Konemann, Renesans i Barok.
Sztuka świata, Barok niemiecki; renesans tudzież
Egzamin ustny, dostaniemy wszystkie obrazki, na podstawie którego będziemy opisywać na
zaliczeniu.

Rozpoczęło się wszystko na pól. Apenińskim, ponieważ „ włosi są genialni”, obecnie raczej
widziane jest to inaczej. Wiek XV jest chwilą wychodzenia z poważnego kryzysu. Wybuch
dżumy spowowował całkowite zaburzenia. I kolejno nadchodzi szybka reakcją i odbudową –
przyspieszona odbudowa ekonomiczna i polityczna. Do pocz. XVI wieku, morze śródziemne
jest bardzo ważne zarwóno pod względem handlowym jak i artystycznym. Po wyprawie
Kolumba wartość basenu śród. Spada. Nowym morzem śródziemnym staje się Atlantyk do
poł. XVIII wieku
W XV wieku wszystko jest jeszcze na dobrej drodze, Włochy zaczynają się odbudowywać.
Są to zarówno budynki użytku: szpitale, ratusz, ale także i kościoły. Zaczyna dojrzewać
świadomość norm kompozycyjnych =, dzięki której ta arch. będzie dobra. Tym bardziej że
sprawy teoretyczne gotyku nie były zapisywane. Już w XV wieku pracowano nad kanonem
architektury. Dodatkowo zaczęto czytać traktaty antyczne, np. Witruwiusza, gdzie zapisane
są informacje jak ma wyglądać dobry detal arch. dodatkowo zaczynają się badania zabytków
np. Villi w Tivoli, które przyniosły wile inspiracji. Włosi nie korzystali z antyku bezmyślnie,
szukali jedynie wzorców i możliwości konstrukcyjnych.
Kanon stworzyli: Bruneleschi i Alberti.
Brun. zapoczątkował rozumienie formy antykizującej a Alberi zgłębił ją do końca, (1420-
1500)
dojarzyły renesans trwał, krótko (1500-1555)
- nurt klasycyzujący Andrea Palladio – typ jego arch. trwa aż do dzisiaj, w typie villi
palladiańskiej
- manieryzm, który powstał w latach 40. XX w – to określenie w latach 70. Przeżywało kryzys
i chciano od niej odstąpić. Występuje we Włoszech i tylko tam, ponieważ zabawa mogła
powstać wtedy kiedy zna się doskonale podstawy i cała historię renesnasu. I trwa to do lat
80. XVI w
- Carlo Maderna – interpretacja – barok – uważany jest za twórcę estetyki, przełom wieku
XVI i XVII wiek.
- XVII – Bernini i Boromini – Bormoini jest przedstawicielem baroku klasycyzującego i arch.
nowoczesnej, która w wieku XX była powszechna – budowla=rzeźba.
Na XVII wieku w. wyczerpali swoją pomysłowwośc co do arch. ale było to ciągle
odniesieniem do forma Berniniego lub Borominiego.
Po roku 1770 – powrót do klastycznych form

FRANCJA i obszar NIEMIECKI - DO 1500-1550 mieszanie detali artycznych i
późnogotyckich. Było to stosowane tylko powierzchownie, bez szerszego rozwinięcia
wewnętrznego. Po połowie w. XVI fran. Obudziła się i poznała na czym polega nowożytna
koncepcja wzorowana na antyku i zaczęła być bardzo wierna (arch od 1500 do 1950, Etker).
Rewolucja umysłowa i polistyczna logika odnalazła się rwónieżpo poł. Xvi wieku i poddali się
oni formą klasycznym. Nazwali takie formy – stylem Franciszka I, II poł Xvi wieku – Henryk IV
Burbon – wprowadza system absolutystyczny, styl Henryka VI, który wprowadził porządek.
NIEMCY

Po I poł. XVI wieku następuje zwrot ku ornamentyce gotyckiej i formom niderlandzkim.
Motywy, które sę dziwnym przetworzeniem antycznych form, które są trwade jakby z blachy.
Ta estetyka trwała aż do 1618 r.
Pojawia się także nurt włoski – palladianizm – inspiracje włoskie, bardziej klasycyzujące.
1618 - rzój manieryzmu i klasycyzmu, jest to rok wybuchu wojny 30. letniej. Okres
koszmarnego wyniszczenia terytorium.
Po 1660 roku zaczyna się odrodzenie kraju, pocz. Budują wyłącznie włosi, potem już
miejscowi artyssci. Pojawia się barok spokojny, klasycyzujący.

ANGLIA
Mieszanie się form, bardzo zakorzenionego gotyku. Kolejno wprowadzono formy
palladiańśkie, dzięki czemu jego dziedzctwo poznała cała Europa. (Tadeusz Jaroszewski ).
Padianizm staje się kolejno bardziej monumentalne.


Południe Włoch – należy do Francji, także Sardynia, Sycylia i Grecja.
Wenecja jest bardzo znacząca, duży majątek.
Państwo kościelne – obejmuje obszar Rzymu
Toskania – pokręcona finansowo.

Florencja, Santa Maria del Fiore.
Katedra Florencka, fasada po 1880! Korpus i kopuła – Bruneleschi. Dopiero koń XVII
wieku kopuły stają się półkoliste, takie jak w Panteonie. Kopuła florencka jest ostrołukowa,
dwupowołokowa, nakryta płaszczem. Podstawa kopuły jest najważniejsza, kiedy B.
projektował rozumiał grę sił. Latarnia była na tyle cieżka, że dociążyła kopułę. Rada miasta
chciała chy latarnia była drewniana, ale Brun. Kategorycznie odmówił ponieważ konstrukcja
nie była by stabilna. B. wprowadził dwie czasze, z czego jedna doskonale dociażka. W
zasadzie nie jest to kołu, tylko sklepienie klasztone 8 łukowe. Z pewnością zmieniła ona
koncepcję całej panoramy miasta. W gotyku ważne była ilośc wież, w renesansie świadczyły
o tym kopuły, świdczyły także o nowoczesności.
Pierwszym dziełem ach. Nowożytnej – uznaje się Szpital Niewiniatek we Florencji,
Bruneleschego.
Wielki kościół – wnętzrze sakralne, po drugiej stronie wielkie pmieszczenie dla chorych,
oraz rozmównice gdzie mogli spotkać się zdrowi z chorymi. Jest to jedne z licznych szptali w
mieście, jego szczególność to niezwykłe ułożenie. Ok 1427 – II faz do 1521. Tutaj kostium
należy do tego, ze zaliczamy to do h. sz. uznanu, że tutaj rozpoczyna się nowożytność.
Zastosowanie proporcji, które w przyszłości arch. będą starali się przestrzegać. Kolejni arch,
poznali kompozycje arch., które były znane.
Trzy elementy – podstawa – trzon – i zwieńczenie. Kolumna będzie dźwigać belkowanie.
Nikt nie umiał powiedzieć dlaczego trzy elementy. Zacznie się budowanie kolumn o
określonych formach. Ii piętro nadbudowano w II fazie, jako szpital letni.
By wszystko było doskonałe musiało się opierać na formach prostych i wyliczeniach.
Oktawa, kwarta i klinta, oraz 1/1. Łuki były idealnie prosty czyli jego szerokość równa się
wysokości czyli ½. Trudno określić wzorce jakie stosowął Bruneleschi. (Kazimierz Ulatowski,
architektura klasyczna?)
Dziwną formą jest architraw, który schodzi w dół.

Inspiracją jest baptysterium florenckie, i tam także jest zjeżdżający gzyms. Uważano że
były one zbudowane przez pierwszych chrześcijan, okazało się że jest to wiek XII. Żródłem
wypracowywania kanou doskonałości a. Brunelskiego był początkowo romanizm a nie antyk.
Bardzo ciekawe jest sklepienie – żaglaste, pendentywowe – z nich wyrasta szasz, która
zamyk całe sklepienie. (Salman)
Początki renesansu są nie w antyku, ale w romanizmie florenckim i nie dokońca antyczne
także jest drugie jego dzieło:
San Lorenzo, IV w, kon. Św. Ambroży, w XI w – kolegiata. 1416 roku, ankierzy postanowili
mieć własny kościół gdzie będzie ich mauzoleum. W 1418 roku rozpoczęto budowę, w
1419 rozpoczyna się budowę od zakrystii i części prezbiterium. Giovani Medici - stara
zakrystia, prace Brunelskiego trwały od 1419 do 1429 kiedy umiera G. Medici, - od 1429
brak wzmianek o Brunelskim. Zatem przypisywanie my całości jest błędne. Możliwe, że
zaprojektował on kościół, ale na pewno nie uczestniczył w końcowej fazie budowy, kończy
Micelocco. Stara zach. jest na pewno dziełem Bruneleschiego. Zbudowana jest według
proporcji ½, patrzać na całość zamyka się to w prop. 2/3. Kopuła powtarza formę Santa Marii
del Fiore.
Wnętrze chyba kończone według Michelloza. Kolumny są prawdziwie rzymskie o głowicach
korynckich. Zachwyca harmonia arkad, porządek. Przez cały XV w, Europa nie widziała
renesansu włoskiego, ponieważ był on zbyt ubogi. Były o budowle niskie o drewnianych
stropach. Nie było to tolerowane przez Eu, którzy cenili wysokie i monumentalne budowle.
Jedynie skelpeinia żaglaste w nawach bocznych. Podstawy były zbyt słabe by można było
stworzyć sklepienie w nawie głównej.
Fasada nieukończona, chropowata.
Stara zakrystia, półkolista kopuła z pionowymi ściankami, a między nimi wstawiano żebra w
pomiędzy które wkomponowano wysklepki. Za pewne nie był to pomysł B. ale powszechnie
panująca konstrukcja.
Wnętrze – to porządek zdobi ścianę, idealnie półkoliste ściany, nawiązuje do realizacji XII
wieku w Pawi.
Nagrobek G. Medici znajduje się na samym środku. Dekoracje także mogą nawiązywać do
zdobień z Konstatynowpola ( w tumbach)
Kaplica Pazzich, założenie S. Croce, franciszkańskie, 1623.
Prace roz. 1423, 36 coś trwało. Br. Umiera w 1446, zanczy ze kopuła zostaje dokończona po
jego śmierci i 1462 roku.
Wnętzre skłądajace się z 2 kwadratów, które otwiera się na wnętrze, nakryte kopuła. Całość
poprzedza portyk = serliana, uproszczony łuk triumfalny. Przęsło środkowe jest nakryte jest
kopułką. Pośrodku attyki mamy krzyż, który nawiazuje do nawiązania jak i rodziny Pazzich.
Podczas badań fasady okazało się, że znajdowało się kiedyś na osi okno, które zostało
zastąpione kopułka, przez co dach musi być wsparty na dodatkowych wspornikach.