Kret  podziemny budowniczy
Cel ogólny:
zdobywanie i doskonalenie umiejętności obserwowania i analizowania;
rozwijanie umiejętności samodzielnego wypowiadania się, dzielenia się
przeżyciami, rozwijanie wrażliwości.
Etap wprowadzający:
 Skąd się wzięły krety? klechdy Józefa Rybińskiego ze zbiorku  Słońce na miedzy ,
Białystok.
Zagadka:
Mam futro aksamitne,
mam jak łopaty nóżki,
wędkuję w głębi ziemi
przez ciemne długie dróżki.
Mam bardzo małe oczy,
nie widzę prawie wcale,
lecz w ciemnych korytarzach
ruszam się doskonale.
Krzyżówka:
K
R
E
T
O
W
I
S
K
O
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Hasło: koło, biedronka, bratek, kret, motyl, worek, bocian, osa, stokrotka, stonoga.
KRETOWISKO
Zajęcia terenowe:
Wyjście w teren. Wyszukiwanie miejsc występowania kreta po obserwacji
kretowisk.
SPOTKANIE Z KRETEM MAPKA KRETOWISKA
Miejsce występowania kretowisk
.................................................................. Spróbuj utworzyć mapę kretowisk.
Określ liczbę kretowisk ........................... - odległość mierz za pomocą miary
Wyszukaj największe kretowisko.
Dokonaj pomiaru:
wysokość: .................................................
średnica: ...................................................
Zaobserwuj otoczenie wokół kretowiska
..................................................................
..................................................................
Opisz wygląd kopca: ................................
- kretowisko
..................................................................
..................................................................
Badamy ziemię z kretowisk.
Wykorzystanie ziemi do prac ogrodniczych związanych z przesadzaniem kwiatów
w kąciku przyrody.
Zabawa ruchowa  Podziemny korytarz kreta  nauczyciel rozkłada sznurek
pomiędzy kretowiskami, zadaniem dzieci jest naśladowanie kopana korytarza.
Dzieci poruszają się do przodu odrzucając ręce do tyłu, w ten sposób naśladują pracę
kreta.
Zabawa  Podziemne mieszkanie kreta . Do zabawy wykorzystujemy rolkę papieru
toaletowego, worki foliowe. Dzieci rozwijają papier w ten sposób aby utworzyć
korytarze, tunele, jamę do spania  worek foliowy, pokój dzienny  miejsca
wyściełane sianem i mchem.
Zadaniem dzieci jest umieszczenie napisów: tunel, spiżarnia, tunel odpływowy, jama
do spania, pokój dzienny.
Zabawa w kręgu  Jadłospis kreta . Dzieci wybierają największe kretowisko.
Nauczyciel rozkłada ilustracje, zadaniem wskazanego dziecka jest wybranie
ilustracji, określającej ulubiony przysmak kreta.
(wśród zgromadzonych ilustracji znajdują się: dżdżownice, larwy, ślimaki, pędraki,
żaby, owady).
Dżdżownica  to pilny ogrodnik.
Cel ogólny:
odkrywanie różnorodności świata zwierząt żyjących w glebie;
zdobywanie umiejętności obserwowania i porównywania budowy oraz
sposobu zachowania zwierząt żyjących w glebie.
Etap wprowadzający:
- utwór literacki:  Przyjaciele kreta Teresy Gałczyńskiej.
 Przyjaciele kreta  Teresa Gałczyńska
Kret: Dzień dobry dzieci. jestem krecik Czaruś. Mam czarne futerko, mocne łapki i
mieszkam w tunelu pod ziemią. Sam go wykopałem. Nie lubię jednak samotności. Zaproszę
dżdżownicę na uroczystą kolację.
Dżdżownica I: Ta ziemi wcale mi dzisiaj nie smakuje, a tobie?
Dżdżownica II: Mnie też nie. Chyba rolnik wylał znowu jakieś paskudztwo.
Dżdżownica I: Oj! Boli mnie brzuch, oj, oj, oj.
Dżdżownica II: Mnie też, ratunku, pomóżcie!
Kret: Kto tak krzyczy pod moimi drzwiami?
Dżdżownice: To my, dżdżownice, zjadłyśmy zatrutą glebę i bolą nas teraz brzuchy.
Kret: To szybko wejdz
cie do mojej norki. Napijcie się trochę z
ródlanej wody, a ja tymczasem
pobiegnę po dobrą ziemię do lasu. Na pewno was uzdrowi!
Mam dla was smaczną ziemię z lasu, skosztujcie.
Dżdżownica I: No nareszcie! Już czujemy się dobrze.
Kret: To dobrze. A teraz opowiedzcie coś o sobie.
Dżdżownice: Wykonujemy bardzo ciężką pracę. Kopiemy tunele zjadając ziemię, ale to nie
ona jest naszym pożywieniem, tylko małe cząstki roślin, które się w niej znajdują.
Tunele, które drążymy ułatwiają dostęp powietrza i wody do korzeni. Dzięki temu rośliny
lepiej rosną.
Kret: To jesteście bardzo pożyteczne.
Dżdżownice: Dziękujemy za kolację. Do zobaczenia.
Kret: Do zobaczenia. Życzę wam dużo dobrej ziemi.
Zajęcia terenowe:
Wytyczanie fragmentu łąki, na której będą III zespoły. Podział na zespoły wg wielkości
dżdżownic. Dzieci otrzymują kartoniki z dżdżownicą.
mała większa największa
Doświadczenie świata ziemi.
Każdy zespół wykopuje ziemię, rozsypuje ją na folię. Prowadzi dokładną obserwację pod
hasłem:  Co kryje garstka ziemi . Obserwację prowadzi za pomocą szkła powiększającego.
KARTA BADACZA
ŚWIATA ZIEMI
 Co kryje garstka ziemi
...................................................
...................................................
...................................................
...................................................
...................................................
...................................................
W prowadzonych obserwacjach powinny znalez
ć się takie odpowiedzi: liście, piasek,
korzenie, rośliny, zwierzęta.
SPOTKANIE Z DŻDŻOWNIC

Dzieci poszukują miejsca na łące z wieloma stosikami ziemi, usypanymi przez dżdżownice.
Ustawiają blaszaną puszkę otworem do dołu i palcami uderzają w jej dno, naśladując odgłosy
deszczu. Może się zdarzyć, że na łące pojawi się dżdżownica, sądząc, że spada deszcz.
JAK ZAA
OŻYĆ HODOWL
DŻDŻOWNIC
Do założenia hodowli potrzebne nam były:
- dwa duże pojemniki  szklane terrarium (może być duży słój),
- piasek, ziemia, lignina, woda,
- kilka dżdżownic.
Do jednego pojemnika wsypaliśmy kolejno warstwami (4-5 cm) wilgotną: ziemię, piasek,
ziemię. W drugim pojemniku wyłożyliśmy dno warstwą ligniny (wilgotność w obu
pojemnikach musiała być stale zachowana). Aby dżdżownice nie uciekły, przykryliśmy
pojemnik szybką (można założyć zakrętkę z otworkami).
Przed włożeniem dżdżownic do pojemników z przygotowanym podłożem dzieci obejrzały je
pod lupą, dzieląc się spostrzeżeniami na temat ich budowy, kształtu, sposobu przemieszczania
się (bez nóg). Dzieci przez kilka dni obserwowały przez szklane ścianki, w jaki sposób
dżdżownice poruszają się (wyciągając w nocy pozostawione im listki) tworząc wspaniałe
podziemne korytarze. Po 8 dniach mogliśmy porównać, jaki mają kolor dżdżownice żyjące w
ziemi i ligninie. Jakież było zdziwienie dzieci, kiedy zobaczyły, że ciało dżdżownicy z
 ligniny było o wiele jaśniejsze (prawie przez
roczyste) niż tej z  ziemi . Mogły się
przekonać na własne oczy, że żywią się ziemią, oraz jakie to ma znaczenie w przyrodzie.
Prowadząc hodowlę dżdżownic możemy zmienić do ich stosunek dzieci. Przedszkolaki
obserwując je dowiadują się o ich pożyteczności, więc na pewno przestaną się ich bać, nie
będą patrzeć na nie z obrzydzeniem czy chcieć je zlikwidować.
Dżdżownica  ciekawostki przyrodnicze
Ma wałeczkowaty kształt. Jej ciało zbudowane jest z pierścieni. Porusza się kurcząc
i wydłużając  czołga się  nie ma nóg. Pozostawia po sobie otworek w ziemi. Bo żyje
w głębi ziemi. Robi w niej korytarzyki, koraliki, którymi przedostaje się woda i powietrze co
dobrze wpływa na rozwój roślin. Czasem dżdżownice wciągają liście, które gnijąc użyz
niają
ziemię. Kiedy spada deszcz dżdżownice wychodzą na powierzchnię, bo woda zalewa im
korytarzyki.
Na ziemi spotkać można drobne kupki ziemi obok otworów. To wydalona spulchniona
ziemia. Dżdżownice są pożyteczne, bo pomagają w spulchnianiu gleby, użyz
nianiu,
przewietrzaniu i nawadnianiu jej.
Czy można polubić pająki?
Cel ogólny:
zdobywanie umiejętności samodzielnego prowadzenia obserwacji
przyrodniczych (pająk);
kształtowanie umiejętności służących zdobywaniu wiedzy.
Etap wprowadzający:
Wiersz: Ewa Azorge  Janeczka pt.  Pająk  tkacz
Pajączek zakłada sieci,
w bardzo przedziwnych miejscach:
gdzieś po oknem,
gdzieś na strychu,
za obrazem,
i czeka tam na smakołyk,
który czasem w sieci wleci.
Toteż bardzo dużo pracy,
wkłada w swoją pajęczynę,
robi ją obszerną, dużą,
żeby wielką mieć zwierzynę.
Jeśli więc zobaczysz,
gdzieś tak misterną, piękną sieć,
nie niszcz jej,
bo ten pająk,
też coś w końcu musi jeść.
Rebus fonetyczny:  Co zjadł pająk na śniadanie?
Nauczyciel zawiesza sieć pajęczyny (np. ze sznurków). W jej środku sylweta pająka,
a na nitkach pajęczyny zamieszczone obrazki (z tyłu każdego obrazka umieszczona jest
liczba oznaczająca głoskę). Dziecko nazywa kolejno wszystkie obrazki, wyróżniając
zaznaczoną głoskę. Rozpoczyna od obrazka z podwójną ramką i posuwa się zgodnie
z ruchem wskazówek zegara.
Zajęcia terenowe:
zajęcia te można poprowadzić jesienią.
Obserwacja i ćwiczenia po hasłem:  OBSERWUJEMY PAJ
KA I JEGO SIECI
Zadaniem dzieci jest znalezienie rozpiętej sieci między gałęziami. Nauczyciel zwraca uwagę,
aby dzieci nie niszczyły sieci. Można dokonać próby wybawienia pająka z jego kryjówki (za
pomocą z
dz
bła trawy poruszając wybraną część jego sieci).
TKANIE PAJ
CZYNY
Dzieci wykonują sieć. Nauczyciel ustawia czworo dzieci (w ten sposób powstają zewnętrzne
ramy). Do dzieci dołączają pozostałe, które trzymają promienie sieci. Środek zostaje
zapełniony wełną poprzez tworzenie spirali.
CO WIDZI PAJ
K?
Dzieci stoją w kręgu. Nauczyciel podaje ciekawostkę, że pająk widzi dobrze, ale tylko
z bliska, na odległość 10 cm. Wszystko, co znajduje się dalej widzi jak przez mgłę. Musimy
pomóc pająkowi dostrzec, różne elementy środowiska, np. leśnego. Dziecko może wejść do
środka kręgu, jeśli pada element środowiska.
Nauczyciel może zapisywać na karcie:  Co może zobaczyć pająk odpowiedzi podawane
przez dzieci.
TAJEMNICZY SZYFR
Dzieci otrzymują kartoniki z liczbami. Zadaniem dzieci jest ustawienie się w szeregu wg
następującego porządku: od liczby: od liczby najmniejszej do największej).
Dzieci odczytają hasło:
PAJ
KI TO DRAPIEŻNE ZWIERZ
TA.
KARTA OBSERWATORA PAJ
KA
1. Miejsce występowania sieci
...........................................................................
2. Korzystając z lupy przyjrzyj się uważnie
pająkowi. Zaznacz:
głowotułów
odwłok
ilość odnóży
ilość plamek
odczyn
3. Naszkicuj zaobserwowaną sieć.
Ciekawostki:
Pająk ma osiem odnóży, a na czole 6 lub 8 malutkich plamek ocznych, dzięki którym potrafi
rozróżnić jedynie jasność i kształty. Na odwłoku znajdują się gruczoły służące mu do tkania
sieci.
Mistrz budowania siei  to pająk krzyżak.
Najpierw pająk rozpina ramę między gałązkami, póz
niej rozciąga promieniste
nitki przypominające szprychy koła, a na koniec tka sieć na kształt spirali lepką
nić, w którą łapie się ofiarę.
Pająki nie należą do rodziny owadów.
Opatrunek z pajęczyny: na skaleczenia nakładano chleb zagnieciony
z pajęczyną! Taki opatrunek miał przyśpieszyć gojenie ran i działał
bakteriobójczo).
Zioła  mądre rośliny.
Cel ogólny:
uświadomienie, że w przyrodzie nie ma chwastów, każda roślina ma swoje miejsce
w przyrodzie;
uczniowie wiedzą, że wiele pospolitych  chwastów to cenne zioła oraz z
ródło
pożywienia dla ptaków i innych zwierząt;
rozpoznają pospolite gatunki ziół (np. chaber, krwawnik, macierzanka, mięta);
poznają wartości odżywiania i leczenia wybranych roślin.
Etap wprowadzający:
Wiersz: Stefania Szuchowa  Zioła
Poczekajcie pszczółki
ja też mam ochotę
na lipowych kwiatów
bukieciki złote.
Kwitną tak wysoko,
że mam kłopot z nimi,
ale macierzanka
rośnie tuż przy ziemi.
Kwiatuszki ma wonne
i słońcem ogrzane
zlećcie z niej na chwilę
o pszczółki kochane.
Jeszcze mi potrzebny
tysiącznik różowy,
prawdziwy rumianek
i listek miętowy.
Ususzę te skarby
dla naszej apteki,
będą dzieci miały
te zioła na leki.
Zajęcia terenowe:
Wyjście na łąkę. Dzieci losują kartonik. Na kartoniku znajduje się liczba i litera. Dzieci
ustawiają się w szeregu  od najmniejszej do największej. Następnie odwracają kartonik,
pozostali uczestnicy odczytują hasło: ZBIERAMY ZIOA
A
Dzieci stoją w kole, nauczyciel rozdaje kolorowe tasiemki (żółta, niebieska, zielona, białą),
w ten sposób dzieli na zespoły. Zadaniem każdego zespołu jest ułożenie puzzli.
I zespół żółty koperta (puzzle  dziurawiec zwyczajny),
II zespół niebieski koperta (puzzle  chaber),
III zespół zielony koperta (puzzle  babka lancetowata),
IV zespół biały koperta (puzzle  krawanik pospolity),
Jeśli zespół znajdzie rośliny, otacza ją pętelką.
 DZIURAWIEC ZWYCZAJNY
szkic rośliny zielnej
pokoloruj zgodnie z przeprowadzoną
obserwacją
KARTA OBSERWATORA ROŚLIN ZIELARSKICH
NAZWA ROŚLIN
WYSOKOŚĆ
MIEJSCE WYST
POWANIA
CZAS KWITNIENIA
Mniszek pospolity  leki z Bożej apteki.
Cel ogólny:
doskonalenie umiejętności prowadzenia obserwacji przyrodniczych,
uświadomienie uczniom, że wiele pospolitych  chwastów to cenne
zioła oraz z
ródło pożywienia dla ptaków i innych zwierząt.
Zajęcia terenowe:
Dzieci wychodzą na łąkę, gdzie rośnie mniszek lekarski (zajęcia te można prowadzić w maju,
czerwcu). Liście mniszka lekarskiego tworzą przyziemną różyczkę. Bezlistna łodyga
kwiatowa zawiera sok mleczny a korzeń jest gruby i bardzo długi. Niełatwo wyrwać mniszka
z ziemi wraz z całym korzeniem. Mniszek pospolity rośnie na trawnikach, łąkach,
pastwiskach, przydrożach, miedzach. Spotkać go też można na zboczach i w zaroślach.
Podział na grupy. Dzieci stoją w kręgu. Nauczyciel rozdaje ilustracje obrazujące rozwój
mniszka lekarskiego. Ilustracje wykonane są na kołach (w czterech kolorach), w ten sposób
nastąpi podział na zespoły. Dzieci dobierają się w zespoły i ustawiają się w taki sposób  Jak
rozwijał się mniszek lekarski . Nauczyciel sprawdza czy uczniowie prawidłowo wykonali
zadanie.
Badacz mniszka lekarskiego.
Każdy zespół staje przy swojej roślinie, otacza ją pętlą. Wykopuje przy pomocy łopatki
mniszka lekarskiego. Uczestnicy zajęcia dokładnie prowadzą swoje obserwacje, przy użyciu
lupy. Nauczyciel zadaje pytania, zespół zgłasza się di odpowiedzi;
-  Czy to na pewno prawd, że mniszek lekarski kwitnie od kwietnia do paz
dziernika?
-  Czy to na pewno prawda, że kwiat wytwarza nasiona?
-  Czy to na pewno prawda, że liści mniszka tworzą przyziemną różyczkę?
-  Czy to na pewno prawda, że łodyga kwiatowa jest bezlistna?
-  Czy to na pewno prawda, że łodyga kwiatowa zawiera sok mleczny?
-  Czy to na pewno prawda, że korzeń jest cienki i krótki?
-  Czy to na pewno prawda, że mniszek lekarski jest rośliną leczniczą?
Zespół, który otrzyma największą liczbę punktów otrzyma dyplom BADACZA MNISZKA
LEKARSKIEGO.
Leki z własnej apteki.
Dzieci zbierają mniszek lekarski, następnie przygotowują go do wykonania syropu wg
receptur zaczerpniętych z książek zielarskich:
200 kwiatów mniszka rozłożyć na białym papierze aby wyszły z nich robaczki, po czym zalać
1/2 l zimnej wody, zagotować i pozostawić na całą noc. Rano przecedzić przez płótno, lekko
wygniatając. Dodać 1/2 kg cukru i 1-2 łyżki soku z cytryny. Gotować bez przykrycia, by
uzyskać konsystencję syropu, który nie może być ani zbyt gęsty (bo może skrystalizować się),
ani zbyt rzadki (bo może sfermentować). Syrop z mniszka - o pięknym bursztynowym
kolorze i lekko kwaskowatym smaku - można tak jak miód spożywać z chlebem, stosować do
wypieku pierników i do sporządzania napojów orzez
wiających.
MNISZKOWA ODKRYWANKA:
Ćwiczenie to może stanowić podsumowanie wiadomości i spostrzegawczości na temat
budowy mniszka lekarskiego. Nauczyciel przygotowuje ilustracje w dwóch egzemplarzach,
rozkłada je na stole a zadaniem dzieci jest ułożenie je w pary.
KARTA BADACZA
MNISZKA LEKARSKIEGO
1. Miejsce występowania rośliny
........................................................................
2. Ilość liści ........................................................
3. Długość najdłuższego liścia ...........................
4. Długość najkrótszego .....................................
5. Ilość pąków kwiatowych ...............................
6. Ilość kwiatów .................................................
7. Kolor kwiatów ...............................................
8. Zapach kwiatów .............................................
9. Długość łodygi kwiatowej .............................
10. Wygląd korzenia.............................................
........................................................................
Ropuchy  obrońcy ogrodu.
Cel ogólny:
poznanie środowiska żab i zagrożeń związanych ze zmianami, jakie wprowadza
człowiek.
Etap wprowadzający:
1. Zapoznanie z tematem poprzez:
- wysłuchanie bajki mazurskiej Jerzego Strusińskiego  Ropucha
2. Słuchanie głosów ropuchy:
- ropucha szara
- ropucha zielona
- ropucha paskówka
3. Zabawa dydaktyczna przybliżająca przemiany rozwojowe żab.
Seria sześciu obrazków przedstawiających cykl rozwojowy żaby, z kolejnością oznaczoną na
odwrocie cyframi (dla każdego dziecka) oraz seria takich samych lecz nie ponumerowanych
obrazków na tablicy. Zanim nauczycielka rozpocznie zabawę musi zapoznać dzieci z cyklem
rozwojowym żaby. Najlepiej przy pomocy serii sześciu obrazków, które kolejno odsłania,
równocześnie je omawiając. Słownictwo komentarza należy dostosować do wieku dzieci i ich
możliwości.
W kwietniu odbywają się żabie gody. Samiec głośnym kumkaniem przywabia
samicę, wydymając przy tym worki głosowe (rezonatory).
Samica składa do wody od 3 tysięcy do 10 tysięcy jaj w galaretowatych osłonkach,
tzw. skrzek.
Z jaj rozwijają się kijanki, które oddychają skrzelami i żywią się glonami
zeskrobanymi z roślin.
Kijance wyrastają nogi i zaczyna powoli przeobrażać się w żabę.
Ogon stopniowo zanika, powstają płuca i młoda żabka może wyjść na ląd.
Dorosłe żaby polują przede wszystkim na owady, ślimaki, dżdżownice.
Materiał ilustracyjny wykonuje nauczyciel wg własnej inwencji.
ZABAWY TWÓRCZE POBUDZAJ
CE WYOBRAy
NI
DZIECKA
 Girlandy z jaj
dzieci z folii aluminiowej formują kulki, nawlekają je na nitki (marzec)  sznur długości
dwóch metrów. W ten sposób obrazuje się skrzek żaby, który ma postać galaretowatych
sznurów. Następnie dzieci wycinają sylwety kijanek, doklejają nogi. W kolejnym miesiącu
dzieci obcinają ogon i sylweta przypomina małą żabę.
ODKRYWANKA   ŚWIAT ŻAB
Ćwiczenie to może stanowić podsumowanie wiadomości i spostrzegawczości na temat
wyglądu ropuch. Nauczyciel przygotowuje ilustracje w dwóch egzemplarzach, rozkłada je na
stole a zadaniem dzieci jest ułożenie je w pary.
ROPUCH POD LUP

1. Dokonaj dokładnej obserwacji ropuchy
a) ciało: ..........................................................
b) długość ciała: .............................................
c) kończyny: ...................................................
d) oczy: ..........................................................
e) pożywienie: ................................................
Rezerwat przyrody pod kamieniem.
Cel ogólny:
doskonalenie umiejętności spostrzegania piękna przyrody martwej i bogactwa
świata zwierzęcego.
Etap wprowadzający:
Opowiadania i wiersze zaczerpnięte z literatury przedmiotu:  Dzieci stają się przyjaciółmi
przyrody Hedwig Wilkem.
Zajęcia terenowe:
Uczestnicy spaceru wyszukują polne kamienie, wkładają je do dużego worka. Stają w kręgu,
każdy uczestnik losuje kamień i dokładnie zapoznaje się z jego wyglądem. Nauczyciel
rozdaje karty obserwacyjne, na których uczniowie zapisują swoje obserwacje i podkreślają
charakterystyczne cechy.
KARTA BADACZA KAMIENI
Powierzchnia wygładzona chropowata
Wielkość w cm ....................................
Kształt owalny, okrągły wydłużony
Kolor
Waga
Po dokładnej obserwacji dzieci wkładają kamienie do worka. W klasie można wykorzystać
zebrany materiał do zabawy  Znajdz
swój kamień lub zabawy polegającej na doskonaleniu
spostrzegawczości wzrokowej  Ruchome kamienie . Dzieci rozkładają kamienie w jednej
linii około 8 sztuk kamieni. Następnie dokładnie przyglądają się w jaki sposób poukładane
zostały kamienie. Jedna osoba wychodzi z sali, wyznaczony uczeń przekłada kamienie,
a zadaniem powracającej osoby jest ułożenie kamieni zgodnie z zaproponowaną kolejnością.
TAJEMNICZY SZYFR  zabawa w terenie.
Nauczyciel przygotowuje kartę z zakodowanym hasłem.
Karta do szyfru:
1 R O P Y
2 K E W M
3 Z D Y I
4 R A T N
1 2 3 2 4 2 4 4
1 4 3 3 4 1 3 3
1 1 3
2 4 2 3 2 4 3 2 2
Dzieci odczytują hasło: REZERWAT PRZYRODY POD KAMIENIEM
Wesoły zgiełk na podłożu
Wspólnie z dziećmi wybieramy kamień, który jesteśmy w stanie podnieść i przesunąć.
Za pomocą lupy dokonaj obserwacji, otocz pętlą występujące tam zwierzęta.
ZOBACZ CO ŻYJE POD KAMIENIEM
dżdżownica skoczogonek stonoga
żuk krocionóg wij
Obejrzyj dokładnie jedno z tych zwierząt. Określ jak się porusza: pełza, spaceruje, biega,
wije, fruwa.
Ile odnóży ma to zwierzę?
POSZUKIWACZ CZARODZIEJSKIEGO KAMIENIA
Zabawa może odbywać się w plenerze.
Każdy uczestnik trzyma w ręku kamień. Dzieci ustawione są w kręgu a prowadzący rozkłada
kilka kamieni. Osoba zaproszona do kręgu poszukuje czarodziejskiego kamienia, który jest
ciepły, bo wcześniej został włożony przez wyznaczonego uczestnika zabawy. Każdy
uczestnik ma szansę odnalezienia czarodziejskiego kamienia.
Wodne ABC  komu potrzebna woda.
Cel ogólny:
uświadomienie uczniom różnorodność świata roślin i zwierząt, ich wspólnotę
i wzajemną zależność,
zapoznanie z bogactwem przyrody w zbiorniku wodnym.
Zajęcia terenowe:
Wycieczka nad zbiornik wody (jezioro, strumień, staw).
WODNE KOA
O FORTUNY
Dzieci ustawiają się w kręgu, nauczyciel rozkłada litery alfabetu w kształcie koła. Dzieci
losują kartoniki z nazwami roślin i zwierząt zamieszkujących środowisko wodne, układają je
pod odpowiednia literą alfabetu.
Wśród napisów znajdują się następujące nazwy:
1. krwawnica pospolita 12. ważka
2. manna mielec 13. komar
3. mozga trzcinowa 14. jętka
4. turzyca pospolita 15. nartnik
5. żabiniec  babka wodna 16. zatoczek
6. pałka szerokolistna 17. wodopójka
7. tatarak zwyczajny 18. wioslak
8. grążel żółty 19. pijawka
9. jaskier wodny 20. łabędz

10. strzałka wodna 21. żaba
11. rogatek sztywny
Ta wersja zabawy może być przeznaczona dla uczniów kl. I, jeśli chcemy ją zmodyfikować
możemy rozłożyć ilustracje przedstawiające roślinność i zwierzęta świata wodnego  wtedy
uczniowie nie tylko układają podpisy zgodnie z alfabetem, ale także dopasowują ilustracje do
podanych zapisów (uczniowie kl. III). Można w tym celu posłużyć się atlasami,
przewodnikami.
KARTA BADACZA
ZBIORNIKA WODNEGO
1. Jaki zbiornik wodny badamy: ..............................
..............................................................................
2. Co pływa po tym zbiorniku: ................................
..............................................................................
3. Dokładnie zaobserwuj czy w wodzie pływają
przedmioty: ..........................................................
4. Co widziałeś w pobliżu: .......................................
..............................................................................
5. Wymień rośliny strefy przybrzeżnej z liśćmi
wyrastającymi nad powierzchnią wody: ..............
..............................................................................
6. Czy w tym zbiorniku są rośliny i zwierzęta,
które świadczą o jego czystości:
Podkreśl:
kosaciec żółty, jeżogłówka gałęzista, kaczeniec
błotny, mięta nadwodna.
DRZEWO  mieszkanie zwierząt
Cel ogólny:
kształtowanie świadomości ucznia, iż drzewo jest miejscem schronienia wielu
istot żywych.
Etap wprowadzający:
zjadają różne dom
jego części
DRZEWO
wędrówek schronienie
miejsce śpiewu
Wybierają drzewo i ustawiają się wokół drzewa, dużym kołem.
Dzieci losują przygotowane kartoniki z napisami dotyczącymi wykorzystania drzew przez
zwierzęta. Każde dziecko wybiera swoje drzewo, staje wg wskazań nauczyciela.
- Stań obok drzewa.
- Przykucnij pod drzewem.
- Schowaj się za drzewo.
- Stań przy drzewie.
- Stań między dwoma najbliższymi drzewami itp.
- Dwa kroki w prawo od swojego drzewa.
- Przytul się do drzewa i mocno je obejmij.
KARTA BADACZA DRZEWA
DRZEWO TO DOM
1. Nazwa drzewa: ..........................................
2. Czy widzisz jakieś gniazda? .............................
3. Czy znalazłeś jakieś dziury w pniu? .................
4. Czy znalazłeś małe dziurki w korze? ................
5. Zajrzyj w spękania kory. Czy coś się tam
ukrywa? .............................................................
6. Obejrzyj liście. Czy są nadgryzione? ................
...........................................................................
Dzieci tworzą duże koło. Jedno dziecko staje wewnątrz koła z zawiązanymi oczami.
Następnie wyciąga prawą rękę, obraca się dokoła siebie i mówi: Szumi las, śpiewa las,
wymień drzewo, jakie znam. Dziecko, które wymieni nazwę drzew, może wejść do środka.
Dzieci tworzą duże koło. Jedno dziecko staje wewnątrz koła z zawiązanymi oczami.
Następnie wyciąga prawą rękę, obraca się dokoła siebie i mówi: Szumi las, śpiewa las,
wymień drzewo, jakie znam. Dziecko, które wymieni nazwę drzew, może wejść do środka.
Spotkanie z drzewami.
Cel ogólny:
doskonalenie umiejętności prowadzenia obserwacji drzew,
kształtowanie odpowiednich postaw w kontakcie z przyrodą.
Zajęcia terenowe:
WYJŚCIE DO LASU.
Podział dzieci na grupy odbywa się według sylwet liści (dąb, brzoza, klon). Zadaniem dzieci
jest odnalezienie swojego drzewa po sylwecie liści.
I zespół  klon
II zespół  brzoza
III zespól  dąb
Każdy zespól otrzymuje kartę do obserwacji:
KARTA BADACZA
DRZEWA
1. Nazwa drzewa: ......................................
2. Zmierz miarą krawiecką grubość pnia
przy ziemi: ............................................
3. Obejrzyj liście z wierzchu i od spodu;
jakie widzisz różnice: ............................
...............................................................
4. Jaki kształt ma korona: .........................
...............................................................
5. Obrysuj liść na kartce:
WESOA
E DRZEWO
Dzieci stoją w kręgu. Jedno dziecko wchodzi do środka  jest drzewem. Pozostali uczestnicy
zabawy układają dalszą część wypowiedzi do zdania:
 Nasze drzewo jest wesołe, dlatego, że ..........................
Jeśli dziecko odpowie prawidłowo, może wejść do środka koła.
LEŚNE CIEKAWOSTKI:
Nauczyciel rozkłada w kole sylwety liści. Uczestnicy zabawy losują liście i starają się
odpowiedzieć na postawione pytania:
-  Czy to prawda, że z drewna klonu robi się kije bilardowe?
-  Czy to prawda, że nasiona kasztanowca wykorzystuje się jako składnik niektórych
lekarstw?
-  Czy to prawda, że z drewna dębowego robi się podłogi, kadłuby statków?
-  Czy to prawda, że drewno jesionu wykorzystuje się do produkcji sprzętu sportowego?
-  Czy to prawda, że liście brzozy mają właściwości lecznicze?
-  Czy to prawda, że drewno świerkowe wykorzystuje się do wyrobu instrumentów
muzycznych?
-  Czy to prawda, że cis jest rośliną trującą?
-  Czy to prawda, że sosna jest rośliną leczniczą?