Dlaczego w Polsce nie rozliczono
komunizmu? Debata trzech
historyków: Chodakiewicz,
Pøu a ski, ebrowski

OPUBLIKOWANO

WCZORAJ

, 22:46

Jakie byøy przyczyny nierozliczenia w Polsce

komunizmu? Na pytanie to w trakcie debaty
zorganizowanej

przez

prawicowe

media

wydawnictwa w warszawskim Traffic Clubie, starali
si   odpowiedzie   trzej  historycy:  prof.  Marek  Jan
Chodakiewicz,  Leszek  ebrowski  oraz  Tadeusz  M.
Pøu a ski.  Dyskusj   poprowadziø  dziennikarz
Michaø Karnowski.

Nie byøo rozliczenia komunistów, bo

Zachód  tego  nie  chciaø.  Plany,  eby  rozwali
komun   byøy  wykonywane  tak  døugo,  jak
døugo  byøa  administracja  prezydenta  Reagana.  Potem  kolejna  administracja  na  czele
której  staø  George  Bush  senior  zajmowaøa  si   przede  wszystkim  zarz dzaniem
kryzysem.  Czynili  oni  wielki  wysiøek,  aby  utrzyma   stabilizacj   na  wiecie.  Cz

tej

ekipy robiøa wszystko, eby utrzyma ZSRR. Jak dziaøo si co niepokoj cego, to starali
si uspokaja i utrwala wøadz ludow

- powiedziaø prof. Marek Jan Chodakiewicz, analizuj c geopolityczne tøo wydarze do jakich

doszøo w Europie rodkowo-Wschodniej na przeøomie lat 80. i 90.

Jak mówiø historyk, frakcja filosowiecka w ameryka skiej administracji byøa na tyle silna, e

doprowadziøa do umieszczenia w przemówieniu prezydenta Busha wygøoszonym w Kijowie
fragmentu apeluj cego o to, aby „narody ZSRR na nowo zakochaøy si w Sowietach”.

Mój przyjaciel z departamentu stanu, który zajmowaø si nierosyjskimi

narodowo ciami w ZSRR zøo yø wtedy w prote cie przeciw temu przemówieniu dymisj
i odszedø z rz du. Miaø potem problem ze znalezieniem pracy. Republikanie go
odstawili. Straciø pó niej dom. Taka byøa atmosfera w Waszyngtonie

- dodaø.

FOT

. B

LOGPRESS

Strona 1 z 6

Dlaczego w Polsce nie rozliczono komunizmu? Debata trzech historyków: Chodakiewicz, Pøu a...

2013-06-23

http://wpolityce.pl/artykuly/56451-dlaczego-w-polsce-nie-rozliczono-komunizmu-debata-trzech...

W departamencie stanu pod wpøywem kontrkulturowej rewolucji lat 60. do wøadzy doszli

ludzie gøosz cy,  e kompromis jest sam w sobie najwi ksz  warto ci . To okazaøo si  zabójcze. W CIA
jest podziaø. Tam jest 85% lewaków, cyników i oportunistów i 15% „oszoøomów”. Ja si  przyja ni  z
„oszoøomami”  i  „oszoøomy”  mówili  tamtym,  e  jak  si   kupi  ubecj ,  to  ubecja  wcale  nie  pozostanie
kupiona na døugo

- wyja niaø dalej prof. Chodakiewicz.

Polacy mieli okoøo roku na rozliczenie komuny. Je li postawiøoby si Zachód

przed faktami dokonanymi, nie mógøby nic zrobi

- zaznaczyø.

Leszek ebrowski swoj wypowied rozpocz ø od przypomnienia, e niektóre rodowiska

usiøowaøy wmówi Polakom, e adnego komunizmu w Polsce w ogóle nie byøo.

Aleksander Zdzisøawowicz Kwa niewski mówiø w 1995 roku, e on nigdy w Polsce nie spotkaø

komunisty. Józef Oleksy opowiadaø  e jego praca w KW PZPR polegaøa na przekøadaniu papierków. W
nas s czono propagand ,  e PRL to byø normalny kraj (….) Ja si  zgadzam,  e Zachód tego nie chciaø,
ale niepokoj ce jest to,  e nie byøo nawet powa nej próby dekomunizacji. Byli my oszukiwani,  e co
si  zmieni, poniewa  zostali wybrani ludzie z opozycji. Ci, którzy porobili sobie zdj cia z Waø s  mieli
by   dla  nas  gwarancj ,  e  te  zmiany  przynajmniej  si   rozpoczn ,  ale  oni  tego  nie  chcieli,  oni  tylko
chcieli korzysta  z dóbr

- mówiø historyk.

Tadeusz Pøu a ski przypominaø za , jak wielk rol w tym, co dziaøo si w czasie transformacji
odegraøa wcze niejsza wymiana elit.

Ci, którzy rz dzili po 1944 roku przej li wøadz na trupach polskich elit, polskiej

inteligencji. Wi kszo dowódców AK-owskich i NSZ-owskich zostaøa wyeliminowana.
Kto miaø obala w Polsce komunizm, skoro ich wymordowano? Przy Okr gøym Stole
siedziaøy elity postsowieckie. Do tego dochodziø silny aparat propagandowy. Ci, którzy
chcieli innej Polski zostali støamszeni

- podkre laø.

Jeden z twórców junty wojskowej Florian Siwicki zostaø ostatnio po egnany z asyst wojskow .

A o wzgl dy gen. Jaruzelskiego rywalizuj SLD i Ruch Palikota. Prezydent Bronisøaw Komorowski
zaprasza go jako doradc ds. bezpiecze stwa

- analizowaø nast pnie konsekwencje braku rozlicze z PRL.

Prowadz cy dyskusj Michaø Karnowski zwróciø jednak uwag , e by mo e dyskusja o

dekomunizacji jest wci przed nami, przypominaj c, e w RFN spoøecze stwo zmierzyøo si z
pozostaøo ciami nazizmu ponad 20 lat po jego upadku.

Udaøo si wmówi zwykøym Polakom, e dekomunizacja to zamach na ich

yciorysy, e to, i byli in ynierem czy nauczycielem w PRL oznacza, e ich te ona

dotknie. Ten manewr powtórzono w okresie próby przeprowadzenia lustracji

- dodaø dziennikarz.

Prof. Chodakiewicz stwierdziø natomiast, e to co widzimy obecnie jest kontynuacj wøadzy

katów  i  ich  kolaborantów,  w  tej  chwili  ju   w  kolejnym  pokoleniu.  Zdaniem  naukowca,  ródøa  tej
sytuacji tkwi  w latach 70., kiedy dzieci katów otumaniøy „dzieci ofiar” tak bardzo,  e „dzieci ofiar”
zacz øy jak zakl te wsøuchiwa  si  przez lata w „syreni  piew” „dzieci katów.”

Negacja PRL byøa odbierana przez ludzi przeci tnych jako próba eksterminacji tego, co oni

zbudowali w tamtym czasie, eby udawa , e byøo normalnie. W PRL wytresowano nowe elity,
elity trwania, a Polsce trzeba elit dziaøania. W tamtych czasach wsz dzie byøa „øapa”.

Strona 2 z 6

Dlaczego w Polsce nie rozliczono komunizmu? Debata trzech historyków: Chodakiewicz, Pøu a...

2013-06-23

http://wpolityce.pl/artykuly/56451-dlaczego-w-polsce-nie-rozliczono-komunizmu-debata-trzech...

Nawet  na  wydziale  geologii.  Promowano  prymusów  selekcji  negatywnej,  promowano
„antyelity”.  Stypendia  zagraniczne  dostawali  ci,  którzy  byli  spolegliwi,  albo  dawali
nadziej ,  e si  ich uda zmia d y . Hardy dostawaø w øeb. Tresowaøo si  niewolników w
prosty sposób: ktokolwiek wykazaø inicjatyw , byø karany. Promowano miernot

- podkre laø.

Leszek ebrowski zwróciø uwag , e w dyskusjach o dekomunizacji cz sto zapomina si o

sytuacji na prowincji. Tam przedwojenne elity caøkowicie nie pozostawiøy nast pców. Opowiedziaø o
tym,  jak  par   lat  temu  odwiedziø  znajomego  oønierza  NZW  w  dawnym  województwie
ciechanowskim. On siedziaø 15 lat w wi zieniu, w tym czasie wøadza wychowaøa jego syna na ORMO-
wca.  Ten  oønierz  byø  w  swojej  wsi  uznawany  za  „bandyt ”,  a  nawet  ci,  którzy  tak  nie  uwa ali,
musieli udawa ,  e tak s dz .

Tam ludzie mówi , e od 30 lat nic si nie zmieniøo. Tam w komisjach

wyborczych, samorz dach, lokalnych bankach siedz ci sami ZSL-owcy, PZPR-owcy

- podkre liø. Dodaø jednocze nie, e nadziej na zmiany jest møode pokolenie.

Ludzie w wieku 20-30 lat radykalizuj si i nie patrz na wystraszonych czøonków swoich

rodzin. Oni maj podstawow przewag nad pokoleniem ludzi starszych: nie boj si . Je li w Polsce
nast pi zmiana, to wyjdzie od nich. To si zacznie tam, przyjdzie do Warszawy i obecn „elit ”
wymiecie

- mówiø ebrowski.

Tadeusz Pøu a ski dodaø jednak, e nawet w Warszawie mo na spotka si z mentalno ci

podobn do tej z maøych miejscowo ci opanowanych przez postkomunistyczne ukøady,

Byøem na pogrzebie ubeka, który przesøuchiwaø mojego ojca. Potem rozmawiaøem z jego on i

zadaøem jej pytanie, czy zdaje sobie spraw  z tego, co jej m  robiø po wojnie. Ona odpowiedziaøa w
krótkich,  oønierskich  søowach:  „Je li  pan  zadaje  takie  pytanie,  to  pan  musi  by   synem
bandyty, a my z takimi bandytami po wojnie robili my porz dek.” Teraz ona tak mówi, za
par  lat dzieci tego zbrodniarza b d  wyzywa  ofiary swego ojca od bandytów, a potem b d  to robi
jego wnuki

- zaakcentowaø, podkre laj c, e tak sytuacj spowodowaøo nieuznanie PRL za pa stwo

zbrodnicze.

Dzi si ciga funkcjonariuszy aparatu PRL nie za fakt posyøania ludzi do piachu,

ale za to, e zøamali formalno ci. To jest jedyny sposób. Je eli prawo pozwalaøoby
wyrywa paznokcie, to wszystko byøoby w porz dku, a oni byliby oceniani jako legali ci

- dodaø Pøu a ski.

Strona 3 z 6

Dlaczego w Polsce nie rozliczono komunizmu? Debata trzech historyków: Chodakiewicz, Pøu a...

2013-06-23

http://wpolityce.pl/artykuly/56451-dlaczego-w-polsce-nie-rozliczono-komunizmu-debata-trzech...

Odnosz c si do tych zjawisk, Leszek ebrowski przypominaø o swoim referacie „Trzy

pokolenia  ludzi  UB”,  który  wygøosiø  ponad  20  lat  temu  na  konferencji  zorganizowanej  w  Sejmie
przez Antoniego Macierewicza. Analizowaø w nim powi zania rodzinne czoøowych czøonków „elity”
III  RP.  Jeden  z  profesorów  napadø  wówczas  na  niego,  pisz c  tekst,  w  którym  cytowaø  zmy lone
fragmenty  rzekomo  pochodz ce  z  jego  referatu.  Potem  przez  døugi  czas  historyk  ten  uciekaø  na
widok  ebrowskiego.

Prof. Chodakiewicz dodawaø, e osoby chc ce si dowiedzie czym zajmuj si dzi dzieci

ubeków, powinny czyta .... nekrologi w „Gazecie Wyborczej”. Potwierdziø to Tadeusz Pøu a ski,
zdradzaj c, e owa kolumna w tej gazecie byøa inspiracj dla powstania wielu jego tekstów o
stalinowskich „bestiach”. Chodakiewicz mówiø nast pnie o przenikaniu ludzi dawnego systemu do

rodowisk opozycyjnych, co jego zdaniem tak e miaøo wpøyw na nierozliczenie PRL.

Bronek Komorowski zakochaø si z wzajemno ci w dziewczynie wywodz cej si

ze  rodowiska  ubeckiego.  Ona  wychowana  w  harcerstwie  przez  Piotrka  Naimskiego  i
Antoniego  Macierewicza  przeszøa  na  katolicyzm  i  bardzo  wiele  si   nauczyøa,  ale
jednocze nie  Komorowscy  je dzili  na  dziaøk   na  Mazury,  tam,  gdzie  rodzice  tej
dziewczyny lubili sp dza  czas z kolegami-towarzyszami. No i czøowiek si  przyzwyczaja
do  drugiego  czøowieka,  szczególnie  jak  ten  drugi  czøowiek  staje  si   bliski.  I  w  tym
momencie ju  jest inaczej, ju  si  to rozmywa. To rozmycie jest niesamowicie gro ne

- zaznaczyø prof. Chodakiewicz.

Leszek ebrowski dodawaø, e byøo wiele przypadków, w których funkcjonariusze re imu PRL

ukrywali sw haniebn przeszøo przed rodzin i podaø przykøad takiej sytuacji.

Jako pracownik Urz du ds. Kombatantów przesøuchiwaøem pewnego

„kombatanta”.  W  przesøuchaniu  uczestniczyø  jego  syn,  który  pocz tkowo  krzyczaø  na
mnie:  „Ja  jestem  dyplomat   nowego  chowu  z  naboru  ministra  Skubiszewskiego  i  ja
sobie  nie  ycz ,  eby  pan  mojego  tatusia  m czyø”.  Jego  ojciec  søu yø  w  NKWD.  Byø
oficerem  w  punkcie  przeøadunkowym  dla  Polaków,  a  potem  nadzorc   w  øagrze.
Przypomniaøem mu to, a tak e wymieniøem jego sowieckie odznaczenia. Wida  byøo,  e
syn nic nie wiedziaø. Jego reakcja byøa bardzo emocjonalna.

Tadeusz Pøu a ski odnosz c si do tej historii przypomniaø inny przykøad komunistycznego

funkcjonariusza, który przychodziø do Urz du ds. Kombatantów, aby domaga si wy szych
uposa e , odznacze i orderów – Stanisøawa Supruniuka.

On ten order dostaø, z r k córki swojego pracownika z UB – Danuty Huebner z

domu Møynarskiej. Co prawda potem mu go odebrano, ale to wiadczy o tym, e ci
ludzie czuli si zwyci zcami do ko ca

- podkre liø Pøu a ski.

Kolejny przypadek tego typu przypomniaø na koniec dyskusji równie prof. Chodakiewicz,

potwierdzaj c jak ubecy tworz swoje legendy wobec dzieci i wnuków.

W University of Virginia pojawiø si chøopak, który dostaø doktorat od Grossa w

Princeton.  No  i  mama  mu  opowiadaøa,  jaki  wietny  byø  jego  dziadek.  On  do  niego
je dziø, jak dziadek zajmowaø si  pisaniem ksi ek o generalicji II RP. Jego dziadek mi
podpadø,  bo  napisaø  lewacki  list  do  „Polityki”  i  si   podpisaø,  e  jest  oønierzem  AK.  I
mówi  wtedy Leszkowi,  eby sprawdziø, kto to wøa nie „wyszedø z lasu”. I on byø w AK....
trzy  tygodnie,  eby  rozpozna   teren,  a  potem  500  osób  posøaø  do  øagru.  On  byø  w
Smierszu,  a  potem  przeszedø  do  UB.  W  ankiecie  nie  wpisaø  tego,  e  byø  w  AK,  za  co  w
1950 roku go prze ladowano.... przesuwaj c do Ministerstwa Handlu Zagranicznego.

Spotkanie zako czyø prowadz cy je Michaø Karnowski, ycz c dyskutantom kolejnych

udanych publikacji odkrywaj cych prawd o naszej historii.

Relacja wideo

Relacja: Piotr Mazurek (tekst), Bernard i Margotte (wideo i foto)

Strona 4 z 6

Dlaczego w Polsce nie rozliczono komunizmu? Debata trzech historyków: Chodakiewicz, Pøu a...

2013-06-23

http://wpolityce.pl/artykuly/56451-dlaczego-w-polsce-nie-rozliczono-komunizmu-debata-trzech...