Opracował: Marta Włodarczyk-Sielicka 

 

NAWIGACJA 

semestr VII 

 

 

SYSTEMY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ 

Ćwiczenia laboratoryjne  

 

Prowadzący: dr inż. Piotr Wołejsza 

 

Dane do ćwiczenia: folder Surfer10 

Oprogramowanie: Surfer 10 

Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się ze strukturą programu Surfem 10 i z jego 
podstawowymi funkcjami. 

Przebieg ćwiczenia: 

Proszę zgrać dane do swojego folderu.  

 

WPROWADZENIE 
Proces tworzenia i wizualizacji DTM w Surferze: 

 

 

 
 
 

Rysunek 

powyżej przedstawia zależności pomiędzy danymi (x, y, z), a wyświetlanymi w Surferze 

mapami.  
 
Chcąc  stworzyć  Numeryczny  Model  Terenu  najpierw  tworzymy  plik  z  rozszerzeniem  *.grd  (z 
wykorzystaniem jednej z zaimplementowanych w oprogramowaniu metod) polecenie Grid\Data.  
Jest to podstawowy etap w kierunku stworzenia mapy.  

Po ukazaniu 

się okna dialogowego Grid Data można ustalić parametry danych wejściowych:  



  kolumny danych XYZ,  



 

filtrowanie duplikujących się danych.  



  m

ożna dokonać podglądu danych wejściowych 



 

zobaczyć parametry statystyki opisowej dla analizowanych danych.  



  zakres danych XY (minimum, maksimum)  



 

ilość linii siatki prostokątnej mapy są automatycznie ustawione przez program, który tworzy 
siatkę kwadratową, a jednej z osi przypisuje 100 linii 

 
Znajduje się tu również okno wyboru metody griddingu!!!!  
Mamy 12 metod interpolacji:  



 

metoda odwrotności odległości (do potęgi),  



 

metoda kriging (domyślnie), najpowszechniej stosowana metoda 



  metoda najmniejszej krzywizny, MINIMUM  CURVATURE 



 

metoda naturalnego sąsiada,  

Plik z danymi 

(x,y,z) 

Polecenie 

Grid\Data 

Plik *.grd 

Wizualizacja za 

pomocą mapy 

 

Opracował: Marta Włodarczyk-Sielicka 

 



 

metoda najbliższego sąsiada,  



  metoda regresji wielomianowej,  



  podstawowa funkcja radialna,  



  zmodyfikowana metoda Sheparda,  



 

triangulacja wraz z liniową interpolacją,  



  me

toda średniej kroczącej,  



  metoda parametryczna danych,  



  metoda lokalnego wielomianu. 

 
N

astępnie możemy go zwizualizować za pomocą dostępnych map: 



  Mapa konturowa (Contour Map) - 

dwuwymiarowa reprezentacja trójwymiarowych danych, 

kontury definiują linie jednakowych wartości Z na całej mapie (izolinie). Dodatkowo mapę 

konturową można wypełnić kolorami. 



 

Trójwymiarowa mapa powierzchniowa (Surface) - mapa powierzchni zapewniająca 
doskonałą wizualizację danych trójwymiarowych. Można obracać i pochylać mapę pod 
dowolnym kontem or

az skalować ją niezależnie w wymiarach X, Y i Z. 



 

Trójwymiarowa mapa siatkowa (Wireframe Map) - mapa w formie przestrzennej siatki dla 
stałych wartości X, Y oraz Z. 



  Mapa wektorowa (Vector Map) - 

wartości Z w punktach o współrzędnych XY są 

przedstawiane za pomocą wektorów. 



  Mapa cieniowana (Shaded Relief Map) - 

mapa obrazująca morfologię terenu za pomocą gry 

światła i cienia. 



  Mapa punktowa (Post Map) - 

mapa na której w punktach określonych za pomocą 

współrzędnych XY wyświetlone są wartości Z. Pozwala na dowolnej mapie dodać obraz 
rzeczywistych punktów danych wejściowych. 
Mapa obrazowa (Image Map) - 

dwuwymiarowe przedstawienie danych za pomocą kolorów. 

Mapa bazowa (Base Map) - 

program umożliwia wprowadzenie mapy obrazującej podział 

administracyjny terenu, układ rzek, jezior itp. który służy jako tło dla tworzonej mapy. 

 

Ćwiczenie 1 

1. 

Tworzenie i zmiana właściwości mapy typu Contour Map 

-  utwórz plik  *.grd z pliku z danymi *.txt 1_1m, 
-  ze stworzonego gridu utwórz mapę konturową; 
-  korzystając  z  właściwości  (w  zależności  od  wybranego  obiektu  pokazują  się 

odpowiednie własności; okno pojawia się po dwukrotnym kliknięciu na obiekt), zmień 

liczbę  warstwic  wyświetlanych  na  mapie  (zakładka  Levels,  zmień  Interval  na  1  a 
warstwice minimalną na 1); 

-  zamień warstwice 7 na grubszą (level method) 
-  wprowadź  wypełnienie  pomiędzy  warstwicami  w  kolorze  niebieskim  stopniowanym 

do  białego  (Levels\Fill\Colors),  w  celu  jego  wyświetlenia  zaznacz  Fill  Contours  w 

zakładce General 

-  wyświetl oznaczenie wysokości dla poziomic 10, 9, 8, 7 (kolumna label: yes lub no)  
-  korzystając z właściwości Bottom Axis zmień skalę osi (odstęp 1,5) oraz czcionkę na 

12.  
 

2. 

Praca z mapą Wireframe 

-  wyświetl  stworzony  wcześniej  plik  *.grd  za  pomocą  mapy  Wireframe,  obróć  ją  tak, 

aby Tilt = 40, Rotation = 215 (

zakładka View, MAP); 

-  zmień skalowanie (Scale) współrzędnej Z na 3 (length); 
-  ustaw  kolor  wyświetlania  na  warstwicy  7  na  różowy,  zwiększ  jej  grubość  reszta  ma 

być w odcieniach od czerwonego do niebieskiego (edit levels 3D Wireframe). 

 

 

Opracował: Marta Włodarczyk-Sielicka 

 

3. 

Łączenie powierzchni (Surface) 

-  utwórz plik  *.grd z pliku z danymi *.txt 3_1m oraz 4_1m 
-  ze stworzonych *.grd utwórz mapy 3D; 
-  następnie zaznacz je i połącz za pomocą polecenia (Map\Overlay Maps); 
-  na 

powierzchni 

3_1m 

wyświetl 

siatkę 

z 

częstotliwością 

5 

(Properties\Mesh\Frequency); 

-  zmień paletę barw dla powierzchni 4_1m (dowolną, General\Material Color\kliknięcie 

na kolorowy pasek); 

-  dodaj Vector Map dla pliku 4_1m, połącz. 

 
 

Ćwiczenie 2 
Praca z arkuszem Worksheet 



 

Otworzyć nowy arkusz [File



New... 



 Worksheet] 



 

Wczytać dane Lab1\sondaże.txt  ([File



Open…]) 



 

Zaznacz pola z danymi. Znajdź największą wartość głębokości sortując dane wg kolumny C 
[Data



Sort…] należy zaznaczyć pola z wszystkimi danymi, muszą być one połączone, w 

innym wypadku program przesortuje jedynie kolumnę C. 



 

Zamień dane głębokości na wartości dodatnie. Zaznacz kolumnę C i wpisz równanie C=C*(-
1) lub C=-C przez [Data



Transform…]. 



 

Zaznaczyć kolumnę C i obliczyć wartość średnią, minimalną i maksymalną 
[Data



Statistic…]. Wartości skopiuj i wklej do dokumentu word.