GAWĘDY BEN HUNTA – JAK WYKONAĆ TOTEMOWY PAL?

Plemiona indiańskie żyjące w doli nach rzek i na przybrzeżnych wyspach od północnej części
stanu Waszyngton aż po Alaskę nazywane są plemionami północno-zachodniego wybrzeża.
Szczepy te słyną z wyrobów drzeworytniczych, zwłaszcza pali totemowych. Rzeźbione pale
cedrowe były pierwotnie słupami narożnymi w indiańskich domach, później pojawił się
zwyczaj stawiania jednego dużego pala przed domem. Istnieje kilka różnych rodzajów pali
totemowych: niektóre z nich ustawiano, aby uczcić pamięć zmarłego, inne przedstawiały
drzewo genealogiczne właścicieli lub mityczne, legendarne przygody.

Wysokość pali wahała się od 40 do 70 stóp (stopa = 30,48 cm), a średnica największych
dochodziła do trzech stóp. Rzeźbiarz był w plemieniu bardzo ważną osobą za swoją pracę
mógł dostawać od 100 do 250 koców o wartości 3 dolarów każdy. Początkowo pale totemowe
malowano na czarno, biało lub czerwono. Inne kolory zaczęto stosować, gdy wprowadzono w
handlu farby robione fabrycznie.

Rzeźbienie pala totemowego to bardzo dobre zajęcie dla zastępu chłopców. Postępując
według poniższych instrukcji mogą oni wykonać dokładnie taki pal, jaki robią Indianie. Na
początek zdobądźcie stary słup telefoniczny i oczyśćcie go usuwając około l cm warstwę
drewna (z braku słupa warto zwrócić się o pomoc do leśniczego lub dyrekcji najbliższego
tartaku z prośbą o wskazanie i bezpłatne udostępnienie właściwego materiału na totem -
przyp. W.Ś.). Do rzeźbienia doskonale nadaje się lipa lub sosna.

Wykorzystajcie w swojej pracy wzory autentycznych totemów plemion północno-zachodnich
przedstawione na rysunkach.

Pale z totemami 14-elementowymi wydają się najłatwiejsze do wykonania. Praca ta wymaga
czasu i cierpliwości, ale rezultaty warte są wysiłku.

Gotowe pale:

Wykonywanie pala:

Potrzebne narzedzia:

1. Najpierw odetnij 1/3 tylnej części pala i wygładź ją strugiem.

2. Oprzyj pal na kozłach do cięcia drewna, aby był wyżej, i wygładź go strugiem.

3. Kredką woskową lub miękkim ołówkiem naszkicuj znaki totemu, zaznaczając tylko główne
elementy. Nie przejmuj się drobnymi pęknięciami.

4. Podstawową obróbkę wykonuj małą siekierką. Trzymaj ją blisko ostrza i odłupuj małe
kawałki drewna. Przygotuj najpierw duże powierzchnie.

5. Następnie przy pomocy dużego dłuta od drewna oczyść, wygładź i wytnij te części, których
nie mogłeś obrobić siekierką.

6. Jeśli wszystkie elementy masz wycięte, zacznij prace wykończeniowe. W przypadku tego
pala użyto zakrzywionego noża. Tnij w poprzek słojów, aby odpowiednio ozdobić
powierzchnię pala. Te znaki przypominają nacięcia toporkiem.

7. Po zakończenia rzeźbienia pala pomaluj go zwykłą farbą lub emalią.

Pień bez farby:

Pień pomalowany

Najczęściej używane są kolory:
biały, żółty, niebieski, czerwony, rdzawy i czarny.
Pamiętaj, aby odcienie i zestawienia barw były stonowane.