FRANCJA
najważniejszy rząd, potem parlament
najważniejszy organ – Rada Stanu
terytoria zamorskie itd. - praktycznie autonomiczne (czy więc zatem Francja jest państwem unitarnym)
najwięcej kasy idzie na byłe kolonie francuskie, one są najbardziej zdemokratyzowane, w zamian za te
pieniądze te kraje muszą utrzymać wysoki poziom polityczny
silnie socjalne państwo
polityka równowagi – wzajemne poparcie i kontakty z Rosją, konkurencja z Wlk. Bryt i USA
frankofonia – kraje, które przyjęły prawo frankofońskie, że będą utrzymywać dobre stosunki z Francją,
wprowadzą prawo frankofońskie, są to kraje w Europie związane z Francją, ale też niezwiązane (np.
Bułgaria)
państwo a polityka:
- warstwy służba cywilna (urzędnicy) – ciężko się tam dostać, egzaminy itd.; pracownicy są mianowani na
czas nieokreślony i żadna władza nie może naruszyć ich kompetencji
- polityka
BLOK KONSTYTUCYJNY
Francja nie ma jednolitej konstytucji, ma Blok konstytucyjny (Deklaracja..., wstęp do konst. 1946, Konst.
1958, Karta środowiska 2004)
1. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela 1789
- niesienie wolności, równości i braterstwa
- prawi własności, bezpieczeństwo, prawna możliwość oporu przeciwko tyranii
- każde źródło prawa w państwie pochodzi od narodu i tylko on ma prawo te źródła zmieniać
- wolność jednego człowieka kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność drugiego człowieka (na tym
gruncie wyrasta ideologia libertarianizmu)
syst. Francuski opiera się na 2 kolumnach
- bezpośrednie sprawowanie władzy przez obywateli (rozwinięta instytucja referendum)
- sprawowanie władzy przez wybranych pośredników
2. Konst. 1946
- oparta na Deklaracji, potwierdza te prawa
- każdy ma prawo do pracy i zatrudnienia
- związki zawodowe (Fr, Włochy, Hiszpania) – silna pozycja polityczna; ustalają w imieniu pracowników
warunki pracy, płacy i podziału zysków (nie do pomyślenia w innych krajach) – wynika to z silnego wpływu
komunistów i kraje te dobrze na tym nie wychodzą
- konstytucyjne prawo do strajku i nie można przerwać strajku, bo łamie się konst. (to we Włoszech :)
- naród zapewnia jednostce i rodzinie niezbędne warunki rozwoju: opieka matki, dzieci, pracowników
ochrony zdrowia, bezpieczeństwo materialne, rozrywkę
- zapewnienie równej edukacji – obowiązek konst. (równy dostęp do szkół, szpitali, opieki społ.)
- terytoria zależne chcą wprowadzać swoje prawa i zwyczaje, np. muzułmanie chcą meczetów; wg
konstytucji każdy człowiek ma mieć możliwość rozwoju, wyznawania swojego kultu itd., dlatego też Francja
nie chce pomagać imigrantom (wbrew swojej konstytucji), bo jej na to nie stać, nie chce imigrantów
wojna w Algierii (do 62r.)
3. Konst. 1958
- niesprzyjające okoliczności dla Francji: koniec II WŚ., wprowadzono system proporcjonalny wyborów do
parlamentu, szerokie możliwości partycypacji partii, ale partie były mocno skłócone i nie mogły się dogadać
+ odwilż w koloniach – wybucha wojna w Algierii, ale Francuzi chcieli za wszelką cenę utrzymać Algierię
(mówiono, że Eur. Grozi III WŚ i ważne było, jak zachowa się Francja.), we Francji był wtedy de Gaulle,
który był mocno związany z Polską i to on stworzył nowy ststem – system V republiki Francuskiej -
republika prezydencka (w odróżnieniu do IV – parlamentarnej / ministerialnej); de Gaulle nie miał duzego
wyboru, bo organy najwyższej władzy (parlament) był sparaliżowany, de Gaulle przyjął kompetencje
parlamentu na siebie (prezydenta) – ta konst. Bardzo nie dopracowana pod względem instytucjonalnym, bo
de Gaullowi chodziło tylko o zaprowadzenie porządku w kraju (dlatego też m.in. dopiero w 1963 r opisano
w konst. Jak się wybiera prezydenta (pośrednio) + prezydent – rola arbitrażu) → to niedopracowanie
skutkuje dużą elastycznością konst. → Można ją dowolnie interpretować (brak dookreślenia kompetencji
poszczególnych organów – te kompetencje same się kształtowały → system polityczny Francji dziś ma mało
wspólnego z konst, wynika on z tego, jak się same ukształtowały kompetencje
4. Karta Środowiska
- rośliny, woda, powietrze, ziemia itd. mają takie same prawa jak ludzie :) trzeba chronić środowisko dla
dzieci naszych dzieci
- kartę wprowadzono do konstytucji (jak deklarację i wstęp z 1946)
- promocja publicznej polityki prośrodowiskowej – na tej polityce buduje swoją pozycje w Europie
(Szwajcaria, Belgia, Austria, Dania...)
- każdy ma prawo do dostępu do informacji o stanie środowiska
PREZYDENT
- gwarant niepodległości i integralności terytorialnej (zniewaga prezydenta = zniewaga kraju)
- wybory prezydenta mocno ograniczone
- kandydować mogą tylko wyborcy kwalifikowani, którzy mają już doświadczenie w rządzeniu krajem (czyli
ok 1500 osób ma prawo starać się o kandydaturę – każda z tych osób musi mieć poparcie przynajmniej 500
wyborców kwalifikowanych, z 30 różnych departamentów – czyli ogólnie 1/3 wyborców kwalifikowanych i
poparcie z jednego departamentu nie może przekraczać 1/10 ogólnej liczby głosów)
- wynik wyborów jest często przesądzony na długo zanim wybory są rozpisane, najczęściej walka rozgrywa
się między obecnym prezydentem a kandydatem, który jest znany dużo wcześniej
- wybory bezpośrednie nie odgrywają większej roli – wystawia się różnych kandydatów, po to, żeby
sprawdzić, jak dany kandydat sprawdzi się w wyborach parlamentarnych, które są parę tygodni
prezydenckich
- ostatnio w całej Europie dochodzą do głosu partie skrajne z lewa i prawa
- uprawnienia: dekret – akt prawny z mocą ustawy przyjmowany przez inne ciało niż parlament; zwykle
dotyczy spraw bieżących, dekrety wydaje rząd i prezydent, ordonans – akt wyrażający wolę króla, teraz
przypisany prezydentowi Fr, ale nie do końca (inny organ niż parlament, dotyczy wszystkich terytoriów
Francji, przy ordonansie nie ma procedury dostosowawczej, nie można z niego zrezygnować, bo to jak
zrezygnować z Francji)
[zawsze jest jakiś zastępca każdego urzędu]
media = naród, media ściśle kontrolują politykę, ale nie ma feedbacku
Wielcy Elektorzy (ok. 150 000 ludzi) wybierają Senat
ZGROMADZENIE NARODOWE
- pozbawione w zasadzie całej władzy
- ściśle określone sesje i ich porządek i nie można tego naruszyć
- parlamentem zawiaduje rząd – na ile kadencja, jaka ordynacja itd., co 3 lata zmienia się albo połowa albo
1/3 skałdu
- ZN – 2 grupy: deputowani 577, pochodzą z wyborów, działają pod kamerami i kwestura – służba
administracyjna i finansowa – oni są mianowani i nieusuwalni, wyjątkowej klasy specjaliści, ich słuchają się
deputowani
MEDIA w parlamencie - gra
śr. 9.00 – 17.00
pytania w formie dłuższych wypowiedzi, agresywne i bezprzedmiotowe (w systemie Francuskim nie ma
instytucji interpelacji, nie można w sposób bezpośredni zapytać o coś rządu), język agresywny itd., a
odpowiedź ministra – wyszukana, nie z kartki, nie może się pomylić, musi znać wszystkie dane stat., bo
prasa nie zostawi na nim suchej nitki – w tym chodzi o to, żeby minister się pokazał z jak najlepszej strony
po 17 nie ma mediów – wtedy wszyscy siadają razem i pracują
kuluary – tam nie ma mediów, prasa nie łapie polityków, ma swój wyznaczony czas
parlament nie jest ciałem ustawodawczym – nie ma inicjatywy ustawodawczej (niby ma, ale przyjęcie
ustawy trwa przynajmniej rok), ale Francuz powie, że jesy, bo we francji jest inne znaczenie ustawy – to są
rozporządzenia konstytucyjne lub okołokonstytucyjne – tylko parlament może zmienić coś w konstytucji!
Poza tym nie ma za dużo roboty, robi kampanie polityczne
kodeks cywilny, karny, wypowiadanie wojny – parlament, reszte wprowadza rząd na mocy dekretów, zgoda
parlamentu nie potrzebna
PREMIER
premier = przydupas prezydenta, bo nic nie może :D
prezydent + premier = małżństwo z rozsądku, bo prezydent bez premiera nic nie może
RADA MINISTRÓW
RZĄD – grupa profesjonalnych doradców premiera w różnych dziedzinach
RADA MIINISTRÓW – na jej czele stoi prezydent, jego zastępcą jest premier + ich doradcy
rząd =! premier
wszystko przygotowują pracownicy personelu pomocniczego; nie ma instytucji, która przygotowuje ustawy
– rząd rzuca propozycję, służna administracyjna przygotowuje projekt usawy, dają do rządu, rząd się nie zna
bo nie musi, daje ją do Rady Stanu, wraca do RM, premier idzie z taką ustawą do parlamentu – to jest mocno
ryzykowne, bo jeżeli ustwa nie dostanie poparcia w parlamenci, to rząd dostanie wotum nieufności i musi
podać się do dymisji! Instytucje wprowadzania ustawy do parlamentu i wotum nieufności są połączone
RM zbiera się raz w tygodniu, pod kamerami, nie ma w niej dyskusji nad przygotowywanymi projektami
ustaw, prezydent zakreśla plan obrad, po krótce mówi, czego dotyczą ustawy i jest głosowanie i
parlamentarzyści dopiero z tv dowiadują się, o czym było
posiedzenia służą tylko temu, żeby społeczeństwo wiedziało, nad czym pracuje rząd
zakaz komentowania decyzji RM bo obraza państwa, jak ktoś skrytykuje to musi zrezygnować z urzędu!
Tylko media mogą to komentować!!! są niemym uczestnikiem w radzie – one tworzą kształt opinii
publicznej (tylko członkowie rządu nie mogą), media tworzą pseudosondaże
ostatecznie prezydent musi zatwierdzić akt, jak parlement się nie zgadza i jest impas, to prezydent może
zwrócić się do narodu i zarządzić referendum
model supremacji: prezydent i premier z tego samego rozdania politycznego
model kohabitacji: prezydenti premier z różnych rozdań
SENAT
- b. ważne, bo tu rozgrywają się rozgrywki pozakuluarowe
- senat obraduje pod kamerami, elokwentne, piękne przemówienia o niczym, mówi do narodu, mówi do
narodu i naród to ogląda, bo jest silny patriotyzm lokalny
http://notatek.pl/system-polityczny-francji-1?notatka