowych. W konsekwencji od tego 

rodzaju przychodu powinny być naliczane 

składki na ubezpieczenia społeczne.

PODSTAWA PRAWNA:

§ 2 pkt 26 rozporządzenia ministra pracy 

i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie 

szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru 

składek (Dz.U. nr 161, poz. 1106 ze zm.).

„

„

Jan Leski

prawnik

Kup książkę