1
Kminek
Kmin, karolek
Carum carvi L. — Kminek zwyczajny (rodz. Umbelliferae)
2
Roślina dwuletnia, pospolita w Polsce. Rośnie na miedzach, łąkach i przydrożach. W
pierwszym roku wyrasta rozeta pierzastych liści, w drugim — wysoka, rozgałęziona łodyga.
Może byċ uprawiany w ogrodzie, ale jedynie na glebie żyznej, z duża zawartością wapnia,
wilgotnej i wolnej od chwastów. Wymaga stanowiska słonecznego, rosnąc w cieniu gromadzi
niewielkie tylko ilości olejku w owocach, a wiec jest mało użyteczny w lecznictwie.
Rozmnaża się przez siew.
Kminek zakwita w maju. Owoce dojrzewają w lipcu, w tym też okresie przystępujemy do
zbioru surowca. Dzień należy wybraċ pogodny. Wczesnym rankiem ścinamy rośliny,
wiążemy w snopki i suszymy. Po kilkudniowym suszeniu snopki młóci się, a otrzymane
owoce przesiewa. Surowiec należy przechowywaċ w płóciennych woreczkach.
Właściwości lecznicze
Surowcem są owoce (Fructus Carvi).
Skład chemiczny i działanie.
Owoce zawierają olejek lotny (karwon, limonen). olej tłusty, związki białkowe i cukrowe,
flawonoidy (kwercetyna, kemferol). Działają podobnie jak owoce kopru i anyżu —
wiatropędnie, pobudzają wydzielanie soków trawiennych oraz są środkiem poprawiającym
smak, m.in. leków.
Zastosowanie.
Lek wiatropędny i rozkurczowy. Stosuje się go w nadmiernej fermentacji jelitowej, przy
wzdęciach, kolce jelitowej, utracie apetytu. Czasami może wykazywaċ nieznaczne działanie
moczopędne, a także pobudzaċ wydzielanie żółci. Występujący w olejku lotnym karwon
działa toksycznie na robaki jelitowe. Kminek z racji swych właściwości mlekopędnych
zalecany jest matkom karmiącym; jednocześnie na niemowlęta karmione mlekiem matki
działa wiatropędnie.
Przetwory z kminku są szczególnie polecane u osób w podeszłym wieku oraz u małych
dzieci.
Postacie leku
Napar.
Łyżkę zmiażdżonych owoców kminku zalaċ wrzątkiem (l szklanka), przykryċ. Po 15
minutach odcedziċ. Piċ ciepły napar 3 razy dziennie po szklance (mlekopędny).
Napar z dodatkiem mięty i rumianku.
Zalaċ szklanką wrzątku l łyżeczkę kwiatów rumianku, 2 łyżeczki liści mięty, l łyżkę
zmiażdżonych owoców kminku, przykryċ. Odcedziċ po 15 minutach. Piċ ciepły napar 3 razy
dziennie
po
szklance
płynu
(kojący).
0,5—1 g sproszkowanego kminku zjadaċ z łyżeczką miodu lub powideł 2—4 razy
dziennie.
* * *
Kminek jest roślina miododajna, natomiast wysuszone ziele — po wymłóceniu i odsianiu
owoców — jest doskonałym, mlekopędnym dodatkiem do paszy dla bydła.