Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu
niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą
kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym,
magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi
bądź towarowymi ich właścicieli.
Autor oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce
informacje były kompletne i rzetelne. Wydawnictwo HELION nie bierze jednak żadnej
odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie
praw patentowych lub autorskich. Wydawnictwo HELION nie ponosi również żadnej
odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych
w książce.
Redaktor prowadzący: Barbara Gancarz-Wójcicka
Projekt okładki: ULABUKA
Fotografia na okładce została wykorzystana za zgodą Shutterstock.
Wydawnictwo HELION
ul. Kościuszki 1c, 44-100 GLIWICE
tel. 32 231 22 19, 32 230 98 63
e-mail:
onepress@onepress.pl
WWW:
http://onepress.pl (księgarnia internetowa, katalog książek)
Drogi Czytelniku!
Jeżeli chcesz ocenić tę książkę, zajrzyj pod adres
http://onepress.pl/user/opinie?fastte
Możesz tam wpisać swoje uwagi, spostrzeżenia, recenzję.
ISBN: 978-83-283-0601-1
Copyright © Helion 2016
Printed in Poland.
Spis treĂci
Spis treĞci
3
WstĊp
5
Sáowa
7
Zdania
13
Paralelizm
19
Kontrast
25
Krótka opowieĞü
29
Synestezja
53
Warsztat 1.: Krótkie bio
59
Metonimia
63
Metafora
67
Personifikacja
75
Gra sáów
79
Kwantyfikator
81
Hiperbola
83
Warsztat 2.: Sáowa kluczowe
87
Luka
93
PĊtla
101
4 | F A S T T E X T . J A K P I S A m K R Ó T K I E T E K S T Y
ZapowiedĨ
109
Liczby
119
Trójka
127
Dwójka
133
Warsztat 3.: Znaczniki SEO
137
Ty147
Ja153
Pytanie
161
Rada
167
Cytat
173
Warsztat 4.: Wezwanie do dziaáania
179
ZakoĔczenie
187
Bibliografia
189
WstÚp
W Galerii Malarstwa XIX wieku spod biaáych parasolek patrzą na
nas máode kobiety spacerujące po parku. Na jednym z obrazów pod
krysztaáowymi Īyrandolami wirują pary w rytmie walca. Na innym
máody arystokrata w cylindrze wyrusza na konną przejaĪdĪkĊ.
W Galerii Malarstwa XX wieku nikt juĪ nie spaceruje po parku,
nie wiruje w rytmie walca ani nie wyrusza na konną przejaĪdĪkĊ. Je-
steĞmy w Ğwiecie geometrycznych figur, niesymetrycznych linii i kolo-
rowych maĨniĊü.
ĝwiat przyspieszyá. By dotrzymaü mu kroku, wykorzystujemy czas
do maksimum. Sáuchamy muzyki, szusując na rolkach i popijając kawĊ
na wynos. PĊdzimy autostradami, kątem oka rejestrując slogany re-
klamowe na billboardach. MiĊdzy jednym a drugim kĊsem kebaba
czytamy tweety i wysyáamy SMS-y. Po wpisaniu hasáa do wyszukiwar-
ki w przeciągu kilku sekund skanujemy listĊ wyników i decydujemy,
czy warto kliknąü. Przesuwamy palcem po ekranie, chwytając w locie
strzĊpki zdaĔ. Sto sáów czytamy Ğrednio w 4,5 sekundy!
Nic dziwnego, Īe choü w internecie moĪna opublikowaü tekst
dowolnej dáugoĞci, rozkwitają w nim formy krótkie. Tweety, facebo-
okowe posty, nagáówki, slogany, opisy SEO, opisy produktów. Ale to
nie internet wylansowaá modĊ na zwiĊzáoĞü. Krótkie pisanie ma
dáugą historiĊ. W tej ksiąĪce bĊdĊ przeplataü klasykĊ z nowoczesnoĞcią
i siĊgaü do krótkich form, takich jak: wiersze, teksty piosenek, cytaty
áaciĔskie i biblijne, aforyzmy, haiku, záote myĞli, newsy, zagadki, Īarty.
6 | F A S T T E X T . J A K P I S A m K R Ó T K I E T E K S T Y
Przygotowując siĊ do pisania tej ksiąĪki, dáugo zbieraáam krótkie
teksty. Wyáapywaáam je w gazetkach supermarketów, reklamach
telewizyjnych, mediach spoáecznoĞciowych, a nawet na ulotkach
i T-shirtach. Zapeániáam nimi dwa grube notesy. ĝwiat jest peáen
krótkich tekstów.
Nowsze i starsze formy krótkiego pisania udowadniają nam, Īe
w niewielu sáowach moĪna wyraziü bardzo wiele:
Dobrze widzi siĊ tylko sercem, najwaĪniejsze jest niewidoczne
dla oczu (70 znaków)
Byü albo nie byü, oto jest pytanie (34 znaki)
MyĞlĊ, wiĊc jestem (18 znaków)
Mówisz, masz (12 znaków)
Kocham ciĊ (10 znaków)
Przed Tobą 21 technik i cztery warsztaty, dziĊki którym nauczysz
siĊ pisaü krótkie teksty, tak by báyskawicznie przykuü uwagĊ czytel-
nika. Zapnij pasy i ruszamy w podróĪ drogą szybkiego ruchu!
Sïowa
Gdy oko czytelnika mknie po ekranie, kaĪde sáowo siĊ liczy. Pisanie to
sztuka wyboru, zamiast sáów byle jakich, przezroczystych, nudnych
wybierajmy wiĊc takie, które malują obrazy, zaraĪają energią i pory-
wają do dziaáania. Jakie to sáowa? W zwiĊzáym, wyrazistym i lekkim
tekĞcie dominują trzy rodzaje sáów: obrazowe rzeczowniki, dyna-
miczne czasowniki i inspirujące przymiotniki.
Obrazowe rzeczowniki
Sáowo wcale nie musi rywalizowaü z obrazem, moĪe go wywoáywaü.
Obraz w gáowie czytelnika najlepiej namaluje obrazowy rzeczownik.
Kiedy zastąpimy ogólnik sáowem konkretnym, dzieją siĊ cuda. Czy na
dĨwiĊk sáowa „posiáek” w Twojej gáowie wyĞwietla siĊ obraz? A jeĞli
powiem „spaghetti z pomidorami i bazylią”? PrzeniosáeĞ siĊ na mo-
ment do wáoskiej knajpki? A moĪe nawet poczuáeĞ smak pomidorów
i zapach bazylii? To niezwykáe, Īe proste, ale konkretne sáowa mają
taką moc.
Obrazowe rzeczowniki:
x uszczegóáawiają, np. szarlotka zamiast ciasto,
x pobudzają zmysáy, np. blask, grzmot, cháód, pisk,
x eksponują nazwy wáasne, np. Chanel zamiast perfumy.
8 | F A S T T E X T . J A K P I S A m K R Ó T K I E T E K S T Y
Kiedy juĪ rozbudzisz wyobraĨniĊ czytelnika, áatwiej bĊdzie Ci
przekazaü mu gáówną myĞl. Dowodzi tego tekst Drobne rzeczy nadają
Īyciu smak, który otwiera katalog Ikea na sezon 2015/2016:
Z pozoru mogą wydawaü siĊ nieistotnymi szczegóáami. Gest,
miáe sáowo, báysk w oku, bycie razem. Byü moĪe wáaĞnie ten
wygodny taboret ze schodkiem zbliĪa was do siebie. Albo taca,
na której podasz Ğniadanie ukochanej osobie bez specjalnej oka-
zji. WáaĞnie te drobne rzeczy mogą sprawiü, Īe zwykáy dzieĔ
stanie siĊ szczególny.
Dynamiczne czasowniki
Czasownik jest sercem jĊzyka i odsáania nasz charakter. To czasowniki
decydują o tym, czy tekst czyta siĊ szybko i lekko. Ian Fleming, gdy
pisaá o Jamesie Bondzie, potrafiá w jednym akapicie uĪyü kilkudzie-
siĊciu dynamicznych czasowników. DziĊki nim wykreowaá bohatera,
który dziaáa sprawnie, profesjonalnie i bez wahania.
Jak wywrzeü na czytelniku takie wraĪenie jak agent 007? SpoĞród
czasowników warto wybraü te, które:
x wyraĪają ruch: rusza, szybuje, pĊdzi, wiruje, brnie, zwalnia,
faluje, skacze,
x wywoáują emocje: kocha, straszy, czuje, cierpi,
x zarysowują konflikt: walczy, atakuje, broni, przegrywa,
zwyciĊĪa, rządzi,
x zapowiadają zmianĊ: przeobraĪa, przywraca, oĪywia,
x pobudzają zmysáy: ocieka, pachnie, báyszczy, otula, brzmi,
zaciemnia,
x podkreĞlają korzyĞci: poprawia, gwarantuje, upiĊksza.
S O W A | 9
Dynamiczny czasownik potrafi tchnąü Īycie w kaĪde zdanie. Kiedy
zamiast Niebo jest pochmurne napiszĊ Niebo straszyáo deszczem,
niebo oĪywa. Tylko czasownik porwie czytelnika do dziaáania, np. tak
jak w piosence Jacka Kaczmarskiego: Wyrwij murom zĊby krat/
Zerwij kajdany, poáam bat.
Spójrz, jak dziĊki czasownikowi oĪywa opis zdjĊcia z kalendarza
National Geographic:
Samotny, kryty strzechą szaáas przycupnąá nad romantyczną,
turkusową laguną, której wody zdają siĊ zlewaü z krystalicznie
czystym niebem nad atolem Bora-Bora.
ĩaden opis nie bĊdzie nudny, jeĞli uda Ci siĊ zarysowaü konflikt.
Oto krótki tekst zaczerpniĊty z katalogu Centrum Handlowego Klif
o wymownym tytule Bitwa trendów:
BiĪuteryjnie czy minimalistycznie? Na prostym pasku, a moĪe
z fantazyjną bransoletą? Wzornictwo klasyczne walczy z no-
woczesnym. A wygrywa… miáoĞü do piĊkna.
InspirujÈce przymiotniki
Dobrze dobrane przymiotniki dodają tekstowi charakteru, wdziĊku
i blasku. Nie ozdabiają rzeczowników, lecz modyfikują ich znaczenie.
Przymiotniki inspirują, kiedy:
x pobudzają zmysáy: szorstki, pikantny, miĊkki, sáodki,
chrupiący, gáadki,
x podkreĞlają korzyĞci: stabilny, wytrzymaáy, komfortowy,
x wywoáują emocje: radosny, odwaĪny, wyrazisty, smutny,
ponury.
1 0 | F A S T T E X T . J A K P I S A m K R Ó T K I E T E K S T Y
Spójrz, jak przymiotniki wydobywają korzyĞci w opisie zestawu
ogrodowego Atalanta z gazetki Jysk:
Praktyczny, luksusowy zestaw ogrodowy ze stali, harto-
wanego szkáa i rĊcznie plecionego, odpornego na warunki
pogodowe petanu. Stóá z 4 komfortowymi krzesáami, które
mieszczą siĊ pod stoáem. W zestawie grube poduszki w wy-
trzymaáym poszyciu poliestrowym.
Co sprawia, Īe tekst przestaje byü zwiĊzáy, lekki i wyrazisty
1
?
x Sáowa tiki: jakby, wáaĞnie, wáaĞciwie, prawie, praktycznie,
generalnie, róĪne, specyficzne. W gąszczu tików ginie to,
co masz naprawdĊ do powiedzenia.
x Sáowa papugi powtarzają znaczenie sąsiednich sáów, np.
kaĪdy indywidualnie, fundamentalne podstawy, przyszáe
plany, przybyáa publicznoĞü, osobiste przekonania,
wstĊpne przygotowanie.
x Sáowa skamieliny odbierają tekstowi ĞwieĪoĞü: dĪentelmen
w kaĪdym calu, záota polska jesieĔ.
x Sáowa koturny usztywniają tekst, np. dokonaü wyboru (lepiej:
wybraü), stworzyü moĪliwoĞci (lepiej: umoĪliwiü), proces
zmiany (lepiej: zmiana).
x Strona bierna unieruchamia zdania, odbiera im dynamikĊ
(np. Moja oferta skierowana jest do…).
x Czasowniki modalne (móc, chcieü) zdradzają niepewnoĞü
(np. MogĊ zapewniü nauczanie).
1
Bogaty rejestr sáów Ğmieci zamieĞciáam w ksiąĪce Magia sáów, Onepress,
Gliwice 2015, s. 83 – 104.
S O W A | 1 1
x Czasowniki mieü i byü sprawiają, Īe od zdaĔ wieje nudą,
dlatego lepiej zastąpiü je dynamicznym czasownikiem (np.
zamiast Projekt jest w toku lepiej napisaü: Projekt ruszyá).
x Nominalizacje nadają zdaniom biurokratyczny wydĨwiĊk (np.
zamiast wywiera wpáyw lepiej napisaü wpáywa).
Oto fragment tekstu z pewnej strony internetowej, z którego ener-
giĊ wysysają: nominalizacje, strona bierna, sáowa koturny i czasowniki
modalne:
Jestem lektorem jĊzyka angielskiego z wieloletnim doĞwiad-
czeniem. MogĊ zapewniü nauczanie na najwyĪszym po-
ziomie merytorycznym. OferujĊ kompleksowe produkty
edukacyjne w zakresie nauczania jĊzyka angielskiego. Moja
oferta skierowana jest do wszystkich, którzy pragną dosko-
naliü swoją znajomoĞü tego jĊzyka. Uczestnicy kursów mogą
korzystaü z nowoczesnej platformy e-learningowej.
Gdy zastąpimy wampiry energetyczne obrazowymi rzeczownikami
i dynamicznymi czasownikami, tekst zabrzmi na przykáad tak:
RobiĊ to, co kocham i co wychodzi mi najlepiej. Kocham jĊzyk
angielski i od 7 lat dzielĊ siĊ moją pasją z kursantami.
WierzĊ, Īe kaĪdy potrafi nauczyü siĊ tego jĊzyka. NiewaĪne,
przez co dotąd przechodziáeĞ i co mówili Ci inni. Nie musisz byü
talentem jĊzykowym, Īeby mówiü po angielsku.
Wystarczy jedna lekcja w tygodniu ze mną plus 10 minut
kaĪdego dnia na platformie e-learningowej. Tak, to tylko
2 godziny tygodniowo. Uda nam siĊ!
W walce o uwagĊ czytelnika zwyciĊĪy tekst obrazowy, energe-
tyczny i inspirujący.