background image

 

Dokument znajduje się w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie 

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

 

                                                                                   

                                                                                      

 

 

 

Potwierdzenie praw Rzeczypospolitej przez 

Stefana Batorego 

 

4 V 1576 

 

♦ 

 

In nomine Domini, amen. Ad perpetuam rei memoriam. Quandoqu-idem in humanis actionibus, nihil 
est tam firmum et stabile, quod non ve-tustate consenescat, et oblivione deleatur: recte indagatrix 
omnium rerum sapientia provi dit, ut aeternitatem rerum monumenta literarum custodiant, et ad 
sempiternam hominum memoriam usque transmittant. Proinde Nos Stephanus, Dei gratia Rex 
Poloniae, et Dux Magnus Lithvaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae, Samogitiae, Kijoviae, Volhyniae, 
Podlachiae Livonia-eque, necnon Princeps Transsylvaniae: manifestum ac testatum facimus omnibus 
quorum interest, tam praesentibus, quam futuris, harum notitiam habituris; ut perpetua grati nostri 
animi erga Regnum hoc Poloniae, et Ma-gnum Ducatum Lithvaniae, testificatio extaret; et si nihil 
habeamus ita charum, quod non libenter, ipsius ornandi et amplificandi causa, facien-dum Nobis esse 
putemus: tamen singulari Reipubl. studio provocati, quod Nos in Regem suum incolae Regni hujus 
elegerint, nostramque personam inter alis Excellentissimos Principes orbis Christiani praetulerint, 
sacrum diadema capiti nostro imponi curarint, omniaque jura, privilegia, libertates, praerogativas, et 
quaecunque in patria potuerunt habere charissima, et no-bilissima, Nobis concrediderint, ut ea in 
manibus nostris tanquam in aliquo sacrario reposita, conservaremus, et tueamur. Horum tantae 
benevolentiae et fidei, ut parem animum et gratiam referamus, testemurque in perpetuum, omnia 
Nobis prae incolumitate, et splendor Regni hujus esse, et fore sem-per inferiora, siquidem ex patria 
nostra, omnia quae Nobis aliquando chara extiterunt, huc intulimus, commodaque Regni hujus 
nobilissimi commodis nostris antetulimus, quod a Nobis et grati animi memoria, et officium no-strum 
Regium, et utilitas Regni consvetudoque Antecessorum nostrorum Divorum Poloniae Regum, et 
Magnorum Ducum Lithvaniae, exposcere videbatur, sponte ac libere, maturaque deliberatione super 
his habita, omnia privilegia, donationes, inscriptiones, advitalitates, libertates praero-gativas, 
immunitates, tam Regni et  Magni Ducatus, quam Terrarum earundem communes, ipsis conjuctim aut 
separatim concessas, quam privatarum personarum, cujuscunque status, conditionis, sexus, existen-
tium, civitatum oppidorum, et locorum quorumcunque privatas, ecclesia-sticas, et saeculares, 
cujuscunque generis, per Antecessores nostros Regni Poloniae, ac Magni Ducatus Lithvaniae, 
Terrarumque ijs conjunctarum, Reges, Principes, Duces, ac Dominos, tam in toto, quam in parte; 
praeser-tim vero Casimirum Magnum, Ludovicum Lois nuncupatum, Vladislaum, Secundum 
Jagiellonem dictum, Fratresque ejus, Vitholdum et Sigismun-dum, Magnos Duces Litvaniae, 
Vladislaum Tertium, Cacimirum Tertium, Jagellonis Filios; Joannem Albertum, Alexandrum, 
Sigismundum Primum, Sigismundum Secundum Augustum, ac Henricum, Reges Poloniae, et Ma-
gnos Duces Lithvaniae, ac etiam per Magistros Prusiae, Archiepiscopos, Episcopos, Magistros, 
Praeceptores; Livoniae Duces, Principes, ac Domi-nos Terrarum Rusiae, Masoviae, juste et legitime 
emanatas, et concessas, ac juri communi utrisque gentis non contrarias, ac item jura, leges, statua, 
constitutiones, ordinationes, libertates, ac immunitates, in Coventibus Re-gni qubuslibed legitime 
sancitas, nominatim autem libertateset leges, in Conventu Electionis Henrici Regis latas, ac quae in 
Conventu Andre-ioviensi, vel Coronationis nostrae sancita, et Nobis exhibita sunt: ita ta-men, ut nec 
specialitas generalitati, nec generalitas specialitati deroget. Tum etiam conditiones per Oratores 
nostros cum Ordinibus pactas et con-ventas, et a Nobis aprobatas. Quorum omnium preamissorum 

background image

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 

 

Dokument znajduje się w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie 

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

 

                                                                                   

                                                                                      

 

tenores tanti esse volumus, ac si hisce literis de verbo at verbum insertae sint, in omni-bus earum 
articulis, punctis, clausulis, conditionibus, approbandas, robo-randas, et confirmandas duximus; 
approbamusque, roboramus, confirma-mus per praesentes literas nostras, decernentes illas, perpetuae, 
indubiae, ac inviolabilis firmitatis robur obtinere. Recipimusque, spondemus, et Re-gio verbo nostro 
pollicemur illias in praedictis earum punctis, articulis, clausulis, conditionibus, firmiter, inconcusse, 
inviolabiliter, tenere, obser-vare, et implere, et exequi, ac omnibus et singulis ex ijs satisfacere cum 
effectu, et teneri, observari, et exequi, facere. Item pollicemur, recipimus, ac spondemus, quod omnia 
per hostes finitimos injuste a Regno, Magno-que Ducatu Lithvaniae, et Dominijs earundem, 
quocunque modo occupata, vel bello vel quovis alio modo distracta, ad proprietatem et unionem ejus-
dem Regni Poloniae, Magnique Ducatus Lith: aggregabimus, neque fines Regni, et Magni Ducatus 
Lithvaniae minuemus, sed pro viribus nostris proferemus, et dilatabimus. Quod si aliquid contra 
libertates, et immuni-tates, jura, privilegia praedicta Regni, M. Cuc. Lithv. Ac caeterarum 
Provinciarum ijs anexarum, fecerimus, non servantes (quod absit) aliquid illorum in toto, vel in parte: 
id totum irritum et inane, nulliusque momenti fore, decernimus, et pronuntiamus. Quod vero supra 
hisce literis, privile-gia, libertates ecclesiastica, cum caeteris confirmavimus, id nihil articulo juramenti 
derogare volumus; videlicent pacem, et tranquillitatem, inter dis-sidentes de religione, tuebimur, et 
manu tenebimus, etc. quem inconcusse, firmiter et inviolabiliter ac cum effectu, Nos observaturos 
promittimus, ac spondemus. Dantes insuper potestatem Cancellario, et Vicecancellario Regni 
Poloniae, pro tempore exixtentibus, ut has literas confirmationis generalis, jurium, privilegiorum, et 
libertatum Regni, ac Magni Ducatus, ac Terrarum ijs annxarum, cum confirmatione, de facto, 
articulorum et le-gum, quae ante Coronationem nostram Andreioviae, vel Cracoviae sancita sunt, sub 
sigillo nostro Regio Ordinibus, Terris, ac subditis nostris, qui eam requirent non expectato alio 
mandato nostro, uterque, vel alter eorum extradat, non obstante, ulle exceptione, seu alio quovis in 
contrarium man-dato. In cujus rei fidem literas hasce manu nostra subscripsimus, sigillum-que 
nostrum Regium ijs appendi jussimus. Datum Cracoviae in Conventu Coronationis nostrae, die quarta 
mensis Maij. Anno Domini 1576. Regni nostri anno primo. Praesentibus Reverendis, Magnificis, 
Generosis, et No-bilibus, Francisco Krasinski Cracovien: Stanislao Karnkowski Vladislvi-ensi, Luca 
Koscielecki Premyslien: Albert Sobieiuski de Starozreby Chel-men: Dei gratia Episcopis. Petro a 
Zborow Palatino et Generali Cracovien: Camenecensique Capitaneo: Joanne Kostka de Stangenberk, 
Sandomirien: et Mergeburgen: Pucen: Dersaviensique Capitaneo: Caspro Zebrzydowski de 
Wienczbork Calissien: Joanne Sirakowski de Bogusłavice Lancicien: et Capitaneo Przedecen: Joanne 
Tarło de Sczekarzowice Lublinen: et Capita-neo Pilznen: Andrea Comite a Tęczyn Belzen: et 
Capitaneo Hrubi-eszovien: Nicolao Kiszka de Ciechanowiec, Podlachiae, Palatinis: Biel-scensique et 
Drohicensi Capitaneo. Joanne Comite a Tęczyn Woynicen: et Capitaneo Lublinensi: Andrea 
Dembowski Siradien: et Capitaneo Lan-cicien: Jacobo Lassocki Lancicien: Stanislao Herboth de 
Fulsztyn Leopo-lien: Samborien et Drohobicen: Capitaneo acsalinarum in Russiae Prae-fecto: Matthia 
Zalinski Gedanen: et Tucholien: Jasiencen: Zismurcensique Capitaneo: Stanislao Szafraniec de 
Pieskowa Skala, Biecen: et Capitaneo Leloviensi: Nicolao Ligęza de Bobrek, Zawichosten: et 
Capitaneo Biecen: Joanne Sienienski de Sienno, Zarnovien: Christophoro Lanckoroński de Brzezie, 
Malogosten: Joanne Krystoporski Velunen: Joanne Sieninski dc Gologory, Halicien; Joanne Herbort 
de Fulsztyn, Sanocen: et Capitaneo Premyslien: Nicolao Lisakowski Chelmen: Paulo a Dzialyn 
Dobrzynen: et Capitaneo Niessovien: Sigismundo de Czyzow Polanecen: Petro Potolicki Przemecen: 
Joanne Koscielecki Biechovien: et Capitaneo Bydgostien: Paulo Szczawinski Brzezinen: et Capitaneo 
Sochaczovien: Simone Subski Inowloden: Stanislao Sirakowski de Bogusławice, Kovalien: Joanne 
Szamowski Gostinen: Stanislao Kryski de Dobrzyn, Raciaznen: Raphaele Składowwski Conariensi, 
Castellanis. Valentino Dembinski de Dembiany, Cancellario Regm, Vartensique Capitaneo. Petro 
Dunin Wolski, Vincecan-cellario Regni, Gnesne: Vladislavien: et Posnanien: Canon.  Hieronymo de 
Bużenin, Thesaurario Regni generali, Brzeznicen: et Krzeczovien: Salina-rumque Cracoviensium 
Praefecto. Andrea a Zborow, Mareschalco Curiae Regni, Radomiensique Capitaneo. Stanislao Comite 
a Gorka, Buscen: Kolensique Capitaneo. Stanislao Cikowski de Woysławice, Succamerario Crac: 
generalibus belli per Ordines Regni institus Capitaneis. Stanislao Ossowski Curiae nostrae 

background image

────────────────────────────────────────────────────────────────────────────────── 

 

Dokument znajduje się w zbiorach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie 

─────────────────────────────────────────────────────────────────────────────

 

                                                                                   

                                                                                      

 

Refferendario, Cantore Gnesnensi, Cracowien-sique Canonico. Erasmo Dembinski Decano Crac: 
Cantore Sadomirien. Adame Pilchowski Praeposito Varsavien : Joanne Borukowski Preaposito 
Lanciciensi, Cracowiensi, et Varsaviensi Canonico. Laurentio Goslicki Decano Kielcen: Cracowien: 
Vladislavien: Sandomiriensique Canonico. Joanne Demetrio Solikowski, Scholastico Lancicien. 
Alberto Gadomski Archidiacono Pomeraniae, Cantore Posnaniesi, et Custode Volboriensi, Matthia 
Klodzinski, Archidiacono Mednicensi, Secretarijs nostris. Andrea Firley de Dambrowica, 
Sandomiriensi: Nicolao Macieiowski Succamer-ario Sandomiriensi, et Capitaneo Scepusiensi: 
Balthazaro Lutomirski Sira-diensi: Joanne Zamoyski Belzensi, et Knissiensi: Petro Dunin Spoth, Petri-
cowiensi: Alexandro Laszcz Chelmensi, Capitaneis. Terrarum vero Nuntijs universis, ad praesentem 
Conventum ex omnibus Regni Palatinatibus missis: ac plerisque alijs nobilibus ad praemissa testibus.   
 

        Stephanus Rex sszt.mo.