„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Tadeusz Kazienko

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych
oraz transportowych 812[01].Z1.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Igor Lange
mgr inż. Marek Olsza



Opracowanie redakcyjne:
mgr Janusz Górny


Konsultacja:
dr inż. Janusz Figurski

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 812[01].Z1.01
„Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz transportowych”, zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń do obróbki
plastycznej.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Elementy procesu produkcyjnego

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Klasyfikacja maszyn i urządzeń przemysłowych

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Napędy hydrauliczne i pneumatyczne maszyn i urządzeń

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

5.4. Transport wewnętrzny

19

5.4.1. Ćwiczenia

19

5.5. Magazynowanie materiałów i wyrobów hutniczych

22

5.5.1. Ćwiczenia

22

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

24

7. Literatura

37

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń do obróbki
plastycznej.

W Poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z Poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z Poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania

−

–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z Poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
techno

−

dydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które

sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według
własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

ć

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

Schemat układu jednostek modułowych

812[01].Z1

Eksploatacja maszyn i urządzeń

do obróbki plastycznej

812[01].Z1.01

Dobieranie maszyn i urządzeń

przemysłowych oraz transportowych

812[01].Z1.02

Użytkowanie i obsługiwanie maszyn

i urządzeń

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagrożenia i zapobiegać im,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

stosować materiały konstrukcyjne,

−

rozpoznawać elementy maszyn i mechanizmów,

−

analizować układy elektryczne i automatyki przemysłowej,

−

stosować jednostki układu SI,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów,
tabel,

−

użytkować komputer,

−

współpracować w grupie,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować proces produkcyjny i technologiczny,

−

dokonać klasyfikacji maszyn i urządzeń przemysłowych,

−

scharakteryzować zespół, podzespół i mechanizm maszyny,

−

wyjaśnić budowę i zasadę działania układów pneumatycznych i hydraulicznych,

−

rozróżnić elementy napędów hydraulicznych i pneumatycznych,

−

wyjaśnić budowę i zasadę pracy pomp hydraulicznych,

−

dobrać urządzenie techniczne do tłoczenia powietrza i cieczy,

−

sklasyfikować i scharakteryzować sprężarki,

−

zastosować sprężarkę w instalacjach sprężonego powietrza,

−

sklasyfikować wentylatory,

−

wyjaśnić budowę wentylatorów osiowych i promieniowych,

−

określić parametry wentylatora,

−

dobrać wentylator do instalacji wentylacyjnej,

−

określić wykorzystanie sprężarek i wentylatorów w procesach technologicznych obróbki
plastycznej i cieplnej,

−

sklasyfikować urządzenia do transportu wewnętrznego,

−

scharakteryzować podstawowe typy magazynów,

−

sklasyfikować dźwignice,

−

określić cechy dźwignic według PN,

−

rozróżnić elementy dźwignic,

−

sklasyfikować dźwigniki i określić ich zastosowanie,

−

rozróżnić rodzaje cięgników i wskazać zastosowanie,

−

sklasyfikować suwnice według PN,

−

rozróżnić elementy i podstawowe zespoły suwnic,

−

sklasyfikować przenośniki, objaśnić ich budowę i zastosowanie,

−

scharakteryzować uprawnienia zawodowe do obsługi urządzeń transportu wewnętrznego,

−

wskazać instytucje nadzorujące prace urządzeń transportu wewnętrznego,

−

skorzystać z dokumentacji technicznej, Polskich Norm oraz katalogów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

……………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
812[01]

Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń w procesie obróbki
plastycznej 812[01].Z1

Jednostka modułowa:

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz
transportowych 812[01].Z1.01

Temat: Stanowiska składowania i magazynowania.

Cel ogólny: Kształtowanie

umiejętności

organizowania

stanowiska

składowania

i magazynowania.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

—

wskazać, gdzie należy przechowywać poszczególne materiały, biorąc pod uwagę ich
cechy techniczne,

—

zorganizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

—

organizowania i planowania pracy,

—

pracy w zespole,

—

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

—

pokaz,

—

ć

wiczenia praktyczne,

—

dyskusja w grupie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca grupowa.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

opisy miejsc składowania materiałów hutniczych,

−

wykazy materiałów metalowych z określeniem miejsc ich składowania,

−

foliogramy,

−

rzutnik pisma,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.

3.

Zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia.

4.

Realizacja zajęć:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

A. Definiowanie pojęć:

−

należy wyjaśnić pojęcie składowania i magazynowania,

−

uczniowie otrzymują opisy miejsc składowania materiałów hutniczych,

−

uczniowie pracują indywidualnie, przeglądają wykazy materiałów hutniczych

z określeniem miejsc ich składowania.

B. Składowanie i magazynowanie:

−

wstęp – należy zapoznać uczniów z opisami miejsc składowania materiałów i wyrobów
hutniczych; wskazać, gdzie należy przechowywać poszczególne materiały, biorąc pod
uwagę ich cechy techniczne,

−

uczniowie otrzymują wykazy materiałów hutniczych z określeniem miejsc ich
składowania,

−

pracując w grupie uczniowie opisują miejsce składowania materiałów hutniczych.
W trakcie pracy w grupach nauczyciel zwraca uwagę uczniom na przestrzeganie

przepisów bhp.

4. Podsumowanie zajęć:

−

uczniowie uzasadniają wybór miejsca składowania materiałów hutniczych.

5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

−

nauczyciel analizuje prace ucznia i stwierdza czy czyni postępy,

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac.

6. Zakończenie zajęć.

Praca domowa

Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: Wyposażenie magazynów stali. Na

podstawie zgromadzonych informacji sporządź w zeszycie notatkę.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe pisemne wypowiedzi uczniów dotyczące sposobu prowadzenia zajęć
i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

……………………………………………………………..

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej
812[01]

Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń w procesie obróbki
plastycznej 812[01].Z1

Jednostka modułowa:

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz
transportowych 812[01].Z1.01

Temat: Zastosowanie przenośników w procesach technologicznych obróbki plastycznej.

Cel ogólny: Określenie zastosowania przenośników w procesach technologicznych huty.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

scharakteryzować przenośniki stosowane do ładowania wsadu,

–

rozróżniać rodzaje przenośników,

–

rozróżnić przenośniki stosowane w procesach technologicznych huty,

–

określić znaczenie transportu przenośnikowego dla prawidłowej pracy huty.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w 2–4-osobowych zespołach.

Środki dydaktyczne:

−

zestawy ćwiczeń opracowane przez nauczyciela dla każdego zespołu uczniowskiego,

−

instrukcja pracy metodą tekstu przewodniego,

−

pytania prowadzące,

−

modele przenośników,

−

schematy wydziałów zakładów hutniczych,

−

Poradnik dla ucznia,

−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Przebieg zajęć:

Lp

.

Ogniwa zajęć

Czynności nauczyciela

Czynności uczniów

Czas
trwania

1.

Stworzenie ładu
zewnętrznego
i wewnętrznego

-

wita uczniów

-

sprawdza obecność

-

podaje temat zajęć

-

przedstawia cele zajęć

-

witają nauczyciela

-

podają obecności

-

zapisują temat zajęć
w zeszytach

3 min.

2.

Opracowanie nowego
materiału

-

przypomina zagadnienia
z ostatnich zajęć

-

rozpoczyna opracowanie
nowego materiału

-

odpowiadają na pytania.

-

biorą czynny udział
w zajęciach

-

zapisują nowe informacje
w zeszytach

5 min.

3.

Kształtowanie pojęć

-

omawia środki transportu

-

nawiązuje rozmowę z uczniami
na temat środków transportu
mechanicznego

-

odpowiadają na pytania
nauczyciela

10 min.

4.

Wiązanie teorii
z praktyką

-

przypomina zasady bhp podczas
transportu mechanicznego

-

omawia charakterystyki
ś

rodków transportu

mechanicznego

-

omawia zastosowanie środków
transportu mechanicznego,

-

wybierają materiały do
transportu mechanicznego

-

dobierają środki transportu
mechanicznego

(pod kontrolą nauczyciela)

15 min.

5.

Kształtowanie
nawyków

-

powtarza najważniejsze
wiadomości

-

sprawdza wykonanie ćwiczenia
oraz przekazuje uwagi

-

odpowiadają na pytania

-

prezentują wykonane
ć

wiczenie

10 min.

6.

Ocena i kontrola

-

ocenia aktywność uczniów

1 min.

7.

Zakończenie zajęć

-

podaje treść zadania domowego Zapisują treść zadania

w zeszytach

1 min.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1. Elementy procesu produkcyjnego

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ rodzaj produkcji do przedstawionych zleceń.

Nazwa zlecenia:

Rodzaj produkcji:

Wykonanie wałka do przekładni zębatej

Wykonanie 10 odkuwek

Wykonanie 200 kół zębatych według rysunku

Wykonanie 10 000 żeliwnych korpusów według
rysunku

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z tabelą 1 Poradnika dla ucznia,

2)

określić rodzaj produkcji i wypełnić tabelę,

3)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dobierz półfabrykat do wykonania poszczególnych elementów i uzasadnij wybór.

Przyjmij, że zakład produkcyjny jest doskonale wyposażony w obrabiarki uniwersalne,
specjalne, specjalistyczne, narzędzia, przyrządy i urządzenia pomocnicze.

Nazwa zlecenia:

Rodzaj
półfabrykatu:

Uzasadnienie wyboru:

Wykonanie wałka do przekładni
zębatej

Wykonanie 10 odkuwek

Wykonanie 200 kół zębatych
według rysunku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Wykonanie

10

000

ż

eliwnych

korpusów według rysunku

Wykonanie wałka do przekładni
zębatej

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i techniki wykonania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z informacjami zawartymi w Poradniku dla ucznia,

2)

określić rodzaj produkcji i wypełnić tabelę,

3)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

– dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Klasyfikacja maszyn i urządzeń przemysłowych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Otrzymałeś listę maszyn stosowanych w niedużym zakładzie obróbki plastycznej.

Zaklasyfikuj te maszyny i urządzenia do odpowiednich grup.

Rodzaj maszyny

Nazwa maszyny

Silniki

Prądnice

Pompy

Maszyny energetyczne

Sprężarki

Technologiczne

Maszyny robocze

Transportowe

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić rodzaje maszyn występujących w zakładzie,

2)

sklasyfikować maszyny,

3)

zapisać nazwy i oznaczenia maszyn w odpowiednich polach tabeli,

4)

ocenić poprawność wykonania ćwiczenia,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

informacje o parku maszynowym zakładu obróbki plastycznej,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Ćwiczenie 2

Określ w maszynach do obróbki plastycznej zadania występujących zespołów,

podzespołów i części na podstawie Dokumentacji Techniczno-Ruchowej.

Wskazówki do realizacji
Należy zwrócić uwagę na umiejętność posługiwania się Dokumentacją Techniczno-

Ruchową. Uczniowie pracują samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy Dokumentacji Techniczno-Ruchowej,

3)

rozpoznać zespoły, podzespoły i części na podstawie Dokumentacji Techniczno-
Ruchowej,

4)

określić zadania zespołów, podzespołów i części na podstawie Dokumentacji
Techniczno-Ruchowej,

5)

zapisać informacje,

6)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

Dokumentacja Techniczno-Ruchowa,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Napędy hydrauliczne i pneumatyczne maszyn i urządzeń

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj, na podstawie schematu, rodzaj napędu.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać

się z dokumentacją Techniczno-Ruchową. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu
ć

wiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy zwrócić uwagę

na poprawność odczytywania informacji ze schematu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy schematu,

3)

rozpoznać rodzaj napędu,

4)

zapisać wyniki w zeszycie,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

schematy napędów pneumatycznych i hydraulicznych,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dobierz pompę wyporową do określonych warunków pracy na podstawie danych

technicznych zawartych w DTR lub w katalogach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać

się z dokumentacją techniczno ruchową i katalogami. Uczniowie pracują samodzielnie.
Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność czytania dokumentacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy danych zawartych w katalogach,

3)

dobrać pompę do warunków pracy,

4)

zapisać wyniki w zeszycie,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

pokaz z objaśnieniem,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

Dokumentacja Techniczno-Ruchowa,

−−−−

katalogi pomp,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Dobierz sprężarkę do określonych warunków pracy na podstawie danych technicznych

zawartych w DTR lub w katalogach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać

się z Dokumentacją Techniczno-Ruchową i katalogami. Uczniowie pracują samodzielnie.
Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność czytania dokumentacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy danych zawartych w katalogach, Dokumentacji Techniczno-Ruchowej,

3)

dobrać sprężarkę do warunków pracy,

4)

zapisać wyniki w zeszycie,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

pokaz z objaśnieniem,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

Dokumentacja Techniczno

−

Ruchowa,

−−−−

katalogi sprężarek,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Dobierz wentylator do określonych warunków pracy na podstawie danych technicznych

zawartych w DTR lub w katalogach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać

się z Dokumentacją Techniczno-Ruchową i katalogami. Uczniowie pracują samodzielnie.
Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Należy
zwrócić uwagę na poprawność czytania dokumentacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

dokonać analizy danych zawartych w katalogach, Dokumentacji Techniczno-Ruchowej,

3)

dobrać wentylator do warunków pracy,

4)

zapisać wyniki w zeszycie,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

pokaz z objaśnieniem,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

Dokumentacja Techniczno-Ruchowa,

−−−−

katalogi wentylatorów,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Określ zasady działania pomp różnych typów. Połącz linią typ pompy z jej opisem.

Pompy wirowe odśrodkowe

Pompy o osiowym

przepływie cieczy przez
wirnik

Pompy helikoidalne

Pompy o promieniowym

wypływie cieczy przez
wirnik

Pompy diagonalne

Pompy o przepływie

promieniowo - osiowym
cieczy przez wirnik

Pompy śmigłowe

Pompy o ukośnym

przepływem cieczy przez
wirnik

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni zapoznać

się z materiałem nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia
wskazany przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić wypływy cieczy w różnych typach pomp,

2)

dobrać nazwy pomp do rodzaju wypływu cieczy,

3)

zapisać wyniki w zeszycie,

4)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

katalogi pomp,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

5.4. Transport wewnętrzny

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Posługując się schematem rozróżnij elementy przenośnika oraz określ ich funkcje

w urządzeniu.

Rysunek do ćwiczenia 1 [4, s. 363]

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiału nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.
Należy zwrócić uwagę na prawidłowe rozpoznanie elementów przenośnika.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat przenośnika taśmowego,

2)

dokonać analizy schematu,

3)

rozróżnić i scharakteryzować elementy konstrukcyjne przenośnika taśmowego,

4)

opisać ich funkcje w urządzeniu,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

schemat przenośnika taśmowego,

−−−−

Poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Z magazynu należy dostarczyć na stanowisko pracy 5 zestawów prętów stalowych.

Stanowisko kowalskie usytuowane jest w odległości ok. 100 m od magazynu. Pręty są
zapakowane w zestawy o masie 50 kg i długości 2 m. Dokonaj doboru środków transportu.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować polecenie ćwiczenia,

2)

zapoznać się ze środkami transportu mechanicznego,

3)

wybrać odpowiedni środek transportu i uzasadnić swój wybór,

4)

określić zasady bezpiecznego transportu wybranym środkiem transportu,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

katalogi środków transportu ręcznego i mechanicznego,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Rozpoznaj rodzaj prezentowanej suwnicy oraz elementy jej budowy wskazane na

rysunku.

Rysunek do ćwiczenia 3 [9]

Rysunek przedstawia suwnicę:……………………………………………………
Elementy budowy suwnicy:
1………………………………………………………………………………………….
2……………………………………………………………………………………….....
3………………………………………………………………………………….………
4………………………………………………………………………………………….

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

rozpoznać prezentowaną suwnicę.

2)

rozpoznać elementy suwnicy oznaczone numerami,

3)

zapisać nazwę suwnicy i nazwy rozpoznanych elementów we wskazanych miejscach,

4)

ocenić poprawność wyników ćwiczenia,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

dokumentacja Techniczno-Ruchowa suwnicy,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Na podstawie Dokumentacji Techniczno-Ruchowej suwnicy pomostowej rozróżnij

i scharakteryzuj jej główne zespoły.

Wskazówki do realizacji
Uczniowie pracują samodzielnie. Po wykonaniu ćwiczenia wskazany przez nauczyciela

uczeń prezentuje swoją pracę.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat suwnic pomostowych
hutniczych,

2)

dokonać analizy DTR suwnicy,

3)

wskazać główne zespoły,

4)

określić zadania zespołów,

5)

scharakteryzować mechanizmy oraz określić ich funkcje w zespole suwnicy,

6)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−−−−

dyskusja dydaktyczna,

−−−−

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

modele suwnic pomostowych hutniczych,

−−−−

modele mechanizmów dźwigniowych,

−−−−

DTR suwnicy pomostowej hutniczej,

−−−−

Poradnik dla ucznia,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.5. Magazynowanie materiałów i wyrobów hutniczych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Do magazynu dostarczono:

−

pręty stalowe,

−

rury stalowe,

−

ś

ruby M8,

−

nakrętki M8.
Ustal miejsce składowania tych materiałów i wyrobów hutniczych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z opisami miejsc składowania materiałów i wyrobów hutniczych.

2)

wskazać, gdzie należy przechowywać poszczególne materiały, biorąc pod uwagę
ich cechy techniczne,

3)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

opisy miejsc składowania materiałów metalowych oraz wykazy materiałów metalowych
z określeniem miejsc ich składowania,

–

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Do magazynu dostarczono odkuwki. Ustal miejsce składowania tych materiałów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zapoznać się z opisami miejsc składowania materiałów i wyrobów hutniczych,

2)

wskazać, gdzie należy przechowywać poszczególne materiały, biorąc pod uwagę
ich cechy techniczne,

3)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

opisy miejsc składowania materiałów metalowych oraz wykazy materiałów metalowych
z określeniem miejsc ich składowania,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Ze składowiska materiałów (magazynu) należy pobrać 200 m rur stalowych według

zapotrzebowania z dokumentacji technologicznej. Wypełnij stosowne dokumenty
magazynowe.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. Uczniowie pracują samodzielnie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować polecenie ćwiczenia,

2)

zapoznać się ze dokumentacją technologiczną,

3)

wybrać odpowiedni dokument i uzasadnić wybór,

4)

wypełnić dokument,

5)

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

–

ć

wiczenie.

Ś

rodki dydaktyczne:

−−−−

dokumentacja magazynowa,

−−−−

przepisy dotyczące gospodarki magazynowej,

−−−−

literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie maszyn i urządzeń
przemysłowych oraz transportowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–15 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. b, 4. b, 5. d 6. c, 7. b, 8. c, 9. a, 10. c, 11. c,
12. c, 13. b, 14. c, 15. d, 16. a, 17. c, 18. b, 19. d, 20. b.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować pojęcie procesu produkcyjnego

A

P

a

2

Zdefiniować pojęcie procesu technologicznego

A

P

b

3

Wskazać wzór opisujący techniczną normę czasu

A

P

b

4

Rozróżnić urządzenia do podnoszenia

B

P

b

5

Opisać zawartość dokumentacji techniczno-
ruchowej

B

P

d

6

Wskazać źródło energii mechanicznej w napędzie
pneumatycznym

B

P

c

7

Zdefiniować pojęcie wentylatora

A

P

b

8

Zdefiniować pojęcie budowli magazynowych
zamkniętych

A

P

c

9

Rozróżnić urządzenia transportu ręcznego

B

P

a

10

Rozróżnić sposób zawieszenia ciężaru

B

P

c

11

Wyjaśnić znaczenie skrótów używanych do
opisywania systemów produkcji

B

P

c

12

Opisać zawartość karty technologicznej

B

P

c

13

Rozróżnić urządzenie magazynowe

B

P

b

14

Rozróżnić półotwarte budowle magazynowe

B

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

15

Opisać schemat przemysłowej instalacji
pneumatycznej

B

P

d

16

Scharakteryzować oznaczenia znajdujące się na
wentylatorach

C

PP

a

17

Dobrać regały do składowania różnych
materiałów

C

PP

c

18

Rozpoznać podstawową dokumentację
magazynową

C

PP

b

19

Rozpoznać urządzenia transportu ręcznego

C

PP

d

20

Rozpoznać urządzenia transportu
mechanicznego

C

PP

b

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Po upływie połowy czasu trwania testu i 5 minut przed jego zakończeniem przypomnij
uczniom o zbliżającym się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóż zaznaczenie odpowiedzi
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Procesem produkcyjnym nazywamy

a)

uporządkowany ciąg działań prowadzący do wytworzenia produktu.

b)

przypadkowy proces który prowadzi do wytworzenia produktu.

c)

proces w wyniku kotnego samoistnie otrzymujemy produkt.

d)

pobranie materiału z magazynu.

2. Proces technologiczny jest

a)

pomocniczą częścią procesu produkcyjnego.

b)

główną częścią procesu produkcyjnego.

c)

oddzielną częścią realizowana niezależnie od procesu produkcyjnego.

d)

przestarzałym określeniem procesu produkcyjnego.

3. Wzór służący do wyznaczania technicznej normy czasu to

a)

j

pz

n

t

n

T

f

⋅

+

=

b)

j

pz

n

t

n

T

t

⋅

+

=

c)

j

pz

n

t

T

t

⋅

+

=

φ

d)

0

0

t

n

T

t

n

⋅

+

=

4. Rysunek przedstawia

a)

dźwignik zębatkowy.

b)

wciągnik łańcuchowy ślimakowy.

c)

podnośnik śrubowy

d)

wciągarkę stojakową kozłową.

5. Dokumentacja Techniczno-Ruchowa nie zawiera

a)

wykazu części zapasowych.

b)

rysunków złożeniowych.

c)

schematów kinematycznych.

d)

rysunków wykonawczych.

6. W napędzie pneumatycznym źródłem energii mechanicznej jest

a)

silnik asynchroniczny.

b)

silnik elektryczny

c)

silnik pneumatyczny.

d)

pompa łopatkowa.

7. Wentylator jest sprężarką w której

a)

przyrost ciśnienia jest maksymalny.

b)

przyrost ciśnienia jest minimalny.

c)

niema przyrostu ciśnienia.

d)

ciśnienie na wejściu jest znacznie większe niż ciśnienie na wyjściu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

8. Do budowli magazynowych zamkniętych nie należy

a)

silos.

b)

zasobnik.

c)

ogrodzone składowisko.

d)

budynek jedno lub wielo kondygnacyjny.

9. Rysunek przedstawia ręczny uchwyt szczękowy do

a)

blach.

b)

rur.

c)

teowników.

d)

ceowników.

10. Na rysunku ładunek został zawieszony za pomocą

a)

zawiesi cięgnowych linowych

b)

zawiesi cięgnowych łańcuchowych

c)

zawiesi zaczepowych

d)

uchwytu kleszczowego

11. Skrót ESP oznacza

a)

ekonomiczny system produkcyjny.

b)

elastyczny sposób produkcji.

c)

elastyczny system produkcyjny.

d)

ewidencja szacunkowa produkcji.

12. Karta technologiczna nie zawiera

a)

opisu operacji.

b)

numeru operacji.

c)

informacji o użytym oprogramowaniu CAD/CAM.

d)

informacji o oprzyrządowaniu .

13. Na zdjęciu przedstawiono

a)

regał paletowy.

b)

regał automatyczny.

c)

przenośnik łańcuchowy.

d)

przenośnik pneumatyczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

14. Zasieki to

a)

magazyny

przejściowe,

związane

najczęściej

ze

stanowiskiem

roboczym

produkcyjnym.

b)

składowiska odpadków i śmieci.

c)

przegrody wybudowane w postaci pionowych, pełnych lub ażurowych ścian
oporowych.

d)

ogrodzone składowiska.

15. Na rysunku przedstawiono schemat przemysłowego układu

a)

pneumo-hydraulicznego.

b)

elektrycznego.

c)

hydraulicznego.

d)

pneumatycznego.

16. Poniżej przedstawiono przykładowe oznaczenie wentylatora. Wskaż odpowiedź

prawidłowo wyjaśniającą znaczenie odnośników z cyframi

a)

1

−

typ wentylatora, 2

−

średnica

w mm, 3

−

typ piasty.

b)

1

−

typ łopatek, 2

−

średnica

w mm, 3

−

typ piasty.

c)

1

−

typ piasty, 2

−

średnica

w mm, 3- typ wentylatora

d)

1

−

kierunek przepływu,

2

−

średnica w mm, 3

−

typ piasty.

17. Regały wspornikowe przeznaczone są dla

a)

materiałów sypkich.

b)

materiałów których długość nie przekracza dostępnych długości belek w innych
systemach.

c)

materiałów których długość przekracza dostępne długości belek w innych systemach.

d)

składowania różnego rodzaju cieczy.

18. Zdjęcie poniżej przedstawia dokumentację

a)

wydania materiału na zewnątrz.

b)

pobrania materiału.

c)

technologiczną.

d)

produkcyjną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

19. Narzędzie przedstawione na rysunku to

a)

kleszcze kowalskie.

b)

podnośnik bramowy.

c)

ręczny uchwyt szczękowy do blach.

d)

ręczny uchwyt kleszczowy do dłużyc.

20. Na zdjęciu przedstawiono przenośnik

a)

taśmowy.

b)

wałkowy.

c)

łańcuchowy.

d)

pneumatyczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz transportowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Dobieranie maszyn i urządzeń
przemysłowych oraz transportowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1–10 z są poziomu podstawowego,

−

zadania 16–20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

-

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

-

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 z poziomu podstawowego,

-

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

-

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. b, 4. a, 5. d 6. c, 7. b, 8. c, 9. a, 10. c, 11. b,
12. c, 13. b, 14. c, 15. d, 16. a, 17. c, 18. a, 19. d, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować pojęcie organizacji produkcji

A

P

a

2

Zdefiniować pojęcie systemu produkcji

A

P

b

3

Wskazać ciśnienie robocze wentylatora

B

P

b

4

Opisać zadania przenośników

B

P

a

5

Opisać zawartość dokumentacji Techniczno-
Ruchowej

B

P

d

6

Zdefiniować części procesu technologicznego

A

P

c

7

Zdefiniować pojęcie napędu hydrokinetycznego

A

P

b

8

Zdefiniować wielkość ciśnienia roboczego
w instalacji

A

P

c

9

Rozróżnić urządzenia transportu ręcznego

B

P

a

10

Rozróżnić suwnice

B

P

c

11

Wskazać instytucję kontroli sprężarek

A

P

b

12

Opisać zawartość karty technologicznej

B

P

c

13

Opisać sposób zawieszenia ładunku

B

P

b

14

Wskazać element przenośnika

B

P

c

15

Rozróżnić rodzaj energii

B

P

d

16

Scharakteryzować oznaczenia znajdujące się na
wentylatorach

C

PP

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

17

Dobrać pompy w zależności od charakteru pracy

C

PP

c

18

Rozpoznać urządzenia transportu pionowego

C

PP

a

19

Rozpoznać urządzenia transportu ręcznego

C

PP

d

20

Rozpoznać urządzenia do składowania

C

PP

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.

5.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

6.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

7.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

8.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

9.

Po upływie połowy czasu trwania testu i 5 minut przed jego zakończeniem przypomnij
uczniom o zbliżającym się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych?

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóż zaznaczenie odpowiedzi
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja dla ucznia,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do procesu technologicznego nie należy forma organizacji

a)

ruchowej.

b)

stacjonarnej.

c)

niepotokowej.

d)

potokowej.

2. Wprowadzenie systemu MRP II do systemu produkcji

a)

podwyższa poziom zapasów wyrobów gotowych.

b)

ułatwia planowanie nowych produktów.

c)

nie wyznacza terminów realizacji.

d)

wydłuża czas realizacji zamówienia.

3. Wentylatory średnioprężne wytwarzają ciśnienie

a)

do 1 kPa.

b)

1÷3 kPa.

c)

3÷5 kPa.

d)

5÷9 kPa.

4. Przenośniki taśmowe wykorzystuje się do transportu

a)

materiałów sypkich i tzw. drobnicy.

b)

materiałów o dużych ciężarach.

c)

cieczy.

d)

materiałów o dużych gabarytach.

5. Instrukcja smarowania zamieszczona jest w dokumentacji

a)

rysunkowej.

b)

konstrukcyjnej.

c)

technologicznej.

d)

techniczno-ruchowej.

6. Unieruchomienie w ustalonym położeniu części z siłą potrzebną do wykonania danej

operacji nazywamy
a)

operacją.

b)

zabiegiem.

c)

ustawieniem.

d)

czynnością.

7. W sprzęgłach hydrokinetycznych do przenoszenia napędu wykorzystuje się

a)

wzrost ciśnienia cieczy.

b)

bezwładność cieczy.

c)

sprężone powietrze.

d)

podciśnienie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

8. W zakładach przemysłowych najczęściej stosowanym źródłem sprężonego gazu jest

zakładowa instalacja sprężonego powietrza, w której utrzymuje się ciśnienie

a)

0,1÷0,2 MPa.

b)

0,2÷0,4 MPa.

c)

0,4÷1 MPa.

d)

1÷1,5 MPa.

9. Regeneracja części to proces

a)

polegający na składaniu części lub zespołów wyższego rzędu.

b)

polegający na składaniu części lub zespołów w gotowy obiekt.

c)

na określeniu stanu zużycia i podjęciu decyzji o dalszym użytkowaniu.

d)

przywracający wszystkie właściwości użytkowe części, urządzenia lub zespołu.

10. Rysunek przedstawia

a)

suwnicę bramową.

b)

suwnicę pomostową.

c)

suwnicę kontenerową.

d)

podest ruchomy

11. Sprężarka podlega kontroli przez

a)

Urząd Transportu Drogowego.

b)

Urząd Dozoru Technicznego.

c)

Instytut Technologii Eksploatacji.

d)

Urząd Nadzoru Budowlanego.

12. Karta technologiczna zawiera

a)

instrukcję smarowania maszyny.

b)

budowę linii produkcyjnej.

c)

opis operacji.

d)

informacje o sposobie uruchomienia maszyny.

13. Na rysunku ładunek został zawieszony za pomocą

a)

zawiesi cięgnowych linowych

b)

zawiesi cięgnowych łańcuchowych

c)

zawiesi zaczepowych

d)

uchwytu kleszczowego

14. Numerem 1 oznaczono na rysunku przenośnika

a)

bęben napędowy.

b)

podpora.

c)

bęben napinający.

d)

kotwienie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

15. Sprężony gaz jest doprowadzany do silnika pneumatycznego, gdzie w rezultacie

rozprężania uzyskuje się energię

a)

energio-pneumatyczną.

b)

cieplną.

c)

elektryczną.

d)

mechaniczną.

16. Zawór bezpieczeństwa służy w układzie pneumatycznym do

a)

zabezpieczenia układu w przypadku awaryjnego wzrostu ciśnienia.

b)

regulacji ciśnienia powietrza.

c)

sterowania sprężarką.

d)

wypuszczania kondensatu ze zbiornika.

17. Pompy rotacyjne zaliczamy do pomp wyporowych o ruchu

a)

postępowo-zwrotnym organu roboczego.

b)

obrotowo-zwrotnym organu roboczego.

c)

obrotowym organu roboczego.

d)

oscylacyjno-obrotowym.

18. Na rysunku przedstawiono

a)

wielokrążek.

b)

dźwignik zębatkowy.

c)

dźwignię stalową.

d)

ż

uraw stały.

19. Narzędzie przedstawione na rysunku to

a)

kleszcze kowalskie.

b)

podnośnik bramowy.

c)

ręczny uchwyt szczękowy do blach.

d)

ręczny uchwyt kleszczowy do dłużyc.

20. Urządzenia do składowania to

a)

palety.

b)

przenośniki.

c)

pokrowce.

d)

dźwignice.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………………………………

Dobieranie maszyn i urządzeń przemysłowych oraz transportowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

7. LITERATURA

1.

Gołembska E.: Kompendium wiedzy o logistyce. PWN, Poznań 2002

2.

Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 2000

3.

Kijewski J.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1993

4.

Kowalewski S., Dąbrowski A., Dąbrowski M.: Zagrożenia mechaniczne. Centralny
Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1997

5.

Mac S.: Obróbka metali z materiałoznawstwem. WSiP, Warszawa 1997

6.

Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODiDK, Gdańsk 2005

7.

mfiles.ae.krakow.pl

8.

www.bagra.pl

9.

www.boc.com.pl

10.

www.cke.edu.pl

11.

www.messer.pl

12.

www.promag.pl

13.

www.wentech.pl

14.

www.zsz.swiebodzin.pl

Literatura metodyczna:

1.

Francuz W. M.: Dydaktyka w nowej szkole zawodowej. Wydawnictwo Politechniki
Krakowskiej, Kraków 2004

2.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004

3.

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji,
Radom 2000

4.

Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wyższa Szkoła Inżynierska,
Radom 1995