BOGOWIE Celtów

Badb

Irlandzka bogini wojny. Często przyjmowała postać kruka lub padlinożernej wrony,
nazywana była przez to Badb Catha, czyli "Bitewnym Krukiem". Nie tylko sama brała udział
w bitwach, ale też wpływała na walczących, mieszając szyki wojownikom swą magią. Pole
bitewne często było nazywane "ziemią Badb".
Wraz z Macha (Nemain) i

Morrigan

, innymi boginiami wojny tworzyła boską triadę.

Balor

Bóg śmierci i król

Fomorian

, rasy gigantów. Był synem Buarainech i Cethleen. Miał tylko

jedno oko, które trzymał stale zamknięte, ponieważ na cokolwiek by nie spojrzał, umierało
natychmiast.
Jak mówiły przepowiednie, Balor miał być zabity przez swego wnuka. Zamknął więc swą
jedyna córkę Ethllinn w kryształowej wieży, chowając ją przed światem. Z pomocą druidki
Birog, Cian zdołał dostać się do wieży i przespać się z Ethlinn. Urodziła syna, ale kiedy Balor
dowiedział się o tym, wyrzucił go do oceanu. Jednak Birog ocaliła dziecko i przekazała go do
Manannana Mac Lira, boga morza, który go wychował. Chłopiec nazwany

Lugh Lamhfada

(Lugh Długoręki) stał się przywódcą

Tuatha De Danann

i poprowadził ich w drugiej bitwie

pod Mag Tuireadh.
W bitwie tej Balor zabił spojrzeniem króla

Nuadę

, ale w momencie, kiedy otworzył oko, jego

wnuk, Lugh wybił je strzałem z procy, Balor umarł, a przepowiednia się spełniła.

Banba

Bogini, uosobienie ducha Irlandii, żona króla MacCuilla. Uważa się, że była pierwszą
osadniczką na Zielonej Wyspie. Była częścią trójcy bogiń, córek Fiachna, razem z Fodlą i
Eriu. Amergin, syn Mileda, obiecał jej nazwać wyspę jej imieniem - do dziś uzywa się jej w
poezji jako nazwę Irlandii.
Początkowo mogła być boginią wojny lub żyzności.

Bres

Bóg płodności i rolnictwa. Był synem Elatha, fomoriańskiego księcia i bogini

Eriu

. Kiedy

Nuada

stracił rękę w pierwszej bitwie pod Mag Tuireadh został wybrany na przywódcę

Tuatha De Danann

. Jego żoną została bogini Brigid.

Bres okazał się jednak słabym władcą. Okazał się być tyranem, poza tym podniósł podatki do
olbrzymich rozmiarów, tak, że Tuatha De Danann pracowali jak niewolnicy. Kiedy Nuada
odzyskał swą rękę, zrobioną ze srebra, Bres szybko uciekł z tronu. Udał się na wygnanie i
przyłączył do

Fomorian

. Po bitwie z Tuatha De Danann został pochwycony. Jednak ocalono

mu życie po tym jak obiecał nauczyć Tuatha De Danann sztuki rolnictwa i uczynić irlandzką
ziemię bardziej żyzną.

Dagda

Bóg przymierzy, władca życia i śmierci. Dagda (dosłownie "dobry bóg") był jednym z
najbardziej znaczących bogów i przywódcą

Tuatha De Danann

. Mistrz magii, nieustraszony

wojownik i zdolny artysta. Był synem

Danu

i ojcem bogini Brigid i Aengusa Mac Oc. Jego

ż

oną była Morrigan.

Jego atrybutami były: kocioł z niewyczerpywalnym zapasem jedzenia, magiczna harfa, którą
przywoływał nastroje i ogromna maczuga, która potrafiła zarówno człowieka zabić jak i
przywrócić do życia. Jednym z jego przydomków był "Ollathir", czyli "Ojciec wszystkiego".
Identyfikuje się go z walijskim Gwydionem i galijskim Sucellosem.

Danu

Panceltycka bogini ziemi, matka

Tuatha De Danann

(czyli dosłownie "ludzi bogini Danu").

Jest matką wielu irlandzkich bogów,

Dagdy

,

DianCechta

, Lira,

Lugha

i wielu innych. Jej

walijską odpowiedniczką była bogini Don.

Dian Cecht

Bóg uzdrowień i lekarz

Tuatha De Danann

. Zrobił swemu bratu

Nuadzie

srebrną rękę dla

zastąpienia tej, którą stracił w bitwie. Dian Cecht pobłogosławił studnię Slane, której wody
używali w bitwie Tuatha De Danann do leczenia ran. Woda ta leczyła wszystkie rany, a
wojownicy Tuatha De Danann mogli natychmiast kontynować bitwę. Miał syna, Miacha,
którego zabił z zazdrości o swe umiejęności. Miach bowiem zastąpił srebrną rękę Nuady jego
własną, żywą ręką. Diancecht był też dziadkiem

Lugha

.

Eriu

Personifikacja Irlandii, należała do

Fomorian

, była matką

Bresa

, króla Irlandii. Dzisiejsza

nazwa wyspy pochodzi od jej imienia (Eyre, Eire albo Eiriu).

Firbolg

Firbolgowie należeli do trzeciej fali przybyszów zamieszkujących Irlandię. Podbili ją i
pokonali

Fomorian

. Ich nazwę można przetłumaczyć jako "ludzie z torbami".

Fodla

Jedna z trzech bogiń, jakie rządziły Irlandią przed przybyciem Gaelów. Jej imię było jedną z
nazw Irlandii. Jej mężem był król MacCecht. Patrz także

Banba

i

Fodla

.

Fomorianie

Rasa demonicznych gigantów, starożytni mieszkańcy Irlandii (czasem wspominani jako lud,
który najeżdżał i plądrował Irlandię z morza). Pierwszymi osadnikami na wyspie byli
Partholonowie, ale po wielu starciach, Fomorianie sprowadzili na nich zarazę i zniszczyli
doszczętnie. Potem przyszli Nemedowie, ale już w pierwszej bitwie ponieśli sromotną
porażkę i stali się niewolnikami Fomorian. Następni byli

Firbolgowie

, którym powiodło się

znacznie lepiej, opanowali Fomorian i żyli w pokoju pomiędzy nimi.
Po pewnym czasie przybyli

Tuatha De Danann

, rasa bogów. Pokonali Firbolgów, ale obeszli

się łagodniej z Fomorianami, których pokonali w drugiej bitwie pod Mag Tuireadh -
otrzymali oni prowincję Connacht i pozwolono im wiązać się z Tuatha De Danann. Królem

Fomorian był jednooki

Balor

. Innymi ważnymi postaciami byli:

Bres

,

Eriu

, Tethra.

Fomorianie czasem byli wiązani z siłami natury, które zagrażały człowiekowi - mgłą,
sztormem, zimą, chorobą, głodem. Sama ich nazwa pochodzi od słowa "fomo" - "gigant",
"rozbójnik".

Goibniu

Bóg kowali, syn bogini

Danu

. Robił miecze, które zawsze trafiały wroga i posiadał tajemnicę

wiecznego życia. Wytwarzał wraz z Credne i Luchtainelem uzbrojenie dla

Tuatha De

Danann

. Jak mistrz browarnictwa był niedościgniony - jego piwo dawało pijącemu

nieśmiertelność. Walijczycy nazywali go Govannonem.

Lia Fail

"Kamień Przeznaczenia", często wspominany w irlandzkich opowieściach. Jak powiadają,
kiedy stopna prawowitego króla spocznie na kamieniu, ten wyda z siebie okrzyk radości.
Według legendy do Irlandii przywieźli go

Tuatha De Danann

.

Według tradycji kamień ten przewieziony do Szkocji stał się słynnym Kamieniem ze Scone
(Stone of Scone) na który podczas koronacji wstępowali szkoccy królowie. Został on
skradziony przez angielskiego króla, Edwarda I w roku 1296 i przewieziony do Westminster
Abbey do Londynu i umieszczony pod tronem św. Edwarda. Został z kolei wykradziony w
roku 1950 przez szkockich nacjonalistów, ale powrócił na miejsce w lutym 1952 r.
Ostatecznie w 1994 roku zamień został przekazany Szkotom i obecnie można go oglądać na
zamku Edynburskim (byłem - widziałem, szczerze mówiąc nic ciekawego - taki spory
młyński kamień [komentarz własny - G.I.])

Lugh

Bóg, mistrz sztuk wszelakich. Patron Lugodunum (dzisiejsze Lyons) w Galii. On i jego żeński
odpowiednik Rosmerta byli czczeni podczas święta letniego przesilenia - Lugnasad. Jego
wstawiennictwo miało zapewnić dobre i pomyślne zbiory zbóż. Był zwany "Lamfhada"
(Długoręki) dlatego, że miał wielką włócznię i procę. Jego zwierzęcymi atrybutami był kruk i
lis. Jego odpowiednikami był wedyjski Karttikeya i rzymski Merkury, boski posłaniec. Jego
czyny sa szczegółowo opisane w historii

Tuatha De Danann

.

Milezjanie

ś

ciśle trzymając się nazwy to mieszkańcy Miletu w Azji Mniejszej; jednak to miano zostało

nadane mieszkańcom starożytnej Irlandii od legendarnego króla Hiszpanii - Mileta (Mileda),
którego dwóch synów podbiło Irlandię pokonawszy rasę

Tuatha De Danann

.

Morrigan

Bogini pola bitewnego, walki i płodności. Jej imię tłumaczy się jako "Wielka" albo
"Widmowa" Królowa - oba te epitety dobrze do niej pasują. Morrigan pojawia się zarówno
jako pojedyncza bogini albo jako trójca bogiń. Pozostałymi istotami trójcy są

Badb

("Wrona"), Macha (to imię również znaczy "Wrona") lub Nemain ("Szaleństwo"). Morrigan
często pojawia się pod zwierzęcą postacią wrony. Jest jedną z kobiet

Tuatha De Danann

i

pomogła pokonać

Firbolgów

podczas pierwszej bitwy pod Mag Tuireadh.

Nuada

Także Nudd lub Ludd. Srebrnoręki. Przywódca

Tuatha De Danann

i bóg uzdrowień, słońca,

urodzin, młodości, urody, morza, psów, poezji, pisania, magii, czarnoksięstwa, broni i wojny.
Podobny do rzymskiego Neptuna, Nuada także miał niewidzialny miecz, jeden z wielkich
skarbów Tuatha De Danann, który przecinał wrogów na pół.
Został uznany za bezużytecznego i zastąpiony przez

Bresa

po stracie ręki w bitwie. Jego brat

Dian Cecht

, wielki bóg uzdrowień sporządził mu srebrną rękę. Przez ten czas Bres stał się

władcą-tyranem i został wygnany przez Tuatha De Danann a Nuada wrócił na królewski tron.
Został zbity przez boga śmierci

Balora

.

Ogma

Bóg elokwencji i nauki. Syn bogini

Danu

i

Dagdy

jest jednym z najbardziej znaczących ludzi

Tuatha De Danann

. Według legendy był wynalazcą pisma ogamicznego, używanego do

najstarszych irlandzkich zapisów.
Podczas drugiej bitwy pod Mag Tuireadh udało mu się wyrwać miecz króla Fomorian, ale
zapłacił za to życiem. Jego panceltyckim odpowiednikiem jest Ogmios.

Tuatha Dé Danann

"Lud bogini Danu" - irlandzka rasa bogów. Pierwotnie mieszkali na "zachodnich wyspach",
do perfekcji opanowali używanie magii. Przybyli na wielkiej chmurze do Irlandii i tam
osiedli.
Krótko po przybyciu pokonali

Firbolgów

w pierwszej bitwie pod Mag Tuireadh. W drugiej

walczyli i pokonali

Fomorian

, rasę gigantów, którzy zamieszkiwali Irlandię przed nimi.

Tuatha De Danann zostali potem zmuszeni do przeniesienia się do podziemnego świata przez
Milezjan, ludzi legendarnego króla Mileta. Wciąż tam mieszkają jako niewidzialne dla
zwykłych śmiertelników istoty nazywane Aes Sidhe. W ostatniej bitwie będą walczyć wraz z
ludźmi uzbrojeni w lance z niebieskiego płomienia i śnieżnobiałe tarcze.
Najważniejsi Tuatha De Danann to:

Dagda

, Brigid,

Nuada

,

Lugh

,

Dian Cecht

,

Ogma

, Lir.