Czasy

• Wszystko o czasach

w j´zyku angielskim

• Ciekawe przyk∏ady zastosowaƒ

• åwiczenia z kluczem

po ka˝dym rozdziale

wydawnictwo LINGO

MATURA

FCE

CAE

PRZYGOTOWANIE

DO EGZAMINÓW

PRZYGOTOWANIE

DO EGZAMINÓW

MATURA

FCE

CAE

Anna Treger

Repetytorium

ANGIELSKI

Czasy

Konsultacja merytoryczna:

Les∏aw Kawalec

2

Projekt ok∏adki serii: Marcin Rojek, 2-arts.com

Projekt makiety i opracowanie graficzne: Studio 27, [e-mail]

Zdj´cie na ok∏adce: Mariusz Jachimczuk

Redakcja i korekta: Pawe∏ Pokora

© Copyright by Wydawnictwo Lingo sp. j., Warszawa 2007

www.WydawnictwoLingo.pl

ISBN-10: 83-60287-13-9
ISBN-13: 978-83-60287-13-2

Sk∏ad i ∏amanie: Studio 27
Druk i oprawa: Opolgraf

www.WydawnictwoLingo.pl

3

Wst´p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Sprawdê si´ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

1.

Present Simple

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

2.

Present Continuous

. . . . . . . . . . . . . . . . 16

3.

Past Simple

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

4.

Past Continuous

. . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

5.

Present Perfect

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

6.

Present Perfect Continuous

. . . . . . . . . . 43

7.

Past Perfect

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

8.

Past Perfect Continuous

. . . . . . . . . . . . 53

9.

Future Simple

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

10.

Be Going To

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

11.

Future Continuous

. . . . . . . . . . . . . . . . . 69

12.

Future Perfect

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

13.

Future Perfect Continuous

. . . . . . . . . . . 78

Klucz do çwiczeƒ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

Wykaz czasowników nieregularnych . . . . 96

Spis treÊci

Chcesz sku tecz nie i szyb ko opa no waç an giel skie cza sy? Przy go to wu jesz si´

do eg za mi nu? A mo ˝e po trze bu jesz kom pen dium, po któ re za wsze mo ˝esz si´ gnàç,

gdy masz wàt pli wo Êci, co do po praw ne go za sto so wa nia cza sów? Re pe ty to rium Lin go

„An giel ski. Cza sy” jest w∏a Ênie dla Cie bie.

Ksià˝ ka jest skie ro wa na do uczniów, ma tu rzy stów, stu den tów, osób przy go to wu -

jà cych si´ do eg za mi nów j´ zy ko wych, a tak ˝e wszyst kich, któ rzy po trze bu jà upo rzàd ko -

wa nia i po sze rze nia wia do mo Êci o cza sach an giel skich. Uwzgl´d nia ma te ria∏ wy ma ga ny

na

no wej ma tu rze oraz eg za mi nach ta kich jak First Cer ti fi ca te in En glish czy

Cer ti fi ca te in Ad van ced En glish. Sk∏a da si´ z trzy na stu roz dzia ∏ów, klu cza

do çwi czeƒ, te stu spraw dza jà ce go oraz wy ka zu cza sow ni ków nie re gu lar nych.

Ka˝ dy roz dzia∏ obej mu je wst´p nà cha rak te ry sty k´ za gad nieƒ, któ rym jest

po Êwi´ co ny, cz´Êç teo re tycz nà przed sta wia jà cà od po wied nie

re gu ∏y gra ma ty ki,

zi lu stro wa nà

przy k∏a da mi wraz z ich t∏u ma cze niem na pol ski oraz ze staw çwi czeƒ

po zwa la jà cych opa no waç od po wied nie za gad nie nia zwià za ne z roz wi ja niem prak tycz nej

umie j´t no Êci po s∏u gi wa nia si´ an giel ski mi cza sa mi.

W j´ zy ku pol skim ró˝ ni ca po mi´ dzy cza sem gra ma tycz nym (ten se) a cza sem

fi zycz nym (ti me) nie jest tak roz bu do wa na jak w an gielsz czyê nie, w któ rej ma my

np. kil ka ro dza jów gra ma tycz nych cza su te raê niej sze go, w su mie w pod r´cz ni kach

wy ró˝ nia si´ kil ka na Êcie cza sów gra ma tycz nych. W j´ zy ku pol skim ma my tyl ko czas

prze sz∏y, te raê niej szy i przy sz∏y, co w za sa dzie od po wia da po dzia ∏o wi cza su rze czy wi ste go.

Wst´p

wst´p

4

To wzgl´d ne bo gac two cza sów gra ma tycz nych w j´ zy ku an giel skim bie rze si´

stàd, ˝e pe∏ nià m.in. ta kie ro le zna cze nio we, któ re w pol sz czyê nie mo gà byç od da wa ne

przy po mo cy in nych Êrod ków nie wy st´ pu jà cych z ko lei w an giel skim, np. za sto so wa nia

aspek tu niedo ko na ne go cza sow ni ka (czy taç) al bo aspek tu do ko na ne go (prze czy taç,

wy czy taç, do czy taç), u˝y cia cza sow ni ków jed no krot nych (graç, spaç, cho dziç) bàdê

wie lo krot nych (gry waç, sy piaç, cha dzaç) lub za sto so wa nia in nych wy ra zów uszcze gó ∏a -

wia jà cych re la cje cza so we. Re pe ty to rium uwzgl´d nia na wy ki j´ zy ko we czy tel ni ka

pol skie go i wy cho dzi na prze ciw pro ble mom, na ja kie zwy kle na tra fia jà Po la cy uczà cy si´

po s∏u gi wa nia cza sa mi an giel ski mi.

Ni niej sza pu bli ka cja sta no wi wzbo ga ce nie – przede wszyst kim o uroz ma ico ny

ze staw sta ran nie do bra nych çwi czeƒ – od po wied nich roz dzia ∏ów re pe ty to rium

„An giel ski.

Gra ma ty ka z çwi cze nia mi” wy daw nic twa Lin go.

Uczmy si´ cza sów! Pra wi d∏o we ro zu mie nie i po s∏u gi wa nie si´ cza sa mi to wa ru -

nek ko niecz ny do brej zna jo mo Êci j´ zy ka an giel skie go.

Z ˝y cze nia mi suk ce sów

Au tor ka

wst´p

www.WydawnictwoLingo.pl

5

6

Roz wià˝ test i sprawdê swo jà wie dz´. Ten test po mo ˝e Ci oce niç, na czym na le ˝y skon cen -
tro waç si´ w na uce za gad nieƒ przed sta wio nych w tej ksià˝ ce.

1.

Sue______ her coffee white.

a) is liking
b) likes

c) was liking

2.

I ______ to London many times
before.

a) was
b) have been

c) had been

3.

What ___________ ? I am a chemist.

a) do you do
b) are you doing
c) are you

4.

Lynn _________ It is so annoying!

a) always complains
b) complained
c) is always complaining

5.

I promise I _________ tell anyone.

a) won’t
b) don’t
c) won’t have

6.

This time next week we
____________ in the warm Caribbean
sun.

a) will be basking
b) are basking
c) will have been basking

7.

Tom ____________ paella before he
went to Spain.

a) didn’t eat

b) hasn’t eaten

c) hadn’t eaten

8.

Greg was very tired. He
____________ snow all day.

a) was shovelling

b) had been shovelling

c) has been shovelling

9.

I _________my Internet connection
while I _________a reservation.

a) lost, was making

b) was losing, was making

c) was losing, made

10.

The band ____________for a few
weeks before they set out on the tour.

a) have been rehearsing

b) had been rehearsing

c) was rehearsing

11.

We ____________ for you since
the morning.

a) are waiting

b) have been waiting

c) wait

12.

I _________ well recently.

a) haven’t been doing

b) am not doing

c) wasn’t doing

Sprawdê si´

ANGIELSKI

C Z A S Y

www.WydawnictwoLingo.pl

7

13.

Joel ____________ a solution yet.

a) didn’t find

b) found

c) hasn’t found

14.

He _______ the gate between 3 and 4.

a) repaired

b) has repaired

c) was repairing

15.

My train _________ at 5 o’clock.

a) leaves

b) is leaving

c) will leave

16.

If only I _________ him seriously!

a) took

b) have taken

c) had taken

17.

When I was a child I _________ in

Kentucky.

a) have lived b) lived

c) had lived

18.

We _________ married in August.

All’s been fixed.

a) will get

b) get married

c) are getting married

19.

By February I __________ off the

mortgage.

a) will have paid

b) will pay

c) am paying

20.

I __________ my home town last

week.

a) have visited

b) visited

c) had visited

21.

Beth is tired. She _____________ all
day.

a) was working
b) worked
c) has been working

22.

It ______________ __ all day.

a) rains
b) is raining
c) has been raining

23.

I ______ Helen since our school
days.

a) know
b) have known
c) have been knowing

24.

Mary was very disappointed because
she _______________ tickets for the
concert.

a) hadn’t bought
b) didn’t buy
c) hasn’t bought

25.

Warsaw __________ dramatically
since I last saw it.

a) changed
b) had changed
c) has changed

26.

Lord! We __________ crash!

a) will
b) are going to
c) shall

27.

____ you ____ me the sugar, please?

a) are, passing
b) will, be passing
c) will, pass

1.

Present Simple

Tworzenie czasu

Present Simple

8

Forma twierdzàca

Podmiot

Czasownik

I

sleep

You

He

She

sleeps

It

We

You

sleep

They

Forma przeczàca

Podmiot

Do/Does

Not

Czasownik

I

do

You

He

She

does

not

sleep

It

We

You

do

They

Forma Êciàgni´ta

I

don’t

You

He

She

doesn’t

sleep

It

We

You

don’t

They

Forma pytajàca

Do/Does

Podmiot

Do

I

you

he

Does

she

sleep?

it

we

Do

you

they

Krótka odpowiedê

Yes

Podmiot

Do/Does

Yes,

I/we/you/they

do

he/she/it

does

Krótka odpowiedê

No

Podmiot

Do/Does

No,

I/we/you/they

don’t

he/she/it

doesn’t

Zastosowanie

Present Simple u˝ywamy:

Gdy informujemy o trwa∏ym stanie rzeczy, o zdarzeniach majàcych uniwersalny bàdê

powtarzajàcy si´ charakter.

I study at Silesian University.

Studiuj´ na Uniwersytecie Âlàskim.

He works as a clerk.

On pracuje jako urz´dnik.

She writes books.

Ona pisze ksià˝ki.

ANGIELSKI

C Z A S Y

9

www.WydawnictwoLingo.pl

Gdy mówimy o zachowaniach rutynowych, czynnoÊciach powtarzajàcych si´ mniej lub

bardziej regularnie.

My neighbours seldom do the washing

Moi sàsiedzi rzadko piorà i prasujà.

and ironing.
Ben often goes fishing.

Ben cz´sto chodzi na ryby.

The Smiths usually cook the meals.

Paƒstwo Smith zazwyczaj gotujà posi∏ki.

Opisujàc czynnoÊci zwyczajowe i powtarzajàce si´ cz´sto u˝ywamy w Present Simple

przys∏ówków cz´stotliwoÊci.

always

zawsze

usually

zazwyczaj

often/frequently

cz´sto

sometimes

czasami

occasionally

okazjonalnie

from time to time

od czasu do czasu

sporadically

sporadycznie

seldom/rarely

rzadko

hardly ever

prawie nigdy

never

nigdy

ever

kiedykolwiek

every day/every second day

codziennie/co drugi dzieƒ

once/twice a week

raz/dwa razy na tydzieƒ

every now and then

czasami

W angielskim, inaczej ni˝ w j´zyku polskim (np. Ona nigdy niczego nie po˝ycza), nie stosuje
si´ podwójnego przeczenia, a wi´c kiedy zdanie zawiera wyraz przeczàcy, np.

never,

nothing, nobody, nowhere, a tak˝e sugerujàcy przeczenie np. hardly, wówczas
w orzeczeniu zasadniczym nie pojawia si´ partyku∏a przeczàca

not.

Ally never goes out alone after dark.

Ally nigdy nie wychodzi sama po zmroku.

Tim has no opinions of his own.

Tim nie ma w∏asnych poglàdów.

I have nothing to hide.

Nie mam nic do ukrycia.

His wife hardly notices you.

Jego ˝ona ledwo ci´ zauwa˝a.

Wyjàtkiem sà pewne dialekty czy gwary Êrodowiskowe, np. African American, East London
Cockney. Jedym z najbardziej znanych przyk∏adów zastosowania podwójnej negacji sà dwa
wersy z piosenki zespo∏u Pink Floyd „Another Brick in the Wall”:

We don’t need no education.

Nie trzeba nam szko∏y.

We don’t need no thought control.

Nie chcemy kontroli myÊli.

10

P r e s e n t S i m p l e

W przypadku formu∏owania uniwersalnych prawid∏owoÊci, np. kiedy przedstawiamy

prawa natury.

Water freezes at 0°C.

Woda zamarza w temperaturze 0°C.

Light travels 186000 miles per second.

Âwiat∏o pokonuje 186000 mil na
sekund´.

Oil floats on water.

Olej unosi si´ na powierzchni wody.

W odniesieniu do wydarzeƒ przysz∏ych zwiàzanych z pewnymi ustaleniami (takich jak:

rozk∏ad jazdy, repertuar kina czy teatru ..., harmonogram).

The bus departs at 9.15.

Autobus odje˝d˝a o 9.15.

The film starts at 6 o’clock.

Film zaczyna si´ o szóstej.

The meeting starts at 8

Spotkanie zaczyna si´ o ósmej,

and finishes at 10.

a koƒczy o dziesiàtej.

Kiedy mówimy o zdarzeniach, które na pewno wydarzà si´ w przysz∏oÊci.

My grandfather turns 90 this week

.

Mój dziadek skoƒczy 90 lat w tym
tygodniu.

Spring starts on 21 March.

Wiosna zaczyna si´ 21 marca.

W odniesieniu do czynnoÊci wykonywanych w chwili mówienia. Dotyczy to g∏ównie:

–

relacji sportowych, np.

He goes past one defender, goes past another, dashes forward, flicks on to
Deco, Deco shoots, and he hits home from close range! What a finish of
a great move by Ronaldinho!!!
Mi ja jed ne go obroƒ c´, mi ja na st´p ne go, wy bie ga na przód, po da je do De co, De co
strze la i tra fia z bli skiej od le g∏o Êci! Co za wy koƒ cze nie Êwiet ne go po da nia
Ro nal din ho!!!

–

opisywania i przedstawiania eksperymentów w naukach Êcis∏ych, pokazach

kulinarnych oraz rozmaitych instrukcjach post´powania, np.

... then I add melted butter and mix well.
... wtedy dodaj´ topione mas∏o i dobrze mieszam.

First, I lift the cover and put the paper on the glass. Then I select the number
of copies and press the red button.
Najpierw podnosz´ pokryw´ i k∏ad´ papier na szkle. Potem wybieram iloÊç kopii
i naciskam czerwony przycisk.

ANGIELSKI

C Z A S Y

www.WydawnictwoLingo.pl

11

I put sulphur powder in a test-tube. Then I heat the sulphur until it slowly
melts to form a golden yellow liquid. I continue to heat more until a red gas
appears above the liquid.
Wsypuj´ sproszkowanà siark´ do probówki. Nast´pnie podgrzewam siark´, a˝ powoli
stopi si´ i przybierze postaç z∏oto-˝ó∏tego p∏ynu. Podgrzewam jeszcze bardziej do
momentu, a˝ czerwony gaz pojawi si´ nad cieczà

.

W didaskaliach utworów dramatycznych.

Polonius hides behind the curtain.
Poloniusz chowa si´ za kotarà.
King Lear enters carrying Cornelia in his arms. (lub: enter King Lear...)
Wchodzi król Lear niosàc Korneli´ w ramionach.

Jako Êrodek stylistyczny wzbogacajàcy narracj´, który jest alternatywà dla czasu

przesz∏ego.

He takes a puff on his cigar and walks out the door.
Zaciàga si´ papierosem i wychodzi.

W zdaniach czasowych i warunkowych.

If you see Paddy, say hello to her.
JeÊli spotkasz Paddy, pozdrów jà.
If you want to get better, stay in bed and take medicines.
JeÊli chcesz wyzdrowieç, le˝ w ∏ó˝ku i bierz leki.
What do you want to be when you grow up?
Kim chcesz zostaç, kiedy doroÊniesz?

Zapami´taj!

Czas Present Simple nie jest w Êcis∏ym znaczeniu czasem teraêniejszym, jest w pewnym sensie
ponadczasowy i chocia˝ bywa niekiedy u˝ywany jako czas teraêniejszy opisujàcy to, co dzieje
si´ w danym momencie albo nawet w miejsce czasu przysz∏ego, to jego g∏ówne zastosowanie
polega na okreÊleniu stanów, rutynowych czynnoÊci, nawyków, prawd uniwersalnych.

åwi cze nia

1.

Czasowniki w nawiasach wstaw w

Present Simple.

1. He (work) as a web designer.
2. Their housekeeper (not do) do the laundry.

12

P r e s e n t S i m p l e

3. I never (read) recipe books.
4. She always (keep) people at a distance.
5. I (wake) up before the alarm (go) off.
6. His lawyer (charge) a set fee per hour.
7. She always (read) legal documents very carefully.
8. Tim (like) his potatoes mashed with butter.
9. She (not know) how to sew on buttons.
10. Sophie (make) the most delicious cheesecake in the world.
11. Sparrows (not migrate) to Africa for the winter.
12. My computer (take) a long time to load.
13. Vegans (eat) only plant food.
14. Red Bull (give) you wings.
15. He (collect) old envelopes and household items.

2.

Wpisz w wolne miejsce w∏aÊciwy czasownik.

1. I always r______ before going to sleep.
2. Their sons don’t c______ up after meals.
3. My husband always t______ about politics.
4. We don’t e______ until we feel hungry.
5. She usually w______ out in the gym four times a week.
6. They s______ the best steaks in town.
7. He never m______ a mistake.
8. My sister always c______ about being fat.
9. Tom d______ a silver BMW.
10. Mrs Jones s______ when I greet her.
11. My dogs g______ at everyone who comes to my house.
12. She f______ a calorie-controlled diet.
13. My aunt b______ milk from dairy farmers.
14. They always t______ to be friendly and helpful.
15. Their grandson a______ a French-speaking kindergarten.

3.

Przekszta∏ç poni˝sze zdania na zdania przeczàce.

1. I experiment with my recipes.
2. He delivers newspapers to earn some extra money.
3. They eat vegetables and drink milk.
4. My grandmother knits sweaters for us.
5. My sister listens to all sorts of music.
6. We eat three meals a day.
7. My boss smokes Cuban cigars.
8. She wears funny round glasses.
9. My garden overlooks a magnificent waterfall.
10. I take sugar in my coffee.
11. My neighbours gossip about everyone they know.

Czytaj dalej...

ANGIELSKI

C Z A S Y

www.WydawnictwoLingo.pl

13

12. We cater to birthday parties and wedding receptions.
13. They always fight over everything.
14. My friends throw parties to please themselves.
15. I get angry when people talk behind my back.

4.

U∏ó˝ pytania dotyczàce podkreÊlonych cz´Êci zdaƒ.

1. I usually drink orange juice for lunch.
2. She never calls before she comes over.
3. My boss often gesticulates while talking.
4. I read boring articles to send myself to sleep.
5. We seldom go out these days.
6. I study English one to three hours a day.
7. He always spreads butter too thickly on his bread.
8. They live in a remote mountainous area.
9. Polar bears eat seals and other marine mammals.
10. My brother wants to become a TV broadcaster.

5.

U∏ó˝ odpowiedzi wedle podanego wzoru.

He is a website designer. What does he do at work?
He designs websites.

1. They are firefighters. What do they do?
2. She is a news presenter. What does she do at work?
3. He is a lorry driver. What does he do?
4. She is a pianist. What does she do?
5. We are fruit pickers. What do we do?
6. He is a film producer. What does he do?
7. He is a deer hunter. What does he do?
8. He is a refuse collector. What does he do at work?
9. They are software developers. What do they do?
10. She is an interior decorator. What does she do at work?

6.

Wybierz prawid∏owà odpowiedê.

1. Can I get you anything? Tea, coffee?

a) No, thank you. I don’t need anything.
b) No, thank you. I don’t need nothing.

2. Do you have any experience with animations?

a) No, I am sorry. I don’t have no experience with that yet.
b) No, I am sorry. I don’t have any experience with that yet.

3. What are your weaknesses?

a) I don’t have any glaring weaknesses, however I could improve on my social skills.