www.aterima-med.pl - Niemiecki dla opiekunek

Ein neuer Patient - czyli co warto wiedzieć o cukrzycy

Lekcja nr 49

Ausdrücke [Ałsdryke] – wyrażenia:

die Ernährung [di Ernejrung] – odżywianie
die Vollkornprodukte [di Folkornprodukte] – produkty pełnoziarniste
der Blutzuckerspiegel/ die Blutzuckerwerte [der Blutcukaszpigel/ di Blutcukawerte] – poziom cukru we krwi
querschnittsgelähmt [kwersznytsgelejmt] – poprzecznie sparaliżowany
schwitzen [szwicen] – pocić się
zittern [cytern] – drżeć
sich mit etwas auskennen [ziś mit etfas ałskenen] – znać się na czymś
Diät einhalten [Dijet ajnhalten] – trzymać dietę
Muskeln kräftigen [Muskeln kreftigen] – wzmacniać mięśnie
an der Kasse [an der Kase] – przy kasie
der Diabetes [der Diabetes] – cukrzyca
der Diabetiker [der Diabetika] – cukrzyk
das Insulin [das Inzulin] – insulina
die Glukose [di Glukoze] – glukoza
das Glukose-Messgerät [das Glukoze-Mesgerejt] – przyrząd do mierzenia glukozy
die Hyperglykämie [die Hypaglykemi] – hiperglikemia (przecukrzenie)
die Hypoglykämie [di Hypoglykemi] – hipoglikemia (niedocukrzenia)
die Blutzuckermessstreifen [di Blutcukames-sztrajfen] – paski do mierzenia cukru
das Blutzuckermessgerät [das Blutcukamesgerejt] – aparat do badania poziomu cukru we krwi
die Injektion [di Injekcjon] – zastrzyk
die Dialyse [di Dialyze] – dializa
die Insulinpumpe [di Inzulinpumpe] – pompa insulinowa
der Insulin-Pen [der Inzulin-Pen] – pen do insuliny (wstrzykiwacz insuliny)
kurzwirksames Insulin [kurcwirkzames Inzulin] – krótko działająca insulina
langwirksames Insulin [langwirkzames Inzulin] – długo działająca insulina
diabetisches Fußsyndrom [diabetiszes Fus-zyndrom] – stopa cukrzycowa

DIALOG I

- Hallo Lena. [Halo Lena.] Cześć Lena.
- Hallo Basia, was machst du denn hier? [Halo Basia, was machst du den hija?] Cześć Basia, co Ty tutaj robisz?
- Ich besorge ein paar Medikamente für meine Patientin und du? [Iś bezorge ajn paa Medikamente fyr majne
Pacjentin und du?] Kupuję kilka lekarstw dla mojej pacjentki/podopiecznej, a Ty?
- Ja, ich auch. [Ja, iś ałch.] Tak, ja też.
- Wie geht’s dir? [Wi gejt’s dija?] Co u Ciebie?
- Mir geht’s gut. Allerdings hatte mein Patient vor Kurzem einen Herzinfarkt und ist gestorben. [Mija gejt’s gut.
Aladings hate majn Pacjent for Kurcem ajnen Hercinfarkt und yst gesztorben.] U mnie dobrze. Jednakże niedawno
mój pacjent dostał zawał serca i zmarł.
- Oh, das tut mir Leid. Und nun? [Oh, das tut mija Lajd. Und nun?] Oh, przykro mi. I co teraz?
- Ich betreue jetzt einen anderen Mann. Er heißt Uwe Winfried. [Iś betroje ject ajnen anderen Man. Er hajst Uwe
Winfrid.] Opiekuję się teraz innym panem. On nazywa się Uwe Winfried.

DIALOG II

- Wie läuft es mit ihm? [Wi lojft es mit im?] Jak Ci z nim idzie?
- Ach, es ist gar nicht so einfach. Herr Winfried hat Diabetes. Damit habe ich allerdings noch gar keine Erfahrungen.
Kennst du dich mit dieser Krankheit aus? [Ach, es yst gar niśt zo ajnfach. Her Winfrid hat Diabetes. Damit habe iś
aladings noch gar kajne Erfarungen. Kenst du diś mit diza Krankhajt ałs?] Ach, wcale nie jest tak prosto. Pan Winfried
ma cukrzycę. Z tym jednak nie mam jeszcze żadnego doświadczenia. Znasz się na tej chorobie?
- Ja, ein bisschen schon. Bei Diabetikern ist es immer besonders wichtig, auf die Ernährung zu achten. [Ja, ajn
bissien szon. Baj Diabetikern yst es yma bezonders wiśtiś, ałf di Ernejrung cu achten.] Tak, trochę tak. U diabetyków
jest zawsze bardzo ważne, żeby uważać na odżywianie.
- Was meinst du genau? [Was majnst du genał?] Co masz dokładnie na myśli?
- Man muss immer aufpassen, dass die Diät eingehalten wird. Also die Leute sollen z.B. viele Vollkornprodukte, Reis,
Nüsse und manche Gemüsesorten essen. Außerdem sind regelmäßige Mahlzeiten wichtig. Geh mit deinem
Patienten auch oft an die frische Luft. Er braucht nämlich viel Bewegung. [Man mus yma ałfpasen, das di Dijet
ajngehalten wird. Alzo di Lojte zolen cum Bajszpil file Folkornprodukte, Rajs, Nyse und mansie Gemyzezorten esen.
Ałsadejm zind regelmesige Malcajten wiśtiś. Gej mit dajnem Pacjenten ałch oft an di frisze Luft. Er brałcht nejmliś fil
Bewegung.] Trzeba zawsze uważać, żeby utrzymywał dietę. Zatem ludzie powinni jeść np. dużo produktów
pełnoziarnistych, ryż, orzechy i niektóre rodzaje warzyw. Poza tym ważne są regularne posiłki. Wychodź też z
podopiecznym często na świeże powietrze. On potrzebuje bowiem dużo ruchu.
- Bewegung? Hm, das ist gar nicht so einfach. Herr Winfried ist querschnittsgelähmt und sitzt im Rollstuhl.
[Bewegung? Hm, das yst gar niśt zo ajnfach. Her Winfrid yst kwersznytsgelejmt und zict im Rolsztul.] Ruch? Hm, to
wcale nie takie proste. Pan Winfried jest poprzecznie sparaliżowany i siedzi na wózku inwalidzkim.
- Das stimmt, das macht es nicht einfacher. Aber er kann trotzdem seine Arm- und Rückenmuskeln kräftigen. [Das
sztymt, das macht es niśt ajnfacha. Aba er kan trocdejm zajne Arm – und Rykenmuskeln kreftigen.] To prawda, to nie
ułatwia sytuacji. Ale mimo to może on wzmacniać swoje mięśnie ramion i pleców.

DIALOG III

- Da hast du Recht. Ich habe gelesen, dass es Diabetikern manchmal nicht gut geht, wenn ihre Blutzuckerwerte
nicht in Ordnung sind. [Da hast du Reśt. Iś habe gelejzen, das es Diabetikern manśmal niśt gut gejt, wen ire
Blutcukawerte niśt in Ordnung zind.] Tu masz rację. Czytałam, że diabetycy czasami źle się czują, kiedy ilość cukru
we krwi jest nie w porządku.
- Das ist richtig. Wenn die Werte zu niedrig sind, haben die Patienten oft zu großen Appetit. Sie schwitzen dann viel,
zittern, haben Kopfschmerzen und sind sehr blass. [Das yst riśtiś. Wen di Werte cu nidriś zind, haben di Pacjenten oft
cu grosen Apetit. Zi szwicen dan fil, citern, haben Kopfszmercen und zind zea blas.] To prawda. Kiedy poziom jest
zbyt niski, pacjenci często mają zbyt duży apetyt. Dużo się wtedy pocą, drżą, mają bóle głowy i są bardzo bladzi.
- Was kann ich in so einer Situation tun? [Was kan iś in zo ajna Zituacjon tun?] Co mogę zrobić w takiej sytuacji?
- Dann gibst du den Patienten schnell ein bisschen Zucker. [Dan gibst du den Pacjenten sznel ajn bissien Cuka.]
Wtedy dajesz pacjentowi szybko trochę cukru.
- Und wenn die Werte zu hoch sind? [Und wen di Werte cu hoch zind?] A gdy poziom jest za wysoki?
- Bei erhöhtem Blutzuckerspiegel haben die Patienten großen Durst und einen trockenen Mund. Sie fühlen sich
müde und ihnen ist übel. [Baj erhyjtem Blutcukaszpigel haben di Pacjenten grosen Durst und ajnen trokenen Mund. Zi
fylen ziś myde und inen yst ybel.] Przy podwyższonym poziomie cukru we krwi pacjenci mają duże pragnienie i
suchość w ustach. Czują się zmęczeni i jest im niedobrze.
- Wie kann ich dann reagieren? [Wi kan iś dan reagiren?] Jak mogę wtedy zareagować?
- Wenn das passiert, musst du unbedingt einen Arzt rufen. [Wen das pasirt, must du unbedingt ajnen Arct rufen.]
Jeżeli to się zdarzy, musisz koniecznie zadzwonić po lekarza.

DIALOG IV

- Kann ich den Zuckerwert eigentlich selbst messen? [Kan iś den Cukawert ajgentliś zelbst mesen?] Właściwie to,
czy mogę zmierzyć sama poziom cukru?
- Ja, das kannst du. Du solltest die Werte auch immer dokumentieren. [Ja, das kanst du. Du zoltest di Werte ałch yma
dokumentiren.] Tak, możesz. Powinnaś też zawsze dokumentować (zapisywać) wartości.
- Und was ist mit den Insulinspritzen? [Und was yst mit den Inzulinszprycen?] A co z zastrzykami insulinowymi?
- Spritzen darfst du auf keinen Fall geben. So etwas kann nur deutsche Krankenschwester oder Pflegedienst
erledigen. [Szprycen darfst du ałf kajnen Fal gejben. Zo etfas kan nuła dojcze Krankenszwesta oda Pflegedinst
erledigen.] W żadnym wypadku nie możesz robić zastrzyków. Coś takiego może robić jedynie niemiecka
pielęgniarka lub Pflegedienst.
- Oh, gut zu wissen. [Oh, gut cu wysen.] Oh, dobrze wiedzieć.
- So Lena, ich muss jetzt langsam los. Meine Patientin Frau Schulz wartet sicher schon auf mich. [Zo Lena, iś mus
ject langzam los. Majne Pacjentin Frał Szulc wartet zisia szon ałf miś.] No, Lena, muszę już powoli iść. Moja pacjentka
pani Schulz na pewno już na mnie czeka.
- In Ordnung. Danke für die Tipps. [In Ornung. Danke fyr di Typs.] W porządku. Dziękuję za rady.
- Bitte, gern geschehen. Bis bald. [Byte, gern geszejen. Bis bald.] Proszę, nie ma za co. Do zobaczenia wkrótce.
- Tschüss. [Czys.] Cześć.
- Tschüss. [Czys.] Cześć.

ODPOWIEDZI I

Typ-1-Diabetes

Typ-2-Diabetes

 Folge eines Insulinmangels [Folge ajnes

Inzulinmangels] – skutek braku insuliny

 die Bauchspeicheldrüse produziert kaum oder

kein Insulin mehr [die Bałchszpajsieldryze
producirt kałm oda kajn Inzulin mea] – trzustka
nie produkuje już insuliny lub produkuje ją w
niewielkich ilościach

 Ursache:

Autoimmunreaktion

[Ur-zache:

Ałtoimunreakcjon]

–

przyczyna:

reakcja

autoimmunologiczna

 die Erkrankung beginnt meistens vor dem 40.

Lebensjahr [di Erkrankung begynt majstens for
dem fircigsten Lebensjar] – choroba zaczyna
się najczęsciej przed 40. rokiem życia

 Beschwerden: Durst, häufiger und verstärkter

Harndrang,

Mundtrockenheit,

Müdigkeit,

Heißhunger [Beszwerden: Durst, hojfiga und
ferszterkta

Harndrang,

Mundtrokenhajt,

Mydiśkajt,

Hajshunga]

–

dolegliwości:

pragnienie, częste i nasilone parcie na
pęcherz, suchość w ustach, zmęczenie,
wilczy apetyt

 Folge der Insulinresistenz [Folge der

Inzulinrezistenc] – skutek odporności na
insulinę

 der Körper kann noch Insulin produzieren,

aber er kann es nicht richtig nützen [der Kyrpa
kan noch Inzulin produciren, aba er kan es niśt
riśtiś nycen] – organizm może jeszcze
produkowac insulinę, ale nie może jej
właściwie wykorzystywać

 Hauptursachen:

Übergewicht

und

Bewegungsmangel

[Hałptur-zachen:

Ybagewiśt, Bewegungsmangel] – główne
przyczyny: nadwaga, brak ruchu

 die häufigste Form des Diabetes [di hojfigste

Form

des

Diabetes]

–

najczęstsza

forma/odmiana cukrzycy

 lange Zeit keine Beschwerden [lange Cajt

kajne Beszwerden] – długo bez objawów

 ist unheilbar [yst unhajlbar] – jest

nieuleczalna

ODPOWIEDZI II

1. der Blutzuckerspiegel [der Blutcukaszpigel] poziom cukru we krwi – g) Stand der Glukose im Blut eines

Menschen [Sztand der Glukoze im Blut ajnes Menszen] poziom glukozy we krwi człowieka

2. das Insulin [das Inzulin] insulina – i) Arzneimittel für Diabetiker [Arcnajmytel fyr Diabetika] lekarstwo dla

cukrzyków

3. die Injektion [di Injekcjon] zastrzyk – j) Applikation eines Medikamentes mit Hilfe einer Spritze [Aplikacjon

ajnes Medikamentes mit Hilfe ajna Szpryce] aplikacja lekarstwa za pomocą strzykawki

4. die Hyperglykämie [di Hypaglykemi] hiperglikemia – h) erhöhter Gehalt an Glukose im Blut [erhyjta Gehalt an

Glukoze im Blut] podwyższony poziom glukozy we krwi

5. die Hypoglykämie [di Hypoglikemi] hypoglikemia – f) niedriger Gehalt an Glukose im Blut [nidriga Gehalt an

Glukoze im Blut] niski poziom glukozy we krwi

6. das Blutzuckermessgerät [das Blutcukamesgerejt] aparat do badania poziomu cukru we krwi – c) ein Gerät,

das über die Konzentration des Blutzuckers im Blut informiert [ajn Gerejt, das yba di Koncentracjon des
Blutcukers im Blut informirt] aparat, który informuje o koncentracji cukru we krwi

7. die Lähmung [di Lejmung] paraliż – d) einzelne Körperteile sind bewegungsunfähig [ajncelne Kyrpatajle zind

bewegungsunfeiś] poszczególne części ciała są bezwładne

8. der Herzinfarkt [der Hercinfarkt] zawał serca – a) lebensbedrohliche Erkrankung des Herzens

[lebensbedrolisie Erkrankung des Hercens] zagrażająca życiu choroba serca

9. die Krankenschwester [di Krankenszwesta] pielęgniarka – b) Berufsbezeichnung [Berufsbecajśnung] nazwa

zawodu

10. der Diabetes [der Diabetes] cukrzyca – e) chronische Stoffwechselerkrankung [chronisze

Sztofwekselerkrankung] chroniczna choroba metaboliczna