1

Scenariusz lekcji j

ęzyka polskiego dla klasy I gimnazjum.

Temat: Co ł

ączy fraszkę Jana Kochanowskiego „Na lipę” i obraz Tycjana „Alegoria

trzech okresów

życia człowieka”?

Czas trwania: 2 godz. lekcyjne

Cele:

Ucze

ń:

zna poj

ęcia: renesans, humanizm

zna twórczo

ść i sylwetkę J. Kochanowskiego

potrafi wskaza

ć w utworze J. Kochanowskiego i obrazie Tycjana cechy

renesansowe

doskonali umiej

ętność analizy i interpretacji utworu poetyckiego i dzieła sztuki

doskonali technik

ę wyraźnej recytacji

Cele wychowawcze:

potrafi współpracowa

ć w grupie

rozumie potrzeb

ę wykorzystania różnych źródeł informacji

Metody pracy: pogadanka, pokaz, heureza, wykład, praca z tekstem, problemowe

Formy pracy: indywidualna, grupowa, zespołowa

Środki dydaktyczne: plansze z osią czasu, portret J. Kochanowskiego, książki, reprodukcje

obrazu Tycjana „Alegoria trzech okresów

życia człowieka”, tekst fraszki „Na lipę”, Słownik

wyrazów obcych, Encyklopedia PWN, płyta CD

Przebieg zaj

ęć:

1.

Wprowadzenie – podanie celu i tematu lekcji.

2.

Prezentacja przez wybran

ą wcześniej grupę życia i twórczości Jana Kochanowskiego z

wykorzystaniem portretu poety, planszy osi czasu oraz wystawy ksi

ążek poety.

3.

Wysłuchanie z płyty CD fraszki „Na lip

ę”.

4.

Ciche czytanie utworu. Wyja

śnienie niezrozumiałych wyrazów.

5.

Gło

śne czytanie tekstu ze zwróceniem uwagi na poprawność techniki czytania.

6.

Analiza fraszki:

a) Kto i do kogo mówi w wierszu? Wska

ż cytat.

2

„Go

ściu, siądź pod mym liściem, a odpocznij sobie”

a)

W jaki sposób lipa mówi o sobie? (zaprasza, przyrzeka, zachwala ...)

b)

Jakie jest zaproszenie lipy? Podaj przykłady (sugestywne, przypominaj

ące reklamę,

wła

ściwie autoreklamę). Uczniowie wskazują językowe środki oceniające, budowę

zda

ń, rytm, rymy, dostrzegają harmonię między tematem a formą.

c)

Czy to rzeczywi

ście mówi lipa, czy też ktoś inny poprzez lipę?

d)

Jakie inne tre

ści kryją się jeszcze w utworze? Jak ukazana jest przyroda?

7.

Powstaje notatka.

8.

Wprowadzenie haseł: renesans, humanizm. Uczniowie pracuj

ą w grupach ze słownikami i

encyklopedi

ą.

9.

Zebranie informacji. Zapisanie na tablicy w formie schematu.

10.

Prezentacja reprodukcji obrazu Tycjana. (Ka

żda z grup otrzymuje po jednej).

11.

Krótki wykład nauczyciela o malarzu i najistotniejszych cechach malarstwa

renesansowego.

12.

Analiza obrazu w grupach wg planu:

a)

temat

b)

kompozycja

podmiot liryczny = lipa

personifikacja

adresat – strudzony

w

ędrowiec, gość

Renesans

XIV – XVI w.

rozwój my

śli

racjonalistycznej

realizm

w sztuce

człowiek i jego sprawy w

centrum zainteresowania

epoki (humanizm)

rozwój

przyrodoznawstwa i

techniki

harmonia w

świecie

życie człowieka w

harmonii z natur

ą

zainteresowanie

antykiem

rozkwit sztuki,

literatury i muzyki

3

c)

kolorystyka

d)

wymowa dzieła – alegoryczne znaczenie

Instrukcja dla grup:

I.

Opisz obraz Tycjana (temat, kompozycja, kolorystyka).

II.

Zastanów si

ę nad ideą, wymową dzieła.

III.

Spo

śród podanych cech malarskich epoki wskaż te, które pasują do obrazu Tycjana.

13.

Szukanie odpowiedzi na pytanie: Co ł

ączy fraszkę J. Kochanowskiego „Na lipę” z

obrazem Tycjana „Alegoria trzech okresów

życia człowieka”?

14.

Notatka.

15.

Zadanie domowe. Napisz tekst reklamuj

ący majówkę.

Notatka

„Na lip

ę” J. Kochanowskiego

„Alegoria trzech okresów

życia człowieka”

Tycjana

-

rado

ść i piękno natury

-

pochwała lipy, zachwyt nad jej urod

ą

-

przywi

ązanie do rodzinnego

krajobrazu

-

człowiek i przyroda w centrum

zainteresowania

-

beztroski, refleksyjny, spokojny

nastrój

-

upodobanie do cichego, prostego

spokojnego, wiejskiego

życia

-

harmonia mi

ędzy treścią a formą

-

człowiek w centrum zainteresowania

-

człowiek

żyje w idealnej zgodzie z

natur

ą, a pejzaż podkreśla arkadyjską

wizj

ę świata

-

pi

ękno w naturze jest pięknem w

sztuce

-

pi

ękno fizyczne jest przejawem

pi

ękna duchowego

-

ludzie młodzi s

ą urodziwi, o

doskonałych proporcjach,

harmonijnie zbudowani

-

najwa

żniejszym elementem jest

posta

ć ludzka

-

uchwycenie ogólnych praw natury

-

pogodny, liryczny nastrój

-

temat w harmonii z form

ą

-

tematem ludzkie przemijanie

4

Elementem ł

ączącym oba dzieła jest renesansowe podejście do tematu, umieszczenie

człowieka w idealnej zgodzie z natur

ą w centrum zainteresowania, stworzenie klimatu

harmonii mi

ędzy treścią a formą dzieł, łagodny, pogodny nastrój.

Opracowanie : mgr Hanna Kulczewska