Do redakcji często docierają listy i pytania
związane z cewkami. Większość elektroni-
ków twierdzi, że konstrukcje w.cz. są trudne
do odwzorowania, ponieważ jest w nich za-
zwyczaj po kilka obwodów rezonansowych
LC. Znacznie łatwiej buduje się i uruchamia
takie układy, używając typowych obwodów
w postaci gotowych cewek w tym krajowych
typu 7x7.
Najczęściej zadawane są pytania o okre-
ślanie indukcyjności cewek fabrycznych, jak
również cewek w wykonaniu amator-
skim.
Na rynku można spotkać miniaturowe
cewki wyglądem przypominające rezy-
story 0,25W z różnobarwnym kodem pa-
skowym. Są to dławiki typu CEC o in-
dukcyjności od 0,1
µH do 1mH. Mają one
średnicę 2,7mm oraz długość cewki
6mm (całkowita długość z końcówkami
o średnicy 0,5mm wynosi około 60mm).
Wartość indukcyjności tych podzespo-
łów oznacza się za pomocą czterech na-
malowanych pasków w trzynastu kolo-
rach (K1...K3) oraz tolerancję w % (K4-
pasek skrajny). Wartości dławików o in-
dukcyjnościach od 0,1
µH do 1,5µH wy-
stępują z tolerancją +/-20%, zaś od
1,8uH do 1mH z tolerancją +/- 10%. Ze
względu na nie największą dobroć tych
cewek (Q = 46...75) mogą one być stoso-
wane w obwodach zasilania w urządze-
niach komputerowych, audio-video,
RTV oraz jako obwody rezonansowe
w prostym sprzęcie radioamatorskim.
Na rysunku 1 pokazano sposób od-
czytu wielobarwnego kodu - induk-
cyjnosć w mikrohenrach, zaś w tabelce 1
przydatne inne parametry.
W tabeli 2 przedstawiono najistot-
niejsze parametry obwodów rezonanso-
wych 7x7 łącznie ze schematami połą-
czeń cewek. Obwody te, dawnych Zakła-
dów Materiałów Magnetycznych „Po-
lfer”, są podzespołami o dostrajanej in-
dukcyjności za pośrednictwem rdzeni
ferrytowych. Maksymalne wymiary ze-
wnętrzne obudów cewek w ekranujących
osłonach wynoszą: 7,3x7,7mm (podstawa)
i 12,6mm (wysokość).
Za miesiąc zostaną przedstawione spo-
soby określania indukcyjności cewek jed-
nowarstwowych. Będą zaprezentowane
także proste przystawki służące do pomia-
rów indukcyjności cewek.
Andrzej Janeczek
23
Podstawy
Elektronika dla Wszystkich
Oznacze- CEC L[uH] K1 K2 K3 K4 Q f[MHz] I[mA]
nie R[ ]
R10M
0,10
br
cz
sreb
-
45
25,20
1220
0,08
R12M
0,12
br
czer
sreb
-
45
25,20
1200
0,08
R15M
0,15
br
ziel
sreb
-
50
25,20
1160
0,09
R18M
0,18
br
sz
sreb
-
50
25,20
1120
0,09
R22M
0,22
czer
czer
sreb
-
55
25,20
1080
0,10
R27M
0,27
czer
f
sreb
-
55
25,20
1040
0,10
R33M
0,33
p
p
sreb
-
60
25,20
1000
0,11
R39M
0,39
p
b
sreb
-
60
25,20
960
0,12
R47M
0,47
ż
f
sreb
-
65
25.20
880
0,12
R56M
0,56
ziel
nieb
sreb
-
65
25,20
840
0,13
R68M
0,68
nieb
sz
sreb
-
70
25,20
800
0,15
R82M
8,20
sz
czer
sreb
-
70
25,20
760
0,19
1ROM
1,00
br
cz
zł
-
75
25,20
700
0,20
1R2M
1,20
br
czer
zł
-
65
7,96
660
0,22
1R5M
1,50
br
ziel
zł
-
75
7,96
620
0,23
1R8K
1,80
br
sz
zł
sreb
75
7,96
580
0,25
2RK
2,20
czer
f
zł
sreb
70
7,96
550
0,30
2R7K
2,70
czer
f
zł
sreb
65
7,96
520
0,35
3R3K
3,30
p
p
zł
sreb
80
7,96
500
0,50
3R9K
3,90
p
b
zł
sreb
80
7,96
490
0,60
4R7K
4,70
ż
f
zł
sreb
80
7,96
430
1,00
5R6K
5,60
ziel
nieb
zł
sreb
80
7,96
420
1,00
6R8K
6,80
nieb
sz
zł
sreb
80
7,96
380
1,10
8R2K
8,20
sz
czer
zł
sreb
80
7,96
340
1,20
100K
10,00
br
cz
cz
sreb
75
7,96
320
1,30
120K
12,00
br
czer
cz
sreb
65
2,52
300
1,50
150K
15,00
br
ziel
cz
sreb
65
2,52
290
1,70
180K
18,00
br
sz
cz
sreb
70
2,52
270
1,80
220K
22,00
czer
czer
cz
sreb
70
2,52
240
2,00
270K
27,00
czer
f
cz
sreb
70
2,52
230
2,20
330K
33,00
p
p
cz
sreb
70
2,52
220
2,40
390K
39,00
p
b
cz
sreb
65
2,52
210
2,60
470K
47,00
ż
f
cz
sreb
65
2,52
200
2,70
560K
56,00
ziel
nieb
cz
sreb
65
2,52
190
3,00
680K
68,00
nieb
sz
cz
sreb
60
2,52
180
3,30
820K
82,00
sz
czer
cz
sreb
60
2,52
180
3,70
101K
100,00
br
cz
br
sreb
55
2,52
160
4,20
121K
120,00
br
czer
br
sreb
55
0,796
140
5,00
151K
150,00
br
ziel
br
sreb
55
0,796
140
5,50
181K
180,00
br
sz
br
sreb
55
0,796
130
8,50
221K
220,00
czer
czer
br
sreb
55
0,796
110
9,50
271K
270,00
czer
f
br
sreb
55
0,796
100
10,50
331K
330,00
p
p
br
sreb
60
0,796
90
11,50
391K
390,00
p
b
br
sreb
50
0,796
80
18,50
471K
470,00
ż
f
br
sreb
50
0,796
80
22,00
561
560,00
ziel
nieb
br
sreb
50
0,796
65
24,00
681K
680,00
nieb
sz
br
sreb
50
0,796
55
26,00
821K
820,00
sz
czer
br
sreb
50
0,796
50
28,00
102K
1000,00
br
cz
czer
sreb
50
0,796
50
33,00
Rys. 1
Tabela 1
Oznacze-
nie7x7
Zastosowanie f [MHz] L [uH]
102
Cew. filtru pasmowego
0,465
72,8
108
Cew. - pułapka 30MHz obw. wejść. 15
0,465
64,8
131
Cew. - pułapka 41,5MHz lub filtr pasmowy
0,465
17,3
230
Cew. filtru pasmowego
10,7
0,72
311
Cew. - pułapka 31,5MHz
0,2
762,0
1
313
Cew. - pułapka 39,5MHz
1,0
390,0
314
Cew. do ARcz.
1,0
177,0
315
Cew. p.cz. AM
0,6
343,0
319
Cew. do systemu INFO
1,0
43,7
320
Cew. pułapka 6,5MHz ow. fonii
1,0
79,7
408
Cew. detektora ARcz
3,0
46,8
409
Obw. filtru p.cz. AM
6
5,85
421
Obw. p.cz. FM
6
1,85
425
Obw. det. kondycyjnego p.cz. FM
6
1,53
2
124
Cew. obw. det. AM
0,465
122,0
125
Cew. filtru p.cz. AM pierw.
0,465
25,2
133
Cew. filtru p.cz. AM wtór.
0,465
55,6
134
Cew. filtru p.cz. FM wtór.
0,465
123,0
140
Cew. filtru p.cz. FM
0,465
5850
235
Cew.p.cz. FM
10,7
0,39
323
Cew. p.cz. FM
1,0
187,0
325
Cew. filtru p.cz. AM
1,0
84,0
413
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer.
6
22,5
420
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer.
6
2,93
426a
Cew. osc. f. dł.
10,7
2,90
427A
Cew. osc. f. śr.
15
1,0
434A
Obw. det. FM pierw.
6
7,0
435A
Obw. det. FM pierw.
6
4,45
437A
Obw. det. FM wtór.
10,7
1,80
440
Obw. det. FM wtór.
6
3,7
451
Obw. p.cz. FM
6
0,61
452
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer.
6
3,11
453
Cew. obw. det. AM
6
4,26
457
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer. wtór.
15
1,15
501
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer.
6
1,5
506A
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer. pierw.
15
0,61
507A
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer. wtór.
15
0,80
508
Cew. obw. det. FM wtór.
30
0,49
509
Cew. obw. det. FM pierw.
1,4
510
Cew. p.cz. FM
15
1,05
511
Cew. osc. f.śr.
30
0,70
512
Cew. osc. f.śr.
15
2,61
513
Cew. osc. f. dł
30
0,62
515
Cew. osc. f. dł.
15
0,94
139
Cewka osc. f. dł.
0,465
468,0
3
326
Cew. osc. f. kr.
0,2
4216,0
450
Obw. filtru p.cz. FM
6
9,25
516
Cew. filtru pasmowego
15
1,02
132
Cew. - pułapka 30MHz obw. wejść. 15
0,465
731,0
4
233
Cew. - pułapka 41,5MHz lub filtr pasmowy
10,7
1,25
237
Cew. filtru pasmowego
10,7
2,69
103
Cew. - pułapka 31,5MHz
0,465
72,8
5
115
Cew. - pułapka 39,5MHz
0,465
588,0
116
Cew. do ARcz.
0,465
601,0
204
Cew. p.cz. AM
10,7
1,36
217
Cew. do systemu INFO
10,7
1,09
227
Cew. pułapka 6,5MHz ow. fonii
10,7
2,27
229
Cew. detektora ARcz
10,7
1,80
101
Obw. filtru p.cz. AM
0465
72,8
6
104
Obw. p.cz. FM
0,465
116,0
105
Obw. det. kondycyjnego p.cz. FM
0,465
72,8
317
Cew. obw. det. AM
1,0
347,0
7
318
Cew. filtru p.cz. AM pierw.
1,0
101,0
210
Cew. filtru p.cz. AM wtór.
10,7
2,43
8
202
Cew. filtru p.cz. FM wtór.
10,7
2,43
9
203
Cew. filtru p.cz. FM
10,7
3,95
208
Cew.p.cz. FM
10,7
3,95
226
Cew. p.cz. FM
10,7
2,43
113
Cew. filtru p.cz. AM
0,465
408
10
114
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer.
0,465
122,0
117
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer.
0,465
585,0
118
Cew. osc. f. dł.
0,465
585,0
122
Cew. osc. f. śr.
0,465
358,0
123
Obw. det. FM pierw.
0,465
408,0
218
Obw. det. FM pierw.
10,7
4,18
219
Obw. det. FM wtór.
10,7
6,71
228
Obw. det. FM wtór.
10,7
3,76
301
Obw. p.cz. FM
1,0
168,0
302
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer.
1,0
120,0
303
Cew. obw. det. AM
0,6
163,0
304
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer. wtór.
0,6
226,0
401
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer.
6,0
4,5
403
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer. pierw.
6,0
6,4
201
Cew. filtru p.cz. AM z rez. cer. wtór.
10,7
2,43
11
205
Cew. obw. p.cz. AM
10,7
2,43
12
119
Cew. detektora AM
0,465
35,4
129
Cew. filtru p.cz. FM
0,465
25,2
135
Cew. filtru p.cz. FM
0,465
116,0
137
Cewka p.cz. FM
0,465
249,0
220
Cew. osc. f. śr.
10,7
1,09
232
Cew. filtru p.cz.
10,7
1,03
236
Cew. osc. f. dł.
10,7
1,38
329
Cew. osc. f. dł.
1,2
145,0
332
Cew. osc. f. dł.
1,0
33,7
333
Cew. osc. f. dł.
0,6
195,2
334
Cew. obw. wejść. f. kr.
1,0
266,3
336
Cew. obw. wejść. f. kr
0,6
234,2
337
Cew. filtru p.cz.
1,0
180,7
426
Cew. obw. wejść f. kr.
10,7
2,90
427
Cew. obw. wejść. f. kr.
15
1,0
433
Cew. obw. wejsć. f. kr.
6
11,3
434
Cew. obw. częst. różnicowej
6
7,0
435
Cew. osc. 49m-16m
6
4,95
437
Cew. - pułapka częst. różnicowej
10,7
1,80
441
Cew. obw. wejść. f. kr.
6
3,7
458
Cew, obw. wejść. f. kr.
15
0,79
459
Obwód referencyjny ukł. scalonego
6
9,37
506
Cew. detektora wizji
15
0,61
507
Cew. reg. gramofonu
15
0,80
514
Cew. osc. f. kr.
30
0,70
518
Cew. filtru p.cz.-tor wizji
15
0,32
330
Cew. osc. II mieszacza
0,6
439,2
13
436
Cew. osc. f. kr.
3
25,5
517
Cew. osc. f. kr.
15
1,02
454
Cew. osc. f. kr.
6
3,82
444
Cew. osc. f. kr.
10,7
1,3
14
445
Cew. osc. f. kr.
10,7
2,45
446
Cew. osc. f. kr.
10,7
1,97
447
Cew. osc. f. kr.
15
1,50
448
Obw. filtru p.cz. AM
15
0,86
504
Obw. filtru p.cz. FM
15
0,62
505
Obw. det. FM pierw.
15
0,48
126
Cew. filtru p.cz. FM
0,465
1158,0
15
221
Obw. p.cz. FM
10,7
2,11
16
222
Obw. filtru p.cz. AM
10,7
2,43
231
Obw. det. AM
10,7
2,11
234
Obw. filtru p.cz. AM
10,7
2,69
120
Obw. det. FM wtór.
0,465
1158,0
17
121
Cew. filtru p.cz. AM pierw.
0,465
731
138
Cew. filtru p.cz. AM
0,465
1136,0
223
Cew. filtru p.cz. FM
10,7
5,60
106
Cew. obw. p.cz. AM
0,465
64,8
18
127
Cew. detektora AM
0,465
17,3
216
Cew. filtru p.cz. FM
10,7
2,07
422
Cew. obw. wejść.
6
6,4
19
107
Cew. filtru p.cz. AM wtór.
0,465
123,0
305
Cew. filtru wejść. f. dł. wtór.
0,2
3720,0
20
307
Cew. filtru wejść. f. śr. II wtór.
1,0
113.0
309
Cew. filtru wejść. f. śr. I pierw.
0,6
360,0
308
Cew. filtru wejść. f. śr. II pierw.
1,0
113,0
316
Cew. filtru wejść. f. dł. pierw.
0,2
3720,0
110
Cew. obw. det. AM pierw.
0,465
54,3
21
109
Cew. obw. det. AM wtór.
0,465
64,8
22
111
Cew. obw. det. AM wtór.
0,465
116,0
23
310
Cew. osc. f. śr. I
1,0
124,0
24
312
Cew. osc. f. dł.
1,0
261,0
410
Cew. osc. f. śr. II
3
70,3
405
Obw. filtru wejść. f. kr. (49m) wtór.
6,0
6,2
25
406
Obw. filtru wejść. f. kr. (49m) pierw.
6,0
6,0
211
Obw. filtru p.cz. FM pierw.
10,7
2,43
26
212
Obw. filtru p.cz. FM wtór.
10,7
3,95
207
Obw. filtru p.cz. FM wtór.
10,7
2,43
27
215
Obw. filtru p.cz. FM ew. pierw.
10,7
2,43
28
213
Obw. det. FM pierw.
10,7
2,43
29
407
Obw. osc. f. kr. (49m)
6,0
5,0
30
214
Obw. det. FM wtór.
10,7
3,95
31
J
J
a
a
k
k
o
o
k
k
r
r
e
e
ś
ś
l
l
i
i
ć
ć
i
i
n
n
d
d
u
u
k
k
c
c
y
y
j
j
n
n
o
o
ś
ś
ć
ć
c
c
e
e
w
w
e
e
k
k
część 1
24
Podstawy
Elektronika dla Wszystkich
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
31
27
28
29
30