„Problemy dziecka w związku z rozwodem rodziców”

Rozwód jest jednym ze wskaźników rozbicia małżeństwa i rodziny. Rozwód

w sensie formalno – prawnym nie jest zjawiskiem dziedziny patologii społecznej,
jest on bowiem najczęściej jedynie prawnym usankcjonowaniem wcześniej
zapoczątkowanego procesu rozbicia rodziny. Procesy te mają pewien, mniej lub

bardziej uchwytny, wymiar czasowy i przedłużanie go w nieskończoność nie jest
ani korzystne ani skuteczne.
Jednakże rozwód powoduje określone, niepożądane konsekwencje społeczne.
Dotyczą one rozwodzących się małżeństw, powodując często poczucie osobistej
klęski życiowej, krzywdę lub negatywną samoocenę. Ponadto, skutki rozwodu
mogą wyrażać się w postaci różnego rodzaju nerwic, manifestujących się stanami
depresji, trudnościami wykonywaniu określonych ról społecznych itp.
Ze

społecznego punktu widzenia najważniejsze są konsekwencje rozwodu

dla dzieci z rozbitych małżeństw. Negatywny wpływ rozbicia rodziny na losy
dzieci, będący jedną z zasadniczych przyczyn zakłóceń ich socjalizacji, a także
manifestowanie czynów niezgodnych z ogólnie przyjętymi normami prawno –
obyczajowymi.

Rozwody, jak już wspomniałam, są jednym z najprostszych wskaźników

rozpadu rodziny, nie ujawniają one jednak w pełni liczby faktycznie rozbitych
związków. Określenie nawet w przybliżeniu liczby rodzin dysfunkcjonalnych,
niezapewniających dzieciom warunków do prawidłowego rozwoju, jest zadaniem
niezwykle złożonym.
Na uwagę zasługują niejako skutki wynikające z rozpadu rodziny a dokładniej nie
spełniania przez nią odpowiednich funkcji opiekuńczo – wychowawczych. Są to
m.in.:

1. Problemy z osiągnięciem odpowiedniego wykształcenia, wagarowanie,

niepowodzenia szkolne, drugoroczność

 Bariery ekonomiczne

 Bariery szkolno – oświatowe (swoista selekcja uczniów słabszych, mający

problemy edukacyjne)

 Bariery zdrowotne (tab.1)

 Bariery psychologiczne (doznając niepowodzeń życiowych jak i szkolnych

przestają wierzyć w celowość kształcenia)

2. Ucieczki z domu
 Występowanie problemów w szkole i w domu (nawarstwienie problemów)

 Obwinianie się o sytuację rodzinną (JA powodem rozwodu)

 Brak więzi między rodzicem sprawującym opiekę (obwinianie rodzica,

upadek autorytetu)

 Nieakceptowanie decyzji rodziców np.: nowy związek, wyjazd zagranicę itp.

 Poczucie nagłej utraty dóbr materialnych rodziny na równi z innymi jej

członkami (JA nieślubne dziecko, adoptowane)

 Osłabienie więzi emocjonalnej (niezaspokajanie potrzeby miłości

rodzicielskiej)

 Izolacja społeczna

3. Picie alkoholu i odurzanie się

 Redukcja napięć emocjonalnych

 Chęć zawarcia kontaktów grupowych

4. Wykolejenia (zjawiska będące wynikiem pogłębiającej się złej sytuacji

rodzinnej)

 Chuligaństwo

 Kradzieże

 Prostytucja

 Rozboje

 Narkomania

 Alkoholizm
5. Zachowania autodestrukcyjne (samobójstwa, samookaleczenie)

 Próba nawiązania kontaktu z otoczeniem, zwrócenia uwagi, wołanie o

pomoc

 Ucieczka w sytuacji nawarstwienia problemów, brak wyjścia z sytuacji

W etiologicznych badaniach zjawiska przestępczości nieletnich szczególnie
dużo miejsca zajmuje problem tzw. dzieci odrzuconych, niekochanych przez
rodziców. Dzieci te mają tendencję do agresywnych, dewiacyjnych typów
zachowań. Brak więzi uczuciowych może być bardziej patogenne niż
niedostatek. Reasumując najważniejsze jest zaspokojenie potrzeb
emocjonalnych dziecka, bez których nie jest możliwy prawidłowy rozwój.

Wyszczególnienie

Zbiorowość uczniów z rodzin

zdezorganizowanych

Tab.1 uczniowie z rodzin dysfunkcyjnych zakwalifikowani do grup z zaburzeniami rozwoju

Ogółem

uczniowie

Klasy I – IV

Ogółem

Uczniowie nie zakwalifikowani do grup z zaburzeniami rozwoju

Uczniowie zakwalifikowani do grup z zaburzeniami rozwoju

Do jednej grupy

Do dwóch i więcej

Zaburzenia rozwoju somatycznego

Gruźlica

Choroba reumatyczna

Choroby układu krążenia

Schorzenia laryngologiczne

Wady słuchu

Wady mowy

Wady postawy i budowy

Zaburzenia neurologiczne – organiczne

Zaburzenia neurologiczne – czynnościowe

Wady wzroku

Razem grup z zaburzeniami rozwoju

100,0

70,6

29,4

21,3

8,1

4,7

0,6

2,3

0,8

3,3

4,4

1,9

7,7

1,5

2,6

9,8

41,2

100,0

71,1

28,9

20,5

8,4

3,6

0,5

1,6

0,5

4,5

6,8

1,8

7,3

0,9

3,0

8,2

39,8

Bibliografia:

Maria jarosz „Problemy dezorganizacji rodziny” PWN Warszawa 1978

Zdzisław dąbrowski „Pedagogika opiekuńcza w zarysie I” Olsztyn 2000

Krystyna Slany „Alternatywne formy życia małżeńsko – rodzinnego”

Wanda Stojanowska „Rozwód a co z dzieckiem?” Wyd. Prawnicze