Metrologia

Wielkości Geometrycznych

Przykładowe zadanie z pasowania

Przykładowe zadanie z pasowania

Treść

2

Dla pasowania



34 H8 / js6 obliczyć wartości

tolerancji, wymiarów, odchyłek, luzów/wcisków
granicznych, wskaźnik pasowania jeżeli wiadomo,
że:

IT8 = 39 μm

IT6 = 16 μm

Przykładowe zadanie z pasowania

Treść

3

Wyznaczyć wartości:

N =

To =

Tw =

Pmax =

EI =

ei =

Pmin =

ES =

es =

Tp =

Ao =

Aw =

Smax =

Bo =

Bw =

Nmax =

Przykładowe zadanie z pasowania

Treść

4

Narysować położenia pól tolerancji dla powyżej
wyznaczonych danych w odpowiedniej podziałce:

0

0

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – N, To

5

Wymiar nominalny N pasowania odczytujemy z
zapisu oznaczenia pasowania.
N = 34 mm

Tolerancja otworu To wyznaczamy na podstawie
średnicy nominalnej i klasy tolerancji IT. Otwór
wykonany jest w IT8, zatem tolerancja otworu
To = 39 μm, czyli 0,039 mm.
To = 0,039 mm

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – ES, EI

6

Odchyłki górną ES i dolną EI otworu wyznaczamy
korzystając z informacji zawartej w symbolu
położenia pola tolerancji otworu, czyli "H".
W przypadku otworu oznacza ona, że odchyłka
dolna EI jest równa zero, a pole tolerancji styka się
dolną granicą z linią zerową

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – ES, EI, Ao, Bo

7

Zatem odchyłka górna przyjmuje wartość równą
szerokości pola tolerancji, czyli 0,039 mm.
ES = 0,039 mm
EI = 0,000 mm
Wymiar graniczny dolny otworu
Ao = N+EI = 34,000 + 0,000 = 34,000 mm
Ao = 34,000 mm
Wymiar graniczny górny otworu
Bo = N+ES = 34,000 + 0,039 = 34,039 mm
Bo = 34,039 mm

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – Tw

8

Tolerancja wałka Tw wyznaczamy na podstawie
średnicy nominalnej i klasy tolerancji IT. Wałek
wykonany jest w IT6, zatem tolerancja wałka
Tw = 16 μm, czyli 0,016 mm.

Tw = 0,016 mm

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – es, ei

9

Odchyłki górną es i dolną ei wałka wyznaczamy
korzystając z informacji zawartej w symbolu
położenia pola tolerancji otworu, czyli "js".
Oznacza ona, że pole tolerancji jest położone
symetrycznie po stronie dolnej i górnej linii
zerowej, a wartości odchyłek granicznych są sobie
równe co do wartości i przeciwne co do znaków.

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – es, ei, Aw, Bw

10

Zatem es = 0,5 • Tw, = 0,5 • 0,016 = 0,008 mm,
a ei = - es = - 0,008 mm.
es = 0,008 mm
ei = - 0,008 mm
Wymiar graniczny dolny otworu
Aw = N+ei = 34,000 + (-0,008) = 33,992 mm
Aw = 39,992 mm
Wymiar graniczny górny otworu
Bw = N+es = 34,000 + 0,008 = 34,008 mm
Bw = 34,008 mm

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – Pmax, Pmin

11

Wskaźnik pasowania obliczamy wyznaczając różnicę
pomiędzy średnicami maksymalnymi i minimalnymi
otworu i wałka przed ich połączeniem:
Pmax = Bo - Aw a Pmin = Ao - Bw.
Zatem :
Pmax = 34,039 - 33,992 = 0,047 mm,
Pmin = 34,000 - 34,008 = -0,008
Pmax = 0,047 mm
Pmin = - 0,008 mm

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – Pmax, Pmin, Nmax, Smax

12

Ponieważ Pmax > 0 > Pmin, zatem mamy do
czynienia z pasowaniem mieszanym.
Charakteryzuje się ono zarówno wciskiem jak i
luzem.
Wcisk Nmax = | Pmin | (wcisk podajemy jako
wartość bezwzględną, stąd moduł z Pmin) luz
Smax = Pmax, zatem N = 0,008 mm a S = 0,047 mm
Nmax = 0,008 mm
Smax = 0,047 mm

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – Tp

13

Tolerancja pasowania mieszanego jest sumą
maksymalnego luz i maksymalnego wcisku, zatem
Tp = Smax + Nmax = 0,008 + 0,047 = 0,055 mm

Tp = 0,055 mm

Przykładowe zadanie z pasowania

Rozwiązanie – rysunek

14

0

0

A

o

B

o

T

o

T

w

A

w

B

w

E

S

e

s

e

i

EI (=0)