Jak zostać inwestorem giełdowym?
Zainteresowanie inwestowaniem w akcje wynika z prostoty tego instrumentu i
łatwości zrozumienia mechanizmów rządzących wzrostami i spadkami cen.
Nie oznacza to jednak, że zarobek na inwestycjach w akcje jest rzeczą prostą.
Aby zwiększyć szanse powodzenia trzeba mieć jak najwięcej informacji o wybranej firmie.
Należy poznać jej mocne i słabe strony, ocenić potencjał jej rozwoju oraz oszacować ryzyko,
co daje podstawę do podjęcia decyzji. Musimy wiedzieć:
czym zajmuje się spółka?
jakie są jej mocne strony?
czym różni się od innych spółek tej samej lub podobnej branży?
na jakich rynkach funkcjonuje (regionalnym, ogólnokrajowym, czy może
międzynarodowym)?
jaki jest potencjał jej rozwoju?
czy ma możliwość rozszerzenia rynku zbytu?
czy jest w stanie pozyskać nowych klientów?
jaki jest poziom jej rozwoju technologicznego?
czy posiada odpowiednią sieć dystrybucji swoich produktów lub usług?
i wreszcie, czy jest dobrze zarządzana?
Jeśli mocne strony przeważą, warto rozważyć inwestowanie w papiery wartościowe tej firmy.
Trzeba zaznaczyć, że wszechstronna analiza wszystkich za i przeciw zwiększa
prawdopodobieństwo osiągnięcia sukcesu, lecz go nie gwarantuje, ponieważ jest wiele innych
czynników, które mogą wpływać na ceny akcji. Wpływ może mieć sytuacja polityczna i
gospodarcza w kraju, aktualny i przewidywany trend na giełdzie, a nawet moda, czy sentyment
inwestorów do określonych spółek. Często nie sposób przewidzieć wpływu wszystkich
czynników.
Oczywiście akcje to tylko jeden z instrumentów finansowych dostępnych na warszawskiej
giełdzie. Są także obligacje, certyfikaty zamkniętych funduszy inwestycyjnych oraz cała grupa
bardziej wyrafinowanych instrumentów strukturyzowanych oraz pochodnych. Te jednak
wymagają od inwestorów wiedzy dużo bardziej zaawansowanej.
Składanie zleceń
Osoba, która zamierza dokonać transakcji na giełdzie warszawskiej, musi posiadać rachunek
inwestycyjny w jednym z licencjonowanych domów maklerskich. Tam będzie składała
wszystkie zlecenia, czyli dyspozycje, co i na jakich warunkach chce kupić lub sprzedać na
giełdzie. Dom maklerski, któremu klient zlecił dokonanie transakcji giełdowej, odpowiada za
prawidłowe wykonanie zlecenia. Wszystkie złożone przez inwestorów zlecenia są anonimowe,
co oznacza, że inwestorzy nie wiedzą z kim mogą potencjalnie zawrzeć transakcje.
Zlecenie można złożyć osobiście w domu maklerskim, telefonicznie i przez Internet. Składanie
zleceń za pośrednictwem Internetu jest coraz bardziej powszechne wśród polskich inwestorów.
Jest szybkie, bezpieczne, pozwala na bieżące śledzenie sytuacji na rynku i jest tańsze, gdyż
prowizje od transakcji zawieranych drogą internetową są niższe niż przy innych sposobach
komunikacji z domem maklerskim. Złożone zlecenie przekazywane jest do centrali biura
maklerskiego, skąd trafia z pomocą systemu informatycznego do systemu komputerowego
GPW.
Jest wiele rodzajów zleceń pozwalających na realizację różnorakich zamierzeń kupujących i
sprzedających. Najpopularniejsze są zlecenia z limitem ceny. W zleceniach tych inwestor
dokładnie określa kurs (zwany inaczej limitem ceny), po jakim chce kupić lub sprzedać dany
walor. W zleceniu kupna określony przez inwestora limit, to maksymalny kurs, po którym jest
skłonny kupić dany instrument, natomiast w zleceniu sprzedaży, określony limit, to kurs
minimalny, po którym inwestor godzi się sprzedać dany instrument. Na przykład, jeżeli
inwestor złoży zlecenie kupna 50 akcji spółki „A” określając limit ceny na 100 zł, oznacza to,
że chce kupić akcje nie drożej niż po 100 zł.
Więcej o zleceniach w arykule Zlecenia Giełdowe
Zawieranie transakcji
Obowiązujący na giełdzie warszawskiej system transakcyjny charakteryzuje się tym, że kursy
poszczególnych papierów wartościowych ustalane są na podstawie zleceń kupujących i
sprzedających. Oznacza to, że w celu ustalenia kursu sporządza się zestawienie zleceń
zawierających dyspozycje kupna i sprzedaży. Inaczej mówiąc – to sami kupujący i sprzedający
wyznaczają kurs, po którym zawierane są transakcje. Zlecenie maklerskie złożone na giełdę
trafia do tzw. arkusza zleceń. W arkuszu zleceń wszystkie zlecenia na dany instrument są
automatycznie porządkowane i czekają na realizację.
O kolejności, w jakiej realizowane są zlecenia, decyduje przede wszystkim cena zgłoszona
przez inwestora, a następnie czas złożenia zlecenia. Ci, którzy chcą kupić drożej mają
pierwszeństwo przed tymi, którzy chcą kupić taniej, a ci, którzy chcą sprzedać taniej, mają
pierwszeństwo przed tymi, którzy chcą sprzedać drożej. W przypadku gdy dwóch lub więcej
inwestorów złożyło zlecenia z tą samą ceną, o kolejności, w jakiej będą realizowane ich
zlecenia decyduje czas zgłoszenia tych zleceń do systemu giełdowego.
Bezpieczeństwo inwestorów
Bezpieczeństwo środków zgromadzonych na rachunkach inwestycyjnych zagwarantowane jest
przez system rekompensat dla inwestorów zarządzany przez KDPW i nadzorowany przez KNF.
Celem systemu rekompensat jest dodatkowe zabezpieczenie aktywów inwestorów
przechowywanych na rachunkach oraz częściowe zrekompensowanie wartości utraconych
papierów wartościowych i praw majątkowych przysługujących inwestorom z tytułu
świadczonych usług.
System zapewnia inwestorom wypłatę środków pieniężnych, zgromadzonych przez nich na
rachunkach, do wysokości określonej ustawą, w przypadku ogłoszenia upadłości firmy (np.
domu maklerskiego) prowadzącej rachunek.
Podatki
Zyski z inwestycji kapitałowych osiągane przez krajowe osoby fizyczne są opodatkowane
jednolitą stawką podatkową w wysokości 19%. Taka sama stawka obowiązuje w odniesieniu
do zysków uzyskiwanych z powyższego tytułu przez osoby prawne. Inwestorzy zagraniczni
podlegają zasadniczo tym samym przepisom, co inwestorzy krajowi, przy czym ich obowiązek
podatkowy regulowany jest dodatkowo odpowiednimi umowami o unikaniu podwójnego
opodatkowania.