diagnostyka obrazowa procesów patologicznych

background image

1

DIAGNOSTYKA OBRAZOWA PROCESÓW

PATOLOGICZNYCH OUN CZ. I

Zwapnienia fizjologiczne:

*

w tk. nerwowej

szyszynka mózgowa

spoidło tylne mózgu

*

w splotach naczyniastych

w komorach bocznych

*

w oponach

sierp mózgu

więzadła klinowo-skaliste

przepona siodła

namiot móżdżku

przyczepy opony twardej w okolicy zatoki strzałkowej

ziarnistości Pacchioniego

SIODŁO TURECKIE

*

prawidłowe

wymiary 17 x 13 cm

dobrze uwapnione

dno wyraźnie zarysowane, o pojedynczym zarysie

*

patologia

powiększenie wymiarów

odwapnienie i brak zarysów wyrostków pochyłych i grzbietu

brak lub podwójny zarys dna

zwapnienia w okolicy i rzucie siodła ( czaszkogardlak, tętniak)





Zwapnienia patologiczne

guzy

krwiaki przewlekłe

zmiany pasożytnicze i gruźlicze

naczyniaki

tętniaki




Złogi żelaza w jądrach podkorowych

cienie podobne do zwapnień, ale bardzo wysoka gęstość tych

zmian ( zwapnienia mają mniejszą gęstość).







background image

2

nerka

przewód pokarmowy

narząd rodny

NADCIŚNIENIE ŚRÓDCZASZKOWE

Objawy w rtg:

*

dzieci

wymiarów głowy

poszerzenie szwów

pogłębienie wycisków palczastych

*

dzieci i dorośli

pogłębienie rowków naczyniowych

poszerzenie wypustów żylnych

odwapnienie wyrostków pochyłych przednich i grzbietu siodła tureckiego

Objawy w TK i NMR:

zmniejszenie rezerwy płynowej podpajęczynówkowej

uniesienie bruzd

zaciśnięcie i brak widoczności zbiorników pajęczynówki

objawy klinowania zakrętu obręczy pod sierp mózgu i migdałków móżdżku do otworu

wielkiego



NOWOTWORY WEWNĄTRZCZASZKOWE

A.

pochodzenia neuroepitelialnego

glejaki

*

gwiaździaki

*

glejaki wielopostaciowe

*

wyściółczaki

*

brodawczaki splotu naczyniówkowego

*

szyszyniaki

nerwiaki

B.

pochodzenia oponowego

oponiaki

mięsaki opon

czerniak ( pierwotny)

naczyniak płodowy

C.

z układu siateczkowo-śródbłonkowego

chłoniaki

D.

dysontogenetyczne

rozrodczak ( germinoma)

czaszkogardlak ( craniopharyngioma)

torbiel naskórkowa

torbiel koloidowa ( komory III )

tłuszczak

potworniak = torbiel skórzasta

struniak

E.

przerzuty

płuca

sutek

skóra ( czerniak)

prostata

tarczyca

background image

3

OBJAWY OGÓLNE NADCIŚNIENIA WEWNĄTRZCZASZKOWEGO
W BADANIU TK I NMR

zmiany współczynnika osłabienia promieniowania lub sygnału MR w stosunku do tkanki

mózgowej

efekt masy

efekt wzmocnienia kontrastowego

obrzęk okołoguzowy

naczynia patologiczne

zwapnienia





GLEJAK WIELOPOSTACIOWY

ognisko o zróżnicowanym sygnale w badaniu RM, w badaniu TK o mieszanej gęstości

niejednorodna struktura

częste ogniska krwawienia

znaczny obrzęk okołoguzowy „palczasty”

różny, zazwyczaj silny, niejednorodny efekt wzmocnienia kontrastowego, rzadziej słaby





GWIAŹDZIAKI

guzy o niskiej gęstości w badaniu TK

w badaniu MR sygnał niski w obrazach T

1

i wysoki w T

2

zależnych

często guzy torbielowate

w zmianie torbielowatej wzmocnieniu kontrastowemu ulega otoczka guza i znajdujący się w

ś

cianie torbieli guzek przyścienny

w guzach litych w stopniu złośliwości wg WHO G

1

, G

2

często słaby, lub brak efektu

wzmocnienia kontrastowego, obrzęk okołoguzowy niewielki,
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................










background image

4

NERWIAK

jednorodny guz o gęstości w TK i sygnal;e w RM zbliżonym do tkanki mózgowej

większe nerwiaki są niejednorodne ( krwawienie) i mogą zawierać torbiele i zwapnienia

typowa lokalizacja podnamiotowa

nerw V, VII, VIII

stąd często określany jako guz kąta mostowo-móżdżkowego

może poszerzać przewód słuchowy wewnętrzny

zwykle ulega silnemu, jednorodnemu wzmocnieniu po podaniu kontrastu

występują jako mnogie czasem lustrzane w zespołach nerwiakowłókniakowatości typu I i II





Sekwencja CIS

do badania nerwów czaszkowych i naczyń

dobrze uwidacznia je na tle płynu m-r.




OPONIAKI

Charakterystyczne miejsca lokalizacji:

rynienka węchowa

guzek siodła

skrzydło kości klinowej

przystrzałkowa

sierp mózgu

namiot móżdżku

szczyt piramidy kości skroniowej

Objawy w RTG:

miejscowe zmiany kształtu, grubości i struktury kostnej z pogrubieniem kości, hyperostozą i

wytworzeniem na zewnątrz krótkich igiełek o regularnym układzie ( wyraz wrastania w kość
drogą kanałów Haversa)

liczby i głębokości ziarnistości Pacchioniego

szerokości i ilości rowków naczyniowych

patologiczne zwapnienia wewnątrzczaszkowe

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................











background image

5

Oponiaki w TK i MR:

w TK mniej lub bardziej jednorodne, hyperdensyjne, dobrze odgraniczone ogniska

gdy zawiera zwapnienia

niejednorodny

w RM hypointensywny w T

1

i hyperintensywny w T

2

, ale nie w znacznym stopniu, może być

niejednorodny w obu obrazach ( zwapnienia)

obrzęk różnego stopnia, zwykle niewielki

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................


Objaw charakterystyczny dla oponiaków

żylne naczynie okalające.



NOWOTWORY OKOLICY SIODŁA

gruczolaki przysadki

czaszkogardlak

torbiel kieszonki Rhatkego

glejaki skrzyżowania nerwów wzrokowych

oponiaki

tętniaki


GUZY OKOLICY SIODŁA

TK dobrze ocenia rozległość w strukturach kostnych

RM jest metodą z wyboru do rozpoznania mikrogruczolaków

RM pozwala precyzyjnie ocenić stosunek guza do zatok jamistych






GRUCZOLAKI PRZYSADKI

GUZY WEWNĄTRZSIODŁOWE

mikrogruczolaki

o

zmiany do 10 mm

o

położone wewnątrz przysadki

o

nie wychodzą poza obręb gruczołu

o

................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................

background image

6

makrogruczolaki

o

guzy wychodzące poza obręb gruczołu

o

mogą naciekać struktury otaczające

o

ulegają jednorodnemu wzmocnieniu po podaniu kontrastu

o

mogą być torbielowate

o

czasem zawierają ogniska krwawienia








CZASZKOGARDLAKI

GUZY NADSIODŁOWE

niejednorodne

mieszany współczynnik osłabienia promieniowania

mieszany sygnał w badaniu RM

zawierają zwapnienia ( pierścieniowate) i torbiele

niejednorodny efekt wzmocnienia kontrastowego






PRZERZUTY

w badaniu TK izo- lub hypodensyjne

w badaniu MR sygnał mieszany zależny od rozpadu i krwawienia

zwykle wyraźna, duża strefa obrzęku w TK i MR

mogą być pierścieniowate, lub torbielowate – ogniska rozpadu

często mnogie

małe zmiany mogą nie być widoczne w TK i RM, zwł. bez podania kontrastu

krwawienie .......................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................











background image

7

URAZY CZASZKOWO-MÓZGOWE

Metodą badania z wyboru jest TK:

złamania kości czaszki ( wgłobienie) – szczelinę złamania można rozpoznać na rtg, ale nie

pozwala ono na pełną ocenę zmian pourazowych OUN i nie można na jego podstawie
wnioskować czy pacjent ma krwiaka lub krwawienie śródczaszkowe

ciała obce

ogniska stłuczenia

ogniska krwotoczne

obrzęk

krwiak przymózgowy

krwiak śródmózgowy

krwawienie do komór

!!! Czaszka po urazie w 3 projekcjach !!!:

przednio-tylnej

bocznej

półosiowej

Stłuczenie:

ogniska hypodensyjne

ogniska hyperdensyjne

różna wielkość i lokalizacja

często mnogie

mogą być pojedyncze drobne ogniska hyperdensyjne ( krwotoczne) z obrzękiem, położone w

strukturach głębokich ( shearing injury)



Krwiaki:

przechodzenie krwiaka z fazy hyperdensyjnej do hypodensyjnej przez izodensyjną może trwać

od 4 dni do 2 m-cy

czyli po 4 dniach od urazu przez ok. 2 m-ce krwiak może być trudny do

uwidocznienia
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

ś

ródmózgowe

nieregularne ogniska hyperdensyjne położone wewnątrzmózgowo, z efektem

masy, często towarzyszy krew w przestrzeni podpajęczynówkowej i w komorach








background image

8

Zmiany późne i przewlekłe:

wodniaki przymózgowe

ogniska malacyjne i jamy pokrwotoczne

wodogłowie

płynotoki

wyciek PMR przez uszkodzone opony i kości czaszki ( najczęściej sitowie i kość

skroniowa)




Wodniaki

przymózgowe kolekcje płynowe powstałe wskutek ewolucji krwiaków ........................................

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................



ZMIANY ZAPALNE – ROPIEŃ MÓZGU

W TK:

jest dobrze widoczny

hypodensyjne ognisko z hyperdensyjną otoczką ulegającą silnemu wzmocnieniu po podaniu

kontrastu

wokół zmiany strefa obrzęku

mogą być mnogie

W MR:

hypodensyjne w T

1

, hyperdensyjne w T

2

otoczka w obrazach T

1

zależnych ...............................................................................................

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................



ZMIANY NACZYNIOPOCHODNE MÓZGU

1.

niedokrwienie

2.

krwotok mózgowy

PYTANIE: „ Czy to jest krwawienie? ”

Zmiany niedokrwienne w TK do 12 h:

bez zmian

zwężenie bruzd

zatarcie zarysów między korą i strukturami podkorowymi



background image

9

Zmiany niedokrwienne w TK po 12 h:

obszar hypodensyjny

efekt masy ( może trwać do 2 tyg.)

hyperdensyjny rąbek lub obszar – luxury perfusion

wzmocnienie kontrastowe w i/lub wokół ogniska

ukrwotocznienie



Zmiany niedokrwienne przewlekłe w TK:

blizna pozawałowa; ognisko hypodensyjne niewielkie, owalne, z retrakcją

ognisko malacyjne

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................


Zmiany niedokrwienne w RM

Widoczne wcześniej ( 6 h); pień mózgu i tylny dół czaszki zawsze lepiej widoczne w RM niż w TK.

*

zmiany niedokrwienne

faza ostra:

w obrazie T

2

i PD zależnym hyperdensyjne ognisko z efektem masy

w T

1

zależnym może być hypoddensyjne

efekt wzmocnienia kontrastowego ( hyperfuzja)

w technice FLAIR i EPI zmiany widoczne wcześniej ( 2 h)

*

w ocenie fazy ostrej i podostrej ma znaczenie spektroskopia protonowa

*

zmiany niedokrwienne

faza przewlekła:

blizna

ognisko hyperdensyjne w T

2

i hypodensyjne w T

1

malacja

obraz struktury płynowej

*

w ocenie fazy podostrej i przewlekłej odgrywa rolę spektroskopia związków fosforu



Krwotok mózgowy

faza ostra:

*

objawy w TK:

ognisko hyperdensyjne 60-75 jH

strefa obrzęku

efekt masy

objawy wklinowania

przebicie do komór ...............................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................






background image

10

Krwotok mózgowy

faza podostra i przewlekła

*

objawy w TK:

współczynnika pochłaniania promieniowania ( w ciągu 4 tyg. do izodensji)

strefy obrzęku

hypodensyjna obwódka wokół ..........................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

Krwotok mózgowy

faza ostra ( 0-2 dni)

*

objawy w RM:

oksyhemoglobina w wynaczynionych erytrocytach ( nie posiada własności
paramagnetycznych)

wysoki sygnał w T

2

i izointensywny z mózgiem w T

1

obraz poziomu sedymentujących erytrocytów i płynu wysokobiałkowego – osocze

...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

Krwotok mózgowy

faza podostra ( 2 dni – 2 tyg)

*

objawy w RM:

methemoglobina ( silny paramagnetyk) – wysoki sygnał w obrazach T

1

zależnych

najlepsza przemiana w metHGB na obwodzie ogniska ............................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

Krwotok mózgowy

faza przewlekła ( od 3 tyg)

Makrofagi uprzątają ognisko od obwodu.

*

objawy w RM:

hemosyderyna ( superparamagnetyk) – obraz bezsygnałowej otoczki w T

2

, w T

1

izo- lub

hypodensyjny .......................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................




Choroby naczyń mózgowych:

tętniaki

naczyniaki tętniczo-żylne AVM

miażdżyca tętnic mózgowych i domózgowych


TĘTNIAKI

background image

11

Objawy w angiografii – RTG

uwypuklenie ściany naczynia

workowaty twór związany ze ścianą

wrzecionowate odcinkowe poszerzenie naczynia

przemieszczenie naczyń i skurcz spowodowane krwawieniem


Niepełnowartościowość ściany naczynia:

*

wrodzone – często mnogie

*

nabyte

miażdżyca

grzybica

kiła


Tętniaki w obrazie TK i RM:

w

TK

hyperdensyjna struktura związana z naczyniem lub jego poszerzenie

w

RM

bezsygnałowa struktura lub zmiana o niejednorodnym sygnale – skrzepliny, zwapnienia

– związana z naczyniem; szczególnie dobrze widoczne w obrazach T

2

zależnych

cechy krwawienia podpajęczynówkowego i śródmózgowego

lokalizacja krwiaka koreluje w pewnym stopniu z lokalizacją tętniaka


Płyn mózgowo-rdzeniowy (PMR) jest hypodensyjny w stosunku do struktur mózgowych.

Krew jest hyperdensyjna w stosunku do struktur mózgu.

Naczynia są strukturami bezechowymi.

Do angio-MR nie potrzeba kontrastu, do TK potrzebny jest kontrast, ale

niż do angio-rtg.


CHOROBY NACZYŃ MÓZGOWYCH

AVM – zniekształcenie tętniczo-żylne

zaburzenie różnicowania pierwotnej sieci naczyń

girlandowate nieregularne twory naczyniowe bez obrzęku i efektu masy

mogą być zwapnienia i złogi hemosyderyny

cechy krwawienia podpajęczynówkowego i śródmózgowego

w badaniach angiograficznych ( rtg, TK, RM) nieprawidłowa sieć naczyń, często z zaburzeniami

anatomicznymi prawidłowych naczyń, szybki odpływ do układu żylnego wskutek istnienia
dodatkowych połączeń i przetok


Każda angiografia składa się z 3 faz:

tętniczej

włośniczkowej

ż

ylnej


Przetoki ⇒ w fazie tętniczej wypełniają się żyły

Miażdżyca

(można uwidocznić w ultrasonografii TK i RM)

niedrożność lub zwężenie naczyń mózgowych i domózgowych

ogniska niedokrwienne

krwotoki mózgowe

background image

12

tętniaki miażdżycowe


ZANIK MÓZGU

*

niedokrwienie

choroby układu sercowo-naczyniowego

*

choroby OUN o nieustalonej etiologii

choroba Alzheimera, Picka, Huntingtona

*

czynniki toksyczne

alkohol, narkotyki

*

czynniki jatrogenne

sterydoterapia, radioterapia

*

niedotlenienie wskutek urazów

*

przewlekłe infekcje


Objawy:

poszerzenie bruzd

poszerzenie zbiorników podpajęczynówkowych

poszerzenie układu komorowego

zwężenie zakrętów

WODOGŁOWIE

Objawy w badaniu TK i RM:

poszerzenie układu komorowego nieproporcjonalne do szerokości bruzd

w

TK

hypodensyjne strefy wokół rogów czołowych i cz. nadwzgórzowych KB ( świadczą o

nadciśnieniu śródkomorowym)

w

RM

w T

2

hyperintensywne strefy wokół rogów czołowych i cz. nadwzgórzowych KB

zmniejszenie rezerwy płynowej podpajęczynówkowej

objawy przemieszczania migdałków móżdżku w kierunku otworu wielkiego


W badaniu RM istnieje możliwość oceny i pomiaru przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego.

Wodogłowie ⇒ układ komorowy wygląda jak głowa Myszki Miki


Zwiększona ilość płynu mózgowo-rdzeniowego w jamie czaszki zwykle związana z poszerzeniem
układu komorowego

niekomunikujące – przeszkoda w układzie komorowym

komunikujące – przeszkoda w zbiornikach pajęczynówki

z prawidłowym ciśniniem

z podwyższonym ciśnieniem

ZMIANY ISTOTY BIAŁEJ

na tle niedokrwiennym ( leukoaraiosis)

demielinizacyjne ( SM)

SM – stwardnienie rozsiane

u osób młodych

w

TK

zmiany rzadko widoczne

w

RM

ogniska hyperintensywne w obrazach T

2

i PD zależnych

dobrze widoczne w sekwencjach FLAIR – należy je wykonać

zmiany położone w centrum semiovale, wokół rogów potylicznych KB, w spoidle wielkim,

podkorowych włóknach U, w pniu w okolicy wyjścia nerwu V

background image

13

oś długa zmian jest prostopadła do długiej osi komór, a w obrazach w płaszczyźnie czołowej

ułożona poziomo


FLAIR – rodzaj sekwencji T

2

, w której jednocześnie dochodzi do wytłumienia sygnału z płynu ( jest

niskosygnałowy); gdy pojawia się sygnał hyperintensywny, to jest to demielinizacja.

Zmiany istoty białej na tle niedokrwiennym

zwykle osoby po 60 r.ż.

*

w

TK

zanik mózgu i położone około- i nadkomorowo w istocie białej rozlane obszary
hypodensyjne różnej wielkości oraz ogniska niedokrwienia

*

w

RM

poszerzenie przestrzeni okołonaczyniowych Virchowa-Robina

dobrze odgraniczone, nieregularne ogniska i obszary hyperintensywne w T2 położone
około- i nadkomorowo w istocie białej, czasem podkorowo, centrum semiovale, jądra
podsatwy, pień

nie dają efektu wzmocnienia kontrastowego


RDZEŃ KRĘGOWY


Metody badania:

zdjęcia rtg

TK

RM

angiografia naczyń rdzeniowych


Zdjęcia rtg pozwalają uwidocznić głównie zmiany kostne:

zaburzenia rozwojowe

zmiany zwyrodnieniowe

uszkodzenia części kostnych w wyniku urazów

uszkodzenia części kostnych w chorobach nowotworowych

zmiany kostne w chorobach zapalnych


Zaburzenia rozwojowe widoczne na zdjęciach w rtg:

rozszczepy łuków kręgów

rozszczepy trzonów kręgów

wrodzony blok kostny

wady kręgów – kręgi klinowe, kręgi motyle



Zaburzenia rozwojowe do diagnostyki tylko w badaniach RM i częściowo TK:

przepukliny oponowe i oponowo-rdzeniowe

rozszczepienie i zdwojenie rdzenia

grzbietowa zatoka skórna

hydromyelia, syringomyelia

torbiele oponowe

fakomatozy

nerwiakowłókniakowatość

I obwodowa – Recklinghausen
II ośrodkowa

naczyniakowatość siatkówkowo-móżdżkowa Hippel-Lindau

background image

14


Choroba zwyrodnieniowa


Obraz na zdjęciu rtg:

obniżenie wysokości krążka międzykręgowego

nawarstwienia kostno-okostnowe na krawędziach trzonów kręgów ( osteofity)

kręgozmyk i szczelina łuku kręgowego

zaburzenia osi i stabilności na zdjęciach czynnościowych

czasem zwapnienia i gaz w krążkach międzykręgowych


Obraz w

TK

:

nawarstwienia kostno-okostnowe na krawędziach trzonów kręgów ( osteofity)

uwypuklenie pierścienia włóknistego poza zarys trzonu

możliwość uwidocznienia wpuklenia się krążka międzykręgowego do kanału kręgowego

objawy ucisku worka oponowego

cechy zwężenia otworów międzykręgowych


Przepuklina jądra miażdżystego w badaniu TK:

hyperdensyjna struktura, czasem uwapniona, położona w kanale kręgowym na poziomie i

poniżej krążka międzykręgowego

czasem widoczny ucisk rdzenia lub worka oponowego, rzadziej korzenia nerwu rdzeniowego

w wypadku wątpliwości wyjaśniające może być badanie myelo-TK

widoczne zatrzymanie

przepływu kontrastu na wysokości zmiany i ucisk worka oponowego lub rdzenia


Choroba zwyrodnieniowa w badaniu

RM

:

początkowo wysoki sygnał w T

2

i zwiększenie objętości jądra miażdżystego jako wyraz zmian

biochemicznych i zwiększonego uwodnienia krążka

później obniżenie sygnału i obniżenie wysokości jądra miażdżystego, wskutek zmniejszenia

uwodnienia oraz uwypuklenie pierścienia włóknistego

wyraźnie widoczne wpuklanie się pierścienia włóknistego do kanału kręgowego, otworów

międzykręgowych

wyraźnie widoczne cechy ucisku struktur kanału kręgowego bez konieczności posiłkowania się

badaniami kontrastowymi ( mielografią)


Przepuklina jądra miażdżystego w badaniu RM:

widoczne cechy przerwania ciągłości pierścienia włóknistego

widoczne wpuklenie się lub obecność fragmentu jądra miażdżystego ( zwykle struktura o niskim

sygnale w obrazach T

1

i T

2

zależnych) w kanale kręgowym

możliwość bezpośredniego uwidocznienia ucisku rdzenia, worka oponowego i korzeni nerwów

rdzeniowych



Choroba zwyrodnieniowa w badaniu RM – cd.:

dodatkowo doskonale widoczne są zmiany w blaszkach granicznych trzonów kręgów

odczynowe zmiany zapalne towarzyszące zmianom zwyrodnieniowym krążka w przylegających

częściach trzonów

efekt wzmocnienia kontrastowego możemy obserwować w wypadku przekrwienia wokół

ś

wieżych przepuklin oraz w obrębie blizn pooperacyjnych

blizny pooperacyjne są często przyczyną dolegliwości i można je oceniać i identyfikować

głównie w badaniu RM


background image

15

Urazy kręgosłupa

uszkodzenie części kostnych

złamania odłamowe i kompresyjne

niestabilności i kręgozmyki pourazowe

pourazowe przepukliny jądra miażdżystego

stłuczenie rdzenia kręgowego

ucisk rdzenia kręgowego

uszkodzenie naczyniowe rdzenia kręgowego


Uszkodzenie części kostnych – objawy o szczególnie istotnym znaczeniu:

złamanie zęba obrotnika

złamanie kręgu szczytowego ( zwłaszcza łuku tylnego)

zwichnięcie kręgu szczytowego wskutek powyższych zmian ( prawidłowa odległość między

zębem obrotnika i przednim łukiem atlasu powinna wynosić 1-3 mm, a odległość między zębem
i masami bocznymi atlasu powinny być równe po obu stronach)

kręgozmyk jest istotny, gdy jest większy niż 3-4 mm

złamanie łuków i wyrostków – częste C

6

i C

7

oraz w odcinku L-S

złamania kompresyjne i wieloodłamowe trzonów kręgów mogą prowadzić do obecności w

ś

wietle kanału wolnych odłamów kostnych, lub ich wpuklania się do kanału kręgowego

zmiany te szczególnie dobrze widoczne są w badaniu TK, zwłaszcza w technice spiralnej i

rekonstrukcjach 3D


W badaniu TK, zwłaszcza w technice spiralnej i rekonstrukcjach 3D można również dokładnie ocenić
zwężenie kanału kręgowego spowodowane złamaniem lub kręgozmykiem i precyzyjnie ustalić
położenie najbardziej zagrażających odłamów.

TK

może uwidocznić:

zmiany kostne

zwężenie kanału

przepuklinę jądra miażdżystego

rzadziej krwiak

RM

może uwidocznić:

krwiak

uszkodzenie krążka międzykręgowego i przepuklinę jądra miażdżystego

słabiej niż TK zmiany kostne

natomiast uwidoczniając bezpośrednio rdzeń pozwala na doskonałą ocenę stopnia jego ucisku i

przemieszczenia


Ucisk rdzenia:

*

krwiak

nadtwardówkowy, śródrdzeniowy

*

przepuklina jądra miażdżystego

*

kręgozmyk

*

odłamy kostne

Stłuczenie rdzenia:

wynaczynienie w istocie szarej rdzenia

*

najlepiej widoczne są w badaniu RM, mogą być widoczne w badaniu TK, jeśli są masywne

*

w

TK

ogniska hyperdensyjne w obrębie rdzenia ( 60-70 jH)

*

w

RM

obraz zależy od fazy

ostra 1-4 doba

nieznacznie hyperintensywne w T

2

, hypointensywne w T

1

podostra do 3 tyg

nieznacznie hyperintensywne w T

2

, hyperintensywne w T

1

przewlekła po 3 tyg

silnie hyperintensywne w T

1

i T

2

background image

16

towarzyszy obrzęk

sygnału w T

2

strefy malacyjne

zejściem może być blizna glejowa śródrdzeniowa i jamy malacyjne wypełnione
płynem


Uszkodzenie naczyniowe rdzenia

występuje wskutek ucisku, obkurczenia lub uszkodzenia naczyń rdzenia

niedokrwienie doprowadza do martwicy

dobrze widoczne w

RM

hypointensywne w T

1

i hyperintensywne w T

2


Guzy kanału kręgowego

pierwotne guzy nowotworowe są rzadsze niż nowotwory mózgu

dominują guzy osłonkowe, rzadsze są neuroepitelialne


Guzy zewnątrzrdzeniowe

*

zewnątrzoponowe

guzy części kostnych kręgosłupa

przerzuty

tłuszczaki

czasem nerwiaki i nerwiakowłókniaki

*

wewnątrzoponowe

oponiaki

nerwiaki osłonkowe, nerwiakowłókniaki

chłoniaki


Guzy zewnątrzrdzeniowe:

*

oponiaki

leżą wewnątrzoponowo, mają kształt owalny

mogą wyrastać przez otwór międzykręgowy – guzy klepsydrowate

w

TK

widoczne zwapnienia i hyperostoza w obrębie trzonów ( meningioma en plaque)

w

RM

pełny obraz guza i możliwość różnicowania

w T

1

dobrze widoczne zwłaszcza po podaniu kontrastu ( silne jednorodne wzmocnienie)

w T

2

sygnał zbliżony do płynu mózgowo-rdzeniowego

może być

tail sign

⇒ „objaw ogonka” – ogniskowe wzmocnienie kontrastowe i

odcinkowe poszerzenie opony – patognomoniczne dla glejaków

*

nerwiak, nerwiakowłókniak

położone wewnątrz- lub zewnątrzoponowo

w

TK

widoczne większe guzy klepsydrowate ( zmiany w kościach)

w

RM

, w T

1

sygnał zbliżony do rdzenia, w T

2

hyperintensywne w stosunku do rdzenia,

ale hypointensywne w stosunku do płynu mózgowo-rdzeniowego

często niejednorodne ( krwawienia, zwapnienia, zmiany wsteczne)

efekt wzmocnienia kontrastowego słabszy niż w oponiakach



Guzy śródrdzeniowe

glejaki – wyściółczak i gwiaździak

naczyniaki płodowe

przerzuty


Guzy śródrdzeniowe

*

gwiaździaki i wyściółczaki

guz śródrdzeniowy –
poszerza obwód rdzenia

background image

17

w odróżnieniu od guzów zewnątrzrdzeniowych modulujących rdzeń, guzy
ś

ródrdzeniowe odcinkowo, czasem wrzecionowato poszerzają rdzeń

w TK trudne do uwidocznienia

w

RM

w T

1

sygnał hypo- lub izointensywny z rdzeniem

w T

2

zwykle hyperintensywny

różnego stopnia efekt wzmocnienia kontrastowego

mogą być torbielowate

*

naczyniaki

najczęstsze naczyniaki tętniczo-żylne

w badaniu TK trudne do rozpoznania

dobrze widoczne w RM i angiografii rdzeniowej

w

RM

w T

1

po podaniu środka kontrastowego i w T

2

widoczne rozległe, poszerzone,

wężykowate pętle naczyniowe wypełniające kanał kręgowy na różnej długości odcinkach


Przerzuty

mogą obejmować każdą ze struktur kanału

w

rtg

i

TK

ogniska osteolityczne lub osteosklerotyczne

w

RM

dokładne obrazowanie rozległości zmian we wszystkich strukturach kanału

w T

1

sygnał niższy od szpiku i efekt wzmocnienia kontrastowego

w T

2

sygnał wyższy od szpiku ale zwykle nie tak wysoki jak wysepek tłuszczowych



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
diagnostyka obrazowa procesów patologicznych OUN 2
diagnostyka obrazowa procesów patologicznych OUN 1
diagnostyka obrazowa procesów patologicznych OUN 1
diagnostyka obrazowa procesów patologicznych OUN 2
Kryminalistyczno-identyfikacyjne aspekty diagnostyki obrazowej cech patologii kośćca, Forensic scien
Diagnostyka obrazowa w chorobach reumatycznych, reumatologia
diagnostyka obrazowa przewodu pokarmowego, Radiologia
cwiczenia częsc fizyczna, weterynaria, Diagnostyka obrazowa
Diagnoza w Resocjalizacji Przedmiot patologii
Diagnostyka obrazowa ucha
Diagnostyka obrazowa Podstawowe przeksztalcenia obra
233 Karta urzadzenia radiologia i diagnostyka obrazowa
Diagnostyka obrazowa, 347 ledziony
DIAGNOSTYKA NARZĘDZIA I PROCESU SKRAWANIA

więcej podobnych podstron