background image

 

 

 

 

background image

 
 

1.  Podad definicję AT 

Skrót AT oznacza termin „Assistive technology”. Odwołuje się ono do każdego urządzenia bądź systemu który pozwala 
osobie wykonad zadanie którego sami nie mogliby(nie byliby w stanie) wykonad; lub znacznie ułatwia to zadanie, albo 
podnosi poziom bezpieczeostwa wykonywania czynności. Oznacza to że termin ten zawiera urządzenia pomagające 
człowieowi w : 

  Mówieniu 
  Słyszeniu 
  Patrzeniu 
  Przemiesczaniu się 
  Zapamiętywaniu 
  Poznawaniu 
  Codziennych aktywnościach życiowych (ubieranie się itp) 
  Uspołecznieniu się 

AT- Assistive Technology (przyrząd)- „Każda rzecz, częśd, urządzenie lub system produktów- czy nabyte drogą handlową, 
modyfikowane lub dostosowane- które są używane do wzrostu, utrzymania lub poprawienia funkcjonalnych możliwości 
dla osób niepełnosprawnych”; 

Są to: 

  Urządzenia zmodyfikowane, zaadaptowane 
  Urządzenia wspomagające 
  Zmiany w środowisku/otoczeniu 
  Interwencje środowiskowe 
  Prewencja, działania prozdrowotne 

Głównym celem wykorzystywania AT jest: 

  wzrost niezależności (niezależnośd-Umiejętnośd wykonywania codziennych czynności bez pomocy osób 

drugich,gdyż niedopasowanie środowiska i osób o zmniejszonych umiejętnościach powoduje trudności w 
codziennych czynnościach i wzrost ryzyka wypadków, np. upadku) 

  wzrost samooceny 
  zmniejszenie kosztów opieki 

 

2.  W jakich obszarach życia i w jaki sposób wskazane jest wspomaganie osób 

zawiera urządzenia pomagające człowieowi w : 

  Mówieniu 
  Słyszeniu 
  Patrzeniu 
  Przemiesczaniu się 
  Zapamiętywaniu 
  Poznawaniu 

background image

  Codziennych aktywnościach życiowych (ubieranie się itp) 
  Uspołecznieniu się 

• Codzienne czynności (CC) 

  Posiłki, porządki, ubieranie, toaleta, kapiel,przemieszczanie, spacery 
  Komunikacja, zapamiętywanie 

• Pozadomowe (organizacyjne) codzienne czynności (PCD) 

  Zakupy, gotowanie (zakupy), prowadzenie domu (opłaty, zamówienia, itp.), odwiedzanie instytucji, korzystanie z 

telefonu, zarządzanie finansami 

Rozrywka jest także istotną częścią naszego życia 

Ocena jakości swojego życia silnie zależy od niezależności w CC, PCC i w możliwości zaspakajania potrzeb życia 
rozrywkowego, intelektualnego. 

Należy zadad sobie pytanie jakie technologie są dostępne: 

Pomoc pamięciowa (od razu pytanie 3.) 

  Przypominające wiadomości – kiedy osoba wchodzi, bądź wychodzi z domu, może zostad upomniana sygnałem 

głosowym aby zabrad klucze, zamknąd drzwi wejściowe, wyłączyd gaz itp. Wiadomości mogą byd nagrywane, tak 
aby głosem była osoba która podmiot zna, np członek rodziny. Wiadomości mogą byd nagrywane aby 
przypominad osobie o dziennych ustaleniach, jak np. „Nie wychodź z domu – jest noc”, „Idź do łóżka” itp.  
Wiadomości połączone z drzwiami, mogą także przypominad podmiotowi aby nie wpuszczad fałszywych 
rozmówców (akwizytorzy, cyganie itp.) 

  Zegary i kalendarze – automatyczne zegary połączone z kalendarzami mogą byd pomocne osobą, które 

zapominają jaki jest dzieo. Pomagają one także określid porę dnia (np w przypadku zimowych popołudni) 

  Wspomagacze leczenia – a raczej przypominacze, jak pudełka z tabletkami z podziałką na dnie i pory dni. 

Wspomagają leczenie, tak że dana osoba na pewno nie zapomni wziąd leków. Istnieją także zautomatyzowane 
wersje, z automatycznym dozowaniem oraz dźwiękowym powiadomieniem o przygotowanej porcji leku. 

  Urządzenia lokalizujące – breloczki do kluczy, lub innych często zapominanych rzeczy jak telefon, portfel itp. 

Jeżeli osoba chce znaleźd taki element to naciska kolorowy przycisk na nadajniku radiowym wielkości pilota do 
samochodu, a breloczek się odzywa sygnałem dźwiękowym 

  Pomoc przy wspominaniu, odpoczynku – aplikacje multimedialne są dostępny by pobudzid pamięd, poprzez 

pokazywaniu zdjęd, czy też filmów odnośnie osoby, bądź życia jakie było prowadzone. Podobnie jeżeli chodzi o 
muzykę z którą była dana osoba związana. Aplikacje takie prócz zwykłego slide-show zawierają nagrane 
wiadomości opisujące zdjęcia. 

Telecare – czyli stałe, automatyczne, real-time monitorowanie w czasie. 

  „Powodzie” – możliwe jest użycie sensorów w łazience bądź kuchni, które po wyczuciu wilgoci na podłodze, a 

raczej zalania, albo alarmują osobę, albo bezpośrednio odcinają dopływ wody elektrozaworami. 

  Ekstremalne temperatury – czujniki wysyłają sygnał gdy w mieszkaniu, bądź pomieszczeniu temperatury są 

ekstremalnie niskie, bądź ekstremalnie wysokie. Może to byd przydatne np. w kuchni kiedy zacznie się palid 
patelnia. 

  Gaz – czujniki gazu pozwalające przypomnied o wyłączeniu gazu, bądź bezpośrednio wyłączyd dopływ 

elektrozaworem. 

background image

  Upadki – Sensory noszone na biodrze, które monitorują czy dana osoba się przewróciła 
  Nieobecnośd na łóżku bądź krześle – gdy osoby nie ma przez nadany czas w łóżku bądź na krześle to wysłana jest 

wiadomośd alarmowa 

  Wstawanie w nocy – czujniki rozłożone na macie mogą alarmowad osobę z zewnątrz, bądź współlokatora aby 

pomógł danej osobie np. dostad się do toalety. Podobnie, światła mogą byd włączane poprzez sygnały z 
sensorów ruchu. 

  Opuszczanie domu – czujniki zamykania drzwi mogą alarmowad inną osobę o wyjściu danej osoby z mieszkania, 

bądź nie wrócenia o określonej porze. 

Urządzenia do umożliwienia bezpiecznego chodzenia 

Urządzenia śledzące wykorzystujące sygnały z satelity, aby monitorowad położenia danej osoby, albo przez komputer, 
albo przez telefon. Urządzenia takie posiadają „przycisk paniki”, aby w momencie zgubienia się mogły odnaleźd drogę 
powrotną do domu. 

Urządzenia do nadzorowania codziennej aktywności 

Możliwa jest instalacja systemu w mieszkaniu, aby monitorowad ruch danej osoby, otwieranie drzwi od lodówki, czas 
spędzony na fotelu, bez użycia kamer wideo. 

3.  W jaki sposób można wspomagad osoby chore na Alzheimera 

  Tablice do zapamiętywania 
  Systemy komputerowe 
  Aplikacje poprawiające (wspomagające) pamięd – np. gry pamięciowe 
  Przypominacze medyczne 
  Kalendarze 
  Notatniki 
  Dzienniki 
  Systemy przywoławcze 
  Zintegrowane kontrolery ( piloty) 
  Inteligentne otoczenie (np. lokalizatory przedmiotów) 
  Urządzenia zawierające GPS (przydatne dla osób sprawujących opiękę nad osobami chorymi) 

No i oczywiście to co wymienione w 2 punkcie. 

4.  Omówid założenia i cele inicjatywy MD HUI 

Medical Device Home Use Initiative, czyli inicjatywa używania urządzeo medycznych w domu, ma ne celu: 

  Polepszenie jakości życia – możliwośd zdalnej kontroli stanu zdrowia, poprzez technologię, osoba może byd 

zarówno w stanie ambulatoryjnym jak i w stanie niezależnym. Buduje to poczucie pewności u danej osoby 

  Zaoszczędzenie kosztów – pobyt w szpitalu wiąże się z dużą ilością kosztów, z wielu zestawieo wynika że 

przeniesienie leczenia do środowiska domowego obniża koszty nawet kilkudziesięciokrotnie. 

W celu zrealizowania inicjatywy MD HUD amerykaoskie „Food and Administration Department” podjęło się : 

o  Określid zasady dla producentów Home Use Devices (HUD) 

describing the unique factors manufacturers should take into consideration when designing, testing, and labeling such 
devices. In order to facilitate the development of medical devices that are safe for home use, FDA will develop a 

background image

guidance document recommending actions that manufacturers should take to receive FDA approval or clearance of 
devices intended to be used in the home, including usability testing with lay users in a non-clinical setting. The new 
guidance will also recommend postmarket surveillance that manufacturers should undertake to identify and address 
adverse events that occur in the home. Finally, the guidance will define circumstances under which FDA may exercise its 
authority to clear a device as “substantially equivalent with limitations,” and require the manufacturer to indicate in its 
product labeling that the device has not been cleared for use in the home. By clarifying FDA’s expectations, this guidance 
will establish a more predictable pathway for home use medical devices. 

FDA’s new guidance will be informed by input from manufacturers, the healthcare community, and others. FDA intends 
to hold a public workshop on May 24, 2010 to discuss steps manufacturers can take to design and test devices for use in 
the home, and to develop user-friendly instructions for home care recipients and caregivers. 

o  Opracowad repozytorium znakowania dla HUD 

After FDA has approved or cleared a device for use in the home, it is important for care recipients and caregivers to have 
ready access to information about the proper use of the device. To facilitate safe use, FDA will create an online labeling 
repository for medical devices that have been approved or cleared for home use. This repository will be available to the 
public on the agency’s website. 

As a first step, FDA is announcing a pilot program through which manufacturers of devices labeled for home use may 
voluntarily submit their labeling electronically to FDA for the agency to post in a central location on its website. Posting 
medical device labeling in a single online location will make it easier for home care patients and caregivers to find 
important information about how to safely use their device. The pilot program will begin mid-summer 2010 and will last 
for 10 months. FDA will work with manufacturers who are interested in participating, to help them understand the 
formatting and the information needed. In the coming weeks, FDA intends to provide additional information about the 
pilot program in the Federal Register. 

o  Współpracowad z Home Health Accrediting Bodies w promowaniu i wspieraniu zasad bezpiecznego użycia HUD 

Some individuals receive care from home health practitioners. Assuring that these practitioners are adequately trained 
in the use of medical devices in the home can be daunting, given the wide variety of technologies that are used, on or 
off label, in the home. Although accreditation programs for home health agencies already exist, they generally focus on 
the practitioner’s ability to provide care to patients, rather than also assessing the practitioner’s ability to properly use 
devices in the home or to train lay caregivers and care recipients on the safe use of these technologies. 

Therefore, FDA is partnering with two major accrediting bodies for home health agencies, the Community Health 
Accreditation Program (CHAP) and the Joint Commission, to review and strengthen accreditation criteria that relate to 
medical device safe use practices for the home environment. 

o  Wzmocnid procedury nadzoru, szczególnie po zużyciu/wykorzystaniu HUD 

In order to promote high-quality reporting of home use medical device problems by home care agencies, FDA will 
continue to strengthen the HomeNet arm of its Medical Product Surveillance Network (MedSun). FDA recently 
completed a HomeNet survey to collect information about safety concerns related to home hemodialysis. The agency is 
in the process of conducting a similar survey on the use of negative pressure wound therapy devices in the home. 

Improved reporting will help the agency develop a better understanding of common home use safety issues and take 
appropriate actions to address them. Lessons learned from FDA’s experience with marketed devices could inform future 
regulatory actions. In addition, FDA will continue to use its Patient Safety News platform to provide relevant, up-to-date 
information to home care recipients and caregivers about identified risks associated with home use devices. 

background image

Enhanced postmarket surveillance will also help identify situations in which devices not intended to be used outside of a 
healthcare facility are being used in the home. In such cases, FDA may require that premarket submissions for these 
devices contain either labeling for home use and use testing specific to the home environment, or a statement in 
product labeling clearly indicating that the device is not intended for home use. For example, based on postmarket 
experience, FDA is sending a letter to manufacturers of negative pressure wound therapy devices, informing them that 
this type of information may be necessary to support clearance of these devices. 

o  Podnieśd poziom świadomości i edukacji odnośnie użytku domowego urządzeo medycznych 

FDA recognizes the importance of providing home care recipients, caregivers, and healthcare practitioners with 
information about potential safety concerns and steps to address them. FDA has already been actively engaged in 
outreach and education related to home use, and the agency will continue and expand this work. 

FDA is launching a new Home Use Devices website, featuring information about using medical devices in the home, and 
strategies to reduce the risks associated with home use.6 FDA has already developed three informational brochures 
about home healthcare: a home medical device checklist; an infusion therapy checklist; and a blood glucose meter 
checklist. These brochures are now available on the new Home Use Devices website. 

FDA is developing additional resources to provide through its new website in the coming months, including a series of 
educational videos for healthcare professionals and caregivers to learn about medical devices and how they are used in 
the home environment. These videos will be available by the end of 2010. FDA will also provide on its website a power 
outage booklet for care recipients to keep on their refrigerators. This booklet will give care recipients and caregivers one 
central place to look for all of their medical device information and the appropriate people to contact in the event of an 
emergency in the home. 

In addition, FDA is collaborating with other organizations within and outside of the federal government to educate the 
home health community about medical device safety. FDA is working with the Centers for Disease Control and 
Prevention (CDC) to incorporate medical device training into the CDC’s Healthy Homes training curriculum for 
community health workers. FDA is also working with the American Association for Homecare to educate providers, 
manufacturers, and others involved in home health about medical device safety and FDA’s role with respect to home 
use devices. 

Wyzwania z jakimi FDA założyło sobie poradzid to : 

  Wiedza opiekunów – mimo tego, że zostały wykonane taosze, mniejsze i możliwe do użytku domowego 

medyczne urządzenia, to ich obsługa może byd nie lada wyzwaniem. Idzie za tym fakt użytku przez 
nieprzeszkoloną osobę urządzeo dla profesjonalistów, co może prowadzid do fatalnych skutków gdy urządzenie 
przestanie odpowiadad, bądź w jakimś sensie zachowa się nienaturalnie. 

  Obsługa i użytkowanie urządzenia – urządzenia medyczne są trudne w obsłudze. Ich oznakowanie jest znikome, 

a instrukcje pełne są niezrozumiałych terminów medycznych. Czasem nawet urządzenia takie dostarczane są z 
funduszu bez instrukcji. Zwykła osoba nie jest w stanie poradzid sobie z takim stanem rzeczy. 

   Nieprzewidywalnośd warunków: 

 

W przeciwieostwie do warunków szpitalnych warunki domowe są niekontrolowane 

 

 Urządzenia mogą byd używane w nietypowych warunkach, np. obecnośd dzieci, zwierząt, warunki 
sanitarne 

 

Lokalizacja domu i warunki (wilgotnośd, poziom hałasu, temperatura, zanieczyszczenia…) 

 

 Brak przeszkolonego personelu, co jest szczególnie istotne w warunkach nietypowych: braku zasilania, 
wody, zakłócenia elektromagnetyczne 

background image

 

5.  Jakie warunki musi spełniad produkt przewidywany do wprowadzenia do użycia jako HUD 

Urządzenia użytkowania domowego powinny byd proste w obsłudze i proste do zrozumienia, operowania nimi, oraz 
przede wszystkim powinny byd bezpieczne w użyciu. 

  Posiadanie mechanizmu zabezpieczającego (jednakże jest to ostateczny etap projektowania), o ile urządzenie 

może wykonad szkodę użytkownikowi – powinno byd ono zabezpieczone. Jeżeli nie posiada żadnego 
zabezpieczenia np. przed wyładowaniami, czy tez możliwością porażenia to powinno byd mechanicznie 
zabezpieczone. 

  Kalibracja – urządzenie przeiwdziane do użytku domowego powinno byd zaprojektowane, aby mogło byd 

użytkowane bez przeprowadzenia procesu kalibracji, lub tylko z minimalną funkcją kalibracji. Jeżeli już proces 
miałby się odbywad to wyświetlacz zainstalowany w urządzeniu powinen przeprowadzid użytkownika krok po 
kroku przez cały proces 

  Siła mechaniczna – Z powodu częstego przesuwania, zmian położenia czy też istnienia ryzuka upadku z 

wysokości, urządzenie takie powinno byd odporne mechanicznie. W skład czynników wchodzi tutaj : 
przesuwanie, wibracje, spadek swobodny, obciążenie, zderzenie z innym obiektem. 

  Czynniki elektryczne: 

 

Zasilanie sieciowe – istanieje ustawa opisująca zachowanie urządzenia podczas awarii sieci, bądż innych 
czynników które mogą spowodowad szkodę. Przedewszystkim chodzi o separacje galwaniczną linii, aby jak 
najmniej napięcia kierowad w kierunku użytkownika. Ustawa także definiuje prądy i napięcia podczas 
systemów podtrzymujących życie, oraz tych nie podtrzymujących. 

 

Wewnętrzne zasilanie (np bateryjne) – w pełni spełnienie wymogów informacyjnych związanych z wymianą 
baterii, lub też w przypadku akumulatorów – użytkowania urządzenia podczas ładowania 

 

Urządzenia zainstlowane na stałe – urządzenie powinno byd odpowiednio oznaczone, w celu poprawnego 
uziemienia go. 

  Urządzenie powinno spełniad wymogi kompatybilności elektromagnetycznej aby w pełni funkcjonowad w sieci, 

oraz nie wywoływad szumów. A także aby osłonid je przed skokami napięcia, zarówno urządzenie jak i 
użytkownika. 

  Transmisja bezprzewodowa – powinna ona byd zarówno zabezpieczona przed zakłoceniami, jak i sama nie 

powinna dokonywad zakłóceo. 

  Systemy alarmowe – W zależności od rodzaju systemu, powinen on byd słyszalny dla osoby wewnątrz 

pomieszczenia (buzzer do kluczy, przypomnienia), lub słyszalny na jego zewnątrz (upadek, brak czynności 
życiowych) 

  Czynniki ludzkie – instrukcja i interfejs użytkownika powinien byd jednoznaczny i łatwy w obsłudze. 
  Znakowanie – podczas projektowania należy zamieścid odpowiednie oznaczenia przycisków, interfejsu itp. 

 

6.  Co to jest i do czego służy model kaskadowy w systemie jakości HUD 

background image

 

Model kaskadowy ma na celu wykonanie urządzenia medycznego przy ciągłym sprawdzaniu poprawności jego działania. 

Polega to na wykonywaniu przeglądu w trakcie tworzenia urządzenia, począwszy od potrzeb użytkowników, aż po 
gotowe urządzenie medyczne. Każda faza procesu wykonywania takiego urządzenia jest monitorowana, dzięki czemu 
istnieje możliwośd stworzenia urządzenia „doskonałego” (w teorii)- urządzenie medyczne ma znacznie większe 
wymagania, niż zwykłe urządzenia codziennego przeznaczenia. Ponadto w trakcie procesu wykonywania urządzenia 
medycznego następuje proces weryfikacji założeo projektowych wejściowych i wyjściowych, co przyczynia się do 
sprawdzenia zgodności wspomnianych założeo (czy zostały spełnione założenia wejściowe- weryfikacja wykonywana do 
momentu całkowitej zgodności). 

Cały proces kooczy się stworzeniem urządzenia i poddawane jest ono walidacji (sprawdzaniu poprawności działania) oraz 
porównuje się to urządzenie z potrzebami użytkowników (czy wszystkie zostały zawarte w ramach procesu 
wykonawczego). 

7.  Wymieo i omów czynniki determinujące proces projektowania HUD. 

Lokalizacja: 

  Projektowanie HUD powinno pozwolid na jego pracę w zamierzonej lokalizacji – zabudowany / przedmieścia / 

wiejskie, szkoła / biuro/ handel,  pociąg /samolot / samochód. 

  Należy przewidzied jak różne warunki będą wpływały na użytkownika i działanie urządzenia 
   Należy uwzględnid źródła interferencji EMI, silniki elektryczne dużej mocy, amatorskie stacje radiowe, radary, 

linie wysokiego napięcia, itp. 

Fizyczna lokalizacja: 

  Fizyczna lokalizacja: gdzie będzie się znajdowad, jak będzie przemieszczane, czy może to wpłynąd na jego 

działanie 

  Czy w pobliżu będą znajdowad się inne urządzenia i czy będą korzystały z tej samej linii zasilającej 
  Czy wykorzystywane są rozwiązania zależne od położenia (np. sied bezprzewodowa) 
  Zanieczyszczenie środowiska 
  Nie należy zakładad sterylności otoczenia 
  Należy uwzględnid możliwośd występowania robaków, zwierząt domowych, dymu tytoniowego, chemicznych 

środków do czyszczenia 

background image

Zasilanie w wodę:  

  Należy wyspecyfikowad rodzaj wody, jeżeli jest taka potrzeba, zarówno do działania jak i czyszczenia urządzenia, 

woda wodociągowa, destylowana, dejonizowana, itp. 

Temperatura: 

  Dopuszczalny zakres temperatury otoczenia, szczególnie należy o tym pamiętad w przypadku urządzeo 

podręcznych, które mogą się znaleźd w ekstremalnych temperaturach 

Wilgotnośd:  

  Dopuszczalny zakres 

Ciśnienie atmosferyczne: 

  Dopuszczalny zakres zmian ciśnienia 
  Urządzenia podręczne przewożone samolotami, podczas pobytów wysokogórskich, itp. 

Przepływ powietrza:  

  Jaki jest dopuszczalny 

„Odpornośd” na dzieci, nawet w przypadku gdy nie są przewidziane dla dzieci 

Podróże:  

  Różne zasilanie, częstotliwośd i napięcie, gniazdka, 
  Oznakowanie powinno dostarczy informacji gdzie użytkownik uzyska pomoc w przypadku niepoprawnej pracy 

gdy jest poza granicami kraju. 

  Możliwośd przekraczania „bramek” bezpieczeostwa 

Ekspozycja na płyny: 

  Deszcz, przypadkowe zatopienie 

Użytkownik: 

  Charakterystyka (uwarunkowania) fizyczna: określone rozmiary, mobilnośd, zręcznośd (np. możliwośd wykonania 

wybranej sekwencji ruchów), koordynacja, siła, itp. 

  Sensoryka/percepcja: możliwośd widzenia (wielkośd), słyszenia, czułości dotyku 
  Widocznośd interfejsu w różnych warunkach oświetlenia 
  Widocznośd alarmów i możliwośd ich różnicowania 
  Odróżnialnośd od innych dźwięków 
  Poziom poznawczy, rozmienie. Złożonośd np. obsługi adekwatna do poziomu poznawczego osób 
  Wymagane doświadczenie, koniecznośd kontaktu 
  Możliwośd uczenia się 
  Emocje: należy uwzględnid różne stany emocjonalne, np. podenerwowanie, sennośd, itp. 
  Jak nowy, możliwy, dopuszczalny, stan urządzenia wpłynie na użytkownika 

Urządzenie,  system : 

  Mechanizm blokady: kontrola dostępu do pewnych funkcji, zabezpieczenie przed zmiana ustawieo 

background image

  Nie powinien to byd jedyny mechanizm, należy rozważyd inne 
  Najlepiej zamiast tego mechanizmu stosowad inne rozwiązania, jeżeli to możliwe 
  Kalibracja: HUD nie powinny wymagad kalibrowania!!! 
  Jeżeli nie jest to możliwe to powinna byd przeprowadzana krok po kroku z asystą urządzenia, odpowiednie 

komunikaty, 

  Wskaźnik informujący o poprawności kalibracji 
  Urządzenie bez uprzedniej kalibracji nie przechodzi w tryb pracy 
  Dostarczony (załączony) kalibrator 
  Wytrzymałośd mechaniczna (IEC 60601-1-11: 2010-04) podaje wymagane wartości dla różnej klasy urządzeo 
  Urządzenia jak i ich częśd muszą byd odporne na naprężenia, przyspieszenia, upadki, zderzenia, itd. 
  Powinny wytrzymywad normalne warunki transportu 
  Wewnętrzne źródło zasilania: np. bateria ogniw, należy jasno określid okres poprawnej pracy, sposób wymiany 

opisany powinien byd w jasny i zrozumiały sposób i odpowiednio zilustrowany 

  Instalowane w sposób stały: oznakowanie w sposób jasny powinno dostarczyd informacji jaka powinna byd 

wykonana przez wykwalifikowany personel 

  Gniazdka i ich adaptacja: informacja o możliwości współdzielenia linii zasilającej, gniazdka, koniecznośd użycia 

ochrony przeciwprzepięciowej, w przypadku konieczności użycia układów adaptacyjnych należy podad typ 

  Czas życia baterii: informacja, najlepiej samemu mierzyd czas i podawad informację ile czasu pozostało do 

wymiany 

   Kompatybilnośd EM 

System alarmów 

  Alarmy rozłożone (distributed) 
  Widzialnośd, rozróżnialnośd 
  Słyszalnośd, odróżnialnośd 
  Możliwośd wykorzystania dotyku, odpowiednia lokalizacja 

Czynnik ludzki 

  Trening użytkownika i certyfikacja 

Znakowanie, informowanie 

  Informacja towarzysząca urządzeniu i skierowana do użytkownika, opiekuna, itp. 
  Tamże odwołania do innych dokumentów 
  Rożne formy, np. broszura, manual, 
  Użytkowanie urządzenia w przypadkach niebezpiecznych, np. braku zasilania 
  Niszczenie (pozbywanie) powstałych materiałów odpadowych 
  Zachowanie higieny 

Postmarket 

  Serwis, jego dostępnośd 
  Raportowanie do FDA usterek i niepoprawnego działania (obowiązek) 
  Sprzedaż lub handel urządzeniami na receptę (przepisanych przez lekarza) 

 O użytkowniku pamiętamy przez cały czas realizacji projektu, na wszystkich etapach!!! 

Rozważyd jak urządzenie będzie wpływało na otoczenie, kompatybilnośd, itp. 

background image

8.  Omów zagadnienie pomiaru ciśnienia tętniczego w warunkach domowych. 

Należy pierw skupid się na czynnikach wpływających na konstrukcję urządzenia : 

  Koszt 
  Dokładnośd 
  Szybkośd pomiaru 
  Łatwośd użycia/obsługi 
  Wiek użytkownika 
  Rozmiary urządzenia 
  Odpornośd na zakłócenia 

A teraz jakie mamy wymagania aby mied miernik domowy: 

  Dobra dokładnośd 
  Łatwośd obsługi 
  Niski koszt 
  Niewielkie gabaryty 
  Inne (np. wielkośd wyświetlacza, sprawdzanie poprawności przeprowadzania pomiaru, stabilne warunki podczas 

pomiaru,…) 

Ruch krwi jest wywołany różnicą ciśnieo między układem tętniczym a żylnym. Różnica ta jest podtrzymywana dzięki 
pracy serca. Ciśnienie krwi w aorcie zmienia się od ok. 120 mm Hg w czasie skurczu, do ok. 70 mm Hg podczas rozkurczu. 
Wartości ciśnienia krwi podaje się zwyczajowo w mm Hg, dlatego że, historycznie, działanie ciśnieniomierzy lekarskich 
opierało się na zasadzie pomiaru wysokości słupa rtęci. W układzie SI jednostką ciśnienia jest Pa (N/m2). Przelicznik 
wynosi 1 mm Hg = 133,3 Pa. Ważne jest jeszcze to, iż podawane ciśnienie krwi np. 120/80 mm Hg określa o ile ciśnienie 
krwi jest większe od atmosferycznego (średnio ciśnienie atmosferyczne to ok. 760 mm Hg). Układ naczyo krwionośnych 
znajduje się w polu sił ciężkości, w związku z tym ciśnienie krwi wywołane pracą serca sumuje się z ciśnieniem 
hydrostatycznym krwi. W pozycji stojącej prowadzi to do wzrostu całkowitego ciśnienia w naczyniach położonych poniżej 
serca o p = ρ·g·h gdzie h oznacza odległośd pomiędzy poziomem serca i określonego miejsca w układzie krążenia, ρ − 
gęstośd krwi i g − przyspieszenie ziemskie. Ciśnienie w naczyniach położonych powyżej poziomu serca zmniejsza się 
proporcjonalnie do ich odległości od serca Zależnośd pomiędzy ciśnieniami tętniczymi krwi na poziomie stopy, serca i 
mózgu można zapisad następująco (zaniedbujemy efekt wywołany lepkością):  
 

 

     

   

     

     

     

   

     

     

     

 

Pomiar ciśnienia krwi metodą osłuchową Korotkowa  

Ciśnienie mierzymy na tętnicy ramieniowej. Wdmuchując powietrze do mankietu swingomanometru, doprowadzamy do 
zamknięcia światła tętnicy. Powietrze wdmuchuje się do momentu, aż przez stetoskop umieszczony nad zgięciem 
łokciowym przestajemy słyszed falę tętna (ciśnienie w mankiecie jest wyższe niż ciśnienie skurczowe krwi). Następnie 
należy powoli wypuszczad powietrze. Pierwszy usłyszany ton oznacza, że krew zaczęła z powrotem płynąd w tętnicy 
(ciśnienie w mankiecie równe ciśnieniu skurczowemu). Następnie przez stetoskop będzie słyszanych kilka faz tonów i 
szmerów (fazy Korotkowa), aż dźwięki ucichną. W chwili zaniku dźwięku należy odczytad ciśnienie rozkurczowe.  

Słyszane w trakcie pomiaru dźwięki są efektem turbulentnego przepływu krwi, wywołanego poprzez sztuczne zwężenie 
tętnicy. W warunkach fizjologicznych można przyjąd, że przepływ krwi ma charakter laminarny. Gdy zwężamy światło 
tętnicy prędkośd krwi rośnie (prawo ciągłości strugi). Jeśli wartośd prędkości przekroczy wartośd graniczną υg, ruch staje 

background image

się nieuporządkowany - turbulentny. Pojawia się ruch wirowy, który wywołuje drgania, a przez to falę akustyczną 
możliwą do usłyszenia przez stetoskop. 

 

Pierwszy wysłuchany ton jest wynikiem rozpoczęcia przepływu krwi poprzez, wcześniej zamkniętą, tętnicę ramienną. 
Prędkośd przepływu krwi jest większa od prędkości granicznej υg, więc ruch jest burzliwy. W miarę dalszego 
wypuszczania powietrza z mankietu, ton przechodzi w szmer, który ma różne fazy głośności aż do zniknięcia. Prędkośd 
przepływu krwi spada poniżej wartości prędkości granicznej υg i pojawia się ruch laminarny. Okresy zmiany natężenia i 
charakteru tonów i szmerów są związane z ciśnieniem fali tętna i oddziaływaniem ciśnienia panującego w mankiecie na 
ściany tętnicy.  Wyróżnia się 5 faz tonów i szmerów: 

 

background image

 

W metodzie tej zakładamy artefakty : 

Mechaniczne 

  Aktywnośd mięśni 
  Ruch ścięgna 
  Oddech 
  Drgania, fizjologiczne i inne 
  Dreszcze 

Arytmia  

  Pominięte uderzenia serca 
  PVC – premature ventricular contraction – potrzeba akomodacji 
  PAC – premture atrial contration 
  Migotanie przedsionków 
  Rytm niezatokowy 

Apropo szybkości pomiaru: 

W ogólności, im pomiar jest krótszy tym trudniej uzyskad wiarygodną wartośd. Na szczęście pomiary szybkie są rzadko 
wymagane. Wymaganie szybkości może dotyczyd pomiarów dobowych, dwudziestoczterogodzinnych. 

Bezpieczeostwo w pomiarach mankietowych 

Automatyczne przyrządy nie mogą zbyt długo pompowad do wymaganej wartości. Ciśnienie w mankiecie nie może 
przekraczad dopuszczalnych wartości. Wartości dopuszczalnego czasu i ciśnienia są różne dla dzieci i dorosłych.Dobre 
przeszkolenie użytkowników jak i osób oceniających i wspomagających 

Mankiet 

Rozmiar mankietu (części uciskającej) ma znaczenie. Około 30% pomiarów ciśnienia jest niepoprawna ze względu na 
dobór złego mankietu. Zbyt wąski mankiet – wyniki zawyżone.  Zbyt szeroki mankiet – wyniki zaniżone.  

background image

A teraz do fizyki itp : 

Ciśnienie w naczyniach nie jest stałe. Zmiany ciśnienia w naczyniach w dużym stopniu odzwierciedlają ciśnienie w sercu, 
ciśnienie skurczowe (systoliczne) i rozkurczowe (diastoliczne). 

Metoda ultradźwiękowa 

 

 

Pomiar przezskórny (z powierzchni), czujnik Dopplera. Mierzony jest ruch ścianek naczynia w różnym obciążeniu. 
Naczynia otwierają i zamykają dla każdego uderzenia serca gdy zachodzi warunek       

    

    . Częstotliwośd 

nadawana (8 MHz) i odbierana 80MHz ± 40- 500 Hz. Różnica jest proporcjonalna do prędkości ruchu ściany naczynia i 
krwi. 

Metoda oscylometryczna 

background image

 

 

Przy użyciu nadmuchiwanego gumowego mankietu, tętnica w ramieniu lub nadgarstku zostaje zaciśnięta. Podczas 
powolnego wypuszczania powietrza z mankietu, krew zaczyna ponownie przepływad przez tętnicę. Przyrząd rejestruje 
fluktuacje ścian tętnicy, powstające kiedy krew zaczyna przez nią przepływad. Fluktuacje te, zwane też oscylacjami, są 
początkowo silniejsze, malejąc i ustając całkowicie, kiedy krew ponownie przepływa przez naczynia krwionośne. 
Ciśnienie skurczowe i rozkurczowe jest obliczane z typowego wykresu oscylacji przy użyciu algorytmu 

Zalety : prosta i powszechnie stosowana. Ciśnienie średnie mierzone poprawnie nawet w przypadku niskiego ciśnienia 

Wady: Możliwa duża wariancja mierzonych parametrów (ograniczenia algorytmiczne) 

background image

Tonometria 

Liniowa matryca czujników jest dociskana do naczynia powierzchniowego a z drugiej strony będącej w kontakcie z kością 
(tętnica promieniowa). Używa się matrycy sensorów, tak aby jeden z nich był umieszczony bezpośrednio nad naczyniem. 
Gdy naczynie jest częściowo domknięte ciśnienie zewnętrzne jest równe ciśnieniu wewnątrz naczynia. Ciśnienie (docisk) 
jest zwiększane w sposób ciągły i wykonywany jest pomiar dla naczynia w połowie domkniętego. Konieczna kalibracja 
osobnicza. 

 

 

 

 

background image

 

Metody pomiaru możemy podzielid na inwazyjne i nieinwazyjne, nieinwazyjne: 

  Korotkowa 
  Oscylometryczna 
  Ściany nieobciążonej 
  Tonometria 

 

9.  Omów zagadnienie pomiaru poziomu glukozy w krwi w warunkach domowych. 
10. Metody protezowania słuchu. 
11. Wymagania dla aparatury do przeprowadzania dializy w warunkach domowych.