GB-testy2010-sklad 7/2/09 11:46 AM Page 11
11
TEST 1
Informacja do zadał
1., 2. i 3.
Straszyki to organizmy roĘlinoÅ»erne. Kszta"tem i barwÄ… cia"a upodobniajÄ… si´ do otoczenia
 przypominajÄ… ga"Ä…zk´ (patyczaki) lub sÄ… zielone i silnie sp"aszczone jak liĘç (liĘçce). Cz´Ä˜ç ga-
tunków Å»yje dziko na wyspach Oceanu Spokojnego, gdzie sÄ… szkodnikami mi´dzy innymi palm
kokosowych. WykluwajÄ… si´ z jaj. Wiele z nich staje si´ wtedy obiektem zainteresowania ma-
"ych jaszczurek, b´dÄ…cych w tym przypadku sprzymierzeÅ‚
cami plantatorów palm kokosowych.
Szanse na rozwój ma tylko oko"o 20% jaj i po"owa wyklutych z nich larw.
1. Zapisz "ał
cuch pokarmowy opisany w tekĘcie.
0 1
punkty
______________________________________________________________________________________
2. Tekst zawiera mi´dzy innymi informacj´ o konkurencji mi´dzygatunkowej.
0 2
punkty
Zapisz dwa organizmy wymienione w tekĘcie, które ze sobą konkurują.
__________________________________________ i __________________________________________
3. WskaŻ wykres, który przedstawia krzywą przeŻywania straszyków.
0 1
punkty
A B
jaja larwy doros"e jaja larwy doros"e
C D
jaja larwy doros"e jaja larwy doros"e
www. operon. pl
liczebnoĘç
liczebnoĘç
liczebnoĘç
liczebnoĘç
GB-testy2010-sklad 7/2/09 11:46 AM Page 12
12 BI OLOGI A
Informacja do zadał
4. i 5.
Czterech ch"opców prowadzi"o w takich samych warunkach hodowle patyczaków naleŻących
do tego samego gatunku. KaŻdy z ch"opców na początku hodowli mia" 20 dojrza"ych samic.
Hodowle róŻni"y si´ tylko rodzajem pokarmu dostarczanego patyczakom.
Wyniki hodowli po 6 miesiÄ…cach przedstawia tabela.
Rodzaj podawanego pokarmu: liĘcie
LiczebnoĘç
patyczaków
jab"oni róŻy bluszczu trawy
liczba jaj 125 129 130 110
liczba larw 30 28 28 19
liczba dojrza"ych samic 11 12 10 6
4. WskaŻ cel doĘwiadczenia przeprowadzonego przez ch"opców.
0 1
punkty
A. Zbadanie, czy patyczaki Å»ywiÄ… si´ liĘçmi róŻnych roĘlin.
B. Wykazanie, Å»e rodzaj pokarmu ma wp"yw na liczb´ patyczaków w hodowli.
C. Porównanie szybkoĘci wzrostu patyczaków Żywionych róŻnymi rodzajami pokarmu.
D. Opisanie wp"ywu Ęrodowiska na liczebnoĘç, rozrodczoĘç i ĘmiertelnoĘç patyczaków.
5. WskaÅ» ocen´, z którÄ… si´ zgadzasz, dotyczÄ…cÄ… doĘwiadczenia prowadzonego na patycza-
0 1
punkty
kach.
A. DoĘwiadczenie zosta"o ęle zaplanowane, poniewaŻ rodzaj liĘci podawanych patyczakom ma
na nie bardzo ma"y wp"yw.
B. DoĘwiadczenie zosta"o ęle zaplanowane, poniewaŻ wyniki w hodowlach wykazują za ma"e róŻ-
nice.
C. DoĘwiadczenie zosta"o prawid"owo zaplanowane, poniewaŻ warunki Życia patyczaków róŻni"y
si´ tylko jednym czynnikiem.
D. DoĘwiadczenie zosta"o prawid"owo zaplanowane, poniewaÅ» cz´Ä˜ç samic przeÅ»y"a i wyda"a po-
tomstwo.
6. Wymieł
dwie cechy budowy zewn´trznej organizmu przedstawionego na rysunku,
0 2
punkty
Ęwiadczące o tym, Że naleŻy on do gromady owadów.
______________________________________________________________________________________
www. operon. pl
GB-testy2010-sklad 7/2/09 11:46 AM Page 13
Test 1 13
7. CudzoŻywne są
0 1
punkty
A. wieloryby Å»ywiÄ…ce si´ planktonem roĘlinnym i zwierz´cym.
B. pch"y Å»ywiÄ…ce si´ krwiÄ… kr´gowców.
C. dÅ»dÅ»ownice Å»ywiÄ…ce si´ martwymi szczÄ…tkami roĘlin.
D. wszystkie wymienione wyŻej organizmy.
8. Temperatura cia"a gadów zaleÅ»y od temperatury otoczenia. WskaÅ» opis tych kr´gowców
0 1
punkty
zawierajÄ…cy b"Ä…d.
A. Zimą są ma"o aktywne, zwykle Ępią w ukryciu.
B. Wyst´pujÄ… liczniej w klimacie tropikalnym niÅ» umiarkowanym.
C. Latem po zimnej nocy przed wyruszeniem na "owy wygrzewajÄ… si´ w s"oÅ‚
cu.
D. ÚyjÄ… g"ównie w Ęrodowisku wodnym, gdzie wahania temperatury sÄ… mniejsze niÅ» na lÄ…dzie.
9. Na lekcji biologii otrzyma"eĘ zadanie: Scharakteryzuj gromad´ ryb. WskaÅ» najbardziej od-
0 1
punkty
powiedni plan tej charakterystyki.
A. pokrycie cia"a, rodzaje p"etw, przystosowania do Życia w wodzie
B. Ęrodowisko Å»ycia, cechy budowy zewn´trznej i wewn´trznej, czynnoĘci Å»yciowe
C. podzia" gromady ryb i ich przedstawiciele, znaczenie biologiczne i gospodarcze ryb
D. wymagania Życiowe ryb, ich pochodzenie, przegląd ryb
10. Przeanalizuj wykres i odpowiedz, od czego zaleŻą koszty energetyczne róŻnych sposo-
0 1
punkty
bów przemieszczania si´ zwierzÄ…t.
102
latanie
10
bieganie
1
p"ywanie
10-1
10-2
10-6 10-3 1103
masa cia"a [kg]
Koszty energetyczne róŻnych sposobów przemieszczania si´ zwierzÄ…t zaleŻą od
______________________________________________________________________________________
11. WskaÅ» schemat, który poprawnie ilustruje zaleÅ»noĘci mi´dzy owadami, stawonogami,
0 1
punkty
skorupiakami i bezkr´gowcami.
AB C D
bezkr´gowce owady skorupiaki bezkr´gowce
stawonogi stawonogi owady owady
owady skorupiaki bezkr´gowce stawonogi
skorupiaki bezkr´gowce stawonogi skorupiaki
www. operon. pl
-1
-1
zuÅ»ycie energii [kcal · kg · km ]
GB-testy2010-sklad 7/2/09 11:46 AM Page 14
14 BI OLOGI A
12. Podczas upadku Adam g"´boko przeciÄ…" "ydk´. Z rany zacz´"a wyp"ywaç równomier-
0 1
punkty
nie ciemnoczerwona krew.
WskaÅ», które czynnoĘci spoĘród podanych naleÅ»y wykonaç, udzielajÄ…c mu pierwszej pomocy.
I. za"oÅ»yç opask´ uciskowÄ… poniÅ»ej miejsca zranienia
II. zdezynfekowaç ran´
III. na"oÅ»yç ja"owy opatrunek z gazy i ucisnÄ…ç miejsce krwawienia
IV. jeĘli opatrunek przesiÄ…knÄ…" krwiÄ…, zdjÄ…ç go i za"oÅ»yç ĘwieÅ»y
A. tylko III
B. I i II
C. III i IV
D. wszystkie wymienione czynnoĘci
13. Szczepionka przeciw gruęlicy zawiera bakterie (prątki) o znacznie os"abionej zjadliwo-
0 1
punkty
Ęci, które nie mogÄ… wywo"aç choroby, ale wykazujÄ… w"aĘciwoĘci antygenowe. Efektem
podania tej szczepionki jest powstanie odpornoĘci przeciw gruęlicy.
Szczepionk´ przeciw gruÄ™licy podaje si´
A. osobie, która zetkn´"a si´ z chorym rozsiewajÄ…cym prÄ…tki gruÄ™licy.
B. osobie, która choruje na gruÄ™lic´, Å»eby szybciej wróci"a do zdrowia.
C. wszystkim dzieciom zdrowym w celu uodpornienia ich na t´ chorob´.
D. wszystkim dzieciom chorym zgodnie z kalendarzem szczepieł
.
14. Przeanalizuj wyniki badania krwi pacjentów A i B.
0 1
punkty
WskaŻ wniosek, który nie znajduje potwierdzenia w wynikach tych badał
.
Parametry Norma Pacjent A Pacjent B
kobiety
4,2 5,4 mln/mm3
erytrocyty
5,5 mln/mm3 4,2 mln/mm3
m´Å»czyÄ™ni
4,7 6,1 mln/mm3
4,5 tys.
leukocyty
25 tys./mm3 5 tys./mm3
do 10 tys./mm3
hemoglobina 12 do 18 g/dl 16 g/dl 9 g/dl
cukier 70 115 mg/dl 70 mg/dl 60 mg/dl
A. Na podstawie iloĘci erytrocytów naleÅ»y przypuszczaç, Å»e pacjent A jest kobietÄ….
B. Pacjent A ma podwyÅ»szonÄ… liczb´ leukocytów, co moÅ»e Ęwiadczyç o wyst´pujÄ…cym w jego or-
ganizmie stanie zapalnym.
C. U pacjenta B poziom hemoglobiny jest za niski, co moÅ»e byç objawem anemii.
D. Pacjent B moÅ»e cierpieç na zaburzenia gospodarki cukrowej lub stosowaç g"odówk´.
15. Silne Ęwiat"o skierowane nagle w oczy wywo"uje natychmiastowÄ… reakcj´  skurcz t´-
0 1
punkty
czówki i w efekcie zw´Å»enie Ä™renicy.
WskaÅ» cz´Ä˜ci cia"a, które wspó"dzia"ajÄ… ze sobÄ… przy wykonywaniu tego odruchu.
A. t´czówka i soczewka
B. kora mózgowa i oko
C. nerwy ruchowe i t´czówka
D. nerw wzrokowy i siatkówka
www. operon. pl
GB-testy2010-sklad 7/2/09 11:46 AM Page 15
Test 1 15
16. WskaÅ» narzÄ…d, który jest cz´Ä˜ciÄ… uk"adu pokarmowego.
0 1
punkty
A
B
C
D
17. Oddychanie komórkowe to proces, który polega na
0 1
punkty
A. syntezie związków organicznych w obecnoĘci tlenu.
B. rozk"adzie substancji organicznych i uwalnianiu z nich energii.
C. dostarczaniu tlenu do komórki i zabieraniu z niej dwutlenku w´gla.
D. przekszta"caniu tlenu w dwutlenek w´gla.
18. Na podstawie obserwacji w"asnego cia"a wskaÅ» staw, który umoÅ»liwia najwi´kszÄ… swobo-
0 1
punkty
d´ ruchów.
A. kolanowy
B. "okciowy
C. barkowy
D. biodrowy
19. Na podstawie tabeli wskaÅ», który z wymienionych niÅ»ej zestawów powinna wybraç
0 1
punkty
na obiad osoba z nadwagÄ….
WartoĘç odÅ»ywcza 100 g wybranych potraw
WartoĘç odÅ»ywcza
WartoĘç
Potrawy ZawartoĘç (g)
energetyczna
bia"ka t"uszcze cukry
(kcal)
frytki 238 3 8 39
kotlet schabowy 589 25 46 19
kurczak gotowany 158 19 9 0
sa"atka jarzynowa
204 3 14 16
z majonezem
surówka z marchwi
117 1 5 16
i jab"ka
ziemniaki 87 2 0 20
A. kotlet schabowy i ziemniaki
B. tylko surówka z marchwi i jab"ka
C. sa"atka jarzynowa z majonezem lub frytki
D. kurczak gotowany, surówka z marchwi i jab"ka, ziemniaki
www. operon. pl
GB-testy2010-sklad 7/2/09 11:46 AM Page 16
16 BI OLOGI A
20. W pewnej miejscowoĘci zaplanowano stworzenie oĘrodka dla nosicieli wirusa HIV i osób cho-
0 1
punkty
rych na AIDS. Wi´kszoĘç mieszkaÅ‚
ców nie wyrazi"a na to zgody. Uzasadnili to troską o zdrowie swo-
je i swoich dzieci.
Podaj jeden argument, który móg"by przekonaç mieszkaÅ‚
ców, Że ich obawy są nieuzasad-
nione.
______________________________________________________________________________________
21. Przeanalizuj schemat dziedziczenia p"ci u cz"owieka i uzupe"nij zdanie.
0 2
punkty
matka ojciec
chromosomy
XX XY
decydujÄ…ce o p"ci
gamety
XX XY
zap"odnienie
p"eç dziecka
XX XY XX XY
Ch"opiec dziedziczy chromosom Y po ________________________ , a chromosom X po
________________________ .
22. Szansa urodzenia si´ dziewczynki lub ch"opca jest taka sama i wynosi 50%.
0 1
punkty
Uzupe"nij zdanie.
Szansa, Å»e w rodzinie, w której sÄ… trzy córki, urodzi si´ czwarta dziewczynka wynosi __________ %.
23. KwaĘnienie mleka powodują bakterie mlekowe. Pobierają cukry zawarte w mleku. W trakcie
0 1
punkty
fermentacji rozk"adają je g"ównie na kwas mlekowy. W coraz bardziej zakwaszonym Ęrodowisku
bakterie mlekowe zast´powane sÄ… przez bakterie fermentacji mas"owej, a póęniej bakterie gnilne.
Napisz, co jest pokarmem bakterii mlekowych.
______________________________________________________________________________________
24. Bakterie mlekowe przeprowadzajÄ… proces fermentacji, Å»eby uzyskaç
0 1
punkty
A. pokarm.
B. energi´.
C. kwas mlekowy.
D. tlen.
25. Oceł
s"usznoĘç stwierdzeÅ‚
, wpisujÄ…c do tabeli s"owa TAK lub NIE.
0 3
punkty
A. Wirusy są zbudowane z komórek.
B. Wirusy przeprowadzają czynnoĘci Życiowe.
C. Wirusy mogÄ… si´ namnaÅ»aç w zaatakowanym organizmie.
www. operon. pl
GB-testy2010-sklad 7/2/09 11:46 AM Page 17
Test 1 17
26. Które roĘliny spoĘród przedstawionych na rysunkach znajdujÄ… si´ pod ochronÄ…?
0 1
punkty
12 3 4
ĘnieŻyca wiosenna krokus przylaszczka sasanka
A. tylko 1
B. tylko 2
C. 3 i 4
D. wszystkie
27. Ustal, które z podanych cech są charakterystyczne dla gatunku Ęwierk pospolity.
0 1
punkty
1. krzew iglasty
2. zrzuca ig"y na zim´
3. ig"y ostre, krótkie, kanciaste
4. ig"y pojedyncze
5. szyszki rozpadajÄ… si´ po dojrzeniu
6. szyszki d"ugie, zwisajÄ…ce
A. 3, 4, 6
B. 1, 2, 3
C. 1, 4, 5
D. 2, 5, 6
28. Schematy przedstawiają przekroje przez cia"a róŻnych organizmów samoŻywnych. Figury
0 1
punkty
geometryczne oznaczają rodzaje komórek.
WskaÅ» schemat budowy organizmu tkankowego.
AB C D
www. operon. pl
GB-testy2010-sklad 7/2/09 11:46 AM Page 18
18 BI OLOGI A
29. Owoce mniszka, brzozy i klonu sÄ… rozsiewane przez wiatr.
0 1
punkty
Przeanalizuj dane zawarte w tabeli i sformu"uj wniosek dotyczący zaleŻnoĘci odleg"oĘci
rozsiewania od masy owoców.
Ârednia odleg"oĘç, na jakÄ… si´
Nazwa roĘliny Masa 1000 owoców [g]
rozprzestrzeniajÄ… [km]
mniszek lekarski 0,04 10,2
brzoza brodawkowata 0,12 1,6
klon zwyczajny 255 0,09
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
30. Owies naleŻy do traw. Jest roĘliną wiatropylną o kwiatach drobnych, zielonych, bez
0 1
punkty
zapachu. ¸odyg´ owsa tworzy Ä™dÄ™b"o, majÄ…ce wyglÄ…d zielonej rurki przedzielonej w´z"a-
mi. LiĘcie sÄ… d"ugie, równowÄ…skie, wyrastajÄ… z w´z"ów.
U owsa fotosynteza odbywa si´
A. w kwiatach.
B. w "odygach.
C. w liĘciach.
D. we wszystkich wymienionych organach.
www. operon. pl