Wybrane

definicje i warunki

prawne

obowiązujące w

projektowaniu urbanistycznym

RODZAJE ZABUDOWY

zabudowa jednorodzinna

- jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub zespół takich budynków, wraz z

budynkami garażowymi i gospodarczymi

budynek mieszkalny jednorodzinny

- budynek wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej,

szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną
całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu
mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30 % powierzchni całkowitej
budynku

zabudowa śródmiejska

- zgrupowanie intensywnej zabudowy na obszarze funkcjonalnego śródmieścia, który

to obszar stanowi faktyczne lub przewidywane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego centrum
miasta lub dzielnicy miasta

zabudowa zagrodowa

- budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych

gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych

ODLEGŁOŚCI BUDYNKÓW OD GRANICY Z SĄSIEDNIĄ DZIAŁKĄ BUDOWLANĄ

Budynek na działce budowlanej należy sytuować w odległości od granicy z sąsiednią działką budowlaną nie
mniejszej niż:

4 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy,

3 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy.

Możliwe jest sytuowanie budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę granicy
działki w odległości 1,5 m od tej granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli wynika to z

ustaleń planu

miejscowego

albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

W zabudowie jednorodzinnej dopuszcza się:

sytuowanie budynku ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych bezpośrednio przy granicy z sąsiednią

działką budowlaną lub w odległości mniejszej niż 3m, lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o
szerokości mniejszej niż 16 m,

sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną, jeżeli będzie on przylegał

całą powierzchnią swojej ściany do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce.

DOJAZD DO DZIAŁEK BUDOWLANYCH

Do działek budowlanych należy zapewnić

dojście i dojazd

umożliwiający dostęp do drogi publicznej. Szerokość

jezdni nie może być mniejsza niż 3 m.

Dopuszcza się zastosowanie dojścia i dojazdu do działek budowlanych w postaci ciągu pieszo-jezdnego, pod
warunkiem że ma on szerokość nie mniejszą niż 5 m, umożliwiającą ruch pieszy oraz ruch i postój pojazdów.

PARKINGI

Wymagania w zakresie lokalizacji parkingów

:

Minimalna odległość wydzielonych miejsc postojowych samochodów osobowych od okien w budynku
mieszkalnym oraz od placu zabaw i boiska dla dzieci i młodzieży wynosi:

7 m - w przypadku do 4 stanowisk włącznie,

10 m - w przypadku 5 do 60 stanowisk włącznie,

20 m - w przypadku większej liczby stanowisk, z uwzględnieniem.

Minimalna odległość wydzielonych miejsc postojowych dla samochodów osobowych od granicy działki
budowlanej wynosi:

3 m - w przypadku do 4 stanowisk włącznie,

6 m - w przypadku 5-60 stanowisk włącznie,

16 m - w przypadku większej liczby stanowisk.

Zachowanie podanych odległości nie jest wymagane przy sytuowaniu miejsc postojowych między liniami
rozgraniczającymi ulicę.

Wymiary stanowisk postojowych, w zależności od ich usytuowania w stosunku do krawędzi jezdni:

dla samochodów osobowych

Rodzaj pojazdu

Usytuowanie pod kątem

(°)

1

Długość

(m)

Szerokość

(m)

Samochód osobowy

90

0

4,50
6,00

2,30

2,50

2

Samochód osobowy z przyczepą

0

10,00

2,50

Samochód dla osób niepełnosprawnych

90

4,50

3,60

dla samochodów ciężarowych i autobusów

Rodzaj pojazdu

Usytuowanie pod kątem

(°)

1

Długość

(m)

Szerokość

(m)

Samochód ciężarowy

90

0

8,00

15,00

3,50
3,00

Autobus

90

0

10,00
19,00

4,00
3,00

Samochód ciężarowy z przyczepą
lub członowy

90

3

60

3

0

19,00
19,00
30,00

3,50
3,50
3,00

1

Wymiary stanowisk postojowych przy innych kątach usytuowania w stosunku do krawędzi jezdni powinny być ustalone z zachowaniem
wymiarów podanych dla kąta 90°.

2

W tabeli podano wielkości wg warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Wg warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, stanowiska usytuowane wzdłuż jezdni powinny mieć szerokość - 3,6
m, z możliwością jej ograniczenia do 2,3 m w przypadku zapewnienia możliwości korzystania z przylegającego dojścia lub ciągu pieszo-
jezdnego.

3

Stanowiska postojowe samochodów ciężarowych z przyczepami lub członowych powinny być wykonane jako przelotowe.

Szerokość jezdni manewrowej przy stanowiskach postojowych:

Rodzaj pojazdu

Usytuowanie stanowiska

w stosunku do krawędzi jezdni (°)

Szerokość jezdni manewrowej

(m)*

Samochód osobowy

90
60
45

0

5,00
4,00
3,50
3,00

Samochód ciężarowy

90
60
45

0

12,00

7,50
6,00
3,50

Autobus

90
60
45

0

16,00
10,00

7,50
3,50

* Przy kącie innym niż podany w tabeli powinna być przyjęta szerokość jezdni manewrowej jak dla

najbliższego kąta większego.

ZIELEŃ I REKREACJA

Na działkach budowlanych, przeznaczonych pod:

zabudowę wielorodzinną

,

budynki opieki zdrowotnej

(z wyjątkiem przychodni)

budynki oświaty i wychowania

co najmniej 25% powierzchni działki należy urządzić jako powierzchnię terenu biologicznie czynnego, jeżeli
inny procent nie wynika z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Odległość placów zabaw dla dzieci

powinna wynosić co najmniej 10 m od:

- linii rozgraniczających ulicę

- okien pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi

- miejsc gromadzenia odpadów.

DROGI I ULICE

Drogi publiczne ze

względu na funkcje

w sieci drogowej dzielą się na następujące

kategorie

:

drogi krajowe

drogi wojewódzkie

drogi powiatowe

drogi gminne

Drogi, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i
niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg są drogami wewnętrznymi.

Ulica

–

to droga na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z przepisami o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym

Ulice leżące w ciągu dróg publicznych należą do tej samej kategorii co te drogi.

Ze względu na wymagania techniczne

i użytkowe

drogi i ulice dzieli się na następujące

klasy

:

autostrady, oznaczone dalej symbolem "

A

",

ekspresowe, oznaczone dalej symbolem "

S

",

główne ruchu przyspieszonego, oznaczone dalej symbolem "

GP

",

główne, oznaczone dalej symbolem "

G

",

zbiorcze, oznaczone dalej symbolem "

Z

",

lokalne, oznaczone dalej symbolem "

L

",

dojazdowe, oznaczone dalej symbolem "

D

".

Drogi zaliczone do jednej z

kategorii

powinny mieć parametry techniczne i użytkowe odpowiadające

następującym

klasom

dróg:

drogi krajowe - klasy

A

,

S

,

GP

i wyjątkowo klasy

G

,

drogi wojewódzkie - klasy

G

,

Z

i wyjątkowo klasy

GP

,

drogi powiatowe - klasy

G

,

Z

i wyjątkowo klasy

L

,

drogi gminne - klasy

L

,

D

i wyjątkowo klasy

Z

.

Minimalna szerokość dróg i ulicy

w liniach rozgraniczających:

Najmniejsza szerokość w liniach rozgraniczających ulicy i drogi o przekroju

jednojezdniowym (m)

dwujezdniowym (m)

1

1

x2

2

2

1

x2

2

2

1

x3

2

klasa

ulicy/drogi

ulica

droga

ulica

droga

ulica

droga

A

-

-

-

60

-

70

S

-

30

40

40

50

50

GP

30

25

40

35

50

45

G

25

25

35

35

45

-

Z

20

20

30

30

-

-

L

12

15

-

-

-

-

D

10

15

-

-

-

-

1

ilość jezdni

2

ilość pasów ruchu w jezdni

Minimalna szerokość pasów ruchu

:

Szerokość pasa ruchu (m) na drodze klasy

Usytuowa-nie
drogi

A

S

GP

G

Z

L

D

Poza
terenem
zabudowy

3,75

3,50

3,50

3,00-3,50

2,75-3,00

2,50-2,75

2,50-2,75

na terenie
zabudowy

3,50

3,50

3,50

3,50

3,50

3,00

2,50-2,25

W strefie zamieszkania szerokość pasa terenu przeznaczonego do ruchu pojazdów i pieszych powinna być
dostosowana do potrzeb; nie powinna być ona mniejsza, niż wynika to z warunków określonych w przepisach
dotyczących

dróg pożarowych

.

Minimalne promienie łuków

dla dróg klasy

Z

,

L

i

D

:

Prędkość projektowa (km/h)

60

50

40

30

Promień łuku kołowego drogi
na terenie zabudowy(m)*

jeżeli jezdnia jest
ograniczona
krawężnikami

120 - 140

70 - 80

50

30

jeżeli jezdnia nie jest
ograniczona
krawężnikami

125 – 200

80 - 125

50 - 75

30 - 50

*Przy pochyleniu poprzecznym jezdni 5% - 7%

Na drodze klasy

D

dopuszcza się zmniejszenie promienia łuku w planie do 20 m, a przy kącie załamania

trasy zbliżonym do 90° - do 12 m.

SKRZYŻOWANIA, ZJADZY

Wymagania dla drogi klasy

Z

:

-

odstępy między skrzyżowaniami na terenie zabudowy nie powinny być mniejsze niż 300 m

-

wyjątkowo

dopuszcza się odstępy między skrzyżowaniami na terenie zabudowy nie mniejsze niż 150 m

-

należy dążyć do ograniczenia liczby zjazdów, szczególnie do terenów przeznaczonych pod nową
zabudowę.

Kąt przecięcia osi dróg na skrzyżowaniu powinien być zbliżony do kąta 90°, z dopuszczalnym
odchyleniem nie większym niż 30°, jeśli są spełnione wymagania widoczności na skrzyżowaniu.

Na skrzyżowaniu ulicy klasy L lub D z ulicą klasy L lub D, a także na skrzyżowaniu ulicy klasy Z z ulicą
klasy L lub D powinny być stosowane narożne ścięcia linii rozgraniczających nie mniejsze niż
5 m x 5 m.

PLACE DO ZAWRACANIA

W wypadku nieprzelotowego zakończenia drogi klasy

L

lub

D

wykonuje się plac do zawracania

samochodów.

Warunki jakie powinien spełniać plac do zawracania samochodów

:

plac dla samochodów osobowych – powinien mieć promień nie mniejszy niż 6,0 m,

plac dla samochodów ciężarowych – powinien mieć promień nie mniejszy niż 9,0 m lub kształt
kwadratu o wymiarach nie mniejszych niż 12,5 m x 12,5 m.

W wypadku gdy droga klasy

L

lub

D

jest zaliczona do dróg pożarowych, plac do zawracania powinien mieć

wymiary nie mniejsze niż 20,0 m x 20,0 m.

ODLEGŁOŚCI ZABUDOWY OD DROGI

Minimalne odległości obiektów budowlanych od dróg

mierzone od zewnętrznej krawędzi jezdni:

Lp

Rodzaj drogi

W terenie zabudowy

poza terenem

zabudowy

1

Autostrada

30 m

50 m

2

Droga ekspresowa

20 m

40 m

3 Droga ogólnodostępna:

krajowa

10 m

25 m

wojewódzka

powiatowa

8 m

20 m

gminna

6 m

15 m

CHODNIKI

Na ulicy klasy

Z

,

L

lub

D

chodnik może być usytuowany bezpośrednio przy jezdni lub przy pasie postojowym.

Ulica klasy

L

lub

D

w strefie zamieszkania może nie mieć wyodrębnionej jezdni i chodników.

Szerokość chodnika

przy jezdni lub przy pasie postojowym nie powinna być mniejsza niż 2,0 m.

Szerokość chodnika

powinna być odpowiednio zwiększona, jeżeli oprócz ruchu pieszych jest on

przeznaczony do usytuowania urządzeń technicznych, w szczególności podpór znaków drogowych, słupów,
drzew, wejść lub zjazdów utrudniających ruch pieszych.

Szerokość chodnika

odsuniętego od jezdni lub

szerokość samodzielnego

ciągu pieszego

nie powinna być

mniejsza niż 1,5 m.

ŚCIEŻKI ROWEROWE

Minimalna szerokość ścieżki rowerowej

wynosi:

1,5 m - gdy jest ona jednokierunkowa

2,0 m - gdy jest ona dwukierunkowa

2,5 m - gdy ze ścieżki jednokierunkowej mogą korzystać piesi

ZIELEŃ W DRODZE

(publicznej)

Minimalna szerokość pasa zieleni

wynosi 3,0 m, jeżeli jest to:

-

rząd drzew,

-

żywopłot

-

pasmo krzewów.

Minimalna odległość pnia drzewa od krawędzi jezdni

wynosi 3,0 m.

DROGI POŻAROWE

W miastach na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wymagane jest zapewnienie
przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru (hydranty zewnętrzne).
Hydranty zewnętrzne umieszcza się wzdłuż ulic oraz przy ich skrzyżowaniach,

przy zachowaniu

odległości

:

między hydrantami - do 150 m;

od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi lub ulicy - do 15 m;

najbliższego hydrantu od chronionego obiektu budowlanego - do 75 m;

Droga prowadząca do stanowiska czerpania wody do celów przeciwpożarowych musi spełniać wymagania

drogi

pożarowej

.

Wymagania dla drogi pożarowej

Minimalna szerokość drogi pożarowej powinna wynosić 3 - 4 m (zależności od rodzaju terenu na
którym jest sytuowana).

Najmniejszy promień zewnętrznego łuku drogi pożarowej nie może wynosić mniej niż 11 m.

Droga pożarowa:

-

powinna zapewniać przejazd bez cofania

lub

-

powinna być zakończona placem manewrowym o wymiarach 20 m x 20 m,

lub

-

możne mieć inne rozwiązania umożliwiające zawrócenie pojazdu.

Dopuszcza się wykonanie odcinka drogi pożarowej o długości nie większej niż 15 m, z którego wyjazd jest
możliwy jedynie przez cofanie pojazdu.

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn.
zm.)

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie
przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 124, poz.
1030)

Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 z
późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 43, poz. 430 z
późn, zm.)