BALNEOLOTERAPI A– lecznicze kąpiele
podsumowanie lekcji –
kurs Podstawy fizjoterapii –
Szkoła Medycyny Naturalnej
Marta Pyrchała-Zarzycka
ASTRO SALUS EDUCATION LTD
Naturalnie do zdrowia, mądrze do rozwoju
KĄPIELE MINERALNE
Kąpiele mineralne są stosowane we wszystkich uzdrowiskach, w których leczy się
choroby narządu ruchu i reumatyczne. Zalecane są również w:
• rehabilitacji po zabiegach operacyjnych,
• w przypadku urazów,
• przy zwężeniu naczyń w kończynach
• oraz schorzeniach dermatologicznych.
Kąpiele lecznicze oddziałują również na skórę, a przez receptory w niej zawarte
również na autonomiczny układ nerwowy. Działanie to powoduje wydzielanie
hormonów tkankowych, na przykład takich, jak: adrenalina, histamina,
acetylocholina czy bradynknina.
Poza tym balneoterapia wywiera także wpływ na wydzielanie hormonów: reniny,
aldosteronu, amin katacholowych i wazopresyny.
W kąpielach mineralnych zwykle wykorzystuje się:
• solanki, które zawierają: jodki, bromki, siarczki,
• wody siarczkowe-radoczynne-cieplicowe,
• słabozmineralizowane wody cieplice – krzemowe,
• wody wodorowęglanowo-wapniowo-magnezowe nasycone CO2 (szczawy).
Kąpiele mineralne dzieli się w zależności od użytego kryterium zabiegowego:
• solankowe,
• kwasowęglowe,
• siarczkowo-siarkowodorowe,
• radoczynne,
• ozonowe.
Kąpiele mogą być połączone z ćwiczeniami fizycznymi. Jeśli kąpiele odbywają się z
ćwiczeniami, nazywamy je kąpielami kinezyterapeutycznymi.
KĄPIELE SOLANKOWE
Kąpiele solankowe – informacje ogólne co do stosowania:
• temperatura kąpieli: 36-38°C (kąpiele gorące),
• czas trwania kąpieli:15-20 minut,
• częstotliwość stosowania kąpieli: 2-7 razy w tygodniu,
• ilość zabiegów w serii: 8-10,
• Metodyka wykonania kąpieli: kąpiele w serii o wzrastającej temp. zasoleniu i
czasie. Wymaga też dłuższych odpoczynków po zakończeniu kąpieli.
Działanie biologiczne kąpieli solankowych:
• rozszerzają naczynia włosowate,
• poprawiają ukrwienie,
• stymulują układ autonomiczny,
• stymulują działanie hormonów tkankowych (histamina, adrenalina,
bradykinina),
• mogą doprowadzić do przegrzania organizmu, co spowoduje zmniejszenie RR
i spowolnienie akcji serca),
• rozszerzają łożysko obwodowe,
• zmniejszają napięcie mięśni,
• zmniejszają pobudliwość nerwów czuciowych i ruchowych
• powodują wzrost ukrwienia skóry
• normalizują ciśnienie krwi,
• przyczyniają się do wzrostu sprawności serca,
• regulują krążenie krwi,
• powodują wzrost przewietrzania płuc,
• pobudzają przemianę materii,
• wywołują wzrost diurezy,
• poprawiają odporność ogólną na choroby – hartują organizm,
• hamują proces mitozy w skórze,
• roztwory soli mocniejsze, niż 3% wywołują lekkie zapalnie błon śluzowych.
Wskazania do kąpieli solankowych:
• układ ruchu:
- schorzenia reumatoidalne,
- zwyrodnienia stawów – w tym przewlekłe,
- gościec tkanek miękkich,
- zespoły bólowe,
- choroby ortopedyczne,
- stany przebiegające ze wzrostem napięcia mięśniowego,
- nerwica wegetatywna;
• choroby dermatologiczne:
- wyprysk łojotokowy skóry,
- łuszczyca.
• Choroby układu oddechowego:
-przewlekła choroba dróg oddechowych i zatok,
Inne wskazania do kąpieli solankowych:
• spadek odporności na choroby,
• rekonwalescencja po ciężkich chorobach,
• otyłość,
• choroby ginekologiczne, jak na przykład bezpłodność),
• problemy menopauzalne,
• alergie wziewne u dzieci.
.
Przeciwwskazania do kąpieli solankowych:
• choroby w okresie zaostrzenia i stanie ostrym,
• kolagenozy,
• świeże stany pooperacyjne (ortopedyczne),
• stan nadmiernego pobudzenia,
• psychozy,
• stany zapalne narządów układu oddechowego,
• uszkodzenia skóry,
• stany ropne,
• ubytki skóry,
• owrzodzenia żylakowate,
• krwawienia i skłonności do krwawień,
• niewydolność krążeniowo-oddechowa,
• choroba naczyń wieńcowych,
• świeży zawal serca,
• nadczynność tarczycy,
• ciąża,
• niewydolność jajników,
• nowotwory i inne choroby niszczące,
• gruźlica,
• choroby przebiegające z gorączką.
KĄPIELE KWASOWĘGLOWE
Kąpiele kwasowęglowe zalecenia zalecenia:
• zalecana temperatura kąpieli:. 32-34°C (chłodne),
• czas trwania kąpieli:15-20 minut,
• częstotliwość kąpieli: 3-7 razy w tygodniu,
• ilość zabiegów w serii: 8-12,
• metodyka wykonania kąpieli: wanna płytsza, przykryta, aby nie dopuścić do
wziewania. Wentylacja pomieszczenia powinna być sprawna. Napełniając
wannę należy unikać gwałtownego wpływu wody, unikać pienienia się jej. Po
napełnieniu wanny wodą zacznij wprowadzać do niej od dołu dwutlenek
węgla.
Biologiczne działanie kąpieli kwasowęglowych:
• poprawa ukrwienia o około 600% ,
• rozszerzenie naczyń włosowatych,
• decentralizacja krwi,
• zwolnienie akcji serca,
• wzrost przepływu wieńcowego,
• zwiększenie diurezy i natriudiurezy,
• spadek poziomu kwasu mlekowego,
• początkowo zmniejszenie, a później zwiększenie wentylacji płuc,
• uwolnienie hormonów tkankowych w skórze
• zwiększenie o około 300% liczby czynnych naczyń włosowatych,
• zwiększenie objętości wyrzutowej i pojemności minutowej serca
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi ,
• zwiększenie przepływu wieńcowego,
• nasilenie przemiany materii,
• działanie antyseptyczne,
• zwiększenie napięcia żył,
• poprawa ukrwienia mózgu,
• zwiększenie pobierania tlenu w płucach.
Wskazania do kąpieli kwasowęglowych:
• nadciśnienie,
• proces miażdżycowy KD,
• choroba Reynaulda,
• stabilna choroba wieńcowa,
• wyrównane wady serca,
• polineuropatia,
• nerwica wegetatywna,
• nerwobóle,
• wady serca,
• zwyrodnienie mięśnia sercowego,
• choroba wieńcowa,
• cukrzyca,
• niewydolność krążenia,
• SM,
• łagodna postać nadciśnienia I, II okres WHO,
• zwężające zapalenie tętnic I, II okres WHO,
• choroba Raynauda,
• zaburzenia krążenia włośniczkowego,
• zaburzenia krążenia żylnego,
• choroby reumatyczne przewlekłe z jednocześnie występującymi chorobami
serca
• choroba Sudecka,
• dystonia neurowegetatywna,
• sklerodermia,
• niektóre choroby serca (serce sportowca, serce otłuszczone, osłabienie mięśnia
sercowego).
Przeciwwskazania do kąpieli kwasowęglowych:
• niewydolność układu oddechowego,
• ciężkie nadciśnienie,
• świeży zawał serca,
• zwężenie zastawki aortalnej i mitralnej,
• wrodzone wady serca znacznego stopnia,
• serce płucne,
• zły stan ogólny,
• choroby oskrzelowo-płucne,
• ostre choroby zapalne naczyń krwionośnych,
• ciężkie zaburzenia ukrwienia mózgu.
KĄPIELE SIARCZKOWO-SIARKOWODOROWE
Kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe:
• zalecana temperatura. 33-38°C; pierwsze zabiegi należy wykonywać w
temperaturze niższej, w przypadku kolejnych stopniowo się ją zwiększa,
• czas trwania kąpieli: 5-15 minut – pierwsze zabiegi powinny być krótsze,
kolejne stopniowo wydłużamy,
• częstotliwość kąpieli: co trzeci dzień lub rzadziej ze względu na silne
działanie,
• seria powinna wynosić 8-12 zabiegów,
• metodyka wykonania kąpieli: wanna płytsza, przykryta (siarkowodór jest
trujący), sprawna wentylacja przypodłogowa (gdyż siarkowodór jest cięższy
od powietrza).
Używana siarka występuje w postaci: gazowej siarkowodoru, jonu wodoro-
siarkowego, siarczanowego i siarki koloidalnej. Wody mają odczyn pH od 6 do 8, a
więc są lekko zasadowe lub kwaśne. Stężenia są zależne od stężenia siarkowodoru:
• małe do 50mg/l, ś
• średnie 50-100mg/l,
• duże powyżej 50mg/l.
Wykonanie kąpieli
Przed kąpielami konieczne jest wyleczenie ognisk utajonego zakażenia, ponieważ
może dojść do ich uczynnienia.
Działanie biologiczne kąpieli siarczkowo-siarkowodorowej:
1. pierwotne miejscowe na skórę:
• keratolityczne,
• keratoplastyczne,
• rozszerzenie i otwarcie kapilarów skóry,
• przekrwienie i rumień skóry,
• pobudzenie metabolizmu w skórze.
2. pierwotne ogólne:
• pobudzenie osi podwzgórze- przysadka- nadnercza,
• pobudzanie receptorów w skórze (objawem jest uczcie palenia lub swędzenia),
• pobudzanie receptorów ciepła,
• obniżaniu progu pobudliwości receptorów zimna.
3. Działanie wtórne:
• wpływ na układ oksydoredukcyjny,
• wpływ na procesy enzymatyczne.
Poza tym kąpiele te wykazują również następujące działanie:
• uzupełnienie niedoborów siarki w organizmie,
• wzrost syntezy kwasu chondroitynosiarkowego,
• działanie odtruwające przy zatruciu Hg, As, Pb, Bi,
• działanie przeciwbólowe,
• przeciwalergiczne,
• przeciwbakteryjne,
• przeciwpasożytnicze
• oraz obniżają ciśnienie krwi.
Podczas takiej kąpieli organizm wchłania od 6 do 20mg siarki.
Wskazania do kąpieli siarczkowo-siarkowodorowych:
• narząd ruchu:
- choroby reumatyczne,
- stany pooperacyjne,
- choroby układu ruchu przebiegające ze stanami zapalnymi,
- RZS,
- choroby chrząstki stawowej – ZZSK,
- choroby zwyrodnieniowe stawów, o ile wartość OB jest niska,
- zespoły bólowe,
- stany pourazowe, w tym po zwichnięciach i złamaniach,
- artrozy- zmiany zwyrodnieniowo- wytwórcze stawów,
- spondyloartrozy,
- rwa kulszowa i ramienna,
- stany pooperacyjne.
• układ krążenia:
- nadciśnienie,
- zaburzenie krążenia krwi.
• dermatologia:
- łuszczyca,
- trądzik,
- wyprysk kontaktowy,
- sklerodermia łojotokowa,
- dermatozy zawodowe.
• choroby związane z układem krążenia:
- hypertomia - choroba nadciśnieniowa,
- zaburzenia krążenia obwodowego,
- zaburzenia krążenia obwodowego,
• choroby narządu rodnego:
- przewlekłe zapalenie śluzówki macicy,
- ból podczas miesiączki.
Przeciwwskazania do kapieli siarczkowo-siarkowodorowych:
• zaostrzenie chorób zapalnych,
• świeże stany pooperacyjne,
• niewydolność sercowo-naczyniowa,
• zmiany troficzne skóry,
• hypotomia (zbyt niskie ciśnienie krwi),
• nadwrażliwość ma siarkę
• owrzodzenia,
• stany ropne.
Marta Pyrchała-Zarzycka
Astro Salus Education Ltd
Naturalnie do zdrowia, mądrze do rozwoju
STRONY INTERNETOWE
BLOGI
http://astrosalus.pl/medycyna-naturalna/
http://kosmetyka-fitness.pl/ona/
http://magia-zycia.com.pl/duchowosc/