Poradnik gry na gitarze
„Podstawowy kurs na
gitarze w 8 punktach”
Karolina Szupiluk
ZHP ELBLAG 2012
Spis Treśśśści
•
Przedmowa
1.
Budowa gitary
2.
Trzymanie gitary
3.
Strojenie gitary
4.
Chwyty
5.
Bicie
6.
Transponowanie
7.
Tabulatura
8.
Piórkowanie
•
Zakończenie
•
Piosenki harcerskie
Przedmowa
Kurs przeznaczony jest dla wszystkich samouków, którzy
chcieliby się nauczyć grac na gitarze prostych piosenek, np.
harcerskich. Jest to naprawdę proste, jeżeli codziennie
przynajmniej pół godziny będziecie ćwiczyć. Systematyczność i
pozytywne nastawienie mogą zdziałać wiele. Sama jestem
samoukiem i wiem, że wiele takich poradników w nie do końca
jasny sposób tłumaczy, dlatego ja spróbuje w prosty i
przystępny sposób to zrobić. Pamiętaj!! Od razu wszystko ci
nie wyjdzie i trzeba ćwiczyć, ale na pewno dasz radę☺ Mi też
się udało.
1
Budowa gitary
Na początku warto by było poznać, z czego jest zbudowana
gitara i jak to możliwe, że gra.
WĘdrowiec
Jestem wędrowcem zieleni przejrzystej
C G a C
Jestem harcerzem z krwi i kości czystej
F C d G
Zapatrzony w szare klucze żurawie
C G a C
Zasłuchany w polne kwiaty w trawie
F C F G
La la la...
Kim byłbym gdyby nie rozkosz życia
Kim gdyby nie skautowy styl życia
A tak swe istnienie przypisuje Tobie
I harcerstwu, czyli temu co robię
La la la.
Nie zamienię tego kawałka chleba
Do samego końca, aż pójdę do nieba
A tam w mundurkach i krótkich spodenkach
Będziemy Boga nosić na rękach
2
19
Harcerskie ideały
Na ścianie masz
D A e
kolekcję swoich
barwnych wspomnień
Suszony kwiat, naszyjnik, wiersz i liść
Już tyle lat przypinasz szpilką na tej słomie
To wszystko, co cenniejsze jest nisz skarb
Po środu sam generał Robert Baden Powell
Rzeźbiony w drewnie lilijki smukły kształt
Jest krzyża znak i biały orzeł jest koronie
A zaraz pod nim harcerskich 10 praw
Ramię pręż słabość krusz
i nie zawiedź w potrzebie
Podaj swą pomocą dłoń tym co liczą na ciebie
Zmieniaj świat zawsze bądź
sprawiedliwy i odważny
Śmiało zwalczaj wszelkie zło
niech twym bratem będzie każdy
I świeć przykładem świeć
G A D
I leć w przestworza leć
I nieś ze sobą wieść
Że być harcerzem chcesz
Główka
- spełnia niewątpliwie ważną funkcję estetyczną i dekoracyjną.
Oprócz mniej lub bardziej wymyślnego kształtu to właśnie na niej dumnie
wypisana jest nazwa firmy, która wyprodukowała Twoją gitarę. Poza tym to
tutaj zamocowane są stroiki.
Stroiki
- zwane również kluczykami, małe elementy mechaniczne, które
składają się patrząc od góry z kołeczka i dziurki, zapewniających trzymanie
strun. Z boku natomiast można dostrzec pokrętełko, obracające wcześniej
wspomnianym kołeczkiem, co z kolei powoduje naciąganie lub luzowanie
struny, a to sprawia, że ma ona wyższy lub niższy dźwięk lub w przypadkach
ekstremalnych powoduje jej przeciągnięcie i zerwanie, co kończy się wizytą
w sklepie muzycznym.
Gryf
- na nim zamocowane są progi oraz zamieszczone pomocnicze kropki
lub wzorki, najczęściej z masy perłowej, które ułatwiają orientowanie się w
odnajdowaniu określonego progu.
Progi
- metalowe sztabki nabite na gryf, określają miejsca wydobywania
dźwięków z gitary, każdy kolejny próg oznacza dźwięk wyższy od
poprzedniego o pół tonu (lub inaczej mówiąc - półton). Progi numerujemy
kolejno idąc od główki w stronę pudła rezonansowego, im dalej tym
znajdują się one coraz bliżej siebie.
Pudło rezonansowe
- element wzmacniający, bez niego dźwięki
wydobywane z gitary zostałyby łatwo zagłuszone przez przelatującego
komara. W chwili szarpnięcia struny wierzch pudła wchodzi w drgania a
dzięki temu, że ma dużą powierzchnię, muzyka jest głośna, tym głośniejsza
im większy rozmiar pudła.
3
18
Skutkiem ubocznym istnienia pudła jest okazyjne obijanie go podczas
transportu gitary przez niewprawnych gitarzystów. Efektem tego zdarzenia
jest chwilowy strach "o Jezu moja gitara!", wynikający głównie z wydobycia
się całkiem donośnego dźwięku, który jednak bierze się tylko z tego, że
pudło rezonansowe tak go wzmacnia, a instrumentowi nic się wielkiego nie
dzieje.
Otwór rezonansowy
- to specjalny otwór, którym z gitary wydostaje
się wzmocniony w pudle dźwięk. Trochę rzadziej wpada tam również piórko
(zwane inaczej kostką), wypuszczone z ręki muzyka, co powoduje
konieczność wykonywania niezwykle śmiesznych i nerwowych ruchów gitarą
w celu skłonienia go do wypadnięcia.
Mostek
- przyklejony jest do czoła pudła, na nim znajduje się poprzeczka,
która stanowi punkt podparcia dla strun oraz małe kołeczki, które
unieruchamiają końcówki strun. Poprzeczka najczęściej ułożona jest pod
kątem a w niektórych gitarach podpórka pod każdą ze strun jest nieco inna.
Struny
- są źródłem dźwięku. Ich szarpanie powoduje niezwykle miłe
doznania słuchowe i uśmiech na twarzy osoby trzymającej gitarę, nierzadko
również osób znajdujących się w pobliżu.
Strun jest najczęściej sześć, trzy najgrubsze zwane są basowymi, a kolejne
trzy cieńsze wiolinowymi.
Szara lilijka
Gdy zakochasz się w szarej lilijce
a d
I w świetlanym harcerskim krzyżu,
E a
Kiedy olśni Cię blask ogniska,
Radę jedną Ci dam:
Załóż mundur i przypnij lilijkę,
ad
Czapkę na bakier włóż,
GCE
W szeregu stań wśród harcerzy,
ad
I razem z nami w świat rusz.
Ea
Razem z nami będziesz wędrował,
Po Łysicy i Świętym Krzyżu,
Poznasz urok Gór Świętokrzyskich,
Które powiedzą Ci tak:
Załóż mundur i przypnij lilijkę,
Czapkę na bakier włóż,
W szeregu stań wśród harcerzy,
I razem z nami w świat rusz.
Gdy po latach będziesz wspominał,
Stare dzieje z harcerskiej drużyny,
Swemu dziecku, co dorastać zaczyna,
Radę jedną mu dasz..
Załóż mundur i przypnij lilijkę,
Czapkę na bakier włóż,
W szeregu stań wśród harcerzy,
I razem z nami w świat rusz.
4
17
Trzymanie gitary
Każdy profesjonalny gitarzysta powie Ci, że to jest
prawidłowa pozycja grania przy gitarze
klasycznej, lecz przy gitarach akustycznych
możesz siedzieć i tak.
Tak naprawdę, możesz wybrać wygodniejszą dla siebie pozę.
Pamiętaj jednak, aby gitara nie była przechylona <prawidłowa to
pozycja: pudło prostopadłe do kolana>
•
Lewa ręka
Co zrobić z nią? Należy jak najbardziej prostopadle do gryfu by nie
zahaczać strun, a kciuk w g. klasycznej nie powinien wystawać
ponad gryf, co innego w gitarze elektrycznej bądź akustycznej
Płonie ognisko
Płonie ognisko
Płonie ognisko
Płonie ognisko
Płonie ognisko i szumią knieje
a E a
Drużynowy jest wśród nas
a E a
Opowiada starodawne dzieje
a E a
Bohaterski wskrzesza czas
a E a
O rycerstwie spod kresowych stanic
C G
O obrońcach naszych polskich granic
d E a
A ponad nami wiatr szumny wieje
a E a
I dębowy huczy las
a E a
Już do odwrotu głos trąbki wzywa
Alarmując ze wszech stron
Staje wiara w ordynku szczęśliwa
Serca biją w zgodny ton
Każda twarz się uniesieniem płoni
Każdy laskę krzepko dzierży w dłoni
A z młodzieńczej się piersi wyrywa
Pieśń potężna, pieśń jak dzwon
5
16
Płonie
ognisko
Harcerskie
ideały
Wędrowiec
15
•
Prawa ręka
Łokieć opiera się o pudło rezonansowe a dłoń swobodnie
spuszczona do
Strojenie gitary
Gitarę tak naprawdę można troić na wiele sposobów do
wyboru do koloru. Stroiki są piszczałkowe, elektroniczne i
kamerton.
Ja polecam elektroniczny, gdyż nie trzeba mieć dobrego
słuchu. Wystarczy takie urządzenie, uderzyć w strunę i kolor
zielony diody wskazuje, że jest nastrojona. Gdy czerwona
należy uderzać w pustą strunę i przekręcać kluczyki, aż zapali
się zielone.
Od piszczałki lub kamertonu możemy nastroić pierwszą
strunę od dołu <E.> Tak jak w przypadku elektronicznego.
Resztę należy po kolei, czyli
tak jak na rysunku> i porównujemy dźwięki i stroimy. Gdy są
takie same przechodzimy do kolejnej trzeciej struny.
Naciskamy strunę G i uderzając najpierw H a potem G
porównujemy i stroimy. I tak ze wszystkimi. Proste, prawda?
Szara
lilijka
Łokieć opiera się o pudło rezonansowe a dłoń swobodnie
spuszczona do bicia.
Strojenie gitary
Gitarę tak naprawdę można troić na wiele sposobów do
wyboru do koloru. Stroiki są piszczałkowe, elektroniczne i
Ja polecam elektroniczny, gdyż nie trzeba mieć dobrego
słuchu. Wystarczy takie urządzenie, uderzyć w strunę i kolor
azuje, że jest nastrojona. Gdy czerwona
należy uderzać w pustą strunę i przekręcać kluczyki, aż zapali
Od piszczałki lub kamertonu możemy nastroić pierwszą
strunę od dołu <E.> Tak jak w przypadku elektronicznego.
Resztę należy po kolei, czyli przyciskamy strunę H <w miejscu
tak jak na rysunku> i porównujemy dźwięki i stroimy. Gdy są
takie same przechodzimy do kolejnej trzeciej struny.
Naciskamy strunę G i uderzając najpierw H a potem G
porównujemy i stroimy. I tak ze wszystkimi. Proste, prawda?
6
Chwyty
Masz przed sobą najczęściej spotykane chwyty i jednocześnie
najłatwiejsze (w niektórych przypadkach uproszczone). Ta lista to
podstawa. Naukę chwytów należy zacząć właśnie od nich.
Linie poziome przedstawiają struny, linie pionowe - progi. Pierwsza
linia pozioma od góry odpowiada strunie E1, tej najcieńszej. Potem
kolejno występują struny H2, G3, D4, A5 i ostatnia struna basowa E6.
Cyfry nad górną linią odpowiadają numerowi progu. Natomiast cyfry
na liniach to numery palców. Palce lewej ręki układamy na gryfie
zgodnie z numeracją. Palce numerujemy następująco:
1 - palec wskazujący,
2 - palec środkowy,
3 - palec serdeczny,
4 - mały palec.
Chwyty w ostatnim rzędzie należą do kategorii chwytów Barre. Trzy
jedynki oznaczają, że palec wskazujący kładziemy na całej szerokości
gryfu. Są najtrudniejsze z tego zbioru. Niestety wiele piosenek z nich
korzysta, dlatego dołączyłem je do listy.
Zakonczenie
Tak naprawdę to jest mini poradnik w szczególności przeznaczony dla
harcerzy. Dzięki niemu można uzyskać wszystkie niezbędne podstawy,
lecz gdy je już opanujemy należy rozszerzać swoje wiadomości np.
przez Internet gdzie jest wiele artykułów albo filmików na
www.youtube.pl
, gdzie opisują jak grać poszczególne piosenki< wpisz
how to play…….. >. Na końcu oczywiście jest kilka piosenek harcerskich
z chwytami. Owocnej pracy z gitarą
☺
Mam nadzieje, że poradnik był
przydatny
7
14
Na przykład dla chwytu C-dur będzie to wyglądało tak (zaczynasz od
dźwięku C):
e |-----------0--------| « serdeczny
H |--------1-----1-----| « środkowy
G |-----0-----------0--| « wskazujący
D |--------------------|
A |--3-----------------| « kciuk
E |--------------------|
Analogicznie dla D-dur (zaczynasz od D):
e |-----------2--------|
H |--------3-----3-----|
G |-----2-----------2--|
D |--0-----------------|
A |--------------------|
E |--------------------|
W piórkowaniu chodzi o to by uderzając poszczególne struny
urozmaicić utwór i by ładniej brzmiał.
8
13
Piorkowanie
Generalnie rzecz biorąc, o palcowaniu mówimy, kiedy gramy na
gitarze nie piórkiem, lecz palcami. Szczególnie często w ten sposób
grają gitarzyści klasyczni. Z reguły kciuk wykorzystywany jest do gry
na strunach basowych, i to właśnie on prowadzi linię basową utworu,
natomiast pozostałe palce prawej dłoni grają na strunach wiolinowych
i odpowiadają za linię melodyczną. Tutaj natomiast chciałbym opisać
jedną z odmian palcowania, jaką jest palcowanie chwytów
gitarowych. Ten sposób gry polega na tym, że lewą dłonią łapiesz
najnormalniej w świecie jakiś chwyt gitarowy, jednak nie uderzasz po
strunach prawą dłonią, lecz grasz poszczególne dźwięki chwytu
osobno. Taki sposób jest wykorzystywany we wstępach do wielu
utworów, możesz, więc dzięki niemu urozmaicić swoją grę, zanim na
przykład przejdziesz do bicia i darcia, (ale to zabrzmiało;)).Pewnie
zastanawiasz się teraz, które dźwięki chwytu grać? Nie ma na to
jednej uniwersalnej reguły, natomiast bardzo często spotyka się taki
schemat:
•
łapiesz chwyt
•
kciukiem grasz dźwięk podstawowy chwytu
•
pozostałymi palcami prawej dłoni grasz tam i z powrotem, z
góry na dół i z dołu do góry poszczególne struny wiolinowe
Bicie
Jak już wiemy jak trzymać gitarę oraz jak trzymać chwyty przyszedł
czas na bicie. Wielu początkującym spędza sen z powiek, dlatego kilka
rad, które mogą pomóc.
Praktycznie w każdej piosence są inne chwyty gdyż, każdy
gitarzysta gra inaczej
Trzeba wiedzieć, w którym momencie zmieniać chwyty
Nie ma też uniwersalnego bicia, lecz w piosenkach harcerskich
na początku używałam jednego, a oto one:
Potrzeba czasu żeby samemu złapać rytm
Wsłuchuj się dokładnie w piosenki, w których słychać gitarę,
często można usłyszeć też bicie
Jeśli już jesteś w beznadziejnej sytuacji i nie wiesz jak to robić,
wejdź np. na youtube.pl odpal piosenkę gdzie ktoś gra na
gitarze i spisz bicie
9
12
Transponowanie
Czyli obniżanie lub podwyższanie tonacji utworu. A po ludzku? Jeżeli
tonacja jest dla ciebie za wysoka lub za niska by pośpiewać albo
brzmienie utworu ci nie pasuje wtedy:
http://www.cdur.pl/Transponowanie
Wpisujemy chwyty i transponujemy o wybraną wartość.
Tabulatura
Tabulatura to uproszczony zapis nutowy. 6 Linii odpowiada 6 strunom
a E1 to najcieńsza struna. Cyfry, które są zapisane to numer progu a
jak policzymy od E1 w dół będziemy wiedzieć, jaka to struna. Proste,
prawda?
Dla Elizy -Van Beethovena
1e: 0-0-0---------------------------------------
2b: -4-4--0-3-1---------1--0------0--1----------
3g: --------------2--2-2------1-1-------2-2-----
4d: ----------------2-2------2-2-------2-2------
5a: --------------0--------2---------0----------
6e: --------------------------------------------
1e: 0-0-0---------------------------------------
2b: -4-4--0-3-1---------1--0------------1-------
3g: --------------2--2-2------1--1-0-------2-2--
4d: ----------------2-2------2------------2-2---
5a: --------------0--------2------------0-------
6e: --------------------------------------------
1e: ------0-----1-0--------0---1---------------0-0-0-
2b: 0-1-3----1------3--3----3-------3-1--0-----------
3g: --------0-0-------0-0--------2----------1--------
4d: ----------------------------2-2--------2-2--2-2--
5a: ------3------------------------------2-----------
6e: ----------------3----------0---------------------
1e: 0-0-0-0-----------------------------------------
2b: -4-4-4--0-3-1---------1--0----0----1------------
3g: ---------------2--2-2------1-1-------2-2--------
4d: -----------------2-2------2-2-------2-2---------
5a: ---------------0---------2---------0------------
6e: ------------------------------------------------
I tak zaczynając od pierwszej tabulatury
Pierwsze, co uderzamy to uderzamy pustą E1
A potem na 4 progu 2B
A co jeśli są dwie w pionie
Po prostu szarpiemy
dwie na raz
na drugim progu struna
3G i pusta 5A
1e: 0-0-0---------------------------------------
2b: -4-4--0-3-1---------1--0------0--1----------
3g: --------------2--2-2------1-1-------2-2-----
4d: ----------------2-2------2-2-------2-2------
5a: --------------0--------2---------0----------
6e: --------------------------------------------
10
11
A a E e
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
E|---|---|---|---| E|---|---|---|---| E|---|---|---|---| E|---|---|---|---|
H|---|-4-|---|---| H|-1-|---|---|---| H|---|---|---|---| H|---|---|---|---|
G|---|-3-|---|---| G|---|-3-|---|---| G|-1-|---|---|---| G|---|---|---|---|
D|---|-2-|---|---| D|---|-2-|---|---| D|---|-3-|---|---| D|---|-3-|---|---|
A|---|---|---|---| A|---|---|---|---| A|---|-2-|---|---| A|---|-2-|---|---|
E|---|---|---|---| E|---|---|---|---| E|---|---|---|---| E|---|---|---|---|
C D d G
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
E|---|---|---|---| E|---|-2-|---|---| E|-1-|---|---|---| E|---|---|-4-|---|
H|-1-|---|---|---| H|---|---|-3-|---| H|---|---|-3-|---| H|---|---|---|---|
G|---|---|---|---| G|---|-1-|---|---| G|---|-2-|---|---| G|---|---|---|---|
D|---|-2-|---|---| D|---|---|---|---| D|---|---|---|---| D|---|---|---|---|
A|---|---|-3-|---| A|---|---|---|---| A|---|---|---|---| A|---|-1-|---|---|
E|---|---|---|---| E|---|---|---|---| E|---|---|---|---| E|---|---|-2-|---|
F H h B
1 2 3 4 2 3 4 5 2 3 4 5 1 2 3 4
E|-1-|---|---|---| E|-1-|---|---|---| E|-1-|---|---|---| E|-1-|---|---|---|
H|-1-|---|---|---| H|---|---|-4-|---| H|---|-2-|---|---| H|---|---|-4-|---|
G|---|-2-|---|---| G|---|---|-3-|---| G|---|---|-4-|---| G|---|---|-3-|---|
D|---|---|-4-|---| D|---|---|-2-|---| D|---|---|-3-|---| D|---|---|-2-|---|
A|---|---|-3-|---| A|-1-|---|---|---| A|-1-|---|---|---| A|-1-|---|---|---|
E|-1-|---|---|---| E|-1-|---|---|---| E|-1-|---|---|---| E|-1-|---|---|---|