Rodari Gianni - Gelsomino w Kraju K³amczuchów

Gianni Rodari

Gelsomino

W Kraju Kłamczuchów

Oto historia Gelsomina (czytaj: D

elsomino) taka, jak

on sam mi opowiadał.

Słuchaj

c tego opowiadania, o mało nie ogłuchłem, chocia

napchałem sobie do

uszu chyba z pół kilo waty. Bo Gelsomino ma tak silny głos,

e kiedy mówi

szeptem, słysz

go nawet pasa

erowie odrzutowych samolotów lec

cych na wysoko

dziesi

ciu kilometrów nad poziomem morza i głow

Gelsomina. Obecnie jest on

znakomitym

piewakiem, ma gło

ne i sławne na obu półkulach nazwisko, którego nie

potrzeba tutaj wymienia

, gdy

na pewno sto razy czytali

cie je w gazetach. A

Gelsominem nazwano go w dzieci

stwie i pod tym imieniem wyst

puje w naszym

opowiadaniu. A wi

c razu pewnego był sobie bardzo zwyczajny chłopiec, wzrostem

e nawet nieco mniejszy od innych. Ale, jak tylko zjawił si

wiecie i

wydał pierwszy krzyk, wszyscy zrozumieli,

e natura obdarzyła go głosem o

nieprawdopodobnej sile. Chłopiec urodził si

pó

noc

i mieszka

cy osady

natychmiast powyskakiwali z łó

ek, s

e słysz

wzywaj

do pracy syren

fabryczn

. Ale był to tylko Gelsomino, który krzyczał z całej siły,

eby

wypróbowa

głos, jak to czyni

zwykle nowo narodzone dzieci. Na szcz

ęś

cie

noworodek szybko nauczył si

spa

od wieczora do rana, jak przystoi wszystkim

przyzwoitym ludziom, wyj

wszy dziennikarzy i nocnych dozorców. Jego pierwszy

krzyk rozlegał si

zawsze punktualnie o godzinie siódmej rano, wła

nie wtedy,

kiedy ludzie powinni wstawa

i i

ść

do pracy. Syreny fabryczne stały si

niepotrzebne i wkrótce wyrzucono je na złom. Gdy Gelsomino uko

czył siedem lat,

poszedł do szkoły. Nauczyciel zacz

ł sprawdza

list

obecno

ci i, kiedy doszedł

do litery "g", powiedział: - Gelsomino? - Jestem! - odparł rado

nie nowy ucze

a w klasie rozległ si

tak wielki łoskot,

e tablica rozleciała si

na tysi

kawałków. - Kto rzucił kamieniem w tablic

? - zapytał wychowawca i gro

nie

wyci

ł r

w kierunku linijki. Nie było odpowiedzi. - Jeszcze raz sprawdzimy

list

- rzekł nauczyciel. Znów zacz

ł od litery "a" i po ka

dym nazwisku

zapytywał: - Czy to ty rzuciłe

kamie

? - Ja nie! Ja nie - zapewniali

wystraszeni chłopcy. Kiedy przyszła kolej na liter

"g", Gelsomino równie

wstał

i z cał

szczero

powiedział: - Ja nie, prosz

... Ale nie zd

ąŜ

ył dopowiedzie

"pana", a szyby w oknach poszły za przykładem tablicy. Tym razem nauczyciel
patrzył wszystkim w oczy i mógł zar

czy

aden z czterdziestu uczniów nie

miał w r

ku procy. - To na pewno kto

z ulicy - zdecydował - jaki

urwis, który

zamiast i

ść

do szkoły, wał

sa si

z proc

i niszczy ptasie gniazda. Gdy mi

wpadnie w r

ce, wezm

go za ucho i zaprowadz

do policjanta. Na tym si

tego

dnia zako

czyło. Nast

pnego ranka nauczyciel znów zacz

ł sprawdza

obecno

ść

znów doszedł do Gelsomina. - Jestem! - rzekł nasz bohater i z dum

spojrzał

dookoła, zadowolony,

e znów jest w szkole. - Trach! Trach! - odpowiedziało mu

okno. Szyby, które wo

ny wstawił pół godziny temu, posypały si

na dziedziniec.

- Dziwne - zauwa

ył nauczyciel - wystarczy doj

ść

do twojego nazwiska, aby

zacz

ły si

nieszcz

ęś

cia. Ju

wiem, mój chłopcze, ty masz nadzwyczaj silny głos.

Kiedy wołasz, powstaje co

w rodzaju huraganu. Skoro wi

c chcemy zachowa

szkoł

i ratusz, to od tej chwili musisz mówi

tylko szeptem. Zgoda? Gelsomino,

zmieszany i czerwony ze wstydu, próbował zaprzeczy

. - Prosz

pana, to nie ja! -

Trach! Trach! - odezwała si

nowa tablica, któr

godzin

temu przyniósł ze

sklepu wo

ny. - Oto masz dowód - zako

czył nauczyciel. A zobaczywszy,

e po

policzkach Gelsomina płyn

łzy, zszedł z katedry, zbli

ył si

do chłopca i

łagodnie pogłaskał go po głowie. - Posłuchaj mnie uwa

nie, synku. Twój głos mo

ci przysporzy

wiele zmartwie

albo przyni

ść

wielk

sław

. Na razie staraj si

liwie rzadko nim posługiwa

. Zreszt

milczenie jeszcze nikomu nie

zaszkodziło. Od tego dnia zacz

ły si

dla Gelsomina piekielne m

czarnie. Na

lekcjach siedział z chusteczk

przyci

do ust, by nie wywoływa

nowych

zniszcze

. Ale i przez chusteczk

jego głos grzmiał tak,

e inni uczniowie

musieli zatyka

uszy. Nauczyciel starał si

wyrywa

go do odpowiedzi jak mo

najrzadziej. Gelsomino jednak uczył si

dobrze i nauczyciel był pewny,

wszystkie lekcje odrabia doskonale. W domu, gdy rozbił głosem w drobny mak
dwana

cie szklanek, zabroniono mu równie

otwiera

usta. Aby sobie ul

chłopiec szedł gdzie

daleko od osiedli ludzkich, do lasu, w pole albo na brzeg

jeziora. Tam, upewniwszy si

e jest sam i

e nie wida

w pobli

u oszklonych

okien, kładł si

twarz

do ziemi i

piewał. W ci

gu niewielu minut ziemia

zaczynała si

rusza

: krety, mrówki, d

ownice i wszystko, co

yje pod ziemi

umykało, gdzie oczy ponios

, s

e rozpocz

ło si

trz

sienie ziemi. Jeden

jedyny raz Gelsomino zapomniał o swej zwykłej ostro

ci. Zdarzyło si

to w

niedziel

na stadionie w czasie meczu piłki no

nej. Gelsomino nie był specjalnie

zagorzałym kibicem, ale mecz stopniowo rozpalił mu krew. W pewnej chwili
miejscowa dru

yna, dopingowana w

ciekłymi okrzykami swoich zwolenników, przeszła

do ataku. (Sam nie bardzo dobrze wiem, co to takiego "przej

ść

do ataku", gdy

słabo znam si

na grze w piłk

i przekazuj

tylko słowa Gelsomina, ale

eli czytujecie pisma sportowe, to na pewno zrozumiecie, o co tu chodzi). -

Gola! Gola! - ryczeli kibice. - Gola! - krzykn

ł Gelsomino. Wła

nie w tej samej

sekundzie prawoskrzydłowy posłał piłk

rodek ataku. I oto na oczach

wszystkich piłka, uniósłszy si

w powietrze, w połowie drogi nagle zmieniła

kierunek, pchana niewidzialn

sił

przemkn

ła mi

dzy nogami bramkarza i wpadła

do bramki przeciwnika. - Gol! - krzykn

li widzowie. - Oto strzał! Widzieli

cie,

jak dokładnie był wymierzony? - chwalono. - Co do jednego milimetra. Ten gracz
ma złot

nog

! Ale Gelsomino, ochłon

wszy, zrozumiał,

e popełnił nieostro

ść

"Nie ulega w

tpliwo

ci - pomy

lał - ja strzeliłem bramk

swoim okrzykiem. Trzeba

wzi

ąć

w cugle, bo to przecie

sprzeczne z regulaminem sportowym. Teraz musz

zrobi

wszystko, aby strzeli

gola i do naszej bramki, wtedy b

dzie w porz

dku."

Wkrótce nadeszła po temu okazja. Gdy dru

yna go

ci przeszła do ataku, Gelsomino

wydał okrzyk i wp

dził piłk

do bramki swojej dru

yny. Rozumie si

samo przez

e serce

cisn

ł mu ból. Jeszcze po wielu latach, opowiadaj

c o tym,

dodawał: - Wolałbym sobie palec uci

ąć

strzeli

bramk

swoim. Ale inaczej

post

nie mogłem. Kto

inny na jego miejscu zrobiłby prawdopodobnie wszystko,

aby pomóc swojej dru

ynie. Kto

inny - tak. Ale nie Gelsomino! Jego uczciwo

ść

była kryształowa jak

ródlana woda. I taki pozostał, chocia

rósł i rósł, a

wkrótce z chłopca stał si

młodzie

cem. Wysoki jednak ie był: raczej mały ni

y i raczej szczupły ni

gruby. Imi

Gelsomino - to znaczy "mały Gelsomo" -

pasowało do niego doskonale i słu

yło mu szcz

ęś

liwie, gdy

od d

wigania jakiego

ęŜ

kiego imienia mógłby przecie

dosta

garbu. Rozdział 2 Gelsomino gło

piewa ~ głosem str

ca ~ gruszki z drzewa Pewnego ranka Gelsomino wyszedł na

spacer i zobaczył,

e gruszki dojrzały. Gruszki czyni

to tak: nic nie mówi

wisz

sobie, wisz

, a

gdy pewnego ranka idziemy je obejrzee

, s

dojrzałe i

gotowe do zerwania. "Szkoda - rzekł do siebie Gelsomino -

e nie zabrałem

drabiny. Pójd

do domu, by j

przynie

ść

, a jednocze

nie wezm

i tyczk

, aby

ąć

do najwy

szych gał

zi". W tym momencie wpadł mu do głowy pomysł, a

raczej kaprys. "A gdybym spróbował głosu?" - zapytał sam siebie i pół

artem,

pół serio, nachyliwszy si

pod drzewem, krzykn

ł: - Ryms!!! - Pac! Pac! Pac_pac!

- odpowiedziały gruszki spadaj

c na dół całymi kopami. Gelsomino podszedł do

nast

pnego drzewa i powtórzył to samo. Za ka

dym jego okrzykiem gruszki obrywały

z gał

zi, jak gdyby tylko czekały na rozkaz. "Zaoszcz

dziłem sobie roboty -

pomy

lał uradowany. - To

wietny pomysł u

głosu zamiast drabiny i tyczki".

Podczas gdy Gelsomino chodził tak po sadzie, zobaczył go wie

niak, który w

pobli

u kopał swoj

ziemi

. Przetarł oczy i uszczypn

ł si

w nos, spojrzał

jeszcze raz, a gdy si

upewnił,

e nie

ni, pobiegł zawoła

. - Popatrz i ty

- powiedział do niej dr

Ŝą

cym głosem. - Gelsomino to chyba jaki

czarownik.

ona

spojrzała i upadłszy na kolana, krzykn

ła: - To cudotwórca! - A ja ci mówi

magik! - A ja powtarzam:

ty: Do tej pory m

ąŜ

ona

yli ze sob

w zgodzie,

a tu nagle on chwycił za motyk

, ona złapała rydel i tak uzbrojeni zacz

obstawa

de przy swoim zdaniu. Wreszcie wie

niak zaproponował:_ - Zawołajmy

siadów, niech tu przyjd

. Zobaczymy, co oni na to powiedz

. Pomysł zwołania

ludzi, a przy tym zdobycie nowego tematu do plotek skłoniły kobiet

do odło

enia

rydla. Jeszcze przed wieczorem cała okolica wiedziała o tym, co si

stało.

Ludzie podzielili si

na dwie partie: jedni utrzymywali,

e Gelsomino jest

tym, inni,

e niebezpiecznym czarnoksi

ęŜ

nikiem. Dyskusje przybierały na sile

niby fale morskie, kiedy zaczyna wia

mistral. * Wybuchały kłótnie, byli nawet

ranni, na szcz

ęś

cie tylko lekko. Jeden z nich na przykład sparzył si

fajk

gdy

w zapale dyskusji wło

ył j

do ust odwrotnym ko

cem. Mistral - zimny wiatr

północno_zachodni, wiej

cy nad Morzem

ródziemnym. Policjanci nie wiedzieli,

kogo łapa

za kołnierz, i z tego powodu nikogo nie przymkn

li. Biegali od jednej

grupy do drugiej i nawoływali do spokoju obydwie strony. Najbardziej zaciekli
dyskutanci udali si

do sadu Gelsomina. Jedni, aby zdoby

na pami

gar

ść

błogosławionej ziemi, inni, aby j

wła

nie zdepta

, zniweczy

, poniewa

była

ziemi

zauroczon

. Gelsomino, widz

c biegn

cych ludzi, pomy

lał,

e widocznie

wybuchł gdzie

ar. Chwycił wi

c wiadro, by równie

wzi

ąć

udział w gaszeniu

płomieni. Tymczasem tłum zatrzymał si

przed jego domem i Gelsomino usłyszał,

mowa jest o nim. - Otó

i on! To on! - Cudotwórca!

ty! - Jaki tam

ty!

Czarownik i tyle! Nawet trzyma wiadro, aby wyczynia

czarodziejskie sztuki!

uwa

ajcie! - Sta

my dalej, na lito

ść

bosk

! Je

eli w nas rzuci, jeste

zgubieni. - Czym? No, czym? Nie widzicie? To smoła diabelska! Je

eli przylgnie

do nas, nie znajdziemy lekarza, który by nas wydobył z tej biedy! - Cudotwórca!
- Gelsomino! Widziano ci

! Rozkazujesz owocom, by dojrzały, a kiedy dojrzej

rozkazujesz, by spadły, i spadaj

. - Czy

cie wszyscy oszaleli? - zapytał

Gelsomino. - Przecie

to wynikło tylko z racji mego głosu. Powoduje on taki p

powietrza, jak gdyby dmuchał cyklon. - Tak, tak! My to wiemy - zawołała jedna z
kobiet. - Potrafisz robi

cuda swoim głosem. - Jakie tam cuda! - zawołała inna.

- To s

tylko sztuczki czarnoksi

skie. Słysz

c to wszystko, Gelsomino rzucił ze

zło

wiadro na ziemi

, wszedł do domu i zaryglował za sob

drzwi. "Oto koniec

mojego spokoju - rozmy

lał - nie b

mógł teraz uczyni

ani jednego kroku, aby

nie biegali za mn

ludzie. Od rana do wieczora b

gada

tylko o mnie, b

nawet swoje dzieci straszy

moim imieniem. Có

mam robi

? Rodzice moi nie

najbli

si ich przyjaciele zgin

li na wojnie... Pójd

wiat popróbowa

szcz

ęś

cia. Przecie

ludzie, którzy płac

piew. Prawd

mówi

c, to nawet

dziwne,

e płac

pieni

dze za takie głupstwo, jak słuchanie

piewu. Ale tak ju

jest. A wi

c mo

e i mnie uda si

zosta

piewakiem". Powzi

wszy tak

decyzj

zapakował swój ubogi dobytek do tornistra i wyszedł na drog

. Tłum rozst

pił si

przed nim, ale Gelsomino nie spojrzał na nikogo. Oczy skierował wprost przed
siebie i nie wyrzekł ani słowa. Gdy ju

był dosy

daleko, obrócił si

, aby po

raz ostatni rzuci

okiem na swój dom. Tłum ci

gle stał na miejscu i wskazywał na

niego niby na jak

ąś

zjaw

. "Teraz zrobi

im kawał, na jaki zasłu

yli" - pomy

lał

Gelsomino. Napełnił płuca powietrzem i zawołał z całej siły: - Serwus! Skutek
tego pozdrowienia był natychmiastowy; ludzie odczuli niby jakie

wichrzysko,

które zdarło im z głów kapelusze, a pewna stara kobieta w mgnieniu oka stała si

łysa jak kolano, gdy

jej peruka frun

ła w powietrze. - Serwus! Czołem! -

powtarzał Gelsomino

miej

c si

serdecznie z pierwszego figla, jaki spłatał w

swoim

yciu. Kapelusze i peruka poł

czyły si

w stado niby w

drowne ptaki.

Niesione niezwykł

sił

głosu, wzleciały ku chmurom i po chwili znikn

ły w dali.

Jak si

pó

niej okazało, spadły w odległo

ci kilku kilometrów, niektóre nawet

za granic

. Wkrótce za granic

znalazł si

i Gelsomino. Rozdział 3 W tym

rozdziale ~ b

dzie o tym ~ jak Zoppino, ~ kot nad koty... Pierwsz

rzecz

, jak

Gelsomino zobaczył znalazłszy si

w obcym kraju, był błyszcz

cy srebrny

pieni

dz. Le

ał na jezdni, blisko chodnika, dobrze widoczny ju

z dala. "Dziwne,

e nikt go nie podniósł - pomy

lał Gelsomino. - Ja jednak nie przejd

obok niego

oboj

tnie. Swoje ostatnie pieni

dze wydałem jeszcze wczoraj, a dzi

nie miałem w

ustach ani kruszynki chleba. Ale zapytam si

przede wszystkim, czy go tu kto

nie zgubił". Podszedł do niewielkiej gromadki ludzi, którzy szepc

c co

przygl

dali mu si

z daleka, i pokazał srebrny pieni

dz. - Kto z was, panowie,

zgubił t

monet

? - zapytał szeptem,

eby nikogo nie przestraszy

. - Zmiataj

d - odpowiedzieli mu - i najlepiej nikomu jej nie pokazuj, je

eli nie chcesz

mie

nieprzyjemno

ci. - Bardzo przepraszam - zamruczał zmieszany Gelsomino i nie

zadaj

c ju

adnych pyta

, skierował si

do sklepu z wiele obiecuj

cym szyldem:

"Artykuły Spo

ywcze". W oknie wystawowym, zamiast kiełbas i słoików z marmolad

wida

było nagromadzone farby akwarelowe, kredki, zeszyty i butelki atramentu.

"Widocznie to dom towarowy" - pomy

lał Gelsomino i z całym zaufaniem wszedł do

sklepu. - Dobry wieczór - uprzejmie powitał go sklepowy. "Prawd

mówi

c -

błysn

ło w głowie Gelsomina - zegary nie biły nawet południa. Ale nie warto

zwraca

uwagi na takie głupstwa". I swoim

ciszonym głosem, od którego normalni

ludzie prawie

e głuchli, zapytał: - Czy mog

tu kupi

chleba? - Ma si

rozumie

, drogi panie. Ile, jedn

butelk

czy dwie? Czerwonego czy czarnego? -

Nie, tylko nie czerwonego - odpowiedział Gelsomino. - I czy rzeczywi

cie

sprzedajecie go na butelki? Sklepowy parskn

miechem. - A jak

e inaczej

sprzedawa

? Mo

e u was tn

go na kawałki? Prosz

popatrze

, jaki pi

kny chleb

mam w moim sklepie! To mówi

c wskazał na półki, gdzie równymi szeregami, niczym

ołnierze, stały setki butelek atramentu najró

norodniejszych kolorów. Natomiast

w całym sklepie nie było nic do jedzenia, nawet kruszynki chleba ani skórki od
sera. "Mo

e on zwariował? - pomy

lał Gelsomino. - Je

eli tak, to lepiej mu si

nie sprzeciwia

". - Istotnie, ma pan wspaniały chleb, - powiedział wskazuj

c na

butelk

czerwonego atramentu. Ciekawy był, co odpowie sklepowy. - Naprawd

? -

miechn

ł si

ten z zadowoleniem. - To najlepszy zielony chleb, jaki

kiedykolwiek miałem do sprzedania. - Zielony? - Oczywi

cie. Przepraszam, ale

e pan

le widzi? Gelsomino gotów był zło

przysi

e widzi butelk

czerwonego atramentu, my

lał wi

c tylko o pretek

cie, który pozwoliłby mu

wycofa

z honorem ze sklepu i znale

źć

innego sprzedawc

przy zdrowych

zmysłach. Nieoczekiwanie ol

niła go my

l. - NIech pan posłucha - szepn

ł - po

chleb przyjd

pó

niej. A teraz prosz

mi powiedzie

, je

eli to panu nie zrobi

kłopotu, gdzie mo

na naby

dobrego atramentu? - Oczywi

cie, powiem - odrzekł

sklepowy z uprzejmym u

miechem. - O, tam, jak pan przejdzie przez ulic

znajdzie pan najlepszy w naszym mie

cie sklep z materiałami pi

miennymi. W

oknach wystawowych tego sklepu były wyło

one apetyczne bochenki chleba, strucle,

makaron, całe góry serów, stosy kiełbas i parówek. "Tak te

lałem -

powiedział do siebie Gelsomino - tamten sprzedawca ma nie wszystkie klepki na
swoim miejscu i dlatego nazywa atrament chlebem, a chleb atramentem. Ten oto
sklep podoba mi si

bardziej". Wszedł do sklepu i poprosił o pół kilo chleba. -

Chleba? - ze współczuciem zapytał sprzedawca. Pan zapewne si

omylił. Chleb

sprzedaj

w sklepie naprzeciwko, my posiadamy tylko materiały pi

mienne. I

dumnym gestem wskazał wszystkie artykuły spo

ywcze. "Teraz ju

pojmuj

pomy

lał Gelsomino - w tym kraju wszystko nazywa si

na odwrót. Je

eli chleb

nazywa

chlebem, to mnie nikt nie zrozumie". - Poprosz

o pół kilo

atramentu - powiedział do sprzedawcy. Sprzedawca zwa

ył pół kilo chleba, zawin

jak nale

y i wyci

ł do Gelsomina r

ze sprawunkiem. - I troch

tego - dodał

Gelsomino i wskazał na kr

g szwajcarskiego sera, postanowiwszy nie wymienia

wła

ciwej nazwy. - Pan

yczy sobie troch

gumy do wycierania - podchwycił

sprzedawca. - Ju

podaj

. Odkroił ładny kawałek sera, zwa

ył i równie

zapakował

w papier. Gelsomino, westchn

wszy z ulg

, poło

ył na ladzie srebrn

monet

Sprzedawca rzucił na ni

okiem, trzy razy brz

ł monet

o lad

eby usłysze

jaki ma d

k, popatrzył na ni

przez powi

kszaj

ce szkło i nawet popróbował

bami. Na koniec zwrócił j

Gelsominowi i lodowatym głosem powiedział: - Bardzo

mi przykro, młodzie

cze, ale pa

ska moneta jest prawdziwa. - To dobrze -

miechn

ł si

Gelsomino. - To

le! Skoro moneta jest prawdziwa, nie mog

jej

przyj

ąć

. Prosz

odda

sprawunki i niech pan idzie swoj

drog

. Ma pan szcz

ęś

cie,

e nie chce mi si

wychodzi

na ulic

i woła

policji. Czy pan wie, co grozi za

posiadanie prawdziwych pieni

dzy? Wi

zienie! - Ale przecie

p ja... - Prosz

nie

krzycze

, nie jestem głuchy. Id

, id

. Wrócisz z fałszyw

monet

, to

otrzymasz sprawunki. Gelsomino wepchn

ł pi

ęść

w usta, aby nie krzykn

ąć

. Na

niewielkiej odległo

ci pomi

dzy lad

a drzwiami odbył si

nast

puj

cy szybki

dialog: Głos: Czy chcesz,

ebym zawołał jedno "ach", a cała witryna rozleci si

na kawałki? Gelsomino: Zaklinam ci

, nie rób tego. Ledwie przybyłem do tego

kraju, a ju

wszystko idzie mi na opak. Głos: Ale ja musz

wyrwa

, bo p

Jeste

moim władc

, znajd

na to sposób. Gelsomino: Miej cierpliwo

ść

! Wyjd

my ze

sklepu tego wariata. Nie chc

go rujnowa

. W tym kraju dziej

dziwne

rzeczy... Głos: Spiesz si

, bo nie wytrzymam... bo wrzasn

! Bo stanie si

strasznego! Gelsomino wypadł ze sklepu, skr

cił w pust

uliczk

i szybko

rozejrzał si

dokoła. Nigdzie nie było

ywej duszy. Wtedy, chc

c uspokoi

ogarniaj

go w

ciekło

ść

, wyj

ł z ust pi

ęść

i niegło

no powiedział: - O_o! I

oto najbli

sza uliczna latarnia rozpadła si

na kawałki, a z góry, z jakiego

okna wypadła na bruk doniczka. Gelsomino westchn

ł: - Kiedy b

miał pieni

dze,

do zarz

du miejskiego przekaz pocztowy pokrywaj

cy warto

ść

latarni i

podaruj

wła

cicielom doniczki now

, ładniejsz

... A mo

e jeszcze co

rozbiłem?

- Ju

cej nic - odpowiedział mu cienki, cieniutki głosik. Gelsomino obejrzał

i zobaczył kotka, a wła

ciwie jakie

stworzenie, które z daleka mogło

uchodzi

za kotka. Było całe czerwone, stało tylko na trzech nogach i, co

najdziwniejsze, był to tylko kontur kota, co

w rodzaju figur, jakie dzieciarnia

rysuje na

cianach. - Umiesz mówi

? - zapytał szeptem Gelsomino. - Oczywi

cie,

nie jestem takim zupełnie zwyczajnym kotem. Umiem na przykład czyta

i pisa

Ale to jest zupełnie naturalne, przecie

moja mama to szkolna kreda. - Kto, kto?

- Narysowała mnie na

cianie jedna dziewczynka, która zabrała ze szkoły kawałek

kredy. Ale zd

ąŜ

yła mi zrobi

tylko trzy łapki, kiedy zza rogu ukazał si

policjant i dziewczynka musiała ucieka

. Poniewa

jestem kulawy, postanowiłem,

e b

nazywał Zoppino (czyt.: Dzoppino), czyli Kulasek. Oprócz tego troch

kaszl

, dlatego

ciana była nieco wilgotna, a ja musiałem sp

dzi

na niej

cał

zim

. Gelsomino spojrzał na

cian

. Zostało na niej odbicie Zoppina, tak

jak by kto

oderwał od

ciany rysunek razem z cz

ęś

tynku. - A jak stamt

zeskoczyłe

? - zapytał. - Pomógł mi twój głos - odpowiedział Zoppino. - Gdyby

krzykn

ł troch

gło

niej, rozwaliłby

cian

i wtedy rysunek rozleciałby si

. A

teraz jestem po prostu szcz

ęś

liwy. Jak przyjemnie spacerowa

wiecie,

chocia

by na trzech nogach! Przecie

ty masz tylko dwie, a nie skar

ysz si

prawda? - Chyba tak, zgodził si

Gelsomino. - Dwie nogi to czasami te

Gdybym miał tylko jedn

, siedziałbym sobie w domu. - Nie jeste

w humorze -

zauwa

ył Zoppino. - Co ci si

stało? Ale zaledwie Gelsomino zacz

ł opowiada

swoich przygodach, na ulicy ukazał si

prawdziwy kot, który miał cztery

prawdziwe łapy. Widocznie był czym

bardzo zafrasowany, gdy

nawet nie spojrzał

na naszych przyjaciół. - Miau! - odezwał si

do niego Zoppino. W kocim j

zyku to

znaczy: "Jak si

masz". Kot zatrzymał si

. Wydawał si

zdziwiony, a nawet

oburzony. - Nazywam si

Zoppino. A ty? - przedstawił si

narysowany kotek.

Prawdziwy kot przez jaki

czas namy

lał si

, czy warto odpowiada

, a pó

niej

niech

tnie wymruczał: - Nazywam si

Reks. - Co on tam mówi? - wtr

cił si

Gelsomino, który oczywi

cie nie rozumiał po kociemu. - On mówi,

e nazywa si

Reks. - Przecie

to psie imi

. - Masz całkowit

racj

. - Nic nie rozumiem -

przyznał si

Gelsomino. - Najpierw sklepowy, który chciał mi wkr

atrament

zamiast chleba, teraz kot z psim imieniem... - Mój drogi, on po prostu my

li,

jest psem - wyja

nił Zoppino. - Zaraz si

o tym przekonasz. - I zwróciwszy si

do kota, uprzejmie go pozdrowił: - Miau! Reks! - Hau, hau! - oburzony kot z
trudem wydobył z siebie odpowied

. - Wstydziłby

! Jeste

kotem i miauczysz?

- Ale jestem kotem narysowanym na murze, i to tylko z trzema łapkami - odparł
Zoppino. - Okrywasz ha

cały nasz ród. Nie mog

na ciebie patrze

! W ogóle

spiesz

, gdy

zbiera si

na deszcz i musz

biec do domu po parasol. To

mówi

c odwrócił si

i poszczekuj

c od czasu do czasu, odszedł. - Co on

powiedział? - zainteresował si

Gelsomino. - Powiedział,

e zaraz zacznie pada

Gelsomino spojrzał w niebo. Tu i ówdzie mi

dzy dachami domów przedzierały si

lepiaj

ce promienie sło

ca i nawet przez lunet

nie wykryłoby si

na niebie

chmurki. - Przypuszczam,

e tutaj wszystkie burze tak wygl

daj

- orzekł. - W

tym kraju wszystko jest na opak i nawet mnie si

wydaje,

e zacz

łem chodzi

głowie. - Drogi Gelsomino, trafiłe

po prostu do Kraju Kłamczuchów. Tutejsze

prawa nakazuj

wszystkim kłama

. Temu, kto chciałby mówi

prawd

, na zapłacenie

kar nie starczyłoby własnej skóry, wliczaj

c nawet ogon. I tutaj Zoppino, który,

przebywszy tyle czasu na swojej

cianie, widział niemało ciekawych rzeczy,

dokładnie opowiedział Gelsominowi, jak powstał Kraj Kłamczuchów. Rozdział 4 Tu
historia dosy

prosta, jak to~ Kraj Kłamczuchów powstał - Otó

wiedz... - zacz

Zoppino. Ale,

eby niepotrzebnie nie zajmowa

wam czasu, skróc

troch

jego

opowiadanie i dowiecie si

tylko o najwa

niejszym. Przed wielu laty zjawił si

tym kraju sprytny i odwa

ny pirat imieniem Giacomone (czyt.: D

iakomone), czyli

"wielki Giacomo". Giacomone był tak wysoki i gruby,

e nosił to ci

ęŜ

kie imi

bez

adnego wysiłku, ale był ju

niemłody i przemy

liwał nad tym, jak by w spokoju

dzi

staro

ść

. "Młodo

ść

min

ła i włócz

ga po morzach ju

mnie nie n

ci - mówił

do siebie. - Rzuc

swoje zaj

cie i osiedl

na jakiej

wysepce. Ale nie

zapomn

równie

o dawnych przyjaciołach_piratach, mianuj

ich szambelanami,

admirałami i generałami, aby nie narzekali na swojego wodza". Jak powiedział,

tak zrobił. Zacz

ł poszukiwa

odpowiedniej wyspy, ale wszystkie były dla niego

troch

za małe. A je

eli wyspa odpowiadała samemu wodzowi piratów, to nie

podobała si

któremu

z jego bandy. Jeden pirat koniecznie chciał mie

w pobli

rzek

eby mógł w niej łowi

pstr

gi, drugi pragn

ł,

eby na wyspie było kino,

trzeci nie mógł si

obej

ść

bez banku, gdzie mógłby otrzymywa

procenty od

pirackich oszcz

dno

ci. - Dlaczego nie mieliby

my poszuka

czego

lepszego ni

wyspa? - powiedzieli piraci. Sprawa sko

czyła si

w ten sposób,

e zaj

li cały

kraj, w którym było wielkie miasto z bankami i teatrami, i około dziesi

ciu

rzeczek, gdzie mo

na było łowi

pstr

gi i pływa

w niedziel

łódk

. W tym

wszystkim nie było nic nadzwyczajnego: zdarza si

e jaka

piracka banda

zagarnie ten albo inny mały kraj. Zawładn

wszy pa

stwem, Giacomone pomy

lał o

zmianach: siebie kazał nazywa

"król Giacomone Pierwszy", a swoim zaufanym nadał

tytuły admirałów, szambelanów i naczelników stra

y po

arnej. Ma si

rozumie

Giacomone natychmiast wydał zarz

dzenie, w którym polecił tytułowa

"Wasza

Królewska Wysoko

ść

", a tym, którzy by go nie posłuchali, miano ucina

zyk.

eby za

nikomu nawet nie przyszło na my

l mówi

o nim prawd

, nakazał swoim

ministrom sporz

dzi

nowy słownik. - Trzeba pozamienia

wszystkie słowa -

tłumaczył. - Na przykład słowo "pirat" b

dzie znaczy

"uczciwy człowiek". Je

eli

ktokolwiek nazwie mnie piratem, to po prostu powie w nowym j

zyku,

e jestem

uczciwy chłop. - Przysi

gamy na wszystkie wieloryby, które były

wiadkami

naszych zwyci

stw - wykrzykn

li w zachwycie ministrowie - wspaniały pomysł! Po

prostu mo

na by go oprawi

w ramki i powiesi

cianie! - A wi

zrozumieli

cie - powiedział Giacomone. - Idziemy zatem dalej: zmienicie nazwy

wszystkich rzeczy, imiona ludzi i zwierz

t. Na pocz

tek niech ludzie, zamiast

mówi

"dzie

dobry",

ycz

sobie "dobrej nocy". W ten sposób moi wierni poddani

dy swój dzie

zaczyna

od kłamstwa. No, i rozumie si

, trzeba b

dzie,

aby id

c spa

, jeden drugiemu

yczył dobrego apetytu... - Znakomicie! - zawołał

który

z ministrów. - Przecie

, a

eby komukolwiek rzec: "Jak pan

licznie

wygl

da!", trzeba b

dzie powiedzie

: "Có

za g

ba! Tylko bi

i patrze

, czy

równo puchnie!" Kiedy wydrukowano nowy słownik i ogłoszono "Prawo o
obowi

zuj

cym kłamstwie", zacz

ł si

nieprawdopodobny zam

t. W pierwszych dniach

ludzie ci

gle si

mylili. Szli na przykład po chleb do piekarza, zapomniawszy,

e piekarz sprzedaje teraz zeszyty i ołówki, a chleb nale

y kupowa

w sklepie

materiałów pi

miennych, albo przychodzili do parku, spogl

dali na kwiaty i

wzdychali: - Jakie

liczne ró

e! Wtedy wyskakiwał zza krzaka szpieg króla

Giacomone trzymaj

c przygotowane kajdanki. - A, winszuj

panu, pan naruszył

prawo! Jak mogło przyj

ść

panu do głowy,

eby marchew nazywa

ró

Ŝą

? - Prosz

wybaczy

- mamrotał zmieszany nieszcz

ęś

nik i szybko zaczynał chwali

wszystkie

pozostałe kwiaty. - Jaka urocza pokrzywa! - mówił wskazuj

c na fiołki. - Prosz

nie odwraca

kota ogonem. Złamało si

prawo, posiedzi si

w wi

zieniu, a tam ju

naucz

pana łga

według wszelkich prawideł. A co si

działo w szkołach, tego nie

na opisa

eby wykona

dodawanie, trzeba było odejmowa

eby podzieli

trzeba było pomno

. Nawet nauczyciele nie umieli rozwi

ani jednego zadania

i dla wszystkich tumanów nast

piły

te czasy: im wi

cej popełniali bł

dów,

tym lepsze otrzymywali stopnie. A wypracowania? Mo

ecie sobie wyobrazi

, jak

wygl

dały, kiedy wszystkie słowa przewrócono do góry nogami. Oto na przykład

wypracowanie na temat: "Opis pogodnego dnia", które opracował pewien ucze

otrzymał za nie fałszywy złoty medal: "Wczoraj padało. Jak przyjemnie spacerowa

w czasie ulewnego deszczu, który leje jak z cebra! Nareszcie ludzie mogli
zostawi

w domu swoje płaszcze i parasolki i wyj

ść

na spacer bez marynarek! Nie

lubi

, kiedy

wieci sło

ce, poniewa

trzeba wtedy siedzie

pod dachem, bo

inaczej si

zmoknie. I oprócz tego przez cał

noc trzeba patrze

na promienie

sło

ca, które pos

pnie zaciemniaj

dachówki drzwi". Aby w pełni oceni

prac

trzeba wiedzie

e "dachówki drzwi" w nowym j

zyku znaczyło "szyby okienne". A

c ju

zrozumieli

cie, o co chodzi. W Kraju Kłamczuchów nawet zwierz

musiały si

nauczy

kałma

. Psy miauczały, koty szczekały, konie mruczały, a

lwa, który siedział w klatce w ogrodzie zoologicznym, zmuszono do pisków, bo
jego ryk przydzielono myszom. Tylko ryb i ptaków nie obowi

zywały prawa króla

Giacomone, gdy

ryby całe

ycie milcz

i nikt nie mo

e ich zmusi

do kłamania, a

ptaki fruwaj

w powietrzu i niełatwo je schwyta

. W ka

dym b

razie ptaki w

dalszym ci

piewały ka

dy swoim głosem i ludzie cz

sto spogl

dali na nie z

zazdro

: - Szcz

ęś

ciarze! Nikt nie mo

e ich ukara

grzywn

!... Gelsomino,

słuchaj

c opowiadania kotka, zupełnie upadł na duchu. "Jak

e b

mógł przebywa

w tym kraju - my

lał. - Mam tak silny głos,

e je

eli nieostro

nie powiem

prawd

, usłyszy mnie od razu cała policja króla Giacomone. Poza tym głos bywa

nieposłuszny i obawiam si

e mi sił nie wystarczy, aby go upilnowa

". - Teraz

wiesz wszystko - zako

czył Zoppino. - Pomówmy o czym

innym. Mnie si

chce

ść

. - Mnie równie

. Tylko

e o mało nie zapomniałem o tym. - Głód to jedyna

rzecz, o której nie sposób zapomnie

. Nie łagodzi go czas, lecz na odwrót, im

cej upływa czasu, tym silniej głód o sobie przypomina. Zaraz co

wymy

limy,

tylko si

egnam ze

cian

, która tak długo trzymała mnie w niewoli. I Zoppino

swoj

czerwon

łapk

z kredy napisał na

cianie: "Miau! Niech

yje wolno

ść

Zdobycie jedzenia okazło si

spraw

niełatw

. Cały czas, gdy si

włóczyli po

mie

cie, Gelsomino patrzył w ziemi

, my

e znajdzie fałszyw

monet

Zoppino, przeciwnie, przygl

dał si

przechodniom, jak by szukał kogo

znajomego.

- To ona - powiedział nagle i wskazał na starsz

kobiet

, która szybko szła

chodnikiem, trzymaj

c w r

ku niewielk

paczk

. - Kto to? - To ciotka Pannocchia

(czyt.: Pannokkia), opiekunka kotów. Co wieczór przychodzi do bramy królewskiego
parku z resztkami jedzenia dla bezdomnych kotów. Ciotka Pannocchia była
staruszk

o surowej minie, chud

, prost

jak kij, wysok

prawie na dwa metry.

Wygl

dała raczej na osob

, która miotł

przegania bezdomne koty. Ze słów Zoppina

wynikało jenak co

zupełnie odwrotnego. Zaprowadziła ona Gelsomina i jego nowego

przyjaciela na mały plac, gdzie w gł

bi wida

było parkowy mur. Na jego szczycie

yły si

ostre szkła z potłuczonych butelek. Dziesi

ęć

chudych, wyleniałych

kotów przywitało ich niezgodnym szczekaniem. - Jakie one głupie! - powiedział
Zoppino. - Popatrz, zrobi

im kawał. W chwili gdy ciotka Pannocchia rozwin

ła

swoj

paczk

i wyło

yła resztki jedzenia na chodnik, Zoppino rzucił si

dzy

gromad

kotów, wrzeszcz

c z całej siły: - Miau! - miau! miau! Kot, który

miauczy, zamiast szczeka

! To było dla miejscowych kotów czym

nieprawdopodobnym. Były tak zdumione,

e stan

ły z otwartymi pyszczkami,

skamieniałe, podobne do pos

gów. Zoppino porwał kilka głów dorszy i ogon od

ledzia, dwoma susami przeskoczył mur i zaszył si

w krzakach. Gelsomino

obejrzał si

. Brała go pokusa,

eby równie

przeskoczy

przez mur, i byłby tak

zrobił, gdyby ciotka Pannocchia nie przygl

dała mu si

podejrzliwie. "Jeszcze

narobi alarmu" - pomy

lał. I przybrawszy wygl

d osoby, która nie ma nic

wspólnego z tym, co si

wydarzyło, przeszedł bokiem. Koty, gdy ochłon

ły ze

zdumienia, szczekaj

c wczepiły si

w spódnic

ciotki Pannocchii, która naprawd

była zaskoczona nie mniej ni

one. W ko

cu rozdzieliła mi

dzy nie resztki

jedzenia, rzuciła okiem na mur, za którym znikn

ł Zoppino, i wróciła do domu.

Gelsomino skr

cił za róg ulicy i tutaj natkn

ł si

na długo oczekiwan

fałszyw

monet

. Kupił sobie chleba i sera, czyli - jak si

w tej krainie mówiło -

butelk

atramentu i kawałek gumy do wycierania. Zapadła szybko noc. Gelsomino

był zm

czony i senny. Trafił na nie zamkni

furtk

, w

lizn

ł si

do jakiej

szopy i wyci

wszy si

na stosie w

gla, zapadł w mocny sen. Rozdział 5 Kot

wykrywa ~ rzecz nieznan

: ~ król jest łysy ~ jak kolano! Podczas gdy Gelsomino

pi (nie podejrzewaj

e nawet we

nie przydarzy mu si

nowa przygoda, o

której nam pó

niej opowie), pójdziemy

ladem trzech czerwonych łapek Zoppina.

Łebki dorszy i ogonek

ledzia smakowały mu nadzwyczajnie. Pierwszy raz w

yciu

trafiło mu co

do pyszczka. Dopóki tkwił na

cianie, nie zdarzyło mu si

nigdy

odczuwa

głodu. Poza tym tak

e po raz pierwszy spacerował noc

po królewskim

parku. "Szkoda - mówił do siebie -

e nie ma tu równie

Gelsomina. Mógłby

piewa

serenad

królowi Giacomone i roztrzaska

na kawałki szklane pałacowe

drzwi." Podniósł oczy na pałac, przyjrzał mu si

dokładnie i spostrzegł na

ostatim pi

trze szereg o

wietlonych okien. "Król Giacomone udaje si

spoczynek - pomy

lał. - Nie chciałbym straci

takiego widoku." Zr

cznie, jak

tylko taki kot mógł to zrobi

, zacz

ł si

wspina

z pi

tra na pi

tro, a

znalazł

w oknie ogromnego salonu, który przytykał do sypialni Jego Królewskiej

ci. Dwa nie ko

ce si

, jak by si

wydawało, szeregi pokojowców, lokajów,

dworaków, szambelanów, admirałów, ministrów i innych wa

nych osobisto

schylały si

w ukłonach przed krocz

cym królem Giacomone, straszliwie grubym,

wielkim i brzydkim. Ten brzydal posiadał jednak dwie pi

kne rzeczy: bujne i

długie, wij

ce si

włosy o płomienistej pomara

czowej barwie i nocn

fiołkow

koszul

z wyhaftowanym na piersi imieniem. Król szedł, wszyscy pochylali si

jeszcze ni

ej i b

kali, pełni szacunku: - Dobrego dnia, Majestacie! Radosnego

dnia, królu! Giacomone zatrzymywał si

przy jednej lub drugiej osobisto

ci,

ziewał, a wtedy najbli

ej stoj

cy dworak eleganckim gestem wysuwał r

zasłaniał królowi usta. Król ci

ł swoj

przechadzk

, narzekaj

c: - Wcale mi

nie chce spa

tego ranka, czuj

rze

ki jak

rebask. Oczywi

cie chciał

powiedzie

odwrotnego, ale do tego stopnia przyzwyczaił innych do kłamania,

e i sam zacz

ł okropnie łga

, a co ciekawsze, pierwszy w te łgarstwa wierzył. -

Wasza Królewska Mo

ść

ma tak

e tylko bi

i patrze

, czy równo puchnie -

zauwa

ył uprzejmie jeden z ministrów pochylaj

c si

w niskim ukłonie. Król

Giacomone obrzucił go w

ciekłym spojrzeniem, ale w por

przypomniał sobie,

e te

słowa nie mog

nic innego oznacza

, jak tylko,

e ma prze

liczn

cer

, wi

miechn

ł si

, ziewn

ł, obrócił si

, aby ruchem r

ki pozdrowi

tłum, uniósł

tren fiołkowej koszuli i znikn

ł w swojej sypialni. Zoppino przeskoczył na

drugie okno, aby móc go obserwowa

w dalszym ci

gu. Jego Królewska Wysoko

ść

Giacomone, ledwo znalazł si

sam, podbiegł do lustra i zacz

ł czesa

swoje

kne pomara

czowe włosy złotym grzebieniem. "Dba o fryzur

- stwierdził

Zoppino - i ostatecznie robi to słusznie, gdy

jest ona naprawd

kna. A

dziwne,

e człowiek z takimi włosami mógł zosta

piratem. Powinien raczej by

malarzem lub muzykiem." W tej wła

nie chwili Giacomone odło

ył grzebie

, chwycił

delikatnie dwa loki swojej fryzury w okolicach skroni i raz_dwa_trzy, za jednym
ruchem r

ki okazał si

łysy jak kolano. Doprawdy,

aden Indianin nie umiałby tak

szybko oskalpowa

wroga. - Peruka! - wymruczał oszołomiony Zoppino. Pi

kne

pomara

czowe włosy nie były niczym innym jak tylko peruk

! Peruk

, spod której

ukazała si

głowa Jego Królewskiej Mo

ci, brzydkiego, czerwonego koloru, pokryta

tu i ówdzie brodawkami i guzami, które Giacomone obmacywał wzdychaj

ało

nie.

Potem otworzył szeroko szaf

i ukazał patrz

cemu Zoppinowi - który z kolei

otworzył jeszcze szerzej oczy - cał

kolekcj

peruk we wszystkich kolorach:

blond, niebieskie, czarne, ufryzowane na sto ró

nych sposobów i mód. Król, który

publicznie wyst

pował zawsze w pomara

czowej peruce, prywatnie, a zwłaszcza w

łó

ku, lubił zmienia

peruki. Zmniejszało to jego zmartwienie z powodu łysiny.

Wła

ciwie nie powinien si

wcale wstydzi

tego,

e wypadły mu włosy z głowy.

Prawie wszystkim osobom w pewnym wieku wypadaj

włosy. Ale Giacomone ju

taki

był: własnej głowy bez czupryny nie mógł

cierpie

. I oto na oczach Zoppina Jego

Królewska Wysoko

ść

jedn

po drugiej przymierzał dziesi

tki peruk, obracaj

c si

przed lustrem, aby podziwia

ich efekt. Przygl

dał si

z przodu, z profilu,

małym lusterkiem sprawdzał tył głowy niby primadonna przed wyj

ciem na scen

Ostatecznie dobrał sobie peruk

fiołkow

, o takim samym odcieniu, jaki miała

nocna koszula, wło

ył j

na swoj

łysin

i poszedł do łó

ka, gasz

wiatło.

Zoppino sp

dził jeszcze dobre pół godzinki, zagl

daj

c tu i ówdzie przez okna

królewskiego pałacu. Nie było to zaj

cie dla osoby dobrze wychowanej. Tak jak

nieładnie jest przykłada

ucho do drzwi, tak te

nie my

licie chyba,

e ładnie

jest zagl

przez okno. Nie udałoby si

to wam zreszt

nigdy w

yciu, gdy

nie

jeste

cie ani kotami, ani cyrkowcami. Zoppinowi podobał si

szeczególnie jeden z

szambelanów, który przed pój

ciem do łó

ka zdj

ł swoj

szat

dworsk

rozrzucaj

c na wszystkie strony ozdoby, ordery i bro

. I wiecie, co miał pod

spodem? Swoj

star

odzie

pirack

: portki zawini

te do kolan i bluz

szachownic

. Wło

ył te

czarn

opask

, zakrywaj

prawe oko. W tym stroju stary

pirat wdrapał si

nie tyle do łó

ka, ile na szczyt baldachimu rozci

gni

tego nad

posłaniem. T

sknił zapewne do wysokich rei drewnianych masztów. W ko

cu zapalił

taniutk

fajk

i łapczywie zaci

ł si

mierdz

cym dymem, którym a

zakrztusił Zoppino. "Popatrz, popatrz - powiedział do siebie nasz obserwator -
oto pot

ga prawdy: nawet stary pirat czuje si

lepiej w swojej prawdziwej

skórze." Kot zdecydował,

e spanie w parku, zwi

zane z ryzykiem przychwycenia

przez kogo

ze stra

y, byłoby lekkomy

lno

. Wrócił wi

c na dół, aby wydosta

przez mur otaczaj

cy pałac, i zeskoczył wprost na główny plac miasta, ten,

na którym zapewne zbierał si

tłum, aby słucha

przemówie

króla Giacomone.

Zoppino rozejrzał si

wokoło w poszukiwaniu jakiego

zak

tka, w którym mógłby

dzi

noc, gdy nagle uczuł sw

dzenie w prawej łapce. - Dzwne - zamruczał do

siebie - czy

by Jego Królewska Wysoko

ść

obdarzył mnie pchłami? A mo

e to od

starego pirata? Ale sw

dzenie było innego rodzaju. Łapka, chciałbym zaznaczy

działa od wewn

trz, nie od zewn

trz. Zoppino zbadał j

uwa

nie, lecz nie

znalazł nic, ani

ladu pchły. "Rozumiem, o co chodzi. To pewnie ch

tka pisania

na murach. Przypominam sobie,

e podobne sw

dzenie poczułem wczoraj wieczorem,

kiedy dzi

ki Gelsominowi wyl

dowałem na tej ziemi. A wi

c pozwol

sobie zostawi

tu ogłoszenie o królu Kłamczuchów." Przybli

ył si

ostro

nie do frontu

królewskiego pałacu i upewnił si

, czy stra

e nie mogłyby go spstrzec. Ale

stra

e - wbrew przyj

temu w

wiecie zwyczajowi - spały i chrapały. Na wszelki

wypadek kapral inspekcyjny sprawdzał od czasu do czasu, czy nikt nie czuwa. "Nie
mo

e by

lepiej!" - ucieszył si

Zoppino i swoj

purpurow

kredow

łapk

oczywi

cie praw

, napisał na królewskim murze akurat od rogu do głównej bramy:

"Król Giacomone nosi peruk

!" "Napis ten wygl

da całkiem dobrze - orzekł po

dokładnym obejrzeniu. - Nale

y si

zastanowi

, czy nie warto go namalowa

i po

drugiej stronie bramy." Nie min

ło wi

cej ni

wier

godziny, a Zoppino

powtórzył napis jak

ąś

setk

razy i w ko

cu był tak zm

czony, jak ucze

, który

odrobił zadane za kar

wiczenia. A teraz - lulu! Dokładnie po

rodku placu

wznosiała si

marmurowa kolumienka, ozdobiona rze

bami mówi

cymi o czynach króla

Giacomone - zmy

lonych, oczywi

cie. Wida

tu było króla rozdaj

cego swoje

bogactwa ubogim, króla kład

cego trupem wrogów, króla - wynalazc

parasola

chroni

cego jego poddanych przed deszczem. Na szczycie kolumny było dosy

miejsca, aby kotek, zwłaszcza z trzema tylko łapkami, mógł si

bezpiecznie

uło

i nawet uci

ąć

krótk

drzemk

. Zoppino wdrapał si

tam i wygodnie wtulił w

rze

na samym

rodku. Aby nie spa

ść

, okr

cił ogon wokół piorunochronu i zasn

dzej, ni

ąŜ

ył zamkn

ąć

oczy. Rozdział 6 O tym, jak dzielnego kotka ~ łapie

za kark ~ stara ciotka

witem obudziło naszego kotka co

jakby szmer wodospadu.

"Czy

by w czasie mojego snu miasto nawiedziła powód

?" - pomy

Lał zaintrygowany

Zoppino. Wychylił głow

ze swego ukrycia i ujrzał w dole plac wypełniony gło

nym

tłumem. Nie trzeba było wiele czasu, aby zrozumie

e tłum ten zebrał si

dla

odczytania rewelacyjnej wiadomo

ci, wypisanej koci

łapk

na murach królewskiej

rezydencji: "Król Giacomone nosi peruk

!" W Kraju Kłamczuchów najmniejsze ziarno

prawdy wywołuje wi

kszy hałas ni

bomba atomowa. Nic wi

c dziwnego,

e ze

wszystkich ulic napływały na plac wci

ąŜ

nowe tłumy, przyci

gane wrzaw

wybuchami

miechu. Przybysze w pierwszej chwili gotowi byli my

e chodzi tu

o jak

ąś

uroczysto

ść

. - Co si

stało? Czy

my wygrali jak

ąś

wojn

? - Wi

cej!

o wi

cej! - Mo

e narodził si

nast

pca tronu? - Jeszcze lepiej! - A wi

c mo

zostały zniesione podatki? W ko

cu nowi przybysze zapoznawali si

z napisem

Zoppina i przył

czali si

do ogólnego wesela. Te okrzyki i wybuchy

miechu

obudziły wreszcie króla Giacomone i wyci

ły go z łó

ka w fiołkowej nocnej

koszuli. Władca podbiegł do okna i zacieraj

c r

ce z rado

ci, zawołał: - Có

kny widok! Popatrzcie, jak mnie kochaj

moi poddani! Zebrali si

tutaj tak

tłumnie, aby mi powiedzie

"dobranoc". Hej, dworzanie, szambelani, admirałowie!

Podajcie mi natychmiast płaszcz i berło. Chc

wyj

ść

na balkon i wygłosi

mow

Ale dworzanie nie byli tak łatwowierni i nie podzielali rado

ci króla. - Wasza

Wysoko

ść

, wy

lijmy najpierw kogo

, aby si

dowiedział dokładnie, o co chodzi. -

Czy Wasza Królewska Mo

ść

nie przypuszcza,

e to mo

e by

rewolucja? - Ale

Czy

nie widzicie, jak s

uradowani? - Owszem, ale jaki powód tej rado

ci? - To

zupełnie jasne: przecie

za chwil

uka

Ŝę

ich oczom i usłysz

mój głos. Gdzie

mój sekretarz? - Jestem, królu, do usług. Sekratarz króla Giacomone nosił zawsze
pod pach

grub

tek

, pełn

przemówie

gotowych do natychmiastowego wygłoszenia.

Były tam przemowy wszelkiego rodzaju: pouczaj

ce, rozrzewniaj

ce i

rozweselaj

ce. Oczywi

cie, wszystko było w nich zełgane od pocz

tku do ko

ca.

Sekretarz otworzył tek

i wyj

ł z niej plik kartek zatytułowany: "Mowa o

dziurkach w serze szwajcarskim". - Nie, nie! Nic o

ywno

ci - zaprotestował

król. - Jeszcze sobie kto

głodny przypomni,

e nie jadł kolacji, i miałbym

tylko kłopot. - A wi

c mo

e "O wynalazku koni ana biegunach" - zaproponował

sekretarz. - To ju

lepiej. Nikt nie zaprzeczy,

e zanim ja wst

piłem na tron,

konie w tym kraju nie bujały si

tak, jak trzeba. - Wasza Królewska Wysoko

ść

mam tu jeszcze mow

"O kolorze włosów". - Znakomicie! Tego mi wła

nie brakowało!

- zawołał król Giacomone gładz

c swoje uczesanie. Chwycił kartki, na których

spisana była mowa, i wybiegł na balkon. Na widok osoby królewskiej przetoczyło
si

po placu co

, co mo

na by wzi

ąć

za grzmot oklasków albo za wybuch

miechu.

ęść

nieufnych dworzan królewskich os

dziła,

e to był

miech, i stała si

jeszcze bardziej nieufna. Giacomone, odwrotie, przyj

ł wrzaw

za wyraz uznania,

podzi

kował swoim poddanym pi

knym u

miechem i rozpocz

ł czytanie mowy. (Tylko

nie wyobra

ajcie sobie,

e i wy potrafiliby

cie czyta

w taki sposób, jak to

robił król. Nie zrozumieliby

cie z tego nic a nic. Cała mowa pisana była bowiem

na odwrót. Przetłumacz

c wam i opowiem wszystko, opieraj

c si

na słowach

Gelsomina). Król mówił mniej wi

cej tak: - Moi wierni poddani! Co warta jest

głowa bez włosów! Jest niby ogród bez kwiatów albo niebo bez gwiazd. - Brawo! -
gruchn

ło z tłumu. - Prawda!

ta prawda! To słowo "prawda" wzbudziło

nieufno

ść

nawet i w cz

ęś

ci mniej podejrzliwych dworzan. Ale król Giacomone

spokojnie ci

ł dalej: - Zanim zostałem królem tego kraju, ludzie wyrywali

sobie tutaj włosy z rozpaczy. Poddani moi jeden po drugim stawali si

łysi i nie

wstydzili si

tego. Ba, nawet perukarze siedzieli tu bez pracy. - Brawo! -

krzykn

ł jaki

obywatel. - Niech

perukarze! Niech

peruki! Król

zaniemówił na chwil

. Wzmianka o peruce trafiła go w samo serce. Mimo wszystko,

odsuwaj

c na bok podejrzenia, przemawiał dalej: - A teraz słuchajcie uwa

nie,

gdy

powiem wam, dlaczego włosy koloru pomara

czowego s

kniejsze ni

zieloine. W tym momencie jaki

dworzanin, bardzo zziajany, poci

ł króla

Giacomone za łokie

i szepn

ł mu do ucha: - Wasza Królewska Mo

ść

, stała si

rzecz straszna! - Mów, co takiego? - Prosz

najpierw obieca

e nie zostanie mi

uci

ty j

zyk, je

eli powiem prawd

. - Obiecuj

! Mów! - Królu, na murach kto

powypisywał,

e Wasza Królewska Mo

ść

nosi peruk

, i z tego wła

nie

miej

ludzie. Król Giacomone był tak wstrz

ąś

ty,

e kartki, na których zapisana była

mowa, wypadły mu z r

k i pofrun

ły, kołysz

c si

nad tłumem, w powietrzu, a

opadły i znalazły si

w r

kach uliczników. Gdyby królowi powiedziano,

e jego

pałac został podpalony, nie ogarn

łaby go wi

ksza w

ciekło

ść

. Natychmiast wydał

andarmom rozkaz, aby rozp

dzili tłum. Potem dworzaninowi, który przyniósł mu t

straszn

wiadomo

ść

, kazał uci

ąć

zyk. Biedaczysko w po

piechu prosił króla, aby

mu zachowano j

zyk. Zapomniał,

e dla ocalenia j

zyka nale

ało prosi

zostawienie nosa. Lecz do u

mierzenia gniewu króla Giacomone było jeszcze

daleko. A wi

c w całym kraju ogłoszono proklamacj

, która obiecywała sto tysi

fałszywych talarów za wskazanie autora obrazy królewskiego majestatu. A na placu
przed pałacem, tu

u stóp kolumny, została ustawiona gilotyna, gotowa uci

ąć

głow

nieostro

nemu pisarzowi. - Mamma mia! (po włosku: matko moja!) - zawołał

słysz

c i widz

c to wszystko Zoppino. Przesun

ł łapk

wokoło swej szyi i cofn

za rze

. "Nie mam poj

cia, jak si

nazywa w j

zyku Kłamczuchów strach, ale

eli na to mówi si

odwaga, to czuj

w tej chwili bardzo odwa

ny" -

pomy

lał. Na wszelki wypadek cały dzie

pozostał ukryty w swoim schronieniu.

Około wieczora, gdy był pewien,

e nie spotka go nikt niepo

Ŝą

dany, zsun

ł si

kolumny, spogl

daj

c ostro

nie wokoło. Gdy ju

był na ziemi, jego tylne łapki

chciały natychmiast pop

dzi

biegiem, ale w przedniej prawej łapce odezwało si

znajome natr

tne sw

dzenie. - Zabawne! - wymruczał Zoppino. - Aby uwolni

tego sw

dzenia, musz

napisa

znowu co

nieprzyjemnego o królu Giacomone.

Widocznie kto

, kto urodził si

na murze, nie mo

e lepiej sp

dzi

swego

ycia,

jak tylko gryzmol

c na murach, gdzie si

da. Ale co ja zrobi

, przecie

tu nie

wida

adnego muru? Nie namy

laj

c si

długo, Zoppino wypisał na no

u gilotyny

swoj

czerwon

łapk

nowy anons o królu Giacomone: Łysy jest nasz Giacomone@ jak

kolano - to stwierdzone.@ Sw

dzenie min

ło, ale Zoppino zauwa

ył ze smutkiem,

jego łapka skróciła si

o kilka milimetrów. - Jednej łapki i tak mi brak; je

eli

drug

na pisanie, jak b

chodzi

? - Nie martw si

! - szepn

ł jaki

głos

za jego plecami. I gdyby to był tylko głos, Zoppino zdołałby umkn

ąć

, ale ten

głos miał dwoje ramion i dwie solidne r

ce, które uwi

ziły go, przytrzymuj

mocno. Ramiona, r

ce i głos nale

ały do pewnej starszej pani, wysokiej prawie na

dwa metry, szczupłej i surowej... - Ciotka Pannocchia! - pisn

ł Zoppino. - We

własnej osobie - sykn

ła mu do ucha. - Ju

ja ci

teraz naucz

zjada

kolacj

moim kotom i gryzmoli

na murach. Zoppino bez protestu pozwolił uło

fałdach jej płaszcza, tym bardziej

e wła

nie na schodach królewskiego pałacu

ukazało si

kilku

andarmów. "Jak to dobrze,

e ciotka Pannocchia zjawiła si

pierwsza - pomy

lał zwijaj

c si

w kł

bek. - Lepiej mi w jej r

kach ni

w r

kach

króla Giacomone!" Rozdział 7 Tu Zoppino sam, ~ sam jeden ~ uczy miaucze

kotów

siedem Ciotka Pannocchia przyniosła Zoppina do domu i przyszyła go do fotela.
Tak, tak dosłownie - wzi

ła nitk

z igł

i przyszyła, jak by był wzorem do

haftu. A przed odci

ciem nitki zrobiła podwójny supeł,

eby ni

nie

wywlokła. - Ciotko Pannocchio - powiedział Zoppino z lekka obra

ony - mogłaby

przynajmniej przyszy

mnie niebiesk

nitk

, która by lepiej pasowała do mego

koloru. Ta pomara

czowa jest obrzydliwa, przypomina mi peruk

króla Giacomone. -

Nie mówmy o peruce. Najwa

niejsze,

e zostałe

złapany i

e mi nie uciekniesz

jak tamtego wieczora. Takie zwierz

ta jak ty niecz

sto mo

na spotka

i wiele si

po tobie spodziewam - powiedziała. - Jestem najzwyczajniejszym kotkiem - odrzekł
skromnie Zoppino. - Ty jeste

kot, który miauczy, a w naszych czasach z takimi

raz_dwa i moje uszanowanie! Wszystkie koty musz

teraz szczeka

, no i oczywi

cie

nic z tego nie wychodzi, bo przecie

nie po to si

urodziły... Ja lubi

koty, a

nie psy. Mam w domu siedem kotów. Za ka

dym razem, kiedy otwieraj

pyszczki,

skłonna jestem wyp

dzi

je na ulic

. Wielokrotnie próbowałam uczy

miauczenia, ale nie zwracaj

na mnie

adnej uwagi. Zoppino zaczynał odczuwa

prawdziw

sympati

do tej starej kobiety, która oprócz tego,

e uratowała go od

andarmów, martwiła si

szczekaj

cymi kotami. - Zreszt

o kotach pomy

limy

jutro. Tego wieczora mamy co innego do roboty. - To mówi

c ciotka Pannocchia

podeszła do małej szafki i wyj

ła z niej ksi

ąŜ

pod tytułem "Rozprawa o

porz

dku". - Teraz - o

wiadczyła sadowi

c si

w fotelu naprzeciw Zoppina -

przeczytam ci na głos t

ksi

ąŜ

od pierwszego do ostatniego rozdziału. - A ile

ona ma stron, ciociu Pannocchio? - Niedu

o! Tylko osiemset dwadzie

cia cztery,

licz

c i spis rzeczy, którego czytanie odło

ymy do jutra. Rozdział pierwszy:

"Dlaczego nie nale

y pisa

cianach swoich nazwisk. Nazwisko to rzecz cenna,

nie wycierajcie nim k

tów. Namalujcie lepiej ładny obraz, wtedy b

dziecie mogli

umie

na nim swój podpis. Zróbcie pi

kny pos

g, na którego piedestale wasze

nazwisko b

dzie zupełnie na miejscu. wymy

lcie maszyn

, wtedy b

dziecie mieli

całkowite prawo nazwa

swoim nazwiskiem. Tylko ci ludzie, którzy nie robi

nic po

ytecznego, pisz

swe imiona i nazwiska na parkanach i

cianach, dlatego

e nie maj

ich gdzie umie

". - Zgoda - o

wiadczył Zoppino. - Ja te

nie

pisałem na murze swego imienia, tylko imi

króla Giacomone. - Uwa

aj, słuchaj.

Rozdział drugi: "Dlaczego nie trzeba pisa

na murach imion przyjaciół". - Mam

jedynego przyjaciela - powiedział Zoppino. - Miałem go i straciłem. Wolałbym nie
słucha

tego rozdziału, bo mi si

robi bardzo smutno... W tym momencie

zad

czał dzwonek i ciotka Pannocchia wstała, by otworzy

drzwi. Weszła

dziewczynka lat około dziesi

ciu, uczesana w ko

ski ogon i ubrana w farmerki

oraz kaftanik w szachownic

. - Romoletta! - krzykn

ł zdumiony Zoppino.

Dziewczynka patrzyła na niego, jakby co

sobie przypominaj

c. - Gdzie my

my si

poznali? - Jak to gdzie? Przecie

mógłbym ci

nazywa

prawie swoj

mam

! Czy ci

nic nie przypomina moja barwa? - Przypomina mi, jak pewnego razu po

yczyłam

sobie ze szkoły kawałek kredy. - Po

yczyła

? A czy nauczyciel wiedział o tym? -

NIe. Był wtedy zaj

ty czym

innym, a potem zadzwonił dzwonek na przerw

. - Otó

to! - Przytakn

ł Zoppino. - Mo

na powiedzie

e jestem synem tego kawałka

kredy. Naturalnie, gdyby

mnie narysowała ze wszystkimi czterema łapkami, byłbym

ci jeszcze bardziej wdzi

czny. Ale i tak jestem zadowolony. - Ja równie

bardzo

ciesz

e ci

widz

. Z pewno

masz wiele do opowiedzenia. - Wszyscy s

tutaj zadowoleni, oprócz mnie - wtr

ciła ciotka Pannocchia. - Przypuszczam,

wam obojgu przyda si

posłucha

tego, co jest napisane w tej ksi

ąŜ

ce. Romoletto,

usi

tutaj. Dziewczynka przysun

ła fotel, usiadła na nim i podkuliła pod

siebie nogi, zrzuciwszy przedtem pantofelki. Ciotka Pannocchia podj

ła czytanie

trzeciego rozdziału, który mówił o tym, dlaczego nie trzeba bazgra

na murach

napisów, obra

cych przechodniów. Zoppino i Romoletta słuchali z wielk

uwag

Zoppino dlatego,

e był przyszyty, Romoletta za

miała w tym swój cel. Jaki -

zrozumiecie wkrótce. Doczytawszy do dziesi

tego rozdziału, ciotka Pannocchia

zacz

ła poziewa

. Najpierw ziewała tylko raz na stron

. Potem ziewni

cia stawały

stsze: trzy na stron

, cztery, potem co linijk

, potem co słowo. W ko

nast

piło ziewni

cie, które trwało dłu

ej ni

poprzednie, a kiedy usta dobrej

kobiety zamkn

ły si

, razem z nimi zamkn

ły si

równie

jej oczy. - Ci

gle to

samo - powiedziała Romoletta - w połowie ksi

ąŜ

ki zawsze zasypia. - Czy trzeba

dzie czeka

, a

obudzi? - zapytał Zoppino. - Jestem tak mocno przyszyty,

e gdybyxm zechciał ziewn

ąć

, nie mógłbym otworzy

pyszczka, a poza tym spiesz

, aby odszuka

przyjaciela, którego nie widziałem od wczorajszego wieczoru. -

wiem, co zrobi

- powiedziała Romoletta. Wzi

ła male

kie no

yczki i

ostro

nie poprzecinała nici. Zoppino zeskoczył na podłog

, przeci

ł si

i a

westchn

ł z zadowolenia. - Pr

dzej! - szepn

ła Romoletta. - Wyjdziemy przez

kuchni

. W kuchni panowały egipskie ciemno

ci, tylko w jednym k

cie błyszczało

czterna

cie zielonych ogników. - Czuj

zapach kotów - powiedział Zoppino. -

Mówi

c dokładniej, czuj

zapach siedmiu kotów. - To s

koty ciotki. Od strony

umywalni dochodziło wesołe parskanie. - Bratku - odezwał si

jaki

głos - wida

nie tylko kulawy, ale równie

lepy. Nie widzisz, czy co,

e jeste

my takie

same psy jak ty?! - Có

to za kłamliwe koty - rozzło

cił si

Zoppino. - wasze

szcz

ęś

cie,

e nie mam czasu, bo przy pomocy pazurów nauczłbym was miaucze

, a

ciotka Pannocchia podzi

kowałaby mi jeszcze. - Hau! - szczekn

ło chórem

wszystkie siedem kotów. Zoppino, utykaj

c, przespacerował si

po kuchni i zwin

w kł

bek przed samymi nosami siedmiu kolegów. - Miau - powiedział, jak by

zach

caj

c je do na

ladownictwa. Siedem kotów poczuło si

dotkni

te do

ywego. -

Słyszycie? - powiedział najmłodszy. - On potrafi miaucze

. - Tak, i jak na psa,

to nawet nie

le... - Miau! - powtórzył Zoppino. - Miau, miau, miau! - On

prawdopodobnie pracuje w radio jako na

ladowca ró

nych głosów - wyraził

przypuszczenie najstarszy z siódemki. - Miau! - znów powiedział Zoppino. -
Prawd

mówi

c - zamruczał inny kot - ja równie

chciałbym pomiaucze

. Je

eli

chcecie wiedzie

, mam ju

dosy

szczekania. Zawsze, kiedy szczekam, ogarnia mnie

taki strach,

e a

sier

ść

staje mi d

ba na grzbiecie. - Głuptasku - wtr

cił

Zoppino - czego ty si

boisz? Czy

nie jeste

kotem, a nie

adnym psem? - Obra

nas! Czas, aby go przesta

słucha

. Nie wiadomo, kto to jest. - Jestem kotem,

tak jak i wy. - Pies czy kot, wszystko jedno. Chciałbym pomiaucze

! - Radz

ci,

spróbuj pomiaucze

, nie po

ałujesz. W pyszczku zrobi ci si

tak słodko, jak... -

Czy jak od mleka, które nam daje ciotka Pannocchia? - Sto razy słodziej. - A
mo

e bym ja popróbował? - powiedział najmłodszy. - Miau, miau! - kusił Zoppino.

- Odwagi, braciszku! Zaczynaj! I Romoletta usłyszała, jak najmłodszy kotek
zacz

ł nie

miało pomiaukiwa

. Drugi kot poszedł za jego przykładem, za chwil

przył

czył si

trzeci i oto siedem kotów miauczało jakby siedmioro rozstrojonych

skrzypiec, a Zoppino najgło

niej ze wszystkich. - No, jak? - Rzeczywi

cie

słodko! - Bardziej słodko ni

po mleku z cukrem! - Mówicie o mleku! - z trwog

głosie krzykn

ła Romoletta. - Przecie

ecie rozbudzi

ciotk

. Chod

my,

Zoppino! Ale ostro

ść

była ju

niepotrzebna. Ciotka Pannocchia dawno si

obudziła i teraz stała w drzwiach do kuchni. Pstrykn

ł wył

cznik i wszyscy

ujrzeli uszcz

ęś

liwion

twarz starej kobiety, mokr

od łez... - Miluchne moje!

Male

stwa! Nareszcie! Zoppino i Romoletta wybiegli na podwórze. A siedem kotów

prze

ywało chwile niepewno

ci. Patrzyły na sw

opiekunk

, miaucz

c a

do utraty

tchu i nie wiedz

c, co s

dzi

o strumykach płyn

cych z jej oczu. Patrzyły na

drzwi i zdecydowały si

wyj

ść

. Jeden tu

za ogonem drugiego udały si

podwórko, nie przestaj

c ani na chwil

miaucze

. Wzruszona ciotka Pannocchia

ocierała łzy i powtarzała raz po raz: - Zuchy! Zuchy! Moje dzielne zuchy! Na co
koty odpowiadały: - Miau! Miau! Przy tym szczególnym widowisku asystował kto

kogo nikt nie zauwa

ył. Był to sam pan Calimero (czyt.: Kalimero), wła

ciciel

domu, do tego stopnia chciwy,

e wynaj

ł lokatorom cały dom a

do ostatniej

izby, a sam zamieszkał w klitce pod dachem. Był on brzydki jak diabeł i w ogóle
antypatyczny. Kilkakrotnie

Ŝą

dał od ciotki Pannocchii, aby nie trzymała kotów w

domu, ale oczywi

cie staruszka wcale na to nie zwa

ała. - Płac

za mieszkanie, i

to niemało, a w swoim mieszkaniu mog

robi

, co mi si

podoba. Calimero wi

ksz

ęść

wolnego czasu sp

dzał w okienku klitki na strychu, podpatruj

c, co robi

jego lokatorzy. Dlatego zobaczył tego wieczora koty, usłyszał, jak miaucz

, i

jak ciotka Pannocchia gło

no je chwali powtarzaj

c: "Zuchy! Zuchy!" "A wi

c to

tak - powiedział do siebie, zacieraj

c r

ce. - Teraz ju

wiem, dlaczego ta stara

wied

ma włóczy si

po mie

cie i zbiera bezdomne psy! Robi to po to, aby je uczy

miaucze

! Tym razem usadz

! Zaraz napisz

do ministra!" Zamkn

ł okienko,

wzi

ł pióro, papier, kałamarz i napisał: "Panie Ministrze! Dziej

tutaj

niesłychane rzeczy. Pani ciotka Pannocchia robi... to i to, i tak dalej, i temu
podobnie. Podpisuj

: Przyjaciel Kłamstwa". Wło

ył list do koperty i pobiegł z

nim na poczt

. Doprawdy, trudno o gorszy zbieg okoliczno

ci. Kiedy Calimero

wracał do domu, zauwa

ył Romolett

i Zoppina, którzy wła

nie zatrzymali si

drodze, aby uczyni

, co zasługiwało na wysłuchanie przynajmniej dziesi

ciu

rozdziałów z ksi

ąŜ

ki ciotki Pannocchii. Zoppino, jak wiecie, odczuwał od czasu

do czasu to dziwne sw

dzenie, a kiedy ju

je odczuł, nie mógł si

powstrzyma

pisania na murach. Poddawał si

c tej ch

ci, a Romoletta przygl

dała si

temu

z zazdro

, gdy

nie miała ju

ani kawałka kredy w swojej kieszonce.

adne z

nich nie spostrzegło,

e zbli

a si

Calimero. Drab Calimero, gdy tylko ich

zobaczył, zaraz si

domy

Lił,

e tu chodzi o jak

ąś

zakazan

spraw

. Skrył si

najbli

szej sionce i stamt

d z łatwo

mógł odczyta

nowe ogłoszenie, które

brzmiało: Giacomone ma kłopoty,@ miaucz

o tym wszystkie koty!@ Ledwo Zoppino i

Romoletta oddalili si

, Calimero pobiegł do domu i z nie ukrywan

rado

napisał do ministra nowy list o nast

puj

cej tre

ci: "Panie Ministrze! Spiesz

oznajmi

e autorzy napisów na murze, obra

cych naszego władc

, mieszkaj

domu ciotki Pannocchiii. S

to: siostrzenica jej, Romoletta, i jeden z jej psów,

które zbiera tylko w tym celu, aby je wbrew przepisom uczy

miauczenia. Nie

tpi

e Pan Minister zechce mi wypłaci

obiecan

nagrod

w sumie stu tysi

fałszywych talarów. Podpisuj

: Calimero - Wór na Pieni

dze". W tym samym

czasie Zoppino z niepokojem ogl

dał swoj

przedni

łapk

, która znowu skróciła

o kilka milimetrów. - Musz

znale

źć

jaki

nowy sposób pisania, przy którym

nie ubywałoby mi łapki - powiedział z westchnieniem. - Zaraz! - wykrzykn

ła

Romoletta. - Jaka

ja jestem głupia,

e nie pomny

lałam o tym wcze

niej. Tutaj w

siedztwie mieszka pewien artysta malarz. Jego izdebka nigdy nie jest

zamkni

ta, bo malarz jest tak biedny jak mysz ko

cielna i nie obawia si

złodziei. Mo

esz tam i

ść

i po

yczy

jak

ąś

kredk

, a nawet całe pudełko kredek.

Chod

my, poka

Ŝę

ci drog

, a potem wracam do domu. Nie chc

, aby ciotka

Pannocchia martwiła si

o mnie. Rozdział 8 Bananito jest malarzem, ~ lecz maluje

dziwne twarze Tego wieczora malarzowi Bananito w

aden sposób nie udawało si

zasn

ąć

. Siedział samotny w izdebce na małym stołeczku i spogl

daj

c na swoje

obrazy, oddawał si

niewesołym rozmy

laniom. "Nikomu na nic one si

nie

przydadz

- my

lał. - Czego

im brak. Gdyby nie to Co

", obrazy byłyby

arcydziełami. Ale czego im brak? W tym wła

nie s

k!" W tym momencie na parapet

wskoczył Zoppino, który zdecydował si

wej

ść

oknem, aby nie robi

gospodarzowi

kłopotu. - Oho - jeszcze nie

pimy - miaukn

ł do siebie. - Trzeba poczeka

. Nie

chc

niedelikatny. Wezm

kredki po cichu, kiedy BAnanito za

nie. Tymczasem

popatrz

na jego obrazy. Ale to, co ujrzał, zaskoczyło go. "Co

tu jest

niepotrzebnego - rozmy

lał. - Po pierwsze: troch

za du

o nóg. Ten ko

przykład, ma ich trzyna

cie. A mnie musz

wystarczy

trzy. Po drugie: troch

o nosów. Na tym portrecie jedna jedyna głowa ma a

trzy nosy. Nie zazdroszcz

wła

cicielowi; gdy nabawi si

kataru, b

dzie miał kłopot z chusteczkami..."

Bananito nagle podniósł si

ze stołka, mrucz

c: - A mo

e doda

koloru

zielonego... Tak, tak, chyba to tego brakuje... Schwycił tubk

, wycisn

ł farb

na palet

i zacz

ł kła

ść

zielone plamy tu i ówdzie. Wymalował na zielono i

skie nogi, i nosy na portrecie, i nawet oczy pani na innym portrecie -

wszystkie sze

ść

, po trzy z ka

dej strony twarzy. Zrobiwszy to, cofn

ł si

kilka kroków i przymru

ył oczy,

eby lepiej oceni

wyniki swej pracy. - Nie, nie

- westchn

ł - to jednak nie to. Obrazy, jak były do niczego, tak s

do niczego.

Zoppino, siedz

cy na parapecie, nie usłyszał tych słów, ale za to zobaczył,

Bananito smutnie kiwa głow

. "Przysi

e jest niezadowolony ze swych

obrazów. Tak, tak. Nie chciałbym si

znale

źć

na miejscu tej pani o sze

ciu

oczach. Gdy si

zestarzeje, nie starczy jej pieni

dzy na okulary..." Bananito

złapał jeszcze jedn

tub

, wycisn

ł jej zawarto

ść

na palet

i zacz

ł skaka

koło

swych płócien jak polny konik. -

ółtego... - mruczał. - Jestem gotów si

zało

e tu za mało

ółtego! "Gwałtu! - pomy

lał Zoppino. - Teraz b

dzie

jajecznica!" Bananito rzucił nagle palet

oraz p

dzel i ze zło

ci zacz

ł je

depta

nogami. "Do

ść

! - postanowił. - Teraz wezm

z kuchni nó

i por

swoje

obrazy na kawałki! Widocznie nie mog

malarzem..." Bananito nazywał kuchni

mały stolik w rogu pokoju, na którym znajdowały si

: maszynka spirytusowa, stary

garnek, patelnia oraz kilka talerzy i ły

ek. Stolik stał pod samym oknem i

Zoppino musiał si

schowa

za doniczk

z kwiatami,

eby go malarz nie zobaczył.

Ale nawet gdyby si

nie ukrył, Bananito nie zauwa

yłby go na pewno, gdy

oczach miał łzy, a ka

da była wielko

ci orzecha. "Co on chce zrobi

? - pytał

siebie Zoppino. - Bierze widelec... Kładzie widelec i chwyta nó

! Sprawa

przybiera niebezpieczny obrót. Czy

by chciał kogo

zabi

? Mo

e którego

swoich krytyków... Prawd

mówi

c, powinien si

cieszy

e te obrazy s

tak

okropne. Przecie

, kiedy je da na wystaw

, ludzie nie b

mogli powiedzie

prawdy i wszyscy b

musieli si

nimi zachwyca

, a on zarobi wiele pieni

dzy".

Tymczasem Bananito odszukał w szufladzie osełk

i zacz

ł ostrzy

nó

. "Je

eli

postanowił kogokolwiek zabi

- rozwa

ał Zoppino - to widocznie chce, aby ofiara

zgin

ła od jednego ciosu. No, no... A je

eli ma zamiar popełni

samobójstwo?

Trzeba co

zrobi

... Za wszelk

cen

trzeba co

robi

... Nie wolno traci

ani

minuty!" I nasz mały bohater rzucił si

ku malarzowi, miaucz

c z całej siły. W

tej samej sekundzie rozwarły si

drzwi i do pokoiku wpadł zadyszany, spocony,

pokryty kurzem... zgadnijcie, kto? - Gelsomino! - Zoppino! - Jak si

ciesz

ciebie widz

! - Czy

to ty, mój drogi Zoppino? - Je

eli nie wierzysz, policz

moje nogi! Nie zwa

c na oszołomionego malarza, Gelsomino i Zoppino obejmowali

i ta

czyli z rado

ci. Rozdział 9 Głos, co takie tony bierze~ niech pochwali

w operze~ Gelsomino - pami

tacie - zasn

ł w szopie na kupie w

gla. Nie było

to, oczywi

cie, wygodne łó

ko, ale poniewa

chłopak nie był rozpieszczony,

niewiele sobie z tego robił i kawałki w

gla, które go tu i tam ugniatały, nie

przeszkodziły mu w spaniu. W czasie snu zacz

piewa

. Wielu ludzi mówi przez

sen, a Gelsomino ni mniej, ni wi

cej, tylko nucił. Gdy si

budził, nie pami

tał

o tym. Głos, zmuszony za dnia do długiego milczenia, teraz brał odwet za
wszystkie czasy, kiedy wła

ciciel nie wypuszczał go z gardła. To "nucenie" było

jednak dostatecznie gło

ne, aby rozbudzi

pół miasta. Rozgniewani mieszka

biegli do okien, wołaj

c z oburzeniem: - Gdzie s

nocne stra

e? Czy to mo

liwe,

aby nikt nie uciszył tego pijaka? Stra

nocna biegała w prawo i w lewo, ale nie

widziała nic, tylko puste ulice. Obudził si

tak

e dyrektor teatru miejskiego,

który mieszkał na drugim ko

cu miasta, w domu oddalonym około dziesi

ciu

kilometrów od szopy, w której

piewał Gelsomino. - Có

za nadzwyczajny głos! -

wykrzykn

ł zrywaj

c si

z łó

ka. - Có

za wspaniały tenor! Ach,

ebym ja mógł go

dosta

w swoje r

ce! Jak

e szybko cały mój teatr napełniłby si

publiczno

Oto człowiek, który mo

e mnie uratowa

! Trzeba oczywi

cie powiedzie

e w tym

czasie teatr miejski prze

ywał kryzys i znajdował si

po prostu o krok od

całkowitego upadku. W Kraju Kłamczuchów

piewaków było niewielu, a i ta resztka,

która pozostała, zmuszona była

piewa

fałszywie. Miało to swoje przyczyny.

eli

piewali dobrze, publiczno

ść

wymy

lała im okropnie: - A có

to za psie

głosy! Przesta

cie szczeka

! Do budy! Je

eli

piewali

le, publiczno

ść

wołała

wielkim głosem: - Brawo! Brawissimo! Bis! A

piewacy na ogół woleli słysze

brawo ni

dobrze

piewa

. Mistrz Domisol ubrał si

bardzo szybko, wyszedł na

ulic

i skierował si

do centrum miasta, gdy

wydawało mu si

e stamt

dochodzi ten pi

kny głos. Szkoda czasu na opowiadanie, ile razy mylił si

poszukiwaniach. - To chyba tu - mówił - z tego domu dochodzi ten głos. Z
którego

tutaj okna. Po dobrych kilku godzinach poszukiwa

, pół

ywy ze

czenia, gdy chciał ju

zrerzygnowa

, znalazł wreszcie szop

Gelsomina.

ecie sobie wyobrazi

jego zachwyt, gdy przy słabym

wietle zapalniczki

stwierdził,

e ten nadzwyczajny głos wydobywa si

z piersi chłopaka

cego na

kupce w

gla. - Je

eli on tak

piewa podczas snu, mo

emy sobie wyobrazi

, co to

dzie, gdy si

obudzi - stwierdził mistrz Domisol zacieraj

c r

ce. - To

kopalnia złota i jak wida

, wcale o tym nie wie. B

jedynym górnikiem tej

kopalni i w ten sposób nareszcie dorobi

fortuny. Gelsomino wła

nie otworzył

oczy, wi

c dyrektor przedstawił si

: - Jestem maestro Domisol i przeszedłem

dziesi

tki kilometrów pieszo, aby ci

odnale

źć

. Koniecznie musisz

piewa

w moim

teatrze, i to zaraz, ju

jutro wieczorem. Szybko! Wstawaj, idziemy do mojego

domu, aby zrobi

prób

. Gelsomino próbował protestowa

. Mówił,

e jest senny, na

co mistrz Domisol obiecywał mu szerokie łó

ko, w którym si

wygodnie wy

pi.

Gelsomino zapewniał,

e nigdy nie uczył si

muzyki - mistrz przysi

gał,

e przy

takim głosie niepotrzebna jest znajomo

ść

nut. Sam głos zreszt

korzystał z

okazji i atakował od wewn

trz. "Odwagi! Czy

nie chciałe

zosta

piewakiem?

Zgód

! Mo

e to b

dzie pocz

tek twojej kariery". Mistrz Domisol poło

ył

wreszcie koniec dyskusji. Chwycił Gelsomina pod rami

i zaci

wszy go do domu,

ustawił przy pianinie rozkazuj

c: -

piewaj! - Czy nie byłoby lepiej otworzy

okna? - zapytał skromnie Gelsomino. - Nie, nie, nie chc

przeszkadza

siadom.

- A co mam za

piewa

? - Co chcesz, jak

ąś

piosenk

z twoich stron. Gelsomino

zacz

ł piosenk

ze swoich stron. Usiłował

piewa

ostro

nie, jak najostro

niej,

głosem cienkim niby niteczka, nie spuszczał te

oczu z szyb okiennych, które

zacz

ły niebezpiecznie drga

i wygl

dało na to,

e zaraz pop

kaj

na kawałki.

Nie, nie pop

kały, ale za to

yrandol nie wytrzymał i przy drugiej zwrotce

rozleciał si

w drobny mak, a pokój zalały ciemno

ci. - Doskonale! - wołał

mistrz Domisol zapalaj

wiec

. - Nadzwyczajnie! Cudownie! Od trzydziestu lat

piewaj

w tym pokoju tenorzy, lecz

adnemu z nich nie udało si

rozbi

nawet

głupiej fili

anki do kawy. Na pocz

tku trzeciej zwrotki szyby okienne spotkał

los, jakiego obawiał si

dla nich Gelsomino od pierwszej chwili. Domisol zerwał

od fortepianu, aby zarzuci

mu r

ce na szyj

. - Chłopcze mój! - wołał

płacz

c z uniesienia. - To jest próba, która nie zawiedzie. Zostaniesz

najlepszym

piewakiem wszystkich czasów. Tłum pozdejmuje koła z twego samochodu

i b

dzie ci

tryumfalnie obnosił po ulicach. - Ale

ja nie mam samochodu! -

dziesz ich miał dziesi

tki, ka

dego dnia w roku b

dziesz mógł je

dzi

innym

wozem. Dzi

kuj niebiosom,

e na swej drodze spotkałe

mistrza Domisola. Dalej,

dalej! Za

piewaj co

jeszcze. Gelsomina ogarn

ło wzruszenie. Pierwszy raz w

yciu zdarzyło mu si

e kto

pochwalił jego

piew. Nie był wcale zarozumiały,

ale pochwała, na ogół, miła jest ka

demu. Za

piewał wi

c inn

piosenk

i tym

razem pofolgował nieco swemu głosowi. Wcale niedu

o, troch

, troszeczk

. Ledwo

raz, a mo

e najwy

ej dwa razy wzi

ł mocniejszy ton. Wystarczyło to jednak

zupełnie, aby nast

pił koniec

wiata. Szyby w s

siednich domach jedne po drugich

pryskały w okruchy, a przera

eni ludzie wychylali si

z okien. - Trz

sienie

ziemi! Ratuj si

, kto mo

e! Pomocy! Nadjechały stra

ackie wozy, przera

liwie

gwi

Ŝą

c syrenami. Ulice zatłoczyły si

nagle lud

mi, którzy, unosz

c w

ramionach dzieci i popychaj

c naładowane sprz

tami wózki, uchodzili z miasta.

Mistrz Domisol prawie p

kał z entuzjazmu. - Nadzwyczajne! Cudowne! Niesłychane!

ciskał i całował Gelsomina. Pobiegł po szal, aby mu owin

ąć

gardło dla ochrony

przed przeci

giem, potem usadowił go wygodnie w jadalni i podał mu posiłek,

którym mo

na by zaspokoi

głód dziesi

ciu bezrobotnych. - Jedz, synku, jedz -

zach

cał. - Zwró

uwag

na t

pulard

, bardzo wzmacnia wysokie tony, a ta

łopatka barania jest zalecana specjalnie, gdy

wygładza tony niskie. Jedz, od

dzisiaj jeste

moim go

ciem. Dostaniesz najpi

kniejszy pokój w tym domu.

ciany

w nim ka

Ŝę

obi

wat

, aby

mógł

wiczy

do woli i aby nikt ci

nie słyszał.

Gelsomino, prawd

powiedziawszy, wolałby pobiec i uspokoi

przera

onych

siadów, a przynajmniej zatelefonowa

do stra

y po

arnej i zaoszcz

dzi

niepotrzebnych wyjazdów. Ale mistrz Domisol powstrzymał go: - Zostaw, zostaw to,
synku, bo ka

Ŝą

ci zapłaci

za te wszystkie rozbite szyby, a przecie

teraz nie

masz ani grosza... Nie mówi

c o tym,

e mógłby ci

kto

zaskar

i zostałby

wsadzony do wi

zienia, a wtedy -

egnaj, muzyczna kariero! - A je

eli spowoduj

szkody i w teatrze? Domisol zacz

ł si

trz

ąść

miechu. - Teatry s

budowane

specjalnie po to, aby

piewacy mogli w nich

piewa

. Przygotowane s

i na próby

głosu, i nawet na prób

bomby atomowej. Id

teraz do łó

ka, a ja wypisz

afisz i

Ŝę

go natychmiast wydrukowa

. Rozdział 10 Pi

kne wprawdzie ~ słycha

tony,~

ale teatr rozwalony Nazajutrz mieszka

cy miasta zobaczyli na wszystkich rogach

ulic takie afisze: Dzisiejszego ranka (ale nie o godz. #/21

le) Najgorszy

piewak Gelsomino powracaj

cy po niepowodzeniach i wygwizdany we wszystkich

teatrach Europy i Ameryki nie b

dzie wcale

piewa

w teatrze miejskim tłum

obywateli proszony jest o nieprzybycie bilety wst

pu nie kosztuj

nic! Wszyscy

obywatele rozumieli oczywi

cie,

e tre

ść

afisza oznacza dokładnie co

przeciwnego. Na miejsce "niepowodzenia" nale

ało wstawi

"sukces". To,

e nie

dzie

piewa

wcale, nale

ało rozumie

e wła

nie b

dzie

piewa

dokładnie o

godzinie #/21 wieczorem. Na wzmiank

o Ameryce Gelsomino nie chciał si

zgodzi

- Przecie

nigdy tam nie byłem! - I to wła

nie doskonale si

składa: kłamstwo

pasuje do kłamstwa. Gdyby

był tam naprawd

, trzeba byłoby napisa

o Azji. Takie

u nas obowi

zuj

przepisy. Ale nie my

l o nich, tylko o swoim

piewie. Ranek

tego dnia, jak si

domy

lacie, był raczej niespokojny. Odkryto napisy Zoppina na

murach królewskiego pałacu. Około południa zapanował jednak spokój i ju

długo przed oznaczon

godzin

teatr, jak to pó

niej podały gazety, "był jak

pustynia", co nale

ało rozumie

e p

kał z przepełnienia. Publiczno

ść

przybyła

tłumnie, w nadziei,

e usłyszy prawdziwego

piewaka. Mistrz Domisol zrobił

zreszt

wszystko, aby o Gelsominie mówiono du

o i z zainteresowaniem. -

Zabierzcie ze sob

wat

do uszu - rozgłaszali w mie

cie wysła

cy mistrza

Domisola -

piewak ma głos rozdzieraj

cy i słuchaj

c go zrozumiecie, co to s

ki piekielne. - We

cie szczekanie dziesi

ciu rozw

cieczonych psów, dodajcie do

tego chór setki kotów, którym nadepni

to na ogony, wymieszajcie to wszystko z

syren

stra

ack

, wstrz

ąś

nijcie, a otrzymacie co

podobnego do siły głosu

Gelsomina. - A wi

c to jakie

monstrum? - Najprawdziwsze monstrum. Powinien

wła

ciwie

piewa

gdzie

nad stawami, tak jak robi

aby, a jeszcze lepiej

pod wod

, i to pod stra

Ŝą

kogo

, kto by pilnował,

eby nie zechciało mu si

wystawi

głowy na wierzch. Te rozmowy, oczywi

cie, były zgodne z przepisami

obowi

zuj

cymi w Kraju Kłamczuchów. Rozumiecie wi

c, dlaczego teatr w dniu

wyst

pu Gelsomina na długo przed rozpocz

ciem był wypełniony szczelnie jak

pudełko sardynek. Punktualnie o godzinie dziewi

tej do lo

y królewskiej wkroczył

Jego Wysoko

ść

Giacomone Pierwszy we wspaniałej pomara

czowej peruce. Obecni

powstali, skłonili si

królowi i usiedli, staraj

c si

nie patrze

na jego

włosy. Nikt sobie nie pozwolił na najl

ejszy przytyk do zaj

ść

porannych. Wszyscy

wiedzieli,

e teatr roi si

od szpiegów królewskich, gotowych do zapisania

dego nieostro

nego słowa. Domisol, który patrzył na widowni

przez dziurk

kurtynie i ze wzruszeniem oczekiwał przybycia władcy, dał znak Gelsominowi, aby
uwa

ał na orkiestr

. Batuta mistrza uniosła si

i zabrzmiały pierwsze tony hymnu

narodowego, który tak si

zaczynał: Niech

yje Giacomone@ i kolor pomara

czowy,@

którym tak pi

knie

wiec

@ włosy królewskiej głowy.@ Jasne,

e nikt nie próbował

nawet u

miechn

ąć

. Kto

tam zapewniał,

e podobno w tym momencie Giacomone

zaczerwienił si

z lekka, ale trudno w to było uwierzy

, gdy

tego wieczoru

król, aby dobrze wygl

, nało

ył na twarz spor

warstw

pudru. Kiedy Gelsomino

ukazał si

na scenie, agenci dyrektora Domisola zacz

li woła

: - Precz! Precz! -

Gelsomino, do stawu! -

abo, umykaj st

d! Gelsomino przyj

ł te okrzyki, nie

okazuj

c zniecierpliwienia. Odchrz

ł, aby przeczy

gardło, i czekał, a

sala umilknie. Potem zacz

piewa

pierwsz

piosenk

, według programu. Robił to

ostro

nie, prawie nie rozchylaj

c warg. Z daleka wygl

dało to, jak by

piewał z

zamkni

tymi ustami. Piosenka pochodziła z jego stron rodzinnych, miała słowa

proste i niewyszukane, ale Gelsomino za

piewał j

z takim uczuciem,

e w całym

teatrze zabielały wyjmowane chusteczki, a ludzie ledwo zd

ąŜ

yli ociera

łzy.

Piosenka ko

czyła si

wysokim tonem, który Gelsomino chciał wzi

ąć

jak

najłagodniej. Mimo to jednak nie zdołał zapobiec wstrz

som i oto tu i ówdzie

rozległ si

brz

k. To p

kały na galeriach

wieczniki zrobione z najlepszego

gatunku szkła. Trzaski te i brz

ki zostały jednak przytłumione olbrzymim

wybuchem entuzjazmu. Cały teatr zerwał si

na nogi, gwizdał i ryczał a

utraty tchu. - Bła

nie! Precz! Precz! - Nie chcemy ci

słucha

! - Id

piewa

wielorybom! Gdyby gazety mogły pisa

prawd

, napisałyby na pewno: "Entuzjazm był

nieopisany!" Gelsomino zacz

ł drug

piosenk

. Tym razem pozwolił si

lepiej

usłysze

- niech

e go publiczno

ść

pozna. Za

piewał piosenk

, któr

lubił, a w

ogóle

piewanie sprawiało mu wielk

przyjemno

ść

. Publiczno

ść

słuchała z

zachwytem, wi

c zapomniał o swej zwykłej ostro

ci i swobodnie wzi

ł wysok

nut

. Usłyszeli go i wpadli w zachwyt nawet ci, którzy stali na dworze, bo

zabrakło dla nich biletów. Gelsomino spodziewał si

uznania, czyli - mówi

inaczej - nowej porcji gwizdów i obelg. Zamiast tego teatr wybuchł nieoczekiwan

uciech

. Publiczno

ść

, odwrócona od sceny, zanosz

c si

miechu, patrzyła w

jednym kierunku. I on tam spojrzał, a to, co zobaczył, zmroziło mu krew w

yłach, a głos w gardle. Mocne tony nie ruszyły

yrandola wisz

cego u sufitu,

sprawiły co

o wiele gorszego. Wspaniała pomara

czowa peruka króla Giacomone

uleciała z jego głowy. Władca nerwowo b

bnił w por

cz lo

y, staraj

c si

poj

ąć

d ta nagła wesoło

ść

tłumu. Biedaczysko, nie orientował si

w niczym, a nikt z

dworzan nie odwa

ył si

mu tego oznajmi

, pami

taj

c dobrze, co si

stało tego

ranka z j

zykiem zbyt gorliwego dworzanina. Domisol_kapelmistrz, zwrócony

plecami do sali, te

nie zauwa

ył niczego i dał znak, aby Gelsomino rozpocz

trzeci

piosenk

. "Król Giacomone o

miesza si

- pomy

lał Gelsomino - lecz nie

ma potrzeby, abym ja robił to samo. Tym razem za

piewam naprawd

dobrze". I,

porwany natchnieniem, za

piewał tak dobrze, z tak

sił

e ju

pod koniec

pierwszej frazy teatr zacz

ł p

na kawałki. Najpierw spadły

yrandole,

przewracaj

c tych widzów, którzy nie zd

ąŜ

yli uciec w bezpieczniejsze miejsce.

Potem rozpadła si

ęść

balkonu, ta wła

nie, w której znajdowała si

królewska. Na szcz

ęś

cie król Giacomone przed chwil

opu

cił teatr. Wychodz

spojrzał w lustro, aby sprawdzi

, czy nie trzeba przypudrowa

nosa, i wtedy z

przera

eniem odkrył brak peruki. "Tego wieczora - powiedział sobie - ka

Ŝę

uci

ąć

zyki wszystkim dworzanom, którzy byli ze mn

i nie powiedzieli mi o tym

nieszcz

ęś

liwym wypadku". Gelsomino

piewał, a publiczno

ść

uciekała w popłochu.

Kiedy run

ła ostatnia

ciana, w sali pozostał tylko Gelsomino i Domisol.

Gelsomino nie wiedział o niczym.

piewał z zamkni

tymi oczami, zapomniał, gdzie

znajduje, gdzie jest. Odczuwał tylko samo szcz

ęś

cie płyn

ce ze

piewania.

Domisol, maj

c oczy dobrze otwarte, wyrywał sobie włosy z głowy. - Mój teatr!

Gdzie jest mój teatr? Jestem zrujnowany! Zrujnowany! Na placu przed teatrem tłum
wołał tym razem: - Brawo! Brawo!

andarmi króla Giacomone, patrz

c na siebie,

mruczeli: - Kto mo

e wiedzie

, czy oni krzycz

brawo ddlatego,

piewa dobrze,

czy dlatego,

piewa

le? Gelsomino zako

czył

piew nut

tak wysok

wstrz

ła ona gruzami teatru i uniosła ogromn

chmur

pyłu. Dopiero wtedy

zobaczył katastrof

, której był przyczyn

. Dopiero wtedy zobaczył mistrza

Domisola, który, gro

nie wymachuj

c batut

, usiłował go dosi

ąć

, skacz

c po

górach gruzu. "Moja kariera

piewaka sko

czona! - pomy

lał Gelsomino z rozpacz

- Ratujmy przynajmniej skór

!..." Skoczył przez wyłom w

cianie, nie postrze

ony

wydostał si

na plac, wmieszał si

w tłum, dotarł do pustej uliczki i zacz

biec, ile tylko sił w nogach. Ale Domisol, nie spuszczaj

c go z oczu, p

dził za

nim, wołaj

c: - Trzymajcie! Trzymajcie tego gałgana! Niech mi zapłaci za teatr!

Gelsomino nagle skr

cił, wpadł w pierwsz

napotkan

sie

, skoczył schodami a

sam strych, ledwo dysz

c pchn

ł jakie

drzwi i oto znalazł si

w komórce

Bananita, dokładnie w tej samej chwili, kiedy Zoppino właził tam przez okno.
Rozdział 11 Popatrz, ~ ile ko

ma nóg, ~

eby

go malowa

mógł Gelsomino i

Zoppino zacz

li opowiada

malarzowi o swoich przygodach. Bananito słuchaj

c ich

usta otworzył z podziwu. Ci

gle jeszcze nie wypuszczał z r

ki no

a, ale

zapomniał zupełnie, w jakim celu go chwycił. - Co pan zamierza nim robi

? -

zapytał podejrzliwie Zoppino. - Wła

nie o to samo zapytuj

siebie - odpowiedział

Bananito. Ale jeden rzut oka wokoło wystarczył, aby go pogr

ąŜ

znowu w czarn

rozpacz. Obrazy stały na miejscu i były tak samo szkaradne, jak w ósmym
rozdziale tej ksi

ąŜ

ki. - Widz

e pan jest malarzem - powiedział z szacunkiem

Gelsomino. - S

dziłem tak - mrukn

ł ze smutkiem Bananito. - S

dziłem,

e jestem

malarzem. A teraz widz

e powinienem poszuka

sobie jakiego

innego zaj

cia.

Musz

znale

źć

takie, przy którym nie miałoby si

do czynienia z farbami.

Zostan

, na przykład, grabarzem i wtedy b

zajmował tylko jen

, czarn

barw

. - Ale przecie

i na grobach rosn

kwiaty - zauwa

ył szeptem Gelsomino. -

yciu nie istnieje nic takiego, co byłoby wył

cznie czarne. - A w

giel? -

zapytał Zoppino. - Tak, ale kiedy si

pali, staje si

czerwony, niebieski,

biały... - Za to czarny tusz jest czarny i basta! - Ale czarnym tuszem mo

pisa

wesołe i barwne opowiadania. - Poddaj

- powiedział Zoppino. - Jak to

dobrze,

e nie zało

yłem si

z tob

o jedn

z moich łapek, zostałyby mi teraz

tylko dwie. - Musz

zrobi

- westchn

ł Bananito. Chodz

c po stryszku,

Gelsomino zatrzymał si

przed portretem z trzema nosami, który tak zadziwiał

Zoppina. - Kto to jest? - zapytał. - To Wielki Szambelan dworu. - Szcz

ęś

ciarz,

ma trzy nosy! Przyjemne zapachy odczuwa potrójnie! - O, to jest cała historia...
KIedy zamówił u mnie portret, wysun

ł warunek,

e musz

go przedstawi

z trzema

nosami. Długo sprzeczali

my si

. Z pocz

tku chciałem mu narysowa

tylko jeden

nos. Potem radziłem, aby poprzestał chocia

na dwóch. Ale nie mo

na go było

przekona

- albo trzy nosy, albo figa z zamówienia... No, i widzicie, co z tego

wyszło: prawdziwe czupiradło, przydatne chyba tylko do straszenia
rozkapryszonych dzieciaków. - Prosz

mi powiedzie

, czy ten ko

- zapytał

Gelsomino - równie

nale

y do królewskiego dworu? - Ko

? Czy

nie widzisz,

e to

krowa? Gelsomino podrapał si

za uchem. - Mo

e by

e to krowa, ale mnie si

wydaje,

e to ko

. Dokładniej mówi

c, byłby to ko

, gdyby miał cztery nogi

zamiast trzynastu. Te trzyna

cie nóg starczyłoby dla trzech koni i jeszcze

zostałaby jedna dla czwartego. - No, ale krowy maj

po trzyna

cie nóg -

zaprotestował Bananito - wie o tym ka

de dziecko. Gelsomino i Zoppino z

westchnieniem spojrzeli na siebie i ka

dy z nich odczytał w oczach drugiego t

sam

l: "Gdyby był szczekaj

cym kotem, szybko nauczyliby

my go miaucze

. Ale

czego mo

emy nauczy

tego biedaka? - Moim zdaniem - powiedział Gelsomino - obraz

dzie o wiele ładniejszy, je

eli usunie si

z niego kilka nóg. - A jak

Wszyscy mnie wy

miej

, a krytycy poradz

, aby mnie zamkn

ąć

w domu dla

obł

kanych... Aha, ju

wiem, po co wzi

łem nó

! Chciałem por

ąć

na kawałki

swoje obrazy! Zaraz si

do tego zabior

! Bananito znowu chwycił nó

i z gro

min

przyskoczył do tego płótna, na którym w nieopisanym zam

cie spl

tało si

trzyna

cie ko

skich nóg, nazwanych przez niego krowimi. Ju

zamierzył si

, aby

uderzy

, i nagle si

rozmy

Lił. - Przecie

to praca wielu miesi

cy - westchn

ł -

niszczy

własnymi r

kami - to boli. - Złote słowa - powiedział Zoppino. -

Kiedy dorobi

notesu, na pewno je zapisz

dla pami

ci. A mo

e by przed

pokrojeniem obrazów spróbowa

rady Gelsomina? - Słusznie! - zawołał Bananito. -

Przecie

nic nie strac

! Na zniszczenie obrazów zawsze b

dzie czas. To mówi

cznie zeskrobał no

em pi

ęć

z trzynastu nóg. - Jest ju

o wiele lepiej -

zach

caj

co zauwa

ył Gelsomino. - Trzyna

cie minus pi

ęć

to osiem - powiedział

Zoppino. - Gdyby na tym obrazie były dwa konie, to wszystko byłoby tak, jak
trzeba. Przepraszam, chciałem powiedzie

"dwie krowy". - No dobrze, usun

jeszcze kilka nóg - wymruczał Bananito. - Ciepło... Ciepło... Ju

prawie

jeste

my u celu. - Jak to wygl

da? - Zostaw tylko cztery nogi, a zobaczymy.

Kiedy pozostały cztery nogi, z płótna rozległo si

radosne r

enie. Za chwil

zeskoczył na podłog

i truchcikiem obiegł pokój. - Na Bucefała! * Nareszcie

jestem wolny! Strasznie ciasno było mi w tej ramie! - zawołał. Bucefał - ko

Aleksandra Macedo

skiego. Biegn

c koło lustra wisz

cego na

cianie, ko

krytycznie przyjrzał si

sobie od głowy do nóg, a potem zar

ał zadowolony: -

Jaki

wspaniały ko

! A wła

ciwie jaki to ze mnie wspaniały ko

! Panowie, jestem

wam bardzo wdzi

czny. Kiedy znajdziecie si

w moich krajach, odwied

cie mnie. Z

przyjemno

wezm

was na przeja

. - Co to za kraje? Hej! Zaczekaj! -

krzyczał za znikaj

cym koniem Bananito. Ale ten wyskoczył ju

na schody. Słycha

było, jak kopyta postukiwały na stopniach coraz ciszej, a po minucie nasi
przyjaciele ujrzeli z okna pokoiku, jak wspaniałe zwierz

przebiegło zaułek,

kieruj

c si

na otwarte pola. Bananito a

spocił ze wzruszenia. -

Ostatecznie - powiedział ochłon

wszy - to był rzeczywi

cie ko

. Skoro on sam tak

mówił, to trzeba uwierzy

. I pomy

tylko,

e w elementarzu pod rysunkiem

konia napisane jest "krowa"! - Dalej, dalej! - miaukn

ł zachwycony Zoppino. -

Bierz si

do innych obrazów! Bananito podszedł do wielbł

da, który miał tak

wiele garbów,

e przypominał pustyni

z niezliczonymi wydmami i pagórkami.

Artysta skrobał, skrobał, a

wyskrobał wszystkie garby z wyj

tkiem dwóch. -

Obraz naprawd

knieje - mruczał pracuj

c bez wytchnienia. - My

licie,

e w

cu i ten wielbł

d o

yje? - Tak. Gdy stanie si

kny - odpowiedział

Gelsomino. Ale niestety, wielbł

d nie miał zamiaru zej

ść

z płótna. Nieruchomy,

oboj

tny, wygl

dał, jak by go nic nie obchodziło. - Ogony! - krzykn

ł nagle

Zoppino. - Przecie

on ma trzy ogony, a to starczyłoby na cał

wielbł

dzi

rodzin

! Gdy zb

dne ogony zostały usuni

te, wielbł

d z godno

zszedł z

płótna, westchn

ł z ulg

i spojrzał dzi

kczynnie na Zoppina. - Dobrze,

zwróciłe

uwag

na ogony - powiedział. - Groziło mi,

e zostan

na zawsze w

tej izdebce. Czy przypadkiem nie wiecie o jakich

pustyniach w pobli

u? - Jest

jedna w

rodku miasta - odrzekł Bananito. - To pustynia dla publiczno

ci, ale o

tej godzinie chyba jest ju

zamkni

ta. - On chciał powiedzie

"publiczny park" -

wyja

nił wielbł

dowi Zoppino. - Do prawdziwych pusty

bardzo st

d daleko, co

najmniej dwa do trzech tysi

cy kilometrów. Uwa

aj tylko, aby

nie wpadł w r

policjantów, bo trafisz do ogrodu zoologicznego. Wielbł

d przed odej

ciem

równie

spojrzał w lustro i uznał,

e wygl

da wspaniale. Wkrótce ju

biegł

kłusem przez zaułek. Nocny dozorca, zobaczywszy go, nie wierzył własnym oczom i
my

pi, zacz

ł z całej siły szczypa

w rami

. "Widocznie si

starzej

- zdecydował, kiedy wielbł

d znikł za rogiem. - Nie dosy

e zasypiam

na słu

bie, to jeszcze

ni mi si

podró

po Afryce. Trzeba b

dzie wzi

ąć

gar

ść

, bo mnie zwolni

." Teraz ju

nie mo

na było Bananita powstrzyma

adn

cen

. Biegał od jednego obrazu do drugiego, skrobał swoim no

em i wykrzykiwał

rado

nie: - Oto chirurgia! W ci

gu dziesi

ciu minut zrobiłem wi

cej operacji ni

wszyscy profesorowie w jakimkolwiek szpitalu przez dziesi

ęć

lat! Obrazy, z

których zeskrobywano kłamstwo, stawały si

jeden po drugim ładniejsze. A

kniej

c zaczynały po prostu

. Psy, owce, kozy wyskakiwały i biegły w ró

strony

wiata. Tylko jeden jedyny obraz malarz poci

ł na drobne kawałki. Był to

portret szambelana, który

Ŝą

dał,

eby go koniecznie narysowa

z trzema nosami.

Bananito obawiał si

e szambelan wyskoczy z ramy i zmyje mu głow

nieposłusze

stwo. Zoppino tymczasem zacz

ł si

po pokoju, szukaj

czego

, ale z jego zawiedzionego pyszczka wida

było,

e ani rusz nie mo

znale

źć

tego, czego chce. - I konie, i wielbł

dy, i dworzanie... - mruczał do

siebie - a nigdzie cho

by kawałka sera. Nawet myszy pouciekały z tego strychu.

Zapach n

dzy nikomu si

nie podoba. A głód cuchnie gorzej ni

trucizna.

Szperaj

c w jakim

ciemnym k

ciku, Zoppino nagle natkn

ł si

na mały obrazek,

pokryty grub

warstw

kurzu. Obrazek przedstawiał (dla ludzi posidaj

cych

fantazj

) nakryty do jedzenia stół. Na talerzu le

ało ogromne zwierz

, które

mogłoby by

pieczon

kur

, gdyby miało dwie nogi, a tymczasem wygl

dało jak

daleki przodek stonogi. "Dobry obraz - pomy

Lał Zoppino. - Owszem, nie b

miał

nic przeciw temu,

eby te

ył. Kury z dwoma tuzinami udek to rzecz pon

tna dla

licznej rodziny i dla karczmarki, a co dopiero mówi

o wygłodniałym kotku."

Zoppino przywlókł obrazek do Bananita,

eby go te

dotkn

ł swoim no

em. - Ale

kura jest pieczona! - zaprotestował malarz. - Ona nie mo

e o

! - Wła

nie,

potrzebna jest nam pieczona - odpowiedział Zoppino. Przeciwko temu Bananito ju

nie oponował. Przypomniał sobie,

e sam nic nie jadł od wczorajszego wieczoru.

Kura, co prawda, nie zagdakała, ale za to wyłoniła si

z ramy tak aromatyczna i

apetyczna, jak gdyby dopiero wyj

to j

z pieca. - Jako malarz zrobiłby

na pewno

karier

- rzekł Zoppino do Bananita, odgryzaj

c skrzydełko (oba udka zostawił

dla przyjaciół) - ale jako kucharz jeste

doprawdy mistrzem pierwszej klasy. -

Ach! Gdyby tak zdoby

troch

winka do takiej przek

ski - zauwa

ył nagle

Gelsomino. - Ale wszystkie winiarnie ju

zamkni

te... A poza tym, gdyby nawet

był dzie

, a nie noc, równie

nie mogliby

my nic kupi

, przecie

nie mamy

pieni

dzy. Wtenczas Zoppino wpadł na genialny pomysł i rzekł do Bananita: - A

czemu

nie miałby

szybko namalowa

kwarty wina... albo lepiej całego g

siorka?

- Spróbuj

! - z entuzjazmem zawołał malarz. Naszkicował na płótnie butelk

wina

i pomalował j

. Rysunek okazał si

tak udany,

e gdyby Gelsomino nie zd

ąŜ

ył

zakry

otworu butelki r

, to wino, które chlusn

ło strumieniem z obrazka,

rozlałoby si

po podłodze. Trzech przyjaciół wypiło najpierw za zdrowie malarzy,

pó

niej za

piewaków i na ko

cu za pom

lno

ść

kotków. Kiedy wypili za kotki,

Zoppino stał si

nagle smutny i długo musieli go prosi

eby podzielił si

swym

zmartwieniem. - W rzeczywisto

ci - wymruczał w ko

cu - jestem taki sam

nienormalny kotek, jak zwierz

ta, które pół godziny temu były na obrazach.

Przecie

mam tylko trzy łapki i nawet nie mog

mówi

e czwart

straciłem na

wojnie albo skacz

c z tramwaju, bo byłoby to kłamstwo. Gdyby tak Bananito... Nie

potrzebował mówi

dalej. Bananito chwycił zaraz p

dzel i raz_dwa narysował tak

ładn

przedni

łapk

e nie wyrzekłby si

jej sam Kot w Butach. Ale najbardziej

godne uwagi było to,

e łapka od razu zaj

ła swoje miejsce przy drugiej

przedniej łapce Zoppina, który pocz

tkowo niepewnie, a pó

niej coraz

mielej

zacz

ł si

przechadza

po pokoiku. - Ach, jakie to pi

kne! - miaukn

ł. - Po

prostu czuj

kim

innym, i to do tego stopnia innym,

e nawet chciałbym

zmieni

imi

. - Jaki

głupiec ze mnie! - zawołał Bananito klepn

wszy si

czoło. - Zrobiłem ci czwart

łapk

olejn

farb

, a przecie

inne s

z kredy! -

Nic nie szkodzi - powiedział Zoppino. - Niech b

dzie taka, jaka jest, i kto si

w ni

dostanie, to po

ałuje. A moje stare imi

Kulaska te

zostanie ze mn

Pasuje jak ulał. Kredowa przednia łapka od tego pisania na murach skróciła mi
si

prawie o centymetr. Pó

noc

Bananito poło

ył Gelsomina na swoim łó

ku, a

sam, nie zwa

c na sprzeciwy, rozci

ł si

na podłodze, na stosie starych

płócien. Zoppino znalazł sobie miejsce w kieszeni płaszcza wisz

cego koło drzwi

i zaraz zapadł w słodki sen. .nv Rozdział 12 Zoppino ~ dziennik czyta

zaczyna,

~ a w tym dzienniku ~ jest zła nowina Bananito, uzbrojony w p

dzle, płótno i

entuzjazm, wyszedł wczesnym rankiem, aby wszystkim pokaza

, co potrafi.

Gelsomino spał jeszcze, ale Zoppino towarzyszył malarzowi, nie

ałuj

c mu

dobrych rad. - Maluj kwiatki i sprzedawaj je. Jestem pewien,

e wrócisz do domu

z kup

fałszywych talarów, które w tym kraju s

niezb

dne. Maluj takie kwiaty,

których wła

nie brak, poniewa

inne mog

ludzie dosta

w kwiaciarni. I jeszcze

jedno: nie maluj myszy, wystraszysz tym kobiety. Radz

to tylko dla twego dobra,

gdy

mnie odpowiadałoby zupełnie co innego. Po

egnawszy Bananita, Zoppino kupił

gazet

, s

e Gelsomino z przyjemno

dowie si

o tym, co mówi prasa o

jego koncercie. Gazeta nosiła tytuł: "Kłamca Doskonały" i naturalnie, pełna była
fałszywych wiadomo

ci, a fakty prawdziwe podawała na odwrót. Na przykład był tam

artykuł zatytułowany: "Wielkie zwyci

stwo biegacza Persichetti (czyt.:

Persiketi)". Oto jego tre

ść

: "Znany mistrz biegu w workach, Plario Persichetti,

zwyci

ęŜ

ył wczoraj na dziesi

tym etapie Rajdu Królewskiego, wyprzedzaj

c o 20

minut Romola Baroni, a o 30 minut i 15 sekund Piera Clementini (czyt.:
Klementini). Reszta uczestników przybyła w godzin

po zwyci

zcy". "Có

dziwnego? - mógłby powiedzie

czytelnik. - Bieg w workach jest takim samym

biegiem jak inne, a nawet jest bardziej urozmaicony ni

cig rowerowy lub

samochodowy". Tak, to prawda. Ale czytelnicy "Kłamcy Doskonałego" wiedzieli,

ten wy

cig wcale si

nie odbył,

e Plario Persichetti, Romolo Baroni, Piero

Clementini i cała reszta nigdy nie wło

yli worków, i ani im si

niło

kiedykolwiek to uczyni

. Rzecz przedstawiała si

nast

puj

co: ka

dego roku

gazeta organizowała etapowy wy

cig w workach, w którym nikt nie brał udziału. Za

to niektórzy zarozumiali ludzie, pragn

c, aby ich nazwiska były wymienione w

gazecie, wpłacali wpisowe i ofiarowywali ka

dego dnia jak

ąś

sum

na wy

cig. Ten,

który dał najwi

cej, zostawał zwyci

etapu, jego rzekome wyczyny były

omawiane w gazecie i wysławiane pod niebiosa. Kolejno

ść

przybycia na met

zale

na była równie

od wysoko

ci wpłat. Pan Persichetti był fabrykantem

słodyczy, wi

c nazwisko wydrukowane w gazecie pomagało reklamie jego czekoladek

i ciastek. A poniewa

był bardzo bogaty, nie dziwmy si

e przybywał na met

prawie zawsze pierwszy i du

o wcze

niej od innych. Na tej samej stronie Zoppino

przeczytał jeszcze inny tytuł: "Nie było tragedii na ulicy Kornelii". Notatka
podawała: "Wczoraj na ulicy Kornelii dwa samochody, p

ce z wielk

szybko

wprost na siebie, nie zderzyły si

wcale. 5 osób (tu nast

powały nazwiska) nie

straciło

ycia. Dalszych 10 osób nie zostało rannych i w zwi

zku z tym nie było

potrzeby odwiezienia ich do szpitala". Ta notatka, niestety, nie była wyssana z
palca, tylko podawała co

dokładnie odwrotnego, ni

stało si

naprawd

. Równie

i koncert Gelsomina opisany był w podobny sposób. Mo

na tam było przeczyta

przykład,

e: "Słynny tenor milczał od pierwszej do ostatniej minuty swojego

wyst

pu". Zamieszczono te

fotografi

ruin teatru, pod któr

znajdował si

taki

podpis: "Jak to czytelnik widzi na własne uszy, nie zdarzyło si

tu absolutnie

nic". Gelsomino i Zoppino zabawiali si

przez dłu

szy czas czytaniem "Kłamcy

Doskonałego". Była tam równie

strona po

cona poezji, na której wydrukowano

nast

puj

cy wiersz: Spytał kuchcik raz łososia@ (spotkał go na szosie):@ -

Wiesz, jak smaczne s

kamienie@ w cytrynowym sosie?@ A gdy ju

obli

esz usta@ po

tym daniu słodkim,@ jak

e miło czy

by@ zardzewiałym młotkiem!@ - Nie ma tu

odpowiedzi łososia - o

wiadczył Zoppino - ale wyobra

am sobie ten wybuch

miechu: słycha

go było od Apeninów a

po Andy. Na ostatniej stronie dziennika,

u samego dołu, znajdowała si

krótka notatka, zatytułowana: "Zaprzeczenie".

Gelsomino czytał: "Zaprzecza si

kategorycznie, jakoby dzisiejszej nocy o

godzinie #/3 przy ulicy Studziennej zaaresztowano ciotk

Pannocchi

i jej

siostrzenic

Romolett

. Oczywi

cie, osoby te nie zostały zamkni

te o godzinie

#/5 w szpitalu wariatów". - To znaczy - zawołał Zoppino -

e te dwie biedaczki

zamkni

to z wariatami! I co

mi mówi,

e stało si

to przeze mnie. - Patrz -

przerwał mu Gelsomino - przeczytaj, tu jest jeszcze inne "Zaprzeczenie". To
"Zaprzeczenie" dotyczyło ju

bezpo

rednio Gelsomina i mówiło: "Absolutnie nie

jest prawd

e policja poszukuje znanego tenora Gelsomino. Nie ma po temu

adnego powodu, poniewa

Gelsomino wcale nie powinien odpowiada

za szkody,

których nie spowodował w teatrze miejskim. Dlatego ktokolwiek wiedziałby, gdzie
si

ukrywa Gelsomino, niech nie daje zna

o tym policji, gdy

narazi si

surowe wymówki". - Sprawa si

komplikuje - zauwa

ył Zoppino. - Lepiej, aby

nie

ruszał si

z domu. Ja wyjd

zasi

ąć

zyka. Gelsomino niech

tnie zgodził si

na propozycj

Zoppina, ale musicie przyzna

e kotek miał racj

. Gelsomino

pozwolił mu wi

c wyj

ść

, a sam, rozci

gni

ty w hamaku, cierpliwie przygotowywał

do sp

dzenia dnia na pró

niactwie. Rozdział 13 W kraju, ~ gdzie kłamczuch

nosi koron

,~ mówienie prawdy ~ ostro wzbronione Z ciotk

Pannocchi

rozstali

w chwili, gdy ze wzruszeniem słuchała pierwszych miaucze

swoich kotów. Była

tak ucieszona, jak muzyk, który szcz

ęś

liwym trafem odkrył nieznan

symfoni

Beethovena, le

Ŝą

przez sto lat w zapomnianej szufladzie. Romolett

zostawili

my, gdy wskazawszy kotkowi drog

do izdebki Bananita, biegiem wracała

do domu. Ciotka i siostrzenica spały ju

błogo w swoich łó

kach, ani

podejrzewaj

e listy podłego Calimera postawiły na nogi

andarmeri

króla

Giacomone. Około trzeciej nad ranem pluton

andarmów zastukał do drzwi ciotki

Pannocchiii, wszedł bez powitania, a nakazawszy staruszce i dziewczynce ubra

natychmiast, zabrał je ze sob

. Dowódca

andarmów odwiózł je obie do

zienia i pomy

lał z przyjemno

e teraz ju

uda si

na spoczynek.

Niestety! - Co uczyniły te dwie osoby? - zapytał naczelnik wi

zienia. - Starucha

uczyła psy miaucze

, a ta mała pisała na murach. Obydwie s

niebezpiecznymi

przest

pczyniami. Ja na twoim miejscu wrzuciłbym je do lochu i podwoił stra

e. -

Sam dobrze wiem, co mam robi

- odparł naczelnik wi

zienia. - Najpierw

przesłuchanie. Na pierwszy ogie

wzi

to ciotk

Pannocchi

, która była zupełnie

spokojna. Skoro siedem kotów zacz

ło miaucze

- có

mogło zam

jej rado

ść

Dlatego odpowiadała cierpliwie na wszystkie pytania. - To nie psy, to koty. - W
raporcie jest mowa o psach. - To koty - powtarzam - takie koty, które łapi

myszy. - Widocznie s

i psy, które łapi

myszy. - Nie, panie naczelniku, to

koty. Koty, które miaucz

. Owszem, te koty do tej pory szczekały tak, jak

wszystkie koty w mie

cie. Ale dzisiaj wieczorem... co za szcz

ęś

cie! Zacz

ły

miaucze

! - Ta kobieta jest szalona! - powiedział naczelnik wi

zienia. - Co te

pani nam tu opowiada! - Prawd

i tylko prawd

. - A wi

c sprawa jest całkiem

prosta! - zawołał teraz naczelnik. - Widzicie wszyscy, to szalona. Nie mog

jej

tu zatrzyma

, wi

zienie jest dla ludzi zdrowych na umy

le. Wariatów zabiera si

do szpitala. I pomimo protestów dowódcy

andarmów, który widział, jak jego

nadzieje sp

dzenia reszty nocy w łó

ku gin

coraz szybciej, naczelnik oddał mu

ciotk

Pannocchi

wraz z aktami jej sprawy. Nast

pnie zwrócił si

do Romoletty:

- Czy to ty pisała

na murach? - Tak. To prawda. - Słyszeli

cie? - zawołał

naczelnik wi

zienia. - To te

jest wariatka. A wi

c do szpitala! Zabierajcie

d t

smarkul

i zostwcie mnie wreszcie w spokoju. Nie mog

traci

swego

cennego czasu dla obł

kanych. Czerwony ze zło

ci, dowódca

andarmów wsadził obie

aresztowane na wózek i zawiózł do szpitala wariatów, gdzie natychmiast zamkni

je w du

ej sali razem z innymi "wariatami", którzy pozwolili przyłapa

tym,

e mówili prawd

. Dla dowódcy

andarmów pomimo wszystko wypadki tej nocy

nie zako

czyły si

jeszcze. Gdy przybył do swego urz

du, zastał tam...

zgadnijcie kogo? Calimera, stoj

cego z kapeluszem w r

ku i ze swym najbardziej

oble

nym u

miechem na twarzy. - A wy czego tu chcecie? - Ekscelencjo - zginał

w ukłonie i mno

ył swe u

miechy Calimero - przybyłem tu po sto tysi

fałszywych talarów. To mnie wła

nie nale

y si

obiecana nagroda, gdy

dzi

ki mej

gorliwo

ci zostali aresztowani wrogowie naszego władcy. - Aha, wi

c to wy

jeste

cie autorem listu - powiedział z namysłem dowódca

andarmów. - Czy jednak

to wszystko, co

cie tam napisali, jest prawdziwe? - Ekscelencjo - zawołał

Calimero - przysi

gam,

e to czysta prawda! - Aha! - wykrzykn

ł z

ukontentowaniem naczelnik, a twarz jego błysn

ła złym u

miechem. - Oto jeszcze

jeden, który utrzymuje,

e mówi prawd

. Drogi przyjacielu, podejrzewałem,

jeste

cie stukni

ci, ale w tej chwili sami dali

cie tego dowód. A wi

c dalej! Do

zienia! - Ekscelencjo, lito

ci! - skrzeczał Calimero rzuciwszy w rozpaczy

kapelusz na ziemi

i depcz

c go nogami. - Chyba nie zechce mnie pan tak

skrzywdzi

. Jestem przjacielem kłamstwa i nawet napisałem o tym w swoim li

cie.

- A czy naprawd

jeste

cie przyjacielem kłamstwa? - Naprawd

! Najprawdziwszym!

Przysi

gam! - Oto wpadli

cie na nowo - triumfował dowódca. - Dwa razy z rz

przysi

gali

cie,

e mówicie prawd

. Do

ść

tego! W szpitalu b

dziecie mieli czas

na uspokojenie si

. W tej chwili jeste

cie niebezpiecznym wariatem.

Pozostawienie was na swobodzie zagra

ałoby porz

dkowi publicznemu. - Ach, tak! -

krzyczał Calimero wyrywaj

c si

andarmom. - To pewnie pan chce zabra

kieszeni moj

nagrod

! - Słyszycie? Za chwil

dostanie napadu szału! Uwaga!

Załó

cie mu knebel i kaftan bezpiecze

stwa. Co za

do nagrody, to daj

słowo,

nie przepadnie z niej ani pół grosza, dopóki moje kieszenie b

dosy

e, aby

je pomie

ci-. Tak wi

c i Calimero znalazł si

w szpitalu wariatów, gdzie

zamkni

to go w samotnej, wywatowanej celi. Zdawałoby si

e dowódca

andarmów

uda si

teraz do swego łó

ka. Nie było mu to jednak s

dzone, gdy

ze wszystkich

stron miasta zacz

ły dochodzi

alarmuj

ce wie

ci o miaucz

cych kotach, które nie

chciały podporz

dkowa

obowi

zuj

cemu je nakazowi szczekania. Dowódca

andarmów wysłał natychmiast na miasto kilka oddziałów ludzi na poszukiwanie

"psów, które miaucz

", czyli, jak si

czytelnicy zapewne domy

laj

, siedmiu

kotów ciotki Pannocchii. Najmniejszy z całej siódemki kotek miauczał z takim

zapałem,

e został schwytany pierwszy. Gdy spstrzegł otaczaj

cych go ludzi,

pomy

lał,

e to podziw dla jego głosu sprowadził ich w to miejsce, i miauczał

jeszcze gło

niej. Jeden z

andarmów zbli

ył si

do niego z u

miechem, pogłaskał

nawet kilka razy i nagle, chwyciwszy za kark, wrzucił do przygotowanego worka.
Drugiego kota złapano w trakcie maiucz

cej przemowy, wygłaszanej z siodła

konnego pos

gu, u stóp którego zebrał si

tłum kotów. Te słuchały obłudnie i

miechały si

ironicznie, a potem, kiedy został schwytany, rado

ść

swoj

ogłosiły w

ciekłym szczekaniem. Trzeci został capni

ty w chwili, kiedy rozmawiał

z psem. - Idioto, czemu miauczysz? - pytał go. - A có

innego miałbym robi

odpowiedział pies - jestem przecie

kotem. - Podwójny idioto, czy nie zagl

dasz

nigdy do lustra? Jeste

psem i powiniene

szczeka

. Kotem jestem ja i mnie

przystoi miaucze

, o tak: miau, miauuuu, miau! Nast

pnie złapano czwartego,

tegho i szóstego kota. - Brak nam ju

tylko jednegho - mówili zm

czeni

poszukiwaniem

andarmi. Tote

zdziwili si

bardzo, kiedy znale

li jeszcze dwa

miaucz

ce koty. - Czy

by si

rozmno

yły? - mówili do siebie. Jeden z tych dwóch

kotów nale

ał do ciotki Pannocchii, a drugi był po prostu Reksem, którego

poznali

my ju

w jednym z pierwszych rozdziałów tej powie

ci i który pod wpływem

usłyszanych wtedy słów Zoppina spróbował raz miaukn

ąć

. A gdy raz spróbował, nie

potrafił potem wróci

do szczekania. Reks pozwolił si

chwyci

bez oporu, ale

ostatni kot, najstarszy z towarzystwa, zwinnie wdrapał si

na drzewo, i stamt

przez dłu

szy czas doprowadzał do szału swoich prze

ladowców, miaucz

najpi

kniejsze arie z kociego repertuaru. Widowisko to

ło spory tłum,

który, jak zwykle, podzielił si

na dwie partie. Jedni pot

piali kota i

zach

cali

andarmów, aby szybciej zako

czyli ten skandal. Drudzy, figlarze,

zach

cali kota a nawet przedrze

niali: - Miau! Miau! Zebrało si

równie

sporo

kotów, które szczekały na swego koleg

troch

z nienawi

ci,

e jest inny ni

one, a troch

z zazdro

ci. I mimo wszystko to jeden z nich, to drugi ulegał

zarazie i zaczynał miaucze

. Trzeba było woła

stra

aków z drabinami, aby zmusi

upartego miauczucha do zej

cia. Miaucz

cych kotów, jak si

ostatecznie okazało,

było dwadzie

cia. Wszystkie zostały odwiezione do szpitala dla wariatów. Na swój

sposób mówiły prawd

- a wi

c musiały by

zwariowane. Dyrektor szpitala nie

wiedział, gdzie je umie

. My

lał i rozmy

lał, a

wreszcie kazał je zamkn

ąć

celi Calimera. Mo

ecie sobie wyobrazi

, jak bardzo musiał by

ten podlec

zadowolony z towarzystwa, które przypominało mu pocz

tek jego nieszcz

snej

przygody. Nie min

ły dwie godziny, gdy Calimero zacz

ł wariowa

naprawd

. Wydało

mu si

e i on jest kotem; zacz

ł mrucze

, miaucze

, a kiedy przez cel

przemkn

ła mysz, pierwszy si

na ni

rzucił. O tym wszystkim mówiono na mie

cie

i Zoppino pozbierał te nowiny. Wracał ju

do domu, kiedy nagle usłyszał znajomy

głos Gelsomina,

piewaj

cego jedn

z ulubionych piosenek swego kraju. "Jestem

gotów zało

o wszystkie trzy łapy ł

cznie z czwart

na dodatek,

Gelsomino usn

ł i

ni o miłych rzeczach - pomy

lał Zoppino. - Je

eli si

nie

piesz

, to

andarmi obudz

go wcze

niej ni

ja." Przed domem zobaczył tłum

ludzi słuchaj

cych

piewu Gelsomina. Wszyscy stali w milczeniu, nie ruszaj

. Od czasu do czasu w s

siednich domach wypadały szyby, ale nikt nie wychylał

z okien i nie robił awantury. Wydawało si

e urzekaj

cy głos Gelsomina

wszystkich zaczarował. W tłumie Zoppino zauwa

ył nawet dwóch młodych stra

ników.

Na ich twarzach malował si

taki sam zachwyt, jak i na innych. Stra

nicy, jak to

sami rozumiecie, powinni byli schwyta

Gelsomina, jednak wcale nie zabierali si

do tego. Niestety, zacz

li nadchodzi

inni, a ich naczelnik uderzeniami

szpicruty torował sobie drog

ród tłumu. Nie posiadał widocznie muzykalnego

ucha i

piew Gelsomina nie robił na nim

adnego wra

enia. Zoppino wichrem p

dził

po schodach i jak piłka wpadł do pokoiku. - Obud

! Wstawaj! - zamiauczał

łaskocz

c Gelsomina po nosie ko

cem ogona. - Do

ść

koncertu. - Id

stra

nicy!

Gelsomino otworzył oczy, przetarł je i zapytał: - Gdzie jestem? - Mog

powiedzie

, gdzie si

zaraz znajdziesz, je

eli natychmiast nie wstaniesz! -

wołał Zoppino. - W wi

zieniu! - Czy znów

piewałem? - Pr

dzej! Uciekajmy po

dachach! - Mówisz jak kot, ale ja nie umiem skaka

po dachach. - Trzymaj si

mego ogona! Zoppino wyskoczył oknem prosto na znajduj

cy si

poni

ej dach, a

Gelsomino mógł tylko pój

ść

za jego przykładem, zamkn

wszy oczy, aby nie dosta

zawrotu głowy. Rozdział 14 Tu Benwenuto sam opowiada,~ co si

z nim działo, ~

eli siadał Na szcz

ęś

cie domy w mie

cie stały ciasno jeden obok drugiego, jak

ledzie w beczce, i Gelsomino z łatwo

przeskakiwał z dachu na dach. Je

eli

chodzi o Zoppina, ten wolałby, aby stały troch

dalej - wtedy mógłby wykona

cho

jeden skok godny siebie. Nagle Gelsomino po

lizn

ł si

, poleciał w dół i

spadł na niewielki taras, gdzie jaki

staruszek podlewał kwiaty. - Prosz

wybaczy

! - zawołał pocieraj

c stłuczone kolano. - Wcale nie miałem zamiaru w

taki sposób znale

źć

u pana. - Ale

nic takiego - odpowiedział uprzejmie

staruszek. - Bardzo si

ciesz

z pa

skiego przybycia! Co si

panu stało?

Skaleczył pan sobie nog

? Przypuszczam,

e to nic gro

nego? W tej samej chwili z

dachu wyjrzał na taras Zoppino. - Czy mo

na? - zamiauczał. - Ach, jeszcze jeden

ść

! - zawołał uradowany staruszek. - Prosz

, prosz

! Ogromnie si

ciesz

!...

Bardzo mi tylko przykro - dodał -

e nie posiadam ani jednego krzesełka i nie

mam was gdzie posadzi

. - Kolano Gelsomina puchło z minuty na minut

. - Połó

go na łó

ku - zaproponował Zoppino. - Nie mam równie

łó

ka - odpowiedział

zmieszany staruszek. - Ale zaraz zejd

do s

siada i poprosz

go o fotel. - Nie,

nie - szybko wtr

cił Gelsomino - b

dzie mi zupełnie dobrze i na podłodze. - W

takim razie wejd

cie do pokoju - poprosił staruszek - i czujcie si

jak w domu,

ja tymczasem przygotuj

kaw

. Pokoik był mały, ale czysty. Przyjemnie l

niły

ładne meble - stół, kredens i szafa. Tylko nigdzie nie było wida

krzesła lub

łó

ka. - Czy pan nigdy nie siedzi? - zapytał Zoppino staruszka. - Nie, nie

zdarza mi si

. - I nie sypia pan? - Owszem,

niekiedy. Stoj

c. Co prawda

bardzo rzadko. Nie wi

cej ni

dwie godziny na tydzie

. Zoppino i Gelsomino

spojrzeli na siebie, jak gdyby chcieli powiedzie

: "Teraz ten naplecie nam

koszałek_opałek"... - Przepraszam za niedelikatne pytanie - ci

ł Zoppino. -

Czy nie mogliby

my si

dowiedzie

, ile pan ma lat? - Sam tego dokładnie nie

wiem. Urodziłem si

dziesi

ęć

lat temu, ale teraz powinienem mie

ich albo

siedemdziesi

t pi

ęć

albo siedemdziesi

t sze

ść

. Z twarzy go

ci staruszek domy

lił

e przestali mu wierzy

. - Nie, ja nie kłami

- powiedział westchn

wszy -

to jest nieprawdopodobna historia, ale nie ma w niej ani kropli kłamstwa. Je

eli

chcecie, opowiem wam j

, zanim ugotuje si

kawa... Nazywam si

naprawd

Benwenuto, ale ludzie nazywaj

mnie Benwenuto_Nieusi

aninachwil

... I

staruszek opowiedział im swoj

histori

. Urodził si

w rodzinie gałganiarza. Jak

tylko pojawił si

wiecie, zaraz wyskoczył z pieluszek i zacz

ł biega

pokoju. Tak

wawego niemowl

cia nikt jeszcze nie widział. Wieczorem poło

ono go

do kołyski, a rano okazało si

e kołyska zrobiła si

dla niego za mała i nogi

chłopca z niej wystaj

. - Widocznie - powiedział ojciec -

pieszy si

eby

urosn

ąć

i szybciej zacz

ąć

pomaga

rodzicom. Wieczorem rozbierano Benwenuta i

kładziono do łó

ka, a rano wczorajsze ubranie ju

na niego nie pasowało. Buty za

skie, a koszula p

kała w szwach. - No, to nie jest takie straszne - mówiła

matka. - Czego jak czego, ale szmat w domu gałganiarza jest pod dostatkiem.
Zaraz uszyj

mu nowe ubranie. Po jakim

tygodniu Benwenuto tak wyrósł,

siedzi poradzili, aby go posła

do szkoły. Matka posłuchała rady i

zaprowadziła go do nauczyciela. Ale nauczyciel si

rozgniewał. - Dlaczego pani

nie przyprowadziła go wcze

niej? Przecie

teraz jest zima. Któ

rozpoczyna nauk

rodku roku szkolnego? Gdy matka odpowiedziała,

e Benwenuto ma dopiero siedem

dni, nauczyciel rozgniewał si

jeszcze bardziej: - Siedem dni? Nie jestem

nia

, szanowna pani! Prosz

przyj

ść

za siedem lat, wtedy porozmawiamy. Ale gdy

oderwał nos od dziennika klasowego, zobaczył,

e Benwenuto jest o wiele wi

kszy

od ka

dego z jego uczniów. Posadził wi

c chłopca w ostatniej ławce i zacz

klasie wyja

nia

e dwa razy dwa równa si

cztery. W południe zad

czał

dzwonek, wszyscy uczniowie wyskoczyli z ławek i wybiegli z klasy. Tylko
Benwenuto siedział na swoim miejscu. - Benwenuto - zwrócił si

do niego

nauczyciel - wyjd

, trzeba przewietrzy

klas

. - Kiedy nie mog

wyj

ść

, prosz

pana. Rzeczywi

cie, po czterech lekcjach tak urósł,

e po prostu mocno uwi

zł w

ławce. Trzeba było wzywa

nego,

eby mu pomógł si

z niej wydosta

Nast

pnego ranka przygotowano dla Benwenuta wi

ksz

ławk

, ale w południe znów

nie mógł wsta

, bo i ta ławka stała si

dla niego za ciasna. Chłopiec siedział w

niej zupełnie jak mysz w pułapce. Musiano wezwa

stolarza, który rozbił ławk

kawałki. Nauczyciel a

za głow

złapał. - Jutro przyniesiemy dla ciebie

ławk

z pi

tej klasy - powiedział i zaraz wydał odpowiednie polecenie. - No, a

teraz? - zapytał, kiedy ławka została przyniesiona. - Dobrze! Zupełnie
przestronnie! - odrzekł rado

nie Benwenuto i kilkakrotnie wstawał i siadał. Ale

za ka

dym razem coraz trudniej było mu wstawa

. A o godzinie dwunastej, kiedy

zad

czał dzwonek, wszystko powtórzyło si

od pocz

tku i znowu trzeba było

wzywa

stolarza. Dyrektor szkoły i burmistrz zacz

li protestowa

: - Có

tam u

pana si

dzieje, profesorze? Czy nie potrafi pan ju

utrzyma

posłusze

stwa w

klasie? W tym roku ławki trzaskaj

jak orzechy. Funduszy miejskich nie starczy

na kupowanie ka

dego dnia nowej ławki. Wtedy gałganiarz zaprowadził syna do

lekarza i opowiedział mu wszystko. - Zobaczymy, zobaczymy - rzekł doktor.
Nało

ył okulary,

eby lepiej widzie

, i zmierzył wzrost Benwenuta. - Teraz -

polecił - siadaj. Benwenuto usiadł na krze

le. Doktor poczekał, a

minie jedna

minuta, i powiedział: - Wsta

. Benwenuto wstał i doktor zmierzył go wzdłu

wszerz. - Hm - chrz

ł i nie wierz

c temu, co widzi, przetarł okulary. -

Usi

no jeszcze raz. W ko

cu orzekł: - To jest bardzo interesuj

cy przypadek.

Chłopiec cierpi na jak

ąś

now

chorob

, dotychczas nie znan

. Choroba polega na

tym,

e kiedy dziecko siedzi, to szybko si

starzeje. Ka

da minuta, któr

dza

siedz

c, równa si

dla niego całemu miesi

cowi. Leczenie jest proste: chłopiec

musi zawsze by

na nogach, w przeciwnym wypadku za kilka tygodni b

dzie starcem

z siw

brod

. Od tego dnia

ycie Benwenuta uległo całkowitej zmianie. W szkole

zrobiono dla niego specjaln

ławk

bez siedzenia. W domu jadł na stoj

co. A

kiedy zachciało mu si

chocia

chwil

odpocz

ąć

przy kominku, zaraz rozlegało

: - Wstawaj! Wstawaj! Chcesz siedzie

? - Co ty wyprawiasz! Chcesz si

zestarze

? - No, a łó

ko?

adnych łó

ek, je

eli nie miał si

obudzi

z biał

brod

. Wi

c Benwenuto musiał si

nauczy

spa

na stoj

co, tak jak

konie. I

oto z tych powodów s

siedzi nazwali go Benwenuto_Nieusi

aninachwil

. To

przezwisko zostało mu ju

na całe

ycie. Pewnego nieszcz

snego dnia zachorował

ojciec Benwenuta. Wkrótce, czuj

e umiera, wezwał do siebie syna. - Benwenuto

- powiedział, zanim zamkn

ł oczy na zawsze - teraz twoja kolej, aby pomaga

matce. Jest przecie

stara i nie mo

e ju

pracowa

. Poszukaj sobie uczciwej

pracy. Praca ci nie zaszkodzi. Na odwrót, dzi

ki niej pozostaniesz długo młody,

poniewa

nie b

dziesz miał czasu na siedzenie z zało

onymi r

kami. Nast

pnego

dnia Benwenuto wybrał si

na poszukiwanie pracy. Ale ludzie

miali mu si

prosto

w oczy. - Pracy, mówisz? Nie, synku, my nie bawimy si

w piłk

ani w kr

gle.

Jeste

za młody,

eby pracowa

w fabryce. Nie wolno tu zatrudnia

dzieci.

Benwenuto nie spierał si

. Natychmiast znalazł wyj

cie z sytuacji. Wróciwszy do

domu, zasiadł przed lustrem i czekał. "Doktor powiedział,

e wystarczy, abym

usiadł, a postarzej

. Zobaczymy, czy to prawda..." Po kilku minutach

zauwa

ył,

e ro

nie. Zacz

ły go uciska

pantofle. Zrzucił je i przygl

dał si

swoim nogom. Po prostu wydłu

ały si

w oczach, gdy za

spojrzał w lustro, bardzo

zdziwił. - Któ

to jest ten czarnow

sy młodzieniec, który na mnie patrzy?

Chyba si

znamy. Ju

gdzie

go widziałem... W ko

cu zrozumiał i roze

miał si

: -

Przecie

to jestem ja! Tylko zupełnie dorosły. Ale b

dzie lepiej, je

eli ju

wstan

. Nie chc

bardziej zestarze

. Wyobra

cie sobie min

matki Benwenuta,

kiedy zjawił si

przed ni

wysoki, barczysty młodzieniec, z dono

nym głosem i

sami jak u brygadiera. - Benwenuto! Synu mój! Jak si

zmieniłe

! - To nic

strasznego, mamo. Wreszcie b

mógł pracowa

. Teraz ju

nie obijał progów

fabryk, ale po prostu wytoczył z szopy ojcowski wózek i je

dził po ulicach,

gło

no krzycz

c: - Gałgany! Szmaty! Gałgany! Szmaty! - Có

liczny chłopak!

d on tu przyszedł? - wołali ludzie wychodz

c na próg, zwabieni jego pi

knym

głosem. Tak zacz

ł Benwenuto pracowa

. Wszyscy go lubili. Ci

gle był na nogach,

zawsze co

robił, zawsze gotów był ka

demu pomóc - nic dziwnego,

e stał si

ulubie

cem wszystkich. Chciano go nawet wybra

burmistrzem. - Przydałby si

nam

taki, który nie zagrzewa miejsca na stołku - mówiono. Benwenuto nie przyj

jednak tego zaszczytu. Po kilku latach umarła jego matka i wtedy pomy

lał sobie:

"Jestem samotny. Siedzie

bez zaj

cia tak czy owak nie mog

, gdy

szybko si

zestarzej

. Wybior

c na włócz

wiecie, zobacz

, co si

na nim

dzieje". Wzi

ł swój wózek z gałganami i niewiele si

zastanawiaj

c, wyruszył w

drog

. W

drował dniami i nocami bez zm

czenia. Niemało interesuj

cych rzeczy

zobaczył w czasie swej podró

y, niemało poznał ludzi. - Jeste

dzielnym

młodzie

cem - mówili mu - si

, porozmawiaj z nami. - Dzi

kuj

, wol

posta

odpowiadał Benwenuto. W

drował, w

drował i nie starzał si

. Ale pewnego razu

przechodził koło jakiej

ubogiej lepianki i spojrzawszy w okno, ujrzał obraz,

który mu

cisn

ł serce. W łó

ku le

ała chora kobieta, a dokoła niej po podłodze

pełzało kilkoro małych dzieci. Darły si

z całej siły, jak by chciały si

nawzajem przekrzycze

. - Młodzie

cze - powiedziała kobieta zobaczywszy Benwenuta

- je

eli si

nie bardzo spieszysz, wst

p do nas na chwil

. Nie wolno mi si

ruszy

i nie mog

ukołysa

dzieci, a ka

da ich łza to nó

w moje serce.

Benwenuto wszedł do pokoju, wzi

ł na r

ce jednego z malców, pochodził z nim tam

i z powrotem i u

pił go. W ten sposób uspokoił i reszt

. Tylko ostatnie,

najmłodsze, nie chciało usn

ąć

. - Usi

na chwil

- doradziła kobieta - i

potrzymaj je na r

kach, a zobaczysz,

e u

nie. Benwenuto usiadł na ławeczce koło

pieca i płacz

ce dziecko od razu si

usłokoiło. Malec był tak miły,

e Benwenuto

zacz

ł si

z nim bawi

i nawet za

piewał mu piosenk

. - Dzi

kuj

ci z całego

serca! - powiedziała kobieta, gdy dziecko usn

ło. - Byłam ju

tak zrozpaczona,

ycie stało mi si

niemiłe. Zabieraj

c si

do odej

cia, Benwenuto niechc

spojrzał w lustro, które wisiało koło pieca, i zobaczył na swojej głowie białe
pasmo włosów. "Zapomniałem,

e si

starzej

, kiedy siedz

" - przeleciało mu

przez my

L. Ale potem wzruszył ramionami, popatrzył na słodko

ce dzieciaki i

poszedł swoj

drog

. Innym razem przechodził noc

przez jak

ąś

wioszczyn

zobaczywszy w jednym z domków

wiatło, zajrzał do okna. W pokoju stał warsztat

tkacki, przy którym pracowała dziewczyna wzdychaj

c ci

ęŜ

ko. - Co ci jest? -

zapytał j

Benwenuto. - Och, nie

trzeci

noc... A do jutra musz

koniecznie doko

czy

ten dywanik. Je

eli nie zd

ąŜę

, nie otrzymam zapłaty i wtedy

cała rodzina b

dzie głodna. Nawet mog

mi zabra

warsztat. Ach, czego bym nie

dała,

eby pospa

cho

by pół godzinki! "Pół godzinki to tylko trzydzie

ci minut

- pomy

lał Benwenuto. - Mog

popracowa

trzydzie

ci minut na tym warsztacie". -

Wiesz co - powiedział - id

spa

, a ja popracuj

za ciebie. Ten warsztat podoba

mi si

. Za pół godziny ci

obudz

. Dziewczyna skuliła si

na ławie jak kotek i

zaraz usn

ła. Benwenuto zacz

ł pracowa

. Min

ło pół godziny, ale

al mu było

obudzi

dziewczyn

. Za ka

dym razem, kiedy podchodził do niej, wydawało mu si

ni ona jaki

bardzo pi

kny sen. Zacz

ło

wita

, wzeszło sło

ce i wtedy

dziewczyna sama si

obudziła. - Pozwoliłe

mi przespa

cał

noc? - Ech,

drobiazg! Nie nudziłem si

! "Trudno powiedzie

, o ile lat dzisiaj si

zestarzałem" - pomy

lał Benwenuto, ale nie czuł najmniejszego

alu. Doko

czył

tka

dywanik i dziewczyna była szcz

ęś

liwa. Za ka

dym razem, kiedy naszemu

Benwenutowi zdarzyło si

usi

ąść

, a

eby komu

pomóc, siwiały mu włosy. Pó

niej

stopniowo zginały mu si

plecy, zupełnie jak drzewo na silnym wietrze, i oczy

traciły blask. Benwenuto_Nieusi

aninachwil

starzał si

. Ludzie, którzy znali

jego dzieje, mówili: - Có

ci przyniosło twoje dobre serce? Gdyby

lał tylko

o sobie, byłby

teraz młodzie

cem

wawym jak wróbel. Benwenuto nie zgadzał si

tym. Ka

dy siwy włos przypominał mu o jakim

dobrym uczynku. Czego wi

c miał

ałowa

? - Mogłe

zachowa

swoje

ycie dla siebie, a nie rozdawa

je wszystkim

po trochu - mówili mu s

siedzi. Ale Benwenuto tylko si

miechał i kiwał głow

lał o tym,

e ka

dy siwy włos pomógł mu znale

źć

nowego przyjaciela i takich

przyjaciół miał wiele tysi

cy. Niezmordowany był nadal w swoich w

drówkach,

chocia

opierał si

teraz na lasce i cz

sto si

zatrzymywał, aby wytchn

ąć

. -

Naw

drowałem si

, naw

drowałem, a

trafiłem do tego kraju i postanowiłem si

nim osiedli

- zako

czył swoje opowiadanie Benwenuto. - I tutaj w dalszym ci

uprawiam ojcowski fach, fach gałganiarza. - Ale przecie

wiecie jest wiele

innych krajów - zdziwił si

Zoppino - dlaczego nie miałby pan wybra

lepszego

ten? Benwenuto u

miechn

ł si

. - W tym najnieszcz

ęś

liwszym na

wiecie kraju

ludziom potrzebna jest pomoc bardziej ni

w ka

dym innym. Czyli

e tu jest moje

miejsce. - Jakie to pi

kne! - wyszeptał Gelsomino, który wzruszył si

do łez,

słuchaj

c opowiadania staruszka. - Oto najbardziej słuszna droga. Teraz wiem, co

powinienem czyni

ze swoim głosem. Musi on pomaga

ludziom, zamiast przynosi

zmartwienia. - Niełatwo ci to przyjdzie - zauwa

ył Zoppino. - Na przykład

zechcesz za

piewa

kołysank

, a dzieciaki jeszcze bardziej si

rozkrzycz

Przecie

twój głos jest zdolny przebudzi

cały kraj. - Budzenie

cych czasem

bywa skuteczne - wtr

cił Benwenuto. - Tym wła

nie si

zajm

- zdecydowanie

wiadczył Gelsomino uderzywszy pi

ęś

w podłog

. - Przede wszystkim zajmiesz

swoim kolanem - powiedział Zoppino. Kolano rzeczywi

cie puchło i puchło.

Gelsomino nie mógł ju

ani chodzi

, ani sta

. Wtedy postanowiono,

e dopóki mu

nie poprawi, b

dzie mieszkał u Benwenuta. Przecie

staruszek prawie nigdy

nie sypia i mo

e przypilnowa

, aby Gelsomino nie

piewał przez sen i nie trafił

w łapy

andarmów króla Giacomone. Rozdział 15 Ołówek szybko biegnie ~ po

cianie

~ i przed malarzem ~ staje

niadanie Bananito wyszedł z domu wcze

nie rano i

poszedł, gdzie go nogi ponios

. Nie miał

adnych okre

lonych planów. Po prostu

bardzo chciał zrobi

jak najpr

dzej co

takiego,

eby wszystkim pokaza

, co

potrafi. Ranek był jasny, słoneczny. W głowie Bananita rodziły si

tysi

wspaniałych pomysłów. Nagle poczuł niezwykły zapach i wydało mu si

e mi

dzy

kamieniami bruku ulicznego zakwitło niezliczone mnóstwo fiołków. "Oto najlepsza
rzecz, jak

mógłbym zrobi

!" - pomy

lał Bananito. I tam, gdzie stał, obok

parkanu jakiej

fabryki, usiadł na chodniku, wyj

ł z pudełka kawałek kredy i

wzi

ł si

do roboty. Natychmiast dokoła niego zgromadzili si

robotnicy. - Mog

zało

- powiedział jeden -

e on zaraz narysuje okr

cik albo goł

bki.

Tylko gdzie jest pies, który trzyma czapk

na datki? - Byłem raz

wiadkiem, jak

taki malarz narysował na chodniku czerwon

kresk

, a wszyscy stoj

cy dokoła

głowili si

, co ona oznacza. - No i co oznaczała? - Wszyscy o to pytali malarza,

a ten odpowiadał,

e chce zobaczy

, czy kto

potrafi przej

ść

pod t

kresk

. -

e był stukni

ty? - Ale ten chyba nie... Patrzcie! Bananito ani na chwil

nie

odrywał si

od pracy. Na chodniku powstawało całe pole fiołków. Był to rysunek

tak pi

kny,

e nagle powietrze wydało si

przepojone cudownym zapachem kwiatów.

- Wydaje mi si

e te fiołki pachn

- zauwa

ył jeden z robotników. - Lepiej

powiedz,

e to zapach cebuli, a nie fiołków, bo raz_dwa zamkn

w areszcie -

poradził mu towarzysz. - Ale zapach si

czuje, to prawda. Wszyscy w milczeniu

stali dokoła Bananita. Było tak cicho,

e słyszało si

, jak poskrzypuje na

kamieniach jego kreda. Z ka

now

kresk

kładzion

na chodnik zapach fiołków

stawał si

ywszy i mocniejszy. Robotnicy byli wzruszeni. Przest

powali z nogi

na nog

, przekładali paczki ze

niadaniami z r

ki do r

ki, udawali,

sprawdzaj

, czy dobrze napompowane s

opony ich rowerów, ale nie spuszczali z

oka ani jednego ruchu Bananita i tylko poci

gali nosami,

eby uraczy

cudownym aromatem, który tak radował serce. Zawyła syrena fabryczna wzywaj

c do

pracy, ale nikt nie ruszył si

z miejsca. Dokoła rozlegało si

tylko: - Zuch! To

ci zuch! Na koniec Bananito oderwał si

od roboty i spojrzał na zebranych.

Wyczytał w ich oczach tyle wdzi

czno

ci,

e zawstydzony zabrał swoje farby i

oddalił si

piesznie. Kilku robotników go dogoniło. - Có

ty? Dok

d idziesz?

Poczekaj chwil

, zaraz wywrócimy kieszenie i oddamy ci wszystkie nasze

pieni

dze. Nikomu z nas nie zdarzyło si

jeszcze ogl

tak cudownych rysunków.

- Dzi

kuj

- powiedział cicho Bananito - bardzo dzi

kuj

! I po

pieszył na drug

stron

ulicy, bo chciał szybciej pozosta

sam. Serce biło mu tak silnie,

marynarka na piersiach ruszała si

, jak by si

pod ni

schował kot. Bananito był

rzeczywi

cie szcz

ęś

liwy. Długo chodził po ulicach, nie decyduj

c si

rozpocz

cie jakiegokolwiek nowego rysunku. Tysi

ce pomysłów wpadały mu do głowy,

ale nie mógł wybra

z nich nawet jednego. W ko

cu, spostrzegłszy wał

saj

cego

psa, zrozumiał ostatecznie, co powinien uczyni

. Ulokował si

na chodniku i

zacz

ł rysowa

. W Kraju Kłamczuchów zawsze znajd

tacy, którzy nie maj

nic

do roboty i dlatego włócz

po ulicach. To zawodowi przechodnie albo, mówi

po prostu, bezrobotni. Dokoła Bananita znowu zebrała si

gromada ludzi i zacz

ły

pada

uwagi pod jego adresem. - Co to niektórym przychodzi do głowy! Zachciało

mu si

rysowa

kota, jak by ich w mie

cie było mało. - To specjalny kot -

powiedział

artobliwie Bananito. - Słyszycie? On rysuje specjalnego kota. Mo

dzie w okularach? Dyskusje umilkły jakby pod wpływem czarów, kiedy Bananito

ostatni raz poci

ł kred

po ogonie narysowanego psa i ten, zerwawszy si

ziemi, zacz

ł wesoło szczeka

. Tłum wydał okrzyk podziwu. W tej samej chwili

nadbiegł policjant. - Co takiego? Co tu si

stało? Aha, ju

widz

. I nawet

słysz

! Szczekaj

cy kot! Jak by

my mieli mało kłopotów z miaucz

cymi psami! Czyj

on jest? Tłum rozszedł si

piesznie,

eby nie odpowiada

. Tylko jednemu

biedakowi nie udało si

wykr

, poniewa

stał obok policjanta i ten złapał go

za r

. - To jego kot - odpowiedział wskazuj

c na Bananita i spu

cił oczy.

Policjant rzucił si

na malarza. - Chod

, pójdziesz ze mn

! Bananito nie mógł

opiera

. Zebrał swoje kredki i nie trac

c dobrego humoru, ruszył za

policjantem. A pies, kr

c ogonem, poszedł swoj

drog

. Malarza osadzono w

ziennej celi i kazano czeka

, dopóki nie wezwie go naczelnik policji.

Bananita a

działy r

ce, tak chciało mu si

pracowa

. Narysował du

ego ptaka

i podrzucił go w powietrze. Ale ptak nie odlatywał. Udiadł na ramieniu malarza i

zacz

ł pieszczotliwie dzioba

jego ucho. - Aha, pewno chce ci si

ść

zauwa

ył Bananito. Narysował kilka ziarenek prosa i wtedy przypomniało mu si

e sam jeszcze nie jadł

niadania. "Jajecznica z dwóch jajek wystarczy. I nie

zaszkodziłaby jeszcze jaka

ryba" - pomy

lał Bananito. Natychmiast narysował to

wszystko, a wtedy apetyczny zapach jajecznicy rozszedł si

po celi, przedostał

za drzwi i podra

nił nozdrza stra

nika. - Hm, smakowicie pachnie -

powiedział stra

nik poci

gaj

c nosem. Wkrótce jednak zaniepokoił si

i otworzył

małe okieneczko w drzwiach celi. Ujrzawszy wi

ęź

nia zajadaj

cego z apetytem

jajecznic

, stra

nik skamieniał ze zdumienia. W takiej sytuacji zastał go

naczelnik stra

y. - Znakomicie! - krzykn

ł nie posiadaj

c si

z gniewu. -

Wspaniale! Okazuje si

e tu wi

ęź

niom nosz

obiady z restauracji! - Ja nie...

ja nie... - zdołał tylko wyj

stra

nik. - Nie znasz przepisów? Chleb i woda!

Woda i chleb! I nic wi

cej! - Nie wiem, sk

d on to wszystko ma - odezwał si

cu stra

nik - mo

e przyniósł jajko w kieszeni? - A patelni

, na której je

usma

ył, te

miał w kieszeni? Widz

e wystarczy, abym si

oddalił, a w celach

zjawiaj

całe kuchnie! Jednak

e naczelnik zaraz zmuszony został do

stwierdzenia,

e o

adnej kuchni nawet mowy nie było. Bananito, chc

c wybawi

stra

nika z trudnej sytuacji, postanowił opowiedzie

, w jaki sposób przygotował

sobie

niadanie. - No nie, ja nie jestem takim durniem! Mnie nie nabierzesz -

powiedział naczelnik stra

y wysłuchawszy z niedowierzaniem malarza. - A je

eli

zaraz ka

Ŝę

tu sobie poda

w białym winie, co wtedy zrobisz? Zamiast

odpowiedzi malarz wzi

ł arkusz papieru i zacz

ł rysowa

zamówion

potraw

. - Jak

pan sobie

yczy, z pietruszk

czy bez? - zapytał nie przerywaj

c pracy. - Z

pietruszk

miej

c si

odparł naczelnik. - Rzeczywi

cie uwa

asz mnie za dudka.

Ale to nic, gdy sko

czysz malowa

, b

dziesz musiał połkn

ąć

cały ten papier a

ostatniego kawałka. Lecz kiedy Bananito ko

czył rysowa

, z obrazu zacz

ła si

unosi

apetyczna para i za chwil

dra w białym winie ju

dymiła na stole.

Wszystkim wydawało si

e a

prosi: "Zjedz mnie! Zjedz mnie!" - Pa

skie

zamówienie zostało wykonane - powiedział Bananito do naczelnika stra

y. -

Smacznego! - Nie jestem głodny - mrukn

ł naczelnik z trudem otrz

saj

c si

zdumienia. - Fl

zje stra

nik, a ty chod

ze mn

! Rozdział 16 Bananito siedzi

w celi,~ bo sprzeciwi

mielił~ Naczelnik stra

y wcale nie był durniem.

Przeciwnie, był wielkim spryciarzem. "Za tego człowieka - kombinował
odprowadzaj

c Bananita do królewskiego pałacu - mo

na otrzyma

tyle złota, ile

on sam wa

y, a poniewa

mój kufer jest dostatecznie gł

boki, dlaczegó

by nie

skierowa

do niego. ze dwóch, trzech worków złota? Przecie

i tak ono tam

miejsca nie zagrzeje..." Ale jego nadzieje nie spełniły si

. Gdy król Giacomone

dowiedział si

, o co chodzi, rozkazał natychmiast przyprowadzi

malarza do

siebie. A naczelnika stra

y potraktował ozi

ble i tylko na po

egnanie powiedział

mu: - Za to,

e znale

cie tego człowieka, nadaj

wam Wielki Fałszywy Order

Zasługi. - Akurat potrzebny mi jest twój order... - mrukn

ł pod nosem naczelnik

stra

y. - Mam ich ju

dwa tuziny, a wszystkie z tektury. Gdybym miał w domu

kulawe stoły, mógłbym te ordery podkłada

im pod nogi,

eby si

nie kiwały.

Niech tam sobie naczelnik stra

y mruczy, co tylko chce. Zostawmy go w spokoju i

popatrzmy, jak spotkali si

Bananito i król Giacomone. Malarz nie czuł si

ani

troch

zmieszany w obecno

ci tak wa

nej osoby i spokojnie odpowiadał na

wszystkie pytania króla. Rozmawiaj

c z nim, Bananito patrzył z zachwytem na

prze

liczn

pomara

czow

peruk

, która błyszczała na głowie króla niby stos

pomara

cz na ladzie sklepowej. - Na co tak patrzysz? - zapytał król. - Zachwycam

włosami Waszej Wysoko

ci. - Hm! A czy mógłby

namalowa

takie ładne włosy!

Król Giacomone miał nadziej

e Bananito namaluje wprost na jego łysinie włosy,

które stan

prawdziwe, i nie trzeba b

dzie chowa

ich na noc do szafy. -

Takich ładnych na pewno nie potrafi

- odpowiedział Bananito chc

c królowi

zrobi

przyjemno

ść

tym komplementem. Prawd

mówi

al mu było tego biedaka,

który si

zamartwiał z powodu swej łysiny. Tyle przecie

ludzi strzy

e włosy

bardzo krótko, aby nie mie

kłopotu z czesaniem! Poza tym m

ęŜ

czy

ni nie powinni

tyle uwagi swoim włosom. Król

ało

nie westchn

ł i zdecydował,

kiedy indziej poleci pomalowa

swoj

głow

. "B

dzie lepiej, je

eli na razie

wykorzystam go w jaki

inny sposób. Mo

n by, na przykład, z jego pomoc

zosta

wielkim królem i zasłyn

ąć

w historii." - Mianuj

- rzekł do malarza -

ministrem ogrodu zoologicznego. Koło pałacu jest wspaniały ogród, ale nie ma w

nim

adnych zwierz

t. Musisz je namalowa

. A uwa

aj,

eby

adnego nie brakło!

"Prawd

mówi

c, lepiej by

ministrem ni

ęź

niem" - pomy

Lał Bananito. I

jeszcze przed zachodem sło

ca w obecno

ci tysi

cy zachwyconych widzów narysował

setki rozmaitych zwierz

t, które natychmiast o

ywały. Były tam lwy, tygrysy,

krokodyle, słonie, papugi,

ółwie, pelikany... były równie

psy, wiele, wiele

psów: kundle, ogary, charty, jamniki, pudle... Wszystkie, ku wielkiemu oburzeniu
dworzan, gło

no szczekały. - Czym si

to zako

czy? - szeptali do siebie

dworzanie. - Jego Wysoko

ść

pozwala psom szczeka

? Przecie

to jest wbrew prawu.

Takie rzeczy mog

ludowi, na psa urok, podsun

ąć

niebezpieczne my

li! Ale

Giacomone zarz

dził, aby nie przeszkadza

malarzowi, i pozwolił mu robi

wszystk, co zechce. Dlatego dworzanie mogli tylko skrycie w

cieka

zło

ci. Zwierz

ta, w miar

jak je Bananito produkował, zajmowały miejsca w

klatkach. W basenach pływały obecnie białe nied

wiedzie, foki, pingwiny, a po

alejach parku biegały małe osiołki, takie, na jakich zwykle wozi si

dzieci.

Tego wieczoru Bananito nie wrócił na swój stryszek. Król wyznaczył mu pokój w
pałacu, a obawiaj

c si

e malarz ucieknie, przydzielił mu na noc dziesi

ciu

stra

ników. Nast

pnego dnia, gdy Bananito narysował ju

wszystkie zwierz

ta i w

ogrodzie zoologicznym nie było co robi

, król mianował go ministrem aprowizacji,

czyli - jak si

wyraził - ministrem materiałów pi

miennych. Przed bram

pałacu

postawiono któł ze wszystkim, co niezb

dne do rysowania, i posadzono za nim

Bananita. A mieszka

com miasta powiedziano,

e mog

prosi

malarza o ka

potraw

, jaka tylko im na my

l przyjdzie. Pocz

tkowo wielu si

nabrało. Je

eli,

na przykład, prosili Bananita o atrament, maj

c na my

li chleb (zgodnie ze

Słownikiem Kłamczuchów), to malarz rysował butelk

atramentu i jeszcze pop

dzał:

- No, kto tam nast

pny? - Na co mi to? - wykrzykiwał nieszcz

ęś

nik. - Przecie

tego nie mog

ani zje

ść

, ani wypi

! Jednak

e ludzie szybko zrozumieli: je

eli

chcesz otrzyma

od Bananita co

do jedzenia, nazywaj rzeczy ich prawdziwymi

nazwami. Dworzanie a

dusili z oburzenia. - Do czego to podobne! Im dalej,

tym gorzej - syczeli czerwieni

c si

ze zło

ci. - To si

le sko

czy. Jeszcze

troch

, a ludzie przestan

kłama

! Co si

stało królowi Giacomone? A król

Giacomone ci

gle czekał, bo nie mógł si

odwa

, aby poprosi

malarza o

prawdziwe włosy. "Wtedy ju

nie b

obawia

wiatru" - my

lał, a tymczasem

pozwalał Bananitowi czyni

wszystko, co mu si

podobało. Dworzanie wiedzieli,

król nie znosi

adnych uwag, i tak si

ciekali,

e a

w brzuchach zal

gły si

im od tego ropuchy. Królewscy generałowie równie

nie mogli znale

źć

sobie

miejsca ze zło

ci. - Kiedy wreszcie w naszych r

kach znalazł si

taki człowiek,

jak ten malarz, co z niego mamy? Jak go wykorzystujemy? Jajecznica, kurcz

ta,

worki pieczonych kartofli, tabliczki czekolady... Armaty nam s

potrzebne,

armaty! Wtedy stworzymy niezwyci

ęŜ

armi

i powi

kszymy granice naszego

królestwa! Pewien najbardziej wojowniczy generał udał si

do króla i opowiedział

mu o tych planach, a stary pirat Giacomone poczuł, jak zagrała w nim krew. -
Armaty! - zawołał. - Oczywi

cie, armaty! I okr

ty, samoloty, sterowce... Na rogi

Belzebuba! Wezwa

tutaj Bananita! Ju

od wielu lat poddani nie słyszeli,

eby

król Giacomone wspominał rogi Belzebuba. Było to jego ulubione przekle

stwo w

tych czasach, kiedy stoj

c na kapita

skim mostku, zagrzewał swoich piratów do

napa

ci na jaki

bezbronny okr

t. Natychmiast przyprowadzono Bananita do króla.

Słu

ba ju

rozwiesiła na

cianach pokoju mapy i przygotowała pudełko z

chor

giewkami,

eby oznacza

miejsce przyszłych bitew i zwyci

stw. Bananito

wysłuchał wszystkiego spokojnie i nawet nie przerywał rozpalaj

cych si

wokół

niego sporów. Ale kiedy mu wr

czono papier i ołówek,

eby natychmiast, bez

zwłoki zacz

ł rysowa

armaty, wzi

ł du

y arkusz papieru i ogromnymi literami

napisał na nim tylko jedno słowo "Nie". nast

pnie obniósł ten arkusz po całej

sali,

eby wszyscy zobaczyli jego odpowied

. - Panowie - powiedział potem -

chcecie si

orze

? Prosz

bardzo, w ci

gu minuty przygotuj

wam doskonał

kaw

. Chcecie koni,

eby zapolowa

na wilki? Mog

wam narysowa

najlepsze

pełnokrwiste rumaki. Ale o armatach zapomnijcie. Armat nigdy ode mnie nie
otrzymacie! Wtedy dopiero nast

pił prawdziwy koniec

wiata. Wszyscy zacz

krzycze

, hałasowa

, bi

ęś

ciami w stół. Tylko jeden Giacomone,

eby nie

nadwer

ęŜ

sobie r

ki, zawołał słu

Ŝą

cego i trzasn

ł go w kark. - Głow

Natychmiast odr

mu głow

! - krzyczeli ze wszystkich stron dworzanie. - Na

razie - postanowił król - nie b

dziemy malarzowi ucina

głowy. Damy mu czas na

opami

tanie si

. Według mnie sprawa jest jasna jak dzie

. Ten człowiek jest

umysłowo chory. Jest geniuszem, maluje pi

kne obrazy, a wi

c musi by

wariatem.

Umie

cimy go na jaki

czas w szpitalu dla obł

kanych. A tymczasem zabronimy mu

malowa

. W ten sposób Bananito znalazł si

w domu dla obł

kanych. Umieszczono go

w oddzielnej celi i nie pozostawiono mu ani papieru, ani ołówka, ani p

dzla, ani

farb. W celi nie było ani kawałka cegły czy kredy. Poniewa

nawet

ciany były

ciełane, Bananito postanowił odło

na jaki

czas prac

nad nowymi

arcydziełami. Wyci

ł si

na ławce, zało

ył r

ce pod głow

i zacz

ł spogl

w sufit. Sufit był biały, ale Bananito widział na nim cudowne obrazy - te, które
koniecznie musi namalowa

, gdy tylko znajdzie si

na wolno

ci. A nie w

tpił ani

troch

e b

dzie uwolniony. I miał racj

, gdy

kto

troszczył si

o ratunek

dla niego. Na pewno od razu domy

lili

cie si

e był to Zoppino. Rozdział 17

Uszedł po

cigu ~ dzielny Zoppino. ~ Wyskoczył. P

dził. ~ Ukrył si

. Zgin

ł?

Kiedy w domu Benwenuta, w którym Gelsomino kurował swoje kolano, dowiedziano
si

e Bananito został ministrem, Zoppino postanowił pój

ść

do niego z pro

aby si

przyczynił do uwolnienia ciotki Pannocchii i Romoletty. Niestety, zanim

dotarł do pałacu, fortuna Bananita obróciła si

kołem. - Je

eli chcesz zobaczy

Bananita, musisz i

ść

do szpitala wariatów - poinformował go drwi

co stra

nik.

Zoppino zastanawiał si

przez dłu

chwil

, jakim sposobem dostanie si

łatwiej do szpitala - jako pacjent czy mo

e inn

drog

? - Łapki moje -

powiedział wreszcie - na was licz

teraz z całym zaufaniem. Gdy ju

jest was

cztery, to wdrapanie si

na mur nie b

dzie

adn

sztuk

. Szpital dla obł

kanych

był ponurym gmachem, zbudowanym w czworobok niby zamczysko i otoczonym fos

pełn

wody. Zoppino musiał zdecydowa

na k

piel, a kiedy przepłyn

ł fos

wdrapał si

po murze i w

lizn

ł w pierwsze otwarte okienko. Było to okienko od

kuchni. Kucharz i posługacze poszli ju

spa

. W kuchni pozostał tylko mały,

zmywaj

cy podłog

kuchcik. Gdy zobaczył Zoppina, krzykn

ł: - Zmykaj, bestio!

Wiesz chyba,

e tu nigdy nie ma

adnych resztek. Biedaczysko kuchcik był zawsze

tak głodny,

e sam po

erał wszystkie resztki do ostatniej kruszyny. W po

piechu,

aby wygoni

kota, otworzył drzwi na korytarz. Z prawej i lewej strony, a

ca, znajdowały si

cele wariatów albo - słuszniej powiedziawszy - ludzi,

którzy nie słuchali rozkazów króla Giacomone i mówili prawd

. Niektóre cele były

oddzielone od korytarza mocnymi kratami. Inne były zamkni

te pot

ęŜ

nymi

elaznymi

drzwiami, w których umieszczono małe okienka do podawania posiłków. W jednej z
cel Zoppino zobaczył siedem kotów ciotki Pannocchii, a z nimi, ku swemu
wielkiemu zdziwieniu - Reksa. Zwini

te w kł

bek i przytulone do siebie, spały i

na pewno

niło si

im co

bardzo ładnego. Zoppino nie chciał ich budzi

, tym

bardziej

e w tej chwili nie mógłby dla nich nic zrobi

. W tej samej celi, jak

wiecie, siedział równie

Calimero. Ale ten nie spał i gdy zobaczył Zoppina,

zawołał: - Bracie, przynie

mi jak

ąś

myszk

, cho

by zupełnie malutk

! "Zwariował

naprawd

" - pomy

Lał Zoppino i poszedł dalej. Na samym ko

cu korytarza

znajdowała si

ksza cela, w której spało ze sto osób, mi

dzy innymi ciotka

Pannocchia i Romoletta. Gdyby to było w dzie

lub gdyby w celi było

wiatło,

Zoppino zauwa

yłby swoje znajome. A gdyby one nie spały, ciotka Pannocchia

złapałaby kota za ogon tak, jak to cz

sto robiła. Niestety, nie zauwa

ywszy

nikogo znajomego, Zoppino cichutko min

ł sal

i poszedł schodami na pi

tro. Tu

znalazł drzwi celi, w której siedział Bananito. Malarz spokojnie spał zało

ywszy

ce pod głow

. We

nie widział wspaniałe obrazy, które miał zamiar namalowa

Nagle w jednym z tych obrazów powstała dziura, z prze

licznego bukietu kwiatów

wysun

ła si

kocia głowa i zamiauczała głosem Zoppina. Bananito obudził si

spojrzawszy na drzwi, od razu sobie przypomniał,

e znajduje si

w szpitalu dla

obł

kanych. Jednak

e okienko w drzwiach było uchylone i wida

w nim było głow

miaucz

cego Zoppina. - Bananito! Bananito! Jak ci nie wstyd! Czy

na tak

mocno spa

! - Czy mi si

ni? Dam sobie głow

uci

ąć

e te w

sy nale

Ŝą

Zoppina! - Obud

, mówi

ci! Tak, to jestem ja, Zoppino, i nawet łapka, któr

mi zrobiłe

, te

jest ze mn

i słu

y mi wspaniale. Mówi

c to, Zoppino chwacko

przelazł przez okienko i wskoczył do celi. - Przyszedłem ci

ratowa

. - Dzi

kuj

ci, kochany Zoppino, ale jak? - Sam jeszcze nie wiem. Je

eli chcesz, to ukradn

klucze u dozorców. - Nie, mog

wtedy obudzi

. - Chcesz, to wygryz

dziur

drzwiach? - Ach, gdyby

miał

widry zamiast z

bów, mo

e udałoby ci si

zrobi

. Wiesz, czego mi potrzeba? - Czego? - Pilnika. Postaraj si

o pilnik, a

dalej ju

sam sobie dam rad

. - Dobra! Piorunem ci go znajd

, biegn

! - Wszystko

na byłoby zrobi

o wiele pr

dzej - zatrzymał go Bananito. - Po prostu

narysowałbym pilnik, ale te gałgany nie zostawiły mi nawet ogryzka ołówka. -
Wi

c o to chodzi? - krzykn

ł Zoppino. - Masz moje łapy! Czy zapomniałe

e s

one z kredy i olejnej farby? - To prawda... Ale przecie

stan

krótsze...

Zoppino nawet nie chciał słucha

. - Głupstwo! Zawsze mo

esz mi narysowa

nowe. -

c jak si

wydosta

z celi? - Narysuj pilnik. - A jak si

spu

na dół? -

Narysuj spadochron. A jak si

przedosta

przez fos

? - Narysuj łódk

. Kiedy

Bananito ko

czył rysowa

to wszystko, co było potrzebne do ucieczki, łapka

Zoppina stała si

całkiem krótka. - Widzisz -

miej

c si

powiedział Zoppino

- jak to dobrze,

e nie zmieniłem imienia. Byłem Kulaskiem i zostałem Kulaskiem.

- Pozwól, narysuj

ci now

łapk

- zaproponował Bananito. - Teraz nie ma czasu.

Trzeba zrobi

wszystko, zanim si

stra

obudzi. Bananito wzi

ł si

do roboty. Na

szcz

ęś

cie narysował tak ostry pilnik,

e wrzynał si

on w

elazo, jak nó

masło. Wkrótce w drzwiach powstał du

y otwór, przez który nasi przyjaciele

przecisn

li si

na korytarz. - Chod

my zabra

ciotk

Pannocchi

i Romolett

zaproponował Zoppino. - No i nie zapomnijmy o kotach. Jednak

e hałas pilnika

obudził dozorców, którzy zacz

li szuka

miejsca, sk

d pochodził. Bananito i

Zoppino tak si

zagadali,

e nie dosłyszeli zbli

cych si

coraz bardziej,

miarowych kroków stra

y. - Spróbujmy ucieka

przez kuchni

- podsun

ł Zoppino. -

li nie mo

emy uratowa

wszystkich, uratujmy si

chocia

sami. Przecie

wolno

ci b

dziemy u

yteczniejsi ni

w wi

zieniu. Kiedy pojawili si

w kuchni,

kuchcik zaraz napadł na Zoppina. - Ledwo ci

d wyrzuciłem! Znowu chcesz mi

dzi

arłoku! Wynocha przez okno! Był tak w

ciekły,

e widział tylko

kota i nie zwracał uwagi na Bananita, który szybko przygotował łódk

przymocował sobie spadochron i wyci

gaj

c r

ce do Zoppina, zawołał: - Chod

my! -

Dalej

piesz si

! - burczał kuchcik. - I

eby tu twoja noga wi

cej nie

postała! Dopiero kiedy Bananito znikł mu z oczu, kuchcik zacz

ł podejrzewa

tu nie jest w porz

dku. "A któ

to wła

ciwie był ten drugi?" - zapytywał sam

siebie, drapi

c si

w głow

. I aby unikn

ąć

kłopotów, postanowił siedzie

cicho:

nic nie widział ani nie słyszał. Wyszukał w kupie

mieci gł

b kapu

ciany i gryzł

go, mrucz

c z zadowolenia. Ucieczka malarza została odkryta po małej chwili. Ze

wszystkich okien szpitala dla obł

kanych wychylali si

dozorcy i krzyczeli: -

Alarm! Na pomoc! Uciekł furiat! W tym samym czasie Bananito i Zoppino, skuleni
na dnie łódki, wiosłuj

c r

kami, przepływali fos

. Ale nie udałoby im si

ść

pogoni, gdyby na brzegu nie oczekiwał ze swoim wózkiem
Benwenuto_Nieusi

aninachwi- l

, który odgadł zamiary Zoppina. - Pr

dzej!

Schowajcie si

tutaj! - naglił stary gałganiarz. Pomógł im wdrapa

na wózek

i przyrzucił stosem gałganów. A dozorcom, którzy wkrótce do niego podbiegli,
powiedział: - Tam szukajcie! Oni tam uciekli! I wskazał r

przed siebie. - A

ty co tutaj robisz? - Jestem biednym gałganiarzem... Zatrzymałem si

eby

odpocz

ąć

. I aby mu uwierzono, Benwenuto przysiadł na brzegu wózka, zapalaj

fajk

. Biedny Benwenuto doskonale wiedział,

e zaraz stanie si

zupełnie siwy i

e w ci

gu kilku minut straci znów kawał

ycia. Ale nie wstawał. "Lata, które

teraz trac

- pomy

lał - na pewno przedłu

Ŝą

ycie moim przyjaciołom." I wypu

cił

z ust kł

b dymu prosto w twarz stra

nikom. Na nieszcz

ęś

cie akurat wtedy Zoppino

poczuł łaskotanie w nosie. Gałgany, którymi był przykryty, zawierały sporo kurzu
i tylko jaki

nosoro

ec zaryzykowałby twierdzenie,

e s

perfumowane. Zoppino

próbował zatka

nos, ale troch

za pó

no przypomniał sobie,

e z przednich łapek

została mu znowu tylko jedna, i... kichn

ł gło

no. Tak gło

no,

e wzbił cał

chmur

kurzu. Aby nie wyda

Bananita, Zoppino od razu wyskoczył z wózka i dał

drapaka. - Kto to? - zapytali stra

nicy. - Chyba jaki

pies - odpowiedział

Benwenuto - tak, pies. Schował si

widocznie w

ród gałganów. O, jak zmyka! - Aha

- orzekli stra

nicy - je

eli zmyka, to znaczy,

e ma nieczyste sumienie. Goni

go! Zoppino, usłyszawszy za sob

tupot i niepokoj

ce okrzyki, ucieszył si

"Je

eli pop

za mn

, to zostawi

w spokoju Benwenuta i Bananita". Przebiegł

przez całe prawie miasto, a stra

nicy ci

gle p

dzili za nim z wywieszonymi

zykami. Oto Plac Królewski, oto kolumna, na której Zoppino tak

wietnie si

kiedy

wyspał... - No, ostatni skok - rzekł Zoppino do swoich łapek - i b

dziemy

bezpieczni. A łapki z tak

gotowo

odpowiedziały na jego wezwanie,

Zoppino, zamiast wdrapa

na kolumn

, całym p

dem wpadł na ni

i raptem

przemienił si

w rysunek, w kontur trójnogiego kota. Co prawda nie zmartwił si

tym, poniewa

stra

nicy, jak sami potem pisali w doniesieniu, zostali

wyprowadzeni w pole. - Gdzie on si

podział? - pytali jeden drugiego. - W

pobli

u nikogo nie wida

... - Tu jest co

nabazgrane. Patrz, jaki

figlarz

ł w szkole kred

i narysował na kolumnie psa. - No dobrze. Chod

my st

Te gryzmoły nic nas nie obchodz

. Tymczasem Benwenuto toczył swój wózek do domu,

zatrzymuj

c si

od czasu do czasu dla wytchnienia. Po drodze nawet ze dwa, trzy

razy przysiadł, poniewa

ze zm

czenia ledwie ju

trzymał na nogach. Krótko

mówi

c, kiedy wychodził z domu, miał osiemdziesi

t lat, a kiedy powracał, miał

sporo ponad dziewi

ęć

dziesi

t. Podbródek Benwenuta opadł na piersi, oczy kryły

ród zmarszczek, a głos był ledwo słyszalny, kiedy mówił: - Bananito, obud

, przyjechali

my. Bo Bananito, rozgrzawszy si

ród gałganów, zasn

ł.

Rozdział 18 Benwenuto - zobaczycie - ~ za przyjaciół oddał

ycie~ - Co ci jest?

Rozmawiasz ze swoimi szmatami? - nocny dozorca zatrzymał si

za plecami

Benwenuta, który próbował rozbudzi

malarza. - Ja? Rozmawiam? - odpowiedział

pytaniem Benwenuto chc

c zyska

na czasie. - No, tak! Przecie

słyszałem, jak

mówiłe

do tej skarpetki. A mo

e liczyłe

na niej dziury? - Widocznie

mówiłem nie zdaj

c sobie z tego sprawy - powiedział Benwenuto. - Wie pan, jestem

taki zm

czony! Cały dzie

ąŜ

yłem po mie

cie z wózkiem. W moim wieku to nie

takie łatwe... - Skoro jest pan zm

czony, to niech pan siada i odpocznie -

odezwał si

współczuj

co stra

nik. - Tak czy owak, o tej pó

nej porze nikt ju

nie b

dzie sprzedawał gałganów. - Tak te

chyba zrobi

- to mówi

c Benwenuto

usiadł na swoim wózku. - Wie pan, ja równie

bym z przyjemno

odpocz

ł -

westchn

ł stra

nik. - Pozwoli pan? - Dlaczegó

by nie, prosz

usi

ąść

. -

Dzi

kuj

. Wie pan, nocni dozorcy te

... I pomy

tylko,

e kiedy

chciałem by

pianist

. Piani

ci przecie

zawsze siedz

graj

c i w ogóle całe ich

ycie upływa w

ród przepi

knej muzyki. Pisałem nawet o tym w szkolnym

wypracowaniu. Mieli

my taki temat: "Co b

dziecie robi

, gdy doro

niecie".

Napisałem wtedy: "Kiedy dorosn

, zostan

pianist

, objad

z koncertami cały

wiat, ludzie b

mnie oklaskiwali i zostan

sławny". Ale wszystko wypadło na

odwrót. Nie zdobyłem rozgłosu nawet w

ród złodziei, poniewa

dotychczas

adnego

nie schwytałem. Przy sposobno

ci, czy pan przypadkiem nie jest troszk

złodziejem? Benwenuto zaprzeczył głow

. Chciałby nawet zrobi

przyjemno

ść

dozorcy, porozmawia

z nim, ale ju

nie miał siły. Czuł, jak z ka

minut

uchodzi z niego

ycie. Musiał jednak siedzie

i słucha

. Dozorca nocny jeszcze

troch

powzdychał i pogadał o swej pracy, o pianinie, przy którym nie udało mu

usi

ąść

, i o swoich dzieciach: - Starszy ma ju

dziesi

ęć

lat, a wczoraj on

równie

pisał w szkole wypracowanie. Wida

nauczyciele co roku daj

te same

tematy: "Kim b

dziemy, jak doro

niemy". "Ja b

astronaut

- napisał mój syn -

i polec

sputnikiem na Ksi

ęŜ

yc"... Bardzo bym chciał,

eby tak si

stało, ale za

dwa lata syn b

dzie musiał opu

szkoł

i poszuka

pracy, poniewa

moje

zarobki s

nie wystarczaj

ce. A jak pan uwa

a, czy to bardzo trudno zosta

badaczem wszech

wiata? Benwenuto znowu pokr

cił głow

. Chciał jeszcze doda

nie ma na

wiecie rzeczy niemo

liwych,

e nie trzeba nigdy traci

odwagi i

rozstawa

ze swoimi marzeniami. Ale dozorca nie patrzył wtedy na niego i nie

zauwa

ył jego ruchu. A kiedy wreszcie zwrócił si

w jego stron

, wydało mu si

e stary gałganiarz zasn

ł. - Biedny staruszek - powiedział cicho dozorca - był

widocznie naprawd

porz

dnie zm

czony. no, id

my w drog

... na obchód... I

poszedł dalej, staraj

c si

nie robi

hałasu, a Benwenuto ci

gle siedział, nawet

nie poruszył. Nie miał ju

siły,

eby si

podnie

ść

. "Poczekam tutaj -

westchn

ł sobie - poczekam siedz

c. Zrobiłem wszystko, co było w mej mocy. Teraz

Bananito jest bezpieczny. Teraz i mnie nale

y si

..." My

li Benwenuta zacz

ły

, jak by je zasnuła mgła. Gdzie

z daleka, z daleka doszedł go nagle

piew - kto

nucił kołysank

... Tony jej słyszał coraz ciszej ... ciszej...

wreszcie nie słyszał ju

nic... Wszystko to wcale si

Benwenutowi nie

przywidziało. Nie, to po prostu Gelsomino swoim zwyczajem zaczynał cicho

piewa

nie. Głos jego z pocz

tku wypełniał pokój, potem rozległ si

na schodach i w

cu zagrzmiał po wszystkich uliczkach. Rozbudził Bananita i zmusił go do

wystawienia nosa spod stosu gałganów. - Benwenuto! - zawołał malarz. -
Benwenuto, gdzie jeste

my? Co si

dzieje? Ale Benwenuto nie mógł ju

nic

odpowiedzie

. Malarz zszedł z wózka, zacz

ł potrz

ramieniem staruszka i

wtedy zauwa

ył,

e r

ka Benwenuta jest zimna. Wokół wózka coraz silniej

rozbrzmiewał głos Gelsomina,

piewaj

cego rzewn

kołysank

. Bananito pobiegł na

gór

, rozbudził przyjaciela i razem z nim wrócił na ulic

. - On umarł! -

wyszeptał Gelsomino. - Umarł z naszej winy. Zu

ył swe ostatnie siły dla nas,

kiedy my spali

my spokojnie, o niczym nie my

c. W gł

bi ulicy ponownie ukazał

znany nam ju

stró

nocny. - Odnie

my staruszka do jego domu - zaproponował

Gelsomino. Bananito nie musiał mu pomaga

, poniewa

Benwenuto był teraz lekki

jak dziecko i Gelsomino prawie nie czuł go na swych r

kach. Stra

nik zatrzymał

na chwil

, przygl

daj

c si

wózkowi. "Stary gałganiarz musi mieszka

gdzie

tu blisko. Wła

ciwie powinienem ukara

go grzywn

za to,

e zostawia wózek na

rodku ulicy - powiedział sobie. - Ale to taki dzielny staruszek... Udam,

wcale tego nie widziałem". Nieszcz

sny Benwenuto nie miał w swoim domu niczego,

na czym mógłby spocz

ąć

mierci. Trzeba go było poło

na ziemi i tylko pod

głow

podsuni

to mu skromn

poduszk

. Pogrzeb Benwenuta odbył si

po dwóch

dniach, a tymczasem zaszło wiele nowych wydarze

, o których jeszcze nic nie

wiecie i przeczytacie o nich dopiero w nast

pnych rozdziałach. Na pogrzeb

przyszły tysi

ce i tysi

ce ludzi. I chocia

dy mógł opowiedzie

o jakim

dobrym uczynku Benwenuta_Nieusi

aninachwil

, nikt nie wygłosił przemówienia.

Wyst

pił tylko Gelsomino. Po raz pierwszy w

yciu

piewał tak spokojnie,

niczego nie rozbił i nie zburzył. Głos jego był silny jak zawsze, ale brzmiał
tak mi

kko i delikatnie,

e wszyscy, którzy go słuchali, czuli, jak ich serca

staj

lepsze i czystsze. Jeszcze przed dniem pogrzebu Benwenuta, jak ju

powiedziałem, zaszło wiele innych wydarze

. Przede wszystkim Bananito i

Gelsomino stwierdzili znikni

cie kotka Zoppina. Pocz

tkowo, przej

ci i zasmuceni

mierci

Benwenuta, nie przywi

zywali do tego wielkiego znaczenia. Pó

niej

zaniepokoili si

. - Był ze mn

na wózku - powiedział Bananito. - Słyszałem, jak

kichał. - Na pewno znów si

wpl

tał w jak

ąś

niebezpieczn

histori

- rzekł

Gelsomino. - By

e wrócił do szpitala, aby ratowa

ciotk

Pannocchi

Romolett

... - Wszyscy co

robi

- doko

czył zawstydzony Gelsomino - tylko ja

siedz

z zało

onymi r

kami. Widocznie nadaj

tylko do tłuczenia

yrandoli i

straszenia ludzi... Tak przygn

bionego nikt go jeszcze nigdy nie widział. Nagle

wpadła mu dobra my

l do głowy. - Nie! - wyszeptał. - Zobaczycie,

e si

na co

przydam! - Dok

d to? - zdumiał si

Bananito widz

e Gelsomino zerwał si

wci

ga kurtk

. - Teraz na mnie kolej - powiedział Gelsomino. - Tobie za

radz

przycupnij. Stra

nicy króla Giacomone szukaj

... A o mnie wkrótce usłyszysz.

I to jeszcze jak! Rozdział 19 Ju

zienie rozwalone~ dr

y ze strachu ~

Giacomone Zam

t, jaki spowodowała ucieczka Bananita z domu dla obł

kanych,

powoli si

uspokoił. Zasn

li pacjenci na salach, zasn

li stra

nicy w

korytarzach, tylko w kuchni czuwał biedny kuchcik. Nie mógł on prawie nigdy
spa

, poniewa

zawsze był głodny i sp

dzał noce na szukaniu resztek jedzenia

ród odpadków. Ucieczka Bananita i pogo

za nim nie obchodziły go wcale. Nie

obchodziło go równie

to dziwne chłopaczysko, nie tyle "czysko", co "czyna",

które stan

ło wła

nie na

rodku placu przed szpitalem dla obł

kanych i zacz

ło

piewa

. Kuchcik ugryzł kilka razy gł

b kapu

ciany i patrzył na chłopca, kiwaj

głow

. - To ju

prawdziwy wariat. Owszem, widziałem człowieka, który

piewał dla

knej dziewczyny, ale robi

takiego przed szpitalem wariatów? Zreszt

, to

jego sprawa... Ale jaki

to mocny głos! Zało

Ŝę

e za chwil

stra

spadnie

na kark

piewakowi. Jednak

e stra

, zm

czona pró

pogoni

za Zoppinem, spała

kamiennym snem. Gelsomino, który zacz

piewa

cicho, aby wypróbowa

sił

swego

głosu, teraz wzmocnił jego brzmienie. Kuchcik tymczasem stał z otwartymi ustami,
zapomniawszy o całym

wiecie. - Ach, czuj

, czuj

e prawie nie jestem ju

głodny! W tej chwili szyby okna, przy którym stał, rozprysn

ły si

na kawałki, a

jednym z nich o mało nie dostał w nos. - O! Któ

to rzuca kamieniami? We

wszystkich ko

cach wielkiego, ponurego budynku, na wszystkich jego pi

trach

nagle z łoskotem posypały si

szyby. Stra

nicy rozbiegli si

po salach, s

chorzy podnie

li bunt, ale szybko si

przekonali,

e to co

innego. Pacjenci

nie spali, to prawda, ale wydawali si

spokojni, zadowoleni, i z przyjemno

słuchali serenady. - Kto tam tłucze szyby?! - wrzeszczeli stra

nicy. - Cicho! -

odpowiadano im ze wszystkich stron. - Nie przeszkadzajcie nam słucha

! Co nas

obchodz

szyby? Pó

niej zacz

ły si

rozpada

w kawałki

elazne kraty. Łamały si

jak zapałki, wylatywały z okien i wpadłszy do fosy, kamieniem szły na dno.

Naczelnik domu dla umysłowo chorych, dowiedziawszy si

o tych wydarzeniach,

zacz

ł dr

jak li

ść

osiki. - Zrobiło mi si

chłodno - rzekł do sekretarzy, a w

duchu pomy

lał: "To trz

sienie ziemi". Zamówił samochód i powiedziawszy,

jedzie powiadomi

ministra, zostawił szpital na łasce losu. - Do ministra! -

pieni

c si

ze zło

ci, wołali sekretarze. - A jak

e! Do ministra! Uciekł po

prostu! A my mamy gin

ąć

jak myszy w pułapce! Nie, nie! Do tego nie dojdzie! I

jeden za drugim, ten samochodem, tamten pieszo, pomkn

li po zwodzonym mo

cie. Za

chwil

ich nie było. Tymczasem zrobiło si

prawie jasno. Po dachach

lizgały

pierwsze promienie sło

ca. Dla Gelsomina było to jakby sygnałem: "

piewaj

jeszcze gło

niej!" Gdyby

cie słyszeli, jak on wtedy za

piewał! Głos wyrwał si

jego gardła niczym ogie

z krateru wulkanu. Wszystkie drewniane drzwi domu dla

obł

kanych dawno ju

zamieniły si

w proszek, a

elazne tak si

powyginały,

nie mo

na ich było pozna

. Uwi

zieni, którzy jeszcze pozostawali w salach, teraz

wybiegli na korytarz, gło

no ciesz

c si

z nieoczekiwanego uwolnienia i skacz

z rado

ci. Wartownicy, urz

dnicy, dozorcy gromadnie po

pieszyli do głównej bramy

i st

d przez zwodzony most rzucili si

na plac. Wszyscy, nie wiadomo dlaczego,

przypomnieli sobie nagle o jakich

nych sprawach w mie

cie. - Ja musz

umy

głow

mojemu pieskowi - mówił jeden. - Mnie zaproszono na wypoczynek nad morze -

mówił drugi. - A ja nie zmieniłem wody moim złotym rybkom i obawiam si

eby

nie zdechły... - Nikt nie zdobył si

na to, by powiedzie

po prostu,

e go

tchórz obleciał - zbyt silne było przyzwyczajenie do kałmstwa. Krótko mówi

c, z

całej obsługi w szpitalu pozostał jedynie mały kuchcik z gł

bem kapu

cianym w

ku i z otwartymi ustami. Naprawd

nie czuł ju

głodu i po raz pierwszy w

yciu

przenikała go rado

ść

niby

wie

y powiew wiatru. Romoletta pierwsza w celi

spostrzegła,

e stra

e powariowały. - Chyba nie b

dziemy czeka

, a

i my

zwariujemy? - spytała ciotk

Pannocchi

. - To wbrew regulaminowi... -

zastanawiała si

ciotka Pannocchia - ale z drugiej strony regulamin tak

e jest

przeciwko nam. Wi

c chod

my. Trzymaj

c si

za r

ce, pobiegły w stron

schodów,

gdzie cisn

ł si

w po

piechu tłum ludzi. Panował tam straszny nieład, ale

ciotka Pannocchia nagle w

ród tysi

cy ró

nych głosów usłyszała miauczenie swoich

kotów. I one zreszt

- siedmiu małych uczniów Zoppina - te

rozpoznały w

ród

tysi

ca twarzy surow

twarz swojej opiekunki i rado

nie miaucz

c, ze wszystkich

stron rzuciły si

jej na szyj

. - Tak, tak - mruczała ciotka Pannocchia ze łzami

w oczach - wracajmy do naszego domu. Jeden, dwa, trzy, cztery... jeste

cie

wszystkie? Siedem, osiem! Có

to? Jeszcze jeden? To był, naturalnie, poczciwy

Reks. W ramionach ciotki Pannocchii znalazło si

miejsce i dla niego. Tymczasem

Gelsomino przerwał swój

piew i wszystkich wybiegaj

cych z domu zacz

ł wypytywa

o Zoppina. Ale nikt nic o nim nie wiedział. Wtedy ju

Gelsomino nie wytrzymał. -

Czy został tam kto w

rodku? - zapytał pokazuj

c na dom dla obł

kanych. - Nie ma

nikogo, ani

ywej duszy! - No, to patrzcie! Zaczerpn

ł cał

piersi

powietrza,

jak pływak przed skokiem do wody. Zło

ył r

ce w tr

eby skierowa

głos we

wła

ciwym kierunku, i wydał okrzyk o nieprawdopodobnej sile. Je

eli mieszka

Marsa i Wenus maj

uszy, to na pewno go wtedy słyszeli. Wystarczy powiedzie

dom dla obł

kanych zakołysał si

, jak gdyby spadł na niego huragan. Z dachu we

wszystkie strony prysn

ły dachówki. Potem

ciany budynku wykrzywiły si

zachwiały i ze strasznym łoskotem run

ły wprost do fosy, wzbijaj

c tysi

bryzgów. Trwało to wszystko minut

. Zaledwie zwaliły si

mury nieszcz

snego

domu, a gło

ne, radosne "hura!" zabrzmiało po całym placu i w tej samej chwili

wzeszło sło

ce, jak gdyby kto

pobiegł i zawiadomił je: "Pr

dzej, po

piesz si

bo przegapisz wspaniałe widowisko!" Zachwyceni ludzie otoczyli Gelsomina tak
ciasnym kr

giem,

e nawet dziennikarze nie mogli si

zbli

do naszego

piewaka

i poprosi

go o podzielenie si

wra

eniami. Musiała im wystarczy

pogaw

dka z

Calimerem, który stał pos

pnie na boku. - Czy mógłby nam pan powiedzie

kilka

słów dla gazety "Kłamca Doskonały"? - Miau! - odparł Calimero i odwrócił si

dziennikarzy plecami. - Zdumiewaj

ce! - zawołali. - A wi

c jest pan jednym z

naocznych

wiadków. Czy mógłby nam pan opowiedzie

, jakim sposobem tutaj nic si

nie stało? - Miau! - odparł znów Calimero. - Cudownie! B

dziemy wi

c mogli w

najbardziej kategoryczny sposób poda

e dom dla obł

kanych nie jest zburzony i

e jego pacjenci nie rozbiegli si

po mie

cie. - Zrozumcie nareszcie - wrzasn

Calimero -

e jestem kotem! - To znaczy, pan chce powiedzie

, psem? Przecie

pan

miauczy zupełnie po psiemu. - Ale

nie, jestem prawdziwym kotem i łowi

prawdziwe myszy! O, i teraz widz

was doskonale. Mo

ecie si

schowa

, gdzie

tylko chcecie, nie nabierzecie mnie. Wy - to myszy, i wszystkie co do jednej
dostaniecie si

w moje łapy. Miau! Miau! Miau! Powiedziawszy to, Calimero

wykonał skok i przypadł do ziemi. Dziennikarze po

piesznie schowali swoje

wieczne pióra i ze strachu powskakiwali do samochodów. A rozpaczliwie miaucz

Calimero przele

ał na tym miejscu do wieczora, a

go podniósł jaki

lito

ciwy

przechodzie

i zaprowadził do szpitala. Dokładnie za godzin

ukazało si

nadzwyczajne wydanie gazety "Kłamca Doskonały". Cał

pierwsz

stron

zajmował

ogromny tytuł, zło

ony metrowymi czcionkami: "Nowe, niedoszłe do skutku oszustwo

piewaka Gelsomino:

piewaj

c nie zburzył wcale domu dla obł

kanych". Redaktor

gazety zacierał r

ce z zadowolenia. A to gratka! Dzi

sprzedamy przynajmniej sto

tysi

cy egzemplarzy! Stało si

jednak na odwrót. Chłopcy_gazeciarze, sprzedaj

"Kłamc

Doskonałego", zacz

li wkrótce powraca

do redakcji. Wszyscy nie

li stosy

nie sprzedanych gazet. Nikt nie chciał kupi

ani jednego numeru. - Jak to? -

oburzył si

redaktor. - Co w takim razie ludzie czytaj

? Mo

e kalendarz? - NIe,

panie redaktorze - odpowiedział jaki

odwa

niejszy chłopczyna - kalendarza

ludzie te

nie czytaj

. Na co on im si

przyda, je

eli grudzie

nazywa si

w nim

sierpniem? Wszyscy

miej

nam prosto w oczy, wyra

niemile o panu

redaktorze i radz

eby z tych gazet porobi

papierowe okr

ciki. W tej chwili

wpadł do pokoju piesek redaktora. Wła

nie wrócił ze spaceru po mie

cie. -

Kici_Kici! Chod

tutaj, mój kotku - zawołał ucieszony redaktor. - Hau! Hau!-

odpowiedział mu pies. - Co, szczekasz? Czy mi si

zdaje? Pies przyja

nie merdn

ogonem i zaszczekał jeszcze gło

niej. - Przecie

to jest koniec

wiata! -

krzykn

ł redaktor ocieraj

c pot z czoła. - To prawdziwy koniec

wiata! Ale to

był koniec kłamstwa. Kiedy run

ł dom dla obł

kanych, na wolno

ci znalazły si

setki prawdomównych ludzi. W mie

cie pojawiły si

szczekaj

ce psy, miaucz

koty, konie, które r

ały według wszelkich prawideł zoologii i gramatyki!

Wybuchła w mie

cie epidemia prawdy i wi

kszo

ść

ludno

ci ju

na ni

zachorowała.

Kupcy

piesznie zmieniali etykiety na towarach. Pewien piekarz zdj

ł swój szyld,

na którym było wypisane: "Materiały pi

mienne", odwrócił na drug

stron

napisał w

glem: "Chleb". Przed jego sklepem zaraz zebrało si

wielu ludzi,

którzy zacz

li mu gło

no wyra

uznanie. Ale najwi

cej ludzi zebrało si

placu przed pałacem królewskim. Tłumowi przewodził Gelsomino. Z całej piersi

piewał swoje pie

ni, a na jego głos zbiegali si

ludzie ze wszystkich kra

ców

miasta i nawet z okolicznych wsi. Gdy król Giacomone zobaczył z okien pałacu ten
ogromny tłum, rado

nie zaklaskał w dłonie. - Szybciej! Szybciej! - Zacz

przynagla

dworzan. - Szybciej! Mój lud chce,

ebym wygłosił przemówienie.

Patrzcie: ludzie si

zbieraj

eby mi zrobi

owacj

. - Hm, a jakie to dzisiaj

to? - pytali si

nawzajem dworzanie. Mo

e si

to wyda dziwne, ale jeszcze

nic nie wiedzieli o tym, co si

wydarzyło. Królewscy szpiedzy, zamiast

zawiadomi

o wszystkim dwór, pochowali si

, gdzie który mógł. Z tego powodu

równie

koty, mieszkaj

ce w pałacu króla Giacomone, jeszcze szczekały. Były to

ostatnie nieszcz

ęś

liwe istoty w całym królestwie. Rozdział 20 Id

, zły królu, ~

na wygnanie,~

lad po tobie nie zostanie! Nie istnieje, jak wiecie, ksi

ga losu.

NIe istnieje

adna ksi

ąŜ

ka, w której byłoby opisane to, co nadejdzie. Aby

napisa

tak

ksi

ąŜ

, trzba by by

co najmniej naczelnym redaktorem "Kłamcy

Doskonałego". Dlatego nie ma jej i nie było jej równie

w czasach króla

Giacomone. A szkoda. Gdyby taka ksi

ąŜ

ka istniała, biedny władca w peruce miałby

gdzie zwróci

o rad

i mógłby przeczyta

pod dat

tego dnia: "Dzi

Giacomone

nie wygłosi przemówienia". Tymczasem, kiedy król Giacomone niecierpliwie
oczekiwał, a

słudzy otworz

mu drzwi balkonu, w odpowiedzi na głos Gelsomina w

całym pałacu z trzaskiem posypały si

szyby. - Czy nie mo

na ostro

niej? -

zawołał Giacomone do słu

Ŝą

cych. I znów usłyszał "trach_trach!" ze swej własnej

sypialni. - Lustro! - krzykn

ł król. - Kto stłukł moje ulubione lustro?

Zdziwiony,

e mu nikt nie odpowiada, Jego Wysoko

ść

obejrzał si

. Biedaczysko!

Dokoła było zupełnie pusto. Ministrowie, admirałowie, dworzanie i szambelani
przy pierwszym sygnale niebezpiecze

stwa, to znaczy przy pierwszym wysokim tonie

Gelsomina, skoczyli do swych pokojów. Bez ceremonii zrzucili wspaniałe dworskie
stroje, które nosili od tylu lat, i zacz

li wyci

spod łó

ek walizy z

pirackimi ubiorami, mrucz

c przy tym: - Je

eli nie zało

Ŝę

na oko przepaski, to

chyba b

mógł uchodzi

za miejskiego

mieciasrza. Albo: - Je

eli nie

przyczepi

siekiery do pasa, to nikt mnie nie pozna. Przy królu Giacomone

zostali tylko dwaj słudzy. Do ich obowi

zków nale

ało otwieranie i zamykanie

balkonowych drzwi. I chocia

w tych drzwiach nie było szyb, słudzy stali jak

wro

ci w ziemi

i od czasu do czasu koronkami swoich mankietów przecierali

klamki. - Umykajcie i wy - westchn

ł Giacomone - ju

wszystko jedno. Cały pałac

zaraz si

rozleci. Rzeczywi

cie, w tej samej chwili zupełnie jak pukawki zacz

ły

trzaska

lampki w

yrandolach - to Gelsomino

piewał coraz gło

niej. Słudzy nie

kazali si

prosi

. Cofaj

c si

i kłaniaj

c co trzy kroki, dobrn

li do drzwi

wiod

cych na schody. Tutaj dopiero odwrócili si

i, aby szybciej znale

źć

dole, zjechali po por

czach. A król Giacomone poszedł do swego pokoju, zdj

królewski strój i wło

ył ubranie, które kupił na wypadek, gdyby nie poznany

chciał si

znale

źć

w tłumie (pó

niej go nie u

ywał, gdy

dzy ludzi wolał

wysyła

szpiegów). Było ono br

zowe, stosowne na przykład dla jakiego

kasjera

lub profesora filozofii. Jak dobrze harmonizowała z nim pomara

czowa peruka!

Niestety, trzeba było zdj

ąć

tak

e i peruk

, gdy

Giacomone nosił j

zawsze wraz

z królewskim strojem. - Moja ulubiona peruka! - westchn

ł. - Moje

liczne

peruki! - I otworzył szaf

, gdzie równymi rz

dami le

ały peruki niczym głowy

marionetek przygotowanych do przedstawienia. Król Giacomone nie mógł znie

ść

tego

widoku. Złapał dobry tuzin peruk i wepchn

ł do walizy. - Wezm

was ze sob

wygnanie. B

dziecie mi przypomina

bezpowrotnie minione szcz

ęś

liwe dni!

Tymczasem jego dworzanie zbiegli a

do podziemi i jak szczury wpychali si

kanałów. Giacomone wolał wyj

ść

do swego pi

knego parku, który przestał ju

królewskim parkiem, ale pomimo to był nadal pi

kny, zielony, przepojony

cudownymi zapachami. Król Giacomone oddychał jeszcze troch

tym rzeczywi

cie

królewskim powietrzem, po czym otworzył mał

furtk

, wychodz

na jaki

zaułek,

upewnił si

e go nikt nie widzi, i przeszedłszy sto kroków, znalazł si

placu w g

szczu ludzi, entuzjastycznie oklaskuj

cych Gelsomina. Nikt nie poznał

króla, bowiem po raz pierwszy pokazał si

na ulicy łysy. Br

zowy garnitur i

walizeczka, któr

trzymał w r

ce, nadawały mu wygl

d podró

nego. - Pan pewnie

nietutejszy? - zapytał nagle jaki

człowiek klepi

c go przyja

nie po ramieniu. -

Niech pan posłucha, niech pan posłucha, jak

piewa nasz Gelsomino! O, tam, widzi

pan? Ten młodzieniaszek... Gdyby go pan zobaczył na wy

cigach kolarskich, nie

postawiłby pan na niego dwóch soldów. A pomimo to, słyszy pan, jaki głos?! -
Słysz

, słysz

- mrukn

ł Giacomone, a do siebie dodał: - i widz

. Rzeczywi

cie

zobaczył, jak na kawałki rozpadł si

jego ulubiony balkon, zobaczył te

, czego

z pewno

domy

lacie, jak królewski pałac run

ł niczym domek z kart,

któremu odechciało si

sta

, i wzbił ogromn

chmur

pyłu. Gelsomino wzi

jeszcze jak

ąś

wysok

nut

eby rozwia

pył, i wszyscy ujrzeli ruiny. -

Przepraszam - zwrócił si

znów do króla s

siad w tłumie - czy pan wie,

e ma pan

wspaniał

łysin

? Nie obrazi si

pan,

e to mówi

? Zreszt

, niech pan spojrzy i

na moj

. Giacomone przesun

ł dłoni

po swej głowie i zgodnie z pro

siada

spojrzał na jego głow

, łys

i okr

gł

jak piłeczka pingpongowa. - Rzeczywi

cie

- pi

kna łysina - powiedział. - Ale

d! Zupełnie przeci

tna. Pa

ska jest

wspaniała, a jeszcze gdy spadnie na ni

sło

ce, zal

ni cudownie, a

oczy b

bolały. - Do

ść

, do

ść

, pan jest zbyt uprzejmy - mrukn

ł Giacomone. - Ale

ja nie

przesadzam! Wie pan, co powiem? Gdyby pan był członkiem naszego Klubu Łysych, na
pewno wybrano by pana prezesem. - Prezesem? - I to jednogło

nie! - A wi

c macie

Klub Łysych? - Oczywi

cie, był czas, kiedy ten klub musiał by

tajny, ale teraz

ujawni. Najlepsi obywatele s

członkami tego klubu. I wcale niełatwo by

tam

przyj

tym. Trzeba dowie

ść

e nie ma si

ani jednego włosa na głowie. S

tacy,

którzy wyrywaj

sobie ostatni, aby wej

ść

do naszego klubu. I pan mówi,

e ja?...

- Pan mo

e zosta

naszym prezesem. Jestem gotów si

o to zało

. Giacomone

czuł,

e ogarnia go rozpacz. "A wi

c - pomy

lał - a wi

c z własnej winy wszystko

zmarnowałem. Wybrałem fałszyw

drog

! A teraz jest ju

za pó

no, aby zaczyna

nowa..." Korzystaj

c z zamieszania w tłumie, Giacomone oddalił si

od swego

siada, opu

cił plac i skierował kroki w puste ulice, a w jego walizce smutno

szele

ciło dwana

cie peruk. Tu i tam mign

ły mu jakie

niby znajome twarze.

Czy

by to byli jego piraci?... Ale te twarze szybko kryły si

przed takim

obywatelem jak on: łysym, ciemno odzianym, pełnym spokoju i godno

ci. Giacomone

zwrócił si

w kierunku rzeki, zdecydowany poło

kres swoim dniom. Ale kiedy

znalazł si

na brzegu, zmienił decyzj

. Otworzył walizk

, wyj

ł peruki i jednym

ruchem wrzucił je do wody. -

egnajcie - szepn

ł -

egnajcie, kochane

kłamczuszki. Peruki wcale si

nie zmarnowały: tego

samego dnia wyłowili je

ulicznicy, którzy niczym zgłodniałe krokodyle przeszukiwali brzegi rzeki.
Wysuszyli je w sło

cu, nało

yli na głowy i ustawili si

we wspaniały orszak.

Byli weseli i

piewali rado

nie, a przecie

był to pogrzeb władzy króla

Giacomone! Za

sam król Giacomone odchodził na zawsze i był prawie szcz

ęś

liwy,

e mo

e odej

ść

, aby zosta

prezesem lub przynajmniej sekretarzem szacownego

Klubu Łysych. My tymczasem wracajmy na plac,

eby zobaczy

, co si

tam dzieje.

Sko

czywszy swoj

pie

śń

, Gelsomino otarł pot z czoła i mrukn

ł: - A wi

c stało

... Było mu jednak ci

ęŜ

ko na sercu. Zoppino ci

gle jeszcze si

nie odnalazł.

"Gdzie

on mo

e by

? - pytał sam siebie. - Czy

by został pod gruzami domu dla

obł

kanych?" Nagle tłum odwrócił jego uwag

od smutnych my

li. - Kolumna! -

krzyczano ze wszystkich stron. - Trzeba zburzy

kolumn

! - Dlaczego? -

Wyobra

one s

na niej wyprawy wojenne króla Giacomone. A to wszystko jest

kłamstwem, gdy

Giacomone nigdy nie ruszał si

ze swego pałacu. - Dobrze -

powiedział Gelsomino - kolumnie te

piewam serenad

. Rozejd

cie si

troch

eby kogo

nie przywaliła. Ludzie, którzy stali dokoła kolumny, zaraz si

cofn

li, a tłum na całym placu zakołysał si

niczym woda w wannie. I wtedy

Gelsomino ujrzał na kolumnie, o jakie

dwa metry od ziemi, dobrze znan

sylwetk

trójnogiego kotka. - Zoppino! - krzykn

ł rado

nie. Rysunek zakołysał si

, jego

linie na chwil

wygi

ły si

i zastygły w bezwładzie. - Zoppino! - zawołał

Gelsomino jeszcze gło

niej. Tym razem głos przenikn

ł marmur, przezwyci

ęŜ

ył jego

twardo

ść

i Zoppino, oddzieliwszy si

od kolumny, zeskoczył na ziemi

. - Ach! Jak

to dobrze - zamiauczał całuj

c Gelsomina w policzek. - Gdyby nie ty, pozostałbym

przylepiony do tej głupiej kolumny i w ko

cu zmyłyby mnie deszcze. Lubi

czysto

ść

- to wszyscy wiedz

. Ale nie u

miechałoby mi si

zgin

ąć

od mycia. -

Zapomnieli

cie o mnie - usłyszeli nagle głos malarza Bananita, który, rozdawszy

na prawo i na lewo niemało silnych szturcha

ców, przecisn

ł si

w ko

cu przez

tłum do swych przyjaciół. - Gdyby jeszcze raz przydarzyło ci si

podobnego,

narysuj

na nowo, mój Zoppino, i b

dziesz jeszcze ładniejszy! Trzej

przyjaciele, którzy nareszcie si

odnale

li, mieli sobie wiele do opowiedzenia.

Dlatego zostawimy ich w spokoju. No, a co z kolumn

? Kolumna nikomu nie

przeszkadza. Przeciwnie, fałsz przedstawiony na niej b

dzie ludziom przypominał,

e kiedy

w ich kraju panował wielki kłamczuch i

e wystarczyło pi

knie

piewa

pie

śń

, aby zburzy

jego królestwo. Rozdział 21 Wkrótce koniec

opowie

ci, ~ ale jeszcze mecz si

zmie

ci Ta powie

ść

dzie całkowicie

zako

czona, kiedy zakomunikuj

wam ostatnie nowiny. Pisz

c w po

piechu poprzedni

rozdział, zupełnie zapomniałem,

e w mojej kieszeni le

Ŝą

notatki, które zrobiłem

tego dnia, gdy Gelsomino opowiedział mi o swoich przygodach w Kraju Kłamczuchów.
Z tych notatek wynika,

e nikt nigdy nigdzie i nic nie słyszał ju

cej o

królu Giacomone. Wobec tego nie mog

wam nawet powiedzie

, czy stał si

porz

dnym człowiekiem, czy te

jego piracka natura wzi

ła gór

i znów poci

ła

go na zł

drog

. Dowiedziałem si

równie

z tych notatek,

e Gelsomino, który na

ogół ze swoich czynów był zadowolony, przechodz

c przez główny plac, czuł si

zawsze tak, jak by mu kamyk wpadł do buta. - Czy musiałem koniecznie zburzy

pałac i przemieni

go w kup

gruzów? Czy

nie mógłbym stłuc tylko kilku szyb?

Giacomone i tak by uciekł. Potem wezwałoby si

szklarza i wszystko byłoby w

porz

dku. Bananito postarał si

eby uwolni

przyjaciela od tego kamyka.

Odbudował pałac swoim zwykłym sposobem: przy pomocy kilku arkuszy papieru i
pudełka farb. Zu

ył na to pół dnia i nie zapomniał nawet o balkonie. A kiedy

balkon pojawił si

na fasadzie nowego pałacu, ludzie za

Ŝą

dali,

eby Bananito

wygłosił stamt

d przemówienie. - Posłuchajcie mojej rady - powiedział Bananito.

- Wydajcie prawo zakazuj

ce komukolwiek wygłaszania przemówie

z tego balkonu.

Poza tym jestem malarzem, a nie mówc

. Je

eli za

koniecznie chcecie usłysze

przemówienie, to zwró

cie si

do Gelsomina. W tej chwili na balkonie pojawił si

Zoppino i zamiauczał: - Miau! Miau! Miau_miau! Ludzie bili mu brawo i ju

cej

nie

Ŝą

dali przemówie

. Z drugiej kartki znalezionej w kieszeni dowiedziałem si

e ciotka Pannocchia została dyrektorem Instytutu Opieki nad Bezdomnymi Kotami.

To bardzo dobrze. Teraz ju

nikt si

nie obawia,

e koty zaczn

szczeka

. A w

cu, na najmniejszej karteczce, znalazłem tylko jedno zdanie: "Wojna

zako

czyła si

wynikiem jeden do jednego". Pomy

lcie tylko - o mało nie

zapomniałem o wojnie! Działo si

to w kilka dni po ucieczce króla Giacomone. W

tajemnicy przed swymi poddanymi, licz

c na armaty, które mu zrobi Bananito przy

pomocy ołówka, Giacomone na krótko przed ucieczk

wypowiedział wojn

jednemu z

siednich pa

stw. Nie był to

art: armie obydwu pa

stw poci

ły ju

nad

granic

eby si

tam spotka

i walczy

mier

ycie. Tymczasem nowi

ministrowie o

wiadczyli: - Nie jeste

my piratami jak Giacomone, wcale nie chcemy

wojowa

! Pewien dziennikarz udał si

do Gelsomina, który teraz pilnie uczył si

muzyki, aby jak najszybciej da

wreszcie prawdziwy koncert. - Co pan my

li o

wojnie? - zapytał go dziennikarz. - O wojnie? - powtórzył pytanie Gelsomino. -
Zaproponujcie przeciwnikom zorganizowanie dobrego meczu zamiast wojny. Wtedy,
je

eli nawet b

dzie kilka potłuczonych kolan, to w ka

dym razie krwi przeleje

bardzo mało. Ta my

L przypadła na szcz

ęś

cie do gustu tak

e stronie

przeciwnej, poniewa

tam te

nikt nie chciał wojowa

. I oto w jedn

najbli

szych niedziel odbył si

mecz piłki no

nej. Gelsomino oczywi

cie był

sercem przy swojej dru

ynie i nawet tak si

zapalił,

e w którym

z ostrzejszych

momentów nie wytrzymał i krzykn

ł: "Bij!" Wtedy piłka wpadła pro

ciutko do

bramki przeciwnika, jak to si

zdarzyło w pierwszym rozdziale. Ale w tej

samej chwili Gelsomino zawołał: - Chcemy tylko honorowego zwyci

stwa! W sporcie

nie mo

e by

adnego oszustwa! I natychmiast strzelił gola równie

do drugiej

bramki. Na jego miejscu i wy zrobiliby

cie tak samo. Piosenki Gelsomina

Przepisałem tu niektóre piosenki Gelsomina -

artobliwe, powa

niejsze i całkiem

powa

ne. Mo

ecie wybra

te, które wam si

podobaj

, a zapomnie

o innych.

Kłamstwa Dla króla Giacomone

ĄĄ

Lubi

kłamstwa, ale takie,@ które s

nie byle

jakie.@ A wi

c na przykład, gdy jaki

niemowa@ do głuchoniemego zwraca swoje

słowa.@ A głuchoniemy, chocia

nic nie słyszy,@ chce to opowiedzie

pewnej

zdechłej myszy.@ No i takie kłamstwo nawet zdechł

mysz@ podrzuci piorunem na

trzy metry wzwy

.@ Ile ryb jest w morzu Dla Zoppina, który przepadał za rybami

Trzem rybakom z San Marino@ rok i dzie

na sprzeczce min

ł.@ Ci

gle si

nie

mogli zgodzi

,@ ile ryb jest w morskiej wodzie.@ "Wiem na pewno - twierdził

jeden -@ jest ich, bez w

gorzy, siedem".@ Drugi rybak wci

ąŜ

przysi

gał:@ "Liczba

ryb tysi

ca si

ga!"@ Trzeci wołał: "Bez sardeli@ - milion!"@ Wszyscy racj

mieli.@ Obiad i kolacja Dla Bananita, kiedy był ministrem aprowizacji Mały
Pulcinella (czyt.: Pulczinella), wesoły Arlekin@ siedli do obiadu przy jednym
nakryciu.@ I gdyby półmisek nie był całkiem pusty,@ toby si

najedli, tak jak

nigdy w

yciu.@ Wesoły Arlekin z małym Pulcinell

@ chcieli je

ść

kolacj

jednego talerza.@ Gdyby jeszcze na nim cokolwiek le

ało,@ byłaby to, owszem,

wspaniała wieczerza.@ Imi

Dla ciotki Pannocchii Chciałbym nazywa

Dante@ i

pisa

takie jak on poematy.@ Chciałbym si

zwa

Euklides,@ by

sławnym jak ten

matematyk.@ Chciałbym nazywa

Giotto (czyt.: D

iotto),@ pi

kne obrazy

malowa

,@ które by podziwiała@

wiata przynajmniej połowa.@ Chciałbym nazywa

....@ (Zamiast kropek wstaw swoje imi

) zwyczajnie, jak si

nazywam,@ i tylko

niech mi dobroci@ codziennie w sercu przybywa.@ O

la historia O o

le z Kraju

Kłamczuchów, który ryczał, aby upodobni

do lwa Był sobie pewien osioł,@

który... no, jednym słowem,@ nie wiedział wcale o tym,@

e nosi o

głow

"Kim jestem? - pytał siebie. -@ Chyba nie jestem słoniem?@ a skoro nie mam
grzywy,@ nie jestem tak

e koniem.@ Owc

?... Nie. Wszak nie becz

.@ Na wróbla nie

wygl

dam.@ Wi

c mo

e adwokatem?@ Nie: nie przemawiam w s

dach.@ A mo

generałem?@ Ministrem? Wielkim panem?@ Lusterko! Mów, kim jestem?...@ Co? Osłem?
Niesłychane!!!@ Bezczelno

ść

! Ja i osioł!!!@ Bezczelno

ść

! Tak si

starasz@

odpłaci

mi za przyja

źń

?@ Ja ci

naucz

zaraz!"@ To mówi

c trzask! - kopytem,@

rozbił lustro całe@ na sto malutkich kawałków@ i jeszcze jeden malutki

kawałek.@ Kocia gazeta Dla Zoppina, aby go pocieszy

po lekturze "Kłamcy

Doskonałego" Swoje

yczenia,@ swoje t

sknoty@ w "Kociej Gazecie"@ drukuj

koty:@

"Ch

tnie zamieszkam,@ ciepło, niedrogo,@ w domu bez dzieci.@ Mam czuły ogon."@

"Z pełn

gwarancj

e rze

nik blisko,@ szuka staruszki@ Miłe Kocisko."@ "W

dobrej mleczarni@ chce mieszka

stale@ kotek_jaroszek,@ stary kawaler."@ "Zajm

mieszkanie@ w spichrzu, w stodole -@ Dzielny My

liwy@ (w stodole wol

)."@

Czytaj

pras

@ bezdomne koty@ i marz

potem@ o tym lub o tym.@ Marzenia kotom@

pomocne.@ Z marze

powstaj

@ koncerty nocne.@ T

cza Na pewien obraz

Bananita Szła raz ulic

dziewczynka mała,@ w siedmiu kolorach parasol miała.@

Szary deszcz padał, o szyby dzwonił,@ a ona t

trzymała w dłoni.@ Wesoł

barwn

_nadziej

:@ po deszczu sło

ce znów zaja

nieje.@

arcik Dla Bananita

Namalowałem obraz niebieski:@ narciarskie deski@ małego Eski@ mosa i jego
kudłate pieski.@ Namalowałem obraz zielony:@ cztery balony,@ pawie ogony@ i
cioci_drypci rododendrony.@ Obrazek

ółty maluj

teraz:@ kawałek sera,@ czapk

szofera@ i piegowaty nos kawalera.@ Historia o rybie_młocie Ryba_młot pełna jest
rozpaczy,@

e ryby_gwo

dzia nie zobaczy.@ Ryby_kowadła, ryby_cegły@ tak

e jej

oczy nie dostrzegły.@ Nie mo

e spyta

nikogo,@ gdzie by si

spotka

ryb

_nog

.@ I nie przy

niło si

jej wcale,@

eby stukn

ła w ryb

_palec.@ "Co to

ycie! - tak si

zwierza. -@ Ryba_młot nie ma w co uderza

.@ Raz trafił mi

trep dziurawy,@ tłukłam go w nos, ot, dla zabawy...@ Lecz trep na w

złapał rybak.@ Co miałam rzec? "Smacznego!" chyba."@ Dan_din_durki Dla Romoletty
Dan_din_durki,@ te trzy kurki@ zdecydowa

nie mog

,@ któr

pow

drowa

drog

.@ Mo

e na targ, tam si

zdarza@ kupi

piernik u piekarza.@ Mo

e dró

ogródka:@ do sałatki droga krótka.@ Albo t

dy: prosta

cie

ka@ wiedzie tam,

gdzie prawda mieszka,@ wi

cej warta od piernika,@ od sałatki ogrodnika.@ Siwe

włosy Dla Benwenuta_Nieusi

aninachwil

Zgadnij: ile siwy murarz@ włosów ma na

głowie?@ Tyle, ile wybudował@ ró

nych domów. Tak ci powiem.@ Zgadnij, ile siwych

włosów@ ma nasz nauczyciel?@ Tyle, ile jego uczniów@ wyszło z ławki szkolnej w

ycie.@ Tyle pi

knych siwych włosów@ głow

dziadzia kryje,@ ile wnukomm

opowiedział@ ba

ni, legend, historyjek.@ Chleb Dla

Benwenuta_Nieusi

aninachwil

Gdybym był piekarzem,@ zrobiłbym, co trzeba:@

tylu jest przecie

głodnych,@ tylu w

wiecie - bez chleba.@ Upiekłbym wielki

bochen,@ od sło

ca wi

kszy troch

,@ pachn

cy i gor

cy,@

wie

utki i chrupi

cy.@

Od Indii a

do Chile@ wszyscy by syci byli:@ stary i biedny człek wszelki,@ i

dzieci, i małe wróbelki.@ To byłaby dopiero@ warta pami

ci data:@ dzie

, w

którym nikt nie był głodny.@ Najpi

kniejszy dzie

w historii

wiata.@ Przysłowia

Gelsomina Kto nie widział d

bu,@ nie wie, co

oł

dzie.@ Kto ma pusto w głowie,@

uczonym nie b

dzie.@ By mie

drugi rozum,@ drugiej głowy trzeba.@ Nie uderzy

piorun@ z bł

kitnego nieba.@ Kto si

co dzie

mieje,@ rok ma bez frasunku.@ Nie

odmawiaj, gdy ci daj

@ ksi

ęŜ

yc w podarunku.@ Kieszenie Gelsomina W jednej

kieszeni chusteczk

nosz

,@ w drugiej - na szcz

ęś

cie flakonik,@ w trzeciej -

woreczek mały, na grosze,@ lecz grosik w

adnej nie dzwoni.@ Piosenka angielska

Gelsomino nauczył si

jej w podró

y "Dok

d si

wybierasz, koteczku pluszowy?"@

"Id

do Londynu, do sali tronowej."@ "Pewnie tam dostaniesz misk

pełn

mleka?"@

"Nie. Pod tronem króla myszka na mnie czeka."@ Druga piosenka angielska Z miasta
Salamanki trzej wielcy doktorzy@ usiedli na desk

, popłyn

li morzem.@ I je

eli

na dno nie pójd

z t

desk

,@ to objad

wkoło cał

kul

ziemsk

.@ Z miasta

Saragossy trzej wielcy doktorzy@ wsiedli do balijki, popłyn

li morzem.@

eby si

sko

czyła nasza historyjka,@ musi si

wywróci

drewniana balijka.@ Trzecia

piosenka angielska Raz pewien rzekł staruszek:@ "Do

ść

ciepłych mam poduszek,@ do

Ameryki rusz

!"@ W torebk

papierow

@ spakował to i owo.@ I poszedł. Daj

słowo.@ Zabawa w "gdyby" Czego by

Ŝą

dał Arlekin,@ gdyby miał wró

ki pałeczk

Stu kolorowych gałganków -@ uszyłby z nich kurteczk

.@ Gdyby Gianduia (czyt.:

ianduja) został@ ministrem pewnego rana,@ domy byłyby z ciasta,@ a bruki z

marcepana.@ A gdyby Pulcinelli@ mogły si

spełni

yczenia:@ "Kto w głowie ma

złe my

li,@ niech szybko głow

zmienia"!@

yczenia

teczne Wesoły grajek

idzie ulic

,@ u

miecha si

z daleka.@ Czego on dzisiaj

yczy sobie?@ Na co on

dzisiaj czeka?...@ "Chc

, niechaj w ka

dym domu@ pi

kna choinka za

wieci,@ niech

na niej złote i srebrne gwiazdy@ same zawiesz

dzieci!"@ Mały wróbelek po

niegu

skacze@ i

wierka co

zawzi

cie.@ On pewno

wierka swoje

yczenia,@ chce zło

je przy

cie.@ "Wieczorem ka

dy pod choink

@ niech znajdzie to, czego

pragnie.@ A gdyby znalazł troch

cej,@ byłoby jeszcze ładniej."@ A kto tam

gło

no lask

stuka@ i nisko nam si

kłania?@ Pastuszek z tekturowej szopki,@ z

takiej do wycinania.@ "Chc

, aby dzisiaj ka

de dziecko@ (wszystko mi jedno,

czyje,)@ bardzo wesoł

miało buzi

,@ cieszyło si

yje."@ W tym miejscu

teraz ja dorzuc

,@ co mam do dorzucenia:@ łatwo si

przecie

mog

sprawdzi

@ te

wszystkie pi

kne

yczenia.@ Gdy mocno sobie podamy r

ce@ i równym pójdziemy

krokiem,@ cudowny jeden dzie

teczny@ stanie si

całym rokiem.@

Bronek_Gubidzionek A ten Bronek_Gubidzionek@ wci

ąŜ

wesoły jak skowronek.@ Zgubił

pieni

dze, zgubił czas,@ a na wycieczce - drog

w las,@ zgubił mow

i apetyt,@

koszyk z mi

sem na kotlety,@ zgubił tak

e klucz od bramy@ i zegarek swojej