1. Przedstaw politykę pieniężną w stałym kursie walutowym.
Polityka pieniężna w warunkach stałego kursu walutowego: jeżeli dostosowania cen
przebiegają powoli, to wzrost nominalnej podaży pieniądza oznacza w krótkim okresie wzrost
realnej podaży pieniądza i nacisk na obniżenie krajowej stopy procentowej. W warunkach
doskonalej mobilności kapitału prowadzi to do odpływu kapitału aż do momentu, gdy
krajowa podaż pieniądza zmniejszy się do swych pierwotnych rozmiarów, a stopa procentowa
powróci do poziomu światowego. Jak widać, w warunkach stałego kursu walutowego i
swobodnego przepływu kapitału między krajami skuteczność krajowej polityki pieniężnej jest
bardzo znacznie ograniczona. Doskonała mobilność kapitału powoduje, że rząd nie jest w
stanie wyznaczyć i osiągnąć niezależnych celów dotyczących jednocześnie podaży pieniądza
i kursu walutowego. W warunkach stałego kursu walutowego rząd musi pogodzić się z taką
wielkością podaży pieniądza, przy której krajowa stopa procentowa osiąga poziom światowy.
W sytuacji gdy próby zwiększenia krajowej podaży pieniądza ni powiodą się z powodu
wystąpienia deficytu na rachunku obrotów kapitałowych i odpływu pieniądza za granicę,
państwo może usiłować wpompować do gospodarki jeszcze więcej pieniędzy, stopa
procentowa spadnie wówczas do poziomu światowego, a zagraniczni inwestorzy wycofają
jeszcze więcej kapitałów, odpływ pieniądza na taką skalę zmusza do zmniejszenia oficjalnych
rezerw walutowych.
2. Krótko opisz strategię redystrybucyjną.

Strategia redystrybucyjna – jej celem jest poprawa podziału dochodów i bogactwa w kraju,
np. przez zmniejszenie różnic w dochodach i sytuacji materialnej poszczególnych grup
ludności lub zmniejszenie i likwidacja ubóstwa i nędzy w drodze zwiększania zatrudnienia,
zróżnicowania podatków i stosowania ulg podatkowych oraz zasiłków dla biednych rodzin
różnego typu oraz poprzez poprawę podstawowych warunków społecznych i życiowych
(mieszkania, wyżywienia, odzieży, ochrony zdrowia).

Strategia ta nawiązuje do trzech różnych idei:

●

przywiązuje dużą wagę do tworzenia nowych miejsc pracy, zwłaszcza dla ludności
ubogiej;

●

zaleca redystrybucję części wzrostu dochodu narodowego na rzecz najbiedniejszej
ludności, np. w formie transferów inwestycyjnych;

●

dawanie priorytetu potrzebom podstawowym;

3. Przedstaw główne założenia nowej ekonomii klasycznej.
Nowa ekonomia klasyczna opiera się na założeniach:
- hipoteza racjonalności oczekiwań (zakłada się, że podmioty gospodarcze podejmują
decyzje ekonomiczne opierając się na wszelkich dostępnych informacjach ekonomicznych
oraz na potencjalnych skutkach podejmowanych decyzji),
- założenie ciągłości opróżniania się rynku (równoważenia się rynku) - opróżnianie się
rynków następuje, gdy w wyniku równowagi popytu i podaży wszystkie możliwe korzyści z
wymiany zostają w pełni wyeksploatowane.
- hipoteza łącznej podaży.( zakłada na podstawie założeń mikroekonomicznych (racjonalne
decyzje odzwierciedlają optymalizacyjne zachowania, podaż siły roboczej/produktu zależy od
względnych cen). Podaż siły roboczej reaguje na postrzegane przejściowe zmiany płacy
realnej. Substytucja międzyokresowa – zastępowanie bieżącego czasu wolnym czasem w
przyszłości.)
- wskaźnik poświęcenia – wielkość utraconej przez gospodarkę produkcji, niezbędna do
obniżenia inflacji. Koszty dezinflacji pod wpływem histerezy. Zapowiadane/przewidziane
zmiany polityki pieniężnej nie będą miały żadnego wpływu na poziom produkcji i
zatrudnienia. Władze mogą obniżyć stopę inflacji bez kosztów w sferze produkcji i
zatrudnienia przepowiadanych przez Keynesa i monetarystów. Wskaźnik poświęcenia wynosi
tu Z E R O

1. Krótko scharakteryzuj politykę automatycznych stabilizatorów

Nie wymaga każdorazowej decyzji rządu lub parlamentu, samoczynnie reaguje na zmiany w

gospodarce, bez konieczności podejmowania decyzji przez władzę publiczną. Automatyczne
stabilizatory zmniejszają wartość mnożnika i ograniczają siłę reakcji produkcji na wstrząsy
popytowe. Automatyczne stabilizatory mają jedną wielką zaletę: działają automatycznie. Nikt
nie musi rozstrzygać czy wstrząs, któremu podlega gospodarka, jest na tyle silny, aby rząd
musiał zareagować. Zmniejszając podatność gospodarki na wstrząsy, automatyczne
stabilizatory ograniczają amplitudę wahań produkcji.

2. Kiedy i jak obniżka stopy procentowej wpływa na bezrobocie?
Gdy bank centralny obniży stopy procentowe, początkowo bezrobocie będzie spadać. Jeśli
jednak taka decyzja doprowadzi do nadmiernego wzrostu inflacji, wówczas w dłuższej
perspektywie skutki dla stopy bezrobocia staną się niekorzystne.
Gospodarowanie w warunkach wysokiej inflacji jest utrudnione ze względu na zmienność i
niepewność sygnałów płynących z rynku. Wysoka inflacja hamuje wzrost gospodarki i
zmniejsza jej konkurencyjność. Sytuacja na rynku pracy pogarsza się i zwiększa się
bezrobocie. A zatem dopuszczenie do podniesienia inflacji pozwala zmniejszyć bezrobocie
jedynie przejściowo. W dłuższej perspektywie wysoka inflacja może doprowadzić do wzrostu
bezrobocia ponad wyjściowy poziom.
Najlepszym sposobem, w jaki bank centralny może się przyczynić do obniżania bezrobocia,
jest więc utrzymywanie inflacji w celu inflacyjnym. Sprzyja to stabilnemu wzrostowi
gospodarczemu i niskiemu bezrobociu.

3. Kiedy w modelu IS-LM polityka pieniężna jest skuteczna?
Ekspansywna polityka pieniężna będzie skuteczna, gdy stopy procentowe będą się obniżać
istotnie co pobudzi inwestycje.
a) Dla innych warunków niezmienionych polityka pieniężna jest skuteczna, gdy d jest duże
(płaska krzywa IS). Jeśli d jest duże oznacza to, iż popyt inwestycyjny są bardzo wrażliwe na
zmianę stopy procentowej. Wówczas zmiana stopy procentowej wywołana zmianą podaży
pieniądza prowadzi do znaczącej zmiany popytu inwestycyjnego.
b) Dla innych warunków niezmienionych polityka pieniężna jest skuteczna, gdy h jest małe
(stroma krzywa LM) Jeśli h jest małe oznacza to, iż do zrównoważenia rynku pieniężnego
potrzeba dużych zmian stopy procentowej. Duże zmiany stopy procentowej wywołują
znaczące zmiany w popycie inwestycyjnym.

1. Opisz mechanizm dostosowawczy bilansu płatniczego, gdy eksport spadnie. Sztywny
kurs walutowy

W systemie kursów sztywnych kurs waluty krajowej jest ustalany przez państwo. Kurs
walutowy w systemie kursów sztywnych niezmienny w dłuższym okresie. Równowaga
bilansu płatniczego zachodzi, gdy saldo bilansu płatniczego wynosi zero, czyli napływ dewiz
do kraju z tytułu transakcji handlowych oraz zakupu aktywów krajowych przez podmioty
zagraniczne jest równy odpływowi dewiz z kraju z tytułu transakcji handlowych i
kapitałowych. Nadwyżka bilansu płatniczego ma miejsce, gdy saldo bilansu płatniczego
przyjmuje wartości dodatnie. W tej sytuacji rosną rezerwy dewizowe kraju. Jeśli saldo bilansu
płatniczego jest ujemne, to mamy do czynienia z deficytem bilansu płatniczego. Deficyt

IS (płaska)

LM

R

Y

IS (płaska)

LM (stroma)

R

Y

bilansu płatniczego oznacza, że z okresu na okres maleją rezerwy dewizowe kraju.
Skutki ekspansywnej polityki pieniężnej w systemie kursów sztywnych:

Skutki ekspansywnej polityki fiskalnej w systemie kursów sztywnych:

2.Opisz pułapkę płynności
Pułapka płynności dotyczy dużej wrażliwości popytu na zmianę stopy procentowej, czyli
doskonałej elastyczności popytu w stosunku do stóp procentowych. Wówczas wzrost podaży
pieniądza nie jest w stanie obniżyć stóp procentowych. Polityka monetarna jest więc
nieskuteczna. Powyższą sytuację pokazano na rysunku 4.

E

IS

LM

0

BP

Y

E

r

k

Y

A

LM

1

Y

A

r

kE

r

kA

E’

E

IS

0

LM

0

BP

Y

E

r

k

Y

B

LM

1

Y

A

IS

1

Y

E’

r

kE

r

kA

r

kE’

Y

R

LM

IS

Y

N

Y

0

LM’

A

W przypadku polityki fiskalnej przesunięcie krzywej IS w prawo pod wpływem
ekspansywnej polityki fiskalnej powoduje wzrost produktu i zatrudnienia. Wówczas polityka
fiskalna jest skuteczna. Powyższą sytuację pokazano na rysunku poniżej.

3.Czy i jak wpłynie na poziom bezrobocia obniżenie stop podatkowych ?
Patrz wyżej.
1.Rola rządu według Keynesistow
Dla keynesistów ważne są wydatki państwa, bo np. poprzez roboty publiczne robotnicy
otrzymują dodatkowe dochody, które przeznaczają na konsumpcję zwiększając tym samym
popyt, który to z kolei stworzy kolejne dochody innych podmiotów gospodarczych. Widać,
więc, że keynesiści są zwolennikami ingerencji państwa w gospodarkę. Oczywiście służyć do
tego mają odpowiednie instrumenty takie jak: polityka pieniężna, polityka fiskalna,
podejmowanie inwestycji publicznych, protekcjonizm w zakresie handlu zagranicznego.
Keynes jako pierwszy ekonomista zdefiniował przyczyny powstawania inflacji wprowadzając
pojęcie tzw. wąskich gardeł. Polegało ono na tym, że w miarę wzrostu popytu wzrasta
produkcja do momentu wykorzystania jej całkowitej zdolności i w tym czasie nie ma zjawiska
wzrostu cen, wzrasta natomiast dochód narodowy. Gdy zdolności produkcyjne wyczerpią się
pojawiają się owe wąskie gardła produkcyjne, następuje wzrost zatrudnienia i płac, wzrost
kosztów i cen wywołany nadmiernym popytem, rozkręca się spirala inflacyjna, płace gonią
ceny, a te rosną wskutek wzrostu płac i kosztów. Jest to przykład inflacji ciągnionej przez
popyt. Według keynesizmu mechanizmy rynkowe powinny być w znacznym stopniu
uzupełniane interwencją państwa, któremu w polityce gospodarczej wyznaczono trzy funkcje:
alokacyjną, redystrybucyjną i stabilizacyjną.
2.Mechanizm dostosowawczy w systemie kursów stałych

Nadwyżka pieniądza prowadzi do zwiększenia wydatków – wzrost wydatków powoduje
wzrost cen krajowych – wzrost cen zwiększa import zmniejsza eksport czyli postaje deficyt
BP – postanie deficytu prowadzi do zmniejszenia rezerw walutowych – zmniejszenie rezerw
zmniejsza baze walutowa i prowadzi do zwiększenia podaży pieniądza – zwiększenie podaży
pieniądza prowadzi do zmniejszenia wydatków – spadek wydatków powoduje spadek cen
towarów krajowych – obniżenie cen powoduje wzrost eksportu spadek importu –
przywrócenie równowagi BP.
3.Rola państwa według klasyków
Według nowych klasyków rola państwa w gospodarce sprowadza się praktycznie do dbałości
o stabilność cen i zapobieganie inflacji, a także pobudzanie podaży, ze względu na to, że
krótkookresowa krzywa globalnej podaży jest pionowa (równoległa do osi rzędnych) i

Y

R

LM

IS

Y

N

1

Y

0

IS’

A

B

Y

0

Y

1

wyłącznie wzrost podaży może spowodować pozytywne skutki w zakresie poziomu
równowagi rynkowej. Efektywność polityki państwa jest również ograniczona wskutek
opóźnień czasowych pojawiających się między czasem podjęcia określonej decyzji
gospodarczej a skutkiem tej decyzji. Najważniejszym twierdzeniem nowych klasyków jest
hipoteza racjonalnych oczekiwań, która zakłada, że ludzie rozumieją jak funkcjonuje
gospodarka i poszukują informacji na temat skutków polityki fiskalnej i pieniężnej
(monetarnej) i że działają zgodnie z tą informacją. Uzyskana informacja zmieni oczekiwania
ludzi co do przyszłości, zmieniając efektywność polityki rządu. Ludzie, formułując
oczekiwania dotyczące przyszłości gospodarczej, uwzględniają wszelką dostępną informację,
łącznie z przewidywanym skutkiem polityki bieżącej i przyszłej. W ten sposób systematyczne
(a nie przypadkowe) błędy będą eliminowane

.

1.Próg rentowności wymieszany z elastycznością cenową

Znajomość progu rentowności umożliwia wyznaczenie marży bezpieczeństwa, nazywanej
także marginesem bezpieczeństwa. Marża bezpieczeństwa informuje, w jakim maksymalnie
stopniu może ulec zmniejszeniu przychód ze sprzedaży, aby przedsiębiorstwo nie poniosło
straty. Marża bezpieczeństwa może być wyznaczona w wielkościach bezwzględnych, tzn.
kwotowo, oraz w wielkościach względnych, tzn. procentowo. Kwotowa marża
bezpieczeństwa jest różnicą między przychodem ze sprzedaży a wartościowym progiem
rentowności. Procentowa marża bezpieczeństwa informuje, o ile procent może maksymalnie
zmniejszyć się przychód ze sprzedaży, aby przedsiębiorstwo nie poniosło straty.
Popyt nazywamy elastycznym, gdy jego elastyczność cenowa jest mniejsza od –1. Popyt jest
nieelastyczny, gdy jego elastyczność przyjmuje wartości między –1 i 0. Elastyczność popytu
służy mierzeniu siły, z jaką wielkość popytu reaguje na zmiany czynnika określającego popyt
(głównie ceny i dochodu)

2.Funkcje pieniądza
Miernik wartości na rynka wymiany pieniądz ujawnia się w postaci ceny, której miarą są
narodowe (obecnie i międzynarodowe np. ecu) jednostki pieniężne. Jako środek (narzędzie)
wymiany występował początkowo w formie pieniądza przedmiotowego (towaru), następnie
monety, banknotu, pieniądza papierowego. Jest pewnym narzędziem pomiaru, wartości
towaru i usług. Cena informuje odbiorcę towarów, ile jednostek pieniężnych trzeba zapłacić
za nabycie określonego towaru lub świadczonej usługi - określonemu towarowi odpowiada
określona liczba jednostek pieniężnych. Środek cyrkulacji (środek obiegowy) zarówno
towary jak i pieniądze są w ciągłym ruchu. Pieniądz jako środek obiegu ułatwia wymianę
towaru. Środek nagromadzenia (tezauryzacji) służy do gromadzenia i przechowywania
wartości (bogactwa) w postaci pieniężnej bądź kruszcowej (złoto). Pieniądz jest czasowo
wycofywany z obiegu przez tych którzy go posiadają i tworzą się tzw. oszczędności. W skali
ogólnokrajowej środki te występują w postaci rezerw. Środek płatniczy (środek odroczonej
płatności) ta funkcja pieniądza wiąże się z jogo zdolnością do regulowania różnych
zobowiązań z tytułu zaciągniętego kredytu, płacenia należnego podatku, składki ZUS lub kary

pieniężnej itp. Środkiem płatniczym staje się pieniądz z chwilą, gdy władza państwowa nada
mu moc zwalniania z ekonomicznych zobowiązań. Pieniądz światowy pieniądz pełniący
wyżej wymienione funkcje w skali międzynarodowej. Pieniądz obcy osłabia pieniądz
krajowy.

3.Krótko opisz strategię redystrybucyjną.

Strategia redystrybucyjna – jej celem jest poprawa podziału dochodów i bogactwa w kraju,
np. przez zmniejszenie różnic w dochodach i sytuacji materialnej poszczególnych grup
ludności lub zmniejszenie i likwidacja ubóstwa i nędzy w drodze zwiększania zatrudnienia,
zróżnicowania podatków i stosowania ulg podatkowych oraz zasiłków dla biednych rodzin
różnego typu oraz poprzez poprawę podstawowych warunków społecznych i życiowych.
Strategia ta nawiązuje do trzech różnych idei:

●

przywiązuje dużą wagę do tworzenia nowych miejsc pracy, zwłaszcza dla ludności
ubogiej;

●

zaleca redystrybucję części wzrostu dochodu narodowego na rzecz najbiedniejszej
ludności, np. w formie transferów inwestycyjnych;

●

dawanie priorytetu potrzebom podstawowym;

1.Wyjaśnić pojęcie bezrobocia i narysować , opisać jaki wpływ mają wydatki na
bezrobocie (ale chyba chodzi o krzywą philipsa)
Bezrobocie to zjawisko polegające na tym, że część ludności wieku produkcyjnym zdolnej i
gotowej do podjęcia pracy pozostaje bez pracy, pomimo prób jej znalezienia. W UK
szacowane na podstawie ilości wypłacanych zasiłków dla bezrobotnych. Bezrobocie
frykcyjne- nieredukowalne minimum bezrobocia w dynamicznej gospodarce. Powstaje w
związku z powolnością przystosowania struktury podaży siły roboczej i popytu na siłę
roboczą; frykcje – niedopasowania Bezrobocie strukturalne- powstaje z powodu nie
dostosowania kwalifikacji pracowników i zapotrzebowania pracodawców w sytuacji kiedy
struktura popytu i produkcji nieustannie się zmieniają. Przyczyna takiego bezrobocia są np.
pojawiające się nowe technologie. Przyczyny: brak kapitału w gospodarce, złe proporcje w
rozmieszczeniu zasobów w kraju. Bezrobocie koniunkturalne (cykliczne)- pojawia się, gdy
niedostateczny poziom popytu zagregowanego sprawia, że miejsc pracy nie wystarcza dla
wszystkich, którzy szukają tej pracy. Wiąże się z wahaniami koniunktury. Bezrobocie
sezonowe- np.. w rolnictwie, budownictwie, turystyce.
Krzywa Philipsa:

Kształt krzywej wyjaśnia się tym, że przy
wzroście

popytu

globalnego

początkowo

istnieje ogromna nadwyżka siła robocza/siły
roboczej, która może zostać zatrudniona, aby
zaspokoić zwiększony popyt, bez potrzeby
znacznego podnoszenia płac. Jednak w miarę
wyczerpywania się zasobów siły roboczej,
przedsiębiorstwa muszą oferować coraz wyższe
płace, aby zdobyć potrzebną siłę roboczą.
Położenie

krzywej

Philipsa

zależy

od

pozapopytowych

czynników

wywołujących

inflację i bezrobocie, takich jak: bezrobocie frykcyjne i strukturalne oraz inflacja kosztowa,
inflacja strukturalna i wywołana kosztami.
2. Opisać politykę fiskalną i coś o wypieraniu

Polityka fiskalna – to ogół działań państwa kształtujących budżet państwa poprzez zmiany
we wpływach (np. podatki, zadłużenia publicznego) i wydatkach państwa (np. subwencje,
inwestycje państwowe, itp.).
Zgodnie z poglądami szkoły keynesowskiej działania te mają na celu zmniejszenie bezrobocia
(wzrost aktywności gospodarczej) – mówimy wtedy o polityce ekspansywnej lub ograniczenie
inflacji – polityka restrykcyjna. W wykorzystaniu aktywnej polityki fiskalnej pojawiają się

pewne trudności, związane m.in. z opóźnieniem czasowym i niepewnością jej skutków, a w
odniesieniu do ekspansywnej polityki fiskalnej dodatkowym ograniczeniem może być także
deficyt budżetowy. Podstawową częścią składową polityki fiskalnej jest polityka podatkowa,
określająca cele poboru podatków oraz sposoby ich realizacji.
W efekcie polityka fiskalna działa poprzez proces kształtowania polityki pieniężnej i
wydatków publicznych w celu:

•

łagodzenia wahań cykli koniunkturalnych,

•

utrzymania tendencji wzrostowej gospodarki przy wysokim zatrudnieniu, a niskiej i
niezmiennej inflacji (stabilizacja cen).

Efekt wypierania (wypieranie) to ograniczenie popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego
sektora prywatnego pod wpływem wzrostu wydatków państwa, który powoduje zwiększenie
popytu globalnego i w konsekwencji wzrost stopy procentowej.
Model obrazujący zachowania gospodarki podczas wypierania:

•

Wyższe wydatki państwa powodują wzrost produkcji i dochodu.

•

Wyższy dochód wywołuje wzrost zamierzonych realnych zasobów pieniądza

•

Wyższy popyt na pieniądz w ujęciu realnym przy niezmienionej jego podaży prowadzi
do podwyżki stopy procentowej

•

Wyższa stopa procentowa powoduje wypieranie popytu konsumpcyjnego i
inwestycyjnego oraz stłumienie efektów ekspansji fiskalnej

3.Opisać szoki podażowe (czyli wykresy i je opisać)

Szok podażowy to zmiany cen krajowych spowodowane przez inne czynniki, niż zmiana
popytu krajowego, powodujące wahania koniunktury. W zależności od ich oddziaływania na
długookresową krzywą zagregowanej podaży- determinującej zmiany koniunktury- wyróżnia
się: korzystne szoki podażowe i niekorzystne szoki podażowe. Pozytywny szok podażowy:
Determinowane są przez pojawienie się nowych źródeł surowców, nowych produktów i
technologii, pozytywnych zmian cen surowców i żywności oraz dobrymi warunkami
atmosferycznymi. Wystąpienie tych czynników zmniejsza koszty produkcyjne i przesuwa
długookresową krzywą zagregowanej podaży w prawo, powodując wzrost realnego PKB
Negatywny szok podażowy Determinowane przez wzrost cen żywności, surowców ( np. cen
ropy naftowej)i kursów walutowych czy przez złymi warunkami atmosferycznymi. Wywołują
one podwójny efekt, oddziałując jednocześnie na inflację i produkcję. Zwiększenie wydatków
na dane dobra, prowadzi do obniżenia realnego PKB gospodarstw domowych, przesuwając
długookresową krzywą zagregowanej podaży w lewo. Gospodarstwa domowe ograniczają
swoje wydatki na konsumpcję, co prowadzi do spadku popytu krajowego. Przedsiębiorstwa
zmniejszają produkcję i ograniczają zatrudnienie. Występowanie szoku podażowego stwarza
problem w prowadzeniu przez bank centralny polityki pieniężnej. Bank centralny musi
dokonać wyboru, między walką z inflacją (co może pogorszyć koniunkturę), a polityką
pieniężną sprzyjającą wzrostowi gospodarczemu (prowadzącą do nasilenia inflacji). Podjęte
działania są uzależnione od rodzaju szoku podażowego.

Negatywny

szok podażowy