operator maszyn w przemysle wlokienniczym 826[01] z2 02 n

___________________________________________________________________________

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Grzegorz Wójcik

Wytwarzanie tkanin na krosnach czółenkowych
826[01].Z2.02

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Krystyna Jaros
mgr inż. Halina Włodarczyk

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Maria Michalak

Konsultacja

mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 826[01].Z2.02
Wytwarzanie tkanin na krosnach czółenkowych, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu operator maszyn w przemyśle włókienniczym.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

wiczenia

5.1.

Mechanizmy tworzące przesmyk

5.1.1.

wiczenia

5.2.

Mechanizmy wprowadzające wątek do przesmyku

5.2.1.

wiczenia

5.3.

Mechanizmy dobijające wątek do krawędzi tkaniny

5.3.1.

wiczenia

5.4.

Mechanizmy zasilające krosno osnową

5.4.1.

wiczenia

5.5.

Mechanizmy odbierające tkaninę ze strefy tworzenia

5.5.1.

wiczenia

5.6.

Mechanizmy pomocnicze
5.6.1.

wiczenia

20
22
22

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

24
36

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie

operator maszyn w przemyśle

włókienniczym.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

−

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
uczenia się oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

−

materiał nauczania – w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać – czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

−

pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

−

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował,

−

sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć opanowanie określonego
zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić, sprawdzając, czy braki w opanowaniu materiału są wynikiem niezrozumienia
przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy ucznia w trakcie nauczania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż od postawy nauczyciela,
sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi zainteresowanie ucznia. Uczeń
niezainteresowany materiałem nauczania, wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni
umiejętności założonych w jednostce modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału może stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia z tego zakresu. Nauczyciel realizując jednostkę modułową powinien zwracać
uwagę na predyspozycje ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne,
czy może lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

−

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej nauczyciela
realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano określoną
liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa uzależniona
jest od ilości uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test według własnego
projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby tak
przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze wykazanie
swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

−

pokaz,

−

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

−

projektów,

−

przewodniego tekstu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych w module

826[01].Z2

Technologia tekstyliów tkanych

826[01].Z2.01

Przygotowanie przędzy do tkania

826[01].Z2.02

Wytwarzanie tkanin

na krosnach czółenkowych

826[01].Z2.04

Wytwarzanie tkanin

na krosnach rapierowych

826[01].Z2.03

Wytwarzanie tkanin

na krosnach chwytakowych

826[01].Z2.05

Wytwarzanie tkanin

na krosnach dyszowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

rozróżniać przędze i wyroby włókiennicze na podstawie nazw handlowych i oznaczeń,

–

rozróżniać nitki pojedyncze, wielokrotne i skręcane wielostopniowo,

–

wymieniać sposoby wytwarzania podstawowych wyrobów włókienniczych,

–

ustalać wpływ poszczególnych parametrów procesu klejenia na jakość osnowy,

–

charakteryzować rodzaje tkanin i splotów tkackich,

–

przewlekać nitki osnowy przez oczka strun nicielnicowych i szczeliny płochy zgodnie
z otrzymanymi warunkami technologicznymi,

–

wykonywać proste rysunki techniczne,

–

odczytać rysunki zestawieniowe zespołów i podzespołów maszyn,

–

korzystać z różnych źródeł informacji,

–

obsługiwać komputer,

–

charakteryzować wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy oraz p.poż.
w zakładzie włókienniczym,

–

przykręcać i przywiązywać osnowy,

–

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

zastosować technologie wytwarzania tkanin na krosnach czółenkowych,

–

charakteryzować podstawowe mechanizmy działania krosna czółenkowego,

–

określić zasady działania podstawowych mechanizmów krosna czółenkowego,

–

przygotować stanowisko pracy,

–

ustalić zasady obsługi krosna czółenkowego,

–

określić wpływ pracy poszczególnych mechanizmów krosna na jakość tkaniny,

–

wyprodukować tkaninę z różnych surowców i o różnych splotach,

–

skontrolować działanie mechanizmów krosna czółenkowego,

–

rozpoznać nieprawidłowości pracy krosna,

–

określić przyczyny zatrzymania krosna,

–

wykonać podstawowe obliczenia produkcyjne,

–

uporządkować stanowisko pracy,

–

ocenić jakość wytworzonej tkaniny,

–

zidentyfikować przyczyny powstawania błędów w tkaninie,

–

posortować odpady produkcyjne,

–

wykonać konserwację krosna czółenkowego zgodnie z instrukcją,

–

określić skutki naruszania przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01].

Moduł:

Technologia tekstyliów tkanych 826[01].Z2

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie

tkanin

krosnach

czółenkowych

826[01].Z2.02

Temat: Uruchamianie krosna czółenkowego.

Cel ogólny: Przygotować ucznia do pracy przy wytwarzaniu tkanin na krosnach czółenkowych.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
–

wykonać czynności konieczne do uruchomienia krosna czółenkowego,

–

uruchomić krosno czółenkowe,

–

ustawić bidło krosna w przednim i tylnym skrajnym położeniu,

–

wykonać pojedyncze przerzuty czółenka z jednej strony krosna na drugą.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowanie i planowanie zajęć,

–

pracy w zespole,

–

kontrolowania swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się:
–

wiczenia,

–

metoda tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

uczniowie pracują w grupach 2–3-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

rodki dydaktyczne

–

krosno czółenkowe,

–

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

–

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela,

–

instrukcja obsługi krosna.

Zadanie dla ucznia
Uruchomić krosno czółenkowe.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego i ćwiczeń.

Podział grupy uczniów na zespoły.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego w oparciu o teksty źródłowe i materiał nauczania
z poradnika dla ucznia i instrukcji obsługi krosna czółenkowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tekst przewodni do ćwiczeń:

I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Jakie środki bezpieczeństwa należy zachować przed uruchomieniem krosna?

Jakie czynności należy wykonać przed uruchomieniem krosna?

Jakie czynności należy wykonać, aby ustawić bidło w tylnym skrajnym położeniu?

Jak uruchamiamy silnik krosna?

Jak włączamy sprzęgło krosna?

Jakie czynności należy wykonać, aby ustawić bidło w przednim skrajnym położeniu?

Jakie czynności należy wykonać, aby przerzucić czółenko z jednej strony krosna na drugą?

W jakiej kolejności wykonywane będą czynności potrzebne do uruchomienia krosna?

II. Planowanie
Uczniowie określają:
1.

Jakie czynności wykonać, aby bezpiecznie dla siebie i innych osób uruchomić krosno?

Jak uruchamiamy krosno?

Jak ustawiamy bidło w przednim i tylnym skrajnym położeniu?

III. Ustalenie
Nauczyciel ustala z uczniami zaproponowaną przez nich kolejność wykonanych prac.
Udziela wyjaśnień, koryguje ewentualne błędy. Uczniowie przygotowują się do realizacji
zaplanowanych prac, ustalają podział pracy.

IV. Wykonanie
1.

Uczniowie kolejno wykonują czynności związane z uruchomieniem krosna (pozostali
uczniowie stoją za pracującym kolegą i obserwują poprawność wykonywanych przez
niego czynności).

Uczniowie, co kilka minut zmieniają się przy stanowisku pracy.

V. Sprawdzanie
1.

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych przez siebie czynności.

Nauczyciel sprawdza czy uczniowie poprawnie wykonują wszystkie czynności.

VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które czynności przy obsłudze krosna sprawiły im
trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie, wskazać, jakie umiejętności były
ć

wiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa
Korzystając z materiałów dydaktycznych wypisz zagrożenia występujące w czasie pracy na
krośnie czółenkowym.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

wywiad z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn w przemyśle włókienniczym 826[01].

Moduł:

Technologia tekstyliów tkanych 826[01].Z2

Jednostka modułowa:

Wytwarzanie

tkanin

krosnach

czółenkowych

826[01].Z2.02

Temat: Likwidowanie zrywu osnowowego wielonitkowego.

Cel ogólny: Przygotować ucznia do pracy przy wytwarzaniu tkanin na krosnach czółenkowych.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
–

wyprostować zerwane nitki osnowy,

–

związać zerwane nitki osnowy węzłem tkackim,

–

uruchomić krosno.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowanie i planowanie zajęć,

–

pracy w zespole,

–

kontrolowania swojej pracy.

Metody nauczania–uczenia się
–

wiczenia,

–

metoda przewodniego tekstu.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

uczniowie pracują w grupach 2-osobowych.

Czas trwania zajęć: 2 godziny dydaktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno czółenkowe,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

materiał nauczania z poradnika dla ucznia,

–

literatura zgodnie z poradnikiem dla nauczyciela.

Zadanie dla ucznia:

−

likwidowanie zrywu osnowowego wielonitkowego.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna
1.

Określenie tematu zajęć.

Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia.

Zaznajomienie uczniów z pracą metodą tekstu przewodniego i ćwiczeń.

Podział grupy uczniów na zespoły dwu osobowe.

Faza właściwa
Praca metodą tekstu przewodniego w oparciu o teksty źródłowe i materiał nauczania
z poradnika dla ucznia i instrukcji obsługi krosna czółenkowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Tekst przewodni do ćwiczeń:

I. Informacje
Pytania prowadzące:
1.

Jakie czynności należy wykonać przed przystąpieniem do wiązania zerwanych nitek?

Jakiego rodzaju węzła użyjemy do wiązania?

Jakich narzędzi użyjemy do przewlekania nitek przez oczka strun i płochę?

Jak ustawiamy bidło, aby ułatwić sobie wykonanie zadania?

II. Planowanie
Uczniowie określają:
1.

Jakie czynności należy wykonać przed wiązaniem zerwanych nitek?

W jaki sposób wybieramy rodzaj węzła tkackiego, którego użyjemy do łączenia
zerwanych nitek?

W jakiej pozycji ustawiamy bidło?

Jak podzielić się obowiązkami przy wykonaniu zadania?

Uczniowie sprawdzają w grupach poprawność wykonanych przez siebie czynności.

Nauczyciel sprawdza czy uczniowie poprawnie wykonują wszystkie czynności.

VI. Analiza końcowa
Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które czynności przy usuwaniu zrywów
wielonitkowych sprawiły im trudności. Nauczyciel powinien podsumować całe zadanie,
wskazać, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać
na przyszłość.

Zakończenie zajęć
Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności

Praca domowa
Korzystając z materiałów dydaktycznych przećwicz wiązanie węzłów używanych do łączenia
nitek na tkalni.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
–

wywiad z uczniami.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Ćwiczenia

5.1. Mechanizmy tworzące przesmyk

5.1.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Wymień elementy krosna, przez które przechodzi nitka osnowy od wału osnowowego

do nawinięcia na wał tkaninowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na schemat technologiczny tworzenia
tkaniny.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych schemat tworzenia tkaniny na krośnie,

dokonać analizy schematu, pod kątem przebiegu nitki od wału osnowowego do wału
tkaninowego,

zapisać odpowiedź.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

papier formatu A4,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Załóż na krosno drążki rozdzielające, a następnie skrzyżuj pomiędzy nimi zaznaczony

przez nauczyciela fragment osnowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia, uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na zadanie, jakie spełniają drążki
rozdzielcze.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przygotować stanowisko pracy zgodnie ze wskazówkami nauczyciela,

wyszukać w instrukcji obsługi krosna odpowiednie informacje,

wykonać ćwiczenie (rys. 6),

sprawdzić, czy wszystkie nitki są prawidłowo skrzyżowane w drążkach rozdzielających.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z objaśnieniem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno,

–

drążki rozdzielające,

–

nożyczki,

–

sznurek,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Zwiąż na krośnie zerwane nitki osnowy. Przed przystąpieniem do prostowania zerwanych

nitek osnowy wyrównaj nicielnice, wykorzystując mechanizm krzywkowy zewnętrzny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na działanie mechanizmu
nicielnicowego oraz węzła użytego do wiązania nitek.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych schemat mechanizmu krzywkowego
zewnętrznego,

odszukać w instrukcji obsługi krosna czółenkowego wyposażonego w mechanizm
nicielnicowy krzywkowy zewnętrzny, sposób równania ramek nicielnicowych,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

krosno z mechanizmem nicielnicowym krzywkowym zewnętrznym,

–

nożyczki,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Mechanizmy wprowadzające wątek do przesmyku

5.2.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Po zatrzymaniu krosna wymień w czółenku nawój wątkowy i uruchom krosno.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę wyrzutni i wymianę nawoju
wątkowego w czółenku.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

odszukać w instrukcji obsługi krosna czółenkowego, w jakiej pozycji krosna wyjmujemy
czółenko z wyrzutni,

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje, jak prawidłowo osadzamy czółenka
w wyrzutni oraz jak uruchamiamy krosno,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do instrukcji obsługi krosna.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z objaśnieniem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno czółenkowe,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Sprawdź stan techniczny i ustawienie poszczególnych elementów mechanizmu

przerzutowego. Dokonaj ich oceny i uzasadnij ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na uszkodzenia mechanizmu
przerzutowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje, jakie elementy mechanizmu
przerzutowego najczęściej ulegają uszkodzeniu czy rozregulowują się,

odszukać w instrukcji obsługi krosna czółenkowego, jak powinny być ustawione
elementy mechanizmu przerzutowego,

wykonać ćwiczenie, stosując się do instrukcji krosna czółenkowego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pokaz z objaśnieniem.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno czółenkowe lub model mechanizmu przerzutowego,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Goniec na krośnie uległ uszkodzeniu. Wymień go na nowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na uszkodzenia elementów wyrzutni.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy mechanizmu
przerzutowego,

odszukać w instrukcji obsługi krosna czółenkowego, jaka jest kolejność wykonywania
prac przy wymianie gońca oraz jakie są zasady jego regulacji,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do instrukcji obsługi krosna czółenkowego,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

krosno z mechanizmem przerzutowym krzywkowym,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Mechanizmy dobijające wątek do krawędzi tkaniny

5.3.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Płocha w krośnie uległa uszkodzeniu. Wymień uszkodzoną płochę na nową otrzymaną

od nauczyciela.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na budowę bidła.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

odszukać w instrukcji obsługi danego krosna jak mocujemy płochę,

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat mocowania płochy,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do poleceń zawartych w instrukcji obsługi krosna
czółenkowego,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno czółenkowe,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Sprawdź stan techniczny i ustawienie poszczególnych elementów mechanizmu

bidłowego. Dokonaj ich oceny i uzasadnij ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na uszkodzenia mechanizmu bidłowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy mechanizmu
bidłowego,

odszukać w instrukcji obsługi krosna czółenkowego, jak powinny być ustawione
elementy mechanizmu bidłowego,

przygotować stanowisko pracy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wykonać ćwiczenie, stosując się do poleceń zawartych w instrukcji obsługi krosna
czółenkowego,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno czółenkowe lub model mechanizmu bidłowego,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Czółenko ciasno wpada do wyrzutni, co powoduje przecinanie wątku. Ustaw szerokość

wyrzutni.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na regulację przedniej ścianki wyrzutni.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy mechanizmu
bidłowego,

odszukać w instrukcji obsługi krosna czółenkowego jak należy ustawić szerokość
wyrzutni,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, uwzględniając informacje zawarte w instrukcji obsługi krosna
czółenkowego,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

krosno czółenkowe,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Mechanizmy zasilające krosno osnową

5.4.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Krosno wyposażone jest w hamulec osnowowy. Z wału osnowowego odwinęła się część

osnowy. Ustaw tak siłę hamowania, aby napięcie osnowy było odpowiednie dla procesu tkania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na regulację napięcia osnowy w czasie
procesu tkania.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

odszukać w instrukcji obsługi danego krosna, jak działa hamulec osnowowy i jak regulujemy
napięcie osnowy,

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy hamulca osnowowego,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do obsługi krosna czółenkowego,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

krosno czółenkowe,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

instrukcja bhp i p.poż obowiązująca w oddzile tkalni,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Sprawdź stan techniczny i ustawienie poszczególnych elementów mechanizmu zasilającego

negatywnego. Dokonaj ich oceny i uzasadnij ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na uszkodzenia mechanizmu
zasilającego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy mechanizmu
zasilającego negatywnego.

odszukać w instrukcji obsługi krosna wyposażonego w mechanizm zasilający negatywny
jak powinny być ustawione jego elementy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do instrukcji obsługi krosna czółenkowego,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno wyposażone w mechanizm zasilający negatywny lub model mechanizmu
zasilającego negatywnego,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Włóż wał osnowowy w krosno wyposażone w regulator osnowowy i przygotuj osnowę

do przywiązania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przywiązywanie nowej osnowy do
starej.

Uczeń powinien:

odszukać w instrukcji obsługi krosna czółenkowego, jak należy zamocować wał
osnowowy,

zapoznać się z instrukcją obsługi wózka do podnoszenia osnów,

zapoznać się z przepisami bhp dotyczącymi tego stanowiska pracy,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do instrukcji obsługi krosna i wózka do osnów,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

krosno wyposażone w regulator osnowowy,

–

wózek do podnoszenia osnów,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

instrukcja obsługi wózka do osnów,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Mechanizmy odbierające tkaninę ze strefy tworzenia

5.5.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Aby usunąć błąd w tkaninie, wypruto z niej kilkanaście wątków. Ustaw bidło w przednim

skrajnym położeniu, a następnie za pomocą mechanizmu podającego i odbierającego ustaw
krawędź tkaniny, tak by dotykała płochy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na obsługę regulatora tkaninowego
i osnowowego.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

odszukać w instrukcji obsługi danego krosna jak działa mechanizm zasilający
i odbierający,

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy mechanizmu
odbierającego i zasilającego,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do instrukcji obsługi krosna,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

krosno czółenkowe,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Sprawdź stan techniczny i ustawienie poszczególnych elementów pozytywnego

mechanizmu odbierającego tkaninę. Dokonaj ich oceny i uzasadnij ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na parametry procesu klejenia, mające
wpływ na jakość klejonych osnów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy mechanizmu
odbierającego i najczęściej występujących uszkodzeń,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

odszukać w instrukcji obsługi krosna wyposażonego w mechanizm zasilający negatywny
jak powinny być ustawione jego elementy,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do instrukcji obsługi krosna czółenkowego,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno wyposażone w mechanizm odbierający pozytywny,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Zużyła się powierzchnia wału tarkowego. Nawiń na wał tarkowy nową taśmę

perforowaną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na uszkodzenia wału tarkowego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w instrukcji obsługi krosna czółenkowego, jak napędzany jest wał tarkowy i jak
do jego powierzchni mocuje się końce taśmy perforowanej,

zapoznać się z przepisami bhp dotyczącymi tego stanowiska pracy,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do poleceń zawartych w instrukcji obsługi krosna,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

krosno wyposażone w regulator tkaninowy,

–

narzędzia i materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Mechanizmy pomocnicze

5.6.1. Ćwiczenia

wiczenie 1

Na krośnie wyposażonym w boczny czujnik wątkowy zerwała się nitka wątku a czujnik

nie zatrzymał krosna. Znajdź przyczynę nieprawidłowej pracy czujnika i zlikwiduj ją.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przyczyny nieprawidłowości pracy
czujnika.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

zapoznać się z instrukcją bhp i p.poż obowiązującą w oddziale tkalni,

odszukać w instrukcji obsługi danego krosna jak należy wyregulować mechaniczny
boczny czujnik wątkowy,

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat budowy i działania
mechanicznego czujnika wątkowego,

przygotować stanowisko pracy,

wykonać ćwiczenie, stosując się do instrukcji obsługi krosna,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

rodki dydaktyczne:

–

krosno czółenkowe,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

instrukcja bhp i p.poż obowiązująca w oddziale tkalni,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 2

Na krośnie wyposażonym w czujnik osnowowy przeprowadź przez elementy krosna

wskazane przez nauczyciela nitki osnowy od wału osnowowego do krawędzi tkaniny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na przewlekanie nitek przez elementy
krosna.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w materiałach dydaktycznych informacje na temat przebiegu nitki osnowy
przez elementy krosna,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wykonać ćwiczenie, wykorzystując informacje zawarte w materiale nauczania i instrukcji
obsługi krosna,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie,

–

pogadanka.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

krosno wyposażone w mechaniczny czujnik osnowowy, instrukcję obsługi,

–

narzędzia potrzebne do wykonania ćwiczenia,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

wiczenie 3

Krosno wyposażone jest w mechaniczny czujnik osnowowy. Należy dobrać lamele,

uwzględniając rodzaj przędzy osnowowej i jej grubość i nałożyć je na nitki osnowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać fragment

rozdziału Materiał nauczania. Należy zwrócić uwagę na dobór lamel do rodzaju przędzy i jej
grubości.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

odszukać w katalogu artykułów technicznych do krosien rodzaj lamel odpowiedni do
rodzaju przędzy i jej grubości,

przygotować stanowisko pracy,

dobrać lamele,

nałożyć lamele na nitki osnowy,

posprzątać stanowisko pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pogadanka,

–

wiczenie,

rodki dydaktyczne:

–

krosno wyposażone w mechaniczny czujnik osnowowy,

–

lamele różnych rodzajów,

–

katalog artykułów technicznych do krosien,

–

instrukcja obsługi krosna,

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wytwarzanie tkanin na
krosnach czółenkowych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 15, 17, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego,

–

zadania 6, 14, 16 są poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

–

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

–

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

–

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego,

–

bardzo dobry – za rozwiązanie 19 zadań, w tym 2 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. d, 3. b, 4. d, 5. a, 6. c, 7. b, 8. c, 9. a, 10. a, 11. b,

12. c, 13. d, 14. a, 15. b, 16. c, 17. a, 18. d, 19. d, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zidentyfikować podstawowe mechanizmy krosna

Rozpoznać element mechanizmu krosna

Rozpoznać element krosna

Dobrać mechanizm krosna

Rozpoznać element mechanizmu krosna

Scharakteryzować element mechanizmu krosna

Obliczyć zapotrzebowanie na wątek

Poznać przepisy bhp

Przedstawić zadanie mechanizmu przerzutowego

10 Przedstawić zadanie przewału

11 Rozpoznać błędy pracy mechanizmu krosna

12 Rozpoznać element mechanizmu krosna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13 Rozpoznać ruch elementu krosna

14 Scharakteryzować element mechanizmu krosna

15 Przedstawić wykorzystanie mechanizmu

16 Wykryć błędy pracy mechanizmu krosna

17 Przedstawić działanie mechanizmu krosna

18 Zidentyfikować podstawowe mechanizmy krosna

19 Rozpoznać elementy mechanizmu krosna

20 Przedstawić zadanie elementów krosna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

10 minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem

poprawnego wyniku.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Przesmyk na krośnie tworzony jest przez mechanizm
a)

nicielnicowy.

przerzutowy.

odbiorczy.

zasilający.

Wał tarkowy to część mechanizmu
a)

nicielnicowego.

bidłowego.

osnowowego.

odbiorczego.

Między przewałem a nicielnicami na krośnie znajdują się
a)

struny nicielnicowe druciane.

drążki rozdzielcze.

struny nicielnicowe z płaskownika.

struny do splotów gazejskich.

Przy produkcji tkanin z przędzy o dużej wytrzymałości i o dużej gęstości, należy
zastosować przewał
a)

stały.

obrotowy.

sprężynujący.

podwójny.

Goniec jest częścią mechanizmu
a)

wprowadzającego wątek do przesmyku.

dobijającego wątek do krawędzi tkaniny.

zasilającego.

odbiorczego.

Przedstawiony na rysunku mechanizm przerzutowy napędzany jest

sprężyną.

korbą.

krzywką.

sprężonym powietrzem.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Oblicz ile wątku potrzeba na jedną minutę pracy krosna wiedząc, że: szerokość tkaniny
wynosi b =1,6 m, częstotliwość wątkowania n = 200 wątków/min, wrobienie przędzy
wątkowej ŋ = 1
a)

180 m wątku/min.

320 m wątku/min.

120 m wątku/min.

140 m wątku/min.

Przed przystąpieniem do obsługi krosna pracownik powinien zapoznać się z

instrukcją konserwacji krosna.

warunkami technologicznymi tkaniny.

przepisami bhp i p.poż. obowiązującymi na stanowisku pracy.

instrukcją obsługi wózka do osnów.

Mechanizm przerzutowy z niezależnym biciem pozwala
a)

wprowadzić kilka kolorów wątku do tkaniny.

wykorzystywać różnej wielkości czółenka.

zwiększyć prędkość tkania.

produkować tkaniny ażurowe.

10.

Zadaniem przewału jest
a)

zmienić kierunek nitek osnowy z pionowego na poziomy.

rozdzielić nitki osnowy.

uporządkować nitki osnowy.

dociskać nitki osnowy.

11.

Przyczyną nie przeplatania się nitki wątku z brzegowymi nitkami osnowy jest wadliwa
praca
a)

mechanizmu bidłowego.

mechanizmu przerzutowego.

mechanizmu odbierającego.

przewału.

12.

Po wprowadzeniu wątku w przesmyk do krawędzi tkaniny dobija go
a)

czółenko.

bijak.

płocha.

przedpiersień.

13.

Jaki ruch wykonuje bidło
a)

posuwisto-zwrotny.

posuwisty.

obrotowy.

wahadłowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14.

Na rysunkach przedstawione jest bidło
a)

z łamanym bidłowodem.

z napędem krzywkowym.

o podwójnym dobiciu.

z napędem korbowym.

15.

Krzywkowy napęd bidła stosujemy w krosnach
a)

wąskich.

szerokich.

do produkcji tkanin pętelkowych.

do produkcji tkanin o splocie gazejskim.

16.

Przyczyną wypadania czółenka z przesmyku w czasie przelotu z jednej strony krosna na
drugą jest
a)

zużycie bidłowodów.

złe ustawienie naprężacza wątku w czółenku.

złe ustawienie płochy względem tylnej ścianki wyrzutni.

pionowe drgania płochy.

17.

W celu odwinięcia osnowy z wału osnowowego należy
a)

podnieść zapadki i obracać kołem.

zdjąć sprężynę i obracać kołem.

obracać kołem.

obracać wał osnowowy.

18.

Rysunek przedstawia przewał
a)

stały.

obrotowy.

sprężynujący.

sterowany.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19.

Lamela to część
a)

mechanizmu przerzutowego.

mechanizmu odbiorczego.

mechanizmu bidłowego.

czujnika osnowowego.

20.

Aby utrzymać szerokość tkaniny, w pobliżu jej krawędzi na krośnie montuje się

przedpiersień.

rozpinki.

drążki krzyżulca.

przewał.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Wytwarzanie tkanin na krosnach czółenkowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

TEST 2

Test „próba pracy” do jednostki modułowej

„Wytwarzanie tkanin

na krosnach czółenkowych”

Treść zadania:

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące oceny szkolne:

Ocena

Normy wymagań

dopuszczający

13 punktów

dostateczny

16 punktów

dobry

19punktów

bardzo dobry

22 punktów

Kryteria oceny

Czynności oceniane i kryteria wykonania

Liczba
punktów

Czynność 1: Zapisanie czynności związanych z założeniem

ubrania roboczego.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: założyć ubranie robocze.

Czynność 2: Zapisanie czynności związanych z usunięciem

zrywów nitek osnowy i uruchomieniem krosna.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: ustawić bidło w przednim skrajnym

położeniu.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: wyprostować zerwane nitek osnowy.
1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: dowiązać odcinki nitek osnowy do

nitek osnowy zerwanych.

1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: poprzewlekać nitki osnowy.
1 punkt – jeżeli uczeń zapisał: pobrać narzędzia.

1
1

1
1
1

Czynność 3: Zapisanie czynności związanych z organizowaniem

pracy.

1 punkt – jeżeli uczeń założył ubranie robocze i je pozapinał.
1 punkt – jeżeli uczeń sprzątnął niepotrzebne przedmioty znajdujące

się w miejscu pracy.

1 punkt – jeżeli uczeń zgromadził potrzebne narzędzia do wykonania

zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Czynność 4: Zapisanie czynności związanych z wykonywaniem

zadania.

1 punkt – jeżeli uczeń ustawił bidło w przednim skrajnym położeniu.
1 punkt – jeżeli uczeń wyprostował nici osnowy.
1 punkt – jeżeli uczeń dowiązał węzłem tkackim odcinki osnów do

wyprostowanych nici osnowy.

1 punkt – jeżeli uczeń przewleka wyprostowane nitki osnowy przez

lamele.

1 punkt – jeżeli uczeń przewleka wyprostowane nitki osnowy przez

oczka strun nicielnicowych.

1 punkt – jeżeli przewleka wyprostowane nitki osnowy przez

szczeliny płochy.

1 punkt – jeżeli uczeń sprawdza kolejność przewlekanych nitek

osnowy.

1 punkt – jeżeli uczeń „zarobił” zerwane nitki osnowy wątkiem.
1 punkt – jeżeli uczeń uruchomił krosno.
1 punkt – jeżeli uczeń skontrolował jakość tkaniny.
1 punkt – jeżeli uczeń uporządkował stanowisko pracy.
1 punkt – jeżeli uczeń zgromadził odpadki przędzy w wyznaczonym

miejscu.

1
1

1
1
1
1
1

Czynność 5: Zapisanie czynności związanych z prezentacją
zadania.
1 punkt – jeżeli uczeń uzasadnił kolejność wykonywanych czynności.
1 punkt – jeżeli uczeń ocenił jakość tkaniny po wykonaniu zadania.

1
1

RAZEM

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia testu, z co najmniej dwutygodniowym
wyprzedzeniem.

Rozdaj uczniom treść zadania praktycznego, by mogli zgromadzić potrzebne informacje.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadania typu „próba pracy” oraz z zasadami punktowania.

Przeprowadź z uczniami ćwiczenia przy krośnie podobne do zawartego w teście.

Omów z uczniami sposób wykonania zadania, zwróć uwagę na etapy, czyli planowanie,
organizowanie, wykonanie i prezentowanie.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

Przypomnij uczniom o konieczności przestrzegania przepisów bhp i p.poż w czasie pracy
na tkalni.

Zbierz przygotowane karty zadania i oceń zgodnie z kluczem punktowania.

10.

Sprawdź czy uczeń prawidłowo wykonuje czynności przy krośnie.

11.

Przeprowadź dyskusję na temat błędów powstałych w tkaninie wynikłych z powodu
nieprawidłowego wykonywania czynności przez ucznia.

12.

Ustal przyczyny trudności wynikłych przy wykonywaniu zadania.

13.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych uczniów.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uważnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę zadania.

Zapoznaj się z treścią zadania.

Test w formie zadania typu „próba pracy”, które będziesz rozwiązywać pozwoli Ci
sprawdzić swoje umiejętności z zakresu „Wytwarzanie tkanin na krosnach czółenkowych”.

Dokonaj analizy treści zadania.

Etapy wykonania zadania, to: planowanie, organizowanie, wykonanie, prezentowanie.
–

w etapie planowania, powinieneś zaplanować czynności, które wykonasz w celu
uruchomienia krosna,

–

organizowanie, to etap w którym przygotujesz się do wykonania zadania,

–

wykonanie, to etap w którym uruchomisz krosno po związaniu wszystkich
zerwanych nitek osnowy

–

prezentowanie, to przedstawienie wykonanego wyrobu po usunięciu awarii, ocena
jego jakości. Jeśli są błędy w tkaninie określ przyczyny ich powstania.

Pracuj samodzielnie.

Na rozwiązanie zadania masz 135 minut.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja bhp i p.poż,

–

instrukcja obsługi krosna czółenkowego,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ZADANIA

Nazwisko i imię: …………………………………………………………………………..

Treść zadania:

Nieprawidłowo zamocowana cewka z wątkiem w czółenku zerwała kilkanaście nitek osnowy.
Wyprostuj zerwane nici. Poprzewlekaj je przez lamele, oczka strun nicielnicowych, szczeliny
płochy a następnie uruchom krosno.

Planowanie (czynności prowadzące do wykonania zadnia)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Organizowanie (przygotowanie do wykonana zadania)
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Wykonanie
…………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
………………………………………………………………………………………...………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Ignasiak B. (red.): Podstawy włókiennictwa. PŁ, 1978

Lewiński J., Suszek H.: Tkactwo cz. I. WSiP, Warszawa1992

Schellenberg A. (red.): Encyklopedia techniki. WN-T, Warszawa 1986

Szosland J.: Podstawy budowy i technologii tkanin. WN-T, Warszawa 1979

rednicka L., Owczarz R., Nycz E.: Budowa tkanin. WSiP, 1990

Czasopisma:
–

Przegląd Włókienniczy

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

Czasopisma
–

Nowa Edukacja Zawodowa

–

Edukator Zawodowy – www.koweziu.edu.pl/edukator/index.php