www.aterima-med.pl - Niemiecki dla opiekunek 

Ein neuer Patient - czyli co warto wiedzieć o cukrzycy 

Lekcja nr 49 
 

 

Ausdrücke [Ałsdryke] – wyrażenia:

 

die Ernährung [di Ernejrung] – odżywianie 
die Vollkornprodukte [di Folkornprodukte] – produkty pełnoziarniste 
der Blutzuckerspiegel/ die Blutzuckerwerte [der Blutcukaszpigel/ di Blutcukawerte] – poziom cukru we krwi 
querschnittsgelähmt [kwersznytsgelejmt] – poprzecznie sparaliżowany 
schwitzen [szwicen] – pocić się 
zittern [cytern] – drżeć 
sich mit etwas auskennen [ziś mit etfas ałskenen] – znać się na czymś 
Diät einhalten [Dijet ajnhalten] – trzymać dietę 
Muskeln kräftigen [Muskeln kreftigen] – wzmacniać mięśnie 
an der Kasse [an der Kase] – przy kasie 
der Diabetes [der Diabetes] – cukrzyca 
der Diabetiker [der Diabetika] – cukrzyk 
das Insulin [das Inzulin] – insulina 
die Glukose [di Glukoze] – glukoza 
das Glukose-Messgerät [das Glukoze-Mesgerejt] – przyrząd do mierzenia glukozy 
die Hyperglykämie [die Hypaglykemi] – hiperglikemia (przecukrzenie) 
die Hypoglykämie [di Hypoglykemi] – hipoglikemia (niedocukrzenia) 
die Blutzuckermessstreifen [di Blutcukames-sztrajfen] – paski do mierzenia cukru 
das Blutzuckermessgerät [das Blutcukamesgerejt] – aparat do badania poziomu cukru we krwi 
die Injektion [di Injekcjon] – zastrzyk 
die Dialyse [di Dialyze] – dializa 
die Insulinpumpe [di Inzulinpumpe] – pompa insulinowa 
der Insulin-Pen [der Inzulin-Pen] – pen do insuliny (wstrzykiwacz insuliny) 
kurzwirksames Insulin [kurcwirkzames Inzulin] – krótko działająca insulina 
langwirksames Insulin [langwirkzames Inzulin] – długo działająca insulina 
diabetisches Fußsyndrom [diabetiszes Fus-zyndrom] – stopa cukrzycowa 

DIALOG I 

- Hallo Lena. [Halo Lena.] Cześć Lena. 
- Hallo Basia, was machst du denn hier? [Halo Basia, was machst du den hija?] Cześć Basia, co Ty tutaj robisz? 
- Ich besorge ein paar Medikamente für meine Patientin und du? [Iś bezorge ajn paa Medikamente fyr majne 
Pacjentin und du?] Kupuję kilka lekarstw dla mojej pacjentki/podopiecznej, a Ty? 
- Ja, ich auch. [Ja, iś ałch.] Tak, ja też. 
- Wie geht’s dir? [Wi gejt’s dija?] Co u Ciebie? 
- Mir geht’s gut. Allerdings hatte mein Patient vor Kurzem einen Herzinfarkt und ist gestorben. [Mija gejt’s gut. 
Aladings hate majn Pacjent for Kurcem ajnen Hercinfarkt und yst gesztorben.] U mnie dobrze. Jednakże niedawno 
mój pacjent dostał zawał serca i zmarł. 
- Oh, das tut mir Leid. Und nun? [Oh, das tut mija Lajd. Und nun?] Oh, przykro mi. I co teraz? 
- Ich betreue jetzt einen anderen Mann. Er heißt Uwe Winfried. [Iś betroje ject ajnen anderen Man. Er hajst Uwe 
Winfrid.] Opiekuję się teraz innym panem. On nazywa się Uwe Winfried. 

 

DIALOG II 

- Wie läuft es mit ihm? [Wi lojft es mit im?] Jak Ci z nim idzie? 
- Ach, es ist gar nicht so einfach. Herr Winfried hat Diabetes. Damit habe ich allerdings noch gar keine Erfahrungen. 
Kennst du dich mit dieser Krankheit aus? [Ach, es yst gar niśt zo ajnfach. Her Winfrid hat Diabetes. Damit habe iś 
aladings noch gar kajne Erfarungen. Kenst du diś mit diza Krankhajt ałs?] Ach, wcale nie jest tak prosto. Pan Winfried 
ma cukrzycę. Z tym jednak nie mam jeszcze żadnego doświadczenia. Znasz się na tej chorobie? 
- Ja, ein bisschen schon. Bei Diabetikern ist es immer besonders wichtig, auf die Ernährung zu achten. [Ja, ajn 
bissien szon. Baj Diabetikern yst es yma bezonders wiśtiś, ałf di Ernejrung cu achten.] Tak, trochę tak. U diabetyków 
jest zawsze bardzo ważne, żeby uważać na odżywianie. 
- Was meinst du genau? [Was majnst du genał?] Co masz dokładnie na myśli? 
- Man muss immer aufpassen, dass die Diät eingehalten wird. Also die Leute sollen z.B. viele Vollkornprodukte, Reis, 
Nüsse und manche Gemüsesorten essen. Außerdem sind regelmäßige Mahlzeiten wichtig. Geh mit deinem 
Patienten auch oft an die frische Luft. Er braucht nämlich viel Bewegung. [Man mus yma ałfpasen, das di Dijet 
ajngehalten wird. Alzo di Lojte zolen cum Bajszpil file Folkornprodukte, Rajs, Nyse und mansie Gemyzezorten esen. 
Ałsadejm zind regelmesige Malcajten wiśtiś. Gej mit dajnem Pacjenten ałch oft an di frisze Luft. Er brałcht nejmliś fil 
Bewegung.] Trzeba zawsze uważać, żeby utrzymywał dietę. Zatem ludzie powinni jeść np. dużo produktów 
pełnoziarnistych, ryż, orzechy i niektóre rodzaje warzyw. Poza tym ważne są regularne posiłki. Wychodź też z 
podopiecznym często na świeże powietrze. On potrzebuje bowiem dużo ruchu. 
- Bewegung? Hm, das ist gar nicht so einfach. Herr Winfried ist querschnittsgelähmt und sitzt im Rollstuhl. 
[Bewegung? Hm, das yst gar niśt zo ajnfach. Her Winfrid yst kwersznytsgelejmt und zict im Rolsztul.] Ruch? Hm, to 
wcale nie takie proste. Pan Winfried jest poprzecznie sparaliżowany i siedzi na wózku inwalidzkim. 
- Das stimmt, das macht es nicht einfacher. Aber er kann trotzdem seine Arm- und Rückenmuskeln kräftigen. [Das 
sztymt, das macht es niśt ajnfacha. Aba er kan trocdejm zajne Arm – und Rykenmuskeln kreftigen.] To prawda, to nie 
ułatwia sytuacji. Ale mimo to może on wzmacniać swoje mięśnie ramion i pleców. 

DIALOG III 

- Da hast du Recht. Ich habe gelesen, dass es Diabetikern manchmal nicht gut geht, wenn ihre Blutzuckerwerte 
nicht in Ordnung sind. [Da hast du Reśt. Iś habe gelejzen, das es Diabetikern manśmal niśt gut gejt, wen ire 
Blutcukawerte niśt in Ordnung zind.] Tu masz rację. Czytałam, że diabetycy czasami źle się czują, kiedy ilość cukru 
we krwi jest nie w porządku. 
- Das ist richtig. Wenn die Werte zu niedrig sind, haben die Patienten oft zu großen Appetit. Sie schwitzen dann viel, 
zittern, haben Kopfschmerzen und sind sehr blass. [Das yst riśtiś. Wen di Werte cu nidriś zind, haben di Pacjenten oft 
cu grosen Apetit. Zi szwicen dan fil, citern, haben Kopfszmercen und zind zea blas.] To prawda. Kiedy poziom jest 
zbyt niski, pacjenci często mają zbyt duży apetyt. Dużo się wtedy pocą, drżą, mają bóle głowy i są bardzo bladzi. 
- Was kann ich in so einer Situation tun? [Was kan iś in zo ajna Zituacjon tun?] Co mogę zrobić w takiej sytuacji? 
- Dann gibst du den Patienten schnell ein bisschen Zucker. [Dan gibst du den Pacjenten sznel ajn bissien Cuka.] 
Wtedy dajesz pacjentowi szybko trochę cukru. 
- Und wenn die Werte zu hoch sind? [Und wen di Werte cu hoch zind?] A gdy poziom jest za wysoki? 
- Bei erhöhtem Blutzuckerspiegel haben die Patienten großen Durst und einen trockenen Mund. Sie fühlen sich 
müde und ihnen ist übel. [Baj erhyjtem Blutcukaszpigel haben di Pacjenten grosen Durst und ajnen trokenen Mund. Zi 
fylen ziś myde und inen yst ybel.] Przy podwyższonym poziomie cukru we krwi pacjenci mają duże pragnienie i 
suchość w ustach. Czują się zmęczeni i jest im niedobrze. 
- Wie kann ich dann reagieren? [Wi kan iś dan reagiren?] Jak mogę wtedy zareagować? 
- Wenn das passiert, musst du unbedingt einen Arzt rufen. [Wen das pasirt, must du unbedingt ajnen Arct rufen.] 
Jeżeli to się zdarzy, musisz koniecznie zadzwonić po lekarza. 

 

 

DIALOG IV 

- Kann ich den Zuckerwert eigentlich selbst messen? [Kan iś den Cukawert ajgentliś zelbst mesen?] Właściwie to, 
czy mogę zmierzyć sama poziom cukru? 
- Ja, das kannst du. Du solltest die Werte auch immer dokumentieren. [Ja, das kanst du. Du zoltest di Werte ałch yma 
dokumentiren.] Tak, możesz. Powinnaś też zawsze dokumentować (zapisywać) wartości. 
- Und was ist mit den Insulinspritzen? [Und was yst mit den Inzulinszprycen?] A co z zastrzykami insulinowymi? 
- Spritzen darfst du auf keinen Fall geben. So etwas kann nur deutsche Krankenschwester oder Pflegedienst 
erledigen. [Szprycen darfst du ałf kajnen Fal gejben. Zo etfas kan nuła dojcze Krankenszwesta oda Pflegedinst 
erledigen.] W żadnym wypadku nie możesz robić zastrzyków. Coś takiego może robić jedynie niemiecka 
pielęgniarka lub Pflegedienst. 
- Oh, gut zu wissen. [Oh, gut cu wysen.] Oh, dobrze wiedzieć. 
- So Lena, ich muss jetzt langsam los. Meine Patientin Frau Schulz wartet sicher schon auf mich. [Zo Lena, iś mus 
ject langzam los. Majne Pacjentin Frał Szulc wartet zisia szon ałf miś.] No, Lena, muszę już powoli iść. Moja pacjentka 
pani Schulz na pewno już na mnie czeka. 
- In Ordnung. Danke für die Tipps. [In Ornung. Danke fyr di Typs.] W porządku. Dziękuję za rady. 
- Bitte, gern geschehen. Bis bald. [Byte, gern geszejen. Bis bald.] Proszę, nie ma za co. Do zobaczenia wkrótce. 
- Tschüss. [Czys.] Cześć. 
- Tschüss. [Czys.] Cześć. 

ODPOWIEDZI I 

 

 

Typ-1-Diabetes 

 

Typ-2-Diabetes 

 
 

  Folge  eines  Insulinmangels  [Folge  ajnes 

Inzulinmangels] – skutek braku insuliny 

  die Bauchspeicheldrüse produziert kaum oder 

kein  Insulin  mehr  [die  Bałchszpajsieldryze 
producirt kałm oda kajn Inzulin mea] – trzustka 
nie  produkuje  już  insuliny  lub  produkuje  ją  w 
niewielkich ilościach 

  Ursache: 

Autoimmunreaktion 

[Ur-zache: 

Ałtoimunreakcjon] 

– 

przyczyna: 

reakcja 

autoimmunologiczna 

  die Erkrankung beginnt meistens vor dem 40. 

Lebensjahr [di Erkrankung begynt majstens for 
dem  fircigsten  Lebensjar]  –  choroba  zaczyna 
się najczęsciej przed 40. rokiem życia 

  Beschwerden: Durst, häufiger und verstärkter 

Harndrang, 

Mundtrockenheit, 

Müdigkeit, 

Heißhunger  [Beszwerden:  Durst,  hojfiga  und 
ferszterkta 

Harndrang, 

Mundtrokenhajt, 

Mydiśkajt, 

Hajshunga] 

– 

dolegliwości: 

pragnienie,  częste  i  nasilone  parcie  na 
pęcherz,  suchość  w  ustach,  zmęczenie, 
wilczy apetyt 

  Folge  der  Insulinresistenz  [Folge  der 

Inzulinrezistenc]  –  skutek  odporności  na 
insulinę 

  der  Körper  kann  noch  Insulin  produzieren, 

aber er kann es nicht richtig nützen [der Kyrpa 
kan noch Inzulin produciren, aba er kan es niśt 
riśtiś  nycen]  –  organizm  może  jeszcze 
produkowac  insulinę,  ale  nie  może  jej 
właściwie wykorzystywać 

  Hauptursachen: 

Übergewicht 

und 

Bewegungsmangel 

[Hałptur-zachen: 

Ybagewiśt,  Bewegungsmangel]  –  główne 
przyczyny: nadwaga, brak ruchu 

  die  häufigste  Form  des  Diabetes  [di  hojfigste 

Form 

des 

Diabetes] 

– 

najczęstsza 

forma/odmiana cukrzycy 

  lange  Zeit  keine  Beschwerden  [lange  Cajt 

kajne Beszwerden] – długo bez objawów 

  ist  unheilbar  [yst  unhajlbar]  –  jest 

nieuleczalna 

 

 

 

ODPOWIEDZI II 

1.  der Blutzuckerspiegel [der Blutcukaszpigel] poziom cukru we krwi – g) Stand der Glukose im Blut eines  

Menschen [Sztand der Glukoze im Blut ajnes Menszen] poziom glukozy we krwi człowieka  

2.  das Insulin [das Inzulin] insulina  – i) Arzneimittel für Diabetiker [Arcnajmytel fyr Diabetika] lekarstwo dla 

cukrzyków 

3.  die Injektion [di Injekcjon] zastrzyk  – j) Applikation eines Medikamentes mit Hilfe einer Spritze [Aplikacjon 

ajnes Medikamentes mit Hilfe ajna Szpryce] aplikacja lekarstwa za pomocą strzykawki 

4.  die Hyperglykämie [di Hypaglykemi] hiperglikemia – h) erhöhter Gehalt an Glukose im Blut  [erhyjta Gehalt an 

Glukoze im Blut] podwyższony poziom glukozy we krwi 

5.  die Hypoglykämie [di Hypoglikemi] hypoglikemia  – f) niedriger Gehalt an Glukose im Blut [nidriga Gehalt an 

Glukoze im Blut] niski poziom glukozy we krwi 

6.  das Blutzuckermessgerät [das Blutcukamesgerejt] aparat do badania poziomu cukru we krwi – c) ein Gerät, 

das über die Konzentration des Blutzuckers im Blut informiert [ajn Gerejt, das yba di Koncentracjon des 
Blutcukers im Blut informirt] aparat, który informuje o koncentracji cukru we krwi 

7.  die Lähmung  [di Lejmung] paraliż – d) einzelne Körperteile sind bewegungsunfähig [ajncelne Kyrpatajle zind 

bewegungsunfeiś] poszczególne części ciała są bezwładne 

8.  der Herzinfarkt [der Hercinfarkt] zawał serca – a) lebensbedrohliche Erkrankung des Herzens  

[lebensbedrolisie Erkrankung des Hercens] zagrażająca życiu choroba serca 

9.  die Krankenschwester [di Krankenszwesta] pielęgniarka – b) Berufsbezeichnung  [Berufsbecajśnung] nazwa 

zawodu  

10.  der Diabetes [der Diabetes] cukrzyca – e) chronische Stoffwechselerkrankung [chronisze 

Sztofwekselerkrankung] chroniczna choroba metaboliczna