background image

LAW AND JUSTICE 

 

 1 de 10 

 

ORIGINAL SCRIPT 

1. 

[6 secs]

 Domniemany przestępca został zabrany do sadu. Niektóre postepowania 

wzbudziły zainteresowanie mediów.  

2. 

[4  secs]

  Inne  przyciągają  uwagę  całego  świata-  ze  względu  na  ich  znaczenie 

historyczne lub polityczne.  

3. 

[9 secs]

 Specjalne trybunały sądzą nawet bardziej odrażające przestępstwa, takie 

jak  ludobójstwa.  Ale  oczywiste  jest,  że  większość  spraw  sądowych  nie 
wywołuje aż tak wielkiego zainteresowania mediów.  

4. 

[18  secs] 

O  każdej  porze  dnia  lub  nocy,  gdzieś  na  świecie,  trwa  rozprawa 

sądowa. Większość z nich dotyczy drobnych spraw – wykroczeń.   Każda z tych 
rozpraw jest wdrażaniem wewnętrznego pragnienia człowieka o sprawiedliwość. 
Sprawiedliwość? Co rozumiemy poprzez słowo sprawiedliwość?   

5.  NAUGHTON:

 

Rozumienie  sprawiedliwości,  która  jest  bardzo  ważną  częścią 

tradycji  katolickiej  społeczności,  jest  tym,  czym  są  prawne  relacje 
międzyludzkie.  Słowo  “sprawiedliwość”  pochodzi  od  łacińskiego  słowa  “ius”, 
które oznacza „prawo”. Ale nie w taki sposób, jaki my rozumiemy prawa, prawo 
do mojej niezależności, prawo do mojego własnego życia, ale  właściwą debatę, 
w której jestem w prawnym związku z tobą.                

6. 

 [14  secs]

  ZARATE:  “Sprawiedliwość  jest  porządkiem  w  stosunkach 

międzyludzkich,  porządkiem,  który  jest  fundamentalny,  dzięki  któremu 
nadużycia  wśród  nas  nie  występują.  Ta  zasada,  ten  porządek  międzyludzki 
opiera się na naturze człowieka, na naturze wszystkich rzeczy stworzonych.” 

7. 

 [8  secs]

  “Prawo  dżungli”  panuje  wszędzie  tam,  gdzie  brak  rzeczywistego 

prawa.  Funkcja  prawa  ma  umożliwiać  uporządkowaną  i  pokojowa  społeczną 
koegzystencję.  

8. 

 [6  secs]

  JIMÉNEZ  AMBEL:  “  Kościół  powierza  pokój  sprawiedliwości  a  to 

powierza sprawiedliwość prawdzie.”   

9. 

 [3 secs] 

Ale czym jest prawo, jako takie? Czy rożni się od sprawiedliwości? 

10. 

 [15  secs]

  PALOMA  DURÁN:  “Istotnym  rozróżnieniem  pomiędzy 

sprawiedliwością  a  prawem  jest  to,  że  sprawiedliwość  jest  ostatecznie 
realizowana  przez  prawo.  To  znaczy,  że  sędzia  oznacza  przyznanie  dla  każdej 
osoby, tego, co odpowiada jemu lub jej, innymi słowy, co należy do nich, a tym 
samym  zapewnienia  normy  prawne,  które  są  niezbędne  by  regulować  ludzkie 
zachowanie.”  

11. 

 [41  secs]

  OLLERO:  “Sprawiedliwość  wiąże  się  z  regulacjami,  a  pomysł  ten 

powstał, aby uniknąć każdego, kto próbuje wziąć sprawiedliwość w swoje ręce. 
To  oznacza,  że  strona,  która  ma  najwięcej  władzy  nie  może  po  prostu  mieć 
większej  mocy  nad  słabszą  stroną.  Tak,  więc  regulacja  jest  wymagana.  Ale  z 
czym  taka  regulacja  się  wiąże?  Uważam,  że  wiąże  się  przede  wszystkim  z 
dostosowaniem  koncepcji  wolności  i  równości.  W  rzeczywistości,  to 
obiektywne poczucie sprawiedliwości, to dostosowanie wolności i równości jest 

background image

LAW AND JUSTICE 

 

 2 de 10 

 

wszystkim tym, o czym jest prawo. Rzecz jest w tym, że kiedy ludzie mówią o 
sprawiedliwości myślą o obiektywnym sędzim – przyznającym każdej osobie jej 
lub  jego prawa.  Ale rzeczywiste prawo wiąże się z poprzednim  komponentem. 
Jeśli nie  wiem, jakie są danej osoby prawa to, w jaki sposób mam je przyznać 
jemu  lub  jej?  A  kto  mi  powie,  jakie  prawa  mam  przypisać  każdemu  z  nich? 
Obiektywna sprawiedliwość mi podpowie.” 

12. 

 [05  secs]

  SÁNCHEZ-CÁMARA:  “Prawo  jest  nie  tylko  sprawiedliwością,  ale 

bez sprawiedliwości nie ma prawa.”  

13. 

 [19  secs]

  Dla  szkoły  prawa  natury,  sprawiedliwość  i  prawo  są  ściśle  ze  sobą 

powiązane.  Prawo  musi  dochodzić  sprawiedliwości,  to  jest,  dobra  publicznego 
oraz  dawać  wszystkim  to,  co  do  nich  należy.  To,  co  jest  dobre  może  być 
poznane  za  pomocą  rozumu.  To,  co  jest  dobre  opiera  się  na  prawie  natury 
wygrawerowanym przez Boga w sercu każdego człowieka.  

14. 

 [35 secs]

 Tak zwani pozytywiści z drugiej strony określają to, co jest naturalne 

z  tym,  co  jest  empiryczne  oraz  redukują  to,  co  racjonalne  tylko  do  wyraźnych 
danych.  Odrzucają  metafizykę  do  sfery  tego,  co  jest  irracjonalne  oraz 
wykluczają  etykę  do  królestwa  uczuć  i  emocji.  Zaprzeczają  możliwości 
poznania w sposób racjonalny tego, co jest dobre i sprawiedliwe. Konsekwencją 
takiej logiki  jest to, że upodmiotowienie prawa nie zostałoby usprawiedliwione 
przez  etykę,  ale  za  pomocą  czystej  siły.  W  tym  przypadku,  prawo,  aby 
przestrzegać  wartości,  nie  musi  być  sprawiedliwe.  Musiałoby  być  tylko 
formalne i aktualne.  

15. 

 [10  secs]

  JIMÉNEZ  AMBEL:  “Jeśli  wszystko,  co  jest,  jest  pozytywne,  to 

jesteśmy  wszyscy  zgubieni.  Jednakże  jest  całkiem  odwrotnie:  To,  co  jest 
pozytywne, musi się przystosować do tego, co jest po prostu”. 

16. 

 [20  secs]

  PALOMA  DURÁN:  “Normy  prawne  i  moralne  to  dwie  odmienne 

dziedziny  normatywne,  które  pokrywają  się  w  jednym  aspekcie:  regulują,  na 
swój odpowiedni sposób, ludzkie zachowanie.  Jakkolwiek, osoba nie może być 
rozbita  na  kategorie  prawne  i  moralne.  I  w  tym  sensie,  powiedziałabym,  że 
normy  prawne  i  moralne  są  dwoma  zróżnicowanymi  zakresami,  choć  nie 
radykalnie rozdzielnymi.” 

17. 

 [13 secs] 

Pozytywiści drastycznie rozdzielają to, co jest prawne  z tym, co jest 

moralne.  Następnie  Prawo  reaguje  na  kryteria  związane  z  tym,  co  jest 
odpowiednie a co skuteczne. Więc, jedyne prawo, jakie istnieje jest tym, które 
jest „umieszczone we właściwym miejscu”. Tym jest pozytywne prawo.   

18. 

 [28 secs]

 PÉREZ DE AYALA: “Wydaje mi się, że to, co jest bliższe prawnej 

prawdy jest tym, co bierze się z prawa natury w przeciwieństwie do tego, co nie 
wynika  z  prawa  natury.  Pozytywizm  prowadzi  nas  do  pewnych  konsekwencji 
prawnych,  które  są  z  natury  trochę  dramatyczne.    Nawet  więcej  niż  tylko  w 
poczuciu  prawnego  pozytywizmu,  ale  w  tym,  co  dziś  nazywamy  prawnym 
konstruktywizmem:  sprawiedliwość  nie  jest  czymś,  co  jest  oczywiste,  lub 
obiektywne,  lecz  wartością  sama  w  sobie,  w  której  prawnicy  musza  być 
pouczeni…że sprawiedliwość jest stworzona przez samego ustawodawcę.”     

background image

LAW AND JUSTICE 

 

 3 de 10 

 

19. VISCHER:   Problemem jest próbowanie znalezienia sposobu, aby skrytykować 

prawo,  jeśli  nie  ma  się  żadnego  innego  fundamentu  pod  nim,  niż  to,  co  prawo 
mówi,  że  jest.  Przypuśćmy,  że  jesteś  naukowym  badaczem  w  nazistowskich 
Niemczech a władze wprowadziły cię do obozu koncentracyjnego i powiedziały: 
„Teraz  możesz  dalej  przeprowadzać  swoje  badania  na  tych  żywych  istotach 
ludzkich.”  Zapytałem  studentów:  „Zrobilibyście  to?”  Studentom  zajęło  trochę 
czasu  na  znalezienie  odpowiedzi,  dlaczego  nie  powinni  tego  zrobić.  Instynkt 
podpowiedział im, że nie powinni tego zrobić, ale nie mogli tego wytłumaczyć, 
ponieważ w ich mentalności, dorastającej w tradycji pozytywnego prawa, prawo 
jest tym, czym mówią, że jest. Tak, więc, jeśli władze mówią ci, że możesz cos 
zrobić, to, dlaczego niemiałbyś tego zrobić?  

20. 

 [16 secs]

 Winni nazistowskiego holokaustu pomyśleli “możemy to zrobić.” Czy 

oni  w  rzeczywistości  nie  wypełniali  poleceń  od  tych  wyższej  rangi?  Jednakże 
procesy norymberskie nie akceptowały takiego usprawiedliwienia i skazano ich. 
Tym samym rozpoznano coś powyżej pozytywnego prawa.  

21. 

 [11  secs]

  To  tragiczne  doświadczenie  doprowadziło  do  Organizacji  Narodów 

Zjednoczonych  ‘Deklaracja  Praw  Człowieka  w  1948.  Nauki  Kościelne  zawsze 
uznawały to, jako przede wszystkim pozytywne.  

22. 

 [24  secs]

  SUÁREZ:  “Pierwsza  definicja  Deklaracji  Praw  Człowieka  została 

napisana  w  1345  roku  przez  papieża  Klementa  VI.  Wtedy  to  papież  określił 
doktrynę Kościoła, mówiąc: „Każda osoba, jako stworzenie boskie, urodziła się 
z  pewnymi  naturalnymi  prawami,  zasadniczo  jest  ich  trzy:  prawo  do  życia, 
prawo do wolności i prawo do własności.”  

23. 

 [33 secs]

 Jan Paweł II w swojej encyklice Centesimus Annus, wymienił główne 

prawa człowieka. Wśród nich było prawo do życia od momentu poczęcia; prawo 
do  życia  w  zjednoczonej  rodzinie  i  w  sprzyjających  warunkach  moralnych. 
Prawo  wglądu  do  własnej  dojrzalej  wolności  poprzez  szukanie  i  znalezienie 
prawdziwej wiedzy…. Prawo do pracy, do stworzenia rodziny  i  wyksztalcenia 
własnych dzieci. Źródłem i syntezą tych praw jest wolność religijna, rozumiana, 
jako prawo do praktykowania swojej własnej wiary.  

24. 

 [6 secs]

 Paradoksem prawnego pozytywizmu jest to,  że nie potrafi zaoferować 

solidnej podstawy dla Praw Człowieka.  

25. 

 [17  secs]

  DEL  MORAL:  “Kwalifikacja  zbrodni  przeciwko  ludzkości, 

tworzenie sądów międzynarodowych, z prawami, które nie są krajowe, by sądzić 
te  zbrodnie  przeciw  ludzkości  nieuchronnie  odwołujemy  się  do  praw  natury, 
wspólnego rozumienia prawa, które są wyżej ogłoszonymi normami.”  

26. 

 [16 secs]

 Jeśli Prawa Człowieka nie są odnalezione w ludzkiej naturze, co jest 

wspólne dla wszystkich i każdego, to jest to logiczne, że będą zakwestionowane 
poza zasięgiem Zachodnich Cywilizacji. W innych kulturach i cywilizacjach, są 
często  postrzegane,  jako  instrumenty  obcego  mocarstwa,  jako  narzędzia, 
poprzez które narzucają obcą wizję świata.  

27. 

 [213 secs]

 Nawet w Zachodnim Świecie, przewaga pozytywizmu i relatywizmu 

pozwala niektórym krajom narzucić, jako prawny środek zadośćuczynienia, karę 

background image

LAW AND JUSTICE 

 

 4 de 10 

 

śmierci,  podczas  gdy  w  innych  jest  to  zakazane  –  i  uważane  za  okrutne  i 
nieludzkie.  

28. 

 [39  secs]

  SÁNCHEZ-CÁMARA:  “Zdumiewa  mnie  to,  w  jaki  sposób  ludzie, 

którzy obierają stanowiska relatywistów i uważają, iż dobro i zło zależy od tego, 
co społeczne większości myślą, że mogą sobie pozwolić na stwierdzenie, iż kara 
śmierci  jest  sama  w  sobie  niesprawiedliwa.  Pewne  jest  to,  że  w  niektórych 
krajach  gdzie  kara  śmierci  wciąż  jest  praktykowana,  tak  jak  na  przykład  w 
Stanach Zjednoczonych, większość ludzi opowiada się za. Zasada poszanowania 
opinii większości w kwestiach moralnych jest absurdalna  i przeczy sama sobie. 
Prowadzi  to  ostatecznie  do  czystego  relatywizmu.  A  przede  wszystkim,  jaka 
krytyka prawa byłaby trafna, jeśli prawo odzwierciedla opinie większości, która 
jest jednak niesprawiedliwa?” 

29. 

 [7  secs]

  Rzeczywistością  jest  jednak  to,  że  w  wielu  krajach  na  świecie,  nie 

ważne  czy  to  dla  powodów  praktycznych  czy  ideologicznych,  podstawowe 
prawa człowieka nie są szanowane.  

30. 

 [29  secs]

  JIMÉNEZ  AMBEL:  “Istnieje  świat  deklaracji,  świat  semantyczny 

oraz  świat  rzeczywisty.  Kościół  jest  zainteresowany  przeciwieństwem:  mniej 
deklaracji  a  więcej  zgodności.  Ciekawe  jest  to,  że  we  wszystkich  krajach  na 
świecie,  nawet  w  tych  dyktatorskich,  każde  z  nich  sporządza  raport  dla 
Organizacji  Narodów  Zjednoczonych,  mówiąc,  że  surowo  przestrzegają 
wszystkich Praw Człowieka oraz to, że na ich terytoriach gwarantują aplikację 
karty ONZ.  

31. 

 [20  secs]

  CARNICERO:  “Inwokacja wolności  jest nierozerwalnie związana  z 

kulturą  odpowiedzialności,  z  poczuwania  się  do  odpowiedzialności  za  swoje 
czyny.  Prawa  Człowieka  nie  są  uprzejmym  ustępstwem,  ale  konsekwencjami 
ustawy, w której prawa i obowiązki zgodnie współpracują.  

32. 

 [20  secs]

  MELÉ:  “A  zatem  istnieje  współzależność  pomiędzy  tylko 

obowiązkami a prawami. Społeczne Nauki Kościoła twierdzą, że oba są ze sobą 
powiązane;  na  przykład,  prawo  do  nauki  wymaga,  aby  wszystkie  urządzenia 
zapewnione  przez  społeczeństwo  były  umieszczone  w  służbach  nas 
kształcących.”  

33. 

 [11  secs] 

Nauczania  Kościoła  identyfikują  korzenie  praw  człowieka,  jako 

godność  całego  ludzkiego  życia  –  godność  przyznana  nam  przez  Boga,  który 
przyjął nasza naturę i wyzwolił ją.  

34. 

 [41 secs]

 ALBA: “ Godność człowieka, jego lub jej samego bytu, wymaga, jako 

nieodłączny element jego lub jej dobrego samopoczucia i całkowitego rozwoju, 
oraz  fizycznego  i  duchowego  rozwoju,  rozpoznania  tych  praw.  Znaczy  to,  że 
wszystkie bez wyjątku osoby rodzą się z szeregiem takich praw. Nie mogą być 
one  ustępstwem  udzielonym  przez  państwo,  co  zwykle  występuje  w 
pozytywistycznych  państwach,  które  w  każdym  przypadku  i  w  każdym  czasie 
przyznają  prawa  dla  ciebie  lub  je  zabierają.  Nie,  prawa  istniały  wcześniej,  a 
państwo jest ograniczone do przyznawania i regulowania nich.  

background image

LAW AND JUSTICE 

 

 5 de 10 

 

35. 

 [19  secs]

  Niezbywalne  prawa  nie  są  stworzone  albo  jakoś  wymyślone.  Są  po 

prostu uznane. Często, to uznanie  wymagało walki  – owoc, który doprowadził 
do  takich  historycznych  osiągnieć  jak  zniesienie  niewolnictwa,  uznania  praw 
robotników i akceptacji równouprawnienia kobiet.  

36. 

 [6  secs]

  PALOMA  DURÁN:  “Wierze,  że  był  postęp, oraz  że  ten  postęp  był, 

bez wątpienia, z powodu udziału chrześcijaństwa.” 

37. 

 [21 secs]

  Niektórzy dodali  drugą  i trzecią generację praw  człowieka.  Mogłoby 

to  być  powielane  przez  innych  dla  kaprysu  ideologii  lub  w  interesie  grup 
nacisku.  Jeśli  prawa  nie  opierają  się  na  dobrze  ludzkiej  natury,  niektóre  z  tak 
zwanych praw mogłyby nawet naruszać sama ludzka godność.   

38. 

 [51 secs]

 JIMÉNEZ AMBEL: “Słynne prawa zdrowia prokreacyjnego. Czym 

jest  zdrowie  prokreacyjne?  Czy  obejmuje  aborcję?  Nie,  to  nie  jest  zdrowie 
prokreacyjne.  Musisz  być  bardzo  ostrożny  w  słowach,  ponieważ  eufemizmy, 
czyli  sposób,  w  jaki  pomysły  są  reprezentowane  przez  niektóre  grupy  nacisku, 
które  próbują  ponownie  sformułować  prawa  –  mówią  o  prawach  drugiej  i 
trzeciej generacji…Kościół nie sprzeciwia się rozwojowi by poszukiwać dalej i 
odnajdować  nowe  aspekty,  dzięki  którym  można  utrzymać  sprawiedliwość  dla 
ludzi, ale tylko wtedy, gdy podstawowe prawa są zagwarantowane. Jak możemy 
rozmawiać  o  prawach  do  korzystania  z  nieskażonej,  naturalnej  scenerii,  kiedy 
prawo do życia, prawo do posiadania właściwych wartości odżywczych, prawo 
do  zdrowia  lub  odpowiedniego  mieszkania  a  nawet  do  należytej  ochrony  w 
obliczu nieszczęścia nie są zapewnione?   

39. 

 [21 secs]

 PERONI: “ To w taki sposób stworzyliśmy drugiej i trzeciej generacji 

prawa  –  skonstruowaliśmy  je  zgodnie  z  naszymi  pragnieniami.  Pragnienie 
czegoś  jest  natychmiastowe.    Widać,  że  u  młodzieży  i  dzieci  nie  można 
zaspokoić  pragnień  arbitralnie.  Dlatego  jesteśmy  wychowani,  dlatego 
poprawiamy młodzież i dzieci, które chcą włożyć palec do kontaktu. To znaczy, 
nie wychowujemy  się według tego, co chcemy, ale według tego, kim  jesteśmy 
lub kim powinniśmy być.” 

40. 

 [37  secs]

  OLLERO:  “Prawo,  teoretycznie  powinno  chronić  określone  typy 

postepowania,  ponieważ  są  one  uważane,  jako  sprawiedliwe  i  wartościowe 
społecznie.  Więc, jeśli zaprzestaniemy chronić je, to wtedy staną się bezbronne. 
Nie  ma sensu  mówić:  „  nikt na  sile  nie zmusza  do zawarcia  homoseksualnego 
związku, oraz nikt nie zmusza nikogo do rozwodu”. Dobrze, w takim razie nie 
chronisz  typu  związku,  który  ma  pozytywne  skutki  społeczne,  dlatego  że 
wytwarza  wzorce  zachowań  społecznych,  prowadzi  do  założenia  rodziny  a 
rodzina zwiększa aktywność społeczną, itp.”  

41. 

 [37  secs]

  Prawo  powinno  pomoc  nam  być  tym,  kim  powinniśmy  być.  Nie 

powinno ograniczać się do minimalnego zastosowania z etycznymi standardami. 
Powinno  dążyć  do  zagwarantowania  absolutnie  każdego  żądania  wymaganego 
dla  dobra  publicznego.  Te  wymagania  są  –  naprawdę  –  drugorzędne  w 
porównaniu  z  moralnymi żądaniami. Zawsze  będzie  można dać z siebie więcej 
moralnie,  bo  to  jest  istotnym  przykładem  Chrystusa,  podczas  gdy  proste 
przestrzeganie  prawa  jest  znacznie  łatwiejszym  celem.  Dzisiaj  problemem  jest 

background image

LAW AND JUSTICE 

 

 6 de 10 

 

zamieszanie pomiędzy tym, co jest moralne a co legalne. Wielu wierzy, że to, co 
moralne jest legalne.       

42. 

 [13  secs]

  SÁNCHEZ-CÁMARA:  “  To,  co  doświadczamy  jest  procesem 

wypierania tego, co jest  moralne  na rzecz  tego, co jest legalne.  W dzisiejszych 
czasach  ludzie  myślą,  że  prawo  uosabia  to,  co  jest  słuszne  moralnie,  moralna 
prawda, którą wszyscy musimy się dzielić.”  

43. 

 [22  secs]

  Prawo  ma  pedagogiczna  albo  “normalizująca”  moc.  Służy,  jako 

przewodnik  behawioralny,  co  wiąże  się  z  niebezpieczeństwem  zezwalania  na 
niemoralne zachowanie. Legalizowanie aborcji, na przykład, oznacza dla wielu 
ludzi  synonim  czegoś,  co  jest  legalne  i  zgodne  z  prawem.  A  to  jest  już  tylko 
jeden krok od stworzenia nowego prawa.  

44. 

 [21  secs]

  OLLERO:  “Prawo  odgrywa  rolę  “normalizująca”  vis-à-vis 

społecznego zachowania.  Ludzie  maja tendencje  to uważania, że  to, co normy 
prawne ustanawiają jest dobre i zachowują się stosownie do nich. Jeżeli normy 
prawne staną się skażone to ludzkie zachowanie również, ponieważ ludzie będą 
się  zachowywać  odpowiednio  do  ustalonych  norm.  Będą  działać  wbrew 
naturze.”  

45. 

 [20 secs]

  Z perspektywy świeckiego relatywizmu, moralność jest  sprowadzona 

do sfery prostej, prywatnej etyki, podczas gdy prawo prezentuje etykę publiczna. 
Jest to błędem, ponieważ tylko z moralnego punktu widzenia można sensownie 
określić, które zachowania społeczne maja znaczenie publiczne, a które odnoszą 
się wyłącznie do indywidualnego sumienia.  

46. 

 [28  secs]

  W  tym  przypadku  aborcji,  na  przykład,  alternatywą  nie  będzie  jakiś 

rodzaj walki pomiędzy osobistą etyką - która odrzuca aborcję – a jakimś innym 
rodzajem  publicznej  etyki,  która  to  uznaje.  Pytaniem  jest,  czy  powinniśmy 
sprywatyzować  nienarodzonych  –  pozwalając  potencjalnej  osobie  żyć  lub  nie? 
Czy  jest  to  po  prostu  kwestia  prawna  zarzucająca  niezaprzeczalnie  ważne 
znaczenie  społeczne?  Jeśli  to  ostatnie  jest  prawdziwe,  a  jest,  to  zasługuje  na 
ochronę,  prawną  ochronę.  Bo  tylko  od  założenia,  co  jest  dobre  może  to  być 
właśnie skonstruowane, np. prawo samo w sobie  

47. 

[25  secs]

  Przejrzyste  zrozumienie  pojęcia,  co  jest  naprawdę  dobre,  pozwala  na 

wyznaczenie  granic  pomiędzy  tym,  co  jest  dobre  a  innymi  rzeczami,  –  do 
których mamy pełne prawo – lub pewne zachowania, które zasługują nie więcej 
niż  na  tolerancję.  Nie  mamy  prawa  do  czegoś  tylko,  dlatego,  że  nie  jest 
zabronione.  Nie  mamy  „prawa  do  śmierci”,  nawet,  gdy  samobójstwo  czy 
eutanazja  nie  są  nielegalne.  Mamy  tylko  prawa  odnoszące  się  do  tego  co  jest 
sprawiedliwe.  

48. 

 [1 secs]

 Czym jest a czym nie jest tolerancja? 

49. 

[16  secs]

  OLLERO:  “Tolerancja  a  uznanie  praw  są  sprzecznymi  pojęciami. 

Ponieważ prawa maja wiele do czynienia ze sprawiedliwością, a nie z tolerancją. 
Sprawiedliwość daje komuś coś, co należy do niego, natomiast, gdy tolerancja 
daje komuś coś, co nie należy do niego, i której nie mam powodu mu dać.” 

background image

LAW AND JUSTICE 

 

 7 de 10 

 

50. 

 [18 secs]

 Tolerancja nie jest oznacznikiem legalności. To, co nie jest pozytywne 

jest  tolerowane  czy  to  w  celu  uniknięcia  większego  zła  lub  w  celu  ochrony 
godności zainteresowanej strony. Nigdy jednak nie może zaszkodzić wspólnemu 
dobru. Autentyczna tolerancja tym samym odrzuca cały relatywizm.  

51. 

 [32 secs]

  PALOMA DURÁN:  “ Kiedy  ludzie rozmawiają o tolerancji,  myślą, 

że oznacza to wszystko co jest dopuszczalne.  Wierzę, że  musimy pamiętać,  iż 
istnieją  dobre  i  złe  rzeczy.  Są  zachowania,  które  regulowane  krzywdzą  osobę, 
podczas gdy inne również regulowane działają na korzyść innych. Na przykład, 
w  niektórych  krajach  mówi  się,  że  kradzież  jest  dobra,  co  nie  czyni 
społeczeństwa  bardziej  sprawiedliwego  czy  humanitarnego,  ponieważ  nie 
szanuje się tam podstawowej ludzkiej natury.  Gdy kraj reguluje eutanazję to nie 
czyni ludzi bardziej ludzkimi, – ale robi im niedźwiedzią przysługę.   

52. 

 [20 secs]

 Uznając prawo niesprawiedliwego postepowania nie jest tolerancją. A 

ci, którzy potępiają nie są nietolerancyjni. Żadna tolerancja nie rozpoznaje tych, 
co są zgodni ze sprawiedliwością.  Niewskazane dla państwa byłoby powiedzieć 
na przykład, że toleruje kościół.  Tak samo jak również  niewłaściwe byłoby  by 
dla chrześcijan powiedzieć, że „tolerują” osoby innej rasy.  

53. 

 [10 secs]

  LUIS SUÁREZ.  “Tolerancja…  Jeden  toleruje to, co drugi  uważa za 

złe.. Nie jestem tolerancyjny wobec Żydów – kocham ich, kocham ich bardzo.” 

54. 

 [6  secs]

  Pewien  politycznie-poprawny  relatywizm  odwraca  te  warunki  i 

przechwala się na temat tolerancji, co jest dobre.  

55. 

 [27  secs]

  PERONI:  “Tak,  więc,  tolerancja,  jako  cnota  jest  czasami  błędnym 

przekonaniem.  I  wiele  razy,  to,  co  nas  zwodzi  to  totalitaryzm  stanowiący  tego 
podstawę; to znaczy, nie rozpoznaje ani dobra ani żadnej prawdy…akceptuję, że 
współżyjemy  w  sposób  pokojowy  i  oparty  na  konsensusie,  przestrzegając 
minimalnych  etycznych  wskazówek.  Ale  uważaj,  ponieważ  gdy  tylko 
wybierzesz jakąś tożsamość lub inną dla pewnych kryteriów lub przekonań, nie 
mam zamiaru jej tolerować. To właśnie nazywa się śmiercią cywilną.” 

56. 

 [30  secs]

  COMPTE:  “I  mogą  być  w  większości,  tworząc  konsensus 

większościowy lub ideologie mówiące nam, co możemy powiedzieć, a zatem co 
jest prawidłowe w sferze politycznej.  Z tego powodu, rozbieżność oraz różnica 
zdań  nie  jest  tolerowane,  nawet  wolność  przekonań  w  głębi  duszy  nie  jest 
tolerowana.  Wierzę,  że  jest  to  jedno  z  największych  zagrożeń  czy 
niebezpieczeństw  dla  społeczeństwa,  gdzie  polityczna  poprawność  dominuje: 
Absolutna  nietolerancja  wolności  religijnej  idzie  łeb  w  łeb  z  wolnością 
sumienia.” 

57. VISCHER: Staliśmy  się  tak  wyczuleni  na  nietolerancyjność,  że  trudno  nawet 

jest nawet omawiać te skomplikowane kwestie. Więc, na moich zajęciach, kiedy 
to pytam studentów o etykę i tym podobne kwestie, maja oni problemy by o tym 
rozmawiać,  ponieważ  boja  się,  że  zostaną  dostrzeżeni  jako  krytyczni  lub 
nietolerancyjni.    

58. 

[19  secs]

  W  jaki  sposób  można  uniknąć  rozpowszechnienia  niesprawiedliwych 

ustaw 

prawnych? 

Używając  uzasadnionych  programów  medialnych. 

background image

LAW AND JUSTICE 

 

 8 de 10 

 

Interweniując  w  kulturalną  debatę  już  na  samym  początku,  poprzez 
przyczynianie się do tworzenia pełnej szacunku opinii publicznej na temat tego, 
co  jest  wymagane  dla  wspólnego  dobra.  Używając  wolność  słowa,  wolność 
zrzeszania się i wolność do protestu. Proponując alternatywne rozwiązania.  

59. 

 [21  secs] 

Jeśli,  pomimo  wszystkiego,  niesprawiedliwe  prawo  zostanie 

uchwalone  lub  prawo  przeczące  naturze,  to  nie  znaczy,  że  bitwa  została 
przegrana. Powinno to zostać poddane wątpliwości. W jakimkolwiek przypadku, 
czego  należy  koniecznie  uniknąć  to  utrwalenia  norm  poprzez  zachęcanie  do 
społecznej  i  legalnej  debaty.  Legalni  eksperci  mają  wyjątkową 
odpowiedzialność w takim przypadku.  

60. 

 [14 secs]

 DEL MORAL: “Autentyczni prawni profesjonaliści nie mogą tak po 

prostu  zrzec  się  obowiązku  do  udzielenia  odpowiedzi  na  pytanie  czy  prawa, 
jakimi  się  posługują  są  sprawiedliwe  czy  nie.  Musza  zachować  krytyczna 
postawę vis-à-vis prawa pozytywnego.” 

61. 

 [27  secs]

  Ze  swojej  strony  obywatele  są  moralnie  zobowiązani  do  nie 

przestrzegania,  tak  dalece  jak  to tylko  możliwe,  niesprawiedliwych  norm.  Jest 
prawdą,  że  zasady  te  miałyby  nadal  być  uznawane  za  oficjalne  prawo,  ale  złe 
prawo,  nie  służyłoby  ich  wspólnemu  dobru.  Święty  Tomasz  uważał 
niesprawiedliwe prawo za legalną korupcje. Nie tylko było by to niemoralne, ale 
również prawnie wadliwe oraz pociągające za sobą wysokie koszty społeczne.  

62. 

 [24  secs]

  MELÉ:  “Jeżeli  prawo  jest  niesprawiedliwe  i  zmusza  nas 

przestrzegania, cóż, jeden  musi  się sprzeciwić, z  tej prostej przyczyny, że  nikt 
nie  może  być zobowiązany do popełniania  niegodziwych  czynów. Jakkolwiek, 
jeżeli  prawo  jest sprawiedliwe,  musi  być szanowane  tak  jakby  było  moralnym 
obowiązkiem,  ponieważ  jest etyczna dokładnością. Kościół zawsze nauczał, że 
przestrzeganie praw jest sumiennym obowiązkiem.” 

63. 

[12  secs]

  Odmówienie  współpracy  ze  złem  jest  prawem  i  moralnym 

obowiązkiem.  Jednym  ze  sposobów  jest  sprzeciw  sumienia.  Składa  się  to  z 
prośby  o  wyjątkowe  traktowanie  by  nie  zastosować  się  do  niesprawiedliwej 
normy.  

64. 

 [13 secs]

  Król  belgijski  Baldwin  zaprezentował  bohaterski przykład sprzeciwu 

moralnego, kiedy to odmówił podpisania prawa o aborcji. Postawił swój prestiż i 
koronę na linii tak, aby nie poprzeć czegoś, co uważał za niesprawiedliwe.   

65. 

 [13  secs]

  DEL  MORAL:  “Sprzeciw  moralny  jest  ziarnem  moralizacji  prawa. 

Przyznając, że moralizacja prawa zachęca społeczeństwo by działać więcej dla 
motywów moralnych aniżeli motywów dla czystej wygody.” 

66. 

 [17  secs]

  Szacunek  dla  sprzeciwu  moralnego,  z  pewnymi  gwarancjami,  aby 

zapewnić  jego  prawdziwość,  stoi  dziś,  jako  pewnego  rodzaju  godło  prawa 
demokratycznego państwa. Niestety, presji wykonywania prawa  sprzeciwu  jest 
wiele,  przede  wszystkim  w  niektórych  przypadkach  z  udziałem  lekarzy, 
pielęgniarek czy aptekarzy.  

background image

LAW AND JUSTICE 

 

 9 de 10 

 

67. 

 [6 secs]

  Tak, więc  jak  mamy rozumieć, że prawo do moralnego sprzeciwu  nie 

jest  szanowane  w  niektórych  krajach,  które  formalnie  uznają  to  w  swoich 
konstytucjach? 

68. 

 [15 secs]

 J. A. FERNÁNDEZ: “Być może źródłem tego wszystkiego jest to, że 

sprzeciw  moralny  jest  publicznym  apelem  do  sumienia  wszystkich  innych 
obywateli. I to może  być  jedyna rzecz, której  nie potrafią tolerować,  – że  inni 
ludzie otwarcie wyrażają swoje własne sumienie.”     

69. 

 [9  secs]

  DEL  MORAL:  “Oczywiście,  rozporządzenie  władz,  które  zabrania 

uchylania  we  wszystkich  bez  wyjątku  przypadkach  byłoby  ustawą  podpartą 
totalitaryzmem.” 

70. 

[6 secs]

 Jeżeli prośba o uchylenie nie została przyznana, to nie ma nic innego jak 

stanowcze, alternatywne – obywatelskie nieposłuszeństwo.  

71. 

 [17  secs]

  DEL  MORAL:  “Na  początku  wielu  postępów  w  historii  prawa 

doszło  do  obywatelskiego  nieposłuszeństwa.  Te  ruchy  nieposłuszeństwa 
obywatelskiego wywołały zmiany prawa pozytywnego, zbliżając je bardziej do 
pojęcia sprawiedliwości, czyniąc je bardziej sprawiedliwym.” 

72. 

 [21  secs]

  OLLERO:  “Składa  się  to  nie  z  nieprzestrzeganych  norm,  lecz  z 

nieprzestrzegania  ich  w  sposób,  który  prowadzi  do  ich  stosowania,  a  zatem 
karze  nas.  A  więc  jesteśmy  postrzegani,  jako  pewnego  rodzaju  męczennicy 
cywilni,  a  to  męczennictwo  powoduje  moralne  drżenia  w  społeczeństwie, 
powodując reakcje wśród tych, którzy maja władze, ponieważ szybko orientują 
się, że nie będzie łatwo by tą władze utrzymać.” 

73. 

 [13  secs]

  Oczywiście  najbardziej  znanym  przykładem  obywatelskiego 

nieposłuszeństwa jest ten z Mahatma Gandhi. Obronił on indyjska niezależność 
od Imperium brytyjskiego poprzez ściśle pokojowy sposób. I osiągnął to.   

74. 

 [11  secs]

  Kiedy  niesprawiedliwe  prawo  zostanie  uchwalone,  obywatelskie 

nieposłuszeństwo  może  pomóc  w  uniknięciu  tego,  że  problem  został 
pogrzebany, oraz że pewne zachowania odrzuconych przez społeczeństwo stają 
się dopuszczalne.  

75. 

 [13 secs]

 Prawo nie jest narzucone, w ostatecznym sensie, przez tych, którzy je 

ustanawiają.  Raczej  jest  to  czynione  w  sposób  pozytywny  –  dzień  w  dzień  – 
przez tych, którzy je interpretują i stosują. Dodatkowo jest kształtowane poprzez 
zachowania społeczne, które mogą być zarówno pozytywne…lub nie.    

76. 

 [31 secs]

 Oprócz obywatelskiego nieposłuszeństwa, istnieje również tzw. prawo 

oporu  – uciekanie się do przemocy  wobec tyranii władzy.  Kościół uważa to za 
ekstremalny  środek.  Jest  to  tylko  wtedy  uzasadnione,  kiedy  żadna  inna  opcja 
ratunku nie jest w stanie efektownie zakończyć wyraźnej i długotrwałej tyranii 
na  zagraża  podstawowym  prawom  jednostki,  co stanowi  realne  zagrożenie  dla 
dobra  publicznego  danego  kraju  lub  narodu.  Jakkolwiek,  tylko  raz  wszystkie 
poprzednie regresy okazały się nieskuteczne.  

77. 

 [3 secs] 

Czy bierny opór zawsze jest preferowaną opcją? 

background image

LAW AND JUSTICE 

 

 10 de 10 

 

78. 

 [19  secs]

  Pozytywizm  podpiera  się  sam  pewnego  rodzaju  staroświeckim 

determinizmem.  Jeśli  człowiek  nie  byłby  wolny,  a  jego  istnienie  zależne  od 
okoliczności to, w jaki sposób mógłby być odpowiedzialny za swoje czyny?  W 
ostatecznym  rozrachunku,  to  jest  wolna  wola  –  dana  człowiekowi  przez  Boga, 
która decyduje o ludzkim działaniu.  

79. 

[20  secs]

  ALBA:  “Ludzka  wolność,  podobnie  jak  i  ludzkie  istnienie  jest  w 

samym  sumieniu  człowieka  i  jest  praktycznie  fundamentem  prawa  karnego  i 
każdego  prawa  w  ogóle.  Jeśli  nie  ma  wolności  to  nie  ma  odpowiedzialności. 
Pojęcia  zasługi  i  kary  nad  tym,  co  jest  sprawiedliwe  i  niesprawiedliwe, 
uporządkowanie i w nieładzie, zanikają.” 

80. 

 [6  secs]

  JIMÉNEZ  AMBEL:  “Jeśli  nie  ma  wolności  to  nie  ma 

sprawiedliwości. Ten wielki wkład chrześcijaństwa ma dopiero zostać poznany.”  

81. 

 [20  secs]

  Człowiek  jest  odpowiedzialny  za  swoje  czyny,  ponieważ  Bóg 

stworzył  go  by  kochać.  To  jest  korzeniem  jego  godności.  A  jeśli  ta  koncepcja 
miałby  nasycić  prawa  i  instytucje  wymiarów  sprawiedliwości  wszystkich 
krajów,  długo  oczekiwana  idea  sprawiedliwości  byłaby  w  zasięgu  ręki 
ludzkości.  

KONIEC