PIELĘGNACJA PACJENTÓW Z SCHORZENIAMI UKŁADU POKARMOWEGO
NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE JEDNOSTKI CHOROBOWE:
Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy - MORBUS ULCEROSUS VENTRICULI
ET DUEDENI - jest to ubytek błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy mogący obejmować
błonę podśluzową i mięśniówkę.
Choroba Crohna - to przewlekłe zapalenie jelita cienkiego, ale może objąć każdy odcinek
przewodu pokarmowego.
Polipy jelita grubego - są to łagodne guzy błony śluzowej jelita grubego mogące przejść w postać
złośliwą.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego- COLITIS ULCEROSA - przewlekłe zapalenie jelita
grubego.
Guzki krwawnicze -są to workowate rozszerzenia splotu żylnego odprowadzającego krew z
dolnego odcinka odbytnicy (żylaki odbytu)
Rak jelita grubego - CARCINOMA COLONIS
ELEMENTY PROCESU PIELĘGNOWANIA PACJENTA ZE SCHORZENIAMI
UKŁ.POKARMOWEGO.
ZBIERANIE INFORMACJ :
Wywiad - warunki bytowe, nawyki żywieniowe, tryb życia, liczba i czas przyjmowania posiłków,
używki, związek między spożywanymi pokarmami a występującymi dolegliwościami, zawód
(stres) , przebyte choroby, operacje, stan uzębienia.
Obserwacja - (główne objawy chorobowe)
•
Ból - umiejscowienie , okoliczności towarzyszące jego pojawieniu, czas wystąpienia ,
rodzaj bólu /słaby, średni, bardzo silny, promieniujący/.
* w prawym podżebrzu promieniujące do prawej łopatki- choroby pęcherzyka żółciowego
i dróg żółciowych
* w prawym podżebrzu bliżej okolicy lędźwiowej lecz promieniujący do dołu - schorzenia
prawej nerki
* w lewym podżebrzu i śródbrzuszu, opasujące promieniujące w lewo- ostre i przewlekłe
schorzenia trzustki
* w środkowym nadbrzuszu - bóle żołądka
* w śródbrzuszu bóle kurczowe - ostre stany zapalne jelita cienkiego
* w prawym podbrzuszu - zapalenie wyrostka robaczkowego, mogą być być bóle
owulacyjne
* w środkowym podbrzuszu - schorzenia pęcherza moczowego, lub końcowego odcinka
jelita grubego
•
Wymioty - wygląd, ilość, związek czasowy z jedzeniem, czy wystąpiły nudności, zapach
Przyczyną wymiotów mogą być nie tylko schorzenia przewodu pokarmowego ale również
mogą występować w schorzeniach OUN / np. zap. opon mózgowo -rdzeniowych/,
w zatruciach zewnątrz pochodnych /np. metalami ciężkimi/, wewnątrzpochodnych
/ np. mocznica/.
•
Zaburzenia połykania - DYSPHAGIA - trudności z przesuwaniem pokarmu z jamy ustnej
do przełyku lub wzdłuż przełyku.
•
Krwawienia z przewodu pokarmowego- objawem są : obfite wymioty krwiste, fusowate,
czarne stolce lub z domieszką świeżej krwi, bladość powłok skórnych / niedokrwistość /,
tętno słabo napięte przyspieszone, spadek ciśnienia, przy perforacji do wewnątrz jamy
brzusznej zapalenie otrzewnej.
* z górnego - przyczyną mogą być choroba wrzodowa i nowotwory żołądka i dwunastnicy
oraz żylaki przełyku. - świeża krew lub strawiona, niewielkie długotrwałe krwawienia
prowadzące do niedokrwistości.
* zdolnego odcinka przewodu pokarmowego - mogą towarzyszyć zapaleniu jelit,
nowotworom, uchyłkom i żylakom odbytu
•
Biegunki- liczne w ciągu doby półpłynne lub płynne stolce mogące zawierać śluz, świeżą
krew, cuchnące./ zakażenia bakteryjne; zaburzenia metaboliczne:nadczynność tarczycy ,
choroba Addisona ; zatrucia; nerwica; antybiotykoterapia ; schorzenia trzustki; sch. jelit.
•
Zaparcia - stolec raz na kilka dni./ rozleniwienie perylstatyki jelit lub osłabienie
mięśniówki jelita grubego/
Objawy: bóle głowy, złe samopoczucie, przygnębienie, pełność w brzuchu, osłabienie
łaknienia, niesmak.
•
Wzdęcia - gazy powstałe przy procesach fermentacyjnych, gnilnych w jelitach.
•
Łaknienie i pragnienie - czy wystąpiły w ostatnim czasie zmiany
•
Odbijanie - usuwanie nagromadzonych gazów w żołądku.
•
Zgaga - zarzucanie treści żołądkowej do przełyku.
Analiza dokumentacji - karta gorączkowa, karta zleceń lekarskich, wyniki badań
laboratoryjnych
PROBLEMY PIELĘGNACYJNE I ICH REALIZACJA
Zapewnienie choremu właściwego żywienia - jakościowo, ilościowo, dostosowane do jednostki
chorobowej (diagnozy lekarskiej), stanu ogólnego pacjenta.
•
ostry nieżyt żołądka - głodówka 1-2 dni, płyny obojętne, następnie rozszerzamy dietę
począwszy od kleików podajemy kolejne pokarmy łatwo strawne obserwując ich
tolerancję.
•
Przy wymiotach - żywienie pozajelitowe.
•
Brak łaknienia - pokarmy kolorowe, świeże , estetycznie podane często w małych ilościach.
zapewnienie spokoju fizycznego i psychicznego - dobór sali, współtowarzyszy, blisko toalety
/biegunki, wymioty/, dostarczenie miski nerkowatej i płatków ligniny.
Opanowanie bólu - środki p/bólowe zgodnie z zaleceniem lekarza.
przygotowanie chorego do badań diagnostycznych .
•
Psychiczne - omówienie z pacjentem przebiegu badania i jego celowości wykonania.
•
Fizyczne - oczyszczenie określonego odcinka przewodu pokarmowego z zalegających treści
pokarmowych w zależności od zleconego badania diagnostycznego.
•
USG jamy brzusznej - na czczo
•
Gastroskopia- na czczo
•
Rektoskopia - oczyszczony dolny odcinek przewodu pokarmowego /lewatywa wieczorem i
rano, na czczo/.
•
Kolonoskopia - dokładne oczyszczenie jelita grubego od góry i dołu/ 2 dni przed badaniem
dieta płynna, dzień przed tylko śniadanie po południu g.15.00 X-PREP plus 3 litry wody
niegazowanej,. Wieczorem i rano głęboka lewatywa, na czczo.
•
Zgoda pisemna pacjenta na badania inwazyjne
Właściwy kontakt z rodziną- informacja o uwarunkowaniach dietetycznych, atmosfera spotkań,
edukacja zdrowotna, wsparcie psychiczne chorego i rodziny.
Zapewnienie czystości - Jamy ustnej, krocza i okolicy odbytu, ciała, otoczenia, posiłków.
Opieka nad pacjentem o niepomyślnym rokowaniu - winna być rzetelna , działania opiekuńcze,
lecznicze skierowana na zachowanie godności chorego, minimalizacji cierpienia, zapewnienie
wszechstronnej opieki i wsparcia zarówno choremu jak i rodzinie. Pielęgniarka winna aktywnie
współpracować z zespołem terapeutycznym by przygotować chorego na godne odejście niezależnie
od przekonań religijnych.
LITERATURA:
1.Choroby wewnętrzne - red. Wojciech Pędich, Iwona Jakubowska-Kuźmiuk - PZWL W-wa 1999
2.Ćwiczenia z chorób wewnętrznych pielęgniarstwa internistycznego – J.Szewieczek, I.Caus –
Śląska Akademia Medyczna 1999
3.Pielęgniarstwo – Olaf Krischnick – Urban & Partner, Wrocław 2001
4.Zarys chorób wewnętrznych dla studentów pielęgniarstwa – pod red. Jadwigi Daniuk, Grażyny
Jurkowskiej – CZELEJ, Lublin 2005.
