P

OLITECHNIKA

Ś

WIĘTOKRZYSKA

W

K

IELCACH

W

YDZIAŁ

E

LEKTROTECHNIKI,

A

UTOMATYKI

I

I

NFORMATYKI

L

ABORATORIUM

M

ETROLOGII (I)

I

NSTRUKCJA

L

ABORATORYJNA

T

EMAT

Ć

WICZENIA:

BADANIE MIERNIKÓW MAGNETOELEKTRYCZNYCH

METODĄ KOMPENSACYJNĄ

LABORATORIUM METROLOGII ELEKTRYCZNEJ (I)
Badanie mierników magnetoelektrycznych metodą kompensacyjną

2

1. Sprawdzanie woltomierza magnetoelektrycznego

Woltomierze o zakresach pomiarowych nie przekraczających zakresu
pomiarowego kompensatora sprawdzamy bez dzielnika napięcia.

Kompensator mierzy tu napięcie bezpośrednie na zaciskach miernika.
W przypadku gdy napięcie znamionowe sprawdzanego woltomierza jest
wyższe od górnej granicy zakresu pomiarowego kompensatora, stosuje się
dzielniki

napięć

i

sprawdzanie

przeprowadza

się

w

układzie

przedstawionym na rys. 1.

Kompensator mierzy tu napięcie zbierane z dzielnika napięcia, przy
czym przekładnia dzielnika musi być dobrana tak, aby napięcie mierzone
kompensatorem przy pełnym odchyleniu miernika nie przekraczało
znamionowego napięcia kompensatora.

2. Sprawdzanie amperomierza magnetoelektrycznego

Sprawdzanie amperomierza dokonujemy w układzie przedstawionym na
rys. 2.
Przed przystąpieniem do sprawdzania kontroluje się położenie
wskazówek przyrządów w stanie bezprądowym tzn. bada się czy wskazują
zera. W toku sprawdzania nastawia się wskazówkę przyrządu badanego
dokładnie na ocyfrowane działki skali.
Czynności nastawiania powtarza się dla każdej z ocyfrowanych działek
przy wzrastających do końca skali, a następnie malejących do zera
odchyleniach wskazówki. Za każdym razem pomiar napięcia dokonujemy
kompensatorem, przyjmując odczytaną na nim wartość za wartość
rzeczywistą.
W układzie służącym do sprawdzania amperomierzy wartość opornika
normalnego należy dobrać tak, by spadek napięcia na nim przy
maksymalnym odchyleniu miernika był dostatecznie duży (ze względu na
dokładność pomiaru), lecz nie przekraczał zakresu pomiarowego
kompensatora.

Celem sprawdzania jest wyznaczenie poprawek do wskazań miernika
dla szeregu punktów jego podziałki. Poprawka jest różnicą między
wartością poprawną a wartością wskazaną.

LABORATORIUM METROLOGII ELEKTRYCZNEJ (I)
Badanie mierników magnetoelektrycznych metodą kompensacyjną

3

Układy pomiarowe:

Rys. 1 Układ do sprawdzania woltomierza magnetoelektrycznego

Rys. 2 Układ do sprawdzania amperomierza magnetoelektrycznego

LABORATORIUM METROLOGII ELEKTRYCZNEJ (I)
Badanie mierników magnetoelektrycznych metodą kompensacyjną

4

Dla woltomierza wyskalowanego w V lub w mV poprawkę p obliczamy ze
wzoru:

p = U

P

- U

v

dla woltomierza wycechowanego w działkach - według wzoru:

v

v

v

p

k

k

U

p

α

⋅

−

=

Wzory do wyznaczania poprawek dla amperomierza są analogiczne, i tak: dla
amperomierza wyskalowanego w A lub w mA poprawkę obliczamy z
zależności:

p

A

= I

p

- I

A

dla amperomierza wycechowanego w działkach według wzoru:

A

A

A

p

k

k

I

p

α

−

=

gdzie:

U

p

, (I

p

) - wartość poprawna napięcia (prądu) wyznaczone za pomocą

kompensatora przy czym α

v

(α

A

) - wskazanie w działkach

woltomierza (amperomierza)

•

I

p

oblicza się ze wzoru:

R

U

I

p

p

=

•

U

p

oblicza się ze wzoru:

d

U

U

k

p

=

U

v

/I

A

/ - wartość napięcia /natężenia prądu/ wskazane przez woltomierz

/amperomierz/ sprawdzany,

k

v

- stała napięciowa woltomierza sprawdzanego,

k

A

- stała prądowa amperomierza sprawdzanego,

U

k

- napięcie wskazywane przez kompensator.

Za ostateczną wartość poprawki przyjmuje się średnią z pomiarów przy
wzrastających i malejących odchyleniach wskazówki z zaokrągleniem do

LABORATORIUM METROLOGII ELEKTRYCZNEJ (I)
Badanie mierników magnetoelektrycznych metodą kompensacyjną

5

dokładności odczytu wskazań przyrządów sprawdzanych (do 0,1 dz.).

Klasę dokładności sprawdzanych przyrządów określa się

z procentowego

stosunku największej wyznaczonej poprawki do wartości

maksymalnej dla

danego zakresu miernika:

100

p

max

max

⋅

α

Zaokrąglając w górę do najbliższej ustalone klasy. Otrzymane wyniki
zanotować w tabelkach:

Tabela pomiarowa dla badanego woltomierza:

Lp.

U

v

U

k

U

k

p

p

α

K

V

V

-

V

V

dz

dz

Tabela poprawek:

Wskazania
amperomierza

Poprawki

Tabela pomiarowa dla badanego amperomierza:

Lp

I

A

R

N

U

K

U

K

P

P

α

K

A

A

Ω V

A

V

A

dz

dz

d

U

U

=

1

2

Rn

Uk

I

P

=

Rn

Uk

I

P

=

LABORATORIUM METROLOGII ELEKTRYCZNEJ (I)
Badanie mierników magnetoelektrycznych metodą kompensacyjną

6

Tabela poprawek:

Wskazania
amperomierza

Poprawki