1

WSTĘP

Zdarza

się, iż mimo troski i dbałości o zdrowie, nagle spada na nas choroba,.

Jakie objawy zwiastuje niebezpieczeństwo? Co można zrobić, by zatrzymać rozwój
tak niebezpiecznych dolegliwości jak nerwice.
Presja

środowiskowa, przestrzeganie konwenansów oraz obowiązywanie

silnych stereotypów obyczajowych prowadzi do powstania licznych zaburzeń o
podłożu społecznym. Jaka jest prawdziwa natura chorób psychosomatycznych? Jak
wybrać najskuteczniejszą formę terapii? W kolejnych rozdziałach znajdują się
informację na temat nowoczesnych metod diagnostycznych oraz wskazówki dotyczące
skutecznego leczenia nerwic.
Określenie „nerwica” odnosi się do stosunkowo lekkiej postaci zaburzeń
psychicznych, które mimo wszystko niejednokrotnie okazują się bardzo uciążliwe dla
cierpiącej na nią osoby i uniemożliwia prowadzenie normalnego życia. Odczuwany
stopień lęku wcale nie wydaje się mieć związku z czynnikami go wywołującymi, toteż
skłonności nerwicowe są jakby częściej osobowościami niektórych ludzi

2

RODZIAŁ I

Co to jest nerwowość?

Słowem tym określamy ogólnie stan, który nie jest chorobą, ale objawem wielu

innych zaburzeń dotyczących układy nerwowego.
Układ ren, stanowiący sieć włókien nerwowych przebiegających po całym
organizmie, pozostaje pod naczelną kontrolą mózgowia, służąc do przepływu
informacji.
Niestety,

układ nerwowy nie jest doskonały. Sieć nerwów może ulegać różnego

rodzaju uszkodzeniom i zaburzeniom. Wskutek chorób lub uszkodzeń, lub po prostu w
wyniku stresujących okoliczności, zmuszających daną osobę sprostowania trudnym
sytuacjom, dochodzi do stanu zwanego nerwicą.
Określenie to jest bardzo mało precyzyjne, gdyż obejmuje subiektywne
wrażenia i odczucia. Nerwica jest szczególnym stanem psychiki cechującym się
brakiem spokoju lub ciągłą wzmożoną pobudliwością, której pochodzenie nie jest
całkowicie jasne dla chorego.
Na

szczęście, zaburzenia te zwykle występują w krótkim czasie, na ogół w

momencie, kiedy znika przyczyna, które je wywołała.

3

ROZDZIAŁ II

Przyczyny nerwicy.
Najczęstszymi przyczynami są: obawa przed nieoczekiwanym wydarzeniem,
nadmierne napięcie emocjonalne związane z odpowiedzialnością (stres) oraz wiele
innych zaburzeń psychicznych.

Zwykle jest to normalna reakcja służąca do ostrzegania nas, niekiedy jednak

jest to patologiczna zmiana, która może prowadzić do uszkodzenia organizmu. Lęk
wywołany przez obciążenie pracą może wyczerpywać człowieka i wywoływać u niego
zmiany organiczne. Jeśli chodzi o choroby ujawniające się w postaci nerwicy, są to
zwykle ciężkie choroby.

Wśród zaburzeń umysłowych, najczęściej określanych jako nerwice, można

wymienić klaustrofobię, czyli lęk przed przebywaniem w zamkniętych
pomieszczeniach, agorafobię, czyli lęk przed przebywaniem na wolnych, pustych
przestrzeniach, napady lękowe, depresja, nerwice natręctw i agresywne zachowanie.
Te

związki nie wyczerpują wszystkich możliwych zależności między stanami

psychiki a objawami traktowanymi jako nerwice. Złożoność umysłu jest ogromna i w
większości przypadków ni istnieje tylko jedna przyczyna nerwicy, jest ich kilka,
wzajemnie ze sobą połączonych.

4

RORDZAŁ III

Objawy nerwowości.
U

każdej osoby nerwica ma inną postać, ale niektóra jej cechy są wspólne.

Osoba

cierpiąca na nerwicę robi wrażenie niespokojnej, jakby obawiała się

czegoś. Może być nawet całkowicie opanowana przez lęk. Jej reakcje przestają być
normalne, a zachowanie cechować może bierność albo przeciwnie, agresywność.

Wśród objawów obiektywnych najczęściej spotyka się przyspieszenie akcji

serca i zwiększone pocenie się. Niekiedy mogą występować stany podgorączkowe.

Stany nerwicowe bywają zwykle przejściowe, chyba że wywoływane są przez

ciężką chorobę, której są objawem. Zwykle wystarcza wyeliminować przyczynę
nerwicy (jeżeli dziecko boi się ciemności, to wystarczy zapalić światło).

5

RORDZAŁ IV

Leczenie nerwowości.
Jeżeli nerwica jest objawem choroby umysłowej, to należy leczyć samą
chorobę. Zawsze trzeba jednak obserwować chorego, aby móc określić, jakie sytuacje
powodują u niego wzmożoną nerwowość, aby móc ich uniknąć.
Osoby

cierpiące na przewlekłą nerwowość lub ciężkie nawroty nerwicy

powinny zwrócić się do lekarza, który w razie potrzeby może przepisać odpowiednie
leki. Mamy obecnie wiele środków leczących te stany.

Metody relaksacyjne, gorące kąpiele i spokój zmniejszają napięcie psychiczne.

Chodzi więc o zmianę bodźców zwiększających napięcie na czynniki o przeciwnym
działaniu.
Skutki lęku.
Reakcja

lękowa może zawierać niektóre lub wszystkie poniższe symptomy:

1. Migrena napięciowa.
2. Pocenie się.
3. Rozszerzenie źrenic.
4. Bladość.
5. Suchość w ustach.
6. Wymioty.
7. Duszność.
8. Nieregularna lub przyspieszona czynność serca.
9. Drżenie.
10. Podwyższone napięcie mięśniowe.

6

ROZDZIAŁ V.

Rodzaje nerwic.

Nerwice dzieli się na cztery główne rodzaje:

1. Nerwice lękowe polegają na nadmiernym reagowaniu na zwykłe, codzienne

wydarzenia, takie jak na przykład ujrzenie jakiegoś zwierzęcia lub przebywanie w
małym, zamkniętym pomieszczeniu.

2. Nerwice histeryczne polegają na wyłączeniu części niektórych układów

organizmu, na przykład jednego ze zmysłów czy kontroli motorycznej , tak aby
osoba nie musiała kontrolować się z przedmiotem wywołującym lęk.

3. Nerwice natręctw objawiają się niepotrzebnym powtarzaniem pewnych myśli lub

czynności.

4. Nerwice depresyjne polegają na przeżywaniu silnych uczuć nieprzystosowania i

nieodpowiednich reakcjach na stres emocjonalny lub drobna niepowodzenia.

7

ROZDZIAŁ VI.

Co należy wiedzieć.
Jakie choroby mogą powodować stan nerwowości?
Zwykle te, które dotyczą mózgu i układu nerwowego. Nie oznacza to, że wszystkie
choroby psychiczne ujawniają się w te sposób, ale w istocie najczęściej do tego
dochodzi. Nerwice natręctw (z myślami lub czynnościami przymusowymi), stres,
klaustrofobia, depresja, to tylko kilka najczęstszych przyczyn nerwowości.

Czy jest to poważne zaburzenie zdrowia?
Sama w sobie nerwowość nie jest poważnym zaburzeniem, ale zawsze powinniśmy
brać pod uwagą reakcję osoby w przypływie ataku nerwowego. Natomiast
niebezpieczne mogą być choroby dołączające się do tego stanu, dlatego najlepiej
zwrócić się do lekarza w razie pierwszych objawów nerwowości.

Jak można złagodzić stan nerwowości?
Najlepszym sposobem jest zapewnienie spokoju osobom w przejściowych stanach
nerwowości. Gorąca kąpiel lub prysznic pomagają w obniżeniu napięcia
psychicznego. Jeżeli znane jest podłoże nerwowości, to leczenie należy skierować w
tym kierunku.

Czy wskazane jest podawanie środków uspokajających osobom nerwowym?
Tylko na zlecenie lekarza. W żadnym razie nie powinniśmy sami się leczyć ani leczyć
innych osób, gdyż możemy spowodować więcej szkód niż te, które chcemy naprawić.
Ponadto środki uspokajające nie zawsze i nie we wszystkich chorobach pomagają.

Czy zawsze nerwowość jest objawem zmian psychicznych?
Nie. Nerwowość jest pewnego rodzaju obroną przed sytuacjami nieoczekiwanymi lub
zagrożeniami. Z tego punktu widzenia nie powinniśmy w cale przejmować się
nerwowością, gdyż jest to reakcja normalna.

Czy agresywne zachowanie się stanowi objaw ciężkich zaburzeń psychicznych?
Prawie zawsze tak. Jednakże zupełnie normalna osoba może reagować agresją na
sytuację stwarzające stan zagrożenia. Agresywność podobnie jak nerwowość, stanowi
część naturalnego instynktu przeżycia.

Jak postępować?

 W chwilach zwiększonego napięcia wykonywać głębokie wdechy, które

zwiększają stężenie tleny we krwi i poprawiają kontrolę nerwów.

 Stosować metody relaksacyjne, takie jak gorące kąpiele, nigdy nie przekraczające

40

0

C.

 Pić napary z kwiatu lipowego lub korzenia waleriany, uspokoić się w sytuacjach

pełnych napięcia.

Czego unikać?

 Zawsze, jeżeli to możliwe, unikać sytuacji wywołujących nerwowość.

8

 Przyjmowania leków uspokajających bez zgody lekarza.

 Picia kawy i stosowania innych używek.

 Picia alkoholu.

 Nieregularnego snu.