background image

Z

a in spi ro wa ła mnie pe da go gi ka Ce le -
sty na  Fre ine ta,  gdyŜ  wie le  miej sca

w je go  kon cep cji  pe da go gicz nej  zaj mu je
swo bod na  dzia łal ność  twór cza  dzie ci.  Ce -
lem wy cho wa nia jest dą Ŝe nie do mak sy mal -
ne go  roz wo ju  oso bo wo ści  dziec ka  w ob rę bie
wspól no ty, któ rej dziec ko słu Ŝy i z któ rej usług
ko rzy sta

.

Po sta no wi łam  sys te ma tycz nie  wy ko rzy -

sty wać tech ni ki fre ine tow skie. Szu ka jąc co -
raz now szych in for ma cji na te mat pe da go gi -
ki C.  Fre ine ta,  zwią za łam  się  z Pol skim
Sto wa rzy sze niem  Ani ma to rów  Pe da go gi ki
Ce le sty na  Fre ine ta.  Pod czas  kon fe ren cji
me to dycz nych spo tka łam wie lu na uczy cie li,
któ rzy  sta li  się  dla  mnie  źró dłem  wie dzy,
dzie ląc się swo imi do świad cze nia mi.

To skło ni ło mnie do opra co wa nia pro gra -

mu in no wa cji pe da go gicz nej opar tej na pe -
da go gi ce Fre ine ta. Wie rzy łam, Ŝe wła śnie ta
dro ga za pew ni ka Ŝde mu dziec ku suk ces.

Pod sta wo wy mi  ele men ta mi  kon cep cji

Fre ine ta są te, któ re kształ tu ją:

n

za ufa nie do dzie ci i ich mo Ŝli wo ści,

n

wy zwa la nie ak tyw no ści po znaw czej,

n

wy zwa la nie twór czej po sta wy,

n

umie jęt ne łą cze nie za ba wy z pra cą,

n

part ner ski  udział  dziec ka  w or ga ni za cji
Ŝy cia kla so we go i szkol ne go,

n

mo Ŝli wo ści twór cze go roz wo ju oso bo wo -
ści przez twór cze dzia ła nie i sty mu lo wa -
nie za in te re so wań.

Wy zwa la nie ak tyw no ści twór czej

Sto su ję me to dy, for my i środ ki, któ re wy -

ko rzy stu ją  ak tyw ność,  swo bod ną  eks pre sję,
za in te re so wa nia  pra cą  oraz  do świad cze nia
i prze Ŝy cia dziec ka.

W co dzien nej  pra cy  pe da go gicz nej  tak

or ga ni zu ję  za ję cia,  by  do mi no wa ły  w nich
na stę pu ją ce ele men ty:

n

Swo bod na eks pre sja ja ko naj sku tecz niej -
szy  śro dek  czyn ne go  kształ ce nia  ję zy ka
dziec ka.  Ka Ŝde  dziec ko  ma  mo Ŝli wość
roz wi ja nia swo bod nej eks pre sji w ró Ŝnych
dzie dzi nach.

n

Twór cze,  ak tyw ne  uczest nic two  dziec ka
w pro ce sie edu ka cji uwzględ nia je go tem -
pe ra ment, na tu ral ne tem po pra cy i rytm
roz wo ju. 
Kla sa jest warsz ta tem pra cy, w któ rej wy -

dzie li łam część do au to pre zen ta cji prac pla -
stycz nych, tech nicz nych oraz li te rac kich. 

Czę sto or ga ni zu ję wy sta wy prac dla ca łej

spo łecz no ści uczniow skiej, a ta kŜe dla ro dzi -
ców, z któ ry mi spo ty kam się pod czas in dy wi -
du al nych  kon sul ta cji oraz  ze brań  ogól nych.
Ta kie  wy sta wy  do war to ścio wu ją  dzie ci,  za -

Inspirowana

pedagogiką Freineta

Świat od dzia łu je na czło wie ka ja ko zwar ta ca łość. Dzie ci
po win ny na uczyć się dzia łać w tym świe cie, do sko na lić
go, a na wet zmie niać.

n

Mał go rza ta Za wor ska

DZIELIMY SIĘ DOŚWIADCZENIAMI

śycie  Szkoły

12

background image

chę ca ją do dal szych po szu ki wań i twór cze go
dzia ła nia. W kla sie eks po nu ję rów nieŜ fisz ki
au to ko rek tyw ne, po mo ce dy dak tycz ne, kar ty
do sa mo kon tro li i sa mo oce ny.

By za ję cia by ły uroz ma ico ne 

i cie ka we

Mo im za da niem jest za pew nie nie ka Ŝde -

mu  dziec ku  in dy wi du al nej  dro gi  roz wo ju.
Sta ram  się,  by  za ję cia  by ły  uroz ma ico ne
i cie ka we.  Ucznio wie  ry su ją  oraz  pi szą
na du Ŝych ar ku szach pa pie ru, co ich w da -
nym mo men cie smu ci, co ba wi. Od zwier cie -
dla ją swo je uczu cia, ilu stru ją my śli za war te
w wier szu,  two rzą  ksią Ŝecz ki  do czy ta nych
prze ze mnie opo wia dań i ba jek. Za miast ty -
po wych  ga ze tek  ścien nych  przy go to wa nych
przez na uczy cie la w kla sie ucznio wie sa mo -
dziel nie  or ga ni zu ją  ga zet ki,  przy pi na jąc
na nich wła sne pra ce wy ko na ne pod czas za -
jęć, a ta kŜe te, któ re zrobili w do mu. 

Sto so wa ne prze ze mnie tech ni ki pra cy:

Pla no wa nie pra cy

Plan  pra cy  jest  ele men tem  in te gru ją cym

i po rząd ku ją cym  ca łą  dy dak tycz no -wy cho -
waw czą  dzia łal ność.  Pla no wa nie  pra cy
na ca ły ty dzień roz po czy nam w po nie dzia łek
na  pierw szych

za ję ciach.  Za po zna ję

uczniów z ma te ria łem, ja ki jest do opa no wa -
nia w da nym ty go dniu. Na ta bli cy, któ ra jest
spe cjal nie  przy go to wa na  do pla no wa nia
pra cy,  umiesz czam  ha sło  ty go dnia  oraz  te -
ma ty  dzien ne.  Ucznio wie,  za da jąc  py ta nia,
wy su wa ją  pro po zy cje  spo so bów  re ali za cji
po da nych  za dań  i zgła sza ją  go to wość  przy -
go to wa nia  ma te ria łów,  za gad nień,  któ ry mi
są za in te re so wa ni. Na zy wam te za da nia in -
dy wi du al ny mi.  Moja  rola  to  do ra dzić
uczniom,  za pro po no wać  wy bór  za da nia.
Zdol niej szym  pro po nu ję  trud niej sze,  słab -
szym ła twiej sze. Ucznio wie za pi su ją na kart -
kach za da nie, któ re pla nu ją wy ko nać, pod -
pi su jąc się. 

Kart kę  umiesz cza ją  na ta bli cy.  Pod ko -

niec ty go dnia do ko nu ją pre zen ta cji wy ko na -
nych prac, pod su mo wu jąc oraz oce nia jąc re -
ali za cję in dy wi du al nych za dań.

Swo bod ny tekst

Pi sa nie swo bod nych tek stów przez dzie ci

i umo Ŝli wie nie  im  wła snej  twór czej  wy po -
wie dzi w ró Ŝnych for mach eks pre sji słow nej
speł nia wa Ŝne za da nia:

n

dzie ci  po tra fią  wy po wia dać  swo je  my śli,
wra Ŝe nia, prze Ŝy cia,

n

sta ją się wra Ŝli we na pięk no sło wa,

n

czu ją się od po wie dzial ne za wła sne wy po -
wie dzi.
W mo jej  kla sie  za ję cia  nad swo bod nym

tek stem prze bie ga ją na stę pu ją co:

Ucznio wie  pi szą  swo bod ny  tekst  na kart -

kach, na stęp nie chęt ni od czy tu ją swo je pra ce.
Na ta bli cy  za pi su ję  ty tu ły  oraz  imio na  au to -
rów. Po za po zna niu się z tek sta mi ucznio wie
zgła sza ją dwa lub trzy, któ re im się naj bar dziej
po do ba ją  i uza sad nia ją  swo je  zda nie.  Po tem
ca ła  kla sa  gło su je  przez  pod nie sie nie  rę ki
za przy ję ciem naj cie kaw sze go utwo ru do kro -
ni ki kla sy. Wy bra ny tekst za pi su ję na ta bli cy,
a po krót kiej prze rwie ca ła kla sa przy stę pu je
do je go  opra co wa nia.  Po wy kry ciu,  omó wie -
niu i po pra wie niu błę dów or to gra ficz nych i ję -
zy ko wych dzie ci dys ku tu ją nad tre ścią i kom -
po zy cją  utwo ru,  pro po nu jąc  au to ro wi
za stą pie nie ja kie goś wy ra Ŝe nia in nym. Au tor
al bo  wy ra zi  zgo dę  na pro po no wa ne  zmia ny,
al bo uza sad ni swój punkt wi dze nia. 

Pra ca  nad opra co wa niem  tek stu  ćwi czy

umie jęt no ści  ję zy ko we,  or to gra ficz ne,  gra -
ma tycz ne, sty li stycz ne. Ucznio wie ko rzy sta -
ją ze słow ni ków, cza sem z en cy klo pe dii.

Wy ni ki  pra cy  nad swo bod nym  tek stem

da ją się szyb ko za uwa Ŝyć:

n

roz wi ja się spo sób my śle nia i wy po wia da -
nia uczniów,

n

po tra fią  opo wia dać  wła sny mi  sło wa mi
prze czy ta ne tek sty,

n

uczą  się  po praw ne go  po słu gi wa nia  się
czyn nym ję zy kiem w mo wie i pi śmie,

n

wie rzą we wła sne si ły.

Fisz ki au to ko rek tyw ne

śe by  ucznio wie  mo gli  na uczyć  się  po -

praw nie pi sać, a ta kŜe spraw nie wy ko ny wać
za da nia  ma te ma tycz ne,  mu szą  wy ko nać
wie le ćwi czeń. Słu Ŝą te mu fisz ki au to ko rek -

3 / 2 0 1 1

13

background image

14

śycie  Szkoły

tyw ne,  któ re  bar dzo  czę sto  sto su ję  na lek -
cjach. Skła da ją się one z dwóch kart: na jed -
nej na pi sa ne jest za da nie z po le ce niem (P),
a na dru giej umiesz czo na jest po praw na od -
po wiedź (W). Po wy ko na niu za da nia uczeń
spraw dza po praw ność wy ko na ne go za da nia
i ewen tu al nie po pra wia błę dy. 

Jest  to  zna ko mi ta  po moc  dy dak tycz na,

tym  cen niej sza,  Ŝe  z jed nej  stro ny  po zwa la
uzu peł nić  in dy wi du al ne  bra ki,  z dru giej  zaś
przy zwy cza ja  do sa mo kon tro li  i sa mo oce ny.
Je śli uczeń wy ko na za da nie bez błęd nie, ko lo -
ru je pięć płat ków kwiat ka, je śli po peł ni je den
błąd czte ry płat ki itd. Je śli ucznio wi uda ło się
po ko lo ro wać tyl ko trzy płat ki, mu si wy ko nać
fisz kę jesz cze raz. Po wy ko na niu za da nia za -
zna cza to na pla nie pra cy.

Do świad cze nia po szu ku ją ce

Tech ni ka  do świad czeń  po szu ku ją cych  to

sa mo dziel ne zdo by wa nie przez uczniów wie -
dzy. To przy pad ko we na tra fia nie przez dziec -
ko w trak cie sa mo dziel nych do świad czeń i sa -
mo dziel ne go dzia ła nia na ró Ŝne przed mio ty,
zja wi ska,  a ta kŜe  na od kry wa nie  cech  lu dzi,
zwie rząt,  ro ślin  za po mo cą  wie lu  zmy słów.
Czę sto or ga ni zu ję pra cę uczniów tak, aby mo -
gli sa mo dziel nie lub w ze spo le dzia łać, ro bić
do świad cze nia,  wy wia dy,  ob ser wa cje.  Do -
świad cze nia  po szu ku ją ce  sta wia ją  na sa mo -
dziel ną pra cę i wy ra bia ją u dziec ka prze ko na -
nie,  Ŝe  Ŝad na  wie dza  nie  przyj dzie  do nich
go to wa, Ŝe mu szą w trak cie sa mo dziel nej pra -
cy  do świad czyć  i zro zu mieć  no we  za gad nie -
nia.  Mo im  za da niem  jest  ukie run ko wa nie
pra cy  dzie ci.  Sto su ję  w tym  ce lu  fisz ki  prze -
wod nie,  któ re  na zy wam  kar ta mi  pra cy.  Za -
wie ra ją  po le ce nia do wy ko na nia  w związ ku
z pod ję tym  te ma tem  bądź  wska zów ki  do ty -
czą ce  prze pro wa dze nia  ob ser wa cji  al bo do -
świad czeń. Ka Ŝdy uczeń lub ze spół przy go to -
wu je  krót kie  spra woz da nie  z do ko na nych
po szu ki wań, do świad czeń i ob ser wa cji, któ re
na stęp nie przed sta wia ca łej kla sie.

Ga zet ka wy cho waw cza

W sa li lek cyj nej w wi docz nym i do stęp nym

dla dzie ci miej scu znaj du ją się trzy ko per ty:

– gra tu lu je my,
– kry ty ku je my,
– Ŝy czy my so bie.

Ucznio wie  za pi su ją  na kart kach  swo je

spo strze Ŝe nia do ty czą ce Ŝy cia kla sy, wy ra Ŝa ją
za do wo le nie  lub  nie za do wo le nie  z czy jejś
pra cy lub wy da rze nia, przed sta wia ją po my sły
kie ro wa ne  pod ad re sem  ko le gów  al bo na -
uczy cie la. Ka Ŝda no tat ka do ga zet ki mu si być
pod pi sa na.  Ga zet ka  wy cho waw cza  umo Ŝli -
wia swo bod ne wy ra Ŝa nie są dów i opi nii do ty -
czą cych ró Ŝno rod nych spraw z Ŝy cia kla sy.

Re gu ły Ŝy cia kla sy

Wspól nie z dzieć mi usta li łam re gu ły (pra -

wa), któ re to wa rzy szą na szym co dzien nym za -
ję ciom. Spi sa łam wszyst kie pro po zy cje dzie ci,
na stęp nie dys ku to wa li śmy nad ni mi i pod da -
wa li śmy gło so wa niu. Go to we re gu ły Ŝy cia kla -
sy  wy eks po no wa łam  w wi docz nym  miej scu
i bar dzo  czę sto  od wo łu je my  się  do nich.
Pod ko niec  ka Ŝde go  dnia,  je śli  ucznio wie
prze strze ga ją  usta lo nych  re guł,  otrzy mu ją
frag ment ob raz ka. Pod ko niec ty go dnia su mu -
je my puz zle. Ucznio wie przy kle ja ją je na kart -
kę, two rząc ob ra zek. Go to we ob raz ki ko lo ru -
ją i umiesz cza ją na ga zet ce. Gdy uzbie ra ją trzy
ob raz ki,  mo gą  wy brać  na gro dę,  np:  wy bór
oso by,  z któ rą  chcą  sie dzieć,  po moc  na uczy -
cie lo wi przez ca ły ty dzień lub drob ny przy bór
do piór ni ka.  Ucznio wie  czu ją  się  od po wie -
dzial ni za prze strze ga nie usta lo nych re guł.

Z wiel ką ra do ścią  kom ple tu ją  puz zle.

Ma ją mo ty wa cję, po nie waŜ wie dzą, jak wie -
le  li czy  się  ich  sło wo  i Ŝe  są  spra wie dli wie
na gra dza ni.

Czę sto po za koń czo nych za ję ciach ucznio -

wie do ko nu ją sa mo oce ny swo jej pra cy w da -
nym dniu. Za zna cza ją na plan szy w od po wied -
nim  miej scu  „buź ki”,  któ re  są  od zwier cie d-
le niem ich oce ny pra cy pod czas za jęć (świet -
nie, do brze, mu szę jesz cze po pra co wać). 

Uwa Ŝam,  Ŝe  ce lem  na ucza nia  jest  ta kie

przy go to wa nie  ucznia,  by  mógł  ak tyw nie
i twór czo uczest ni czyć w Ŝy ciu naj bli Ŝsze go
oto cze nia. W za kre sie ucze nia się i na ucza -
nia  zmie rzam  do te go,  by  ucznio wie  ro zu -
mie li świat i sa mych sie bie przez:

background image

15

3 / 2 0 1 1

n

kształ to wa nie okre ślo nych po jęć,

n

wpro wa dza nie za sad Ŝy cia spo łecz ne go,

n

ucze nie  po praw ne go  pi sa nia,  czy ta nia,
wnio sko wa nia i ba da nia,

n

roz bu dza nie i roz wi ja nie in dy wi du al nych
zdol no ści twór czych,

n

umac nia nie wia ry we wła sne si ły,

n

roz wi ja nie  umie jęt no ści  po zna wa nia  sie -
bie i naj bli Ŝsze go oto cze nia,

n

stwo rze nie  wa run ków  do roz wi ja nia  sa -
mo dziel no ści i obo wiąz ko wo ści.

Opra co wa ny prze ze mnie pro gram in no -

wa cji  pe da go gicz nej  jest  dla  mnie  i mo ich
uczniów no wą dro gą do po dej mo wa nia dzia -
łań. Dzie ci mo gą w na tu ral ny spo sób ba wić
się i uczyć. Wie dzą, Ŝe wia ra we wła sne si ły
po zwa la po ko nać na po ty ka ne trud no ści.

mgr MAŁ GOR ZA TA ZA WOR SKA

Ze spół Szkol no -Przed szkol ny
w Mosz czan ce

ISSN

 1234567

Zamów: faks (22) 244-84-10

tel. (22) 244-84-11

www.edupress.pl

Niekonwencjonalna pomoc

w nauce poprawnego pisania

T

Znakomita pomoc przy wprowadzaniu
oraz utrwalaniu zasad pisowni

T

Nauka połączona z zabawą

T

Ułatwienie i urozmaicenie pracy
nad poprawną pisownią

T

Większa aktywność dzieci

T

Satysfakcja nauczyciela 
i sukces każdego dziecka

Niezbędne w:

T

Kształceniu zintegrowanym 
w klasach I–III 
szkoły podstawowej

T

Na zajęciach w świetlicy szkolnej

T

W przedszkolu

Do wykorzystania:

T

Na Dzień Matki

T

Dzień Ziemi

T

Nowy Rok

T

Pasowanie na ucznia
i w innych uroczystościach
szkolnych