background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 

 
 
 
Danuta Szczepaniak 
 
 
 
 
 
 

Prowadzenie profilaktyki i promocji zdrowia  
346[04].O1.04 

 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy  
Radom  2007

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 

dr Andrzej Niesporek 

mgr Aurelia Włoch 

 

 

Opracowanie redakcyjne: 

inż. Danuta Szczepaniak 

 

 

Konsultacja: 

dr Dorota Koprowska 

 

 

 

 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  346[04].O1.04 
„Prowadzenie  profilaktyki  i  promocji  zdrowia”,  zawartego  w  modułowym  programie 
nauczania dla zawodu opiekun w domu pomocy społecznej. 
 

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 

1. Wprowadzenie 

2. Wymagania wstępne 

3. Cele kształcenia 

4. Przykładowe scenariusze zajęć 

5. Ćwiczenia 

10 

5.1. Ogólne założenia promocji zdrowia 

10 

5.1.1. Ćwiczenia 

10 

5.2. Wpływ różnych czynników na zdrowie 

12 

5.2.1. Ćwiczenia 

12 

5.3. Psychologiczne aspekty zdrowia 

14 

5.3.1. Ćwiczenia 

14 

5.4. Działania na rzecz poprawy i utrzymania zdrowia 

19 

5.4.1. Ćwiczenia 

19 

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 

23 

7. Literatura 

32 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.

 

WPROWADZENIE 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie opiekun w domu pomocy społecznej. 

W poradniku zamieszczono: 

 

wymagania  wstępne,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  powinien  mieć  już  ukształtowane, 
aby bez problemów mógł skorzystać z poradnika, 

 

szczegółowe cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy 
z poradnikiem 

 

przykładowe scenariusze zajęć, 

 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych,  środki  dydaktyczne,  wskazania  metodyczne  do  realizacji  materiału 
nauczania, propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia, 

 

wykaz literatury z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.  
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem:  pokazu  z  objaśnieniem,  tekstu  przewodniego,  ćwiczeń 
praktycznych.  

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 

pracy uczniów do pracy zespołowej. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

346[04].O1 

Podstawy świadczenia usług 

socjalnych

 

346[04].O1.01 

Charakteryzowanie psychofizycznych  

i społecznych aspektów rozwoju 

człowieka 

346[04].O1.02 

Doskonalenie 

umiejętności 

interpersonalnych 

346[04].O1.03 

Kształtowanie umiejętności 

rozwiązywania problemów 

346[04].O1.05 

Stosowanie przepisów 

bezpieczeństwa i higieny pracy oraz 

udzielanie pierwszej pomocy 

346[04].O1.04 

Prowadzenie 

profilaktyki  

i promocji zdrowia 

 

346[04].O1.06 

Stosowanie przepisów prawa  

w działalności socjalnej 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.

 

WYMAGANIA

 

WSTĘPNE 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

określać psychofizyczne  i społeczne mechanizmy funkcjonowania człowieka, 

 

charakteryzować strukturę  psychofizyczną człowieka, 

 

różnicować okresy rozwoju człowieka, 

 

określać wpływ procesów motywacyjnych na aktywność człowieka, 

 

stosować wybrane metody poznawania osobowości, 

 

określać znaczenie komunikacji w relacjach między ludźmi, 

 

określać  rodzaje  sytuacji  problemowych  i  zaplanować  strategie  rozwiązywania 
problemów, 

 

charakteryzować strukturę pomocy społecznej, 

 

charakteryzować wzorzec opiekuna w domu pomocy społecznej, 

 

pracować w grupie i indywidualnie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.

 

CELE

 

KSZTAŁCENIA 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

 

posłużyć się terminologią z zakresu wiedzy o zdrowiu, 

 

scharakteryzować politykę zdrowotną państwa, 

 

scharakteryzować czynniki warunkujące utrzymanie zdrowia, 

 

scharakteryzować zachowania zdrowotne sprzyjające i zagrażające zdrowiu, 

 

scharakteryzować  czynniki  zagrożenia  zdrowia  związane  ze  stylem  życia  i  warunkami 
środowiska, 

 

rozpoznać potrzeby zdrowotne człowieka w danym środowisku, 

 

podjąć działania profilaktyczne i promujące zdrowie, 

 

podjąć  działania  z  zakresu  edukacji  zdrowotnej  adekwatne  do  potrzeb  podopiecznego, 
jego wieku i wiedzy o zdrowiu, 

 

stworzyć warunki do zachowań prozdrowotnych, 

 

określić czynniki powodujące stres, 

 

określić źródła i poziomy stresu, 

 

wyjaśnić zespół objawów powstałych w wyniku działania stresorów, 

 

scharakteryzować proces radzenia sobie ze stresem, 

 

przeprowadzić zajęcia relaksujące,  

 

podjąć  współpracę  z  instytucjami  oraz  organizacjami  zajmującymi  się  problemami 
promocji i ochrony zdrowia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.

 

PRZYKŁADOWE

 

SCENARIUSZE

 

ZAJĘĆ 

 
Scenariusz zajęć 1 

 

Osoba prowadząca  

................................................................................ 

Modułowy program nauczania: Opiekun w domu pomocy społecznej 346[04] 
Moduł: 

Podstawy świadczenia usług socjalnych 346[04].O1 

Jednostka modułowa: 

 

Prowadzenie profilaktyki i promocji zdrowia  
346[04].O1.04 

Temat:  Program profilaktyki chorób układu krążenia. 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności opracowywania programów profilaktycznych. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

rozpoznać i określić czynniki ryzyka występujące w chorobach układu krążenia, 

− 

wymienić choroby układu krążenia, 

− 

określić cele programu profilaktycznego, 

− 

określić sposoby zwalczania czynników ryzyka.

 

 
Metody nauczania–uczenia się:  

 

ćwiczenia praktyczne. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

  grupowa 

 
Czas: 
2 godziny dydaktyczne 
 
Środki dydaktyczne: 

  roczniki statystyczne, 

  tablice poglądowe dotyczące chorób układu krążenia, 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Powitanie uczniów. 
2.  Uświadomienie celów zajęć. 
3.  Plan zajęć: 

a)  wprowadzenie: 

-  nauczyciel  zadaje  pytania  dotyczące  celów  programów  profilaktycznych  i  zasad 

ich  tworzenia,  czynników  ryzyka  w  chorobach  układu  krążenia  i  sposobów  ich 
zwalczania,  

-  zapoznaje uczniów z kartą badań profilaktycznych, 

b)  praca w grupach: 

-  nauczyciel dzieli klasę na czteroosobowe grupy, 
-  każda grupa opracowuje program profilaktyki chorób układu krążenia, 

c)  podsumowanie lekcji: 

-  uczniowie przedstawiają przygotowane przez siebie programy. 

4.  Ocena  poziomu  osiągnięć  uczniów,  ocena  ich  aktywności,  pracy  w  zespole  i  prezentacji 

wypracowanych pomysłów. 

5.  Pożegnanie uczniów. 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Praca domowa 

Wyszukaj  w  Twojej  miejscowości  organizacje  zajmujące  się  promocją  zdrowia  i  opisz 

jaką prowadzą działalność. 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach 

− 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca
 ................................................................................ 
Modułowy program nauczania: Opiekun w domu pomocy społecznej 346[04] 
Moduł:  

Podstawy świadczenia usług socjalnych 346[04].O1 

Jednostka modułowa:  

Prowadzenie profilaktyki i promocji zdrowia  
346[04].O1.04 

Temat:  Techniki redukcji stresu. 

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności radzenie sobie ze stresem. 
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 

− 

sklasyfikować techniki redukcji stresu, 

− 

dobrać techniki redukcji stresu, 

− 

poprowadzić zajęcia redukujące stres różnymi metodami, 

− 

ocenić wpływ ćwiczeń redukujących stres na zdrowie. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

grupowa. 

 
Czas: 2 godziny dydaktyczne. 
 
Środki dydaktyczne: 

− 

literatura dotycząca stresu i jego wpływu na zdrowie człowieka, 

− 

opis metod prowadzenia relaksacji antystresowej, 

− 

magnetofon i kasety z muzyką relaksacyjną, 

− 

przedmioty do wykorzystania w prowadzeniu zajęć metodą medytacji, 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Powitanie uczniów. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.  
3.  Podział na zespoły ćwiczeniowe. 
4.  Przydzielenie  każdemu  zespołowi  do  opracowania  po  jednej  kategorii  technik  redukcji 

stresu: 

− 

zespół I – metody środowiskowe, 

− 

zespół II – techniki fizjologiczne, 

− 

zespół III – techniki umysłowe. 

5.  Każdy zespół prezentuje dla reszty grupy opracowaną metodę redukcji stresu.  
6.  Dyskusja dotycząca wpływu ćwiczeń redukujących stres na zdrowie. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Opisz na czym polega redukcja stresu chemicznego.  
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10 

5. ĆWICZENIA 

 
5.1. Ogólne założenia promocji zdrowia 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Przedstaw na forum grupy jedno z wylosowanych zagadnień dotyczących zdrowia: 

 

mechanistyczne widzenie człowieka, 

 

socjomedyczna koncepcja zdrowia, 

 

podejście holistyczne do zdrowia. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposoby  wykonania.  Podzielić  klasę  na  trzy  grupy  na  zasadach  dobrowolnego  doboru 
i pozwolić przedstawicielom grup na wylosowanie zagadnień.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem jednostki modułowej, 
2)  wylosować zagadnienie do omówienia, 
3)  przygotować w grupie główne tezy wystąpienia, 
4)  zastanowić się na jakie elementy zwrócić uwagę, 
5)  wybrać spośród siebie osobę – prezentera lub podzielić się rolami, 
6)  omówić wylosowane zagadnienie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

burza mózgów. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, 

− 

kartki z zagadnieniami do prezentacji, 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

Ćwiczenie 2 

Przygotuj  i  zaprezentuj,  mając  do  dyspozycji  Narodowy  Program  Zdrowia  z  dnia 

3.09.1996 r., wylosowany element programu: 

 

cele NPZ i zadania dla ich osiągnięcia, 

 

oczekiwane zmiany w stanie zdrowia ludności. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres.  

Podzielić  klasę  na  dwie  grupy  i  przydzielić  zadanie.  Sposób  realizacji  zadania  pozostawić 
uczniom.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować Narodowy Program Zdrowia, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11 

2)  opracować plan prezentacji, 
3)  przygotować prezentację w dowolnej technice, 
4)  zaprezentować pracę na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

metoda przewodniego tekstu. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

Narodowy Program Zdrowia z dn. 3.09.1996 r., 

− 

arkusze papieru, 

− 

przybory do pisania.. 

 
Ćwiczenie 3 

Zaprezentuj i przedyskutuj w grupie jedno z wylosowanych zagadnień: 

 

idea promocji zdrowia jako podstawa wprowadzania przemian w opiece nad zdrowiem, 

 

rola Światowej Organizacji Zdrowia, 

 

strategie polityki zdrowotnej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien podzielić klasę na trzy 

grupy – uczniowie mogą odliczać od 1 do 3 i przydzielić zadanie do omówienia. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania, 
2)  przygotować plan prezentacji, 
3)  zaprezentować wylosowane zagadnienie na forum grupy, 
4)  przedyskutować w grupie znaczenie prezentowanych zagadnień dla zdrowia ludności. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

dyskusja, 

− 

ćwiczenia. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusze papieru różnych formatów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12 

5.2. Wpływ różnych czynników na zdrowie 

5.2.1. Ćwiczenia 

Ćwiczenie 1 

Scharakteryzuj 

pojęcia: 

styl 

życia,  zachowania  prozdrowotne,  zachowania 

antyzdrowotne. Określ czynniki pozytywnie i negatywnie wpływające na zdrowie. 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien podzielić klasę na 3–4 

osobowe  grupy.  Zalecane  jest  aby  w  prezentacji  brali  udział  wszyscy  uczniowie  a  nie  tylko 
przedstawiciel grupy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej, 
2)  scharakteryzować poszczególne pojęcia, 
3)  w formie plakatu przedstawić czynniki antyzdrowotne i prozdrowotne, 
4)  zaprezentować pracę na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

metoda metaplanu. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, 

− 

arkusze papieru, 

− 

markery,  

− 

klej,  

− 

nożyczki,  

− 

kolorowe kartki. 

 
Ćwiczenie 2 

Analizując własne codzienne zachowania określ jaki reprezentujesz styl życia. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie  powinni  mieć  możliwość  przedstawienia  swojej  pracy  na  forum  klasy.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem teoretycznym dotyczącym stylów życia, 
2)  przeanalizować własne codzienne zachowania, 
3)  określić styl życia jaki reprezentuje, 
4)  przygotować prezentację dowolną techniką, 
5)  przedstawić efekty pracy na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

analiza przypadku. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, 

− 

kartki papieru, 

− 

przybory piszące. 

 
Ćwiczenie 3 

Rozpoznaj styl życia jaki reprezentuje kolega/koleżanka. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie powinni mieć możliwość przedstawienia swojej pracy na forum klasy.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem teoretycznym dotyczącym stylów życia, 
2)  przygotować pytania dotyczące codziennych zachowań, 
3)  dobrać  sobie  partnera  i  przeprowadzić  z  nim  rozmowę  na  temat  jego  codziennych 

zachowań, 

4)  przeanalizować jego odpowiedzi, 
5)  określić styl życia jaki reprezentuje, 
6)  zaprezentować wynik ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

analiza przypadku. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, 

− 

kartki papieru, 

− 

przybory piszące. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14 

5.3. Psychologiczne aspekty zdrowia 

5.3.1. Ćwiczenia 

Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj  czynniki,  które  u  Ciebie  wywołują stres  oraz opisz Twoje reakcje w  sytuacji 

stresowej. 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zadanie 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Uczniowie  powinni  przygotować  materiały  do  ćwiczenia  w  okresie  jednego  tygodnia. 
Podsumowanie ćwiczenia należy przeprowadzić na kolejnych zajęciach 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  założyć „dzienniczek stresu” (np. 16-kartkowy zeszyt), 
2)  prowadzić zapisy według poniższych wytycznych przez 3–4 dni lub cały tydzień, 

  w  jednakowych  odstępach  czasu,  np.  co  2–3  godziny,  sporządzać  notatkę 

z następującymi informacjami: 

 

dzień, godzina, 

 

natężenie  Twojego  stresu  w  danej  chwili  (zgodnie  z  tabela  stresu  zamieszczona 
w poradniku dla ucznia, 

 

Twoje odczucie w danej chwili (szczęście, zadowolenie, strach, obojętność itp.), 

 

czy to co robisz sprawia Ci satysfakcję? 

 

jaka jest efektywność Twojej pracy, jeżeli w danej chwili pracujesz? 

  w przypadku wystąpienia silnego stresu dodatkowo zapisać następujące informacje: 

 

jakie zdarzenie, sytuacja wywołały stres? 

 

gdzie i kiedy to nastąpiło? 

 

dlaczego to zdarzenie, sytuacja były stresujące? 

 

jaki jest twój poziom stresu w skali 1–10? 

 

czy i w jaki sposób udało ci się zapanować nad sytuacją? 

 

czy skutecznie udało ci się poradzić sobie ze stresem? 

3)  uczestniczyć w podsumowaniu ćwiczenia, dzieląc się na forum grupy swoimi refleksjami, 
4)  wziąć udział w dyskusji próbując odpowiedzieć na następujące pytania: 

 

jaki jest poziom stresu, który zapewnia ci najlepsze samopoczucie i efektywność 

 

pracy? 

 

jakie są główne źródła nadmiernego, nieprzyjemnego stresu w twoim życiu, w jakich 

 

pojawiają się okolicznościach? 

 

czy potrafisz sobie skutecznie radzić w takich sytuacjach? 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia indywidualne, 

 

dyskusja frontalna. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

poradnik dla ucznia, 

− 

tabele czynników stresogennych, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15 

− 

16 kartkowy zeszyt, 

− 

kartki papieru, 

− 

przybory piszące. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj oddechowe ćwiczenia relaksacyjne przy muzyce według podanej instrukcji. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia,  nauczyciel  powinien  omówić  zadanie 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

Uwaga:  Można  wykonać  z  uczniami  również  inne  ćwiczenia  relaksacyjne  zamieszczone 
w podanej  literaturze  i  innych  źródłach  lub  poprosić  uczniów  o  wyszukanie 
i przeprowadzenie w klasie takich ćwiczeń. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym technik redukcji stresu, 
2)  usiąść wygodnie i spróbować odrzucić wszystkie myśli o bieżących sprawach, 
3)  wysłuchać  instrukcji  nauczyciela  dotyczących  relaksacyjnych  technik  oddechowych  oraz 

przyjrzeć się prezentacji (głęboki wdech nosem aż do uniesienia rąk opartych na brzuchu, 
powolny wydech przez usta), 

4)  przy  muzyce  wykonać  ćwiczenia  oddechowe,  skupiając  swoje  myśli  na  właściwym 

regulowaniu oddechu, 

5)  po  zakończeniu  ćwiczenia  podzielić  się  na  forum  grupy  refleksjami  na  temat  swoich 

odczuć podczas i po wykonaniu ćwiczeń oddechowych. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

pokaz z instruktażem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

magnetofon, 

– 

odtwarzacz CD, 

– 

kasety lub płyty CD z muzyką relaksacyjną. 

– 

literatura dotycząca metod i techniki redukcji stresu. 

 
Ćwiczenie 3 

Dobierz odpowiednie techniki radzenia sobie ze stresem związanym z sytuacją: 

− 

zmiana obowiązków w pracy, 

− 

spóźnienia na autobus do szkoły, 

− 

kłótni z przyjaciółmi. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia,  nauczyciel  powinien  omówić  zadanie 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Ćwiczenie  może  być  wykonane  w  parach  lub  w  3–4-osobowych  grupach  (dyskusja 
wielokrotna). 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przypomnieć sobie różne techniki redukowania stresu, 
2)  dobrać właściwą technikę radzenia sobie ze stresem do rodzaju sytuacji, 
3)  wyniki swojej pracy zaprezentować na forum grupy, uzasadniając swój wybór, 
4)  uczestniczyć w dyskusji podsumowującej ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

 

ćwiczenia indywidualnie,  

 

dyskusja frontalna. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

tabele czynników stresogennych, 

– 

arkusze papieru, 

– 

przybory do pisania.

 

 
Ćwiczenie 4 

Odszukaj na dostępnej skali poziom stresu wywołany przez opisane sytuacje: 
Sytuacja I 

Pani  Halina  po  15  latach  małżeństwa  rozwiodła  się  z  mężem.  Pracuje  dorywczo.  Ma  na 
utrzymaniu dwoje dzieci. 

Sytuacja II 

Pani Ela odebrała wynik prześwietlenia Rtg płuc, wskazujący na podejrzenie nowotworu. 

Sytuacja III 

Maciek,  lat  15,  wyjechał  z  rodzicami  do  innej  miejscowości  i  od  nowego  roku  szkolnego 
rozpoczyna naukę w nowej szkole. 

Sytuacja IV 

Pan Józef prowadzi własną firmę. Chciał wziąć kredyt na dalszy jej rozwój, ale bank odmówił 
mu kredytu. 
 

Wskazówki do realizacji 

Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia,  nauczyciel  powinien  omówić  zadanie 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać  się  z  dostępnymi  skalami  stresu  (uczniowie  mogą  korzystać  z  książek  lub 

przygotowanych kserokopii), 

2)  odszukać na wybranej skali poziom stresu spowodowany opisanymi sytuacjami, 
3)  przygotować plakat, jako wynik dyskusji w parach, 
4)  zaprezentować wyniki pracy na forum grupy, 
5)  wziąć udział w dyskusji podsumowującej, zwracając uwagę na inne sytuacje wywołujące 

zbliżony poziom stresu do tego spowodowanego opisanymi sytuacjami. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia w parach, 

– 

dyskusja frontalna. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17 

Środki dydaktyczne: 

– 

skale stresu, 

– 

arkusze papieru różnych formatów, 

– 

pisaki, 

– 

mazaki. 

 
Ćwiczenie 5 

Wskaż na przykładach z codziennego życia czynniki, najczęściej powodujące stres. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia,  nauczyciel  powinien  omówić  zadanie 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przypomnieć  sobie  na  podstawie  materiału  nauczania  w  Poradniku  dla  ucznia,  jakie  są 

typowe czynniki wywołujące stres, 

2)  do  każdego  z  czynników  dobrać  konkretny  przykład  z  codziennego  życia  i  wpisać  do 

tabeli, 

3)  efekty swojej pracy zaprezentować na forum grupy, 
4)  wziąć udział w dyskusji podsumowującej ćwiczenie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia indywidualnie, 

– 

dyskusja frontalna. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

tabele czynników stresogennych, 

– 

arkusze papieru, 

– 

przybory do pisania, 

– 

wzór tabeli do wypełnienia: 

 

Czynniki wywołujące stres 

Przykłady 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Ćwiczenie 6 

Na podstawie opisu sytuacji rozpoznaj i pogrupuj biologiczne oraz psychiczne reakcje na 

stres. 
 

Opis sytuacji 

Pani  Zofia  K.  straciła  męża  w  wypadku  samochodowym.  Dzień  przed  tym  tragicznym 
zdarzeniem urządziła mężowi awanturę o to, że nie odwiedza swojej matki. Po śmierci męża 
Zofia  K.  zaczęła  się  obwiniać  o  swoje  wcześniejsze  zachowanie.  Mimo,  że  od  wypadku 
minęło już trochę czasu, była rozdrażniona, drżały jej ręce, nie potrafiła powstrzymać płaczu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18 

Jednocześnie  zaprzestała  kontaktu  z  dziećmi  i  znajomymi,  zamknęła  się  w  mieszkaniu, 
zasunęła  rolety.  Zaniedbała  swój  wygląd,  przestała  gotować  obiady,  niewiele  jadła.  Kiedy 
córka  do  niej  dzwoniła,  Pani  Zofia  wykazywała  poirytowanie,  że  jej  przeszkadza,  ale  nie 
potrafiła  powiedzieć  w  czym.  W  ciągu  dnia  najczęściej  siedziała  w  fotelu,  patrząc  w  okno. 
W nocy często wstawała i zażywała środki uspokajające. Kiedy córka nakłoniła ja do pójścia 
do lekarza, okazało się, że ma podwyższone ciśnienie i wysoki poziom cholesterolu. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia,  nauczyciel  powinien  omówić  zadanie 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z opisem sytuacji, 
2)  wybrać biologiczne reakcje na stres opisanej osoby i wpisać do tabeli, 
3)  wybrać psychiczne reakcje na stres opisanej osoby i wpisać do tabeli, 
4)  efekty pracy zaprezentować na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

–  ćwiczenia indywidualne.  
 

Środki dydaktyczne: 

–  tabele czynników stresogennych, 
–  arkusze papieru, 
–  przybory do pisania, 
–  wzór tabeli do wypełnienia: 
 

Czynniki wywołujące stres 

Przykłady 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19 

5.4. Działania na rzecz poprawy i utrzymania zdrowia 

5.4.1. Ćwiczenia 

Ćwiczenie 1  
 

Opracuj  ankietę  i  rozpoznaj  potrzeby  zdrowotne  podopiecznego  Domu  Pomocy 

Społecznej. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres, 

wyjaśnić zasady konstruowania narzędzi do pomiaru potrzeb zdrowotnych. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej, 
2)  przygotować ankietę zawierającą pytania dotyczące stylu życia, zachowań zdrowotnych, 

stanu zdrowia, 

3)  przeprowadzić wywiad z podopiecznym, notując odpowiedzi w sposób jawny, 
4)  określić potrzeby zdrowotne podopiecznego, 
5)  wnioski przedstawić na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

mini wykład, 

– 

metoda projektu. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

karki papieru, 

– 

wzory ankiet, 

– 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Przygotuj wystąpienie prezentujące jedno z wybranych zagadnień: 

 

teorię potrzeb Maslowa i jej przydatność w pielęgnowaniu, 

 

znaczenie profilaktyki w dbaniu o zdrowie, 

 

związek promocji zdrowia, profilaktyki i edukacji zdrowotnej. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji ćwiczenia  nauczyciel powinien podzielić  uczniów  na 

trzy grupy i przydzielić zagadnienie do omówienia. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej, 
2)  przygotować wspólnie z grupą najważniejsze tematy do omówienia, 
3)  przygotować plan wystąpienia, 
4)  zastanowić  się  nad  sposobem  prezentacji  i  przygotować  niezbędne  materiały  (folie, 

plakaty), 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20 

5)  omówić wylosowane zagadnienia, 
6)  wysłuchać wystąpień innych osób, 
7)  wziąć udział w dyskusji. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

dyskusja, 

− 

burza mózgów. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

literatura zgodnie z wykazem w rozdziale 7, 

– 

kartki papieru,  

– 

przybory do pisania. 

 
Ćwiczenie 3 
 

Zaplanuj  zajęcia  na  temat:  szkodliwość  nadużywania  alkoholu,  szkodliwość  palenia 

tytoniu, dla podopiecznych Domu Pomocy Społecznej 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i metody prowadzenia zajęć. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej, 
2)  wybrać metodę przeprowadzenia zajęć: pogadanka, dyskusja, wykład, 
3)  przygotować szczegółowy plan zajęć, 
4)  przeprowadzić zajęcia wybraną metodą, 
5)  wziąć udział w dyskusji, zwracając uwagę na dobre i złe strony takich zajęć. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

ćwiczenia praktyczne,  

− 

dyskusja. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

plakaty obrazujące szkodliwość palenia tytoniu, 

– 

dane dotyczące substancji szkodliwych zawartych w tytoniu, 

– 

wykaz chorób spowodowanych paleniem papierosów. 

– 

broszury i plakaty o szkodliwości alkoholu dla zdrowia, 

– 

tablica, 

– 

kreda. 

 
Ćwiczenie 4 

Wykonaj plakat informujący o czynnikach ryzyka chorób układu krążenia. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres. 

Uczniowie pracują w grupach 4 osobowych. 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej, 
2)  wypisać zachowania sprzyjające powstawaniu chorób układu krążenia, 
3)  wybrać najistotniejsze czynniki ryzyka w zachorowaniach na te choroby, 
4)  zaproponować działania profilaktyczne zmniejszające ryzyko zachorowania, 
5)  przygotować plakat, 
6)  zaprezentować plakat na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

− 

metoda tekstu przewodniego, 

− 

metoda projektu. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

broszury informacyjne na temat chorób układu krążenia, 

– 

duże arkusze papieru, 

– 

kolorowe markery,  

– 

klej,  

– 

papier kolorowy. 

 
Ćwiczenie 5 

Opracuj program promocji zdrowia dla pensjonariuszy DPS. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia oraz podzielić klasę na zespoły 4–5 osobowe. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej, 
2)  przygotować zestaw pytań do wywiadu, 
3)  rozpoznać  potrzeby  zdrowotne  podopiecznych,  wykorzystując  do  tego  celu  wcześniej 

przygotowany zestaw pytań, 

4)  przeanalizować możliwe odpowiedzi i określić podstawowe cele działania, 
5)  zaproponować program promocji zdrowia, 
6)  zaprezentować program na forum grupy. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

metoda tekstu przewodniego, 

– 

metoda projektu. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

poradnik dla ucznia, 

– 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22 

Ćwiczenie 6 

Przeprowadź pomiar parametrów życiowych. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia,  nauczyciel  powinien  omówić  zadanie 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
Grupę podzielić na trzyosobowe zespoły. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania jednostki modułowej, 
2)  przyjąć rolę podopiecznego, opiekuna i obserwatora, 
3)  jako opiekun przygotować sprzęt potrzebny do wykonania zadania, 
4)  jako podopieczny zastosować się do poleceń opiekuna, 
5)  wykonać zadanie zgodnie z poznanym algorytmem, 
6)  jako obserwator zwrócić uwagę na poprawność wykonywania czynności, 
7)  ocenić  pracę  koleżanki/kolegi  podkreślając,  co  zostało  wykonane  dobrze,  a  jakie  błędy 

zostały popełnione, 

8)  zamienić się rolami z koleżankami/kolegami, 
9)  ćwiczenie powtarzać aż do nabycia biegłości w wykonywaniu zadania. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

ćwiczenia praktyczne,  

– 

obserwacje. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

łóżko z materacem lub wygodny fotel, 

– 

termometry,  

– 

ciśnieniomierze, 

– 

rękawiczki gumowe. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23 

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Prowadzenie  profilaktyki 
i promocji zdrowia” 

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

 

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20  są z poziomu podstawowego, 

 

zadania 9, 12, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  15  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

− 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. d, 4. a, 5. a, 6. d, 7. c, 8. d, 9. d, 10. a, 11. d
12. 
a, 13. b, 14. b, 15. a, 16. b, 17. a, 18. b, 19. b, 20. d
 
Plan testu 
 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Opisać wpływ czynników na zdrowie człowieka 

Przedstawić rozwój międzynarodowej polityki 
zdrowotnej 

Określić znaczenie promocji zdrowia 

Określić zadania polityki zdrowotnej 

Określić style życia 

Opisać wpływ środowiska na zdrowie człowieka 

Określić metody redukcji stresu 

Rozpoznać hierarchię potrzeb człowieka 
zdrowego 

d

 

Dobrać narzędzia do szacowania potrzeb 
zdrowotnych 

PP 

10 

Opisać działania zaliczane do profilaktyki I, II i 
III fazy 

11  Określić zadania i rolę edukacji zdrowotnej 

12  Zastosować technikę wykonywania pomiaru tętna 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24 

13 

Wymienić prawidłowe wartości ciśnienia 
tętniczego 

14  Określić czynniki określające prawidłowy oddech 

15  Wpływ eustresu na organizm człowieka 

16  Określić znaczenie dystresu dla organizmu 

17  Określić wpływ na organizm neustresu 

18 

Określić poziom stresu, który stwarza zagrożenia 
dla zdrowia człowieka 

PP 

19  Zakwalifikować techniki redukcji stresu 

PP 

20  Określić zadania Narodowego Programu Zdrowia 

PP 

 

Przebieg testowania 

 
Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
6.  Zapytaj czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wyjaśnij wszystkie wątpliwości.  
7.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
8.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

9.  Zbierz i sprawdź testy a wyniki  wpisz do arkusza zbiorczego. 
10.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

11.  Ustal przyczyny niepowodzeń uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
12.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mające  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 20 zadań dotyczących profilaktyki i promocji. 
5.  Udziel  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi.  Zaznacz  jedną  prawidłową 

odpowiedź  X  (w przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem, 
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonania zadania. 
7.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudności,  wtedy  odłóż  jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 
 
 

Materiały dla ucznia: 

− 

instrukcja, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Według Lalonda największy wpływ na zdrowie mają 

a)  czynniki genetyczne. 
b)  opieka zdrowotna. 
c)  style życia. 
d)  środowisko fizyczne. 

 
2.  Kartę Promocji Zdrowia opracowano na konferencji w 

a)  Ottawie. 
b)  Ałma-Acie. 
c)  Adelajdzie. 
d)  Sundvall. 

 
3.  Promocja zdrowia ma za zadanie 

a)  uświadamianie zagrożeń dla zdrowia. 
b)  podnoszenie poziomu wiedzy na temat zdrowia. 
c)  kształtowanie postaw zdrowotnych. 
d)  wszystkie te zadania. 

 
4.  Polityka zdrowotna to 

a)  całokształt działań podejmowanych w celu najlepszej ochrony zdrowia ludności. 
b)  tworzenie programów informacyjnych. 
c)  określanie metod leczenia. 
d)  tworzenie programów edukacyjnych. 

 
5.  Styl życia można zdefiniować jako 

a)  zespół postaw, zachowań i ogólną filozofię życia. 
b)  sposób ubierania się. 
c)  sposób spędzania wolnego czasu. 
d)  środowisko, w którym człowiek żyje. 

 
6.  Na zdrowie człowieka wpływa środowisko 

a)  biologiczne. 
b)  społeczne. 
c)  fizykochemiczne. 
d)  wszystkie te środowiska. 

 
7.  Do metod redukcji stresu nie należą metody 

a)  środowiskowe. 
b)  fizjologiczne. 
c)  geograficzne. 
d)  umysłowe. 

 
8.  W hierarchii potrzeb według A. Maslowa u podstawy znajdują się potrzeby 

a)  samorealizacji. 
b)  bezpieczeństwa. 
c)  szacunku. 
d)  biologiczne. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26 

9.  Do narzędzi szacowania potrzeb zdrowotnych nie zaliczamy 

a)  ankiety. 
b)  wywiadu. 
c)  pomiaru. 
d)  szacowania. 

 
10.  Profilaktyka I fazy ma na celu 

a)  zapobieganie konsekwencjom choroby przez wczesne jej wykrycie. 
b)  kontrolowanie czynników ryzyka, mogących wywołać chorobę. 
c)  utrwalanie prawidłowych wzorców zachowań. 
d)  zahamowanie postępu choroby. 

 
11.  Edukacja zdrowotna ukierunkowana na zdrowie jako główny cel przyjmuje 

a)  zapobieganie określonym chorobom. 
b)  prewencję chorób, które mogą pojawić się w określonej populacji. 
c)  wiedzę o sposobach radzenia sobie w czasie choroby. 
d)  wiedzę o zdrowiu i wzmacnianiu zdrowia. 

 
12.  Pomiaru tętna dokonujemy najczęściej na tętnicy 

a)  promieniowej. 
b)  szyjnej. 
c)  udowej. 
d)  obojętnie na której. 

 
13.  Nadciśnienie u dorosłego człowieka to wartości ciśnienia tętniczego powyżej 

a)  110/70. 
b)  140/90. 
c)  80/60. 
d)  120/80. 

 
14.  Cechą oddechu jakiej nie bierzemy pod uwagę przy ocenie układu oddechowego jest 

a)  rytm. 
b)  długość. 
c)  szybkość. 
d)  zapach. 

 
15.  Eustresem jest stres 

a)  korzystny. 
b)  niekorzystny. 
c)  neutralny. 
d)  obojętny. 

 
16.  Dystres działa na organizm 

a)  korzystnie. 
b)  szkodliwie. 
c)  zdrowotnie. 
d)  neutralnie. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27 

17.  Neustres jest dla danej osoby 

a)  neutralny. 
b)  korzystny. 
c)  szkodliwy. 
d)  zdrowotny. 

 
18.  Zmierzony  poziom  stresu  u  podopiecznego  wynosił  180  punktów.  Ryzyko  wystąpienia 

choroby wynosi 
a)  10 %. 
b)  33 %. 
c)  50 %. 
d)  88 %. 

 
19.  Do technik umysłowych redukcji stresu należą 

a)  kontrolowanie oddechu, relaksacja mięśniowa. 
b)  medytacja, relaksacja wyobrażeniowa. 
c)  redukcja wagi wydarzenia, medytacja. 
d)  redukcja niepewności, autohipnoza. 

 
20.  Narodowy Program Zdrowia zawiera 

a)  główne kierunki polityki zdrowotnej państwa. 
b)  programy edukacji zdrowotnej. 
c)  programy profilaktyczne. 
d)  programy promocji zdrowia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 
 

Prowadzenie profilaktyki i promocji zdrowia 

 
 
Zakreśl poprawną odpowiedź 
 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29 

Test 2 
Test  praktyczny  typu  –  „próba  pracy”  do  jednostki  modułowej 
„Prowadzenie profilaktyki i promocji zdrowia” 

 

Test praktyczny (zadanie praktyczne) zawiera opis sytuacji oraz polecenia do wykonania 

na  podstawie  opisu  sytuacji.  Zadanie  praktyczne  wymaga  wykazania  się  przez  ucznia 
umiejętnościami z poziomu podnadpodstawowego.

 

 

Uczeń powinien być oceniany według następujących kryteriów: 

1)  wskazanie źródeł stresu w opisanej sytuacji, 
2)  wskazanie biologicznych reakcji na stres w opisanej sytuacji, 
3)  wskazanie psychologicznych reakcji na stres w opisanej sytuacji, 
4)  podanie propozycji radzenia sobie ze stresem w opisanej sytuacji, 
5)  wskazanie do jakiej grupy technik należy zaproponowany sposób, 
6)  uzasadnienie wybranego sposobu radzenia sobie ze stresem w opisanej sytuacji, 
7)  wskazanie wpływu stresu na stan zdrowia w opisanej sytuacji. 
 
Punktacja zadań: 
Każde kryterium oceniane jest w skali 3-stopniowej: 
0 – nie wykazuje umiejętności (nie wykonał zadania), 
1 – wykazuje umiejętność w ograniczonym zakresie (zadanie zostało wykonane częściowo), 
2 - wykazuje umiejętność w pełnym zakresie (pełna i wyczerpująca odpowiedź). 
 
Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następującą 
ocenę szkolną: 

 

dopuszczający – uczeń uzyskał co najmniej 6 punktów, w tym przynajmniej jeden punkt 
za podanie propozycji radzenia sobie ze stresem, 

 

dostateczny – uczeń uzyskał co najmniej 8 punktów, w tym przynajmniej jeden punkt za 
podanie propozycji radzenia sobie ze stresem, 

 

dobry  –  uczeń  uzyskał  co  najmniej  10  punktów,  w  tym  przynajmniej  dwa  punkty  za 
podanie propozycji radzenia sobie ze stresem, 

 

bardzo dobry – uczeń uzyskał co najmniej 12 punktów, w tym przynajmniej dwa punkty 
za podanie propozycji radzenia sobie ze stresem. 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania. 
3.  Podaj uczniom zasady oceniania wykonania zadania. 
4.  Uczniowie wykonują zadanie praktyczne indywidualnie. 
5.  Daj uczniowi przygotowane: instrukcję dla ucznia i treść zadania praktycznego oraz kartę 

odpowiedzi. 

6.  Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne zadawane przez uczniów. 
7.  Oceniaj wykonywanie zadania przez ucznia na karcie odpowiedzi, uwzględniając podane 

kryteria i sposób punktowania. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się dokładnie z treścią zadania. 
4.  Przeczytaj opis sytuacji. 
5.  Zapoznaj się z poleceniami do wykonania. 
6.  Udzielaj odpowiedzi wyłącznie na załączonej karcie odpowiedzi. 
7.  Na wykonanie sprawdzianu osiągnięć masz 45 minut. 
8.  Jeżeli masz pytania i wątpliwości, to podnieś rękę i zadaj pytanie nauczycielowi. 
9.  Pamiętaj, że Twoja praca musi być samodzielna. 
10.  Przed oddaniem karty odpowiedzi sprawdź poprawność udzielonych odpowiedzi. 
11.  Sprawdź ponownie, czy Twoja karta odpowiedzi jest prawidłowo podpisana. 
12.  Powodzenia. 
 
 

Materiały dla ucznia 

 

instrukcja dla ucznia, 

 

treść zadania praktycznego, 

 

karta odpowiedzi. 

 

Zadanie praktyczne 

 

Zapoznaj  się  z  opisem  sytuacji  i  na  podstawie  tego  opisu  wykonaj  zamieszczone  niżej 

polecenia. 

Opis sytuacji 

 

Pani  Janina  ma  76  lat.  Przebywa  w  domu  pomocy  społecznej  od  4  lat.  Jej  jedyny  syn 

mieszka  poza  granicami  Polski  i  odwiedzał  ją  średnio  raz  w  roku.  Często  jednak  dzwonił, 
pisał  listy  i  przysyłał  zdjęcia.  Jednak  od  3  miesięcy  nie  otrzymała  od  niego  żadnej 
wiadomości.  Panią  Janinę  odwiedzała  czasami  jej  przyjaciółka,  która  zmarła  przed 
6 miesiącami.  Pani  Janina  jest  rozdrażniona  i  apatyczna.  Nie  chce  uczestniczyć  w  zajęciach 
organizowanych w świetlicy DPS. Najchętniej leży w łóżku i nie opuszcza pokoju. Skarży się 
na ból serca i zawroty głowy. Uważa, że ona też umrze.  

 

Polecenia do wykonania: 
1)  wskaż źródła stresu w opisanej sytuacji, 
2)  wskaż biologiczne reakcje na stres, 
3)  wskaż psychiczne reakcje na stres, 
4)  wskaż najodpowiedniejszy Twoim zdaniem sposób radzenia sobie ze stresem w opisanej 

sytuacji, 

5)  wskaż do jakiej grupy technik radzenia sobie ze stresem on należy, 
6)  uzasadnij swój wybór sposobu redukcji stresu, 
7)  wskaż wpływ nadmiernego stresu na stan zdrowia podopiecznej w opisanej sytuacji.  
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31 

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko ............................................................................................................................ 
 

Prowadzenie profilaktyki i promocji zdrowia  
 

Polecenie 

Odpowiedź 

Punkty 

Źródła stresu 

 

 

Biologiczne reakcje na stres 

 

 

Psychiczne reakcje na stres 

 

 

Propozycje  sposobu  radzenia 
sobie ze stresem 

 

 

Grupa  technik  radzenia  sobie 
ze stresem 

 

 

Uzasadnienie  wyboru sposobu 
radzenia sobie ze stresem 

 

 

Wpływ stresu na stan zdrowia   

 

Razem:   

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32 

7.

 

LITERATURA 

 

1.  Boenish E., Haney C.M.: Twój stress. Sens życia, równowaga  i zdrowie. GWP, Gdańsk 

2002 

2.  Karski J. B.: Promocja zdrowia. Oficyna Poligraficzna MBG, Warszawa 1992 
3.  Korczak C. (red.): Higiena i ochrona zdrowia. PZWL, Warszawa 1997 
4.  Kulik T. B., Latalskiego M. (red.): Zdrowie publiczne. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002 
5.  Kulik  T.  B.,  Wrońskiej  I.  (red.):  Zdrowie  w  medycynie  i  naukach  społecznych.  KUL, 

Oficyna Wydawnicza, Stalowa Wola, 2000 

6.  Ślusarska  B.,  Zarzycka  D.,  Zahradniczek  K.  (red.):  Podstawy  pielęgniarstwa. 

Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004 

7.  Zahradniczek K. (red.): Pielęgniarstwo, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004 
8.  www.megiweb.pl, MediWeb. W trosce o twoje zdrowie