Lekcja 11LEKCJA 11
Korzystanie z biblioteki run-time
Podczas lekcji 9 dowiedziałeś się już, że możesz dzielić programy na mniejsze i
łatwiejsze do opanowania fragmenty zwane funkcjami. Funkcje realizują określone
zadania. Jedną z korzyści płynących z używania funkcji jest fakt, że często
funkcja utworzona na potrzeby jednego programu może Ci się przydać w innym
programie. Jak się dowiesz z tej lekcji, większość kompilatorów C++ daje Ci do
dyspozycji obszerny zbiór funkcji zwany biblioteką run-time, które możesz
wykorzystywać w swoich programach. Dzięki tym funkcjom możesz zaoszczędzić ilość
pracy, jaką musisz włożyć w programowanie. Zamiast samemu definiować funkcje
możesz wywoływać w swoich programach funkcje z biblioteki run-time. W zależności
od kompilatora, ta biblioteka może liczyć nawet tysiące funkcji. Podczas tej
lekcji pokażemy Ci, w jaki sposób możesz wykorzystywać te funkcje w swoich
programach. Pod koniec tej lekcji będziesz rozumiał następujące zagadnienia
podstawowe:
Biblioteka run-time jest dołączonym do kompilatora zbiorem funkcji, które
możesz wykorzystywać w swoich programach.
Aby móc korzystać z funkcji bibliotecznej, musisz włączać do pliku źródłowego
odpowiedni plik nagłówkowy zawierający prototyp tej funkcji.
Niektóre kompilatory dają Ci do dyspozycji oprócz biblioteki run-time funkcje
interfejsu programowego aplikacji (API).
Większość bibliotek run-time zawiera setki użytecznych funkcji, dzięki którym
możesz zaoszczędzić na czasie poświęcanym programowaniu i które ułatwiają Ci
szybkie tworzenie programów o szerokich możliwościach. Jak się przekonasz,
korzystanie z funkcji bibliotecznych jest bardzo łatwe!


Używanie funkcji z biblioteki run-time
Z lekcji 9 wiesz, że przed wywołaniem funkcji musi być jej definicja lub
prototyp. Ponieważ funkcje biblioteczne nie są zdefiniowane w twoich programach,
dla każdej funkcji, której zamierzasz używać, musisz podać w pliku źródłowym jej
prototyp. Aby ułatwić Ci korzystanie z biblioteki run-time, kompilator daje Ci
do dyspozycji pliki nagłówkowe zawierające odpowiednie prototypy. Dzięki temu
musisz w programie tylko włączać odpowiedni plik nagłówkowy przy użyciu
instrukcji #include, a następnie wywoływać potrzebną funkcję. Na przykład
przedstawiony poniżej program CZAS.CPP przy użyciu funkcji bibliotecznych time i
ctime wyświetla aktualną systemową godzinę i datę. Prototypy tych funkcji są w
pliku nagłówkowym time.h:
#include
#include //Prototypy funkcji biblioteki run-time

void main(void)
{
time_t czas_systemowy;

czas_systemowy = time (NULL);

cout << "Aktualny czas systemowy: " << ctime (&czas_systemowy)
<< endl;
}

Gdy skompilujesz i uruchomisz ten program, to otrzymasz na ekranie następujące
wyjście:
C:\> CZAS
Aktualny czas systemowy: Tue Mar 26 15:20:15 1996
Jak widzimy, ten program wykorzystuje funkcje time i ctime. Dla funkcji ctime
program przekazuje adres zmiennej czas_systemowy przy użyciu przedstawionego w
lekcji 10 operatora adresu. Aby wywoływać te funkcje, musisz po prostu włączyć
na początku pliku źródłowego plik nagłówkowy time.h. W podobny sposób
przedstawiony poniżej program SQRT.CPP wykorzystuje funkcję sqrt do wyświetlania
pierwiastków kwadratowych różnych liczb. Prototyp funkcji sqrt jest w pliku
nagłówkowym math.h:
#include
#include //Prototypy funkcji biblioteki run-time

void main(void)
{
cout << "Pierwiastek kwadratowy ze 100.0 wynosi " << sqrt (100.0)
<< endl;
cout << "Pierwiastek kwadratowy ze 10.0 wynosi " << sqrt (10.0)
<< endl;
cout << "Pierwiastek kwadratowy ze 5.0 wynosi " << sqrt (5.0)
<< endl;
}

Na koniec, program SYSTEM.CPP korzysta z funkcji system, której prototyp jest
zdefiniowany w pliku nagłówkowym stdlib.h. Funkcja system pozwala w prosty
sposób wywoływać z programu polecenia systemu operacyjnego, np. "DIR ", a nawet
inne programy:
#include
#include

void main(void)
{
system ("DIR");
}

W tym przykładzie program przy użyciu funkcji system wywołuje polecenie DIR
MS-DOSa. Przetestuj przez chwilę ten program podając inne polecenia systemu
operacyjnego albo programy, które utworzyłeś dotąd czytając tę książkę.


Poznaj funkcje biblioteki run-time
Twój kompilator C++ daje Ci do dyspozycji setki funkcji bibliotecznych. W
dokumentacji kompilatora znajdziesz pełny opis dostępnych funkcji biblioteki
run-time. Czytając tę dokumentację zobaczysz, że funkcje są zwykle przedstawiane
przy użyciu prototypu. Na przykład dla funkcji sqrt możesz znaleźć taki
prototyp:
double sqrt (double);

Ten prototyp informuje Cię, że funkcja zwraca wartość typu double i przyjmuje
parametr typu double. Możesz także znaleźć taki prototyp funkcji time:
time_t time (time_ *);

Tutaj także prototyp mówi nam, że funkcja zwraca wartość typu time_t (także
zdefiniowanego w pliku nagłówkowym time.h). Funkcja przyjmuje parametr będący
wskaźnikiem do zmiennej typu time_t. Analizując prototypy funkcji możesz się
dużo dowiedzieć o funkcjach i C++.
Innym sposobem, aby dowiedzieć się, jakie funkcje oferuje biblioteka run-time
twojego kompilatora C++, jest analiza plików nagłówkowych z podkatalogu INCLUDE.
Teraz na przykład możesz poświęcić nieco czasu na wydrukowanie plików
nagłówkowych math, ctime i stdlib, które wykorzystywaliśmy przy pisaniu
programów przedstawionych podczas tej lekcji.
Wykorzystywanie funkcji API
Oprócz standardowej biblioteki run-time wiele spośród kompilatorów C++
współpracuje z funkcjami interfejsu programowego aplikacji (API). Jeśli
programujesz na przykład w środowisku Windows, to mogą Ci się przydać funkcje
graficzne API, funkcje współpracujące z linią telefoniczną zwane TAPI, funkcje
API obsługi multimediów i wiele innych.


Zapamiętaj
Biblioteka run-time C++ daje Ci do dyspozycji uniwersalny zbiór funkcji, które
możesz wykorzystywać w swoich programach. Poszukaj teraz dokumentacji biblioteki
run-time dołączonej do kompilatora i zapoznaj się z funkcjami bibliotecznymi.
Korzystając z tej biblioteki możesz zaoszczędzić dużo czasu programowania.
Podczas lekcji 12 powiemy Ci o zmiennych lokalnych i widoczności (miejscach w
programie, w których znana jest nazwa zmiennej). Zanim jednak przejdziemy do
lekcji 12 upewnij się, że opanowałeś już następujące zagadnienia podstawowe:
Biblioteka run-time jest zbiorem funkcji, które kompilator daje Ci do
wykorzystania w programach.
Przed użyciem funkcji bibliotecznej musisz podać jej prototyp.
Większość kompilatorów daje Ci do dyspozycji pliki nagłówkowe zawierające
prototypy wszystkich funkcji biblioteki run-time.
Wiele spośród kompilatorów C++ poza biblioteką run-time współpracuje z
funkcjami interfejsu programowego aplikacji (API), które ułatwiają
realizowanie specyficznych zadań, takich jak programowanie grafiki czy
multimediów.



WsteczSpis treściDalej