Historia hotelarstwa w Polsce i na świecie.
Naturalna ciekawość świata, potrzeba odkrywania nowych lądów, poznawania
innych ludzi, poszerzania wiedzy o świecie, który nas otacza, już od wieków skłania ludzi
do podróżowania. I już od wieków na podróżnych szlakach pojawiają się miejsca gościnne
- na początku na trasach kupców i pielgrzymów na Bliskim Wschodzie powstawały
karawan seraje, w średniowiecznej Europie pierwsze zajazdy i hospicja (od. tac. hospes -
gość), wreszcie - amerykańskie saloony, a następnie namiastki tego, co dziś nazywamy
hotelem. Standard usług świadczonych w tych miejscach znacznie odbiegał od naszych
dzisiejszych wyobrażeń o wygodnym miejscu do spania i odpoczynku, jakim jest hotel.
Nierzadko gość musiał przybywać do gospody z własnym łóżkiem i zastawą stołową (tak
jak czyni
li to zamożni mieszczanie w XVII-wiecznej Europie) czy też uważać, by
w nocy koza nie zjadła mu poduszki spod głowy, bowiem musiał dzielić izbę wraz
z gospodarskim inwentarzem. Droga od pierwszych udokumentowanych przez
historyków miejsc gościnnych do współczesnego hotelu trwała cztery tysiące lat.
Niezależnie jednak od warunków mieszkalnych i od ceny, jaką trzeba było za
nocleg zapłacić, w miejscach gościnnych obowiązywała jedna zasada hospes hospiti
sacer (gość gospodarzowi święty), jak mawiali starożytni Rzymianie. Gość w dom
Bóg w dom - tak mawiamy dziś my. Tam gdzie jest mowa o hotelarstwie, nie można
nie mówić o gościnności. Gościnność to cecha, która łączy wszystkich hotelarzy,
to genius loci (duch miejsca), który powinien zamieszkiwać każdy bez wyjątku
hotel. To wreszcie spotkanie - skrzyżowanie dróg - ludzi wędrujących i
poszukujących miejsc gościnnych z ludźmi oferującymi tę gościnę. Z ludźmi,
których dziś nazywamy hotelarzami.
Główne przyczyny rozwoju starożytnego hotelarstwa to:
•
wymiana handlowa,
•
podróże związane z odwiedzaniem miejsc kultu religijnego,
•
rozszerzające się stosunki dyplomatyczne między państwami,
•
podróże do miejscowości o charakterze uzdrowiskowym.
Marzena Wojciechowska dla Centrum Nauki i Biznesu ŻAK; Poznań 2011 r.
Najważniejsze daty i wydarzenia z historii hotelarstwa na świecie:
XXX-XV w. p.n.e.
Bliski Wschód
•
Powstają gospody dla karawan kupieckich, tzw.
karawanseraje
, budowane w odległości jednego dnia drogi.
Starożytna Grecja
•
Budowane są domy zajezdne w miejscach kultu
religijnego, tzw.
pandokia
. Jednym z obiektów tego
rodzaju był dom zajezdny w Świątyni Hery w Platejach.
Resztki tego typu budowli odnaleziono także w Olimpii,
gdzie obchodzono święto ku czci Zeusa.
Starożytny Rzym
•
W Rzymie na Polu Marsowym zbudowano dom gościnny
przeznaczony przede wszystkim dla przedstawicieli państw
obcych przybywających z oficjalną misją.
•
Wzdłuż dróg powstawały także utrzymywane przez
państwo gospody i zajazdy, tzw.
mansiones
(dla dłuższych
pobytów) i
stationes
(dla krótszych).
•
Pojawiły się także pierwsze gospody i zajazdy w
miejscowościach uzdrowiskowych. Pozostałości takich
obiektów odkryto w ruinach Pompei i Herkulanum.
•
W Kodeksie Hammurabiego w XVII w. p.n.e. znalazły się
pierwsze przepisy mówiące o odpowiedzialności zakładów
gościnnych za rzeczy wniesione przez gościa i o
obowiązku oznakowania zakładu tablicą i nazwą.
325 r.
•
Sobór w Nicei podjął decyzję zalecającą organizowanie w
miastach gospod dla podróżnych, tzw.
xenodochiumi
VIII - IX w.
•
Karol Wielki nakłada na klasztory i kościoły obowiązek
gościnności, nakazuje im prowadzić i utrzymywać
hospicja, tzn. udzielać pielgrzymom i podróżnym
nieodpłatnie noclegów, wyżywienia, opieki lekarskiej i
kąpieli.
•
Pierwsze hospicja powstały na przełęczy Septimar (822 r.)
i Przełęczy Świętego Bernarda (850 r.). Szwajcaria do dziś
uważana jest za kolebkę europejskiego hotelarstwa (przez
ten kraj wiodły główne szlaki pielgrzymkowe z Anglii,
Niemiec i Francji do Rzymu).
XI i XII w.
Palestyna
•
W związku z wyprawami do Ziemi Świętej (krucjaty
rycerskie) powstawały gospody i hospicja rycerskie.
1254 r.
•
Król Ludwik IX wydaje akt prawny regulujący
Marzena Wojciechowska dla Centrum Nauki i Biznesu ŻAK; Poznań 2011 r.
Francja
prowadzenie gospod i zajazdów.
XIII - XV w.
Europa
•
Przy placach targowych powstają gospody dla kupców.
1266 r.
Niemcy
•
Prawo magdeburskie określiło obowiązki właścicieli
gospod.
1356 r.
Wenecja
•
Powstaje pierwszy cech zrzeszający właścicieli hospicjów.
XV - XVII w.
Europa
•
W związku z podbojami kolonialnymi i rozwojem handlu
zaczynają powstawać obiekty noclegowe w miastach
portowych - w Sewilli, Kadyksie, Barcelonie, Londynie,
Bristolu, Amsterdamie, Bordeaux i in.
•
W tym okresie powstają także tzw.
stacje pocztowe
(w
Anglii nazywane booking offices) - miejsca, będące
jednocześnie zajazdami i gospodami, gdzie zatrzymywały
się dyliżanse pocztowe w celu wymiany koni i
odpoczynku.
1792 r.
Francja
•
Rezydencje szlacheckie w wyniku rewolucji zostają
przekształcone w hotele (francuskie słowo l`hotel
wcześniej oznaczało pałac)
XVIII w.
USA
•
W amerykańskich miasteczkach powstają
saloony
-
odpowiedniki europejskich gospod.
1794 r.
USA
•
Powstaje pierwszy hotel w Nowym Jorku
XIX w.
Francja
•
Powstają pierwsze specjalnie budowane hotele
1829 r.
USA
•
W Bostonie powstaje Tremont pierwszy hotel na miarę
dzisiejszych czasów (hotel miał 170 pokoi 1 - i 2-
osobowych z w.c., karty menu w restauracji, stanowiska
recepcjonistów, bagażowych oraz posłańców).
1841 r.
Anglia
•
Powstaje pierwsze biuro podróży, którego założycielem
jest Thomas Cook.
XIX w.
Europa
•
Zaczyna rozwijać się hotelarstwo elitarne (eleganckie
hotele typu rezydencjalnego), zapoczątkowane we Francji
przez Cezara Ritza, np. hotele Ritz w Paryżu i Madrycie,
Savoy w Londynie, Astoria w Sankt Petersburgu.
•
W związku z rozwojem kolei żelaznych powstają także
liczne hotele dworcowe zwane
terminus
.
Marzena Wojciechowska dla Centrum Nauki i Biznesu ŻAK; Poznań 2011 r.
•
Powstaje wiele hoteli uzdrowiskowych w miejscowościach
górskich i na terenach podgórskich (Alpy, Bawaria) oraz
nadmorskich (Morze Północne, Morze Bałtyckie).
1907 r.
USA
•
Amerykański przedsiębiorca M. Statler zakłada
towarzystwo zajmujące się budową hoteli. Powstaje hotel
Buffalo Statler. Fakt ten powszechnie uważa się za
początek systemów hotelowych, czyli przedsiębiorstw
skupiających więcej niż jeden obiekt.
1940 r.
USA
•
Powstają łańcuchy
hotelowe
Sheraton i Hilton
1952 r.
USA
•
Powstaje system hotelowy Hiliday Inn
druga połowa XX w.
i wiek XXI
•
Gwałtowny rozwój usług hotelarskich w bardzo różnych
formach (sieciowe, elitarne, popularne) i o zróżnicowanym
standardzie.
Rozwój usług hotelarskich na ziemiach polskich wiąże się nierozerwalnie z
rozwojem naszej państwowości, czyli z terenami dziś nazywanymi Wielkopolską.
Hotelarstwo rozwijało się tu podobnie jak na terenach Europy Zachodniej. Jako
pierwsi gościny pielgrzymom udzielali mnisi w przyklasztornych hospicjach.
Równolegle rozwijały się przydrożne gospody, zajazdy i oberże. W XVI i XVII
wieku powstawały stacje dyliżansowo - pocztowe. Pierwsze hotele pojawiły się pod
koniec XVIII wieku.
Najważniejsze daty i wydarzenia z historii hotelarstwa w Polsce
1187 r.
•
W Poznaniu powstaje hospicjum przy klasztorze
Joannitów.
XII w.
•
Powstają pierwsze karczmy (
taberny
) prowadzone
początkowo przez duchowieństwo i budowane przeważnie
przy kościołach dla potrzeb wiernych i podróżnych. Były
ośrodkami życia towarzyskiego, podobnie jak hospicja
zapewniały bezpłatnie skromne wyżywienie i nocleg. W
Tyńcu istniał już wtedy browar z karczmą.
XIV w.
•
Biskupi zabronili duchownym prowadzenia gospod -
Marzena Wojciechowska dla Centrum Nauki i Biznesu ŻAK; Poznań 2011 r.
przechodzą one w ręce świeckie. Powstają przy szlakach
handlowych i drogach wjazdowych do miast. Nowe
karczmy (
szynki
) budowane są głównie przez szlachtę
posiadającą browary i gorzelnie. Udzielanie gościny
zaczyna być odpłatne.
1374 r.
•
Pierwszy zapis w polskim prawie dotyczący miejsc
gościnnych - w Statucie Wiślickim Kazimierza Wielkiego
pojawia się nakaz, „aby karczmarzom gwałtu nikt
czynić nie śmiał".
1489 r.
•
W Toruniu powstaje „Gospoda pod Modrym Fartuszkiem",
najstarsza do dziś istniejąca gospoda w Polsce.
XVI-XVII w.
•
Powstają stacje pocztowo - dyliżansowe, m.in. w
Krakowie, Warszawie, Lublinie, Poznaniu, Zamościu,
Rzeszowie.
1693 r.
•
Z inicjatywy Królowej Marysieńki powstaje w Warszawie
zajazd kupiecki Marywil (franc. Marie - Ville), będący nie
tylko miejscem noclegowym, ale też centrum rozrywki i
handlu. Marywil został zburzony w 1825 r. Obecnie na
jego miejscu stoi Teatr Wielki.
XVII-XVIII w.
•
Pojawiają się pierwsze obiekty sanatoryjno-hotelarskie w
miejscowościach o charakterze uzdrowiskowym, głównie
w Sudetach (Kudowa Zdrój, Duszniki Zdrój, Jedlina
Zdrój).
•
Zaczynają powstawać pierwsze schroniska górskie
(również w Sudetach).
XVIII w.
•
Powstają karczmy o dość znacznych rozmiarach i
szerszym zakresie świadczonych usług, tzw.
austerie
(np.
w Dobrej pod Strykowem).
XVIII - XIX w.
•
Powstają pierwsze domy zajezdne i hotele typu miejskiego
(np. hotele Pruski - późniejszy Angielski i Pod Białym
Orłem w Warszawie).
1806 r.
•
Powstaje schronisko górskie pod Babią Górą.
1824 r.
•
Dyrekcja Generalna Korpusu Inżynierów Dróg i Mostów
Królestwa Polskiego wydała zbiór „Wzorów na dom
zajezdny przy drogach bitych". Zbiór ten zawierał projekty
zajazdów oraz charakterystykę ich lokalizacji. Przepisy
uznawane są za pierwszy nowoczesny akt prawny
dotyczący budownictwa hotelowego.
1826 r.
•
W Warszawie było już 9 hoteli (Europa, Lipski,
Drezdeński,Angielski, Litewski, Polski, Podlaski,
Wileński, Niemiecki, Hotel Pod Białym Orłem) oraz 25
Marzena Wojciechowska dla Centrum Nauki i Biznesu ŻAK; Poznań 2011 r.
domów zajezdnych.
1842 r.
•
W Poznaniu powstaje hotel Bazar (wówczas jeden z
najnowocześniejszych).
XV1II/XIX w.
•
W Łodzi istniało już 11 hoteli, m. in. Grand i Savoy, w
Krakowie takie hotele, jak Pod Złotą Kotwicą, Grand
Hotel, hotel Francuski oraz czynny do dziś hotel Pod Różą,
w Lublinie powstały hotele Wiktoria i istniejący do dziś
hotel Europa, w Poznaniu hotele Berliński, Pod Trzema
Krzyżami, Wiedeński, Francuski.
koniec XIX w.
•
Intensywnie rozwijają się schroniska górskie w Sudetach i
Karpatach (zwłaszcza w Tatrach - schroniska: nad
Morskim Okiem, w Dolinie Kościeliskiej, Dolinie Pięciu
Stawów, na Hali Gąsienicowej).
1918 -1939 r.
•
Rozwija się hotelarstwo o standardzie zbliżonym do
zachodnioeuropejskiego, powstają nowe luksusowe hotele
(np. Patria w Krynicy należąca do Jana Kiepury) stare są
poddawane modernizacji.
•
W ówczesnych granicach Polski istniało wówczas ok. 1700
hoteli i 1200 pensjonatów.
•
W okresie międzywojennym wraz z rozwojem turystyki
rozwijały się również schroniska, domy wycieczkowe i
kempingi.
po 1945 r.
•
Najbardziej reprezentacyjne hotele weszły w skład
Polskiego Biura Podróży Orbis.
•
Większość pensjonatów, domów wycieczkowych i
schronisk weszła w skład Funduszu Wczasów
Pracowniczych (stały się jednocześnie ośrodkami, do
których można było przyjechać tylko ze skierowaniem z
zakładu pracy).
lata 70 XX w.
•
Na polskim rynku pojawiają się pierwsze zagraniczne
systemy hotelowe
1974 r.
•
W Warszawie zostaje otwarty hotel Forum, należący
wówczas do brytyjskiego systemu Intercontinental Hotels
Corp.
druga połowa XX w.
i wiek XXI
•
Gwałtowny rozwój usług hotelarskich w bardzo różnych
formach (zarówno sieciowe Holiday Inn, Marriott, Accor,
Louvre jak i indywidualne hotele) o zróżnicowanym
standardzie.
Marzena Wojciechowska dla Centrum Nauki i Biznesu ŻAK; Poznań 2011 r.
Marzena Wojciechowska dla Centrum Nauki i Biznesu ŻAK; Poznań 2011 r.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
więcej podobnych podstron