0308; 09.10.2009, opracowanie nr 8., - Układ pokarmowy część I; Paul Esz

INFORMACJE OGÓLNE

–

przewód pokarmowy

–

jama ustna z językiem i zębami

–

jama gardłowa

–

przełyk

–

żołądek

–

jelito cienkie

–

jelito grube

–

odbyt

–

duże gruczoły układu trawiennego

–

gruczoł ślinowy

–

wątroba

–

pęcherzyk żółciowy

–

przewody żółciowe

–

trzustka

–

cechy ogólne

–

umożliwia pobieranie, trawienie i wchłanianie pokarmu

–

ciała jamiste posiadają światło

–

ściany wysłane błoną

–

błona śluzowa

–

zbudowana z nabłonka i tkanki łącznej właściwej

–

wytwarza blaszkę właściwą błony śluzowej

–

udział w wchłanianiu, trawieniu i wydzielaniu

–

element miejscowej odporności

–

obecność mięśni gładkich

–

miejscowe działanie hormonów usprawnia i przyspiesza trawienie i wchłanianie

JAMA USTNA

–

początkowa część przewodu pokarmowego

–

obecność języka

–

żucie → mechaniczne rozdrabnianie pokarmu, nawodnienie, początkowe trawienie, formowanie kęsów

–

recepcja smaku

–

błona podśluzowa

–

podniebienie miękkie

–

wewnętrzna powierzchnia policzków

–

wysłana błoną śluzową

–

nabłonek

–

na błonie postawnej ciągłej

–

blaszki właściwa błony śluzowej

–

nabłonek wielowarstwowy plaski rogowaciejący (okolice biorące udział w żuciu)

–

podniebienie twarde

–

częściowo dziąsła

–

brodawki nitkowate przednio – środkowej powierzchni języka

–

nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący (pozostała część)

–

obecność gruczołów (za wyjątkiem podniebienia twardego i dziąseł)

–

śluzowych

–

surowiczych

–

mieszanych

–

gruczoły śluzowe

–

cewkowe

–

część wydzielnicza

–

komórki śluzowe

–

pęcherzyki śluzu (w części wierzchołkowej cytoplazmy)

–

jądra zniekształcone u podstawy komórek

–

mitochondria

–

aparat Golgiego

–

siateczka śródplazmatyczna gładka i szorstka

–

przewód wyprowadzający

–

śluz

–

duża lepkość

–

forma żelu

–

proteoglikany

–

wiążą wodę

–

białkowy rdzeń

–

wielocukry

–

terminalne cukry proste

(identyczne z tymi które określają grupy krwi układu AB0)

–

N-acetylogalaktozaminy Grupa A)

–

galaktoza (grupa B)

–

→ miejscowa odporność nieswoista

–

gruczoły surowicze

–

pęcherzykowe

–

budowa typowa dla syntezy białek na eksport

–

zasadochłonna cytoplazma (siateczka śródplazmatyczna szorstka)

–

jądra okrągłe, ułożone centralnie

–

część wierzchołkowa z pęcherzykami (białko)

–

białka + przesącz z krwi = płyn surowiczy

–

gruczoły mieszane śluzowo – surowicze

–

komórki śluzowe

–

komórki surowicze

–

komórki mioepitelioidalne dookoła części wydzielniczych

–

półksiężyce Gianuzziego

–

komórki surowicze nakładją się na śluzowe

Po zamknięciu ujścia przewodu wyprowadzającego gruczołu śluzowego, wydzielanie nie jest hamowane (w przypadku
gruczoły surowiczego jest hamowane)→ możliwość postanie torbieli (cysty).

–

dziąsło

–

otacza szyjkę zęba i przestrzenie międzyzębowe

–

nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący

–

blaszka właściwa błony śluzowej

–

włókna oksytalanowe

–

włókna kolagenowe

–

komórki układu MALT

–

warga

–

mięsień szkieletowy okrężny ust

–

fałd skórno mięśniowa

–

skóra owłosiona od strony zew.

–

czerwień wargi (skóra nieowłosiona)

–

naskórek

–

cienka warstwa zrogowaciała

–

gruba warstwa jasna

–

brodawki wysokie, dobrze unaczynione

–

błona śluzowa od strony wew.

plamiki Fordyce'a (gruczoły łojowe w kącikach ust)

JĘZYK

–

2/3 przednie → trzon

–

1/3 tylna → nasada

–

nie zawiera błony podśluzowej

–

pokryty błoną śluzową

–

nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący

–

wydzielanie peptydowych antybiotyków → defenzyn

–

obecność brodawek (uwypukleń błony)

–

brodawki (na całej górnej powierzchni)

–

nitkowate

–

nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący

–

na tkance łącznej błony śluzowej

–

najliczniejsze

–

obecność receptorów dotyku

–

udział w mechanicznym rozdrabnianiu pokarmu

–

liściaste

–

nabłonek wielowarstwowy płaski (możliwość warstwy rogowej)

–

na górno – bocznej, tylnej powierzchni języka

–

oddzielone rowkami

–

do dna rowków uchodzą gruczoły surowicze (Ebnera)

–

tworzą szeregi

–

ma każdej pierwotnej występują trzy regularne brodawki wtórne

–

kubki smakowe w nabłonku

–

grzybowate

–

nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący

–

na tylno – górnej powierzchni języka

–

kubki smakowe w nabłonku bocznych ścian

–

kolor czerwony (przeświecają naczynia)

–

okolone

–

nabłonek wielowarstwowy plaski nierogowaciejący

–

JEDYNA KTÓRA NIE WYSTAJE PONAD POWIERZCHNIĘ

–

*nabłonek wielorzędowe walcowaty (NA DNIE ROWKÓW BRODAWEK)

–

jeden szereg (V)

–

wzdłuż bruzdy granicznej

–

od 7 do 12

–

otoczone rowkiem i wałem błony śluzowej

–

kubki smakowe w nabłonku bocznych ścian

–

obecność gruczołów surowiczych (Ebnera) na dnie rowków brodawek

–

wydzielina wypłukuje sub. smakowe

–

odczuwanie wielu smaków

–

wypłukiwanie wspomagane przez rzęski

*

–

gruczoły śluzowo – surowicze

–

przednia część języka

–

ujście → dolna pow. języka

–

gruczoły śluzowe

–

tylna część języka

–

komórki mięśniowe języka

–

mięśnie poprzecznie prążkowane szkieletowe

–

pomiędzy komórkami → tkanka łączna właściwa luźna śródmięsnej i omięsnej oraz części
wydzielnicze gruczołów Ebnera

–

podtrzymuje naczynia krwionośne i nerwy

–

gdy różne kierunki → zwykle prostopadle do siebie

–

trzy kierunki główne

–

podłużny

–

poprzeczny

–

dolno - grzbietowy

LAP – językowy peptyd przeciwdrobnoustrojowy

ZĘBY

–

w zębodołach

–

przymocowane ozębną

–

3 części

–

korona

–

pokryta szkliwem

–

komora zęba

–

miazga (tkanka łączna właściwa)

–

naczynia

–

nerwy

–

korzeń

–

pokryty cementem

–

komora zęba przechodzi w kanał -> komunikacja z otoczeniem zęba

–

szyjka

–

nabłonek styka się ze szkliwem

–

zębina

–

twarda zmineralizowana

–

główna masa

ROZWÓJ ZĘBÓW

–

mleczne i stałe

–

z ektodermy i mezenchymy

–

listewka zębowa

–

ektodermalne komórki nabłonka pierwotnej jamy ustnej → namnażanie → wędrówka w głąb
mezenhymy

–

przyleganie mezenhymy

–

brodawki zębowe

–

zębina

–

cement

–

miazga

–

narząd szkliwotwórczy

–

z listewki zębowej

–

wytwarza szkliwo i pochewkę Hertwiga

–

określa kształt korony i korzenia

–

indukuje wytwarzanie zębiny

–

części

–

zew. warstwa → nabłonek jednowarstwowy sześcienny na błonie podstawnej

–

warstwa komórek gwiaździstych

–

pośrednia warstwa komórek sześcienny

–

ameloblasty (wew.)

–

ameloblasty

–

komórki wysokie

–

ułożone w szereg

–

tworzą szkliwo

–

warstwa pośrednia

–

ochrona

–

dostarczanie substancji odżywczych

–

warstwa wewnętrzna i zewnętrzna

–

pochewka Hertwiga

–

na wysokości przyszłego korzenia

–

modeluje korzeń

–

indukuje wytwarzanie zębiny

(potem zanika; komórki mezenhymy przekształcają

się w osteoblasty / cementoblasty)

–

wytwarzanie szkliwa

–

ameloblasty

–

wysokie

–

jądra w częściach podstawnych

–

pęcherzyki wydzielnicze w części wierzchołkowej (tu powstaje szkliwo)

–

siateczka śródplazmatyczna gładka i szorstka

–

mitochondria

–

aparat Golgiego

–

dwa etapy

–

I → synteza i wydzielanie składników organicznych

–

proteoglikany (tworzą system równoległych rurek)

–

białka

–

amelogenina

–

wytwarza kryształy hydroksyapatytów

–

ułatwia dyfuzję jonów wapniowych i fosforanowych poprzez
tworzenie podłoża w istocie podstawowej

–

enamelina
–

przyspiesza proces krystalizacji

–

modeluje kryształy

–

II → mineralizacja na podłożu składników organicznych

–

pryzmat (podstawowa struktura szkliwa)

–

tworzone w istocie podstawowej

–

zakończenie wytarzania szkliwa

–

ameloblasty współtworzą oszkliwie (błonę Nasmytha)

–

pokrywa szkliwo

–

zanika w wyniku ścierania

–

wytwarzanie zębiny

–

odontoblasty

–

komórki mezenhymy brodawki zębowej

–

pod wpływem ameloblastów

–

pozostają na skraju zębiny nie obudowują się nią (przeciwnie w przypadku kości)

–

komórka

–

wysoka

–

jądro w pobliżu powierzchni podstawnej

–

szorstka i gładka siateczka śródplazmatyczna (między jądrem, a wierzchołkiem)

–

aparat Golgiego (między jądrem, a wierzchołkiem)

–

wierzchołek oddaje wypustki z pęcherzykami wydzielniczymi

–

wypustka środkowa → wypustka Tomesa

–

dwa etapy

–

I → prezębina (organiczne składniki istoty międzykomórkowej)

–

kolagen
–

włókna Korffa

(tworzą sieć dla kryształów hydroksyapatytów)

–

proteoglikany

(modyfikacja dyfuzji jonów wapniowych i foforanów – zmiana lepkości istoty miedzykomórkowej)

–

białka
–

fosforyny

(wiążą się z kolagenem, adsorbują jony wapniowe, opłaszczają kryształy, ograniczają ich wzrost)

–

osteokalcyna

(wiąże jony wapniowe → substrat do mineralizacji)

–

II → mineralizacja prezębiny

–

kryształy hydroksyapatytów
–

powstają w ośrodkach krystalizacji (kulkach zębiny)

–

zlanie kulek

–

przestrzenie między kulkowe (nie w pełni zmineralizowane)

–

wzdłuż włókien kolagenowych

–

wytwarzanie cementu

–

cementoblasty → warstwa cienka

–

na powierzchni zębiny

–

po wyrżnięciu wytwarzanie postepuje

–

cementocyty → warstwa grubsza

SZJLIWO

–

pokrywa koronę zęba

–

całkowicie zmineralizowane

–

najtwardsza tkanka organizmu

–

najgrubsze na górnych powierzchniach zębów trzonowych i przedtrzonowych

–

skład

–

96 – 98 % → materiał nieorganiczny

–

90 % → kryształy hydroksyapatytow

–

10 % → nieorganiczna substancja bezpostaciowa

–

fosforany wapnia

–

fosforany magnezu

–

fosforany fluoru

–

2 % → materiał organiczny (umożliwia dyfundację związków chemicznych)

–

rurkowate proteoglikany (w pryzmatach)

–

białka (enamelina) (otaczają kryształy hydroksyapatytów)

–

produkty rozpadu białek (amelogeniny) (otaczają kryształy hydroksyapatytów)

–

budowa

–

pryzmaty

–

owalne lub sześciokątne

–

od 5 → zęby sieczne

–

do 12 mln → zęby trzonowe

–

przez całą szerokość szkliwa

–

szerokość pryzmatu zmniejsza się na granicy szkliwo - zębina

–

przebieg falisty

–

substancja międzypryzmatyczna

linia konturowe Retziusa – na przekroju poprzecznym szkliwa, linie odzwierciedlające cykliczność mineralizacji
szkliwa
linia urodzeniowa – odmiana linii Retziusa, w szkliwie zębów mlecznych, obrazuje zmiany w systemie odżywiania po
urodzeniu

ZĘBINA

–

możliwość wytwarzania przez całe życie

–

twarda

–

zmineralizowana

–

minerał zębiny

–

70 % to sub. nieorganiczne

–

kryształy hydroksyapatytów wzdłuż włókien kolagenowych

–

pyrofosforany

–

rodzaje

–

zębina pierwotna

–

w czasie rozwoju

–

słabo zmineralizowana

–

kanaliki o prostym przebiegu

–

zębina wtórna

–

w zębach w po wyrżnięciu

–

w pełni zmineralizowana

–

budowa

–

kanaliki

–

liczne

–

równoległe

–

prostopadle do powierzchni

–

przebieg w zębinie wtórnej w kształcie litery S

–

liczniejsze i większe w pobliżu miazgi

–

odontoblasty i ich wypustki (włókna Tomesa), liczne rozgałęzienia

–

rozszerzenia w pobliżu cementu

przestrzenie ziarniste Tomesa – słabo zmineralizowane miejsca zębiny w koronie zęba
warstwa ziarnista Tomesa – słabo zmineralizowane miejsca zębiny w korzeniu zęba
linie Owena – linie przyrostu szkliwa lub zębiny odzwierciedlające cykliczność ich wytwarzania

CEMENT

–

odmiana kości

–

na powierzchni zębiny korzenia zęba

–

ściśle przylega do zębiny

–

możliwość wytwarzania przez całe życie

–

niszczeje trudniej niż kość

–

włókna kolagenowe

–

tworzą włókna Sharpey'a

–

wychodzą poza cement do kości zębodołu

–

udział w umocowaniu

–

grubość 40 – 200 μm

–

2 postaci

–

komórkowy

–

stanowi główną masę

–

cementocyty (odmiana osteocytów)

–

obecność wypustek w kanalikach (komunikacja)

–

bezkomórkowy

–

cienka warstwa

–

na zębinie

–

okolice otworu wierzchołkowego

MIAZGA ZĘBA

–

bogato unaczyniona i unerwiona

–

w komorze i kanale zęba

–

pochodzenie mezenchymatyczne

–

objętość zmniejsza się z wiekiem wskutek odkładania zębiny

–

budowa

–

tkanka łączna właściwa galaretowata (głównie środek miazgi)

–

włókna oksytalanowe

–

włókna sprężyste

–

komórki

–

odontoblasty

–

w szeregu na pograniczu zębiny

–

fibroblasty

–

komórki plazmatyczne

–

makrofagi

–

komórki tuczne

–

leukocyty

–

warstwa Weil'a

–

pod odontoblastami

–

tkanka łączna

–

brak komórek

–

obecność naczyń włosowatych

POŁĄCZENIE ZĘBA ZOTOCZENIEM

–

połączenie (wklinowanie)

–

utrzymywanie

–

ozębna

–

połączenia nabłonkowo – zębowe

–

ścisłe

–

szczelne

–

nabłonek dziąsła i powierzchnia zęba (szkliwa lub cementu)

–

pochewka

–

liczne hemidesmosomy

U dzieci i ludzi młodych nabłonek dziąsła leży wyłącznie na szkliwie. W miarę upływu czasu dziąsło się obniża, korona
zęba wydłuża się, a nabłonek dziąsła przechodzi na cement.

–

ozębna

–

rodzaj więzadła

–

tkanka łączna właściwa włóknista

–

wiązki włókien kolagenowych(cement <=> kość zębodołu)

–

przebieg falisty

–

kierunek przebiegu zależny od poziomu korzenia → niewielka ruchliwość zęba

–

komórki

–

fibrobalsty

–

osteoblasty

–

cementoblasty

–

wyspy Melasseza

–

pozostałość pochewki Hertwiga z narządu szkliwotwórczego

–

źródło torbieli okołozębowych i nowotworów

–

łączy korzeń zęba

–

z kośćmi zębodołu

–

z tkanką łączną dziąsła

GARDŁO

–

pomiędzy przełykiem, a dolna powierzchnią podstawy czaszki

–

łączy się z

–

jamą nosową

–

jamą ustną

–

krtanią

–

przełykiem

–

uchem środkowym

–

budowa ściany

–

błona śluzowa

–

nabłonek

–

blaszka właściwa błony śluzowej

–

tkanka łączna właściwa zbita

–

włókna kolagenowe

–

włókna sprężyste

–

gruczoły śluzowo – surowicze – część nosowa

–

gruczoły śluzowe – część ustna i krtaniowe

–

błona mięśniowa

–

mięśnie poprzecznie prążkowane

–

zależne od woli

–

błona włóknista

–

tkanka łączna właściwa

–

twarda

–

zbita

–

błona podśluzowa

–

okolice ujścia trąbek słuchowych

–

przejście gardła w przełyk

–

podział

–

część nosowa

–

nabłonek wielorzędowy walcowaty urzęsiony

–

część ustna

–

nabłonek wielowarstwowy plaski nierogowaciejący

–

część krtaniowa

–

nabłonek wielowarstwowy plaski nierogowaciejący

GRUCZOŁY ŚLINOWE

–

ślinianki

–

przyuszne

–

podżuchwowe

–

podjęzykowe

–

poza jamą ustną

–

wydzielina do jamy ustnej współtworzy ślinę

GRUCZOŁ PRZYUSZNY / PRZYUSZNICA / ŚLINIANKA PRZYUSZNA

–

GRUCZOŁ SUROWICZY

–

możliwość obecności małych węzłów limfatycznych

–

nieprawidłowość rozwojowa

–

źródło nowotworów

–

składa się ze zrazików

–

komórki surowicze się dobrze wybarwiają

–

granice między komórkami są nieostre

–

otoczona torebką łącznotkankową

–

wnikanie odnóg

–

podział na płaty i płaciki

–

tworzenie zrębu

–

masa

–

90 % → pęcherzyki

–

10 % → zrąb oraz przewody wyprowadzające

–

zrąb

–

limfocyty

–

komórki plazmatyczne

–

IgA (przechodzą do śliny)

–

miąższ

–

część wydzielnicza

–

pęcherzyki i cewki

–

przewody wyprowadzające

–

jednostka wydzielnicza gruczołu (pęcherzyk)

–

komórki surowicze

–

jądra okrągłe, ułożone centralnie

–

zasadochłonna cytoplazma (obfita siateczka śródplazmatyczna szorstka)

–

otoczony komórkami mioepitelialnymi

–

skurcz → wyciśnięcie wydzieliny

–

sieć włosowatych naczyń krwionośnych (na zew. od kom. mioepit.)

–

przesącz (woda i elektrolity) do światła pęcherzyków

–

wydzielanie

–

przesącz

–

światło pęcherzyków

–

łączenie z pozostałymi wydzielinami

–

płyn surowiczy

–

wstawki (przewody wyprowadzające) -

nabłonek jednowarstwowy sześcienny

–

przewody prążkowane -

nabłonek jednowarstwowy sześcienny lub walcowaty

–

komórki przewodów prążkowanych

–

mitochondria (tworzą prążki)

–

kwasochłonne

–

wgłobienia błony podstawnej

–

brak mikrokosmków na wolnej powierzchni

–

pompowanie Na

+

–

przewody międzypłacikowe

–

przewody miedzypłatowe

–

przewód wspólny (Stensona

nabłonek wielorzędowy / wielowarstwowy walcowaty

)

–

ujście na wysokości drugich zębów trzonowych

GRUCZOŁ PODŻUCHWOWY / ŚLINIANKA PODŻUCHWOWA

–

surowiczo – śluzowa mieszana

–

masa

–

80 % → komórki surowicze

–

5 % → komórki śluzowe

–

15 % → zrąb i przwody wyprowadzające

–

część wydzielnicza

–

dookoła komórki mioepitelioidalne

–

pęcherzyki

–

komórki surowicze

–

mogą tworzyć półksiężyce / pierścienie Gianuzziego

–

cewki

–

komórki śluzowe

–

wydzielina

–

przesącz z krwi

–

woda

–

elektrolity

–

pochodzenie surowicze

–

amylaza

–

lizozym (rozkłada skł. ścian kom. bakterii)

–

białka

–

pochodzenie śluzowe

–

śluz

–

wydzielanie

–

przepływ płynu przez wstawki i przewody prążkowane → staje się hipotoniczny (pompowanie Na)

–

przez co raz większe przewody

–

do przewodów wspólnych (Whartona)

–

ujście za dolnymi zębami siecznymi

GRUCZOŁ PODJĘZYKOWY / ŚLINIANKA PODJĘZYKOWA

–

śluzowo – surowiczy mieszany

–

60 % masy komórki śluzowe

–

30% masy komórki surowicze

–

10 % masy przewody wyprowadzające i zrąb

–

brak wyraźnej torebki łącznotkankowej

–

część wydzielnicza

–

komórki śluzowe (tworzące cewki)

–

komórki surowicze (tworzące półksiężyce Gianuzziego)

CZYNNOŚCI GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH

–

gospodarka jonami J

–

wytwarzanie śliny

–

70 % → ślinianki podżuchwowe

–

25 % → ślinianki przyuszne

–

5 % → ślinianki podjęzykowe i gruczoły błony śluzowej jamy ustnej

–

skład śliny

–

99,5 % → woda

–

jony K, Na, Cl, J, HCO

3

–

białka

–

amylaza (enzym; skrobia → maltoza)

–

lizozym (rozkłada skł. ścian kom. bakterii)

–

IgA

–

czynnik wzrostowy nerwów (NGF)

–

czynnik wzrostowy naskórka (EGF)

–

proteoglikany

–

kalikreina (hydrolaza; odcina bradykininę (nonapeptyd) od α

2

-globuliny

–

mucyna (skł. śluzu)

–

glikoproteiny (sub. gr. krwi AB, Lewis)

–

wytwarzanie śliny

–

regulowane przez

–

hormony

–

autonomiczny układ nerwowy

–

synapsy komórek nabłonka części wydzielniczej ślinianek z zakończeniami nerwów
adrenergicznych i cholinergicznych

–

impulsy układu adrenergicznego

1. aktywacja cyklazy adenylanowej
2. aktywacja błon komórek wydzielniczych
3. zwiększenie stężenia jonów Ca w cytosolu
4. wydzielanie białek i proteoglikanów
5. → ślina gęsta

–

impulsy układu cholinergicznego

1. przesącz wody i elektrolitów
2. → ślina rzadka

–

1 – 1,5 litra na dobę

–

dwa mechanizmy

–

I

–

przesącz z krwi

–

światło gruczołu

–

głównie woda i elektrolity

–

II

–

komórki części wydzielniczej

–

białka

–

proteoglikany

–

ślina

–

początkowo izotoniczna

–

traci jony Na (pompowanie do naczyń włosowatych) przy przepływie przez przewody

–

pompowanie jonów J oraz K do śliny

–

ostatecznie hipotoniczna

–

pompowanie jonów pobudzane przez aldosteron (mineralokortykoid kory nadnercza)

–

funkcje śliny

–

trawienie pokarmu

–

zwilżanie pokarmu

–

odbieranie wrażeń smakowych

–

ułatwianie połykania

–

zwilżanie i spłukiwanie powierzchni błon

–

obronne

–

lizozym

–

IgA

OGÓLNA BUDOWA PRZEŁYKU, ŻOŁĄDKA I JELIT

–

obecność gruczołów wpustowych przełyku

–

budowa czterowarstwowa

–

błona śluzowa

–

błona podśluzowa

–

błona mięśniowa

–

dwie warstwy

–

błona surowicza / przydanka

–

różnice w błonie śluzowej

–

nabłonek

–

wielowarstwowy płaski (przełyk, dalsza część odbytnicy)

–

jednowarstwowy walcowaty (pozostałe części przewodu)

–

obecność kosmków w jelicie cienkim

–

gruczołu jelitowe, krypty jelitowe w żołądku

–

wglobienia nabłonka

–

komórki egzo – i endokrynowe nabłonka żołądka i jelit

–

MALT

–

różnice w błonie podśluzowej

–

obecność gruczołów w przełyku i dwunastnicy

–

sploty nerwowe regulujące ruchy przewodu

–

MALT

–

przydanka

–

dwunastnica wstępujące

–

zstępująca część okrężnicy

–

część dalsza odbytnicy

–

otrzewna / błona surowicza

–

pozostałe części przewodu pokarmowego

MALT

–

tkanka limfoidalna błony śluzowej

–

grudki limfatyczne

–

limfocyty

–

komórki plazmatyczne

–

makrofagi

PRZEŁYK

–

długość ok 25 cm

–

przydanka

–

tkanka łączna właściwa

–

pokrywa od zewnątrz

–

łączy przełyk z otoczeniem

–

fałdy błony śluzowej i podśluzowej

–

nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący (grubość do 300 μm)

–

budowa

–

blaszka właściwa błony śluzowej

–

tkanka łączna właściwa

–

niewiele komórek

–

rzadkie grudki limfatyczne

–

blaszka właściwa błony śluzowej

–

kilka warstw miocytów gładkich

–

błona podśluzowa

–

tkanka łączna właściwa

–

włókna kolagenowe

–

włókna sprężyste

–

błona mięśniowa

–

warstwa okrężna (wewnętrzna)

–

warstwa podłużna (zewnętrzna)

–

odcinki

–

górny – poprzecznie prążkowane

–

środkowy – mieszane

–

dolny – mięśnie gładkie