Katedra Fizykochemii i Metalurgii Metali
Nieżelaznych
Laboratorium, paw. A-2, p. 304.
ĆWICZENIE NR 1
Kinetyka wydzielania srebra ze zużytych materiałów
fotograficznych
I. Cel ćwiczenia:
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami odzysku srebra z materiałów odpadowych
pochodzących z przemysłu fotograficznego oraz kinetyką procesu cementacji.
II. Wykonanie ćwiczenia:
UWAGA : Proces cementacji srebra przeprowadzamy pod dygestorium!!!
a) Za pomocą cylindra miarowego pobrać do zlewki 550 cm3 zużytego utrwalacza
fotograficznego, a następnie zbadać pH roztworu.
b) Do małej zlewki pobrać próbkę 5 ml odmierzonego utrwalacza, zlewkę podpisać i
odstawić do analizy składu.
c) Pod dygestorium przygotować stanowisko do cementacji srebra z roztworu zużytego
utrwalacza. Mieszadło magnetyczne włączyć do zasilania. Na mieszadle ustawić
zlewkę z utrwalaczem, do roztworu wrzucić mieszadełko.
d) Aluminiową blachę w kształcie pobocznicy walca dokładnie oczyścić papierem
ściernym, dokładnie umyć i odtłuścić alkoholem etylowym, wysuszyć i zważyć z
dokładnością do 0.001g.
e) Tak przygotowaną blachę zanurzyć do zlewki z zużytym utrwalaczem fotograficznym,
uruchomić mieszadło magnetyczne i rozpocząć pomiar czasu trwania procesu
cementacji. Proces cementacji prowadzić przez okres 120 minut.
f) Co 15 minut mierzyć pH roztworu, a wyniki zapisywać na karcie pomiarowej.
g) Co 30 minut za pomocą pipety pobierać próbki utrwalacza fotograficznego do kolejno
numerowanych zlewek, (każda próbka powinna być opisana aby podczas analizy nie
było problemu z ich identyfikacja)
h) Po zakończeniu procesu cementacji należy wyłączyć mieszadło magnetyczne a
następnie za pomocą szczypiec (nie dotykając dłońmi !!!) blachę wraz ze srebrem
wyjąć i delikatnie opłukać woda destylowaną z tryskawki nad roztworem po procesie
cementacji ( opłukanie blachy nad zlewem grozi utratą srebra).
i) BlachÄ™ wysuszyć w suszarce w temperaturze 110 °C, do staÅ‚ej masy (ustalić z
prowadzącym co to znaczy do stałej masy)
j) Blachę po wysuszeniu ponownie zważyć, i ostrożnie usunąć wydzielone na niej srebro
na czystą i sucha kartką papieru, a następnie DOKA
ADNIE zebrać do naczyńka
wagowego.
k) Blachę oczyścić i przygotować do następnego pomiaru.
l) Zgłosić prowadzącemu gotowość wykonania analizy zawartości srebra w pobranych
próbkach utrwalacza.
II. Opracowanie sprawozdania:
1. Karta tytułowa ćwiczenia.
2. Podpisane przez prowadzących karta wyników pomiarowych.
3. Wprowadzenie teoretyczne.
4. Część eksperymentalna.
4.1. Metodyka pomiaru i schemat stosowanej aparatury.
4.2. Obserwacje własne.
5.Obliczenia.
5.1. Wykreślić zmianę pH roztworu zużytego utrwalacza w funkcji czasu podczas
procesu cementacji.
5.2. Wykreślić zmianę zawartości srebra w zużytym utrwalaczu w funkcji czasu oraz
zaproponować sposób zdefiniowania szybkości tego procesu.
5.3. W oparciu o zmianÄ™ masy blachy aluminiowej przed i po procesie cementacji
wyznaczyć masę wcementowanego srebra i porównać z wynikami uzyskanymi z analizy
składu utrwalacza po procesie redukcji.
6. Przedstawić wnioski określające optymalizację parametrów procesu cementacji srebra
i przedyskutować otrzymane wyniki .
7. Stosowana literatura.
ObowiÄ…zujÄ…ca literatura:
1. Wykład. S. Pietrzyk  Recykling metali .
2. A. Staronka, Chemia fizyczna,
3. Rudy i Metale, R10 nr4 (1965) 213-215.
4. Rudy i Metale, R11 nr 2(1966) 102-107.
Główne zagadnienia:
1. Własności chemiczne i fizyczne srebra oraz jego zastosowanie.
2. Charakterystyka odpadów zawierające srebro i metody jego odzysku.
3. Chemia procesów fotochemicznych.
4. Sposoby regeneracji oraz wydzielanie srebra z roztworów stosowanych w fotografii.
5. Metody odzysku srebra z przeterminowanych oraz wywołanych materiałów
fotograficznych (błony, papiery).
6. Kinetyka procesów chemicznych, szybkość reakcji chemicznej,
7. Charakterystyka procesu cementacji metali.
8. Definicja pH i pOH.
KARTA WYNIKOWA
Numer zespołu: Zespół: Data wykonania ćwiczenia:
m blachy przed cementacjÄ…, g (Ä…0,001)
m blachy po cementacji, g (Ä…0,001)
Kontrola procesu cementacji
Czas trwania procesu
pH Zawartość Ag
cementacji , s
0
----------
-----------
-----------
-------------
Obserwacje własne z przeprowadzonego eksperymentu