Przedszkole.

Sześciolatek

Moje 6 lat Czesław Cyrański,
Czesław Cyrański Wiesława Żaba-Żabińska

S

CENARIUSZE LEKCJI

D

ZIAŁAM I EKSPERYMENTUJĘ

–

E

WA

B

EDNARZ

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

DZIAŁAM I EKSPERYMENTUJĘ

POZNAJĘ POWIETRZE

Ewa Bednarz

Człowiek musi rozumieć świat, w którym żyje, dlatego rozbudzanie zainteresowań dziecka, a zwłaszcza

jego zdolności obserwacyjnych, oraz pokazanie mu bogactwa, złożoności i tajemniczości tego, co je ota-

cza, powinno być zasadniczym celem nauczyciela. Pierwsze doświadczenia, fascynacje, samodzielne od-

krywanie tajników przyrody są jednym z najpiękniejszych i najsilniejszych przeżyć, jakich możemy

dziecku dostarczyć.

Odkrywanie świata przyrody i techniki jest wspaniałą zabawą dającą zadowolenie i radość, która prowa-

dzi do rozwoju myślenia przyczynowo-skutkowego, do szukania zależności między zjawiskami. Bawimy

się więc wodą, światłem, powietrzem, komputerem, poznajemy proste i skomplikowane urządzenia, a

wszystko po to, aby rozbudzić zainteresowania i odkrywać przyjemność czerpaną ze zdobywania wiedzy.

Zaspakajając naturalne pragnienie wiedzy, rozbudzamy wciąż nowe zainteresowania i zachęcamy do ko-

lejnych odkryć.

Przedszkole.

Sześciolatek

Moje 6 lat Czesław Cyrański,
Czesław Cyrański Wiesława Żaba-Żabińska

S

CENARIUSZE LEKCJI

D

ZIAŁAM I EKSPERYMENTUJĘ

–

E

WA

B

EDNARZ

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Bawimy się powietrzem

Cele:

−

poznawanie niektórych właściwości powietrza za pomocą doświadczeń i obserwacji,

−

inspirowanie dzieci do rozwijania indywidualnych zainteresowań,

−

czerpanie radości z działania.

Metody pracy: zabawa dydaktyczna, praktyczne działania.

Formy pracy: zbiorowa.

Środki dydaktyczne: baloniki, nitka, deseczka, krzesło, szpilka.

Przebieg zajęć

1. Nauczycielka prosi dzieci, aby przyłożyły rękę do ust i nosa podczas wydechu i powiedziały, co czują i

widzą. Przedszkolaki mówią, że czują wiatr, podmuch, prąd powietrza, ale go nie widzą.

2. Balonikowa waga.

Dzieci nadmuchują dwa baloniki, aby były mniej więcej jednakowe, i wieszają je na końcach deseczki

lub kijka. Środek deseczki obwiązują nitką i przywiązują do poręczy krzesła. To balonikowa waga. Na-

stępnie szpileczką robią maleńką dziurkę w jednym z baloników,

tuż poniżej miejsca, gdzie jest on przywiązany, aby powietrze

mogło ujść powoli. Przedszkolaki obserwują, co się dzieje. Ko-

niec deseczki, do którego przywiązany jest cały balonik, znajduje

się coraz niżej, a ten z dziurawym balonikiem coraz wyżej.

Dzieci wnioskują:

Balon wypełniony powietrzem jest cięższy - opada na dół. A ten, z którego powietrze uchodzi jest coraz

lżejszy. Zatem powietrze, mimo że go nie widać i nie ma zapachu, ma swój ciężar.

3. Wdech i wydech - ćwiczenia oddechowe.

Dzieci wykonują wdech i wydech. Mówią, jakie jest znaczenie powietrza w życiu ludzi.

Przedszkole.

Sześciolatek

Moje 6 lat Czesław Cyrański,
Czesław Cyrański Wiesława Żaba-Żabińska

S

CENARIUSZE LEKCJI

D

ZIAŁAM I EKSPERYMENTUJĘ

–

E

WA

B

EDNARZ

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Dlaczego balon się wznosi?

Cele:

−

dziecko potrafi wyciąć z bibuły elementy według wzoru i skleić,

−

poznaje właściwości powietrza zimnego i ciepłego.

Metody pracy: pogadanka, działania praktyczne.

Formy pracy: zbiorowa.

Środki dydaktyczne: bibuła, nożyczki, klej, suszarka do włosów.

Przebieg zajęć

1. Wprowadzenie.

Nauczycielka pokazuje dzieciom fotografię balonu unoszącego się w powietrzu lub fragment filmu o lo-

tach balonowych - dzieci snują domysły, dlaczego balon wznosi się do góry.

2. Bibułkowy balon.

Dzieci robią swój własny balon. Wycinają 6 kawałków z bibuły

według wzoru i sklejają dokładnie. Nauczycielka napełnia balon

gorącym powietrzem, używając suszarki do włosów. Dzieci ob-

serwują, co się dzieje.

Dzieci wnioskują:

Balon napełniony gorącym powietrzem unosi się do góry, dlatego

że powietrze gorące jest lżejsze od zimnego.

Nauczycielka wyjaśnia, że balony unoszą się, bo są wypełnione

powietrzem cieplejszym (lżejszym) niż to, które jest w otoczeniu,

lub napełnia się je gazem lżejszym od powietrza.

Przedszkole.

Sześciolatek

Moje 6 lat Czesław Cyrański,
Czesław Cyrański Wiesława Żaba-Żabińska

S

CENARIUSZE LEKCJI

D

ZIAŁAM I EKSPERYMENTUJĘ

–

E

WA

B

EDNARZ

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

3. Zabawa z balonikami.

Dzieci swobodnie odbijają do siebie baloniki przy melodii piosenki, np. „Bal baloników” (muz. Z. Ru-

dziński, sł. M. Terlikowska).

Bal baloników

Był sobie raz balonik,

niebieski w kropki złote.

Nie umiał wcale latać,

choć wielką miał ochotę.

Aż przyszła noc gwiaździsta,

noc tańca i muzyki.

Tej nocy sam karnawał

sprzedawał baloniki.

Na złotych były nitkach,

na cienkich, srebrnych sznurkach.

Fruwały i tańczyły

leciutko niby piórka.

Już całe miasto tańczy

walczyka w takt muzyki.

Wirują nad głowami

wesołe baloniki.

Przedszkole.

Sześciolatek

Moje 6 lat Czesław Cyrański,
Czesław Cyrański Wiesława Żaba-Żabińska

S

CENARIUSZE LEKCJI

D

ZIAŁAM I EKSPERYMENTUJĘ

–

E

WA

B

EDNARZ

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Czy kartka papieru może latać?

Cele:

−

doskonalenie umiejętności zginania kartki papieru po linii prostej według wzoru,

−

zrozumienie, jak zachowują się w powietrzu różne ciała.

Metody pracy: pogadanka, zabawa, działania praktyczne.

Formy pracy: zbiorowa.

Środki dydaktyczne: kartki papieru dla każdego dziecka.

Przebieg zajęć

1. Nauczycielka pokazuje fotografię samolotu i rakiety oraz ptaka i owada w locie. Razem z dziećmi za-

stanawia się, dlaczego te maszyny i zwierzęta potrafią poruszać się w powietrzu.

•

Co może poruszać się w powietrzu?

- Rakieta, samolot, szybowiec, lotnia, latawiec, balon, ptak, owad, liść - wymieniają przedszkolaki.

•

Dlaczego lata rakieta i samolot?

- Rakieta i samolot poruszają się, ponieważ mają silnik - stwierdzają dzieci.

Nauczycielka mówi: - Pokażę wam, jak działa silnik odrzutowy.

Doświadczenie (na podstawie książki B. Taylor pt. „Powietrze i latanie” z serii „Zabawa i nauka”,

Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”)

Lekko napompowany (ale niezwiązany) balonik mocujemy taśmą klejącą do słomki, przez którą został

przeciągnięty sznurek lub mocna nić. Następnie dopompowujemy więcej powietrza i puszczamy balo-

nik. Wydobywające się z balonika powietrze powoduje jego ruch w przeciwną stronę. Podobnie gorą-

ce gazy wydobywające się z tyłu odrzutowców popychają je do przodu.

Przedszkole.

Sześciolatek

Moje 6 lat Czesław Cyrański,
Czesław Cyrański Wiesława Żaba-Żabińska

S

CENARIUSZE LEKCJI

D

ZIAŁAM I EKSPERYMENTUJĘ

–

E

WA

B

EDNARZ

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

•

Dlaczego wznosi się w powietrzu balon? - Dzieci przypominają wnioski, które wyciągnęły podczas

doświadczeń z balonem na wcześniejszych zajęciach.

•

Jak poruszają się w powietrzu ptaki i owady?

- Są lekkie i mają skrzydła. Poruszając szybko skrzydłami w górę i w dół przebijają się przez po-

wietrze.

•

Dzięki czemu można latać szybowcem lub na lotni?

- Najpierw nauczycielka zrzuca kartkę papieru z pewnej wysokości. Dzieci obserwują, jak kartka

powoli opada, kołysząc się. Pani wyjaśnia, że pod kartką gromadzi się powietrze, dlatego spada ona

powoli. Podobnie dzieje się z lotnią i szybowcem – wyniesione na pewną wysokość, powoli opada-

ją, bo ich duże, lekkie skrzydła wolno przecinają powietrze. Ale to nie wszystko! Bo mogą one tak-

że się wznosić. Piloci wykorzystują do tego ciepłe prądy powietrza - ciepłe powietrze wznosi się, a

z nim lotnia lub szybowiec.

2. Papierowa strzała.

Dzieci robią swoją papierową strzałę. Zaginają prostokątną kartkę papieru po linii prostej tak, jak pokazu-

je nauczycielka, aby powstała strzała. Puszczają ją w powietrze i obserwują.

Przedszkole.

Sześciolatek

Moje 6 lat Czesław Cyrański,
Czesław Cyrański Wiesława Żaba-Żabińska

S

CENARIUSZE LEKCJI

D

ZIAŁAM I EKSPERYMENTUJĘ

–

E

WA

B

EDNARZ

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Dzieci wnioskują:

Strzałka z papieru może latać, musi tylko mieć odpowiedni kształt, aby mogła przecinać powietrze.

•

Dlaczego kartka papieru i liść unoszą się w powietrzu, a na przykład metalowa kulka nie?

- W powietrzu unoszą się łatwiej i dłużej (wolniej opadają) przedmioty lekkie, ale za to o dużej po-

wierzchni, jak liść lub kartka.

3. Samolot - zabawa ruchowa.

Dzieci naśladują lot samolotu przy muzyce (zapinanie pasów, włączanie silników, podnoszenie skrzydeł,

patrzenie w okienko itd.).

Przedszkole.

Sześciolatek

Moje 6 lat Czesław Cyrański,
Czesław Cyrański Wiesława Żaba-Żabińska

S

CENARIUSZE LEKCJI

D

ZIAŁAM I EKSPERYMENTUJĘ

–

E

WA

B

EDNARZ

więcej na stronie internetowej

http://www.mac.pl/

Czy tylko człowiek może być siewcą?

Cele:

−

dziecko potrafi wyciąć papierowy element i złożyć go według wzoru,

−

poznaje wygląd owocu jaworu.

Środki dydaktyczne: kartka papieru, owoc jaworu, spinacz do papieru.

Przebieg zajęć

1. Nauczycielka pokazuje fotografię jaworowego drzewa oraz jego owoce, które uczeni nazywają skrzy-

dlakami. Dzieci zastanawiają się, co przypomina wygląd owoców jaworu i dlaczego mówi się o nich

„skrzydlaki”. Przedszkolaki mówią, że owoc składa się z dwóch części, jakby skrzydeł albo śmigieł. Pani

potwierdza, że skrzydlaki, spadając z jaworu, kręcą się jak śmigła. Dzięki temu mogą być poniesione da-

leko przez wiatr, a nasiona znajdujące się w owocach są rozsiewane w wielu miejscach. Wiatr spełnia

więc ważną rolę w rozsiewaniu nasion.

2. Pani proponuje wykonanie papierowego śmigiełka przypominającego skrzydlaka

i sprawdzenie, jak on będzie latał.

Dzieci wycinają papier według wzoru przygotowanego przez nauczycielkę. Zagina-

ją oba dolne brzegi i obciążają koniec spinaczem do papieru. Podrzucają zabawkę

w powietrze i obserwują, co się stanie.

Dzieci wnioskują:

Śmigiełko, spadając na ziemię, obraca się powoli wokół

własnej osi podobnie jak owoce jaworu.

3. Robimy wiatr - zabawa ruchowa.

Dzieci robią wiatr poprzez machanie rękoma i wprawianie w ruch zawieszonego na nitce papierowego

kółka.