Próbny egzamin maturalny z historii – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 1 z 5

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA I

Zasady oceniania:

•

za rozwiązanie zadań z Arkusza I można uzyskać maksymalnie 100 punktów,

•

model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale nie jest ścisłym wzorcem sformuło-
wania (poza odpowiedziami jednowyrazowymi i do zadań zamkniętych),

•

za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty,

•

za zadania otwarte, za które można przyznać tylko jeden punkt, przyznaje się punkt wyłącznie za
odpowiedź w pełni poprawną,

•

za zadania, za które można przyznać więcej niż jeden punkt, przyznaje się tyle punktów, ile pra-
widłowych elementów odpowiedzi (zgodnie z wyszczególnieniem w kluczu) przedstawił zdający,

•

jeśli podano więcej odpowiedzi (argumentów, cech itp.) niż wynika z polecenia w zadaniu, oce-
nie podlega tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej), ile jest w poleceniu,

•

jeżeli podane w odpowiedzi informacje (również dodatkowe, które nie wynikają z polecenia
w zadaniu) świadczą o zupełnym braku zrozumienia omawianego zagadnienia i zaprzeczają
udzielonej prawidłowej odpowiedzi, odpowiedź taką należy ocenić na zero punktów.

Schemat punktowania

Zadani

e

Model odpowiedzi

punkty

za

poszczególne części zada-

nia

punkty

za

całe

zadanie

1.

za Ateny – 1 p.
za Termopile – 1 p.

0-2

2.

a) - P
b) - F
c) - F

a) – 1 p.
b) - 1 p.
c) - 1 p.

0-3

3.

a) - 3
b) - 5
c) - 4
d) - 1

a) - 1 p.
b) - 1 p.
c) - 1 p.
d) - 1 p.

0-4

4.

a) Atena, Fidiasz
b) Dyskobol, Myron

Atena, Fidiasz – 1 p.
Dyskobol, Myron –
1 p.

0-2

5.

demokracja – w znaczeniu ogólnym władza ludu, ludowładztwo; w zna-
czeniu polit. – ustrój przeciwstawiany jedynowładztwu. W tym sensie
pojęcie d. jest związane z funkcjonowaniem państwa; w państwie de-
mokr. władza, nominalnie lub faktycznie, należy do ludu.
oligarchia – forma rządów polegająca na sprawowaniu władzy przez
niewielką grupę ludzi wywodzących się najczęściej spośród arystokracji
rodowej lub majątkowej.
Dopuszczalne inne oddające sens pojęcia.

za wyjaśnienie każ-
dego pojęcia po 1 p.

0-2

Próbny egzamin maturalny z historii – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 2 z 5

6.

Bolesław Chrobry
Bolesław Śmiały
Władysław Wygnaniec
Kazimierz Sprawiedliwy

za pełne imię i przy-
domek władcy – 1 p.

0-4

7.

wielka wojna z
Krzyżakami

powrót

Żmudzi do

Litwy lub zwycięstwo
nad Zakonem lub
Ziemia Dobrzyńska
do Polski

1454-1466

Kazimierz
Jagiellończyk

1519-1521

sekularyzacja

Zakonu

lub likwidacja pań-
stwa zakonnego lub
hołd pruski

za wypełnienie tabe-
li w każdym pozio-
mie – 1 p.

0-3

8.

a) - 3
b) - 1
c) - 4
d) - 2

a) - 1 p.
b) - 1 p.
c) - 1 p.
d) - 1 p.

0-4

9.

a) Thietmar
b) zjazd gnieźnieński
c) 1000

a) - 1 p.
b) - 1 p.
c) - 1 p.

0-3

10.

A - 1 p.
B - 1 p.
C - 1 p.

0-3

11.

wasal – lennik, w średniowieczu rycerz oddający się w opiekę potęż-
niejszemu od siebie feudałowi w zamian za opiekę i otrzymaną ziemię.
inwestytura – w średniowieczu – ceremonia przekazania lenna przez
seniora wasalowi, odbywająca się zazwyczaj po złożeniu hołdu przez
wasala.

Dopuszcza się uznanie za poprawne inne sformułowania oddające wła-
ściwy sens.

za wyjaśnienie każ-
dego pojęcia – 1 p.

0-2

12.

1122 – konkordat w Wormacji
1077 – ukorzenie się króla Henryka IV przed papieżem Grzegorzem VII
w Canossie
1075 – powstanie dokumentu Dictatus papae

za każdą poprawną
odpowiedź – 1 p.

0-3

13.

a) 1

p.

0-1

14.

manufaktura – praca rękodzielnicza, rękodzielnictwo; w ekonomii –
wczesnokapitalistyczna forma produkcji przemysłowej; charakteryst.
cechy m. skoncentrowanie robotników w jednym warsztacie, przewaga
pracy ręcznej w produkcji, szczegółowy podział pracy w obrębie warsz-
tatu.
rewolucja cen – w XVI w. – nierównomierny wzrost cen różnych towa-
rów w następstwie wielkich odkryć geograficznych i pierwszych podbo-
jów kolonialnych, przy jednoczesnym tanieniu srebra i złota.

za wyjaśnienie każ-
dego pojęcia – 1 p.

0-2

Próbny egzamin maturalny z historii – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 3 z 5

15.

1519 - 1522

za zaznaczenie trasy
– 1 p.
za podanie dat – 1 p.

0-2

16.

Anglia

Akt

Supremacji

Rzeczpospolita
Obojga Narodów

Akt Konfederacji War-
szawskiej lub Konfede-
racja Warszawska

za wypełnienie tabe-
li w każdym pozio-
mie – 1 p.

0-2

17.

1605

Jan Karol Chodkiewicz

1648

Bohdan

Chmielnicki

1683

Jan

III Sobieski

za wypełnienie tabe-
li w każdym pozio-
mie – 1 p.

0-3

18.

a) renesans
b) barok

a) – 1 p.
b) – 1 p.

0-2

19.

Ludwik XIV

1 p.

0-1

20.

sarmatyzm – ideologia narodu szlacheckiego, charakteryzowała się da-
leko posuniętą nietolerancją wobec innych systemów, tak kulturowych,
jak polit. i wyznaniowych; cechowały ją też: tradycjonalizm, samouspo-
kojenie i zadowolenie z istniejącego stanu rzeczy oraz niechęć do cu-
dzoziemców.
monarchia parlamentarna – forma ustroju państwa w której cała władza
państw. należy do parlamentu, natomiast monarcha sprawuje funkcje
symbolicznej głowy państwa.

za wyjaśnienie każ-
dego pojęcia – 1 p.

0-2

21.

a) Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela
b) 1789

a) – 1 p.
b) – 1 p.

0-2

22.

1 p.

0-1

23.

Francja – Rosja – 1891-94
Anglia – Francja – 1904
Anglia – Rosja – 1907

za każdy element –
1 p.

0-6

Próbny egzamin maturalny z historii – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 4 z 5

24.

Większy wzrost produkcji surówki żelaza w Niemczech.
Wiąże się to z dynamicznym rozwojem gospodarczym po zjednoczeniu
i planami ekspansji.

za wymienienie –
1 p.
za uzasadnienie –
1 p.

0-2

25.

a) - 4
b) - 1
c) - 5
d) - 2

a) - 1 p.
b) - 1 p.
c) - 1 p.
d) - 1 p.

0-4

26.

1871 – powstanie cesarstwa niemieckiego
1866 – wojna prusko-austriacka
1864 – wojna z Danią

za każdą poprawną
odpowiedź – 1 p.

0-3

27.

Polska Partia Socjalno-Demokratyczna
Polskie Stronnictwo Ludowe
Komunistyczna Partia Robotnicza Polski

za każdą poprawną
odpowiedź – 1 p.

0-3

a) 1800
b) 1806
c) 1813

28.

a) – 1 p.
b) – 1 p.
c) – 1 p.

0-3

29.

pruski

pełne odszkodowanie

austriacki 1848

1864

bez

odszkodowania

za wypełnienie tabe-
li w każdym pozio-
mie – 1 p.

0-3

30.

za poprawne wpisa-
nie każdego elemen-
tu legendy – 1 p.

0-3

31.

1. obietnice

wolności i swobód

2. obietnice

niepodległości

3. obietnice poszanowania wolności religijnej
4. odwołanie się do tradycji i historii

za każdy argument –
1 p.

0-4

32.

1. - d)
2. - a)
3. - b)
4. - c)

za cały ciąg chrono-
logiczny – 1 p.

0-1

33.

1. Hiszpania, 2. Szwajcaria, 3. Portugalia, 4. Szwecja, 5. Irlandia,
6. Monako, 7. Andora

za prawidłowe poda-
nie nazwy i wpisa-
nie państwa na ma-
pie – 1 p.

0-4

Próbny egzamin maturalny z historii – Arkusz egzaminacyjny I – grudzień 2004 r.

Strona 5 z 5

34.

Polska A – obszar II Rzeczypospolitej na zachód od Wisły, bardziej
rozwinięty pod względem gospodarczym i sieci komunikacyjnej.
Polska B – obszar II Rzeczypospolitej na wschód od Wisły, słabiej roz-
winięty pod względem gospodarczym i sieci komunikacyjnej.

za wyjaśnienie poję-
cia Polska A – 1 p.
za wyjaśnienie poję-
cia Polska B – 1 p.

0-2

35.

II Rzeczpospolita była państwem wielonarodowościowym
lub dominującą grupą narodowościową byli Polacy
lub inne prawidłowe sformułowania

za prawidłowy
wniosek – 1 p.

0-1

36.

A – Pakt Ribbentrop-Mołotow
B – ekspansja terytorialna Niemiec i ZSRR, [1938-1939] aneksja Au-
strii, Polski, zabór Czechosłowacji, zajęcie Litwy, Łotwy, Estonii i Pol-
ski przez ZSRR
argumenty do oceny egzaminatora

A – 1 p.
B – 1 p.

0-2

37.

Armia Krajowa
Narodowe Siły Zbrojne
Rada Jedności Narodowej
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego

za każdą poprawną
odpowiedź – 1 p.

0-4

38.

a) wybory parlamentarne w Polsce
b) 1989

a) – 1 p.
b) – 1 p.

0-2