background image

REALISTYCZNY OBRAZ WSI W SIELANCE ŻEOCY SZYMONA SZYMONOWICA 

                                                             

 

                                                                   Szymon Szymonowic 

Sielanki są najważniejszym dziełem Szymonowica. Ukazały się drukiem w 1614 r. Jest to 
zbiór dwudziestu utworów poetyckich, w których bardzo wyraźnie widać nawiązania do 
tradycji bukolicznych Teokryta i Wergiliusza. Poeci ci pisali w sielankach (bukolikach) o 
życiu pasterzy i rolników, którzy żyli w szczęśliwym, nieskażonym cywilizacją świecie-
arkadii, nienękani żadnymi troskami i nieszczęściami. 

Akcja jednej z sielanek Szymonowica – Żeńców – toczy się na wsi. Głównymi bohaterami są 
dwie wieśniaczki Oluchna i Pietrucha oraz Starosta. Kobiety ciężko pracują na polu, są bite, 
marzą o odpoczynku i posiłku. Starosta natomiast wydłuża im pracę aż do nocy. Kobiety 
śpiewają piosenki, m.in. o staroście, o tym jak jest dobry, ale nieszczęśliwy – co jest 
oczywistą nieprawdą – kobiety życzą mu szczęścia, aby się przypodobać. Odnosi to 
oczekiwany skutek – Starosta pozwala im odpocząć i zjeść obiad. 

(...) 

Słoneczko, śliczne oko, dnia oko pięknego! 

Naucz swych obyczajów starostę naszego. 

Ty nas ogrzewasz, ty nam wszystko z nieba dajesz, 

Bez ciebie noc, z tobą dzień jasny, gdy ty wstajesz. 

Niech i on na nas zawsze patrzy jasnym okiem, 

Niech nas z pola wczas puszcza, nie z ostatnim mrokiem. 

Starosta 

Pietrucho, prawieś mi się sianem wykręciła! 

Ta nahajką mocno się na twój grzbiet groziła. 

Kładźcie sierpy, kupami do jedła siadajcie, 

background image

W kupach jedzcie, po chróstach się nie rozchadzajcie. 

Żeńcy to niewątpliwie najwybitniejsza sielanka Szymonowica. Niewiele jest w niej 
konwencji, ozdobnictwa mitologicznego, za to znaleźć można autentyczną prawdę o życiu na 
wsi w XVI w. 

ELEMENTY REALISTYCZNE: 

Opis: 

– ciężkiej pracy na roli 

– wykorzystywania i bicia chłopstwa  

– bezwzględnego podporządkowania chłopów panu 

– charakteru ówczesnego chłopa 

 

ELEMENTY SIELANKOWE: 

– treść o tematyce wiejskiej 

– szczęśliwe zakończenie utworu 

– forma dialogu 

– wiara w zmianę charakteru człowieka 

– arkadyjski motyw słoneczka 

– śpiew