TEORIA I METODYKA SPORTÓW WALKI 

 

1. Nauczyciele prowadzący przedmiot: 

a. wykłady:   dr hab. prof. Władysław Jagiełło,  
b. ćwiczenia: dr hab. prof. Władysław Jagiełło,  dr A. Marek, dr S. Tyszkowski,  
                      dr J. Płoszaj, mgr B. Wolska.   
 

2. Wymiar godzin:  

a. wykłady: 15 godz. 
b. ćwiczenia 30 godz. 
 

3. Kierunek i rok studiów: I rok, semestr 1 i 2.   WF I stopnia – stacjonarne 
 
4.  Celem  przedmiotu:  jest  uświadomienie  podstawowych  aspektów  wychowawczych  i 
utylitarnych  sportów  walki  oraz    przygotowanie  studentów  do  prowadzenia  zajęć  z 
zastosowaniem  szerokiego  zakresu  ćwiczeń  wykorzystywanych  w  tych  dyscyplinach  w 
ramach WF. 
 
5. Kompetencje: 

–  opanowanie bezpiecznego upadania oraz systematyki ćwiczeń z tej dziedziny; 
– poznanie elementarnych zasad i sposobów realizowania walki obronnej;  
–  osiągnięcie  podstawowych  kompetencji  metodycznych  w  zakresie  realizowania 
elementów sportów walki w ramach lekcji wychowania fizycznego. 
 

6. Tematy wykładów: 
Pojęcie,  kryteria  identyfikacji  i  tożsamości  sportów  walki  (czynniki:  pragmatyczny, 
utylitarny,  mentalny).  Klasyfikacja  sportów  walki.  Utylitarne  i  wychowawcze  aspekty 
sportów  walki.  Aspekty  wieloletniego  szkolenia  w  sportach  walki.  Kryteria  klasyfikacji 
zabawowych form walki. Zabawowe fory walki jako element lekcji wychowania fizycznego i 
proste  narzędzie  diagnozowania  agresywności  oraz  postaw  fair  play.  Sporty  walki  i 
zabawowe formy walki w adaptacji człowieka do życia i walki o przetrwanie. Główne układy 
empiryczne  teorii  sportów  walki  –  metody  badania  dynamiki  walki,  metody  badania 
waleczności.  Metody  badania  sprawności  specjalnej  i  ukierunkowanej.  Cechy  somatyczne  i 
sprawnościowe zawodników uprawiających sporty walki. 
 
7. Tematy ćwiczeń: 
Judo.  Zapoznanie  z  dyscypliną.  Zarysy  historii  judo  w  Polsce  i  na  świecie.  Przepisy 
sędziowskie  i  zasady  prowadzenia  walki.  Podstawowe  zabawowe  formy  walki  i  ich 
wykorzystywane  w  treningu  judo  oraz  wychowaniu  fizycznym.  Podstawy  techniki  judo: 
postawy (shise) i sposoby poruszania się po macie, wychylenia (kuzushi), sposoby chwytu za 
judogi (kumikata), pady (ukemi) i asekuracja współćwiczącego. Wybrane rzuty: nożne (ashi-
waza),  biodrowe  (koshi-waza,)  ręczne  (te-waza),z  poświęceniem  (sutemi-waza).  Techniki 
trzymań  (osae-komi-waza):  podstawowe  trzymanie  opasujące  (hon-  kesa-gatame),  górne 
trzymanie czworoboczne (kami-shiho-gatame), boczne trzymanie czworoboczne (yoko-shiho-
gatame).  Techniki  duszeń  (shime-waza):  -  gołe  duszenie  (hadaka  jime),  duszenie 
przesuwanym  kołnierzem  (okuri  jime).  Techniki  dźwigni  (kansetsu-waza):  -  klucz-na  ramię 
(ude-garami),  dzwignia  krzyżowa  (ude-hishigi  juji-gatame),  dźwignia  z  trzymaniem  pod 
pachą (ude- hishigi-waki-gatame). Wykorzystanie elementów judo w samoobronie. 
 
8. Forma zaliczenia: zaliczenie z oceną (ćwiczenia). 

 
9. Status przedmiotu:  obligatoryjny. 
 
10. Zasady zaliczenia przedmiotu:  
znajomość  zagadnień  podanych  na  zajęciach  i  w  literaturze  podstawowej.  Sprawdzian 
praktyczny.  
 
10. Literatura: 

a. obowiązkowa 

1.  Harasymowicz  J.,  Kalina  R.  M.[2007].  Godziwa  samoobrona.  Teoretyczne  i  metodyczne 

podstawy treningu. Wydawnictwo NOVUM, Fundacja PMP. 

2.  Historia Judo (tłum. Tyszkiewicz S). [1996]. Warszawa. Polski Związek Judo.  
3.  Jagiełło  W.  [2000].  Wieloletni  trening  judoków.  Biblioteka  Trenera.  Centralny  Ośrodek 

Sportu, Warszawa. 

4.  Jaskólski  E.  [1996].  Pedagogiczne  aspekty  rozwoju  fizycznego  dziecka.  AWF  we 

Wrocławiu,  

5.  Kalina M.R. [2000].Teoria Sportów Walki. COS, Warszawa.  
6.  Kalina  R.M.,  Jagiełło  W.  [2000].  Zabawowe  formy  walki  w  wychowaniu  fizycznym  i 

treningu sportowym. Warszawa, AWF.  

7.  Kalina  R.  M.,  Jagiełło  W.  [2000].  Wychowawcze  i  utylitarne  aspekty  sportów  walki. 

Warszawa.  Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego.  

8.  Kalina R. M., Kruszewski A., Jagiełło W., Włoch G. [2003]. Propedeutyka sportów walki 

– podstawy judo. Combat sports propaedeutics-basics of judo. Warszawa. Wydawnictwa 
Akademii Wychowania Fizycznego. 

9.  Kirby  George  [1994].  Jujitsu:  podstawowe  techniki  łagodnej  sztuki.  Warszawa.  Budo  – 

Sport. 

10. Kobayashi K., Sharp H.E. [1998]. Sportowe judo. Budo-Sport. Warszawa. 
11. Kondratowicz  K.  [1991].  Jiu  –  jitsu.  Sztuka  walki  obronnej.  Warszawa.  „Czasopisma 

Wojskowe”. 

12. Ruszniak  R.,  Zieniawa  R.  [2006].  Judo.  Pomost  pomiędzy  tradycją  a  współczesnością. 

AWFiS w Gdańsku.  

b. uzupełniająca: 

1.  Sterkowicz  S.  [1998].  Ju  –  jitsu:  wybrane  aspekty  sztuki  walki  obronnej.  Studia  i 

Monografie, AWF Kraków. 

2.  Jagiełło  W.,  Kalina  R.M.,  Tkaczuk  W.  [2004].  Morphological  differentiation  of  judo 

competitors.  In:  J.  Szopa,  T.Gabryś  (edit):  Sport  training  in  interdisciplinary  scientific 
researches.  Facultety  of  Menagement  Technical  University  of  Czestochowa.  Chapter  II, 
pp. 200-206.  

3.  Jaskólski  E.,  Nowacji  K.[1972].  Teoria,  metodyka  i  systematyka  miękkiego  padania. 

WSW, Wrocław.  

4.  Kalina  R.M.  [1996].  Zabawy  ruchowe  jako  narzędzie  diagnozowania  agresywności. 

Kultura Fizyczna  Nr 3-4, s. 19-24.  

5.   Kano J. [1995). Kodokan Judo. Kodansha International. Tokyo, New York, London. 
6.   Matwiejew S., Jagiełło W. [1997]. Judo – Trening sportowy. COS, Warszawa.  
7.  Pustelnik J. [1995]. Usprawnianie ruchowe dzieci poprzez wybrane elementy judo. Promo-

Lide, Warszawa. 

 

Opracował: dr hab. prof. AWFiS  Władysław Jagiełło