Idź do

Katalog książek

Twój koszyk

Cennik i informacje

Spis treści

Nowości

Bestesllery

Zamów drukowany

katalog

Przykładowy

rozdział

Dodaj do koszyka

Zamów cennik

Zamów informacje

o nowościach

Wydawnictwo Helion SA
44-100 Gliwice
tel. [phone]

e-mail: [e-mail]

Typologia osobowoœci,

czyli s³ów kilka

o cholerykach i innych

temperamentach

Autor: Gabriele Dietrich

ISBN: 978-83-246-1805-7

Tytu³ orygina³u:

Typisch! Vom Umgang mit

Cholerikern und anderen Temperamenten

Format: A5, stron: 184

Sekrety ludzkiej natury

• Czy temperament ma wp³yw na Twoje ¿ycie?

• Jak postêpowaæ z ludŸmi o okreœlonej osobowoœci?

• Czego mo¿esz dowiedzieæ siê o sobie, studiuj¹c typy temperamentów?

Sangwinik – cz³owiek optymistyczny i towarzyski, bywa impulsywny i ³atwo wpada

w rozdra¿nienie.

Choleryk – osoba impulsywna, nadaktywna, niecierpliwa, obdarzona siln¹ wol¹ i ambicj¹.

Flegmatyk – ktoœ, kto nie poddaje siê emocjom, panuje nad sob¹ i przestrzega regu³.

Melancholik – osoba o naturze refleksyjnej, niezbyt towarzyska, spokojna, pesymistyczna.
Który z tych temperamentów jest Ci najbli¿szy? A mo¿e stanowisz fascynuj¹c¹

mieszankê jakichœ dwóch typów? Ludzka natura to poci¹gaj¹ca zagadka, któr¹ mo¿esz

rozszyfrowaæ, o ile tylko masz na to ochotê. Dziœ ju¿ wiemy, ¿e klucz do temperamentu

ukryty jest w genach. Nie ma on nic wspólnego z inteligencj¹ czy wykszta³ceniem.

A najwa¿niejsze – nie trzeba mieæ ¿adnej specjalistycznej, psychologicznej wiedzy,

by go rozpoznaæ. Jeœli wiêc zastanawiasz siê, dlaczego jedni z Twoich przyjació³

posiadaj¹ nieprzebrane pok³ady energii, podczas gdy inni maj¹ raczej tendencje

do popadania w zadumê, dowiedz siê, co kszta³tuje ich charakter.
Poci¹ga Ciê zabawa w psychologa-detektywa?
Odkryj wp³yw temperamentu na:

• uzdolnienia oraz zainteresowania,

• zachowania w okreœlonych sytuacjach,

• wybór kierunku studiów czy pracy,

• zwi¹zanie siê z okreœlonym partnerem,

• relacje miêdzy rodzicami a dzieæmi.

Gabriele Dietrich jest dziennikark¹ i graficzk¹. Po dziesiêciu latach pracy zawodowej

poœwiêci³a siê trójce swoich dzieci. Ilustruje bajki dla dzieci, wspó³pracuje z kilkoma

poczytnymi periodykami oraz prowadzi seminaria na tematy kulturalne i dotycz¹ce

duchowoœci, a zw³aszcza typów temperamentu. Mieszka we Frankfurcie nad Menem.

Spis treści

O autorce 5

To dopiero pocztek

Wstp 7

Pierwotna natura ludzka

Temperament i charakter 11

Cholerycy

Uparci wybawcy 17

Melancholicy

Wiecznie filozofujcy i wtpicy 31

Sangwinicy

Weseli uczuciowcy 49

Flegmatycy

Pogodni obserwatorzy 59

Temperare oznacza miesza

Urocze wariacje w grze ycia 71

Choleryko-sangwinicy 74
Choleryko-melancholicy 76
Choleryko-flegmatycy 78
Sangwiniko-flegmatycy 80
Melancholiko-flegmatycy 81
Melancholiko-sangwinicy 82

Typowo obok

Krótka historia dugiej bdnej drogi 87

4

Alchemia mioci 97

Cholerycy: nie tylko troch 98
Melancholicy: nie zaprasza do budek z frytkami 103
Sangwinicy: mistrzowie inscenizacji 110
Flegmatycy: aden czowiek nie musi musie 114

Zgodny z temperamentem wybór zawodu

Co jednych drczy, drugim sprawia rado 119

Cholerycy: tylko nie w drobn kratk 122
Melancholicy: dochodzi do sedna rzeczy 126
Sangwinicy: mistrzowie zamieszania 131
Flegmatycy: wygra, nie zwyciajc 136

Czciowo jestemy ju kim

Wpyw temperamentu

na relacje midzy rodzicami a dziemi 141

Ogie, Ziemia, Woda i Powietrze

Temperamenty i Elementy 153

Typowo cierpie

Czy bycie chorym unieszczliwia,

czy czyni chorym bycie nieszczliwym? 167

Humor to powana sprawa

Uprzejmy poziom 173

Bibliografia 177

„Kto walczy, ten może przegrać.

Kto nie walczy, ten już przegrał”

— B

ERTOLT

B

RECHT

Cholerycy

Uparci wybawcy

Cholerycy s niezastpieni w czasach zagroenia i we wszystkich
krytycznych sytuacjach yciowych, gdy s wyjtkowo chtni do
ratowania innych i dawno ju fachowo uoyli nieprzytomnych
w pozycji bocznej ustalonej, podczas gdy pozostali, wytrzeszcza-
jc oczy z przeraenia, stoj jeszcze naokoo. Gdy nikt nie ma
odwagi podj decyzji i istnieje niebezpieczestwo utonicia
w chaosie, dostrzega si ich (choleryków) warto. Ogarniaj
cao jednym rzutem oka, potrafi w mig odróni wane od
niewanego i nie wahaj si dugo. Wydaje si, e od razu wiedz,
co trzeba zrobi, obojtnie, czy pali si olej na patelni, czy pies
wytarza si w krowim placku, czy te najgroniejszy konkurent
firmy chce sprztn jej lukratywny kontrakt sprzed nosa.

Cholerycy nie czekaj na wezwanie. Dziaaj tak, jakby nic

innego nie wchodzio w rachub. Gdy inni wstydliwie odwracaj
wzrok, oni odwanie api awanturników za krawat. Gdy przy
powodzi inni skar si jeszcze na mokre stopy, oni kieruj
ukadaniem worków z piaskiem. Gdy inni nadal pacz i s w szo-
ku, oni organizuj ekipy poszukiwawcze dla zaginionych dzieci.
Chwytaj tykajc bomb zegarow i wyrzucaj j na czas z po-
cigu. W naturalny sposób przejmuj odpowiedzialno, a tym

18

samym dowództwo, i s przy tym w swoim ywiole. Innymi
sowy, z natury maj zdolnoci przywódcze i dobrze o tym wie-
dz. Za mn, ludzie! Kto ze mn, ten naprzód! Pdz na czele
z powiewajc flag, nie ogldajc si za siebie. Moe si zdarzy,
e za nimi nie bdzie zupenie nikogo. Typowe! Sami tchórze,
leserzy, ciepe kluchy.

Póniej — o ile wszystko dobrze poszo — dzikujemy,

poruszeni, naszym zbawcom i ofiarowujemy im pó królestwa
i ksiniczk za on. Jednak w spokojnych czasach, gdy chodzi
tylko o to, jak drog doj na ogrodowe przyjcie Kowalskich,

„Nie wiesz,

co tkwi w czowieku,

dopóki nie rbniesz go w nos”

—

PRZYSOWIE NORWESKIE

to apodyktyczne zachowanie chole-
ryków moe porzdnie dziaa na
nerwy. Z pewnoci s niezmiernie
pomocni równie na co dzie, ze
swoj gotowoci do podejmowania

decyzji i skonnoci do interweniowania, spontanicznie trosz-
cz si o wszystkie owieczki w pobliu, gdy na ogó maj
wielkoduszne serce. Ale troszcz si równie wtedy, gdy w ogóle
nie chcemy, eby si troszczyli. A ju zupenie nie akceptujemy
sposobu, w jaki ta troska si przejawia.

W pocigu zabieraj osupiaemu towarzyszowi podróy ku-

bek z kaw ze sowami: Jeszcze zdy pan wypi — tylko prosz
najpierw powiesi paszcz i usi, i s w stanie strzepywa upie
ze swetra obcemu czowiekowi w ogonku przed kas w super-
markecie i gono zachwala przy tym jedyny waciwy szampon.
W restauracji wkadaj podstawki pod piwo pod nogi od stou,
by nic si ju nie chwiao; czasem przed zoeniem zamówienia
ustawiaj solniczk, wazon z kwiatami i stojak na kart da tak,
jak ich zdaniem powinny sta. Informuj swoje otoczenie, czym
trzeba si w danym momencie interesowa, jakie pogldy s wa-
ciwe i na co nie naley zwraca uwagi. Szybko dokonuj oceny

19

i przy kadej okazji niepytani udzielaj porad. Najchtniej kon-
trolowaliby take, czy si do nich stosujemy. Zaraz po tym, jak
zaparkowaam, jaki starszy, nieznany mi pan zapuka w boczn
szyb. Otworzyam drzwi, by wysi, lecz trzyma je mocno.
Pani równie na koncert? Osupiaa potwierdziam. Jeli nie ma
pani parasola — powiedzia — prosz lepiej zaparkowa bliej
wejcia, wkrótce bowiem zacznie pada!

Cholerycy czyni sprawy innych swymi wasnymi, gdy s

przekonani, e lepiej ni ci, których one dotycz, wiedz, co dla
nich dobre. I nie mog cierpie, gdy nie przyjmuje si ich wspa-
niaych wskazówek z wdzicznoci. Oni w kocu tylko chcieli
dobrze! Wiele osób, zwaszcza tych cichszych i bardziej powci-
gliwych, uwaa ich za niesympatycznych, mimo wdzicznoci za
okazan pomoc — myl oni szybko i czsto podejmuj waciwe
decyzje. Ale cholerycy s raczej szanowani ni kochani — w przy-
padku sangwiników jest dokadnie odwrotnie.

Cholerycy z upodobaniem mieszaj si równie w cudze kót-

nie. Podczas gdy flegmatycy w ogóle nie wpadliby na myl, e
kótnia midzy obcymi ludmi ma z nimi cokolwiek wspólnego,
cholerycy reaguj jak naelektryzowani, jakby to, co dzieje si

dokoa nich, angaowao ich osobicie.
Gdy jaki nastolatek wyrzuca paczk po
papierosach za siebie, nie czyni tak
przez nieuwag, tylko po to, eby ich

„I znów gniew

odbiega z rozumem”

— G

OTTHOLD

E

PHRAIM

L

ESSING

1

sprowokowa; gdy komputer psuje si, to jest tak dlatego, e Bill
Gates chce im utrze nosa (w Colorado pewien restaurator mia
pono zastrzeli swój nieposuszny komputer z colta na oczach
przeraonych goci). Równie oni s tymi, którzy, na przykad,

1

Gotthold Ephraim Lessing (ur. 22 stycznia 1729 r., zm. 15 lutego
1781 r.) — niemiecki estetyk, pisarz, krytyk i teoretyk literacki epoki
Owiecenia, reformator dramatu niemieckiego — przyp. tum.

20

zajmuj si zrzuconymi przez burz gaziami i dachówkami na
chodniku. Tak jakby mieli mandat milczcej wikszoci narodu,
by troszczy si o to, eby wszystko byo w porzdku.

Ego choleryka nie waha si i nie chwieje. Stoi prosto jak nie-

gdy supy Heraklesa i jest zupenie niemoliwe, aby cholerycy
zwtpili w nadrzdn pozycj swojego ego. Czuliby si tak, jak-
by podawali w wtpliwo wasn egzystencj, i ledwo potrafi
uwierzy, e inni ludzie odczuwaj zupenie inaczej. Sangwinicy
s spontaniczni i daj si ponie uczuciom, flegmatycy staraj si
i z prdem ycia, melancholicy czuj, e ich niestae i ukochane
ego jest cigle zagroone przez wymagania, jakie stawia ycie. Dla
choleryka jednak czowiek jest tosamy z wasnym ego. Chole-
ryk jest swoim ego, jego ciao i uczucia podporzdkowuj si ego
i ywi je.

Nie mona powiedzie, e cholerycy nie maj adnych silnych

uczu. Przeciwnie. Tyle e do czsto wskakuj im one do go-
wy niczym wystrzelone z katapulty, lecz przecitni cholerycy,

„

Byskawic mona owietli wiat,

lecz nie mona ogrza adnego pieca”

— F

RIEDRICH

H

EBBEL

którzy do dobrze opanowali
swój temperament, postrze-
gaj samych siebie jako nad-
zorców swoich uczu. Zawsze

maj jaki cel przed oczami i zrobi wszystko, by go zrealizowa.
Ewentualnie stojce im na drodze uczucia zostan zidenty-
fikowane jako nieprzydatne i znikn po jednym jedynym prawym
sierpowym.

Podczas gdy ryzyko na ogó odstrasza innych, cholerykom

natychmiast zaczynaj byszcze oczy. Kto wygra? Strach przed
ryzykiem czy ja? Zwycianie odwiea! Wszystko podporzdko-
wuj chci wygrania — powiedziaa tenisistka Steffi Graf w cza-
sach swej aktywnoci. Swoje zwycistwo po przeytej porace
kolarz Jens Voigt wyjania tak: Musisz stuc szczcie na kwane
jabko, eby przyszo! Inny sportowiec wyczynowy mówi o kre-

21

sie wytrzymaoci, który da mu waciwego kopa. Cholerycy
uwielbiaj zawody i chc zwycia. Wszystko jedno, czy pry-
watnie, czy w zawodowych utarczkach. Gdy kto mówi: Zasta-
nów si, co tylko mogoby si sta albo Tego przecie nigdy nie robi-
limy w ten sposób, cholerycy od razu maj ochot, by wanie tak
postpi. Naturalnie nie ma przy tym w ogóle mowy o wanoci
celu. Jest nim, by moe, ciekawo, jak daleko mona rozszerzy
wasne granice. Kochaj dramatyzm, genialny plan, wszystko albo
nic. Nie gramoli si, lecz biec. Jeli si nie uda, to si nie uda. Jeli
ju, to ju. Zdecydowane tak lub wypowiedziane z przekonaniem
nie; jak powiedzia Friedrich von Logau

2

: W niebezpieczestwie lub

wielkiej potrzebie pórodki przynosz mier!

Bojownicy o wolno tego wiata, Braveheart, Joanna

d’Arc, Waszyngton, Spartakus, Thomas Münzer

3

, Garibaldi,

Kociuszko, Andreas Hofer

4

i inni, a take wojownicze

2

Friedrich von Logau (ur. 1604 r., zm. 1605 r.) — poeta niemiecki,
pisa satyryczne epigramaty (m.in. przeciwko wojnie i nietolerancji
religijnej) — przyp. tum.

3

Thomas Münzer (ur. ok. 1489 r., zm. 27 maja 1525 r.) — teolog, jeden
z pierwszych przywódców reformacji protestanckiej. W kwietniu
1525 r. stan na czele powstania chopskiego w Turyngii. Podczas
bitwy pod Frankenhausen wpad w rce wroga. Zosta zabity 27
maja 1525 r. — przyp. tum.

4

Andreas Hofer — przywódca powstania tyrolskiego w latach 1809
– 1810. Powstanie Tyrolczyków przeciwko bawarskiemu i francu-
skiemu panowaniu w Tyrolu miao miejsce w latach 1809 – 1810.
Po pocztkowych sukcesach Tyrolczycy zostali pokonani w tzw.
czwartej bitwie pod Bergisel (1 listopada 1810 r.), a sam Hofer zosta
zdradzony i rozstrzelany 20 lutego 1810 r. Po klsce powstania Tyrol
zosta podzielony midzy Francj a Królestwo Woch. Dopiero po
klsce Napoleona w 1814 r. Tyrol wróci do Austrii — przyp. tum.

22

sufraystki

5

, które nie chciay si pogodzi z naturaln pono

rol kobiety — kim innym mogli oni by, jeli nie cholerykami?
Równie wielcy odkrywcy i zdobywcy w historii ludzkoci —
nie te mole ksikowe i wynalazcy w warsztatach, przy deskach
krelarskich i w laboratoriach, którzy maj prac wymagajc cier-
pliwoci, dokadn, by moe nawet pen fantazji, lecz eglarze,

„Mog mnie nienawidzi,

byle tylko si mnie bali!”

— haso wyborcze Kaliguli

którzy odwanie zapdzali si na nie-
bezpieczne wody i nieznane ldy, han-
dlarze na Jedwabnym Szlaku, badacze

dungli i pusty, Francis Drake, postrach mórz, Wenecjanin
Marco Polo, Arab Ibn Battuta

6

, Vasco da Gama, Lawrence z Ara-

bii, James Cook czy Scott i Amundsen, bohaterowie lodowych
pusty — wszyscy oni to prawdopodobnie cholerycy.

5

Sufraystka (ac. suffragium — gos wyborczy) — okrelenie zwo-
lenniczki lub dziaaczki ruchu sufraystek w Wielkiej Brytanii i Sta-
nach Zjednoczonych Ameryki, zwaszcza przed I wojn wiatow.
Celem ruchu sufraystek byo przyznanie penych lub czciowych
praw wyborczych kobietom. Sufraystki byy represjonowane przez
wadze, lecz zmiany, jakie przyniosa I wojna wiatowa (brak rk do
pracy w fabrykach spowodowa, e kobiety zaczy wykonywa prac
mczyzn, co przyczynio si do zmiany pogldów na rol kobiety
w spoeczestwie) spowodoway, e ruch przybiera na sile. W Wiel-
kiej Brytanii zrównanie praw wyborczych kobiet i mczyzn nastpio
w roku 1928, w Stanach Zjednoczonych w 1920 — przyp. tum.

6

Abu Abdallah Muhammad Ibn Battuta (zwany równie Ibn Battuta,
Ibin Battuta, ur. ok. 1304 r., zm. ok. 1377 r.) — arabski podrónik
i geograf, swoje wdrówki opisa w ksice Tufat an-nuzzar fi gharaib
al-amsar wa’adaib al asfar, tumaczonej na wiele jzyków europej-
skich, równie na jzyk polski: Osobliwoci miast i dziwy podróy
1325 – 1354 — przyp. tum.

23

Cholerycy s ludmi woli. Nie poddaj si. Gdy raz co sobie

wbij do gowy, nie ma dla nich przeszkód nie do pokonania,
lecz tylko problemy, które istniej po to, by je rozwiza. Dla
ideaów, dla wielkiego celu Czyngis Chanowie i Oliverowie Kha-
nowie ryzykuj zdrowie i honor i przezwyciaj wszystkie
cierpienia ciaa i duszy. Tylko oni s w stanie uparcie osign
cel wbrew wszelkiemu prawdopodobiestwu i mimo krcenia
gowami przez wtpicych — czy jest to podbój Eurazji z mon-
golskich stepów, czy zwycistwo Bayernu nad Manchesterem
United.

Beethoven, choleryk, mia podobno podrze pierwsz stron

swojej III symfonii, Eroiki, i skaka po niej ze zoci na wie
o tym, e Napoleon sam si ukoronowa na cesarza. Jeli kto
mieszka z cholerykiem i chciaby zachowa w caoci mienie ru-
chome i porcelan, powinien wzi sobie do serca nastpujc
anegdot z ycia stuprocentowego choleryka Oswalta Kolle

7

.

Ten reformator, który w latach pi-
dziesitych zmieni ycie miosne cae-
go spoeczestwa, opowiedzia w wy-
wiadzie, jak w napadzie zoci wyrzuci

„Nie wyskakuj ze skóry,

gdy nie masz krgosupa”

— S

TANISAW

J

ERZY

L

EC

kiedy telewizor za okno. Co si stao? Tak bardzo przeywa
ogldan w telewizji transmisj meczu, e ona, próbujc go uspo-
koi, powiedziaa: Nie denerwuj si tak, to przecie tylko gra!
Cholerycy z reguy bardzo atwo si denerwuj i niewiele potrze-
ba, by poczuli si zaatakowani. A na kliw uwag reaguj jak
picy doberman na ukucie szpilk.

7

Oswalt Kolle (ur. 2 padziernika 1928 r.) — niemiecki autor licznych
ksiek i filmów o ludzkiej seksualnoci. Sta si sawny w latach
szedziesitych XX wieku. Jego ksiki zostay przetumaczone
na wiele jzyków — przyp. tum.

24

Ju baron z Knigge

8

mia o niepotraficych opanowa swego

temperamentu cholerykach nastpujce zdanie: Racj maj ci,
którym miy jest spokój, e uciekaj przed cholerykami. Ich ogie
ponie nieustannie, zapala si i trawi wszystko, lecz nie ogrzewa.
Natychmiast staje si jasne, e z czterech Praelementów cho-
lerykom przypad w udziale Ogie. Gorca gowa — tak mó-
wimy o wybuchowych, nierozwanych ludziach lub stwierdzamy,
e s w gorcej wodzie kpani. Maj ogie w sercach i mog
pon dla idei. Chc przebija gow mur, lubi atakowa, s
dni wadzy i uparci. Chtnie uywaj gronych gestów i trzeba
si cieszy, gdy uderzyli pici tylko w stó. Wydaj sdy bez
dokadnego zgbienia tematu, wchodz innym w sowo, mówi
bez ogródek i zawsze znajduj powód do kótni.

Rzekomo bezinteresowni w swym poszukiwaniu wzniosej

prawdy i czystej sprawiedliwoci, tak naprawd pragn jedynie

„Malec tupa ze zoci,

zblad jak ciana

i zgrzyta zbami”

— J

ENS

P

ETER

J

ACOBSEN

9

przeforsowa wasne racje i nie narazi na
szwank swojej pozycji alfy i omegi. Nie
suchaj zdania innych, lecz zaguszaj je
podniesionym gosem. Rani innych, s za-
rozumiali i dni znaczenia, mówi z pasj

i staj si jeszcze bardziej uparci i goni, gdy zauwa, e jest to
le odbierane. Nie mog zmieni swojej skóry — mówi raczej

8

Adolph Franz Friedrich Ludwig Knigge (ur. 16 padziernika 1752 r.,
zm. 6 maja 1796 r.) — niemiecki pisarz i kompozytor epoki Owie-
cenia. Jego gównym utworem jest ksika Über den Umgang mit
Menschen (O obchodzeniu si z ludmi). Jego nazwisko jest dzi
w Niemczech synonimem savoir-vivre’u — przyp. tum.

9

Jens Peter Jacobsen (ur. 7 marca 1847 r., zm. 30 kwietnia 1885 r.)
— duski pisarz i biolog. Jeden z najwybitniejszych poetów skan-
dynawskich. W swoich utworach wyraa ateizm i wolnomyliciel-
stwo. Ukoczy studia przyrodnicze w Kopenhadze, prowadzi
badania nad flor Danii. Zmar na grulic — przyp. tum.

25

sucho ni tonem usprawiedliwienia, podczas gdy w rzeczywisto-
ci nader atwo wychodz ze skóry. Wszystko i kady dziaa
im na nerwy: sangwinicy s dziecinni i niewierni, flegmatycy
nudni i tchórzliwi, melancholicy to pedantyczni moralici. Bacho-
ry nie robi tego, co si im kae, faceci s paczliwymi fajtapami,
a baby to tanie lafiryndy. Gdyby tylko wszyscy byli tacy jak ja,
wiat byby taki, jak powinien!

Zwykle jednak — i chodzi tu mniej o przypadki ekstremalne,

a bardziej o przecitnych choleryków — cholerycy tak bardzo
trzymaj swój temperament na wodzy, e mona bezpiecznie

spacerowa pod ich oknami. To wanie
cholerycy, którzy czsto zawodowo
peni odpowiedzialne funkcje i dlatego
musz znajdowa zdecydowane sowa

„Nie dawajcie noa temu,

kto si zoci”

—

PRZYSOWIE

i postpowa twardo, w domu s tak przyjani jak syte lwy w po-
udniowym socu. Jest to ich miejsce odpoczynku. Li apy
i pozwalaj najbliszym drapa si za uszami.

Cholerycy wiedz, jak cieszy si yciem, lubi reprezenta-

cyjne domy i potrafi by wspaniaymi, a nawet rozrzutnymi go-
spodarzami. Dla swoich ukochanych gotowi s — a jake! —
pój w ogie. Co prawda w codziennym yciu niewiele z tego

poytku, za to z pewnoci ich otwarta
natura moe powodowa problemy w ro-
dzinie albo w krgu przyjació — nie
rozpamituj ani nie deliberuj dugo
i nie drczy ich poczucie winy. Nie dsaj
si, nie s maostkowi czy mciwi. O ile

„Najpierw sprawcie,

eby ludzie was nie lubili.

Dopiero wtedy

bd was bra powanie”

— K

ONRAD

A

DENAUER

nie s rozzoszczeni sprzeciwianiem si, bezsensownym gldze-
niem czy paczliwoci, znajduj upodobanie we wspaniao-
mylnych gestach i rozpocieraj paszcz absolucji nad wszystkimi

26

aujcymi grzesznikami. Skaniaj si równie ku szybkim, prak-
tycznym rozwizaniom. Szybko trafiaj w sedno sprawy i ener-
gicznie bior si do dziea. Maostkowo jest poniej ich godnoci
— a jeli ju, to próbuj potem wynagrodzi przykroci, jakie
sprawili. Uwaani s równie za penokrwistych i namitnych i te
ich cechy ceni si, zwaszcza w mioci — i to zarówno u m-
czyzn, jak i u kobiet.

Kobiety cholerycy nie maj jednak atwego ycia, gdy ten

temperament powszechnie uchodzi za niekobiecy. Gdy kobiety
krzycz, to zachowuj si histerycznie. Gdy mczyni krzycz, to
po prostu s dynamiczni — taki stereotyp mylenia Hildegard
Knef

10

uznaa za krzywdzcy dla kobiet. Spokojna sangwiniczka

podoba si wszystkim, odpowiedzialna flegmatyczka równie,
podobnie jak tajemnicza melancholiczka. Ale odwanej kobiecie,
która ma odwag prezentowa swoje zdanie, potrafi si sprzeciwi,
niepytana przejmuje inicjatyw i wykonuje swoj prac lepiej
ni niektórzy panowie stworzenia, wielu mczyzn przezornie
schodzi z drogi.

Helmut Kohl odway si w 1991 roku powoa Birgit Breuel

na niewdziczn posad szefowej Urzdu Powierniczego

11

10

Hildegard Knef (ur. 28 grudnia 1925 r., zm. 1 lutego 2002 r.) —
niemiecka piosenkarka i aktorka, autorka tekstów piosenek, pisarka
— przyp. tum.

11

Urzd Powierniczy (niem. Treuhandanstalt) — niemiecka agencja
pastwowa, utworzona 17 czerwca 1990 r., która w byej NRD
przeja wasno pastwow w celu jej prywatyzacji. Pierwszym
dyrektorem Urzdu by Detlev Carsten Rohwedder, gdy zosta za-
mordowany, stanowisko to obja Birgit Breuel. Dziaalno Urzdu
bya powszechnie krytykowana za nieudolno i niekorzystn sprze-
da dobrze prosperujcych przedsibiorstw. Ostatecznie dziaalno
Urzdu przyniosa 270 mld marek straty. Urzd zlikwidowano
31 grudnia 1995 r. — przyp. tum.

27

w miejsce zamordowanego przez Frakcj Czerwonej Armii

12

Detleva Carstena Rohweddera. Wówczas to wygosi synne
sowa: Als alle Männer kniffen (Gdy mczyni polegli). Ju jako
minister pani Breuel uwaana bya za jedynego mczyzn w ga-
binecie. Uderzajcy jest fakt, e tymi samymi sowami okrelano
równie izraelsk szefow rzdu Gold Meir

13

, angielsk premier

Margaret Thatcher i wiele innych kobiet na przywódczych sta-
nowiskach. Z respektem dla dokona tych kobiet, które przecie
nigdy nie otrzymayby swych stanowisk, gdyby nie byy ewident-
nie lepiej wykwalifikowane ni ich mscy konkurenci, miesza si
wic równie co dyskredytujcego: zwtpienie w ich kobieco.

Niezalenie od tego, czy s kobietami, czy mczyznami

— cholerycy maj odwag cywiln i chtnie wyraaj to, co myl.
Nigdy nie zadzieraj z nikim przez pomyk, wrcz przeciwnie,
wypatruj okazji do zwady, by wzi w niej udzia zdecydowanie
i z sercem. Zakazy budz w nich sprzeciw — nawet wówczas,
gdy s ich autorami. W ogóle maj problemy z akceptacj jakich-
kolwiek granic, mówi przeoonym to, czego nikt dotd nie
way si powiedzie, a poprawno polityczn uwaaj za gu-
pot. Nie pozwol zamkn sobie ust! Cholerycy nazywaj rzeczy

12

Frakcja Czerwonej Armii (niem. Rote Armee Fraktion, w skrócie
RAF) — radykalna lewicowa organizacja terrorystyczna, ideologicz-
nie zwizana z marksizmem, anarchizmem i Now Lewic, dziaajca
w Niemczech od lat siedemdziesitych XX wieku do 1998 roku.
W czasie swojej ponad 20-letniej historii czonkowie RAF-u zabili
kilkanacie osób — przyp. tum.

13

Golda Meir (ur. 3 maja 1898 r., zm. 8 grudnia 1978 r.) — izraelska
polityk, premier Izraela od 17 marca 1969 r. do 11 kwietnia 1974 r.,
minister pracy, minister spraw zagranicznych. Pierwsza kobieta na
stanowisku szefa rzdu Izraela, trzecia kobieta premier na wiecie
— przyp. tum.

28

po imieniu. Jeli chodzi o Spraw, nie zatrzymuj si przy drob-
nostkach i oczekuj take od innych, e Cel bdzie dla nich
waniejszy od ich wasnych maostkowych problemów. W ostatnich
latach mao kogo obraziem… — powiedzia byy kanclerz Hel-
mut Schmidt

14

w wywiadzie, nie owijajc w bawen — …a jeli

ju, to nigdy przez pomyk!

Niektórzy uwaaj, e ich brak respektu dziaa oczyszczajco,

gdy zawsze znajduj si do niszczenia zakurzonych zwyczajów
czy zasiedziaych klik niczym szalejcy poar. By mogo wyro-
sn co nowego — mówi potem prostodusznie w chwili ciszy, tak
jakby od pocztku by to ich wzniosy zamiar. Ale czy maj
racj? Czy feniks nie potrzebuje popioów, by si znów odro-
dzi? Ogie i czysto s blisko spokrewnione. W katolickim
czycu biedni grzesznicy w bolesny sposób s oczyszczani
z grzechów. Po acinie zwie si to purgatorium. Purus to czysto,
a po grecku pyr oznacza ogie. Gdy chce si zamówi czyst, nie-
rozcieczon whisky, mówi si o niej pur. Kto, kto gani chole-
ryczn natur jako nietaktown i aroganck, nawet bezwzgldn,
moe si pociesza tym, e stuprocentowi cholerycy rzadko s
nieszczerzy i nikogo nie truj potajemnie. Atakuj od przodu
i z otwart przybic.

Jak postpowa z takimi ludmi? Niektórzy mówi ironicz-

nie, e recepta na to jest prosta: trzeba po prostu robi to, co
mówi, i to tak szybko, jak to moliwe. W rzeczywistoci sprawa
jest bardziej skomplikowana. Co prawda moe si zdarzy, e
cholerycy uspokoj si dopiero wtedy, gdy wykona si ich y-
czenia bez sprzeciwu i powie Tak i Amen, i jest równie moliwe,
e chwilowo dadz si podej nasanym pochlebcom. Dziki

14

Helmut Heinrich Waldemar Schmidt (ur. 23 grudnia 1918 r.) — nie-
miecki polityk nalecy do Socjaldemokratycznej Partii Niemiec
(SPD), kanclerz Niemiec w latach 1974 – 1982 — przyp. tum.

29

takiemu postpowaniu nie zdobdzie si jednak u nich trwaego
szacunku, gdy mao czym gardz tak bardzo, jak sualczymi
ludmi bez krgosupa. Natomiast wiadomy sprzeciw impo-
nuje im i jest cakiem prawdopodobne, e miejc si, poklepi
takiego straceca po ramieniu i przyznaj mu racj. Na ogó jed-
nak ryzykowne i niecelowe jest mówienie im tego, co si o nich
myli, gdy wanie z trudem tumi wzburzenie albo zgoa maj
napad wciekoci. O wiele korzystniejsz okazj do tego jest
chwila po burzy, poniewa na ogó maj wtedy wyrzuty sumienia.

Uwaga! Niebezpieczeństwo!
Nigdy nie mówcie do choleryka:

Tylko się tak nie denerwuj!