Rozpuszczalność substancji w wodzie. Rodzaje roztworów
Każdą substancję cechuje jej rozpuszczalność, czyli maksymalna liczba gramów, którą można rozpuścić w 100 g
rozpuszczalnika w danej temperaturze i pod stałym ciśnieniem, aby otrzymać roztwór nasycony. Jest to taki roztwór,
w którym w danej temperaturze nie można rozpuścić już więcej danej substancji.
Rozpuszczalność jest cechą charakterystyczną substancji. Zależność między rozpuszczalnością a temperaturą
można przedstawić graficznie za pomocą krzywej rozpuszczalności.
Analiza wykresów rozpuszczalności umożliwia stwierdzenie, że rozpuszczalność substancji w wodzie zależy od
rodzaju substancji i temperatury. Rozpuszczalność większości substancji stałych w wodzie zwiększa się wraz ze
wzrostem temperatury. Rozpuszczalność gazów w wodzie zmniejsza się wraz ze wzrostem temperatury.
Przyjmując za kryterium rozpuszczalność, substancje można podzielić w następujący sposób:
Substancje
dobrze rozpuszczalne trudno rozpuszczalne praktycznie nierozpuszczalne
W zależności od wielkości cząstek substancji rozpuszczanej rozróżnia się roztwór właściwy, koloid i
zawiesinę.
Roztwór właściwy to roztwór, w którym cząstki substancji rozpuszczanej są niewidoczne - średnice cząstek
poniżej 10
-9
m (np. słona woda).
Koloid to mieszanina, w której średnice cząstek substancji rozpuszczanej wynoszą od 10
-9
m do 10
-7
m (np.
mleko).
Zawiesina to mieszanina, w której średnice cząstek substancji rozpuszczanej wynoszą od 10
-7
m do 10
-5
m
(np. woda z piaskiem).
Podział roztworów ze względu na ilość substancji rozpuszczanej
Roztwór nasycony - roztwór, w którym w danej temperaturze nie można już rozpuścić więcej danej
substancji.
Roztwór nienasycony - roztwór, w którym w danej temperaturze można jeszcze rozpuścić pewną ilość danej
substancji.
Roztwór stężony - roztwór, w którym masa substancji rozpuszczanej jest znaczna (kilkadziesiąt procent) w
stosunku do masy rozpuszczalnika (wody).
Roztwór rozcieńczony - roztwór, w którym masa substancji rozpuszczanej jest mata (kilka procent) w
stosunku do masy rozpuszczalnika (wody).