ANALIZA FOR

13/2013

12 września 2013

Obowiązek pracodawcy

do wypłacania pracownikowi

wynagrodzenia chorobowego w czasie

niezdolności do pracy jest nadmierny

Kamila Ferenc

2

1. SYNTEZA

Obowiązek wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę:

sprawia, że ubezpieczenie chorobowe, któremu podlegają

pracownicy nie spełnia roli ubezpieczenia: co miesiąc pracodawca
odprowadza do ZUS z wynagrodzenia pracownika 2,45% tego
wynagrodzenia brutto jako składkę na ubezpieczenie chorobowe.
W razie choroby pracownik mógłby od razu spodziewad się
i wymagad od ZUS wypłaty należnego mu świadczenia – tak przecież
działa ubezpieczenie. Tymczasem kosztami choroby pracownika
w większości obciążeni są pracodawcy i to oni de facto pełnią rolę
ubezpieczyciela – a przecież do ich kasy nikt nie wpłaca składek,

jest nadmierny: wypłacanie wynagrodzenia chorobowego przez

pracodawcę przez 33 dni choroby w wysokości 80% podstawy
wymiaru sytuuję Polskę wśród krajów o najdłuższym okresie
obciążenia

wypłacaniem

wynagrodzenia

chorobowego

na stosunkowo wysokim poziomie w Europie (szczegółowe dane
na poparcie tej tezy znajdują się w dalszej części analizy),

jest szczególnie dotkliwy dla małych i średnich pracodawców: jeden

pracownik na zwolnieniu chorobowym w zakładzie zatrudniającym
dwie osoby to 50%-owa absencja chorobowa; ponadto w małych
zakładach, ze względu na mniejszą liczbę pracowników, trudniej
przesunąd zadania chorego pracownika na pozostałych pracowników.

By zmniejszyd dolegliwośd wynagrodzenia chorobowego dla pracodawców
i sprawiedliwiej rozłożyd ciężar finansowania wynagrodzeo chorych
pracowników należy:

1) dla krótkich absencji chorobowych (dzieo lub kilka dni) znieśd
obowiązek wypłacania wynagrodzenia chorobowego. Pierwszy dzieo,
dwa lub trzy bezpłatnego chorobowego zniechęci do symulowania
choroby

celem

wykorzystania

„kacowego”,

„remontowego”,

„wycieczkowego”, załatwienia spraw w urzędach, itp.,

2) zmniejszyd wysokośd chorobowego z obecnych 80% wynagrodzenia
do wysokości pomiędzy 50 a 75%, co umożliwi skrócenie okresu
obciążenia pracodawców wypłatą wynagrodzenia chorobowego
w sposób neutralny dla budżetu,

3) skrócid okres, przez który pracodawca zobowiązany jest płacid
wynagrodzenie chorobowe.

3

wynagrodzenie chorobowe od

pracodawcy na poziomie 80%

podstawy wymiaru tego

wynagrodzenia

zasiłek chorobowy z FUS na poziomie 80%

podstawy wymiaru tego wynagrodzenia

2. STAN OBECNY

Pracodawca co miesiąc odprowadza do Funduszu Ubezpieczeo Społecznych
(w skrócie: FUS) w ZUS z wynagrodzenia pracownika składkę na
ubezpieczenie chorobowe w wysokości 2,45% tego wynagrodzenia brutto.

Pomimo ponoszenia przez pracowników kosztów składek na ubezpieczenie
chorobowe gromadzonych na ich indywidualnych kontach w ZUS, to
pracodawca przez pierwsze 33 dni choroby w danym roku kalendarzowym
wypłaca wynagrodzenie chorobowe. Notabene 33 dni są to łączne dni
wszystkich absencji chorobowych w danym roku, co oznacza, że okresy
absencji chorobowej pracowników w ciągu danego roku sumuje się, aż do
uzyskania liczby 33 dni – dopiero po ich upływie, czyli od 34-tego dnia
choroby aktywuje się obowiązek ZUS do wypłaty zasiłku na wypadek choroby
pracownika.


Graficzne ujęcie stanu obecnego

33 dni w roku od 34-tego dnia choroby w roku


Obowiązek pracodawcy do świadczenia wynagrodzenia chorobowego wynika
z art. 92 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy

1

. Został on wprowadzony ustawą z dnia

3 lutego 1995 r.

2

, a okres świadczenia wynosił wówczas 35 dni. Zmiana ta

uzasadniana była potrzebą zapobieżenia dalszym obciążeniom Funduszu
Ubezpieczeo Społecznych, z którego pieniądze pokrywały zasiłki chorobowe
pracowników prywatnych zakładów pracy (paostwowe same finansowały
absencję chorobową).

Liczba dni, podczas których pracodawca powinien świadczyd wynagrodzenie
chorobowe, została zmniejszona z 35 do 33 dni ustawą z dnia 26 lipca
2002 r.

3

Początkowo projekt ustawy z 2002 r., złożony przez posłów Platformy
Obywatelskiej,

przewidywał

obniżenie

wysokości

wynagrodzenia

chorobowego do 75% podstawy wymiaru oraz wprowadzenie bezpłatnego
pierwszego dnia choroby. Postulowano także zmianę polegającą na tym, że
FUS będzie wypłacał zasiłek chorobowy po upływie 7 dni choroby w kwartale
roku kalendarzowego, zamiast po 35 dniach w ciągu roku kalendarzowego

4

.

Propozycje PO spotkały się wówczas z negatywnym stanowiskiem rządu

1

ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24 poz. 141).

2

ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby

i macierzyostwa oraz o zmianie ustawy - Kodeks pracy (Dz. U. Nr 16 poz. 77).

3

ustawa z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 135 poz.

1146).

4

http://orka.sejm.gov.pl/Druki4ka.nsf/($vAllByUnid)/72C6B5A57F2E22EDC1256B830045DD52/$file/334.pdf.

4

Leszka Millera, czyli koalicji SLD-UP-PSL

5

. Rząd argumentował swoją

negatywną ocenę projektu regulacji w takim kształcie koniecznością ochrony
FUS przed zwiększeniem wydatków na zasiłki chorobowe. Zdaniem rządu
wymagałoby to bowiem albo podwyższenia składki na ubezpieczenie
chorobowe, albo zwiększenia dotacji budżetowej na FUS. Równocześnie
z poselskim, do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy zmieniającej Kodeks
pracy (oba projekty rozpatrywane były wspólnie), który nie przewidywał
żadnych zmian w systemie wypłat wynagrodzenia chorobowego

6

.

Ostatecznie, w toku prac parlamentarnych przyjęto ustawę, w której, jak już
wspomniano, skrócono okres wypłaty tego wynagrodzenia przez pracodawcę
do 33 dni oraz wprowadzono regulację, że w pierwszym dniu każdego okresu
niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku
z chorobą zakaźną, trwającej nie dłużej niż 6 dni, pracownik nie zachowuje
prawa do wynagrodzenia (zmiana ta została uchylona już w następnym roku
ustawą z dnia 14 listopada 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz
o zmianie niektórych innych ustaw

7

).

Dnia 8 lutego 2013 r. większością głosów odrzucony został w pierwszym
czytaniu projekt nowelizacji Kodeksu pracy w zakresie zniesienia obowiązku
wypłaty wynagrodzenia chorobowego. Jest to sygnał, że aby móc realnie
osiągnąd reformę wypłaty wynagrodzeo chorobowych, należy stworzyd
propozycję neutralną dla budżetu.

Obecnie wynagrodzenie chorobowe wynosi 80% podstawy wymiaru tego
wynagrodzenia obliczanego według przepisów ustawy z dnia 25 czerwca
1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie
choroby i macierzyostwa

8

. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku

przysługującego pracownikowi przyjmuje się przychód, po odliczeniu
potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia społeczne. Za okres
pobytu w szpitalu, pracownikowi powinno zostad wypłacone 70% podstawy
wymiaru. Jeśli natomiast przyczyną niezdolności do pracy jest ciąża, wówczas
przysługuje wynagrodzenie w wysokości 100% podstawy wymiaru.

Warto podkreślid, że zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o świadczeniach
pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyostwa,
podstawa wymiaru wynagrodzenia chorobowego z tytułu pracy w pełnym
wymiarze czasu nie może byd niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia
brutto za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego
wynagrodzenia.

5

http://orka.sejm.gov.pl/Druki4ka.nsf/0/14123266BA606E30C1256B910028A996/$file/334-x.pdf.

6

http://orka.sejm.gov.pl/Druki4ka.nsf/($vAllByUnid)/69C42467A779EA5DC1256B8300461131/$file/335.pdf.

7

Dz. U. Nr 213 poz. 2081.

8

Dz. U. Nr 60 poz. 636.

5

3. OPIS PROBLEMU

ZUS wypłaca ubezpieczenie chorobowe od 34-tego dnia choroby. To, co daje
się jednak zauważyd, to prawidłowośd, że większośd pracowników choruje
krócej niż 33 dni w roku (patrz tabela poniżej).
W 2012 r. przeciętna długośd zwolnienia w ciągu całego roku wynosiła 32,83
dni. Wobec tego, to pracodawca w praktyce finansuje większośd kosztów
choroby pracownika.

Źródło: „Absencja chorobowa w 2012 r.”, Zakład Ubezpieczeo Społecznych, Departament Statystyki
i Prognoz Aktuarialnych, Warszawa 2013.

Ustalenie ilości dni, za które wynagrodzenie chorobowe płaci pracodawca na
poziomie 33 dni niekoniecznie jest przypadkiem. Jak pokazuje poniższa
tabela, już od kilku lat przeciętna absencja chorobowa pracowników wynosi
tuż poniżej 33 dni:

Przeciętna długośd absencji chorobowej pracowników

Rok

2009

2010

2011

2012

Liczba dni

31,66

32,79

32,08

32,83

Źródło: „Absencja chorobowa w 2012 r.”, „Absencja chorobowa w 2011 r.”, „Absencja chorobowa w 2010
r.”, „Absencja chorobowa w 2009 r.”, Zakład Ubezpieczeo Społecznych, Departament Statystyki i Prognoz
Aktuarialnych

Koniecznośd wypłacania wynagrodzenia chorobowego pracownikom
przebywającym na zwolnieniu lekarskim przez tak długi okres w roku stanowi
sporą dolegliwośd, zwłaszcza dla pracodawców, którzy są małymi lub
średnimi przedsiębiorcami. Stoją bowiem przed koniecznością ponoszenia
wydatków na wypłatę wynagrodzeo za czas choroby, podczas którego częśd
zadao przypadających na danego pracownika nie jest wykonywana. Odbiera
to szansę na rozwój i inwestycje drobnych przedsiębiorców będących
podstawą polskiej gospodarki.

4. WYNAGRODZENIE CHOROBOWE W INNYCH PAŃSTWACH

Poniżej zostaną przedstawione informacje o wynagrodzeniu chorobowym
w innych paostwach Unii Europejskiej („UE”)/Europejskiego Obszaru

6

Gospodarczego („EOG”). Najpierw w postaci syntetycznego streszczenia
odpowiadającego na następujące pytania:

Od którego dnia płaci pracodawca?

Od którego dnia płaci „ZUS”?

Ile płaci pracodawca w poszczególnych paostwach?

Ile płaci „ZUS” w poszczególnych paostwach?,

a następnie w formie szczegółowej tabeli.

4.1.

SYNTETYCZNE PORÓWNANIE WYNAGRODZENIA

CHOROBOWEGO

4.1.1. Od którego dnia płaci pracodawca
W jedenastu spośród paostw UE/EOG pracodawca płaci wynagrodzenie
chorobowe od pierwszego dnia. W ośmiu paostwach pracodawca zaczyna
płacid od 2-go do 4-go dnia, a w sześciu paostwach nie płaci wcale:

Opracowanie własne na podstawie informacji o ubezpieczeniu chorobowym w paostwach UE/EOG
zebranych przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej i zaprezentowanych
w elektronicznej wersji opracowania „Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru
Gospodarczego”

W 32% paostw przedstawionych w zestawieniu dostrzegalne jest stosowanie
zasady kilku lub przynajmniej jednego dnia bezpłatnego choroby. W 24%
paostw natomiast obowiązek wypłaty wynagrodzenia przez pracodawcę
w ogóle nie istnieje.

7

4.1.2. Od którego dnia płaci „ZUS”
W większości krajów czas świadczenia wynagrodzenia chorobowego przez
pracodawcę jest dużo krótszy niż w Polsce, czasem nawet więcej
niż o połowę. W Polsce okres ten wynosi nieco ponad miesiąc kalendarzowy.
Paostwa, w których instytucja ubezpieczeniowa przystępuje szybciej do
wypłaty zasiłku chorobowego należą do wysoko rozwiniętych gospodarczo.
Aby Polska mogła sobie pozwolid na taki system wypłat wynagrodzeo
chorobowych, konieczny jest szereg reform poprawiających sytuację polskich
pracodawców, wzrost PKB, lepszą sytuację budżetową, a w konsekwencji
ogólny wzrost płac i poprawę warunków pracy dla pracowników.

Na wykresach poniżej ilustrujemy dzieo, od którego wynagrodzenie
chorobowe płaci „ZUS”. Ze względu na to, że w trzech krajach okres ten jest
bardzo różny od pozostałych - co byłoby słabo widoczne na jednym wykresie
- dane te prezentujemy na dwóch wykresach:

Opracowanie własne na podstawie informacji o ubezpieczeniu chorobowym w paostwach UE/EOG zebranych
przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej i zaprezentowanych
w elektronicznej wersji opracowania „Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego”

8

4.1.3. Ile płaci pracodawca?
W siedmiu paostwach wysokośd wynagrodzenia chorobowego jest wyższa niż
w Polsce, a w pięciu paostwach niższa, podczas gdy w pozostałych pięciu
pracodawca nie płaci wcale. W trzech z tych siedmiu paostw, w których
wysokośd wynagrodzenia chorobowego wynosi ponad 80% wynagrodzenia*,
okres wypłaty jego jest jednakże krótszy niż w Polsce ponad
o połowę, a w Bułgarii wręcz pracodawca płaci tylko przez jeden dzieo.

* wyrażenie „wynagrodzenia” jest pewnym uproszczeniem na potrzeby syntetycznego przedstawienia materiału prawnoporównawczego,
ponieważ w niektórych krajach zasiłek chorobowy oblicza się przyjmując za podstawę wymiaru wynagrodzenie brutto, a w niektórych
wynagrodzenie po potrąceniu składek.
Opracowanie własne na podstawie informacji o ubezpieczeniu chorobowym w paostwach UE/EOG zebranych przez Departament Rynku
Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej i zaprezentowanych w elektronicznej wersji opracowania „Warunki życia i pracy
w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego”

100%

wynagro-

dzenia*

85%

wynagro-

dzenia

80%

wynagro-

dzenia

70%

wynagro-

dzenia

60%

wynagro-

dzenia

55%

wynagro-

dzenia

nie płaci

Austria

Belgia

Polska

Węgry

Czechy

Słowacja

(od 4. dnia,

wcześniej 25%

wynagrodzenia)

Cypr

Belgia

(za pierwszy

tydzieo)

Litwa

Estonia

Francja

Bułgaria

Łotwa

(od 4. dnia; 2.i

3. dnia

w wysokości

75% wyna-

grodzenia)

Hiszpania

Grecja

Finlandia

Szwecja

Portugalia

Luksemburg

Włochy

Niemcy

Norwegia

9

4.1.4. Ile płaci „ZUS”?
W dwóch paostwach „ZUS” płaci 100% wynagrodzenia*, w pięciu (w tym
Polsce) płaci 80%, a w jedenastu płaci pomiędzy 55% a 70%. Natomiast
w dwóch (Estonia i Wlk. Brytania) świadczenie za okres choroby w całości
wypłaca pracodawca.

* wyrażenie „wynagrodzenia” jest pewnym uproszczeniem na potrzeby syntetycznego przedstawienia materiału prawnoporównawczego,
ponieważ w niektórych krajach zasiłek chorobowy oblicza się przyjmując za podstawę wymiaru wynagrodzenie brutto, a w niektórych
wynagrodzenie po potraceniu składek

Opracowanie własne na podstawie informacji o ubezpieczeniu chorobowym w paostwach UE/EOG zebranych przez Departament Rynku
Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej i zaprezentowanych w elektronicznej wersji opracowania „Warunki życia i pracy
w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego”

100%

wynagro-

dzenia*

80%

wynagro-

dzenia

70% wynagro-

dzenia

60%

wynagro-

dzenia

65%

wynagro-

dzenia

50%

wynagro-

dzenia

55%

wynagro-

dzenia

nie płaci

Luksemburg

Polska

Grecja

(najwyższa

możliwa wysokośd

zasiłku)

Belgia

(najwyższa

możliwa

wysokośd

zasiłku)

Portugalia

Austria

(do 127. dnia

choroby, potem

60%)

Słowacja

Estonia

Norwegia

Litwa

(wcześniej, od 3.

do 7. dnia

choroby jest to

40%)

Niemcy

Czechy

Francja

Wielka

Brytania

Łotwa

Hiszpania

(do 20. dnia

choroby, potem

75%)

Włochy

(od 21. dnia

choroby
66,66%)

Szwecja

Węgry

Bułgaria

10

4.2.

Szczegółowy opis wynagrodzenia chorobowego w paostwach

UE/EOG

Paostwo

Od kiedy

przysługuje

świadczenie od

pracodawcy?

Ile płaci pracodawca?

(wysokośd wynagrodzenia

chorobowego)

Od kiedy

przysługuje

świadczenie
od instytucji

ubezpieczenia

społecznego?

Wysokośd

zasiłku

chorobowego

Komentarz

Austria

od

4.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

100% wynagrodzenia

od 85. dnia
okresu niez-
dolności

do

pracy z po-
wodu choroby

do 127. dnia
50% wynagro-
dzenia, później
60% wynagro-
dzenia

Przyjęto zasadę 3 pierwszych dni
bezpłatnych.

Wysokośd

zasiłku

chorobowego

jest

niższa

niż

w Polsce.

Belgia

od

2.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu chor-
oby

100%

wynagrodzenia

za

pierwszy tydzieo, 85% za
kolejne

od 31. dnia
okresu niez-
dolności

do

pracy z po-
wodu choroby

55-60% wyna-
grodzenia

Przyjęto zasadę pierwszego dnia
bezpłatnego.

Wysokośd

zasiłku

chorobowego

jest

niższa

niż

w Polsce.

Bułgaria

od

1.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

100% przeciętnego wyna-
grodzenia brutto w danym
miesiącu

od 2. dnia
dnia

okresu

niezdolności
do pracy z po-
wodu choroby

80% wynagro-
dzenia

Praktycznie

rzecz

biorąc

pracodawca (prócz 1. dnia) nie
bierze udziału w finansowaniu
zwolnienia chorobowego praco-
wnika.

Cypr

od 3. dnia
okresu niez-
dolności

do

pracy z po-
wodu

cho-

roby,

a

w

przypadku
osób prowa-
dzących jed-
noosobową
działalnośd od
18. dnia

brak danych

Pracodawca nie bierze udziału
w finansowaniu choroby praco-
wnika.

Przyjęto

zasadę

2 pierwszych dni bezpłatnych.

Źródło: Informacje o ubezpieczeniu chorobowym w paostwach UE/EOG zebrane przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej – elektroniczna wersja opracowania Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego

11

Paostwo

Od kiedy

przysługuje

świadczenie od

pracodawcy?

Ile płaci pracodawca?

(wysokośd wynagrodzenia

chorobowego)

Od kiedy

przysługuje

świadczenie

od instytucji

ubezpieczenia

społecznego?

Wysokośd

zasiłku

chorobowego

Komentarz

Czechy

od 4.dnia okre-
su niezdolności
do pracy z po-
wodu choroby

za

każdy

dzieo

choroby

pracodawca

płaci

60%

zredukowanej godzinnej pod-
stawy wymiaru, dostosowując
wypłatę do ilości godzin pracy

od 22. dnia
okresu

nie-

zdolności do
pracy z po-
wodu

cho-

roby; od 2014
r. od 15. dnia
choroby

60%

zredu-

kowanej dzien-
nej

podstawy

wymiaru

Składkę

na

ubezpieczenie

chorobowe w wysokości 2,3%
podstawy

wymiaru

opłaca

pracodawca. Wysokośd wynagro-
dzenia/zasiłku chorobowego jest
niższa niż w Polsce. Przyjęto zasadę
pierwszych 3 dni bezpłatnych.

Dania

od

1.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy z
powodu

cho-

roby

maksymalnie kwotę średniego
wynagrodzenia

od 15. dnia
okresu niez-
dolności

do

pracy z po-
wodu

cho-

roby

maksymalnie
kwotę

śred-

niego wynagro-
dzenia

Okres świadczenia wynagrodzenia
chorobowego przez pracodawcę
jest krótszy niż w Polsce więcej niż
o połowę.

Estonia

od

1.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy z
powodu

cho-

roby

60% średniego wynagrodzenia
z ostatnich 6 miesięcy

Wysokośd wynagrodzenia choro-
bowego

jest

niższa

niż

w Polsce.

Finlandia

od

2.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy z
powodu

cho-

roby

100% wynagrodzenia (jeżeli
stosunek pracy trwał dłużej niż
1 miesiąc, w przeciwnym razie -
50% wynagrodzenia)

od 10. dnia
okresu niez-
dolności

do

pracy z po-
wodu

cho-

roby

kwota

zasiłku

chorobowego
zależy od wyso-
kości zarobków
beneficjenta
i tego, czy są
poniżej czy po-
wyżej określo-
nych progów

Układy zbiorowe pracy mogą
ustalid

odmienne

zasady

finansowania choroby pracownika.
Przyjęto zasadę pierwszego dnia
bezpłatnego.

Francja

pracodawca może dopłacad
różnicę pomiędzy zasiłkiem
chorobowym a pensją (w ca-
łości

lub

częściowo)

lub

wypłacad całe wynagrodzenie
zanim

pracownik

otrzyma

zasiłek, jeżeli tak stanowią
układy zbiorowe pracy

od 4. dnia
okresu niez-
dolności

do

pracy z po-
wodu choroby

50% dotychcza-
sowego wyna-
grodzenia

Nie ma ustawowego obowiązku
świadczenia wynagrodzenia choro-
bowego

przez

pracodawcę,

wprowadzid

go

mogą

układy

zbiorowe pracy, po negocjacjach
z udziałem zainteresowanych stron.
Przyjęto zasadę 3 pierwszych dni
bezpłatnych.

Grecja

od 4., a w
przypadku
prowadzących
działalnośd na
własny rachu-
nek, od 11.
dnia

okresu

niezdolności
do pracy

50-70%
wynagrodzenia
referencyjnego,
w zależności od
liczby

osób

pozostających
na utrzymaniu
beneficjenta

Pracodawca nie bierze udziału
w

finansowaniu

okresu

niezdolności pracownika do pracy z
powodu choroby. Przyjęto zasadę
3 pierwszych dni bezpłatnych.
Wysokośd zasiłku chorobowego jest
niższa niż w Polsce.

Źródło: Informacje o ubezpieczeniu chorobowym w paostwach UE/EOG zebrane przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej – elektroniczna wersja opracowania Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego

12

Źródło: Informacje o ubezpieczeniu chorobowym w paostwach UE/EOG zebrane przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy
i Polityki Społecznej – elektroniczna wersja opracowania Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego

Paostwo

Od kiedy

przysługuje

świadczenie od

pracodawcy?

Ile płaci pracodawca?

(wysokośd wynagrodzenia

chorobowego)

Od kiedy

przysługuje

świadczenie

od instytucji

ubezpieczenia

społecznego?

Wysokośd

zasiłku

chorobowego

Komentarz

Hiszpania

od

4.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

60% dotychczasowego wyna-
grodzenia

od 16. dnia
okresu

nie-

zdolności do
pracy z po-
wodu choroby

od 16. do 20.
dnia

choroby

jest

to

60%

pobieranego
wynagrodzenia,
a później wzra-
sta do 75%

Czas świadczenia wynagrodzenia
chorobowego przez pracodawcę
jest krótszy niż w Polsce prawie
o

połowę.

Przyjęto

zasadę

3 pierwszych dni bezpłatnych.
Wysokośd wynagrodzenia i zasiłku
chorobowego

jest

niższa

niż

w Polsce.

Holandia

od

1.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy z
powodu

cho-

roby

70% przeciętnego dziennego
wynagrodzenia w roku, w
którym pracownik zachorował
(w pierwszym roku choroby
świadczenie nie może byd
niższe niż obowiązująca płaca
minimalna)

od 105. ty-
godnia okresu
niezdolności
do pracy z po-
wodu

cho-

roby

brak danych

Obowiązek zakładu ubezpieczeo
społecznych aktualizuje się po
ponad 2 latach, co w rzeczywistości
sprawia, że ciężar wypłacania
świadczenia za okres niezdolności
do pracy z powodu choroby
spoczywa w całości na pracodawcy.
Wysokośd wynagrodzenia choro-
bowego jest niższa niż w Polsce.

Irlandia

od 4. dnia
okresu niez-
dolności

do

pracy z powo-
du choroby

stawki

zasiłku

chorobowego
są uzależnione
od

średnich

zarobków

ty-

godniowych
pracownika
w odpowiednim
roku podatko-
wym

Jeżeli

pracownik

otrzymuje

w miejscu pracy wynagrodzenie
z tytułu płatnego urlopu zdrowot-
nego,

prawdopodobnie

praco-

dawca będzie wymagał przepisania
przez pracownika na jego rzecz
wszelkich

kwot

wypłaconych

z tytułu zasiłku chorobowego przez
Departament Spraw Socjalnych
i Rodziny (Department of Social and
Family Affairs) w okresie pobierania
tego wynagrodzenia.

Po zakooczeniu płatnego urlopu
zdrowotnego pracodawca powinien
przestad otrzymywad przepisany
zasiłek chorobowy.

Litwa

od

1.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

80% wynagrodzenia

od 3. dnia
okresu

nie-

zdolności do
pracy z po-
wodu

cho-

roby

od 3. do 7. dnia
choroby 40%, a
od 8. dnia 80%
przeciętnego
wynagrodzenia

Opłacanie składki na ubezpieczenie
na wypadek choroby i macie-
rzyostwa jest podzielone pomiędzy
pracodawcę, który odprowadza
2,8% podstawy wymiaru i pracow-
nika, który wpłaca do Paostwo-
wego

Funduszu

ubezpieczeo

Społecznych Litwy 0,5% podstawy
wymiaru. Obowiązek pracodawcy
ogranicza się do 2 dni świadczenia
wynagrodzenia chorobowego.

Luksemburg

od

1.

dnia

okresu

niez-

dolności

do

pracy z powo-
du choroby

100% wynagrodzenia

od 4. miesiąca
okresu niez-
dolności

do

pracy z powo-
du choroby

100% wynagro-
dzenia

Wysokośd wynagrodzenia i zasiłku
chorobowego jest wyższa niż
w Polsce.

13

Źródło: Informacje o ubezpieczeniu chorobowym w paostwach UE/EOG zebrane przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki
Społecznej – elektroniczna wersja opracowania Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego

Paostwo

Od kiedy

przysługuje

świadczenie od

pracodawcy?

Ile płaci pracodawca?

(wysokośd wynagrodzenia

chorobowego)

Od kiedy

przysługuje

świadczenie

od instytucji

ubezpieczenia

społecznego?

Wysokośd

zasiłku

chorobowego

Komentarz

Łotwa

od

2.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

2. i 3. dnia choroby – 75%
przeciętnego wynagrodzenia, a
od 4. do 10. dnia – 80%
przeciętnych zarobków

od 11. dnia
okresu

nie-

zdolności do
pracy z po-
wodu choroby

80%

przecięt-

nego wynagro-
dzenia

Czas świadczenia wynagrodzenia
chorobowego przez pracodawcę
jest krótszy niż w Polsce ponad
o

połowę.

Przyjęto

zasadę

pierwszego dnia bezpłatnego.

Niemcy

od

2.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

pracodawca

wypłaca

100%

wynagrodzenia

maksymalnie

do 6 tygodni od wydania
orzeczenia przez lekarza

po upływie 6
tygodni cho-
roby

70% ostatniego
wynagrodzenia
brutto objętego
obowiązkowym
ubezpieczeniem
lecz nie więcej
niż 90% zarob-
ków netto

Obowiązek pracodawcy ma większy
wymiar niż w Polsce (dłuższy okres
świadczenia i to w dodatku pełnego
wynagrodzenia). Przyjęto zasadę
pierwszego dnia bezpłatnego.

Norwegia

od

1.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy z
powodu

cho-

roby

100% wynagrodzenia

od 17. dnia
okresu niez-
dolności

do

pracy z po-
wodu

cho-

roby

100% wynagro-
dzenia

Wysokośd wynagrodzenia i zasiłku
chorobowego jest wyższa niż w
Polsce. Okres świadczenia przez
pracodawcę

jest

krótszy

niż

w Polsce prawie o połowę.

Portugalia

od 4. dnia
okresu

nie-

zdolności do
pracy

65% wynagro-
dzenia, jednak
nie mniej niż
30%

dziennej

stawki

najniż-

szego wynagro-
dzenia

Pracodawca nie bierze udziału
w finansowaniu świadczeo za czas
niezdolności pracownika do pracy
z powodu choroby. Przyjęto zasadę
3 pierwszych dni bezpłatnych.

Rumunia

od

1.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy z
powodu

cho-

roby

brak danych

od 8. dnia
(jeżeli praco-
dawca zatrud-
nia

do

20

pracowników)
od 13. dnia
(jeżeli praco-
dawca zatrud-
nia

21-100

pracowników)
od 18. dnia
okresu niez-
dolności

do

pracy

z

powodu cho-
roby

(jeżeli

pracodawca
zatrudnia
powyżej 100
pracowników)

brak danych

Im mniejszy pracodawca, tym
krócej jest obowiązany świadczyd
wynagrodzenie chorobowe.

14

Źródło: Informacje o ubezpieczeniu chorobowym w paostwach UE/EOG zebrane przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki
Społecznej – elektroniczna wersja opracowania Warunki życia i pracy w krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego

Paostwo

Od kiedy

przysługuje

świadczenie od

pracodawcy?

Ile płaci pracodawca?

(wysokośd wynagrodzenia

chorobowego)

Od kiedy

przysługuje

świadczenie

od instytucji

ubezpieczenia

społecznego?

Wysokośd

zasiłku

chorobowego

Komentarz

Słowacja

od

1.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

25% podstawy wymiaru, a od 4.
dnia choroby 55% podstawy
wymiaru

od 11. dnia
okresu

nie-

zdolności do
pracy z po-
wodu

cho-

roby

55% podstawy
wymiaru

Składka

na

ubezpieczenie

chorobowe wynosi 2,8% podstawy
wymiaru, z czego 1,4% opłaca
pracodawca, a 1,4% pokrywa
pracownik.

Czas

świadczenia

wynagrodzenia chorobowego przez
pracodawcę

jest

krótszy

niż w Polsce więcej niż o połowę.

Szwecja

od

2.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

80% dotychczasowej płacy

od 15. dnia
okresu

nie-

zdolności do
pracy z po-
wodu

cho-

roby

80% dotychcza-
sowej płacy

Czas świadczenia wynagrodzenia
chorobowego przez pracodawcę
jest krótszy niż w Polsce więcej niż
o

połowę.

Przyjęto

zasadę

pierwszego dnia bezpłatnego.

Węgry

od

1.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

70% wynagrodzenia

od 16. dnia
okresu

nie-

zdolności do
pracy z po-
wodu

cho-

roby

60%

przecięt-

nego wynagro-
dzenia(50%, je-
żeli zatrudnie-
nie jest krótsze
niż 2 lata)

Czas świadczenia wynagrodzenia
chorobowego przez pracodawcę
jest krótszy niż w Polsce więcej niż
o połowę, a wysokośd świadczeo
jest niższa niż w Polsce.

Wielka

Brytania

od

4.

dnia

okresu niezdol-
ności do pracy
z powodu cho-
roby

Ustawa przewiduje minimalną
wysokośd wynagrodzenia choro-
bowego (£85,85 tygodniowo),
które musi byd wypłacane przez
pracodawcę przez okres do 28
tygodni pracownikom, którzy
są niezdolni do pracy z powodu
choroby. Wewnętrzne regulacje
(statuty, postanowienia w umo-
wach o pracę) obowiązujące
w przedsiębiorstwie mogą usta-
nawiad własne zasady.

Oddzielna

składka

na

ubezpieczenie

zdrowotne

czy

chorobowe nie istnieje. Dlatego
obowiązek wypłacania wynagro-
dzenia

chorobowego

ciąży

w

całości

na

pracodawcy.

Maksymalny okres, przez który
pracodawca

może

płacid

niezdolnemu do pracy z powodu
choroby

pracownikowi

jest

stosunkowo długi (do 28 tygodni),
gdyż

standardowa

kwota

wynagrodzenia

chorobowego

wynosi

niewiele

(£85,85

tygodniowo).

Ponadto,

pracodawca

ma

możliwośd

późniejszego

potrącenia,

w

całości

lub

w

części,

wypłaconych kwot ze składek
opłacanych w ramach systemu
ubezpieczeniowego.

Przyjęto

zasadę

3

pierwszych

dni

bezpłatnych.

Włochy

od 3. dnia
okresu
niezdolności
do pracy z po-
wodu

cho-

roby

50% wynagro-
dzenia, a od 21.
dnia

choroby

66,66% wyna-
grodzenia

Pracodawca nie bierze udziału
w finansowaniu okresu niezdol-
ności

pracownika

do

pracy

z powodu choroby. Przyjęto zasadę
2 pierwszych dni bezpłatnych.

15

5. JAK ROZŁOŻYD KOSZT WYNAGRODZENIA CHOROBOWEGO?

Obowiązek płacenia wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę,
pomimo opłacania ubezpieczenia chorobowego, ma za cel odciążenie
Funduszu chorobowego, który według prognozy ZUS na lata 2013-2017
będzie deficytowy:

Fundusz

chorobowy

2013

2014

2015

2016

2017

Saldo roczne

*mln zł+

-2 722

-3 226

-3 462

-3 694

-3 891

Wpływy *mln zł+

11 628

12 454

13 310

14 175

15 056

Wydatki *mln zł+

14 350

15 681

16 772

17 869

18 947

Wydolnośd

81%

79%

79%

79%

79%

Źródło: „Prognoza wpływów i wydatków FUS na lata 2013-2017”, Departament Statystyki i Prognoz
Aktuarialnych ZUS.

Mając na uwadze powyższe, spowodowanie, że ubezpieczenie chorobowe
rzeczywiście nabierze cech ubezpieczenia, musi byd w obecnej sytuacji
neutralne dla budżetu. Cel ten można osiągnąd równocześnie wprowadzając
trzy zmiany:

przyjmując zasadę trzech pierwszych dni choroby wolnych od

wynagrodzenia

zmniejszając wysokośd wynagrodzenia chorobowego w relacji do

płacy

skracając okres, przez który pracodawca płaci wynagrodzenie

chorobowe

Postulat ograniczenia obowiązku pracodawcy popierają także przedstawiciele
doktryny prawa pracy

9

. W ich mniemaniu dyskusyjne wydaje się obecne

rozwiązanie, polegające na obciążeniu pracodawcy obowiązkiem wypłaty
wynagrodzenia chorobowego w tak szerokim zakresie, mimo objęcia ryzyka
choroby ubezpieczeniem. Formułowane są również stanowiska, zgodnie
z którymi obecny kształt konstrukcji wynagrodzenia chorobowego wydaje się
nie tylko nadmiernie uciążliwy dla pracodawcy, ale także nie różnicuje
sytuacji małych pracodawców i pomija problem braku

zależności między

warunkami istniejącymi w miejscu pracy a niezdolnością do pracy

10

.

9

Ł. Pisarczyk, Wynagrodzenie czy zasiłek – w sprawie świadczeo za czas niezdolności do pracy [w:] W. Sanetra (red.)

„Wynagrodzenie za pracę w warunkach społecznej gospodarki rynkowej i demokracji”, Warszawa 2009.

10

A. Napiórkowska, Wynagrodzenie za pracę w okresie niezdolności do pracy z powodu choroby *w:+ W. Sanetra (red.)

„Wynagrodzenie za pracę w warunkach społecznej gospodarki rynkowej i demokracji”, Warszawa 2009.

16

okres bezpłatny

wynagrodzenie

chorobowe od

pracodawcy

wynagrodzenie chorobowe od
pracodawcy na poziomie 80%

podstawy wymiaru tego

wynagrodzenia

zasiłek chorobowy z FUS na poziomie 80%

podstawy wymiaru tego wynagrodzenia

3 dni

od 4-tego dnia choroby

od 34-tego dnia choroby

okres

bezpłatny

wynagrodzenie

chorobowe od

pracodawcy

zasiłek chorobowy z FUS

5.1. Bezpłatne 3 pierwsze dni choroby

Wprowadzenie 3 pierwszych dni bezpłatnego zwolnienia lekarskiego
niezależnie od czasu trwania choroby zmniejszy ryzyko wyłudzania krótkich
zwolnieo lekarskich (tzw. „kacowe”, „remontowe”, itp.). Dzięki temu
rozwiązaniu

skrócony

zostanie

okres

wypłacania

wynagrodzenia

chorobowego przez pracodawcę:

Stan obecny:






33 dni w roku od 34-tego dnia choroby

Propozycja:

Powyższa propozycja jest neutralna dla finansów publicznych – nie obciąża
dodatkowymi kosztami, a wręcz zmniejsza koszty sektora publicznego jako
pracodawcy. Proponowane rozwiązanie nie generuje żadnych kosztów po
stronie FUS, a dzięki realizacji zasady 3 pierwszych dni bezpłatnych kwoty
wypłat zasiłku chorobowego ulegną zmniejszeniu.

Szczególne korzyści z podanego rozwiązania płyną dla małych
przedsiębiorców, dla których wypłata wynagrodzenia stanowi szczególnie
wysoki koszt w proporcji do wartości ich obrotu.

Należy jednak zaznaczyd pewną specyfikę realizacji zasady 3 pierwszych dni
bezpłatnych. Mianowicie, aby mechanizm ten funkcjonował poprawnie
i spełniał swoje cele, należy stosowad go za każdym razem, gdy pracownik
przechodzi na zwolnienie lekarskie. Oznacza to, że jeżeli przykładowo
pracownik będzie korzystał ze zwolnienia chorobowego 5 dni w styczniu, 20
w czerwcu i 14 w październiku, to otrzyma wynagrodzenie chorobowe
odpowiednio za 2, 17 i 11 dni:

styczeo




3 dni 2 dni

17

okres bezpłatny

wynagrodzenie chorobowe od

pracodawcy

okres bezpłatny

wynagrodzenie

chorobowe od

pracodawcy

zasiłek chorobowy z FUS

czerwiec




3 dni 17 dni

październik

3 dni 5 dni od 34-tego dnia choroby

W związku z zasadą 3 pierwszych dni bezpłatnych należy poczynid kilka uwag
odnoszących się do konstrukcji tego mechanizmu:

1) Okres 3 dni bezpłatnych powinien wliczad się do okresu zasiłkowego

określonego w art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach
pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyostwa.
Okres zasiłkowy jest to maksymalny okres, za który przysługuje zasiłek
chorobowy. W przypadku, gdy powodem niezdolności do pracy jest
choroba, przebywanie w zakładzie leczenia odwykowego lub opieki
zdrowotnej w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub
psychotropowych albo poddanie się badaniom na kandydatów na dawców,
okres ten wynosi 182 dni. Natomiast niezdolnośd spowodowana gruźlicą lub
ciążą uprawnia do pobierania zasiłku chorobowego nie dłużej niż przez 270
dni. Na mocy art. 12 ust. 1 powyższej ustawy do okresu zasiłkowego wlicza
się czas, w którym ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia
chorobowego. Nie ma więc powodu, aby wyłączad spod tego uregulowania
okres 3 pierwszych dni bezpłatnych, jako że kwalifikowany jest on jako częśd
składowa okresu wypłaty wynagrodzenia chorobowego, poddana jednakże
z pewnych względów szczególnemu reżimowi.

2) Pierwsze 3 dni choroby pracownika, za które nie przysługuje

wynagrodzenie chorobowe, nie powinny mied wpływu na sposób
obliczania składki na ubezpieczenie chorobowe. Składka ta wynosi 2,45%
podstawy wymiaru wynagrodzenia, która dla pracowników równa się
przychodowi w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób
fizycznych, czyli wynagrodzeniu brutto. Celem opłacania składki jest
stworzenie i zasilanie funduszu chorobowego, z którego mogłyby byd
następnie wypłacane świadczenia osobom objętym ubezpieczeniem za
czas niezdolności do pracy z powodu choroby, zastępując do pewnego
stopnia utracony zarobek. Z tego powodu i dla realizacji celów
gwarancyjnych systemu ubezpieczeniowego, nie należy uzależniad
wysokości składki chorobowej od wysokości wypłacanych świadczeo
z tytułu choroby.

18

wynagrodzenie chorobowe od

pracodawcy na poziomie

50 - 75% podstawy wymiaru

tego wynagrodzenia

zasiłek chorobowy z FUS na poziomie 50-

75% podstawy wymiaru tego wynagrodzenia

wynagrodzenie chorobowe od
pracodawcy na poziomie 80%

podstawy wymiaru tego

wynagrodzenia

zasiłek chorobowy z FUS na poziomie 80%

podstawy wymiaru tego wynagrodzenia

5.2. Skrócenie okresu wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez

pracodawcę i przyspieszenie wypłaty przez FUS

By ubezpieczenie chorobowe rzeczywiście było ubezpieczeniem a nie
kolejnym podatkiem, który szczególnie dotkliwy jest dla małych
przedsiębiorców należy skrócid okres przez który pracodawca płaci
wynagrodzenie chorobowe i przyspieszyd moment, w którym obowiązek ten
przejmuje FUS:

Stan obecny:





33 dni w roku od 34-tego dnia choroby

Propozycja:

29 dni w roku od 30-go dnia choroby

By propozycja ta była neutralne dla budżetu należy równocześnie obniżyd
wysokośd wynagrodzenia chorobowego z obecnych 80% do pomiędzy
50 a 75%.

5.3. Obniżenie wysokości wynagrodzenia chorobowego
Obniżenia wysokości wynagrodzenia chorobowego z 80% płacy do pomiędzy
50 a 75% płacy jest konieczne, by przywrócenie ubezpieczeniu chorobowemu
jego roli ubezpieczenia (poprzez skrócenie okresu wypłacania chorobowego
przez przedsiębiorcę a przyspieszenie wypłacania chorobowego przez FUS)
było neutralne dla budżetu.

Szczegółowe wyliczenie wysokości obniżki wymiaru wynagrodzenia
chorobowego, która zapewni neutralnośd dla FUS przy skróceniu okresu
wypłaty wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę wymaga dostępu do
aktualnych i szczegółowych danych i nie jest przedmiotem niniejszej analizy.
Z tego powodu, dla zachowania rachunkowej ostrożności, zdecydowaliśmy
się zastosowad spory przedział. Jednakże warto mocno podkreślid, że nie
dążymy do obniżenia wynagrodzenia do 50% - jest to raczej zaproszenie do
dyskusji nad wypracowaniem rozsądnego i skutecznego rozwiązania.
Rozwiązanie realne to neutralne dla budżetu – stąd korelacja między
obniżeniem wynagrodzenia/zasiłku chorobowego a skróceniem okresu
obowiązkowego świadczenia przez pracodawcę.

Natomiast szacunki możliwe do przeprowadzenia dostępnymi danymi
sugerują, że przy nieznacznym przyspieszeniu płatności przez FUS (np. jak

19

wynagrodzenie chorobowe

od pracodawcy na poziomie

50-75% podstawy wymiaru

tego wynagrodzenia

zasiłek chorobowy z FUS na poziomie 50-

75% podstawy wymiaru tego wynagrodzenia

okres bezpłatny

w naszej propozycji od 30-ego zamiast 34-ego dnia) obniżenie potrzebne do
zachowania neutralności propozycji dla budżetu będzie bliższe 75% niż 50%.

6. OSTATECZNA PROPOZYCJA
Proponujemy:

zastosowanie 3 pierwszych dni choroby bezpłatnych,

obniżenie wynagrodzenia chorobowego z 80% do pomiędzy 50% a 75%
płacy i

przyspieszenie wypłacania zasiłku chorobowego przez ZUS od 30-ego
dnia choroby (zamiast od 34. jak obecnie).

Graficzne ujęcie ostatecznej propozycji

3 dni od 4. do 29. dnia choroby od 30. dnia choroby

Propozycja jest neutralna dla budżetu i przyniesie skrócenie okresu wypłaty
wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę co najmniej o tydzieo
(wariant przy jednej długiej chorobie pracownika; przy częstych krótkich
chorobach pracodawca płaciłby wynagrodzenie jeszcze krócej – 3 dni mniej
za każdą nowo rozpoczętą absencję), przy obniżonym świadczeniu
chorobowym.

W ujęciu systemowym główną zaletą propozycji jest spowodowanie, że
ubezpieczenie chorobowe po raz pierwszy zacznie pełnid rolę ubezpieczenia.
Obecnie nieprawidłowo skonstruowany system stworzył sytuację, w której
pracodawca najpierw płaci składki ubezpieczenia chorobowego, a następnie
praktycznie w całości ponosi koszt choroby swoich pracowników (pomimo, że
opłacił ubezpieczenie!), będąc zmuszonym do czynienia nakładów nie tylko
na wynagrodzenia chorobowe, ale także zmiany w organizacji pracy w czasie
niezdolności do pracy chorego pracownika.

/Recenzent: Paweł Dobrowolski

20

Bibliografia

1) Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o zmianie ustawy o świadczeniach

pieniężnych

z

ubezpieczenia

społecznego

w

razie

choroby

i macierzyostwa oraz o zmianie ustawy – Kodeks pracy (Dz. U. Nr 16
poz. 77);

2) Ustawa z dnia 26 lipca 2002 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz

o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 135 poz. 1146);

3) Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. Nr 24 poz. 141);

4) Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych

z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyostwa (Dz.U. Nr
60 poz. 636);

5) M.

Dziubioska-Michalewicz,

Systemy

ubezpieczeo

zdrowotnych

w wybranych krajach Unii Europejskiej (Francji, RFN, Szwecji, Wielkiej
Brytanii), Raport nr 168, Biuro Studiów i Ekspertyz, 2000 r.;

6) J. Hady, M. Leśniowska, Finansowanie polskiego systemu opieki

zdrowotnej na tle wybranych krajów Unii Europejskiej [w:] „Rozprawy
Ubezpieczeniowe. Zeszyt 10 (1/2011) Rzecznik Ubezpieczonych”, UKSW,
Fundacja Edukacji Ubezpieczeniowej, Wydawnictwo TiO, Warszawa 2011;

7) A. Kania, E. Karczewicz (oprac.), Wydatki na świadczenia z ubezpieczeo

społecznych związane z niezdolnością do pracy w 2010 r., ZUS
Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych, Warszawa 2012;

8) K. Klinger, artykuły z Dziennika Gazeta Prawna:

http://forsal.pl/artykuly/592016,polska_na_zwolnieniu_za_choroby_;

9) A. Napiórkowska, Wynagrodzenie za pracę w okresie niezdolności do

pracy z powodu choroby *w:+ W. Sanetra (red.) „Wynagrodzenie za pracę
w warunkach społecznej gospodarki rynkowej i demokracji”, Warszawa
2009;

10) Ł. Pisarczyk, Wynagrodzenie czy zasiłek – w sprawie świadczeo za czas

niezdolności do pracy *w:+ W. Sanetra (red.) „Wynagrodzenie za pracę w
warunkach społecznej gospodarki rynkowej i demokracji”, Warszawa
2009;

11) Projekt Kodeksu pracy z kwietnia 2007 r. Komisji Kodyfikacyjnej Prawa

Pracy, dostępny na stronie:
http://www.mpips.gov.pl/gfx/mpips/userfiles/File/Departament%20Pra
wa%20Pracy/kodeksy%20pracy/KP_04.08..pdf;

12) A. Sikora (oprac.), Informacja o absencji chorobowej osób ubezpieczonych

w ZUS w I półroczu 2010 r., Zakład Ubezpieczeo Społecznych,
Departament Statystyki, Warszawa 2010;

13) T.

Zalewski,

artykuł

z

Dziennika

Gazeta

Prawna

http://serwisy.gazetaprawna.pl/praca-i-
kariera/artykuly/617982,zmiany_w_prawie_pracy_pracodawcy_chca_kro
cej_placic_wynagrodzenie_chorobowe.html;pracownikow_zaplacilismy_
7_mld_zl.html;

14) B. Wagner, Zasiłki i wynagrodzenie za czas nieobecności w pracy

[w:] „Przegląd Ubezpieczeo Społecznych i Gospodarczych 2000 nr 5”;

21

15) I. Jędrasik-Janowska, Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, Warszawa

2002;

16) M. Gersdorf i B. Gudowska (red.), Społeczne ubezpieczenia wypadkowe i

chorobowe. Komentarz, Warszawa 2012;

17) informacje o zasiłku chorobowym na stronie internetowej ZUS:

http://zus.pl/default.asp?p=4&id=429#p985;

18)

informacje o ubezpieczeniu chorobowym w Szwecji na stronie internetowej ZUS:
http://ww

w.zus.pl/default.asp?p=2&id=1421;

19) informacje o ubezpieczeniu chorobowym w Austrii, Belgii, Danii,

Finlandii, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Luksemburgu, Portugalii,
Niemczech,

Szwecji,

Wielkiej

Brytanii,

Włoszech:

http://www.elstudento.org/articles.php?article_id=1727;

20) stenogram z pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy

21) Kodeks

pracy

oraz

o

zmianie

niektórych

innych

ustaw:

http://sejmometr.pl/sejm_debaty/1642;

22) artykuł o nadużywaniu zwolnieo chorobowych przygotowany w oparciu o

informacje zebrane przez organizację Pracodawcy Rzeczypospolitej
Polskiej:
http://www.kadry.abc.com.pl/czytaj/-/artykul/naduzywanie-zwolnien-
chorobowych-to-prawdziwa-plaga-w-przedsiebiorstwach;

23) artykuł

K.

Klinger,

Dziennik

Gazeta

Prawna:

http://gospodarka.dziennik.pl/praca/artykuly/378472,polska-na-
zwolnieniu-za-choroby-pracownikow-zaplacilismy-7-mld-zl.html;

24) Informacje o ubezpieczeniu chorobowym w Wielkiej Brytanii:

http://www.benefity.org.uk/statutory-sick-pay;

http://www.emito.net/poradniki/zdrowie/sluzba_zdrowia/narod
owa_sluzba_zdrowia_nhs_ogolnie#osoby_przebywajace_na_stal
e_w_wielkiej_brytanii

http://www.podatekangielski.pl/praca7.htm

http://www.jobland.pl/zasady-praca-za-
granica/anglia.php#opieka-medyczna

http://www.direct.gov.uk/en/MoneyTaxAndBenefits/Taxes/Begi
nnersGuideToTax/NationalInsurance/IntroductiontoNationalInsu
rance/DG_190048

25) Informacje o ubezpieczeniu chorobowym w paostwa UE i EOG zebrane
przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej
– elektroniczna wersja opracowania Warunki życia i pracy w krajach
Europejskiego Obszaru Gospodarczego:

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/austria/Austria.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/belgia/Belgia.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/bulgaria/Bulgaria.

pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/cypr/Cypr.pdf

22

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/czechy/Czechy.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/dania/Dania.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/estonia/Estonia.pd

f

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/finlandia/Finlandia

.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/francja/Francja.pd

f

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/grecja/Grecja.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/hiszpania/Hiszpani

a.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/holandia/Holandia

.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/irlandia/Irlandia.p

df

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/litwa/Litwa.pdf;

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/luksemburg/Lukse

mburg.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/lotwa/Lotwa.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/niemcy/Niemcy.pd

f

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/norwegia/Norwegi

a.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/portugalia/Portug

alia.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/rumunia/Rumunia.

pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/slowacja/Slowacja.

pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/szwecja/Szwecja.p

df

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/uk/Wielka_Brytani

a.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/wegry/Wegry.pdf

http://www.eures.praca.gov.pl/zal/warunki_zycia/wlochy/Wlochy.pd

f.

23

Forum Obywatelskiego Rozwoju

FOR zostało założone w 2007 roku przez prof. Leszka Balcerowicza, aby skutecznie
chronid wolnośd oraz promowad prawdę i zdrowy rozsądek w dyskursie publicznym.
Naszym celem jest zmiana świadomości Polaków oraz obowiązującego
i planowanego prawa w kierunku wolnościowym.

FOR realizuje swoje cele poprzez organizację debat oraz publikację raportów i analiz
podejmujących ważne tematy społeczno-gospodarcze, a w szczególności: stan
finansów publicznych, sytuację na rynku pracy, wolnośd gospodarczą, wymiar
sprawiedliwości i tworzenie prawa. Z inicjatywy FOR w centrum Warszawy
i w internecie został uruchomiony licznik długu publicznego, który zwraca uwagę
na problem rosnącego zadłużenia paostwa. Działania FOR to także projekty
z zakresu edukacji ekonomicznej oraz udział w kampaniach na rzecz zwiększania
frekwencji wyborczej.

Wspieraj nas!

Pomóż nam chronid wolnośd oraz promowad prawdę i zdrowy rozsądek
w dyskursie publicznym.

Zdrowy rozsądek oraz wolnościowy punkt widzenia nie obronią się same.
Potrzebują zaplanowanego, wytężonego i skutecznego wysiłku oraz Twojego
wsparcia.

Jeśli jest Ci bliski porządek społeczny szanujący wolnośd i obawiasz się
nierozsądnych decyzji polityków udających na Twój koszt Świętych Mikołajów,
poprzyj nasze działania swoim darem pieniężnym. Twój dar umożliwia nam
działalnośd oraz potwierdza słusznośd i skutecznośd naszego wysiłku.

Każda darowizna jest dla nas ważna. Potrzebujemy zwłaszcza regularnego wsparcia.
Zachęcamy do dokonywania nawet niewielkich, lecz regularnych wpłat.

Już dziś pomóż nam chronid wolnośd - obdarz nas swoim wsparciem i zaufaniem.

Wyślij przelew na konto FOR (w PLN): 68 1090 1883 0000 0001 0689 0629

Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju - FOR
Al. J. Ch. Szucha 2/4 lok. 20
00-582 Warszawa

Kontakt
tel. [phone]
e-mail: [e-mail]
www.for.org.pl

Kontakt do autora analizy
Kamila Ferenc
tel.: [phone], e-mail: [e-mail]

Dołącz do nas: facebook.com/FundacjaFOR

UlepszPrawo.pl jest projektem w ramach Forum Obywatelskiego Rozwoju, którego
zadaniem jest opracowywanie gotowych do wdrożenia propozycji likwidacji barier
rozwoju. Więcej na: ulepszprawo.pl