Idź do
• Spis treści
• Przykładowy rozdział
• Katalog online
• Dodaj do koszyka
• Zamów cennik
• Zamów informacje
o nowościach
• Fragmenty książek
online
Helion SA
ul. Kościuszki 1c
44-100 Gliwice
tel. 32 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
© Helion 1991–2010
Katalog książek
Twój koszyk
Cennik i informacje
Czytelnia
Kontakt
• Zamów drukowany
katalog
MS Office 2010 PL
w biurze i nie tylko
Autor:
Piotr Wróblewski
ISBN: 978-83-246-2918-3
Format: 158×235, stron: 320
Poznaj najważniejsze możliwości pakietu Microsoft Office 2010 PL
• Szybko rozpocznij korzystanie z narzędzi Microsoft Office 2010 PL
• Poznaj najlepsze techniki wymiany danych i pracy zespołowej
• Naucz się przenosić dokumenty między różnymi wersjami pakietu Office
Po trzech latach od premiery rewolucyjnej wersji Office 2007 firma Microsoft udostępniła kolejną
ulepszoną edycję pakietu, czyli Microsoft Office 2010. Zachowano w niej koncepcję wstążki,
wprowadzoną w poprzedniej odsłonie, oferując jednocześnie wiele usprawnień przyspieszających
wykonywanie standardowych zadań, takich jak formatowanie tekstu w edytorze Word czy
tworzenie zaawansowanych wykresów w arkuszach Excela. Użytkownicy biurowi z pewnością
docenią też liczne funkcje umożliwiające pracę zespołową, które pozwalają kilku osobom
bezpiecznie i wydajnie modyfikować ten sam dokument. Członkowie zespołów projektowych,
studenci i uczniowie zachwycą się możliwościami programu OneNote, który wspomaga tworzenie
czytelnych notatek.
Podręcznik „MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko” stanowi wszechstronne wprowadzenie w świat
najważniejszych programów wchodzących w skład najpopularniejszego pakietu biurowego. Dzięki
tej książce szybko nauczysz się pisać dokumenty w edytorze Word oraz przeprowadzać obliczenia
i tworzyć wykresy w arkuszach Excela. Przygotujesz efektowne prezentacje w programie
PowerPoint oraz dowiesz się, jak skutecznie zarządzać notatkami przy użyciu aplikacji OneNote.
Poznasz nowe możliwości Twojego programu pocztowego i odkryjesz tajniki efektywnego
zarządzania swoim terminarzem za pomocą programu Outlook. Opisom funkcji każdego z narzędzi
towarzyszą liczne ćwiczenia praktyczne, które pozwolą Ci natychmiast wypróbować i utrwalić
zdobytą wiedzę.
• Instalowanie pakietu Microsoft Office
• Edytowanie i formatowanie tekstu w Wordzie
• Umieszczanie w dokumentach tabel, grafik, spisów treści i innych elementów
• Korzystanie z edytora równań matematycznych
• Używanie narzędzia do korespondencji seryjnej
• Możliwości pracy zespołowej w programach pakietu Microsoft Office
• Przetwarzanie i analizowanie danych za pomocą arkuszy kalkulacyjnych programu Excel
• Tworzenie wykresów i przeprowadzanie symulacji w Excelu
• Opracowywanie prezentacji multimedialnych w programie PowerPoint
• Korzystanie z możliwości elektronicznego notatnika OneNote
• Używanie makr i aplikacji Visual Basic for Applications w Excelu
• Zabezpieczanie zawartości dokumentów pakietu Microsoft Office
• Praktyczne zastosowania programów Office’a
• Korzystanie z poczty elektronicznej w programie Outlook
• Zarządzanie zadaniami i używanie kalendarzy Outlooka
Już dziś rozpocznij samodzielną pracę z najnowszym pakietem biurowym firmy Microsoft!
Spis tre"ci
Wst!p .............................................................................................. 9
Rozdzia# 1. Microsoft Office 2010 — szybki start ............................................. 13
Wersje pakietu Microsoft Office .................................................................................... 13
Instalator pakietu Microsoft Office — na co zwróci# uwag$? ........................................ 15
Co nowego w Microsoft Office 2010? ............................................................................ 18
Cz!%& I
Microsoft Word 2010 ................................................... 21
Rozdzia# 2. Interfejs u'ytkownika pakietu Office na przyk#adzie edytora Word .... 23
Ekran programu Microsoft Word i nowe funkcje jego interfejsu u'ytkownika .............. 23
U)atwienia obs)ugi w Microsoft Office .................................................................... 26
Otwieranie i zapisywanie dokumentów .......................................................................... 29
Pakiet zgodno*ci formatu plików pakietu Microsoft Office ........................................... 31
Poznajemy funkcjonalno*# edytora ................................................................................ 32
Word 2010 — mapa aplikacji ................................................................................... 33
Ustawiamy opcje edytora Word ..................................................................................... 35
Tryby pracy z dokumentem i jego wielko*# ekranowa ................................................... 36
Drukowanie dokumentów tekstowych ............................................................................ 38
Rozdzia# 3. Formatowanie tekstów ................................................................... 43
Poj$cie akapitu i sposoby jego wyrównania wzgl$dem marginesów .............................. 45
Podwieszony akapit ........................................................................................................ 47
Odst$py mi$dzy akapitami i menu podr$czne Akapit ..................................................... 47
Dzielenie wyrazów ......................................................................................................... 48
Numerowanie i punktowanie akapitów .......................................................................... 49
Wyró'nianie elementów tekstu ....................................................................................... 50
B)$dy, b)$dy! .................................................................................................................. 52
Zastosowanie schowka Windows w edytorze ................................................................. 52
Tryby specjalne operacji wklejania ................................................................................ 53
Malarz formatów i zasady powielania formatów ............................................................ 54
Rozdzia# 4. Czcionki i style .............................................................................. 55
Czcionki i ich rozmiary .................................................................................................. 55
Powi$kszanie lub zmniejszanie czcionki ........................................................................ 57
Nietypowe symbole w tek*cie ........................................................................................ 58
Znaki diakrytyczne ró'nych j$zyków ............................................................................. 59
4
MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko
S)owniki ortograficzne ................................................................................................... 59
Style ................................................................................................................................ 60
Style nowych dokumentów ............................................................................................. 63
Rozdzia# 5. Tabele i uk#ad kolumnowy .............................................................. 67
Podstawowe techniki rysowania tabel ............................................................................ 67
Modyfikowanie struktury tabeli ...................................................................................... 70
Tryb wielokolumnowy (gazetowy) ................................................................................. 73
Bardzo d)ugie tabele (wielostronicowe) ......................................................................... 74
Rozdzia# 6. Nag#ówki, stopki i spisy (nie tylko tre%ci) ....................................... 77
Podzia) d)u'szych dokumentów na strony ...................................................................... 78
Nawigacja ................................................................................................................. 79
Wyszukiwanie i zamiana tekstu ............................................................................... 80
Stopki i nag)ówki w Wordzie ......................................................................................... 81
Ró'ne stopki i nag)ówki dla odr$bnych cz$*ci dokumentu ............................................ 83
Stopki i nag)ówki dla zaawansowanych ......................................................................... 85
Numeracja stron dla zaawansowanych ........................................................................... 85
Numerowanie nag)ówków i spis tre*ci ........................................................................... 86
Przygotowanie dokumentu ....................................................................................... 86
Wstawianie spisu tre*ci ............................................................................................ 88
Przypisy .......................................................................................................................... 90
Odsy)acze ....................................................................................................................... 91
Skorowidze ..................................................................................................................... 93
Rozdzia# 7. Grafika i tekst ................................................................................ 97
Wklejanie grafiki ze schowka Windows ......................................................................... 97
Zrzuty ekranu w Wordzie ............................................................................................... 98
Do);czanie gotowych plików graficznych ...................................................................... 98
Edytor graficzny programu Word ................................................................................. 102
Operacje na obiektach graficznych programu Word ..................................................... 106
Przes)anianie si$ obiektów ..................................................................................... 106
Grupowanie ............................................................................................................ 107
Praca z polami tekstowymi ..................................................................................... 108
Ustalanie ziarnisto*ci obrazu .................................................................................. 109
Rozdzia# 8. Edytor równa* matematycznych .................................................... 111
Praca z obiektem Równanie matematyczne .................................................................. 116
Rozdzia# 9. Korespondencja seryjna ................................................................ 117
Pierwszy list seryjny w Wordzie .................................................................................. 118
Funkcje trybu korespondencji seryjnej ......................................................................... 121
Rozdzia# 10. Word i praca zespo#owa ................................................................ 123
Podzia) publikacji na pliki ............................................................................................ 123
Przegl;d i komentowanie dokumentu ........................................................................... 125
Przegl;d zg)oszonych uwag przez autora ..................................................................... 127
Cz!%& II
Microsoft Excel 2010 ................................................. 129
Rozdzia# 11. Podstawy obs#ugi arkusza kalkulacyjnego ..................................... 131
Poznajemy arkusz kalkulacyjny ................................................................................... 131
Otwieranie i zapisywanie dokumentów ........................................................................ 133
Praca z arkuszami ......................................................................................................... 134
Spis tre%ci
5
Rozdzia# 12. Wprowadzanie i formatowanie danych ........................................... 137
Formatowanie komórek ................................................................................................ 139
Operacje na komórkach ................................................................................................ 142
Selektywne kasowanie zawarto*ci komórek ................................................................. 143
Kilka zaskakuj;cych #wicze= praktycznych ................................................................. 144
Nag)ówki i opisy tabel .................................................................................................. 145
Zaawansowane formatowanie komórek ....................................................................... 147
Rozdzia# 13. Formu#y w arkuszach .................................................................... 149
Nasza pierwsza formu)a w arkuszu .............................................................................. 149
Powielanie wzoru za pomoc; myszy ...................................................................... 150
Powielanie wzoru z wykorzystaniem kopiowania i wklejania ............................... 151
Wspó)rz$dne wzgl$dne i bezwzgl$dne ................................................................... 151
Wzory matrycowe ........................................................................................................ 153
Operatory matematyczne .............................................................................................. 153
Funkcje matematyczne w formu)ach ............................................................................ 154
Biblioteka funkcji Excela ............................................................................................. 156
Formu)y dla zaawansowanych ...................................................................................... 157
Rozdzia# 14. +wiczenia praktyczne w Excelu .................................................... 161
Sk)adki w dzia)alno*ci gospodarczej ............................................................................ 161
Lokata bankowa ............................................................................................................ 163
Harmonogram sp)aty kredytu bankowego .................................................................... 164
Rozdzia# 15. Excel i analiza danych .................................................................. 169
Formu)y z warunkami logicznymi ................................................................................ 169
Formatowanie warunkowe ............................................................................................ 171
Rozdzia# 16. Excel jako ma#a baza danych ........................................................ 175
Tworzenie baz danych i zarz;dzanie nimi .................................................................... 175
Sortowanie i filtrowanie ............................................................................................... 177
Skoroszyty wspó)dzielone ............................................................................................ 179
Rozdzia# 17. Wykresy i symulacje ..................................................................... 183
Wykresy w Excelu ........................................................................................................ 183
Modyfikacja graficznych elementów wykresu ............................................................. 187
Rozdzia# 18. Drukowanie arkuszy ..................................................................... 189
Metody kondensowania wydruku ................................................................................. 189
Ustawienia wydruku arkusza ........................................................................................ 191
Nag)ówki i stopki ......................................................................................................... 192
Opcje drukarki .............................................................................................................. 193
Rozdzia# 19. Zabezpieczanie dokumentów Excela (i nie tylko) ........................... 195
Zabezpieczanie has)em dokumentów Excel, Word i PowerPoint ................................. 195
Zabezpieczanie has)em notesów programu OneNote ................................................... 198
Ochrona dokumentów Excela ....................................................................................... 199
Ochrona komórek ................................................................................................... 199
Ochrona skoroszytu ................................................................................................ 201
Rozdzia# 20. Makra i aplikacje w Excelu ........................................................... 203
Do czego s)u'; „makra”? ............................................................................................. 203
Rejestrowanie makra w Excelu .................................................................................... 204
Aplikacje w VBA w Excelu — jak to „ugryJ#”? .......................................................... 207
Krok 1.: Przyk)adowe makro .................................................................................. 208
Krok 2.: Ogl;damy kod VBA makra ...................................................................... 209
Wst;'ka „Deweloper” ............................................................................................ 210
Organizacja makr ................................................................................................... 213
6
MS Office 2010 PL w biurze i nie tylko
Cz!%& III Microsoft PowerPoint 2010 ........................................ 215
Rozdzia# 21. Podstawy obs#ugi programu PowerPoint ........................................ 217
Czym s; prezentacje komputerowe? ............................................................................. 217
Nasza pierwsza prezentacja w PowerPoincie ............................................................... 218
Ró'ne punkty spojrzenia na prezentacj$ ....................................................................... 220
Prezentacja slajdów ...................................................................................................... 222
Prezentacje PowerPointa jako dokumenty .................................................................... 223
Drukujemy prezentacj$ PowerPointa ............................................................................ 224
Rozdzia# 22. Modyfikujemy prezentacj! PowerPoint .......................................... 225
Dok)adanie do prezentacji nowej strony ....................................................................... 225
Szablony uk)adów slajdu w PowerPoincie ................................................................... 226
Formatowanie elementów slajdu .................................................................................. 228
Dok)adanie nowych elementów slajdu ......................................................................... 232
Wzorzec slajdu ............................................................................................................. 234
Rozdzia# 23. O'ywiamy prezentacj! w programie PowerPoint ............................. 237
Przej*cia i animacje ...................................................................................................... 237
Profesjonalne prezentacje — szybko i bezbole*nie! ..................................................... 240
Cz!%& IV Microsoft OneNote 2010 ............................................ 243
Rozdzia# 24. Omówienie programu OneNote ...................................................... 245
Do czego s)u'y program OneNote? .............................................................................. 245
Ekran g)ówny programu OneNote ................................................................................ 246
Przeznaczenie programu OneNote ................................................................................ 247
Rozdzia# 25. Twój nowy notes w programie OneNote ......................................... 249
Notes prywatny lub wspó)dzielony ............................................................................... 249
Rozbudowa notesu ........................................................................................................ 251
Rozdzia# 26. Edycja notatek ............................................................................. 253
Podstawowe operacje na obiektach notatek .................................................................. 254
Oznaczanie notatek sygnaturami czasu ........................................................................ 254
Formatowanie tekstu .................................................................................................... 255
Listy punktowane lub numerowane .............................................................................. 256
Grafika .......................................................................................................................... 256
Tabele ........................................................................................................................... 257
Odsy)acze ..................................................................................................................... 258
Inne obiekty w notatkach .............................................................................................. 259
Znaczniki notatek ......................................................................................................... 259
Rozdzia# 27. Notatniki w praktyce .................................................................... 261
Notatki boczne .............................................................................................................. 261
Wyszukiwanie danych .................................................................................................. 262
Interesuj;ce funkcje programu OneNote ...................................................................... 263
Cz!%& V Microsoft Outlook 2010 ............................................. 265
Rozdzia# 28. Prezentacja programu Outlook 2010 ............................................. 267
Do czego s)u'y program Outlook? ............................................................................... 267
Ekran g)ówny Outlooka ................................................................................................ 268
Konfiguracja konta e-mail w Outlooku ........................................................................ 269
Spis tre%ci
7
Konfiguracja ekranu g)ównego Outlooka ..................................................................... 271
Wysy)anie i odbieranie poczty e-mail ........................................................................... 272
Foldery dodatkowe w Outlooku ................................................................................... 274
Baza kontaktów w Outlooku ........................................................................................ 276
Rozdzia# 29. Funkcje kalendarza w Outlooku .................................................... 279
Kalendarz i poczta e-mail ............................................................................................. 279
Definiowanie zdarzenia kalendarzowego ..................................................................... 280
Spotkania cykliczne ...................................................................................................... 283
Konfiguracja widoku kalendarza w Outlooku .............................................................. 284
Rozdzia# 30. Zarz-dzanie zadaniami w programie Outlook ................................. 285
Definiowanie zada= ...................................................................................................... 285
Praca z list; zada= ........................................................................................................ 288
Rozdzia# 31. Outlook dla zaawansowanych ....................................................... 289
Zarz;dzanie plikiem danych Outlooka ......................................................................... 289
Pliki PST ................................................................................................................ 289
Oczyszczanie bazy danych Outlooka ..................................................................... 290
Import i eksport poczty Outlooka ................................................................................. 291
Opcje programu Outlook .............................................................................................. 292
Skorowidz .................................................................................... 295
Rozdzia! 13.
Formu'y w arkuszach
Ju' zapewne zauwa'y)e*, 'e w Excelu nie napiszesz listu tak )atwo, jak w edytorze
tekstów
1
. Nie nadaje si$ do tego celu prawie wcale, natomiast — co postaram si$ udo-
wodni# w tym rozdziale — doskonale sobie radzi z obliczeniami. Obliczenia w arku-
szu kalkulacyjnym mo'na wykonywa# za pomoc; formu), które wbudowuje si$ do
komórek. Formu)y w arkuszach s; zwyk)ymi wzorami (matematycznymi, statystycznymi,
logicznymi itp.), które komponuje si$ przy u'yciu myszy i kreatorów ekranowych.
Nasza pierwsza formu'a w arkuszu
Wykonasz teraz proste #wiczenie, w którym b$dziemy wprowadza# nowe elementy
i testowa# nabyte umiej$tno*ci.
Na pocz;tek utwórz prost; tabelk$, która b$dzie przedmiotem naszych #wicze= (rysu-
nek 13.1).
Rysunek 13.1.
Tabela z elementami
oblicze' — budujemy
uk-ad
1
Co nie oznacza, 'e jest to zabronione — pracowa)em niegdy* w pewnej firmie, która by)a cz$*ci;
mi$dzynarodowego holdingu — jeden z zagranicznych mened'erów mia) manier$ wysy)ania
korespondencji pisanej wy);cznie w plikach Excela, które )adnie sformatowane niewiele si$ ró'ni)y
od dokumentów pisanych w Wordzie.
150
Cz!%& II Microsoft Excel 2010
Przetestuj umiej$tno*ci z poprzedniego rozdzia)u, np. w);cz obramowanie kraw$dzi
komórek, odwró# atrybuty koloru czcionki i t)a komórki. Podpowiedzi dotycz;ce tego,
jak to zrobi#, znajdziesz na rysunku, np. wybierz czarny kolor wype)nienia (
),
a potem okre*l kolor czcionki jako bia)y (
). Formatowanie komórki mo'esz zmieni#
wed)ug swoich upodoba=, gdy' w naszym przyk)adzie nie b$dzie zbyt wa'ne.
W kolejnym kroku zajmiemy si$ wbudowaniem do kolumny C formu)y matematycz-
nej, której celem b$dzie automatyczne wyliczanie iloczynu komórek w kolumnach A i B
(rysunek 13.2). Nie jest to mo'e szczyt wyrafinowania, ale dobrze zilustruje podsta-
wowe zasady, jakim podlega tworzenie formu) w Excelu.
Rysunek 13.2.
Tabela z elementami
oblicze'
— komponujemy
formu-1
Kliknij w obr$bie komórki C2 i wpisz tam znak równa si$ (
=
), naci*nij dwa razy
klawisz " (strza)ka w lewo), naci*nij znak mno'enia (
*
) i raz klawisz ", a nast$pnie
zako=cz ca)o*# zadania naci*ni$ciem klawisza Enter. Zauwa'y)e*, co si$ dzia)o, gdy
nacisn;)e* klawisz kierunkowy (")? Wykonuj;c t$ czynno*#, powodowa)e* przesuwanie
si$ pulsuj;cej ramki w danym kierunku; za* po znaku
=
zosta)y wpisane wspó-rz1dne
komórki otoczonej pulsuj;c; ramk;.
Po naci*ni$ciu klawisza Enter w komórce C2 znalaz)a si$ liczba
8
. Kliknij teraz w obr$bie
komórki A2, wpisz tam np.
6
i potwierdJ klawiszem Enter. Zawarto*# komórki C2
powinna automatycznie zmieni# si$ na
24
. Kliknij komórk$ C2 i porównaj zawarto*#
paska formu)y — czy widzisz tam liczb$, czy co* innego?
Gratulacje, w)a*nie uda)o Ci si$ utworzy# pierwszy automatyczny wzór w arkuszu
kalkulacyjnym!
Jak jednak spowodowa#, aby wzór zadzia)a) w ka'dej komórce w kolumnie C? Oka-
zuje si$, 'e istnieje na to kilka prostych sposobów.
Powielanie wzoru za pomoc- myszy
Oto najprostszy i chyba najcz$*ciej u'ywany w praktyce sposób. Chwytamy mysz; za
prawy dolny róg komórki, w której znajduje si$ formu)a, i (ci;gle trzymaj;c) poci;gamy
j; w wybranym kierunku (najcz$*ciej w dó)), aby powieli# tam wzór w niej ukryty
(rysunek 13.3).
Rozdzia# 13. Formu#y w arkuszach
151
Rysunek 13.3.
Powielanie formu-y
za pomoc7 myszy
Powielanie wzoru z wykorzystaniem kopiowania
i wklejania
Spróbujmy teraz powieli# wzór w nieco inny sposób:
Kliknij w obr$bie komórki C2 (ze wzorem
C2=A2*B2
).
Naci*nij kombinacj$ klawiszy Ctrl+C, aby skopiowa# wzór do Schowka.
Kliknij w obr$bie komórki C3 i wklej tam wzór przez naci*ni$cie kombinacji
klawiszy Ctrl+V.
Kliknij w obr$bie komórki C4 i wklej tam wzór, naciskaj;c klawisze Ctrl+V.
Powtarzaj te czynno*ci w kolejnych komórkach.
Sam oce=, który sposób bardziej Ci odpowiada.
Najciekawsz; kwesti; zwi;zan; z kopiowaniem wzorów jest ich inteligentne przenosze-
nie. Do komórek C3 i C4 nie trafia wzór
=A2*B2
, ale odpowiednio
A3*B3
oraz
A4*B4
!
Tajemnica tego przekszta)cenia tkwi w tym, 'e komputer nie interpretuje wzoru
=A2*B2
w formacie bezwzgl$dnym, ale tak, jak go pierwotnie utworzono, czyli w formacie,
który mo'na opisa# nast$puj;co: „Do bie';cej komórki dodaj iloczyn drugiej i pierw-
szej komórki, które znajduj; si$ z lewej strony komórki bie';cej”.
Podczas kopiowania formu)y Excel zastosowa) zatem wspó)rz$dne wzgl1dne; jednak
nie zawsze jest to dobre podej*cie, o czym przekonamy si$ na przyk)adzie zamiesz-
czonym poni'ej.
Wspó#rz!dne wzgl!dne i bezwzgl!dne
Spróbuj utworzy# tabelk$, która przelicza ceny samochodów wyra'one w euro na z)o-
tówki (rysunek 13.4).
152
Cz!%& II Microsoft Excel 2010
Rysunek 13.4.
B-7d podczas
powielania formu-y
Po powieleniu wzoru otrzymasz do*# ciekawy rezultat, wynikaj;cy z faktu, i' w komór-
ce C4 wpisany zosta) wzór, którego znaczenie mo'na s)ownie wyrazi# tak: „Pomnó'
zawarto*# komórki z lewej strony przez kurs waluty wpisany trzy komórki wy'ej”.
Oto kolejne rezultaty zastosowania takiego wzoru:
1. Opel Astra: 12100*4,20=50820
2. Renault Koleos: 25780*0=0
(bowiem brak wpisu w komórce C2 jest równowaDny zeru)
3. BMW: 42300* (tekst: PLN) = bzdura, bMNd argumentu.
Wygl;da na to, 'e natrafili*my na powa'ne ograniczenie mo'liwo*ci Excela. Czy mo'na
temu jako* zaradzi#?
Na szcz$*cie, jest to problem do pokonania. Spróbuj nieco zmodyfikowa# wzór w ko-
mórce C4: zamiast
=C4*D1
wpisz
=B4*$C$1
i dopiero wówczas powiel wzór.
Znak dolara (
$) uzyskasz, naciskaj)c kombinacj* klawiszy Shift+4.
Efekt mo'na zobaczy# na rysunku 13.5.
Rysunek 13.5.
Stosujemy w formule
wspó-rz1dne
bezwzgl1dne
Znak dolara we wspó)rz$dnych „blokuje” je podczas kopiowania wzoru. S; to wspó)-
rz$dne bezwzgl1dne.
Rozdzia# 13. Formu#y w arkuszach
153
Wzory matrycowe
W arkuszu kalkulacyjnym bardzo )atwo mo'na formu)owa# wzory typu: „Kolumna B jest
równa kolumnie A pomno'onej przez 3”. W ramach przyk)adu wykonaj nast$puj;ce kroki:
Wpisz fragment tabliczki mno'enia.
Zaznacz komórki B2 – B5.
Napisz
=
.
Zaznacz komórki A2 – A5.
Napisz
*2
.
Naci*nij jednocze*nie Ctrl+Shift+Enter.
W komórkach drugiej kolumny pojawi si$ do*# dziwny wzór w nawiasach klamrowych
(rysunek 13.6).
Rysunek 13.6.
Wzór matrycowy
Jest on przyk)adem notacji matrycowej, mechanizmu u'ywanego nieco rzadziej, ale
do*# ciekawego i wartego poznania.
Operatory matematyczne
Tworz;c wzory za pomoc; arkusza kalkulacyjnego, musimy dostosowa# si$ do jego
sk)adni, która ró'ni si$ troch$ od sk)adni wzorów poznanych na lekcjach matematyki,
cho# jednocze*nie jest do nich zbli'ona na tyle, na ile to mo'liwe.
Pierwsza znacz;ca grupa operatorów pozwala wykonywa# podstawowe operacje arytme-
tyczne (tabela 13.1).
Tabela 13.1. Operatory matematyczne w arkuszu kalkulacyjnym
Operator
Nazwa
Przyk#ad
Wynik
+
Dodawanie
1 + 2
3
–
Odejmowanie
1 – 2
–1
–
Negacja
–(1 – 2)
1
*
Mno'enie
2*3
6
/
Dzielenie
20/4
5
%
Procent
22%
0,22
(prezentowany na ekranie jako 22%)
^
Pot$gowanie
2^3
8
154
Cz!%& II Microsoft Excel 2010
Istnieje te' sporo operatorów u'ywanych w porównaniach i innych wyra'eniach lo-
gicznych (tabela 13.2).
Tabela 13.2. Operatory logiczne w arkuszu kalkulacyjnym
Operator
Nazwa
Przyk#ad
Wynik
=
Równa si$
1=2
FAXSZ
>
Wi$ksze od
1>2
FAXSZ
>=
Wi$ksze od lub równe
1>=2
FAXSZ
<
Mniejsze
"ala"<"ma kota"
PRAWDA
<
Mniejsze
1<2
PRAWDA
<=
Mniejsze od lub równe
1<=2
PRAWDA
<>
Nie równa si$
1<>2
PRAWDA
Aby przetestowa- praktycznie opisane tutaj operatory, wpisz w komórce przyk!a-
dowe wyra0enia, oczywi1cie poprzedzaj)c je znakiem
=
. Zmian* kolejno1ci wyko-
nywania oblicze2 mo0esz wymusi- nawiasami, np. odmienny wynik uzyskasz w wy-
ra0eniu
2+3*5
i
(2+3)*5
.
Funkcje matematyczne w formu'ach
Excel oferuje olbrzymi; grup$ funkcji matematycznych, których dok)adny opis zaj;)-
by z pewno*ci; ca)kiem pokaJn; ksi;'k$. Na szcz$*cie, program nie zmusza nas do
pami$tania, jakie dok)adnie funkcje oferuje. Stosuj;c si$ do poni'szych wskazówek,
poznasz prosty sposób wykorzystania bogatej biblioteki dost$pnych funkcji i ich wy-
szukiwania.
Wykonaj nast$puj;cy eksperyment:
Kliknij w obr$bie dowolnej pustej komórki.
Naci*nij znak równa si$ (
=
); na ekranie pojawi si$ pierwsza proponowana
przez Excel funkcja, np.
SUMA
.
Kliknij trójk;cik obok nazwy funkcji
Suma
, aby wy*wietli# inne,
opcjonalnie proponowane funkcje.
Kliknij przyk)adowo polecenie Wi1cej funkcji, aby zobaczy# okienko
z przegl;dark; funkcji.
Opisane wy'ej czynno*ci ilustruje rysunek 13.7.
Za)ó'my, 'e chcesz sprawdzi#, jak dzia)a funkcja
_REDNIA
.
Rozdzia# 13. Formu#y w arkuszach
155
Rysunek 13.7.
Odszukujemy funkcje
wbudowane
Po wybraniu dowolnej funkcji z listy w okienku zobaczysz list$ jej argumentów (ry-
sunek 13.8). Mo'esz tak'e poczyta#, jak dzia)a dana funkcja. Wybierz teraz funkcj$
_REDNIA
z listy i kliknij OK. Pojawi si$ kolejne okienko, po*wi$cone ju' tylko tej funkcji.
Ma ona parametry:
Liczba1
,
Liczba2
… Wype)nij je wspó)rz$dnymi komórek A1 i B1.
Kliknij OK, aby obejrze# wynik na arkuszu.
Rysunek 13.8.
Wstawianie
argumentów do funkcji
wbudowanej
Modyfikacja formu-y
na arkuszu
Tu' po skomponowaniu funkcji mo'na edytowa# jej tre*# wprost na arkuszu.
W tym celu klikasz komórk$ i w polu formu)y modyfikujesz jej tre*#, a nast$pnie
potwierdzasz klawiszem Enter lub anulujesz zmiany klawiszem Esc (rysunek 13.9).
Rysunek 13.9.
Edycja formu-y
Oto przyk)ad:
Dwukrotnie kliknij w obr$bie komórki C1, aby zmieni# jej tre*#.
Zamiast
=_REDNIA(A1;B1)
wpisz np.
=_REDNIA(A1;B1;10)
i naci*nij Enter.
156
Cz!%& II Microsoft Excel 2010
Czy widzisz liczb$ 5? Zgadza si$? Oczywi*cie, 'e tak: 2+3+10 dzielone
przez 3 daje 5! Wiesz ju', jak dzia)a funkcja
_REDNIA
. Spróbuj
poeksperymentowa# w ten sposób z innymi, które Ci$ interesuj;!
Edycj* komórki wprost na arkuszu (a nie w pasku formu!y) wywo!asz za pomoc)
skrótu klawiszowego F2.
Biblioteka funkcji Excela
Okienko wstawiania funkcji wywo)asz, naciskaj;c przycisk
znajduj;cy si$ obok
paska formu)y. Wybierz kategori$, aby obejrze# dost$pne funkcje. Krótkie omówienie
kategorii zawiera tabela 13.3.
Tabela 13.3. Funkcje Excela
Nazwa kategorii
Przyk#ady
Finansowe
Amortyzacje, dywidendy, stopy zwrotu z inwestycji.
Daty i czasu
Operacje na datach, np. obliczanie liczby dni pomi$dzy dwiema datami,
konwersje, obliczanie dnia tygodnia lub innego elementu daty wpisanej
w komórce.
Matematyczne
Trygonometria, logarytmy, macierze, sumy, szeregi.
Statystyczne
Cz$sto*ci wyst$powania danych w zakresie komórek, minima, maksima.
Wyszukiwania
i adresu
Odsy)acze internetowe, wyszukiwanie warto*ci w kolumnach (wierszach).
Bazy danych
Szereg funkcji polegaj;cych na przetwarzaniu rekordów tzw. bazy danych,
czyli zakresów komórek, które tworz; list$ lub baz$ danych. Baza danych to
lista powi;zanych danych, w której wiersze pokrewnych informacji to
rekordy, a kolumny danych to pola. Pierwszy wiersz listy zawiera etykiety
poszczególnych kolumn.
Tekstowe
Zamiana wielko*ci liter, skracanie i sklejanie ci;gów znaków, porównywanie,
usuwanie zb$dnych odst$pów z ci;gu znaków.
Logiczne
Szereg funkcji, które zwracaj; warto*ci logiczne (prawda lub fa)sz)
na podstawie warunków wpisanych jako argumenty funkcji.
Informacyjne
Analiza zawarto*ci arkusza i komórek (np. sprawdza, czy w komórce
wyst;pi) b);d obliczeniowy lub czy jest ona pusta).
InHynierskie
Konwersje pomi$dzy systemami liczbowymi, logarytmy, liczby zespolone.
Oprócz dost$pu poprzez okienko wstawiania funkcji, mo'esz u'y# karty Formu-y, gdzie
odnajdziesz grup$ Biblioteka funkcji (jest to pierwsza grupa na karcie), która zawiera
graficzne odsy)acze do najcz$*ciej u'ywanych funkcji (tabela 13.4). Jak )atwo zauwa'y#,
przy niektórych kategoriach pojawia si$ suwak sugeruj;cy spory rozmiar oferowanych
funkcji — nic w tym dziwnego, Excel zawiera ich tysi;ce!
Rozdzia# 13. Formu#y w arkuszach
157
Tabela 13.4. Biblioteka funkcji Excela
.
Przycisk Wi1cej funkcji kryje setki zaawansowanych funkcji dodatkowych, które przy-
da# si$ mog; in'ynierom, matematykom lub programistom Excela.
Formu'y dla zaawansowanych
Karta Formu-y zawiera szereg ciekawych narz$dzi do wstawiania i sprawdzania formu).
Wiele z nich ma zdecydowanie zaawansowany charakter, wykraczaj;cy poza zakres
tej ksi;'ki, ale warto zapozna# si$ cho#by z kilkoma z nich, aby skuteczniej pracowa#
w Excelu.
Tworz;c formu)y w Excelu, )atwo si$ pogubi#, gdy' nie s; one tak intuicyjne w u'y-
ciu, jak np. mechanizmy edycji tekstów w Wordzie. Szczególnie sposób adresowania
komórek przy u'yciu ich wspó)rz$dnych na pewno jest daleki od czytelno*ci. Co komu
powie oznaczenie
$A$3
dla komórki, w której wpisujemy np. kurs dolara? Czy nie pro-
*ciej by)oby napisa# KursDolara i u'ywa# tego w formu)ach? Na szcz$*cie, okazuje si$,
158
Cz!%& II Microsoft Excel 2010
'e Excel w bardzo prosty sposób obs)uguje oznaczanie komórek (lub nawet zakresów
komórek) nazwami u'ytkownika. Wystarczy u'y# polecenia Definiuj nazw1 dost$pnego
w grupie Nazwy zdefiniowane (rysunek 13.10).
Rysunek 13.10.
Tworzenie nazwy
zdefiniowanej w Excelu
W przyk)adzie pokazanym na rysunku 13.10 komórka B1 zawieraj;ca kurs dolara zo-
sta)a nazwana…KursDolara. Prawda, 'e to czytelne?
Po klikni$ciu komórki, która zawiera nazw$, Excel wy*wietli t$ nazw$ w polu adre-
sowym.
Jak mo'na u'y# nazwy w formule? Nic prostszego, zamiast B1 wystarczy wpisa#
KursDolara. Wpisa# lub wr$cz wybra# z listy, gdy' Excel podsuwa list$ dost$pnych nazw
(rysunek 13.11).
Rysunek 13.11.
UHywanie nazwy
zdefiniowanej w Excelu
Jak uzyska# symbol waluty (np. symbol dolara, funta lub euro)? Wbrew pozorom,
wcale nie trzeba szuka# tych znaków w tablicach symboli i czcionek (karta Wstawianie,
polecenie Symbol). Symbol waluty uzyskasz automatycznie kilkoma klikni$ciami myszy:
Zaznacz komórk$ lub grup$ komórek, w których znajduj; si$ warto*ci
walutowe (kwoty). W naszym przypadku b$d; to komórki D3 – D4.
Prawym przyciskiem myszy wywo)aj menu podr$czne i wybierz z niego
polecenie Formatuj komórki.
Rozdzia# 13. Formu#y w arkuszach
159
Z zak)adki Liczby wybierz kategori$ Walutowe i ustaw po';dane parametry,
np. takie jak na rysunku 13.12.
Rysunek 13.12.
Formaty walutowe
w Excelu
Symbol waluty „z!” pojawia si* w komórce automatycznie po sformatowaniu jej
przyciskiem
(karta Narz+dzia g.ówne). Aby go usun)-, jako symbol waluty wybierz
„7aden” w okienku Formatowanie komórek.
Po zdefiniowaniu kilku nazw w arkuszu mo'na nad nimi straci# panowanie. Warto
wówczas u'ywa# mened'era nazw, który pozwala zarz;dza# zdefiniowanymi nazwami —
zmienia# je lub w ogóle usuwa# z arkusza (rysunek 13.13).
Rysunek 13.13.
MenedHer nazw
w Excelu
Poznane mo'liwo*ci nadawania komórkom czytelnych nazw nie wyczerpuj; u)atwie=
Excela w obszarze tworzenia zrozumia)ych formu). WyobraJmy sobie, 'e nasz arkusz
zawiera kilkadziesi;t formu), które u'ywaj; wzajemnie swoich wyników cz;stkowych
do budowania kolejnych rezultatów. Sie# powi;za= jest bardzo skomplikowana i nie-
trudno si$ w niej pogubi#, np. zbudowa# zap$tlone formu)y (akurat takie sytuacje
Excel kontroluje na bie';co) lub b)$dne zale'no*ci.
Aby u)atwi# kontrol$ spójno*ci formu), Excel proponuje dodatkowe funkcje dost$pne
w grupie Inspekcja. Oto one.