Harry Keogh

i inni dziwni bohaterowie

brian lumley

Tłumaczenie: Katarzyna Płaza Stefan Baranowski

WSTĘP

W ciągu wielu lat powołałem do życia kilku dziwnych bohaterów moich opowieści 

typu horror, fantasy czy science-fiction. Spójrzmy prawdzie w oczy: w większości 

opowiadań lub powieści tych trzech rodzajów występuje przynajmniej jeden taki 
bohater. Robert E. Howard stworzył całą galerię takich postaci, ale większość z nich 

Conan zepchnął na drugi plan; Jack Vance w powieściach z cyklu Dying Earth wymyślił 
zapewne najdziwniejszego i najbardziej lubianego bohatera imieniem Sprytny Cugel; 

nawet H.P. Lovecraft - stary dżentelmen z Providence, Rhode Island, który nie był 
specjalnie znany z brawurowych opowiadań - też miał swego ulubieńca, mimo że 

Randolph Carter kilkakrotnie był bliski przegranej.

Jednakże nie jest tak, że występujący tutaj bohaterowie to koniecznie ulubione 

postacie z moich własnych książek (lubię ich wszystkich... jakże można się wyrzec 
własnych dzieci!). Ale te opowiadania są albo zupełnie nowe albo też dotychczas nie 

zostały opublikowane w Ameryce. Opowiadania z Krainy Snów nie zostały włączone do 
cyklu Bohater snów, ponieważ były stosunkowo świeże, kiedy opublikowano pierwsze 

cztery pozycje tego cyklu i nie pasowałyby do zbioru opowiadań i noweli zatytułowanego 
Zamrożony na Aranie. Ale tutaj pasują doskonale. Opowiadania z cyklu Tytus Crow - w 

tym jego pochodzenie i pierwsze spotkanie z siłami zła - były jedynie dostępne w ładnej 
niskonakładowej książeczce oraz w zbiorze opowiadań wydanych w Anglii. Istnieje 

jeszcze kilka opowiadań z tego cyklu, ale zamieszczone tutaj należą do moich 
ulubionych, przynajmniej jeśli chodzi o wyczyny ich bohatera.

Co się zaś tyczy Harry'ego Keogha, tytułowego Nekroskopa, niedawno podczas 

rozmowy telefonicznej z moim amerykańskim przyjacielem i wydawcą, Tomem Doherty, 

pojawił się temat Nekroskopa, kiedy Tom wymienił Stracone lata, powieść, która w 
zamierzeniu obejmowała długi okres bezczynności w życiu Harry'ego Keogha. Ale Tom 

zwrócił uwagę, jak wielu innych przed nim, na dziurę w chronologii wydarzeń. Nie 
wyjaśniłem dotychczas, co się z nim działo w owym czasie. Czy Nekroskop po prostu nic 

nie robił w okresie między Straconymi latami a Źródłem?

I to uruchomiło cały proces. Wciąż miałem trochę notatek z poprzednich lat, kiedy 

pracowałem nad książkami z tej serii: luźne akapity, zapisane na kawałkach papieru, 
dosłownie kilka, na ogół nie dających się odcyfrować słów; jedenaście poplamionych 

kawą, pogniecionych stron maszynopisu; krótki i niekompletny epizod, który wtedy 
nigdzie nie pasował... i to wszystko. Pamiętałem wszystkie opowiadania, które 

rozbudowałem do dłuższych powieści. Jak historia Gniewicy w Braciach krwi i opowieść 
o biednej Cyntii w Ostatnim zamczysku. I zrozumiałem, że nie ma żadnego powodu, aby 

Nekroskopowi koniecznie poświęcić powieść; Harry mógł równie dobrze pojawiać się w 
opowiadaniach i nowelach, jak w grubych książkach. I Tom Doherty miał rację: w 

chronologii wydarzeń rzeczywiście była dziura.

Krótko mówiąc, z rozmaitych fragmentów ulepiłem dwie nowele, Martwy Eddy i 

Sny dinozaurów, a jedenaście poplamionych kawą stron przepisałem, rozbudowałem i 
nadałem kształt krótkiego epizodu umieszczonego w Krainie Gwiazd, w świecie 

wampirów. (Powód, dla którego Wskrzeszenie nie pojawiło się w Roznosicielu, który 
miał początkowo stanowić jego „miejsce przeznaczenia", jest taki, że w owym czasie, 

trzynaście lat temu, uważałem, że ów mroczny epizod jest podobny do tego, który 
pojawia się pod koniec Źródła. Nie wiem, dlaczego tak myślałem, teraz bowiem widzę, że 

te dwie historie są całkowicie różne.)

I jeszcze jedno. Harry Keogh, jak wielu innych dziwnych bohaterów, których wyczyny 

śledziliśmy, był piekielnie skutecznym łowcą wampirów. Jednak jak widać z opowiadań 
zamieszczonych w tym tomie, bitwy, jakie toczył Nekroskop, nie ograniczały się do 

niemartwych; często miał także do czynienia z żywymi, brutalnymi wrogami.

Niezależnie od waszych upodobań - czy wolicie żywych, martwych czy też 

niemartwych - ludzie i stworzenia w opowiadaniach, które będziecie czytać, są fikcyjne. 
To oczywiste, ale nie zapominajmy, że na świecie istnieją potwory i to bardzo 

rzeczywiste, okropne potwory, a te, które powinny budzić nasz szczególny niepokój, to 
takie, których widocznie nie obchodzi, czy są żywe, czy martwe!

I dziwna rzecz - a może i nie, biorąc pod uwagę to, co wydarzyło się w Nowym Jorku - 

mnie też nie...

Brian Lumley 

Torquay, Devon, Anglia 

Marzec 2002

HARRY KEOGH

Martwy Eddy

Niekiedy Harry czuł, że stracił mnóstwo czasu, całe lata. Nie był w stanie powiedzieć, 

jak ani gdzie przepadły, ale co jakiś czas miał to paranoiczne wrażenie - jakiś nerwowy 
niepokój - że powinien spróbować nadrobić ów stracony czas, schwytać minuty, godziny 

i dni, zanim umkną mu całkowicie. Kiedy indziej znów, co było znacznie bardziej 
racjonalne pomimo szczególnych kolei jego życia (albo może dzięki nim właśnie), po 

prostu kładł to na karb tego, że jego młody umysł zamieszkuje w nieco starszym ciele. Co 
oczywiście oznaczało, że naprawdę stracił mnóstwo czasu oraz że został pozbawiony 

kilku lat, które jego obecne ciało przeżyło bez niego... ale to już zupełnie inna historia.

A czasami, kiedy ogarniało go to paranoiczne wrażenie - dręczące uczucie, że coś 

przegapił, że sprawy przemknęły gdzieś obok niezauważone - wtedy dostawał kopa i 

zaczynał działać w przypływie gorączkowej aktywności, rozsadzała go szalona energia, 

gdy podejmował daremną próbę nadrobienia straconego czasu.

Stary dom Harry'ego nad rzeką miał stać się „ofiarą" jednego z owych napadów szału. 

Postanowił zrobić porządek na poddaszu i wszystkie stoczone przez korniki połamane 
graty, które się tam znajdowały, cisnąć do ogniska roznieconego w ogrodzie. Tylko że ten 

plan nie całkiem się powiódł. Ponieważ w cieniu krokwi, pod zakurzonym, zasnutym 
pajęczynami okapem, znalazł pieniądze.

Ale są pieniądze i PIENIĄDZE! A to były pieniądze tego drugiego rodzaju. Było ich 

mnóstwo, dosłownie „ukryty skarb". Tylko takie było wytłumaczenie, bo mimo że było to 

jego poddasze, Harry wiedział, że ich tam nie umieścił... a może jednak?

A mimo to, jakby w zgodzie z nie do końca uformowaną teorią utraconego czasu i 

zapomnianych - a może wymazanych z pamięci? - zdarzeń, to odkrycie poruszyło coś w 
jego pamięci... aczkolwiek wrażenie to szybko się zatarło, wyparte przez zaskoczenie 

samym rozmiarem odkrycia, jak dotąd nieznaną wartością tego „łupu". Bo taki skarb z 
pewnością musiał być czyimś nieuczciwie zdobytym łupem, w przeciwnym razie 

dlaczego został ukryty? (No i dlaczego na jego poddaszu).

Wielkie pliki funtów, dolarów i niemieckich marek, wszystkie o wysokim nominale, 

niedbale i na chybił trafił upchane w dwóch zjedzonych przez mole poszewkach, 
przypominały stary papier pakunkowy, bo to był w końcu tylko papier!

Ale w tej samej ciemnej wnęce pod okapem, w dwóch ciężkich, zaszytych workach z 

grubego płótna... co u licha...? Dublony?

Nie, to nie był skarb piratów - na poddaszu Nekroskopa nie było żadnego 

hiszpańskiego złota - niemniej jednak było to złoto. A każda moneta ważyła uncję! Złoto 

z Południowej Afryki: krugerrandy! Światło poranka przedostające się przez szczelinę w 
miejscu, gdzie oderwała się dachówka, sprawiło, że dwa wielkie stosy zapłonęły 

wspaniałym ogniem, kiedy Harry wysypał zawartość worków na spaczone ze starości 
deski podłogi.

Na ułamek sekundy, na jedno okamgnienie, przed oczyma jego dziwnie opornej 

pamięci pojawiła się taka scena:

Ogromny, rozległy dom lub forteca, otoczona murem wiejska rezydencja czy może  

dwór wznoszący się na krawędzi wąwozu. Ale dwór? Chyba nie! Jak mógł pomyśleć o  

takiej nazwie dla tego skazanego na zagładę miejsca? To budzące grozę gmaszysko -  
to zamczysko, w którym zdawały się rodzić złowieszcze zamiary wobec jakiejś obcej  

krainy, promieniujące do naszego świata - czy była to siedziba jakiejś osoby  

duchownej?

I to było wszystko. W następnej chwili wszystko znikło; obraz rozpłynął się i sczezł - 

podobnie jak myśli, które wywołał - jak nazwa na końcu języka, która oddala się gdzieś w 
nieskończoność, im bardziej staramy się ją przypomnieć. I Harry był sam ze swym 

„łupem", szeleszczącym papierem i połyskującymi monetami... i z rozdziawionymi 
ustami.

A te monety, musiało ich być z pięćset! I pomimo wszystkich dziwów i okropieństw 

życia Harry'ego oraz tego, że na całym świecie nie było prawie niczego, co mogłoby nim 

naprawdę wstrząsnąć, był jak ogłuszony - w istocie zastanawiał się, czy nie śni - kiedy 
zagłębiał palce w jednym z tych stosów i powoli je wyciągał, patrząc, jak całe to złoto, 

przypominając jeden wielki samorodek, płonie żółtym ogniem jak żarzące się węgle w 
palenisku...

Nekroskop nigdy nie był bogaty. Zarobił trochę pieniędzy na tym, co teraz nazywał 

„czasem duchów", ale to było wszystko. A mimo to teraz, przeprowadziwszy parę 

szybkich obliczeń, okazało się, że jest bogaty, że ma prawie dwa miliony funtów 
szterlingów! Jeśli chodzi o to, co uczyni z taką kupą pieniędzy: nie będzie żadnego 

problemu. Zostaną wykorzystane na sfinansowanie jego nieprzerwanych poszukiwań, 
opłacą wszystkich ludzi, których zaangażował do szukania swojej żony i dziecka.

Ale to także jest zupełnie inna historia...

Niedaleko od domu, w dole rzeki, w trawiastym zakolu, gdzie woda była głęboka i 

stała prawie nieruchomo, i tylko sporadyczne zawirowania dowodziły płynącego prądu, 

Harry siedział, dyndając nogami nad krawędzią, i rozmawiał ze swoją matką. 
Spoczywała gdzieś tam, pod powierzchnią wody, czy raczej leżało tam to, co z niej 

pozostało.

Ta ostatnia myśl niezbyt niepokoiła Nekroskopa, pamiętał ją bowiem taką, jaka była - 

widział ją oczyma dziecka, jakim był wówczas - i taką pozostała. Tak właśnie pozostają 
matki w naszej pamięci, kiedy ich już nie ma.

W każdym razie rozmawiali ze sobą i Harry oczywiście wspomniał o pieniądzach.
- Pieniądze? - powtórzyła. - Pod okapem? - (Harry niemalże widział, jak unosi brwi). 

- Nic o tym nie wiem, synu.

- W rzeczywistości - powiedział - nie spodziewałem się, że będziesz coś o tym 

wiedziała. Banknoty są szeleszczące, zupełnie nowe. A monety zostały wybite zaledwie 

dziesięć lat temu, hm, to znaczy licząc od twego czasu. Nie, powodem, dla którego o tym 

wspomniałem, jest to, że może mogłabyś o to popytać członków Ogromnej Większości, 
przekonać się, czy coś wiedzą na ten temat.

- Jedynym, który przychodzi mi na myśl i który mógłby coś wiedzieć... — zaczęła 

mówić, po czym przerwała i podjęła na nowo - ale on nie ma już zbyt wiele do 

powiedzenia. W rzeczywistości już od dawna nie wyczuwam jego obecności i myślę, że  
teraz już całkowicie odszedł, „oddalił się", jeśli tak można powiedzieć. Viktor nie miał  

tutaj żadnych przyjaciół i na pewno nie podobało mu się, że jest tak blisko mnie!

Harry wiedział, kogo miała na myśli: jego ojczyma, Viktora Shushkina, człowieka, 

który ją zamordował i wepchnął jej ciało pod lód, gdy rzeka była zamarznięta; 
Nekroskop był wtedy zaledwie dzieckiem. Za tę zbrodnię ten rosyjski szpieg zapłacił 

kilka lat temu - zapłacił z nawiązką, kiedy umierał śmiercią tak upiorną i makabryczną, 
jak sobie tylko można wyobrazić - a mimo to Nekroskop wciąż nienawidził nawet jego 

wspomnienia.

- Nie - odparł, starając się, żeby nie zabrzmiało to jak warknięcie - nie sądzę, aby to 

były jego pieniądze. Czas się zgadza, ale ostatnim razem, kiedy widziałam Shushkina - 
tej nocy, gdy próbował mnie zabić, a ty, hm, postanowiłaś interweniować - sprawiał 

wrażenie, że jest spłukany. Przypuszczam, że pieniądze już wtedy mogły znajdować się 
na poddaszu, ale gdyby Shushkin o nich wiedział, jestem pewien, że by z nich korzystał.

Teraz matka Harry'ego wyczuła w nim nerwowe zaniepokojenie i zrozumiała jego 

źródło: wciąż starał się pojąć, gdzie przepadł cały ten czas. Zakładając, że pieniądze na 

poddaszu znalazły się tam w ciągu owych straconych lat - że umieścił je tam on sam - 
zrozumiała też, że czas zmienić temat. Były zdarzenia, których Harry nigdy nie będzie w 

stanie sobie przypomnieć, choćby nie wiem jak się starał, i cieszyłaby się, gdyby w ogóle 
się nie starał.

Dlatego, z pozornie niewinnym wzruszeniem bezcielesnych ramion, powiedziała:
- Tak czy owak, dlaczego się tym przejmujesz? Chodzi mi o to, że skoro nagle stałeś  

się zamożny, czyż to nie uczyni twego życia znacznie łatwiejszym?

- Co? - powiedział Harry, który popadł w zadumę, czy raczej w rodzaj ponurego, 

głębokiego zamyślenia, kiedy przypomniał sobie wydarzenia owej pamiętnej nocy, gdy 
jego ojczym pogrążył się w mule i wodorostach, pośród kości - kości jego ukochanej 

matki - i spoczął na dnie, aby już nigdy nie wypłynąć na powierzchnię. Ale teraz jej 
pytanie wydobyło go z tych rozmyślań, przywołując do teraźniejszości.

Co takiego mówiła? - zastanawiał się, odganiając od siebie mroczne wspomnienia. - 

Coś o łatwiejszym życiu?

- Czas, żebyś się trochę zabawił, Harry! - powiedziała. - Czas, żebyś zapomniał o 

przeszłości i zaczął myśleć o przyszłości. Ci z nas, którzy nie mają przed sobą żadnej  
przyszłości - niezliczeni zmarli - nie mogą się oprzeć myśli, że tracisz czas. Życie nie  

jest koszmarem, synu. Wystarczy czasu, żeby, hm...

- Później?

- Tak, później - powiedziała matka z westchnieniem. - Bo wszyscy, prędzej czy 

później, skończymy właśnie tutaj. A teraz jest czas, abyś żył.

I wtedy postanowił zapomnieć o utraconej przeszłości, zapomnieć o tym, czego nie 

mógł sobie przypomnieć, i znów zacząć żyć. To znaczy jeśli jego poszukiwania na to 

pozwolą...

Później, w salonie, prawie nie zdając sobie sprawy z programu podróżniczego 

nadawanego w telewizji i od czasu do czasu mrugając ze zdumieniem na widok małej 

kupki lśniącego złota na stojącym obok stoliku, Nekroskop w roztargnieniu przerzucał 
plik pięćdziesięciofuntowych banknotów. Realność jego odkrycia - perspektywy, jakie się 

przed nim otwierały - zaczynała teraz do niego docierać. A jeśli chodzi o jego pierwotny 
plan, ażeby wykorzystać pieniądze do sfinansowania poszukiwań, opłacając licznych 

prywatnych detektywów na całym świecie, och, spokojnie na to wystarczy i na mnóstwo 
innych rzeczy także.

Faktycznie matka miała zupełną rację: od tej chwili, przynajmniej jeśli chodzi o 

pieniądze, Harry mógł robić wszystko, na co miał ochotę. Oczywiście nie było wielu 

takich rzeczy, których Harry nie mógł zrobić przed owym nieoczekiwanym przypływem 
gotówki, ale będąc uosobieniem uczciwości i nie chcąc wykorzystywać swych 

metafizycznych zdolności poza granicami prawa - czy też poza granicami tego, co on sam 
uważał za etyczne - musiał doznawać tych samych ograniczeń co każdy inny uczciwy 

człowiek.

Na przykład mógł łatwo obrabować bank - a nawet Fort Knox, gdyby zapragnął - ale 

nie uczynił tego, ponieważ nie był złodziejem. Podobnie, pomimo tego, że uśmiercił 
wielu ludzi i potworów, nigdy nie uważał się za mordercę. I mimo że rozmawiał ze 

zmarłymi, z członkami Ogromnej Większości, z pewnością nie był nekromantą!

W jego własnej ocenie różnica polegała na podejściu, na sposobie postrzegania i 

postępowania; była to sprawa pokory, przyzwoitości i etyki.

A te nowo odkryte pieniądze: to były brudne pieniądze, był tego pewien, wiedział to, 

nie wiadomo skąd. Ale teraz, na mocy jakiegoś nieznanego mu mechanizmu, znalazły się 
w jego rękach. Z pewnością musiały zostać skradzione, ale przez kogo i z jakiego 

powodu, nie wiadomo. Wiedział tylko, że może je wykorzystać, a jeśli wykorzysta je 
dobrze... tym lepiej! W końcu to było właściwe i słuszne...

Ale równocześnie wiedział, że matka też miała rację. Gdyby miał wykorzystać drobną 

część tych pieniędzy dla własnej przyjemności, no cóż, nikomu nie stanie się krzywda. 

Żadna krzywda. Ponieważ w swym dotychczasowym życiu na pewno nie zaznał zbyt 
wielu przyjemności...

Uwagę Harry'ego przyciągnęły jasne światła.
Na zewnątrz, za oszklonymi drzwiami patia, niebo nagle przesłoniły nietypowe o tej 

porze roku chmury, które sprawiły, że zaniedbany ogród pokrył się mdłą szarą zielenią. 
Daleka błyskawica rozświetliła mgliste zarysy szkockich wzgórz i po chwili rozległo się 

dudnienie odległego grzmotu.

Nagły mrok sprawił, że obrazy poruszające się na ekranie telewizora pojaśniały. Bo to 

nie błyskawica przyciągnęła spojrzenie Harry'ego, lecz migocące barwy milionów 
żarówek i neonów, które utworzyły w rogu pokoju ruchome obrazy, a te zaczęły żyć 

elektrycznym życiem.

„Flamingo Hilton" głosił jeden z napisów, świecący na różowo na dachu wielkiego, 

rzęsiście oświetlonego hotelu. Następnie kamera zanurkowała w dół, w stronę wejścia, 
ukazując ten sam napis nad niezwykłą fasadą w kształcie egzotycznego kulistego owocu, 

kwiatu czy może płomienia, całego w różu, złocie i oraniu.

Harry wlepił oczy w ekran i szukał po omacku pilota, żeby wyregulować przytłumiony 

dźwięk, tak aby stał się słyszalny, i usłyszeć parę ostatnich zdań komentarza:

„I to właśnie, moi drodzy, jest Las Vegas - zwane czasem Krainą Iluzji albo Miastem 

Grzechu - największy raj hazardzistów i oaza na pustyni Nevada. Ale zanim powiemy do 
widzenia, spójrzmy po raz ostatni na wieczorny krajobraz miasta. A oto ostatnia myśl na 

pożegnanie z tymi jasnymi światłami i długonogimi tancerkami...

Czyż nie chcielibyście mieć zniżek na pobyt w fantastycznym Las Vegas?

Miło nam było was gościć. Żegna się z państwem Joe Frazell z Travel 

Extravaganza"...

Kamera robi panoramiczne ujęcie oceanu kolorowych świateł, po czym zatrzymuje 

się na Frazellu w stroju Elvisa Presleya, który stoi na środku długiej, prostej drogi - 

słynnej Vegas Strip - z rozpostartymi w kształcie litery X rękami i nogami, pośród 

przepychu jaskrawych neonów. Gospodarz programu przez chwilę tkwi w tej pozie, po 

czym opuszcza ręce, skłania głowę na piersi, obraca się i przygnębiony schodzi ze sceny. 
Kamera (niewątpliwie zainstalowana na jakimś pojeździe) zaczyna się poruszać do 

przodu, panoramuje na lewo i na prawo, ukazując stojące wzdłuż drogi kasyna, które 
zaczynają płynąć jaskrawym strumieniem, każde następne wspanialsze od 

poprzedniego.

Z Flamingo Hilton do Imperial Palace, a potem coraz szybciej przepływał 

niekończący się szereg jaskrawo oświetlonych kasyn. Strumień świateł, neonów i 
lśniących fasad zlewających się ze sobą rozmazujących się w migotliwy blask tak 

przypominał podróż przez Kontinuum Möbiusa, że Harry aż wstrzymał oddech.

Ale to wrażenie powoli minęło, gdy ekran telewizora pociemniał, potem na białym tle 

zaczęły przepływać napisy i na koniec na środku ekranu pojawiło się logo kanału 
telewizyjnego.

Koniec...
Ale to dało początek myśli, która zaczynała kiełkować w umyśle Nekroskopa. Zabawić 

się? To byłaby dopiero zabawa! Poza tym Las Vegas było miejscem, gdzie nigdy nie 
prowadził poszukiwań, gdzie nawet sobie nie wyobrażał, że mogłaby się udać Brenda. 

Teraz jednak... właściwie dlaczego nie?

Przecież zawsze uwielbiała wesołe miasteczka. A czyż Las Vegas nie było 

największym, najcudowniejszym wesołym miasteczkiem na świecie? Harry nie wiedział 
na ten temat zbyt wiele - nigdy nie był w Ameryce, a co dopiero w Las Vegas - ale 

przynajmniej wiedział, że Las Vegas jest miejscem, do którego warto się udać, jeżeli ktoś 
lubi fantazję, gwar i podniecenie tysięcy ludzi, które unosiło się z nich jak skrzący się pył, 

wypełniając czarodziejski eter nocy na pustyni Nevada.

Tak potężna była magia owego miejsca i tak namacalna, że Harry odczuł ją całym 

sobą chociaż dotarła do niego za pośrednictwem ekranu telewizyjnego!

Ale Brenda? Brenda i jej dziecko, Harry Jr, który jeszcze nie miał pięciu lat, w Las 

Vegas? A może stanowili tylko wymówkę, bo sam chciał tam pojechać, żeby się 
„zabawić"? Jeżeli tak było, wiedział, jak uprawdopodobnić tę wymówkę. Kiedy byli 

nastolatkami, ukochanymi, a potem nawet kochankami, czyż to nie Brenda nie mogła się 
doczekać lata, żeby go wyciągnąć do kurortu Seaton Carew, z jego nadmorskimi 

arkadami, smażalniami ryb, elektrycznymi samochodzikami i szerokimi plażami? Czyż 
to nie ona zużyłaby ostatnie miedziaki (gdyby jej na to pozwolił) na loteryjkę, w której 

praktycznie nie można było wygrać? W rzeczywistości raz jej się udało, wydali na to 

ostatnie pieniądze, więc gdyby nie kupił biletów powrotnych, musieliby wracać do domu 

piechotą. Harry pamiętał, jak ją dręczył, mówiąc, że naprawdę mają bilety tylko w jedną 
stronę, dopóki nie przyjechał autobus. Odpłaciła mu, spóźniając się pół godziny na 

następną randkę.

Były to dobre chwile, a byłoby ich znacznie więcej, gdyby Harry nie był tym, czym 

był. Gdyby go nie wezwano do zadań, które musiał wykonać. Ale był tym, czym był - 
Nekroskopem - i został wezwany...

Brenda w Las Vegas. Czy to możliwe? Chyba nie, jak by się mogła tutaj utrzymać? 

Jako fryzjerka? Była w tym naprawdę dobra, pierwsza klasa, i można było mieć pewność, 

że w takim miejscu jest duże zapotrzebowanie na dobre fryzjerki. A jeśli chodzi o to, czy 
można się było tutaj zgubić, Las Vegas stanowiło idealną kryjówkę. I można by 

zapomnieć o tym starym powiedzeniu o igle w stogu siana; to było raczej jak zgarnięcie 
puli w automacie do gier.

W pewnym sensie ta ostatnia myśl mogła się okazać prorocza. Ale paradoksalnie 

zadanie, jakie przed nim stanęło, nie byłoby tak skomplikowane...

Harry udał się do Las Vegas, uczynił to w swój zwykły niezwykły sposób. Nie znał 

współrzędnych wyjściowych, ale zmarli z cmentarza w Charleston Heights z ochotą mu 
pomogli. Była to dla nich wyjątkowa okazja: dzięki temu mogli zamienić parę słów z 

Nekroskopem, jedynym człowiekiem wśród żywych, który potrafił rozmawiać ze 
zmarłymi.

Tak więc udał się tam i odbył z nimi krótką rozmowę, ponieważ kierował się zasadą: 

przysługa za przysługę. (A na drugim końcu skali oczywiście hołdował maksymie: oko za 

oko, zgodnie z którą za zły czyn należy odpłacać tym samym). Ale niebawem musiał 
ruszać w dalszą drogę.

- Gdzie dokładnie jestem? - spytał starego poszukiwacza srebra, który spoczywał pod 

ziemią przez ponad sto dwadzieścia lat, głęboko pod nowo założonym cmentarzem, od 

czasu, gdy ziemie te były uprawiane przez grupę mormońskich osadników 
sprowadzonych przez Brighama Younga. Mormoni wydali Jackowi Blackowi (tak się 

nazywał) pozwolenie na wydobywanie cennego metalu w miejscu, które niegdyś 
znajdowało się na skraju kamienistego pola. I tutaj spoczywał po dziś dzień.

- Co? - powiedział Jack. - Nie wiesz, gdzie jesteś?
- Chodzi mi o to - cierpliwie wyjaśniał Harry - że chciałbym znać drogę do tych 

jasnych świateł, do kasyn.

- Cha cha! - usłyszał w odpowiedzi. - No cóż, Harry, wybacz, że się roześmiałem, ale  

wydaje mi się, że pytasz niewłaściwą osobę. Nazywam się Jack Black, a nie black jack!  
I jestem tu od tak dawna, że nie było jeszcze żadnego Las Vegas owej deszczowej nocy,  

gdy mój kompan spowodował obsunięcie się ziemi, która mnie przywaliła! Ale słuchaj,  
mimo to wiem dokładnie, gdzie to jest, te jasne światła Las Vegas, których szukasz. Bo  

stary Jack Black i srebro zawsze - jak to się mówi? - mieli się ku sobie. To znaczy ono  
przyciąga mnie, pojmujesz? Nawet teraz, po tych wielu latach, wciąż mnie przyciąga.

Rozmawiając w ten sposób ze zmarłymi - używając tej osobliwej, metafizycznej 

telepatii - można było przekazać więcej, niż zostało powiedziane, a Harry Keogh był 

jedynym, który to potrafił. Natychmiast zrozumiał, co miał na myśli ten weteran: że 
leżąc tu pod ziemią, faktycznie czuł przypływy i odpływy pieniędzy, srebrnych dolarów, 

przepływających przez Las Vegas, które dały początek największemu kompleksowi gier 
hazardowych na świecie i które nie bez powodu nosiło miano Miasta Grzechu.

- Grzechu? - powiedział Jack. - Diabelnie trafne! Zwłaszcza kiedy pomyślę, że sam  

się wykończyłem - a potem zostałem pogrzebany żywcem - poszukując srebra, a  

dzisiaj tylko wtykające do tych maszyn z obracającymi się wałkami. Ale leżąc tutaj,  
czuję to wszystko, czuję każdego dolara w każdym otworze, i czuję ból w kościach,  

kiedy o nich myślę. I naturalnie znam źródło tego bólu, wiem, skąd się bierze.

Po czym przerwał, żeby wskazać Harry'emu drogę.

- Może będzie ze trzy albo cztery mile stąd - powiedział stary Jack. - Ale nie więcej. 

A jeśli przybyłeś tutaj, żeby pograć, no cóż, życzę ci szczęścia, Nekroskopie. Ale gdybyś  

przypadkiem wygrał...

- Tak? - powiedział Harry.

- ...to może byś tu wrócił i wdeptał głęboko w ziemię srebrnego dolara. Gdybym go  

poczuł naprawdę blisko, to byłoby dla mnie coś, to by złagodziło ból moich starych  

kości.

- Umowa stoi - powiedział Harry. I po namyśle dodał: - Faktycznie to jakaś odmiana 

spotkać kogoś, kogo przyciąga srebro, a nie budzi w nim lęku.

A Jack Black odparł:

- Och, wiemy o tym, Nekroskopie: o tobie, wampirach i w ogóle. Więc może mimo  

wszystko trafiłeś we właściwe miejsce.

Usłyszawszy to, Harry poczuł, że włosy mu się zjeżyły na karku.
- O co chodzi z tymi wampirami? - warknął, mrużąc oczy.

- Uspokój się, Harry! - szybko powiedział weteran. - To tylko żart, nic więcej.

- Żart?

- Jasne. O Las Vegas, bo tam jest więcej tych przeklętych krwiopijców niż w  

jakimkolwiek innym miejscu na całym pieprzonym świecie!

A kiedy Harry odetchnął głęboko i znów się odprężył, starzec - zmarły, który nigdy 

bardziej się nie zestarzeje - zachichotał i zamilkł.

Harry podziękował mu i milcząco pożegnał innych członków Ogromnej Większości, 

którzy byli tu pogrzebani (pożegnał ich milcząco, ponieważ na cmentarzu pojawiła się 

młoda kobieta, która właśnie składała wieniec na pobliskim grobie), po czym cicho 
opuścił to miejsce i wielkimi krokami ruszył w kierunku centrum Las Vegas...

Było dziesięć po ósmej rano; ponieważ Harry opuścił Bonnyrig tego samego dnia o 

czwartej po południu, można by rzec, że wyprzedził samego siebie. I przyszła mu do 
głowy taka oto niepoważna myśl: natychmiastowe przekraczanie stref czasowych jest jak 

swego rodzaju podróż w czasie! A jeśli chodzi o zmęczenie spowodowane zmianą stref, 
nie będzie to dla niego stanowiło wielkiego problemu, ponieważ powrót do domu 

odbędzie się równie szybko jak przybycie tutaj.

Harry zastanawiał się: czy na tym polegał sekret podróży w czasie w Kontinuum 

Möbiusa? Bo oczywiście „natychmiast" sposób, w jaki on sam się przemieszczał - musi 
oznaczać szybciej niż światło. Może to właśnie był klucz do zrozumienia metafizyki 

Möbiusa, istnienia owych tajemniczych drzwi do przeszłości i przyszłości na wstędze 
Möbiusa?

Ta myśl znikła równie szybko, jak się pojawiła; teraz zmierzał w stronę zupełnie 

innego świata i miał się zabawić...

Za rozciągającymi się na lewo i na prawo trawnikami stały rzędy skromnych, 

tynkowanych domów, które nie wskazywały na bliskość Miasta Grzechu. Mogło to być 
jakiekolwiek osiedle z lat pięćdziesiątych, jakie można spotkać prawie wszędzie na 

terenie Ameryki Północnej: zwyczajna dzielnica, gdzie mieszkali „zwykli" ludzie, 
pracujący i emeryci.

Ale kiedy Harry dotarł do skrzyżowania dróg, dostrzegł w oddali linię dachów 

skrzących się, znacznie wyższych budynków. Stale szukając osłony, upewniając się, czy 

nie jest obserwowany, rozpoczął serię szybkich skoków Möbiusa w kierunku owej 
dzielnicy. W ten sposób błyskawicznie (dosłownie) znalazł się na Fremont Street, w 

samym centrum obszaru, gdzie znajdowały się kasyna gry.

Następnie, mimo że już jadł tego ranka, nie mógł się oprzeć chęci zamówienia steku z 

jajkami, naleśnika z syropem (wszystko na jednym talerzu) i wielkiego dzbanka kawy, a 
wszystko to kosztowało zaledwie dziewięćdziesiąt dziewięć centów! Harry prawie nie 

mógł uwierzyć, jak tutaj było tanio. Lecz równocześnie ten fakt mógł stanowić problem, 
bo jak dotąd nie miał amerykańskich pieniędzy. Miał dolary w domu w Szkocji, ale tak 

bardzo chciał się tutaj szybko znaleźć, że nie wziął ich ze sobą; miał tylko angielskie 
banknoty i kilkanaście krugerrandów, które zabrał z poddasza.

Znajdował się w barze kawowym tuż koło Fremont. Było trochę po dziewiątej i 

miejsce było prawie puste. Chociaż klienci na ogół wyglądali, jakby się jeszcze nie 

obudzili, niektórzy robili wrażenie, jakby w ogóle nie spali! Harry podejrzewał, że byli to 
nocni gracze, którym udało się oszczędzić ostatnie dolary na śniadanie, i poczuł nagły 

niepokój. Przeszukawszy kieszenie, zrzedła mu mina, kiedy zdał sobie sprawę ze swego 
niedopatrzenia.

W tej samej chwili podszedł do niego wielki kelner w białym fartuchu, przekrzywiając 

łysą głowę. Zauważywszy konsternację Harry'ego, warknął:

- Mamy jakiś problem?
- Hm, nie - odparł Harry, wręczając mu ciężką monetę. - Po prostu nie mam 

drobnych, to wszystko.

- Ach tak? A co to jest? - Ściągnął brwi, dotykając grzbietu kartoflowatego nosa. - To 

jakaś zagraniczna moneta, i to miedziana, co?

- Nie, to nie miedź - powiedział Harry, czując na sobie cień pochylającego się nad 

nim mężczyzny. - To złoto. To jest krugerrand. To dobre pieniądze i warte mnóstwo 
waszych srebrnych dolarów.

Tamtemu opadła szczęka.
- Wygląda na prawdziwą, robi wrażenie prawdziwej - powiedział. - Ale jeśli nie jest 

prawdziwa...

Nekroskop mógł tylko bezradnie wzruszyć ramionami.

- Nie wiem, jak mogę to udowodnić - powiedział.
- Tak? - Kelner, zmrużywszy oczy, spojrzał przez okno na drugą stronę wąskiej ulicy. 

- Ale ja wiem. Pan da mi buty.

- Buty? - Harry przez chwilę był zdumiony. Ale potem poszedł za spojrzeniem 

kelnera i dostrzegł związek: po drugiej stronie ulicy, prawie dokładnie naprzeciw, 
znajdował się lombard i kantor wymiany. Kiedy ten wielki facet będzie sprawdzał 

wartość monety, Harry nigdzie nie będzie mógł pójść, nie mając butów! Oczywiście 

mógłby gdzieś pójść, właściwie wszędzie, ale ten wielki facet tego nie wiedział, a Harry 

nie chciał na niego wpaść.

Nalewając sobie ostatnią filiżankę kawy, Harry patrzył, jak tamten lawiruje wśród 

jadących samochodów i wchodzi do lombardu. W jakieś dwie minuty później pojawił się 
ponownie i ruszył biegiem przez ulicę z butami Harry'ego w jednej i monetą w drugiej 

dłoni.

- Koleś, mam tu dla ciebie kupę forsy - powiedział bez tchu, wręczając Harry'emu 

gruby plik pięciodolarowych banknotów. - Mogli mnie obrobić, ja tutaj tylko pracuję!

- Jestem niezmiernie wdzięczny - powiedział Harry, dając mu osiem banknotów. - 

Mógłbyś mi pomóc przywołać taksówkę?

- Taksówkę? Jasne. - Kelner wpatrywał się w swój napiwek: trzydzieści dziewięć 

dolarów i jeden cent. - Ale... to o wiele za dużo!

- Ależ nie. - Nekroskop machnięciem ręki zbył jego protesty. - To dla mnie... jak 

uśmiech losu, wiesz?

- Dzięki! - powiedział tamten. - Uśmiech losu? Wydaje mi się, że musiał pan 

obrabować bank! Stokrotne dzięki! I, hm... przepraszam za buty.

Harry założył buty i ruszył za wielkim mężczyzną na ulicę. Uścisnął mu dłoń, a w 

chwilę później siedział na tylnym siedzeniu taksówki, jadąc na południe, w stronę 
centrum. Kelner stał na krawężniku, drapiąc się po głowie i patrząc, jak odjeżdża...

Harry nawet nie pomyślał, żeby się zameldować w hotelu. Po co, skoro tę noc spędzi 

już w domu? (Faktycznie znajdzie się tam o piątej lub szóstej po południu, oczywiście 
czasu Las Vegas). Ale tak się stanie, jeśli do tej pory ustanie przypływ adrenaliny, co w 

obecnej chwili wydawało się zupełnie nieprawdopodobne. Był w miejscu, które tętniło 
własnym, szalonym życiem. A jego własne serce biło tym samym rytmem.

Zabawić się? Na razie wszystko szło dobrze. Teraz mógł sam spróbować szczęścia. 

Tylko że tym razem nie będzie musiał się przejmować tym, że może stracić wszystkie 

pieniądze i będzie musiał iść na piechotę do domu. Do diabła, może stracić, ile chce, ale 
to nie będzie miało żadnego znaczenia! A jeśli chodzi o spacer do domu, też nie będzie 

musiał!

Słońce grzało go teraz w plecy bardzo mocno, a kasyna wydawały się takie chłodne i 

zachęcające.

To nie była żadna przyjemność. Harry odkrył, że łatwo można się było zgubić w 

labiryncie automatów do gier; widział, jak jego pieniądze znikają w otworach, ledwie je 
wrzucił. Od czasu do czasu światełka któregoś automatu po drugiej stronie sali zaczynały 

błyskać, a ktoś - jak Harry przypuszczał, „zwycięzca" - zaczynał tańczyć i wykrzykiwać. 
Ale on sam nie miał szczęścia.

Zwabiony podobnym hałasem w pobliżu dołączył do małej grupki, która 

wykrzykiwała och i ach, na widok sukcesu jakiegoś rozradowanego gracza. Pięćset 

dolarów za parę piątek?

Harry'emu nie wydawało się to zbyt dużo jak na ten automat. Z pewnością nie był to 

ten główny automat, na którym można było wygrać pięć tysięcy dolarów. A Harry już 
stracił wszystkie amerykańskie pieniądze, więc gdyby chciał grać dalej, musiałby 

wymienić funty szterlingi... albo krugerrandy. Ale chciał tego uniknąć. Mogłoby to 
sprawić, że zaczęto by mu się dokładnie przyglądać, czego w żadnym wypadku nie 

pragnął.

Kiedy Harry snuł takie myśli, ktoś inny wysnuł taką oto myśl:

- Najbardziej sfatygowane automaty są w samym centrum, Nekroskopie. Może  

mógłbym cię nauczyć, jak zgarnąć pulę - pewnie niewielką - ale to miejsce jest zbyt  

luksusowe, a automaty zbyt nowe. Patrząc na nie twymi oczami - widząc i czując je  
tak, jak ty je widzisz i czujesz - nawet nie jestem w stanie rozpoznać wielu z nich!  

Najprostsze są najlepsze. Takie znam najlepiej i, chłopie, naprawdę je znam!

- Zaskoczyłeś mnie - wymamrotał Harry (najwyraźniej do siebie), biorąc 

pięćdziesięciofuntowe banknoty i idąc do okienka wymiany gotówki. Mógłby równie 
łatwo pomyśleć tę odpowiedź do nieznanego przybysza, ale wolał ją wypowiedzieć... to 

wydawało się bardziej naturalne.

- Eddy - powiedział tamten. - Kiedyś Eddy Automat, najbardziej cwany mechanik 

w mieście. Ale teraz po prostu Eddy lub Martwy Eddy, tak mnie tutaj nazywają. Ha!  
Martwy Eddy - to ładnie brzmi.

- Mechanik? - Harry uniósł brwi. Jeden z nowo poznanych przyjaciół z cmentarza w 

Charleston Heights ostrzegał go przed mechanikami (zwano ich także szulerami), którzy 

rozdawali karty w kasynach. Unikaj stołów, gdzie grają w black-jacka, Nekroskopie -  
usłyszał wtedy. - Niektórzy z tych mechaników potrafią wyciągnąć dziesięć figur z  

rzędu!

- Nie, nie jestem takim mechanikiem! - zaprotestował Martwy Eddy. - Nie byłem 

także mechanikiem samochodowym. Tutaj są automaty. Byłem facetem, który je  
naprawiał, kiedy się zepsuły! Ale nie byłem takim zwykłym facetem, byłem kimś!

- Ach! - powiedział Harry, którego umysł już się dostroił. - Wiem, co masz na myśli... 

Widziałem takich ludzi, jak naprawiali podobne urządzenia w Anglii. Tak, pamiętam.

- Urządzenia? - powiedział Martwy Eddy. - Masz na myśli tych jednorękich 

bandytów, których można zobaczyć nad morzem? Koło tej cygańskiej marionetki  

przepowiadającej przyszłość i straganów z grą w trzy karty? Pozwól, że ci to  
wyjaśnię, Nekroskopie, zasada jest taka sama: chodzi oto, żeby cię oskubać, ale tu, w  

Mieście Grzechu, to całkiem inna historia. To znaczy tutaj robią to o wiele skuteczniej!

- To fakt - mruknął Harry, kładąc dwa pięćdziesięciofuntowe banknoty w okienku 

kasy. - Trzeba się bardziej postarać, i robić to o wiele szybciej!

- Słucham? - powiedziała kobieta w średnim wieku, siedząca w okienku, przypatrując 

mu się uważnie. - Coś pan mówił?

- Hm, dolary proszę - powiedział Harry. - Do automatów.

- Jasne, nie ma sprawy - powiedziała, taksując go wzrokiem, kiedy oglądała jeden z 

banknotów pod światło. - Coś jeszcze?

- Nie, dziękuję - odparł Harry. Rozbawiona kasjerka potrząsnęła głową.
- Nie. Nie miałam na myśli, czy chce pan coś jeszcze. Chodziło mi o to, po co panu 

dolary. Ale to nie było pytanie.

Harry zarumienił się i powiedział

- Proszę mi wybaczyć. Chodzi o to, że nie jestem Amerykaninem.
- Och, naprawdę? - Z szelmowskim uśmiechem i z odrobiną sarkazmu wsypała do 

plastikowego wiaderka ciężkie metalowe żetony. - Nigdy bym nie zgadła.

Czując się jeszcze bardziej głupio, Harry kiwnął głową.

- To ten mój akcent, tak?
- Tak i te wielkie angielskie pięćdziesiątki - odpowiedziała. - Dość często widzimy tu 

piątki, ale pięćdziesiątek pojawia się niewiele.

Kiedy Harry odszedł od kasy, w jego głowie znów odezwał się głos.

- Naprawdę się starasz, żeby ciebie zauważono, co? - powiedział Martwy Eddy. I 

zanim Harry zdążył odpowiedzieć, ciągnął: - Nie jesteś taki, jak się spodziewałem. 

Słyszałem, że z ciebie twardy gość, ale z tego co słyszę i czuję, raczej robisz wrażenie...  
niewiniątka.

- Ja? Niewiniątko? - powiedział Harry i przez myśl przemknęły mu niektóre rzeczy, 

które widział lub robił - telepatyczne sceny, na widok których Martwy Eddy gwałtownie 
się wzdrygnął.

- O rany! Ale niewiniątko! - powiedział zmarły. I po krótkiej chwili ciągnął ze 

znacznie większym respektem: - Więc jeśli nie jesteś niewiniątkiem, może jesteś  

naiwny? W tym najbardziej podstawowym znaczeniu tego słowa. Czy jesteś  
amoralny, Harry?

- Mam swoją etykę - powiedział Harry, czując lekkie rozdrażnienie. - Własną 

moralność. Tak czy owak, co cię to obchodzi? Zawsze zadajesz nieznajomym tyle pytań?

- Hej, nie obrażaj się! - szybko powiedział Martwy Eddy.
- Jak mówiłem, jestem tu po to, żeby ci pomóc, Nekroskopie. Nie chciałem ci  

dokuczać! Moglibyśmy zacząć od początku? A jeśli chodzi o nieznajomych, z tego co o  
tobie słyszałem, członków Ogromnej Większości nie uważasz za nieznajomych, ale za  

przyjaciół.

- Jestem przyjacielem tych, którzy są przyjacielsko nastawieni - odparł Harry. - 

Ludzi, którzy nie próbują mnie oceniać, ale po prostu akceptują takim, jaki jestem.

- To tak jak ja! - powiedział tamten. - Ja akceptuję cię takim, jaki jesteś. I jeśli ty  

zaakceptujesz mnie w taki sam sposób

- uznasz za najlepszego z najlepszych, jeśli chodzi o znajomość automatów -  

wówczas obaj będziemy mogli oddać sobie wzajemnie wielkie przysługi.

- Przysługi? - powiedział Harry ostrożnie.

- Chcesz się zabawić... chcesz wygrać, prawda? Nekroskop przytaknął.
- Tak, to byłoby fajne. Ale czego ty chcesz?

- Chcę tylko, żebyś zagrał - powiedział powściągliwie Martwy Eddy. - Chcę tylko 

tego, czego mi tak bardzo brakowało przez te trzy lata. Widzisz, ja nie tylko  

naprawiałem te automaty, ja je po prostu kochałem, lubiłem je badać, grać na nich, i  
w ten sposób zostałem najlepszym graczem w całym Las Vegas! Więc gdybyśmy mogli  

zagrać razem, będę miał to, czego chcę: zabawę, emocje, a ty będziesz miał to, czego ty  
sam chcesz, czymkolwiek to jest.

- Chcę tego samego - powiedział Harry. - Dlatego właśnie tu jestem: żeby się zabawić 

i mieć trochę emocji.

- Więc co ty na to? - powiedział Martwy Eddy. Harry wzruszył ramionami.
- Gdzie zaczniemy?

- Brawo! - zachichotał tamten. - OK, najpierw znajdziemy automat, który znam,  

taki, z którym dam sobie radę. Potem zaczniemy powolutku, daj mi szansę, żebym  
nabrał wprawy... muszę trochę poćwiczyć, rozumiesz? A potem, jeżeli się tu nic nie  

zmieniło, szybko się przekonasz, ile jestem wart.

- Jeżeli się tu nic nie zmieniło?

- Automaty, Harry. Cały czas robią nowe, rodzą się nowe projekty, nowe chwyty.  

W Las Vegas prawie wszystko się zmienia. Powstają nowe kasyna, upadają stare,  

zmieniają się ich nazwy. Ich łańcuch stale się wydłuża. Właściciele plajtują zostają  
wykupieni i tak Las Vegas się zmienia. Podobnie automaty, stale ulegają zmianom. Ale  

jak już mówiłem, najprostsze z nich zawsze były najlepsze i założę się, że tak jest nadal.

- I chcesz postawić moje pieniądze - powiedział Harry. Martwy Eddy kiwnął 

bezcielesną głową.

- Właśnie. Ale z pomocą twojej sprawnej prawej ręki i bystrych oczu, a zwłaszcza  

smykałki do liczb.

- Smykałki do liczb?

- To ci powinno pomóc wysforować się do przodu, i to dosłownie. Wszystko to  

matematyka, Harry: umiejętność rozpoznania pewnych prawidłowości i  

odgadywanie, co nastąpi za chwilę.

Tak rozmawiając, Harry zawędrował do środkowej części ogromnej sali gier, obszaru, 

gdzie stłoczone szeregi automatów ustąpiły miejsca stołom pokrytym zielonym suknem. 
Wokół jednego ze stołów stało czterech czy pięciu graczy, patrząc na koło ruletki, w 

którym kulka stukając podskakiwała, kończąc swój zawrotny bieg. Zatrzymała się na 
podwójnym zerze, a ludzie zgromadzeni przy stole wydali jęk jak jeden mąż. A kiedy 

Harry podszedł bliżej, żeby lepiej widzieć, Martwy Eddy powiedział:

- Nawet o tym nie myśl! Ruletka? To diabelska gra.

- Uważaj, co mówisz - powiedział Harry. - Diabły naprawdę istnieją - no, diabły 

swego rodzaju - a chyba nie chcesz wywołać czegoś, czego nie będziesz mógł odesłać z 

powrotem.

- Jasne, diabły istnieją - zgodził się zmarły. - Czyż nie miałem własnego? I czyż nie 

mam go nadal? Czyż wszyscy nie jesteśmy od czegoś uzależnieni? Tak czy owak wiem,  
co masz na myśli, Nekroskopie, i masz rację: mówiłem o Starym Nicku, ale nie o  

prawdziwym diable. To tylko taki osobliwy zabobon. Wiąże się z ruletką. Każdy z tych  
krupierów mógłby ci o tym opowiedzieć. Ale po co ci oni, skoro masz mnie?

Harry zaciekawił się.

- Opowiedz mi o tym - powiedział.

- No więc - powiedział Martwy Eddy - na początku mamy te liczby od jednego do 

trzydziestu sześciu. Wiesz, ile wynosi ich suma?

Harry w myśli przeprowadził szybkie obliczenia i po kilku sekundach oznajmił:
- Sześćset sześćdziesiąt sześć. - I po chwili, kiedy się nad tym zastanowił: - Och! 

Rozumiem, do czego zmierzasz. 666 to liczba Bestii w Apokalipsie.

- Tak, prawdziwej Bestii - powiedział Martwy Eddy. - Dalej mamy te kolory. 

Czerwony jak krew i czarny jak ciemność. A jeśli zechcesz prześledzić przebieg  
czerwonych liczb od jednego do trzydziestu czterech, przekonasz się, że tworzą kształt  

węża z Rajskiego Ogrodu.

- To oczywiście przesąd i zupełny nonsens - powiedział Harry.

Martwy Eddy wzruszył ramionami.
- Jasne. Kompletny nonsens. A ty właśnie rozmawiasz ze zmarłym, prawda?

Harry nie ciągnął tego dalej, ale z centralnej części kasyna ruszył z powrotem w 

stronę rzędów automatów.

Siedzące w jednym z tych rzędów drobne staruszki szarpały metalowe rączki, 

obserwując obracające się wałki, po czym wrzucały pieniądze do otworów i wszystko 

zaczynało się od nowa. Wszystkie miały plastikowe wiaderka, niektóre prawie pełne, ale 
większość już prawie puste. Od czasu do czasu pojawiał się starszy mężczyzna, żeby 

sprawdzić, jak idzie jego partnerce.

- Widzisz te twarze? - powiedział Martwy Eddy. - Jeśli przyjdziesz tutaj wieczorem 

albo nawet i jutro, zobaczysz większość z nich znowu. To właśnie robią przez cały czas.  
I tylko to.

- Maniaczki - powiedział Harry.
- Jasne - zgodził się Martwy Eddy. - Ale tego nie wiedzą, dopóki już nie będą mogły  

sobie na to pozwolić. Wtedy to zacznie boleć. Wiem o tym najlepiej, bo ja sam byłem  
maniakiem nad maniakami!

Harry przechodził koło miejsca, gdzie stojące obok siebie trzy czy cztery automaty 

były wolne.

- Hola! - powiedział Martwy Eddy. - Tutaj jest automat, który poznaję.
Nekroskop wiedział, który z nich Martwy Eddy ma na myśli: oczywiście ten, na który 

on sam właśnie patrzył i który Eddy widział jego oczami.

- Ale to automat na dwudziestopięciocentówki - powiedział. - A ja mam tylko dolary.

- Więc idź do kasjerki - powiedział Martwy Eddy. - Rozmień dwadzieścia pięć tych  

żetonów na ćwiartki. I, Harry, nie nazywamy ich dwudziestopięciocentówkami.  
Nazywamy je ćwiartkami. Bo to ćwierć dolara, rozumiesz?

- Rozumiem - powiedział Harry poirytowany, znowu czując się głupio.
Postępując według wskazówek zmarłego przyjaciela, kiedy wrócił do tego 

sfatygowanego automatu, wsunął do otworu ćwiartkę i wyciągnął dłoń, aby chwycić 
rączkę...

- Trzy - powiedział Martwy Eddy.
- Co?

- Trzy ćwiartki. Co z tobą chłopie? Zagraj trzema monetami, Nekroskopie. W ten  

sposób jeżeli wygrasz, wypłata będzie trzykrotna.

- Jesteś pewien, że wiesz, co robisz? - skrzywił się Harry, dochodząc do wniosku, że 

wcale nie jest zachwycony, kiedy ktoś tak nim dyryguje. Ponadto wyczuwał nadmierną 

nerwowość, jakieś trudne do określenia podniecenie, Martwego Eddy'ego. - Nie chodzi 
tu tylko o pieniądze, ale...

- Dobrze wiem, co robię - burknął Martwy Eddy i zaraz przeprosił. - Przepraszam, 

Harry, ale bardzo się denerwuję. Czuję się jak nałogowy palacz: jest rano i naprawdę  

muszę się sztachnąć. Widzisz, to już tak... och, od tak dawna nie byłem tak blisko  
automatu! A wiesz, jak podle bym się czuł, albo jak podle ty byś się poczuł, gdybyś  

trafił pulę po wrzuceniu tylko jednej marnej monety? To właśnie sprawia, że zabawa  
jest interesująca: trafienie dużej wygranej. Sześćset lub dwa tysiące monet - to jest  

różnica! To właśnie sprawia, że te starsze panie siedzą tam jak zahipnotyzowane,  
wlepiając załzawione oczy w automat. Bo możesz być pewien, że każda z tych babć już  

choć raz albo dwa trafiła pulę.

- Maniaczki - pokiwał głową Harry. - A teraz znów wróciły.

- Właśnie - powiedział Martwy Eddy.
- Tak jak ty, za moim pośrednictwem - powiedział Harry.

- Ale to mi nie szkodzi, jak alkohol, papierosy czy narkotyki - odpowiedział tamten. - 

Nic mi już nie szkodzi tu, gdzie teraz jestem. To tylko... tylko ze względu na  

wspomnienia, dla zabawy. Więc wyświadcz mi - i sobie - przysługę i zagraj trzema  
monetami, dobrze?

No i Harry zrobił tak, jak tamten prosił. Wrzucił trzy monety. A potem jeszcze raz i 

jeszcze raz, i jeszcze raz. Za piątym obrotem - po wrzuceniu piętnastu monet - przyszła 

nagroda w postaci kiści wisienek w pierwszym okienku, za co otrzymał pięć ze swych 

piętnastu monet!

- To nie jest mój szczęśliwy dzień - powiedział. - Szczerze mówiąc, nie widzę w tym 

większego sensu.

- Graj dalej - powiedział Martwy Eddy. - Dopiero zaczęliśmy, a już pojawiły się 

pewne prawidłowości. Nie widzisz? Do diabła, nie możesz teraz przestać, kiedy jestem  
tak podekscytowany!

- Prawidłowości? - Harry z ociąganiem wrzucił kolejne monety.
- OK - powiedział cierpliwie Martwy Eddy. - Ja będę grał twoimi oczami, twoją ręką  

a ty graj moim umysłem. W ten sposób zobaczysz te prawidłowości. Użyj tych swoich  
liczb, Nekroskopie!

Harry wyrzucił z głowy elementy fizyczne, koncentrując się na metafizycznych, i 

szarpnął za rączkę. Teraz Martwy Eddy zyskał większą kontrolę. Teraz także Nekroskop 

poczuł dreszcz, jakiego doświadczał Martwy Eddy, jak również wyczuł jego talent. Bo 
faktycznie miał prawdziwy talent.

I z pewnością istniały jakieś prawidłowości. W obracających się wałkach i ich 

kombinacjach; w dźwiękach dzwonków, w pojawiających się i znikających wisienkach.

I te prawidłowości coś przypominały. Bo w pewien sposób były spokrewnione z 

równaniami Möbiusa, z owymi nieustannie zmieniającymi się wzorami 

matematycznymi, za pomocą których Harry wywoływał Kontinuum Möbiusa. Główna 
różnica polegała na tym, że nie mógł ich zatrzymać. Tylko sam automat mógł to uczynić, 

czyż nie?

- Ale możesz je odczytać - powiedział Martwy Eddy. - Możesz je uporządkować w 

swoim umyśle - sprawić, aby przestały wirować! Rozumiesz, co mówię? Jak szprychy  
w kołach jadącego coraz szybciej samochodu, które wydają się nieruchomieć, a potem 

zaczynają się obracać w przeciwną stronę.

Tak, Harry oczywiście wiedział, co tamten ma na myśli. Ale nie tym razem. Wałki już 

się zatrzymały, jeden, drugi, trzeci - kolejna stracona okazja.

- Jeszcze raz! - powiedział Martwy Eddy. - Jeszcze raz, Nekroskopie!

Jeszcze raz i jeszcze raz. I wreszcie Eddy zaczął nad tym panować, a Harry razem z 

nim. Jeśli porządnie się skupił, mógł uporządkować symbole na środkowej, 

wygrywającej linii i odczytać je niemal równie łatwo, jak gdyby były nieruchome.

- Ale jaki z tego pożytek? - zapytał. - To w dalszym ciągu nie determinuje końcowego 

wyniku.

- Ale daje możliwość przewidywania tego, co ma nastąpić. Widzisz, na podstawie  

obracających się symboli - tych, które „ustalam " na wygrywającej linii - staram się  
przewidzieć, co nastąpi po kolejnych kilkunastu obrotach. To po prostu kwestia  

doświadczenia. A ja, chłopie, mam więcej doświadczenia niż ktokolwiek inny na  
świecie!

- W taki sposób? - powiedział Harry, skupiając wzrok i wpatrując się intensywnie w 

wygrywającą linię.

- Dokładnie tak! - Martwy Eddy wydał okrzyk, gdy trzy zamazane symbole za 

szklanym okienkiem automatu stawały się coraz wyraźniejsze. - Wiesz, co to oznacza, 

Harry? - powiedział. - To oznacza, że po następnych kilkunastu obrotach zgarniemy 
pulę!

- Jesteś pewien? Ale nadal nie rozumiem, jak to działa.
- Ja też nie - powiedział Martwy Eddy. - Ale kogo to obchodzi, jeśli to działa. Zaufaj  

mi, Nekroskopie.

Harry nie ufał mu - przynajmniej jak dotąd - ale nie przerwał gry. I z każdym 

obrotem wygrywające symbole w okienku stawały się coraz wyraźniejsze, dopóki i Harry 
nie poczuł, że wielka wygrana jest tuż-tuż.

Ale to nie zabrało kilkunastu obrotów, tylko zaledwie dziesięć. I w ciągu kilku 

sekund, kiedy trwał ten ostatni, dziesiąty obrót - jeszcze kiedy wałki wciąż się obracały - 

Nekroskop jakoś wyczuł, że nastąpi to właśnie teraz. Symbole znieruchomiały na 
wygrywającej linii, ale Harry wciąż nie mógł uwierzyć, że gra jest skończona.

- Och, już zatrzymały się na dobre! - triumfalnie powiedział zmarły. - Tak, gra 

skończona, właśnie zgarnęliśmy pulę! Teraz będzie muzyka.

- Muzyka? - powiedział Harry, lekko zaniepokojony. Światełka w górnej części 

automatu zaczęły migać, a gdzieś z jego wnętrza popłynęły głośne dźwięki wesołej, 

katarynkowej wersji piosenki „Jesteśmy przy forsie".

- Muzyka - powiedział Martwy Eddy. - Słodka muzyka!

- Więc to się wydobywa ze środka - powiedział Harry. - Od czasu do czasu słyszę tę 

melodię gdzieś w pobliżu.

- To prawda - Eddy skinął bezcielesną głową. - Słychać ją za każdym razem, gdy 

ktoś trafi pulę, i wtedy pozostali gracze wiedzą, że znowu komuś udało się wygrać. To  

doskonała reklama dla kasyna i dodaje nowych sił zmęczonym graczom, nawet  
nieśmiałych łudzi zachęca, aby spróbowali szczęścia. Spójrzmy prawdzie w oczy,  

Harry: gdyby nikt nigdy nie wygrywał, nikt nie chciałby grać.

Harry popatrzył na umieszczoną na automacie tablicę i przeczytał, że trafione przed 

chwilą trzy symbole stanowią równowartość dwóch tysięcy monet.

- Pięćset dolarów - Martwy Eddy nie robił wrażenia specjalnie 

usatysfakcjonowanego. - Nic nadzwyczajnego, ale to dobry znak.

I to wszystko? Harry pomyślał: tylko dobry znak? Może i tak, ale faktem było, że sam 

był podniecony, jak... „jak nie wiem co", jakby powiedział Martwy Eddy.

- Możemy to zrobić jeszcze raz, prawda? - powiedział Harry, rozglądając się na lewo i 

prawo i próbując przyciągnąć uwagę pracownika kasyna. Nie powinno być z tym 
problemu, bo już zbierała się wokół niego grupka ludzi wykrzykujących och i ach.

- Och, zrobimy to jeszcze raz, ale nie tutaj - powiedział zmarły.
- Nie tutaj? Ale dlaczego nie? - powiedział Harry. - Kiedy rozglądam się wokół, widzę 

mnóstwo modeli tego samego rodzaju. Ta sama nazwa, ten sam producent, wszystko. 
Więc dlaczego nie tutaj?

- Ponieważ... ponieważ to eleganckie miejsce i nie powinniśmy się za bardzo rzucać  

w oczy - powiedział tamten wymijająco.

Nekroskop był niezbyt przekonany, może by i spytał Martwego Eddy'ego, czy ten coś 

przed nim nie ukrywa, ale akurat wtedy zobaczył pracownika w uniformie, który pchał w 

ich stronę wąski wózek.

Teraz bądź cicho - powiedział Martwy Eddy (z ulgą, pomyślał Harry). - Chyba nie 

chcesz, żeby zobaczył, że mówisz do samego siebie.

Pracownik kasyna, drobny, dziobaty mężczyzna spojrzał na Nekroskopa, potem na 

automat i kiwnął głową.

- Świetnie! - powiedział. - Czy zatrzymał się pan u nas?

- Hm, nie - powiedział Harry. - Czy takie są wymagania?
- Nie, proszę pana, wcale nie - powiedział tamten. - To tylko taki zwyczaj. Pragniemy 

otoczyć wygrywających opieką. To pomaga ustalić wysokość zwrotu pieniędzy pod 
koniec pobytu. Oczywiście jeżeli tutaj się zatrzymali.

- Tak, oczywiście - powiedział Harry, który nic z tego nie zrozumiał.
- Zwrot pieniędzy? - pomyślał do Martwego Eddy'ego, podczas gdy pracownik 

kasyna otworzył automat i majstrował coś w jego wnętrzu.

- Chodzi o darmowe posiłki, wieczory na koszt firmy - wyjaśnił zmarły. - Im więcej 

grasz, tym bardziej się tobą zajmują. Zwłaszcza jeśli jesteś prawdziwym hazardzistą.

Harry zrozumiał, ale chciał wiedzieć więcej. - Nawet jeśli wygrywasz ich pieniądze?

- Jasne - powiedział Martwy Eddy. Po czym, już mniej zdecydowanie, dodał: - Tak 

jest przynajmniej w wypadku większości z nich. Jest tak, jak mówiłem: to doskonała  
reklama dla kasyna.

Pracownik kasyna już zamykał automat, więc Harry powiedział:
- Hm, on jeszcze nie wypłacił pieniędzy.

- On nie wypłaca dużych wygranych - powiedział tamten. - To należy do mnie. 

Wypłaca tylko drobne sumy. - Jeszcze raz spojrzał na Nekroskopa, tym razem z 

zaciekawieniem. - Jest pan nowy, prawda? Jest pan Anglikiem?

- Tak, jestem nowy i tak, jestem Anglikiem - powiedz Harry. 

Tamten kiwnął głową ze zrozumieniem.
- Szczęście nowicjusza. - Następnie wręczył Nekroskopowi pięć studolarowych 

banknotów i poprosił o pokwitowanie odbioru pieniędzy.

- Dziękuję - powiedział Harry.

- Nie ma za co. Może pan coś za mnie zrobić? Proszę wrzucić monetę i pociągnąć za 

rączkę. W ten sposób ukryjemy wygraną, bo w przeciwnym razie już nikt nie zechce 

zagrać na tym automacie.

Harry uczynił to, a pracownik kasyna oddalił się, pchając wózek.

Patrząc, jak odchodzi, Harry zapytał: - I co teraz?
- Teraz udamy się do bogatej dzielnicy - powiedział Martwy Eddy.

- Do automatów na dolarówki?
- Tak, a potem do tych na pięciodolarówki! - Ale nie tutaj, tak?

- Powiedziałem, że do bogatej dzielnicy - powiedział Eddy. — To znaczy w centrum.
- Ale ja tu przyszedłem właśnie z centrum - odparł Harry, idąc do toalety. - I to 

niedawno.

- Doskonale. Więc znasz drogę - powiedział Martwy Eddy.

- Tak, znam współrzędne - potwierdził Harry, wywołując równania Möbiusa. - 

Sądzisz, że możesz się ze mną zabrać?

- Nie wiem, ale jeżeli nie, to cię dogonię - powiedział Martwy Eddy. - Znajdę cię bez 

trudu, Nekroskopie. Ha! Polecę za tobą jak przysłowiowa ćma do płomienia świecy.  

Do diabła, jesteś tutaj jedyną ciepłą istotą!

Harry wszedł do męskiej toalety, jednocześnie przechodząc przez dwoje drzwi. Jedne 

z nich, materialne drzwi, prowadziły do kabiny, a drugie, całkowicie niewidzialne dla 
nikogo poza Nekroskopem, otwierały się do Kontinuum Möbiusa...

O 11:10 miejscowego czasu Nekroskop wyszedł z Kontinuum Möbiusa na róg ulic 

Pierwszej i Fremont. Normalnie byłby bardziej dyskretny - wybrałby odpowiedniejsze 
współrzędne, nie tak ludny punkt wyjścia z Kontinuum - ale podniecenie sprawiło, że 

stał się nieostrożny. Nie owo zimne, chorobliwe podniecenie, jakie towarzyszyło mu w 
poprzednim życiu, lecz podniecenie atmosferą Las Vegas - żądza życia zamiast walki z 

niemartwymi.

Tym razem miał szczęście: nikt nie zauważył jego nagłego pojawienia się na ruchliwej 

ulicy; nikt się z nim nie zderzył ani nie musiał zejść mu z drogi.

Czując obecność Martwego Eddy'ego, spytał: Poznajesz to miejsce?

Tak - powiedział tamten. - Nie mógłbym go zapomnieć. Niewiele się tu zmieniło. Ale  

jesteśmy na niewłaściwym końcu Fremont.

Teraz Nekroskop wyczuł w głosie Martwego Eddy'ego wyraźne napięcie, coś więcej 

niż tylko wrażenie, może nawet lęk? Idąc we wskazanym kierunku, powiedział:

Może powinniśmy porozmawiać. Biorąc pod uwagę, że zostaliśmy partnerami - to 

znaczy w pewnym sensie - wciąż nie wiem o tobie zbyt wiele. Faktycznie ty wiesz 

znacznie więcej o mnie.

- Czy to zaskakujące? - powiedział tamten. - Do diabła, tutaj każdy cię zna! Ale ja... 

Chciałbyś posłuchać mojej historii?...

- Czemu nie? - powiedział Harry. - Jeden z moich przyjaciół ma bar kawowy przy tej 

ulicy. Lubisz kawę, prawda? Będziesz mógł mówić, kiedy będę pił kawę, i może nawet 
poczujesz jej smak.

Wtedy... prawie usłyszał, jak Martwy Eddy się oblizuje.
- Takiej propozycji nie mógłbym odrzucić! - powiedział zmarły.

- Hej! - powiedział wielki, łysy kelner, szczerząc zęby na powitanie i wycierając dłonie 

w fartuch. - Tak szybko z powrotem? No cóż, wiedziałem, że jedzenie w tym lokalu jest 
dobre, ale...

- Wpadłem tylko na kawę - powiedział Harry i cicho dodał - dla dwóch osób.
- Zaraz podaję - powiedział tamten. - Na koszt firmy.

- Jestem pod wrażeniem - powiedział Martwy Eddy. - Zawsze tak łatwo znajdujesz 

przyjaciół? - Po czym przypomniawszy sobie pewne sceny, które mu wcześniej mignęły 

w umyśle Nekroskopa, poprawił się: - No, nie zawsze, prawda?

- Nie zawsze - zgodził się Nekroskop. - Ale zwykle dość łatwo jest sprawić, żeby ludzie 

zaczęli o sobie mówić, tak, zwykle. - To ostatnie słowo zaakcentował szczególnie mocno.

- OK, wygrałeś - powiedział Martwy Eddy. - Ale od czego mam zacząć?

- Może od początku? - powiedział Harry. - Kiedy przybyłeś do Las Vegas.
- Jasne - powiedział zmarły. - Czemu nie? 

I opowiedział mu tę oto historię...

Przybyłem tu na początku lat sześćdziesiątych. Przedtem byłem wędrowcem i 

hazardzistą a niektórzy powiedzieliby, że i oszustem. Nie wybrałem łatwego życia. Ale 

szczerze mówiąc, w pewnym sensie byłem niewinny, częściej obrabiano mnie samego, 
niż ja obrabiałem innych. Zadawałem się z bardzo złymi ludźmi - ludźmi, którzy 

wyrwaliby ci zęby, gdyby zobaczyli, że masz złote - i parę razy zdarzyło się, że musiałem 
rzucić się do ucieczki, żeby ratować własną skórę. Kiedy ciężar długów stawał się zbyt 

wielki, zmywałem się.

Ale musisz zrozumieć, że to były karty. W owym czasie grałem w karty i robiłem to 

dobrze. Jeśli talia była czysta, wygrywałem, ale najczęściej była sfałszowana. Wtedy 
przegrywałem wysoko i musiałem się zmywać. A konie?... tak, to prawda, czasami 

grałem też na wyścigach. Ale jeśli chodzi o automaty...

Automaty pojawiły się w moim życiu, dopiero gdy przybyłem do Las Vegas, a i wtedy 

nic od razu. Jakoś udało mi się znaleźć żonę - Mary-Jane; nie chciałem jej narażać na 
całe to piekło, kiedy miałem złą passę, musiałem więc znaleźć jakąś pracę i ustatkować 

się.

Zawsze miałem smykałkę do maszyn... nie tylko do automatów, ale w ogóle do 

maszyn. Jeszcze kiedy byłem dzieckiem, potrafiłem rozebrać zegarek i złożyć go z 
powrotem, a jeśli na początku nie chodził, kiedy skończyłem, znów działał. Maszyny do 

szycia, maszyny do pisania, odkurzacze, zamki i zegary, jeżeli miały koła zębate, baterie, 
sprężyny lub dźwignie - potrafiłem je naprawić.

Pewnego wieczoru byłem w Sands - to takie kasyno - i byłem zupełnie spłukany. 

Dotychczas pracowałem, wymieniając instalację elektryczną na terenie cyrku, ale to się 

skończyło i zostałem bez pracy; no i nie wiedziałem, jak o tym powiedzieć Mary-Jane. 
Ona imała się różnych zajęć, przepisywała na maszynie, wykonywała jakieś prace 

biurowe dla firmy wymiany samochodów, nic, co by pozwalało nam kupić sobie zbyt 
wiele.

W każdym razie chyba już zaliczyłem jakiś drink, nie pamiętam. Albo może szukałem 

programu, pamiątki z Copa Room. Przypomniałem sobie! To była jesień 1963 roku i 

gwoździem programu w Sands byli Frank Sinatra, Dean Martin i Sammy Davis Jr. Kiedy 

ci faceci przyjeżdżali do miasta, to było, jakby zjechało tu całe Hollywood! Nigdy nie było 

wiadomo, na kogo możesz wpaść.

A ja wpadłem na faceta z głową wewnątrz automatu i tylko słyszałem, jak klnie. 

Naprawiał tę maszynę - to znaczy miał to zrobić - ale nie mógł sobie poradzić. Kiedy 
wynurzył się, żeby nabrać powietrza, powiedziałem, żeby dał mi spróbować. Chciał się 

sprzeciwić, ale akurat przechodził obok Jack Entratter (w owym czasie był jednym z 
głównych szefów Sands, prawdopodobnie najważniejszym). Powiedział:

- No dalej, spróbuj.
W dwie minuty później automat działał bez zarzutu. Trochę się przy tym 

usmarowałem, no to co? Miałem pracę! Entratter był tak zadowolony, że zapłacił za 
oczyszczenie mego ubrania i dał mi kilka darmowych kart wstępu na przedstawienie. 

Przez trzy wieczory z rzędu razem z Mary-Jane oglądaliśmy Rat Pack!

I tak to się zaczęło. Zostałem mechanikiem automatów w hotelu i kasynie Sands. 

Wtedy tego nie wiedziałem, ale kiedy zalazłem za skórę tym maszynom (jeśli tak można 
powiedzieć), one zalazły za skórę mnie i to o wiele głębiej. Krótko mówiąc, nie upłynęło 

wiele czasu, gdy zacząłem zostawiać w kasynie połowę swojej pensji, potem trzy czwarte, 
a potem...

Czy muszę opowiadać dalej?
Cholera, nigdy mnie nie ciągnęło do automatów! Karty? Tak, do tego muszę się 

przyznać. Ale automaty czy stoły do gry? To nie ja! Powodem była - musiała być - ich 
bliskość, Nekroskopie! Po prostu przebywałem zbyt blisko tych jednorękich bandytów. 

Do diabła, to była moja praca! Nie było od nich ucieczki. W Las Vegas były wszędzie.

Mógłbyś pomyśleć, że powinienem to wiedzieć, co? Pracowałem w takim miejscu, 

znałem wyniki, znałem szanse, a mimo to ciągnęło mnie do tych bandytów, jak jakiegoś 
dzieciaka w salonie gier. Byłem błaznem, nieprawdaż? Ale były ode mnie większe błazny. 

O wiele większe. Wiedziałeś, że Frank Sinatra i jego kumple oddawali się także tej durnej 
grze? Myślisz, że Dean Martin - albo Dag, jak go nazywał Sinatra - tylko żartował, kiedy 

opowiadał na scenie kawały, jak to stracił całą pensję przy stołach do gry? Tak, i jeśli o to 
chodzi, Sinatra też; czy uwierzysz, że w rzeczywistości Frank był właścicielem części 

Sands?!

Jak mówią: „każdy wygrywa w Vegas", Harry, ale pewna piosenka mówi coś zupełnie 

innego...

Zacząłem kraść. Na początku niewiele, tyle, żeby wyrównać braki, to wszystko. 

Zrozum, nie uważałem tego za kradzież; nie, po prostu odbierałem to, co zabierały mi 

automaty. Kradłem w Sands: krótka „wizyta" wewnątrz automatu podczas jego naprawy 

(najczęściej naprawiałem go tak, żeby znów się zepsuł) i sporadyczne sztuczki, gdy 
musiałem wrzucić monetę do otworu. Ale oczywiście byłem wówczas członkiem 

personelu i nikt nie obserwował mnie zbyt uważnie. Przynajmniej tak myślałem.

Jednak po jakimś czasie ktoś musiał coś zauważyć lub nabrać podejrzeń, bo ilekroć 

musiałem zająć się jakimś automatem, tylekroć zawsze w pobliżu pojawiał się jeden ze 
szczurów, Szczur to taki facet, zwykle kawał chłopa, który obserwuje innych facetów, 

których zadaniem jest obserwacja rozdających przy stołach. I uwierz mi, Harry, niewiele 
się przed nimi ukryje.

Byłem już w Sands od jakiegoś czasu i oczywiście musiałem przestać grać na 

tamtejszych automatach. Gdybym to dalej robił, byłoby to naprawdę głupie; w ten 

sposób bym się zdradził, rozumiesz? Facet, który naprawia automaty, a przy tym cały 
wolny czas spędza na graniu? I traci swoje zarobki? Mało prawdopodobne... albo bardzo 

prawdopodobne, że je obrabia.

Nie, uprawiałem ten swój „hazard" w centrum. Automaty były tam znacznie bardziej 

rozklekotane, a zresztą w tym czasie to mnie dopadło. Dlatego użyłem słowa hazard, bo 
w rzeczywistości oskubywałem je. I pamiętam, jak to się zaczęło, więc pozwól, że się 

trochę cofnę w czasie. Wybacz, że tak cię tym zamęczam, dobrze?

Wciąż pracowałem w Sands - mógłbyś powiedzieć, że zwyczajnie obrabiałem to 

kasyno - kiedy to się zaczęło. Kiedy naprawiałem automaty, miałem okazję na nich grać, 
po prostu żeby je wypróbować, tak jak się włącza latarkę po założeniu nowej baterii - 

normalna próba. I w końcu, po tym, jak zajmowałem się tymi maszynami przez tyle 
czasu, nagle odkryłem w sobie ten dryg, przekonałem się, że potrafię przewidzieć 

pojawienie się głównej wygranej, koncentrując się na obracających się wałkach. Dzięki 
temu wiedziałem, co się za chwilę wydarzy, jak miałeś okazję niedawno widzieć.

Ale wtedy było już powszechnie wiadomo, że, hm, za bardzo kombinuję z dochodami 

firmy. Może nic wielkiego, ale było to zdecydowanie wbrew przepisom. Był początek 

września 1967 roku i zaczęto mnie naciskać i to niezbyt łagodnie, mówiąc, że czas, abym 
odszedł... a przedtem opróżnił kieszenie.

Mogło się to dla mnie źle skończyć, ale Jack Entratter był akurat w bardzo dobrym 

nastroju. Myślę, że zarobił kupę szmalu, gdy wraz ze współwłaścicielami sprzedał Sands 

Howardowi Hughesowi, który wtedy wykupił znaczną część Las Vegas. Więc się jakoś 
wywinąłem i po wygłoszeniu ojcowskiej przemowy Entratter faktycznie dał mi doskonałe 

referencje. Może teraz, gdy już nie siedział w tym biznesie, nie miał nic przeciwko temu, 

żeby ich wydymać, albo może po prostu mnie lubił? Naprawdę nie mam pojęcia.

Tak czy owak nie wziąłem od razu nowej pracy, a zamiast tego doskonaliłem swoje 

umiejętności w pokątnych kasynach, gdzie nie za bardzo mnie znano. Ażeby mieć 
pewność, że mnie rozpoznają, zacząłem używać przebrania.

Mijały lata (dosłownie) i jakoś udawało mi się utrzymać na powierzchni, ale ledwo-

ledwo. Och, rozgryzłem te maszyny - jak widziałeś, rozgryzłem je do końca - ale 

powróciłem także do gry w karty, na wyścigach; byłem jak głupiec. Faktycznie to, co 
wygrywałem na automatach, przegrywałem gdzie indziej. Znowu stałem się namiętnym 

graczem.

Mary-Jane wiedziała o tym i zagroziła, że odejdzie. Hazard nie wciągnął mnie aż tak 

głęboko, żebym miał do tego dopuścić, więc czas było przyhamować, przestać grać i 
znowu znaleźć jakąś pracę. I znalazłem ją w centrum.

Potem... niewiele już zostało do opowiedzenia. Moje umiejętności w grze na 

automatach były w pełni rozwinięte; zgromadziłem trochę pieniędzy na nazwisko Mary-

Jane - niedużo, ale nie umarłaby z głodu, gdyby mi się coś stało, co w istocie nastąpiło - i 
od tej chwili aż do końca znów byłem mechanikiem…

Kiedy wydawało się, że Martwy Eddy skończył, Harry powiedział:
- To już koniec? Naprawdę koniec? Brzmi dosyć złowieszczo.

- To był wypadek - wzruszył bezcielesnymi ramionami tamten. - Wypadki chodzą po 

ludziach, Nekroskopie. Wszyscy kiedyś musimy umrzeć. Jednego tylko żałuję:  

powinienem był zostawić konie i karty; powinienem był skoncentrować się na moich  
automatach. Może mogłem to rozgłosić w Atlantic City, Reno, wszędzie, gdzie mają  

podobne automaty. Rozumiesz, w owych czasach, to znaczy kiedy zacząłem, człowiek  
musiał być bardzo ostrożny. Wtedy, w latach sześćdziesiątych i na początku lat  

siedemdziesiątych, zanim zalegalizowano kasyna, w Las Vegas rządziła mafia i  
faktem jest, że nadal kręcą się tam różni mądrale. A nikt nie okrada mafii. Facet, który  

znał się na automatach i trafił zbyt wiele głównych wygranych, do diabla, wcale nie  
było nieprawdopodobne, że jego też trafiono... - Po czym dodał pośpiesznie, jak gdyby 

ta rozmowa stała się dla niego zbyt przykra: - Tak to było. Chciałeś wiedzieć o mnie,  
więc teraz już wiesz. Martwy Eddy w pigułce. Kiedyś król automatów -  ale teraz król  

umarł. Niech żyje król! Ha!

- Miałeś wypadek - powiedział Harry jakby do siebie, kiedy Martwy Eddy prowadził 

go przez pogrążoną w cieniu boczną uliczkę. - Możesz mi o tym opowiedzieć? Co się 
stało, Eddy? Potrącił cię samochód czy coś w tym rodzaju?

- Coś w tym rodzaju - odparł tamten. - Słuchaj, jeśli nie masz nic przeciwko temu, 

wolałbym nie wchodzić w szczegóły. Jak ktoś umarł, to nie żyje, prawda? A ja nie żyję  

już od trzech lat. Chyba nie chcesz, żebym przeżywał to ponownie. Tak czy owak, jest  
tak, jak jest.

Zmarły wprowadził Harry'ego przez drzwi z dymnego szkła do kasyna, zanim ten 

zdążył przeczytać jego nazwę, ale od razu się zorientował, że lokal nie jest ani trochę 

podobny do swoich odpowiedników w tamtej części miasta. Kiedy Martwy Eddy 
twierdził, że udają się do bogatej dzielnicy, dla Nekroskopa było oczywistą oczywistością, 

że ten nawiązuje do stanu swego umysłu, mając na myśli umiejętności w dziedzinie 
automatów.

Jego towarzysz przyznał mu rację.
- Tak, Harry. Jeżeli w ciągu ostatnich trzech łat nie nastąpiły tutaj jakieś wielkie  

zmiany, w tym kasynie są jedne z najbardziej zdezelowanych automatów w Las  
Vegas. Tylko trzeba umieć to wykorzystać.

Rozglądając się wokół, Harry zauważył:
- Wystrój wnętrza jest dosyć marny, wszędzie jest pełno plam, stoliki są przypalone 

papierosami, wykładziny przetarte i całe to miejsce jest raczej obskurne.

- Tak, trafnie to ująłeś - zgodził się Martwy Eddy. - Jest tu tanio i swojsko, ale jeśli 

patrzysz na te zdezelowane, niewiele warte automaty tam, w kącie, spójrz także na  
pięciodolarowe maszynki stojące na odgrodzonym od pozostałej części lokalu podium.  

Podobnie ma się sprawa ze stołami do gry: w tym kasynie minimalne stawki  
zaczynają się od dwudziestu pięciu centów i sięgają dziesięciu dolców kawałek dalej.  

Żadnej dyskryminacji, Harry. Pieniądze - czy to banknoty, czy monety - tylko to się  
liczy!

- Nie ma tutaj zbyt wielu ludzi - powiedział Nekroskop. - A ci, których widzę, 

wyglądają zupełnie inaczej niż w poprzednim kasynie.

- Racja - przyznał zmarły. - Na tym polega różnica między turystami a  

miejscowymi, kiepskimi naśladowcami a ludźmi skończonymi, amatorami a  

zawodowcami. Tam, skąd przyszliśmy, króluje blichtr, wszystko jest na pokaz. Ale w  
tej okolicy - z zwłaszcza w tym kasynie - wszystko jest prawdziwe. Liczą się tylko  

pieniądze, hazard. Oczywiście obskubią cię w obu częściach miasta, ale tam zrobią to z  

uśmiechem, podczas gdy tutaj... raczej nie udają, że to tylko dla hecy. Bezpłatne drinki  

są rozwodnione, automaty ustawione, a rozdający karty... są znacznie sprytniejsi, niż  
sam kiedykolwiek byłem!

Wyczuwając w jego głosie gorycz, Harry zapytał:
- Dlaczego mam wrażenie, że się wcale dobrze nie bawisz, Eddy? Co sprawia, że 

wydaje mi się, że jesteś tutaj z zemsty?

Martwy Eddy przez chwilę milczał, a potem odparł:

- Ujmę to tak, Harry: w tym wypadku przyjemność i zemsta to dwie strony  

medalu. Przyjemność dla ciebie - a dla mnie zemsta. Nadszedł czas zapłaty, to  

wszystko. Zresztą nie chcę być tym, który łamie złotą zasadę.

- Złotą zasadę?

- Zasadę, którą sam odkryłeś, Harry - powiedział Martwy Eddy. - Że po śmierci 

członkowie Ogromnej Większości nadal robią to samo co za życia. Zawsze  

próbowałem wyciągnąć forsę z tych automatów i oskubać bogaczy, często  
nieuczciwych skurczybyków, którzy byli ich właścicielami. I nadal tego pragnę. Więc  

daj spokój, Harry, i sam to przyznaj: ty też.

- Więc to tak? - powiedział Harry. - Tylko tyle? Żadnego ukrytego motywu?

Znowu chwila milczenia, po czym Martwy Eddy odezwał się znowu:
- Ty i ja wierzymy mniej więcej w to samo. Lubisz mieć wrażenie, że jesteś po  

właściwej stronie, prawda? No cóż, uwierz mi, Nekroskopie, gdybyśmy razem obrobili  
to kasyno, czego nie możemy zrobić, bo nawet działając wspólnie nie mielibyśmy aż  

takiego szczęścia, jakie miał ów facet, który rozbił bank w Monte Carlo, ale gdyby nam  
się jakimś cudem udało załatwić to kasyno, byłby to prawdziwy akt sprawiedliwości.  

Byłoby to usprawiedliwione i naprawdę słuszne, bardzo słuszne!

Harry zrozumiał, że w ten sposób nie dotrze do sedna sprawy, i powiedział:

- OK, ponieważ jesteśmy tutaj, zrobię to dla ciebie. Ale mylisz się co do jednego, 

Eddy: nie interesują mnie pieniądze. Więc zrobię to dla... tak, dla zabawy. A potem 

pomyślę, co zrobić z wygranymi pieniędzmi.

- Pozwól, że coś zaproponuję - powiedział Martwy Eddy. - Daj je Mary-Jane. 

Spójrzmy prawdzie w oczy: ty ich nie potrzebujesz, a ja nie mogę ich wykorzystać. A  
jej na pewno bardzo się przydadzą.

Harry kiwnął głową. Umowa stoi. Więc od czego zaczniemy?
- Od automatów na ćwiartki - powiedział tamten. I Harry niemalże usłyszał jego 

westchnienie. - To tam, w środkowej części lokalu.

Harry skierował się do okienka i wymienił sto dolarów na ćwiartki, po czym podszedł 

do automatów, które wskazał Martwy Eddy. Po drodze przyjrzał się kasynu nieco 
dokładniej.

Nie było nawet w przybliżeniu tak duże jak ogromne kompleksy w dzielnicy, z której 

tu przyszli, ale w końcu to nie był hotel. Tylko zwykłe kasyno. A ponieważ nie było tu 

gości, nie było też restauracji. Oczywiście były bary - Nekroskop dostrzegł trzy - o 
ograniczonej liczbie miejsc, po obu stronach długiej sali do gry. Ale nie było barów ze 

striptizem ani sklepów z upominkami, ani bogato zdobionego foyer; nie było tutaj 
atmosfery nocnego klubu, nawet kelnerki były zaniedbane i choć to zabrzmi trochę 

złośliwie, miały swoje lata.

- Tanio i swojsko — powiedział Martwy Eddy. - Czyż nie mówiłem? Jednak jestem 

pewien, że zwrócisz uwagę na coś, czego jest pod dostatkiem.

- Nadzorcy - powiedział Harry z krótkim skinieniem głowy. - Wielkie chłopiska.

- Tak, i jest ich prawie dwa razy tyle niż w większości kasyn w tej dzielnicy -  

przyznał Martwy Eddy. - Mają oko na, hm, klientelę. Widzisz, większość tutejszych  

graczy to zabiedzeni maniacy, ćpuny i nieudacznicy. To ofiary losu, Nekroskopie, ale  
ofiary losu, nawet goniąc resztkami sił, mogą czasami - jakby to powiedzieć - stracić  

cierpliwość.

- Mogą być źródłem kłopotów?

- Jasne. Byłbyś zaskoczony, jak wiele z tych automatów - to są drogie urządzenia,  

Harry - przewracają na ziemię i skaczą po nich w obłędnej furii. Możesz się natknąć  

na pijaka, który upiera się, żeby zastawić swego rolexa za jeden obrót koła ruletki, a  
potem, kiedy przegra, twierdzi, że został obrabowany. Wszystko wskazuje na to, że  

rzeczywiście został obrabowany, ale w takim miejscu...

- …kto by prowadził rejestr?

- Właśnie. A jeśli ci ludzie nie zdołają odebrać ci pieniędzy w ten sposób... no cóż, są  

przecież inne metody, prawda? A gdyby ci przyszło na myśl stawić opór...

W tym momencie zmarły nagle urwał, jednak zbyt późno, żeby ukryć wyraźny jad w 

swoim głosie.

- Myślę, że zaczynam rozumieć powody twojego gniewu - powiedział Harry, którego 

umysł definitywnie pogodził się z motywem zemsty. Martwy Eddy musiał w takich 

kasynach stracić wiele lat życia. I Nekroskop zastanawiał się, jak często Eddy uważał, że 
on sam także został obrabowany. Czyż nie powiedział, że nadszedł czas zapłaty? Ale... czy 

to było wszystko? Umysł Harry'ego trawiła dręcząca niepewność.

- Myślisz, że rozumiesz mój gniew? To dobrze - powiedział Martwy Eddy. - Więc 

zacznijmy od tych maszyn.

I Harry - a faktycznie obaj - zaczął grać...

W piętnaście minut później Sy McMahn, przysadzisty Irlandczyk z kalafiorowatymi 

uszami, skontaktował się przez walkie-talkie ze swoim szefem, Joeyem Randazzem. Sy 
był na piętrze - to znaczy w miejscu bezpośrednio nad salą do gry - a Joey siedział w 

biurze na drugim końcu.

- Tak, o co chodzi? — warknął Randazzo, zły, że mu przeszkadzają, kiedy wraz ze 

swym księgowym starał się „zbilansować" księgi rachunkowe kasyna za ostatni kwartał. - 
Jestem akurat w samym środku delikatnych finansowych korekt, a ludzie bez przerwy 

do mnie dzwonią z jakimiś durnymi pytaniami lub problemami. Kto to jest, do cholery? 
To ty, Sy?

- Tak, to ja - odparł McMahn. - Siedzisz nad księgami? A ja właśnie mam na głowie 

małe finansowe gówno. Uwierz mi, Jocy, księgi będą wyglądały o wiele gorzej, jeśli 

pojawi się więcej takich facetów jak ten.

- Co? - burknął Randazzo. - Co? Jakich facetów? Namierzyłeś kogoś?

- Facet przy automatach - odparł McMahn. - Jestem tuż koło niego. W ciągu 

dziesięciu minut dwa razy trafił pulę.

- Co takiego?! - warknął Randazzo do walkie-talkie. - Czyś ty oszalał, że dzwonisz do 

mnie z takim czymś? Facet ma farta i tyle, więc o co chodzi?

- Zaraz ci powiem, o co chodzi - powiedział tamten. - Te księgi, nad którymi siedzisz, 

nie są ani w połowie tak zbilansowane jak te automaty. Joey, ten facet robi rzeczy 

niemożliwe, zgarnia pule w automatach, które w ogóle nie wypłacają głównych 
wygranych!

- Co robi?
- Wygrywa na automatach, które ustawiliśmy. Dwa czyściutkie automaty i cholerstwa 

dają prezenty! Sporadyczne wygrane, od czasu do czasu kilkaset dolarów, to możemy 
zaakceptować, to marne grosze. Ale nikt nie trafia głównych wygranych na tych 

automatach. Są odpowiednio ustawione, wyważone. A mimo to ten facet na nich 
wygrywa! I co więcej, właśnie wymienił ćwiartki na dolary, więc wygląda na to, że zaraz 

podniesie stawkę.

- Wygrał na wyważonych automatach? - powiedział Randazzo, marszcząc brwi. - 

Więc... może obluzowały się ciężarki. To już się przedtem zdarzało, prawda? Czasami 
ciężarek może się obluzować.

- W obu automatach i w tym samym czasie? - McMahn przynajmniej rozumował 

logicznie. - Nie uważasz, że to bardzo dziwne, Joey?

Randazzo z trzaskiem zamknął księgę i niemal krzyknął do mikrofonu:
- Więc kto to właściwie jest? Był tu już przedtem? Ma jakieś narzędzia? Jak on, do 

diabła, to robi?

- Nigdy go przedtem nie widziałem - odparł McMahn. - Ale jeśli tak mu wszystko 

wychodzi, to musi być jakiś Houdini. Pytasz, jak on to robi? Wrzuca pieniądze i szarpie 
za rączkę! Żadnych magnesów, łomów czy jakichkolwiek narzędzi mechanicznych. W 

każdym razie żadnych, o których słyszałem.

Zjeżony jak nigdy dotąd, miotany wściekłością i frustracją, Randazzo warknął:

- OK. - I do siebie: - Pieprzony Irlandczyk! Zaraz tam będę. - I cisnąwszy na biuro 

walkie-talkie, zerwał się na równe nogi, kopnięciem odtrącił krzesło i ruszył do drzwi.

Jego księgowy, Arnie Goldstein, okrąglutki człowieczek o trzęsących się 

podbródkach, spytał:

- Jakieś kłopoty?
- Co? - burknął Randazzo, zerknąwszy na niego swymi świńskimi oczkami. - 

Kłopoty? Cholera, nie, zawsze mam to pieprzone szczęście. Zajmij się księgami, dobrze?

I wyszedł, trzaskając drzwiami...

Harry i Martwy Eddy przeszli krótki kawałek do rzędu automatów na dolarówki. W 

tej części kasyna było kilku innych graczy, ale od strony maszyn nie dochodził prawie 
żaden dźwięk, nie słychać było brzęku monet.

- Wystarczy jedno spojrzenie - powiedział Martwy Eddy - I już wiadomo, że od 

jakiegoś czasu nic się tutaj nie działo. Tak, ale teraz, gdy się zjawiliśmy, wszystko to za  

chwilę ulegnie zmianie.

Harry usiadł przy automacie stojącym z dala od innych graczy i zauważył:

- To ta sama marka co poprzednio, tam w centrum, prawda?
- Tak - powiedział tamten - ale to niezupełnie to samo. Chodzi mi o to, że w tych  

dużych kasynach w centrum na takich automatach mogłeś wygrać.

Harry omal nie wstał z miejsca.

- Co ty mówisz? Że tutaj nie możemy wygrać?

- Och, możemy wygrać - odparł Martwy Eddy. - Spośród wszystkich ludzi ty i ja na 

pewno możemy wygrać. Na pewno! Tylko nie powinniśmy, to wszystko. - W jego 
słowach kryło się jakieś ukryte znaczenie.

- Ta maszyna jest ustawiona?
- Tutaj szanse wynoszą fifty-fifty - powiedział Martwy Eddy. - Mniej więcej połowa 

tych automatów jest ustawiona, a przynajmniej kiedyś tak było. Zaraz się  
przekonamy, czy ta spelunka jest pod tym samym kierownictwem co kiedyś.

I znów w bezcielesnym głosie Martwego Eddy'ego było coś, co wzbudziło niepokój 

Nekroskopa.

- Kierownictwem? Co to ma z nami wspólnego?
- Chodzi mi o to, że jeśli te automaty są ustawione - szybko powiedział zmarły - 

będziemy wiedzieli, że ci sami ludzie prowadzą ten interes. Ale nie zrozum mnie źle,  
Harry: nie wszyscy w Las Vegas to oszuści. Przeciwnie, jest tam bardzo niewielu  

mądrali. Tylko że przy tym automacie ktoś kiedyś majstrował.

Harry zaczął grać po trzy dolary na strzał.

- Mówisz, że właścicielem tego kasyna była mafia?
- Kiedyś byli właścicielami większości kasyn - odpowiedział zmarły. - Ale stopniowo 

wykupywały je legalne firmy, jak wtedy, gdy Howard Hughes kupował to miejsce. To  
było coś! Facet tak bogaty, że nawet mafia nie mogła odrzucić jego oferty!

- Ale byli właścicielami tego kasyna, tak? - nalegał Harry. - Zaledwie kilka lat temu, 

za twego życia.

- Tak było! - Martwy Eddy prawie wypluł te słowa. - To kasyno prowadził facet 

nazwiskiem Randazzo, Joey Randazzo. Prawdopodobnie nadal tu jest. Ale co z tego? -  

Zdając sobie sprawę, że wywarkuje te słowa, nagle zmienił temat: - Może byś mi pomógł 
skoncentrować się na tych wałkach, Harry. Cholera, mógłbyś spojrzeć na te symbole,  

które poruszają się w zupełnie niezsynchronizowany sposób. Ślizgasz się, Nekroskopie!  
Potrzebna mi twoja pomoc!

- Martwy Eddy - powiedział Harry ponuro - jak tylko skończymy tutaj grać, musisz 

mi coś powiedzieć. Faktycznie możesz zacząć już teraz, wyjaśnij mi, dlaczego wciąż czuję 

chęć rozglądania się wokół. To musi być twój wpływ, bo ja normalnie nie jestem taki 
nerwowy. Czego szukasz, Eddy? Czego się spodziewasz? I dlaczego czuję, że jestem, że 

jesteśmy obserwowani?

Patrz! - krzyknął zmarły. - Zgrały się! Harry, w każdej chwili może paść główna  

wygrana! Więc bądź tak dobry i przez następne dwa czy trzy obroty nie zawracaj mi  
głowy, dobrze? Daj mi się skoncentrować!

Harry starał się przeniknąć w głąb jego umysłu... starałby się jeszcze bardziej, gdyby 

nie musiał patrzeć na obracające się wałki, które istotnie ustawiały się w jednej linii. W 

chwilę potem usłyszał trzykrotny szczęk i krzyk Martwego Eddy'ego:

- Trafiliśmy! Tym razem tysiąc pięćset dolarów, Nekroskopie!

Na potwierdzenie tego faktu światełka automatu zaczęły migać i z jego wnętrza 

wydobyła się głośna melodyjka „Jesteśmy przy forsie".

- Czy zwróciłeś uwagę na ten trzeci wałek, Harry? - spytał Martwy Eddy. - Jak ten 

ostatni symbol walczył, żeby umknąć? To dlatego, że walki zostały obciążone, a cały  

automat ustawiony. Tak, tak. Ale nam się udało to odwrócić! A teraz idzie już do nas  
ten facet.

- Facet? - ostro powiedział Harry.
- Facet z pieniędzmi - powiedział zmarły. - Zaraz tu będzie. Automaty na ćwiartki 

same wypłacają wygrane, ale w wypadku tych tutaj, kiedy pada główna wygrana,  
maszyny zatrzymują się i przybiegają ludzie.

Harry zerknął na kłębiący się wokół tłumek wydający okrzyki zachwytu (ale bardziej 

cyniczne, nie tak uprzejme jak w centrum), kiedy w stronę Harry'ego szedł pracownik 

kasyna, pchając przed sobą wózek z pieniędzmi.

- Tysiąc pięćset dolarów - zachichotał Martwy Eddy. - Wiesz, co to znaczy, Harry? 

Piętnaście dolarów na strzał, sto obrotów wałków! Ale nie potrzebujemy aż tylu.

- Co to znaczy? - Nekroskop uniósł brwi. - Piętnaście dolarów na strzał? Co u licha 

masz na myśli? Zwariowałeś czy co?

- Ja zwariowałem? O nie - powiedział zmarły. - Widzisz te pięciodolarowe 

automaty na podium? Trzy pięcio dolarowe żetony za każde szarpnięcie rączką, jeśli  
chcesz zagrać o naprawdę dużą stawkę! Myślę, że główne wygrane na tych  

automatach wynoszą trzydzieści pięć tysięcy dolarów!

- I oczywiście zaraz na nich zagramy - powiedział Nekroskop, widząc, że tak będzie, i 

zastanawiając się, gdzie go to zaprowadzi.

- Trzydzieści pięć tysięcy dolarów? Lepiej w to uwierz! - powiedział Martwy Eddy. - 

Więc do roboty i powiedz mi, Harry, czy to nie świetna zabawa?

Harry nie odpowiedział. Pracownik kasyna z wózkiem był już prawie obok; tłumek 

gapiów rozproszył się; kilku wielkich, szpetnie wyglądających nadzorców bez marynarek 

zjawiło się jakby znikąd. Przez chwilę wszyscy ci ludzie, pracownicy kasyna, wałęsali się 

wokół, pozornie nie zwracając na Harry'ego wielkiej uwagi. Ale było nie do pomyślenia, 
żeby nie rzucał się w oczy, stojąc koło automatu błyskającego światełkami i 

wygrywającego głośną fanfarę zwycięstwa!

Mężczyzna z wózkiem zatrzymał się, żeby odebrać walkie-talkie. Był zaledwie o parę 

kroków, kiedy zaczął rozmawiać i Harry'emu wydało się, że słyszy, jak tamten mówi coś 
o dokumencie identyfikacyjnym. Jednak w chwilę potem mężczyzna odwrócił się i teraz 

przyciszonym głosem coś mamrocze do mikrofonu. W trakcie tej ukradkowej rozmowy 
od czasu do czasu rzucał pełne ciekawości spojrzenia w kierunku Harry'ego.

- Co się dzieje, Eddy? - (Teraz Harry porozumiewał się ze zmarłym w jego języku). - 

Wydaje mi się, że coś jest nie tak.

- Nekroskopie, powiedz mi coś - odezwał się Eddy. - Czy jest prawdą to, co o tobie  

mówią? Że potrafisz sobie poradzić prawie w każdej sytuacji?

Teraz Harry był naprawdę zaniepokojony.
- Eddy, może lepiej powiedz mi to teraz. Czy wpakowałem się w jakieś kłopoty? Czy  

popełniłem jakiś błąd, zrobiłem coś niewłaściwego? Co się dzieje?

- Zachowaj spokój, Nekroskopie - odpowiedział zmarły. - Czym się przejmujesz? Ten  

facet tylko sprawdza, czy może ci wypłacić pieniądze, to wszystko.

- A dlaczego by nie mógł? Wygrałem, wygraliśmy, nieprawdaż?

Ale pracownik wypłacający wygrane - wysoki, chudy mężczyzna o zaczesanych do 

tyłu włosach, krzaczastych brwiach i zakrzywionym nosie - zrobił jeszcze dwa kroki i 

teraz zwracał się bezpośrednio do Harry'ego.

- To pański szczęśliwy dzień, sir! Trzy główne wygrane z rzędu. Nie widuję tego zbyt 

często.

- Ani ja - z zażenowaniem powiedział Harry. - Wygląda na to, że miałem niebywałe 

szczęście.

- Faktycznie - tamten uśmiechnął się cierpko.

- Hej, Nekroskopie! Po co ta uprzejma rozmowa? - Wydawało się, że zmarły 

towarzysz Nekroskopa nie może się doczekać, kiedy znów wrócą do gry. - Powiedz mu, 

żeby ci wypłacił wygraną w pięciodolarowych żetonach. I nie przejmuj się tymi  
wszystkimi zbirami - tymi mięśniakami - stojącymi wśród gapiów... są poprostu  

ciekawi, to wszystko. Większość tych ludzi nawet nie wie, że te automaty zostały  
ustawione. A im mniej osób o tym wie, tym lepiej... to znaczy z punktu widzenia Joey’a  

Randazza. Widzisz, w Las Vegas istnieją przepisy zabraniające tego rodzaju praktyk.

Jeśli powiedziało się A, należy powiedzieć i B... albo trzydzieści pięć tysięcy dolarów. 

Harry uczynił tak, jak radził Eddy, i powiedział do wypłacającego, który otwierał 
automat, żeby go wyzerować i wyłączyć muzykę.

- Hm, może mógłby pan mi wypłacić w żetonach? Najlepiej w pięciodolarowych do 

tych automatów na podium?

Mężczyzna skończył zerować automat. Zamknął go, popatrzył na Harry'ego i 

powiedział:

- Proszę chwilę poczekać, zaraz się tym zajmę, dobrze? - I cofnąwszy się o parę 

kroków, znowu wyjął walkie-talkie.

Harry czekał i Martwy Eddy także, który tym razem nie miał nic do powiedzenia.
- Dobrze - powiedział mężczyzna wypłacający wygrane - wszystko gra. Najpierw 

wyzerujemy wygraną, a potem pójdziemy do kasjera po żetony.

Harry wrzucił do otworu monetę i pociągnął za rączkę. Ale tym razem odwrócił 

wzrok, żeby ani on, ani Martwy Eddy nie patrzyli na wygrywającą linię.

Kiedy Harry wraz z pracownikiem kasyna szedł do okienka kasjera, Martwy Eddy 

powiedział:

- Widzisz, Nekroskopie, to fraszka.

Może i tak, ale Harry mógłby przysiąc, że słyszał, jak zmarły wydał westchnienie 

ulgi...

A tymczasem na górze, na czymś, co eufemistycznie zwano tarasem widokowym...

- Co jest grane, Joey? - Sy McMahn był zafascynowany zmianą, jaka nastąpiła w 

szefie, zbirze nazwiskiem Randazzo, kiedy ten ostatni obserwował, jak Harry Keogh gra 

na automacie w sali do gry znajdującej się poniżej. Nawet teraz Randazzo patrzył jak 
urzeczony na tę nieznaną sobie postać na ekranie monitora zamkniętej sieci telewizyjnej, 

kiedy Nekroskop w towarzystwie pracownika kasyna podchodził do okienka kasjera, 
żeby podjąć wygraną. - Nie masz zamiaru sprawdzić dokumentów tego gościa? Właśnie 

wygrał mnóstwo forsy, a to pieniądze podlegające opodatkowaniu, które wyciekły z 
naszych rąk. Poza tym rozwalił te trzy automaty, na których się nie wygrywa. Cholera, 

naprawdę musimy się czegoś dowiedzieć o tym człowieku, Joey!

Randazzo zmarszczył brwi, zmrużył swe świńskie oczka i pokręcił głową 

zaintrygowany.

- Coś... coś w nim jest - mruknął w końcu, a jego normalnie chropawy głos był tak 

cichy, że mogło się wydawać, iż mówi do siebie. - Tak, coś... coś w nim jest. I może 
zwariowałem, ale myślę... myślę, że to jest coś, co już kiedyś widziałem.

- Znasz tego faceta? - McMahn pochylił się do przodu i dotknął ramienia szefa, który 

siedział zgarbiony przed czarno-białym ekranem, a ten aż podskoczył. Ale zamiast 

gniewnie warknąć - takiej reakcji wielki Irlandczyk mógł się spodziewać ze strony 
człowieka pokroju Randazza - tamten tylko syknął z irytacją.

- Nie - odpowiedział Randazzo, powoli potrząsając grzywą tłustych kruczoczarnych 

włosów. I niemal szeptem, co było do niego zupełnie niepodobne, ciągnął: - Nie, nie 

znam go. Ale kiedyś znałem kogoś o podobnych - nie wiem, jak to nazwać - nawykach? 
Kogoś równie nerwowego i z rozbieganymi oczami, kogoś, kto ciągle rozglądał się wokół, 

jakby coś kombinował. Tak, i mogę przysiąc, że znałem kogoś, kto grał na automatach 
jak on i wygrywał na maszynach, na których nikt nie powinien wygrać.

- Tak?
- Tak - potwierdził Randazzo. - To było jakieś trzy czy cztery lata temu, chyba jeszcze 

zanim tu się zjawiłeś. A może i nie. Pamiętasz może Eddy'ego Crokera?

- Eddy'ego Crokera? - McMahn szukał w pamięci, zmarszczywszy brwi i po chwili 

powiedział: - Tak, pamiętam Eddy'ego. Ale ledwo-ledwo. Nigdy nie poznałem go zbyt 
dobrze. Pracowałem tu tylko dwa lub trzy tygodnie, zanim przestał tu bywać. Był... a 

potem zniknął. Był mechanikiem, naprawiał automaty, prawda? Tak, jasne, że go 
pamiętam, Eddy Automat. Ale znałem go tylko przelotnie.

- Tak - szepnął tamten.
- Więc co ten facet ma wspólnego z Eddym Crokerem? - spytał McMahn.

Randazzo wyprostował się, spojrzał pogardliwie na McMahna i warknął:
- Czy ty nigdy nie słuchasz, Sy? Powiedziałem ci przecież, że ten facet przypomina mi 

kogoś innego. I że tym kimś innym jest Eddy Croker. Eddy, który naprawiał automaty, 
tak je naprawiał, żeby potem mógł na nich wygrywać!

- Naprawdę? Robił to? - McMahn szeroko otworzył oczy. - To dlatego się go 

pozbyłeś? Nie pamiętam, żebyś był na niego wściekły.

- Och, byłem wściekły, jak diabli - powiedział Randazzo, a jego świńskie oczka znów 

skierowały się na ekran, podczas gdy krótkimi, lecz sprawnymi palcami sterował 

zainstalowaną na suficie kamerą śledząc Nekroskopa, który właśnie niósł wiaderko 
wypełnione ciężkimi pięciodolarowymi żetonami w kierunku podium, na którym stały 

automaty. - Byłem wściekły, jak diabli.

Nie mogło być wątpliwości: w jego głosie dźwięczała wyraźna groźba, co sprawiło, że 

Irlandczykowi opadła szczęka, kiedy dotarł do niego sens tych słów.

- Więc to dlatego... dlatego już się tutaj więcej nie pojawił. Dlatego odszedł!

- Właśnie - mruknął Randazzo. - Dlatego odszedł. - Po czym, czując, że wielki 

wykidajło się cofnął, powiedział: - Co jest, Sy? Takiś delikatny? Słuchaj, Eddy Croker był 

parszywą, nieuczciwą zdegenerowaną kreaturą! Faceta złapano z nosem w korycie, kiedy 
miał naprawiać automaty. I jak powiedziałem, naprawiał je, ale tak, żeby mógł je 

pokonać! Wiedział o tych automatach rzeczy, o których nikt inny nie miał pojęcia. Ale ja 
chciałem wiedzieć i dałem mu wiele okazji, żeby mi to powiedział, mnóstwo okazji. Pod 

tym względem zasługuje na uznanie. Jaki by nie był jego sekret, Eddy zabrał go ze sobą 
do grobu.

McMahn już się pogodził z myślą o śmierci Eddy'ego.
- Drań nie puścił farby, co?

- Och, krzyczał, dyszał, krztusił się, wymiotował i krwawił. Ale jeśli pytasz, czy coś 

powiedział: nie, same kłamstwa. Kłamał jak najęty. Mówił, że jest jedynym, który potrafi 

to robić, jakby to były czary czy coś w tym rodzaju.

- Ale oczywiście mu nie uwierzyłeś.

- Nie mówiłem, że był parszywym kłamcą? - warknął Randazzo. - Nie, nie uwierzyłem 

mu. I cokolwiek Eddy wiedział, nawet gdybym uwierzył, że miał specjalne zdolności, nie 

mogłem ryzykować, że przekaże je komuś innemu, prawda? Hej, jestem 
odpowiedzialnym obywatelem Las Vegas, nie? Pomyśl, co by to mogło oznaczać dla 

takiego miasta jak Las Vegas.

- Myślę - powiedział tamten.

- Dobrze - powiedział Randazzo. - Poza tym to był mój obywatelski obowiązek. Fakt, 

że kiedy go prześwietliłem, dowiedziałam się, że od lat kantował wszystkie kasyna. 

Byłem nieźle wkurzony tym, że ten głupi, mały gówniarz miał odwagę, żeby mnie 
okradać!

- Rozumiem, że cię to zezłościło - powiedział McMahn z oczami przylepionymi do 

ekranu i do Harry'ego, który właśnie usiadł na obrotowym krześle przed automatem. - A 

teraz ten gość.

- Właśnie - mruknął Joey Randazzo. - A teraz ten gość. I chociaż to nie Eddy Croker - 

nie może nim być, bo już nie ma Eddy'ego - jest w nim coś, coś dziwnego, co przypomina 
mi tamtego faceta. Więc może ten pieprzony oszust mimo wszystko miał ucznia. Ale 

wiesz, Sy, na świecie jest tyle kasyn, a ten nowy facet, kimkolwiek jest, musiał się zjawić 

właśnie tutaj.

- A jeśli jest jeden - McMahn zaczynał łapać - może ich być więcej, nie? Czy to 

właśnie cię niepokoi, Joey?

- Zgadłeś - warknął Randazzo. - Bo jak powiedziałem, wkurza mnie myśl, że te dupki 

mnie okradają. Więc, ty i ja, musimy go obserwować. Jak koty przyczajone przed mysią 
dziurą. A potem, jeśli rzeczywiście jest tym, czym jak sądzę jest, no cóż, wiesz, co się 

dzieje z małymi myszkami, kiedy do akcji wkraczają wielkie koty, prawda, Sy?

W odpowiedzi na to, wielki wykidajło nic nie powiedział, tylko po prostu cofnął się 

jeszcze o krok...

Kiedy trafili główną wygraną, Nekroskop nie skoczył na równe nogi, tylko zwyczajnie 

siedział, kontemplując nagrodę trzydzieści pięć tysięcy dolarów - błyskającą na tablicy 

automatu. Podświetlone napisy, migające lampki, muzyka - wszystkie te oznaki wielkiej 
wygranej spływały po nim, jakby nie miały znaczenia. Bo wiedział, że on - Harry Keogh, 

Nekroskop - nie miał z tym nic wspólnego.

Och, zabrał tu ze sobą Martwego Eddy'ego, ale faktycznie ten show należał do 

Eddy'ego. To Eddy miał talent, chociaż musiał korzystać z pośrednictwa Harry'ego. I nie 
chodziło o to, że potrafił przewidywać czy kontrolować przyszłość, wcale nie. Tylko o to, 

że potrafił kontrolować wałki automatów. Eddy nie był prekognitą ani jasnowidzem - tak 
być nie mogło, bo przyszłość jest niezmienna, podobnie jak przeszłość, i nic ani nikt nie 

jest w stanie tego zmienić - ale miał zdolności telekinetyczne.

Harry wiedział to na pewno, bo tym razem Nekroskop rozmyślnie powstrzymał się 

przed tym, aby wywierać jakikolwiek wpływ na automat, a mimo to symbole idealnie 
trafiały na właściwe miejsca! Zatem złota zasada sprawdzała się znowu: cokolwiek ktoś 

robił za życia - czy był to nawyk, hobby, czy powołanie - często to samo robił po śmierci i 
w miarę upływu czasu doskonalił swoje umiejętności. Niestety, cała ta wiedza była 

pogrzebana w ziemi albo uleciała z dymem i nigdy nie mogła być wykorzystana; nie ma 
sposobu, aby Ogromna Większość zdołała przekazać swoje sekrety żyjącym. Czy raczej: 

nie było takiego sposobu, zanim nie pojawił się Nekroskop.

Zmarły „usłyszał" myśli Harry'ego i powiedział:

- O co chodzi? To wszystko ja? To właśnie mówisz, a raczej myślisz?

- To wszystko ty, Eddy - powiedział Harry na głos, bo jak dotąd był sam na podium. - 

W Londynie są ludzie, którzy wykorzystują takie zdolności jak twoje. To fakt. Wiem, bo 
pracowałem dla nich... przez pewien czas.

- Więc chcesz powiedzieć, że cię nie potrzebuję?
- Tylko żeby cię tutaj zabrać. A teraz, kiedy zrobiłeś to, czego chciałeś, może mi 

opowiesz całą historię. Wiem, że nie powiedziałeś mi wszystkiego, Eddy.

- O co chodzi? - powiedział pracownik kasyna, który podszedł do Nekroskopa 

niezauważony, a Harry aż podskoczył. - Czy pan coś mówił?

- Ee, mówiłem do siebie - skłamał Harry (choć nie całkiem, bo oczywiście poza nim 

nie było tutaj nikogo).

- Tym razem trafił pan naprawdę wielką wygraną - powiedział tamten i gwizdnął z 

podziwu. - Będzie pan wielką sławą kiedy pan wróci z góry.

- Z góry? - Harry wstał i spojrzał pytająco na mężczyznę.

- Tak - powiedział trzeci głos, którego właścicielem był mocno zbudowany mężczyzna 

w czarnym garniturze, wyglądający na podenerwowanego, który właśnie wszedł na 

podium. I położywszy swą potężną dłoń na ramieniu Harry'ego, z lekko irlandzkim 
akcentem, Sy McMahn ciągnął: - Zapłacimy panu czekiem i oczywiście musimy zrobić 

panu zdjęcie do naszego, hm, albumu ze zdjęciami ściganych, cha, cha! Po prostu w celu 
promocji, pan rozumie. Taka jest polityka kasyna, więc umieścimy pańskie zdjęcie w 

ramce i zawiesimy je na ścianie, obok naszych pozostałych zwycięzców. To naprawdę 
dobre dla firmy, rozumie pan? Poza tym musi pan poznać szefa, to znaczy właściciela.

Nekroskopa poprowadzono na górę i nie było żadnego powodu, żeby odmówił. A jeśli 

chodzi o pieniądze, poprosi, żeby czek został wystawiony na nazwisko Mary-Jane 

Croker, zgodnie z umową z Martwym Eddym.

Słysząc jego myśli, zmarły powiedział:

- Dzięki, Harry... ale najpierw musimy wziąć czek. - Jego głos brzmiał tak ponuro - 

jak zimny powiew w pustym pokoju - że Harry chciał spytać, co się za tym kryje. Ale już 

byli w windzie i Sy McMahn przekręcił na metalowej tablicy specjalny klucz, zatrzymując 
kabinę na piętrze.

Potem wszystko zaczęło się dziać bardzo szybko.
Kiedy winda zatrzymała się i drzwi się otworzyły, Harry'ego wyciągnięto z kabiny i 

poprowadzono przez niski, choć rozległy poziom obserwacyjny, z którego ludzie Joeya 
Randazza nadzorowali graczy w kasynie poniżej. Zauważywszy liczne monitory w 

rozmaitych pomieszczeniach, przez które McMahn szybko prowadził Harry'ego, 

zmierzając do biura swego szefa, Harry zastanawiał się, czy jego obraz także było widać 

na ekranach podczas „ataku" na znajdujące się na dole automaty. Ale nawet gdyby tak 
było, to co? Bo o ile Harry byłby widoczny na ekranach, o tyle Eddy Croker oczywiście 

nie.

- Harry - powiedział zmarły, a jego głos był nerwowy, przyciszony - spytaj tego 

faceta, gdzie cię prowadzi. Spytaj go też, z kim masz się spotkać.

Idąc za radą Eddy'ego, Nekroskop powiedział:

- Mówił pan, że mają mi tutaj zrobić zdjęcie? Doskonale, ale z kim dokładnie będę 

rozmawiał? Kto prowadzi to kasyno i jak się mam do niego zwracać? A skoro o tym 

mowa, jak się mam zwracać do pana?

- Jestem Sy - powiedział wielki wykidajło. - A właściciel lego kasyna, którego zaraz 

pan pozna, nazywa się Joey Tak, Joey Randazzo.

- Harry - szybko powiedział Martwy Eddy - wygląda na to, że nic się tutaj nie  

zmieniło. To ten Randazzo, o którym ci mówiłem. Ale nie powiedziałem ci o nim  
wszystkiego, ale już się tego domyśliłeś. Więc teraz muszę cię zapytać: naprawdę  

jesteś taki, jak o tobie mówią? Gdybym nie wiedział, określiłbym cię jako młodego  
człowieka, który rozmawia ze zmarłymi. Może nieco chłodny wewnątrz, ale w istocie  

skromny facet. W ogóle nie wyczułem w tobie twardziela! Więc cię pytam: naprawdę  
dasz sobie radę?

- Pytasz mnie o to samo po raz drugi - powiedział Nekroskop, czując, jak przebiegają 

go ciarki. - Ale dlaczego? Co cię niepokoi, Eddy? Ten Randazzo?

- Tak - odparł tamten, a teraz jego głos był bliski histerii.
- Tak, ten Randazzo. Bo na wypadek gdybym o tym zapomniał

- i gdybyś nie potrafił sobie poradzić - wolałbyś się nie spotkać z Joeyem  

Randazzem!

- Słuchaj, Eddy - powiedział Harry... na chwilę przedtem, zanim Sy McMahn 

wykręcił mu rękę, złapał go przedramieniem za gardło i prawie go unosząc w powietrze, 

wepchnął do biura Randazza.

Ale zmarły jeszcze zdążył powiedzieć:

- Nie, Harry, rozmawiasz nie z takim zwykłym Eddym, lecz z Martwym Eddym.  

Naprawdę mi przykro, Nekroskopie, ale teraz już wiesz dlaczego!

Niemal odruchowo Harry sięgnął umysłem do miejsca o znanych sobie 

współrzędnych, gdzie na angielskim cmentarzu, o sześć tysięcy mil stąd, spoczywał jego 

stary przyjaciel. A były żołnierz, Graham „Sierżant" Lane, natychmiast odpowiedział na 

jego wezwanie.

- Nie ma sprawy, Harry. Jestem gotów! Zajmę się tym po swojemu.

Harry rozluźnił się, oddając swe ciało we władanie Sierżanta. I kierowany przez niego 

Harry rzucił się w tył, waląc McMahna głową w nos i usta, a łokciem w brzuch, i 

pozbawiając go tchu. Wykorzystując własne biodro, jako oś obrotu, a ramię McMahna 
jako dźwignię, Harry (a właściwie Sierżant) cisnął wykidajłę jak wielką, bezwładną 

szmacianą lalkę na ścianę, która pękła pod wpływem uderzenia.

Siedzący za biurkiem Joey Randazzo aż się wyprostował na widok tego niezbyt 

mocno zbudowanego młodego człowieka, który rzucił McMahna jak worek kartofli, który 
teraz leżał z otwartymi ustami i wybałuszonymi oczami, ale z wściekłości, nie ze strachu. 

Spojrzał w bok i zobaczył, jak Randazzo skinieniem głowy daje znak komuś, kto stał za 
drzwiami, poza zasięgiem wzroku.

Ponieważ Sierżant widział oczami Nekroskopa, naturalnie mógł widzieć tylko to, co 

on; na szczęście dla byłego żołnierza nie mógł poczuć tego, co poczuł Hany, gwałtownego 

uderzenia obciążonej ołowiem pałki, która spadła na głowę Harry'ego i pogrążyła jego 
umysł w ciemności, wyrzucając z niego Sierżanta i ciskając go w mrok jego grobu.

Przez jakiś czas Harry leżał bez przytomności...

Kiedy Nekroskop się ocknął, stwierdził, że jest przywiązany do krzesła w tym samym 

pokoju; stało się to jasne, kiedy zobaczył rozbitą ścianę i postać posiniaczonego i 

pokrwawionego Sy McMahna, który osunął się na stojące w kącie krzesło.

Harry nie odzyskał przytomności w sposób naturalny; ostry, duszący zapach soli 

trzeźwiących był niemal tak bolesny jak guz pulsujący na głowie. A ciepła strużka 
spływająca w tym samym miejscu była dowodem, że miał rozciętą skórę tam, gdzie 

dostał pałką. Był mocno związany i kiedy ból głowy mu na to pozwolił - czyli w kilka 
sekund po tym, jak otworzył oczy - Hany odkrył, że prawie nie może się poruszać. 

Ktokolwiek przywiązał go do krzesła, zrobił to w sposób fachowy.

Kiedy skupił wzrok, znowu zobaczył Joeya Randazza, który siedział za biurkiem i 

palił cienkie cygaro, wypuszczając kłęby dymu. Na Harry'ego padał cień trzeciego 
człowieka, który stał tuż za nim. To musiał być ten, który zadał cios pałką, a potem podał 

mu sole trzeźwiące.

Nekroskop szybko wracał do siebie i mimo przejmującego bólu w tyle głowy jeszcze 

raz zbadał więzy, ale przekonał się, że nawet największe wysiłki są zupełnie 
bezużyteczne... a na dodatek w ten sposób przyciągnął uwagę Randazza.

- A więc nasz chłoptaś już nie śpi - powiedział zbir, wstał z krzesła i obszedłszy 

biurko, stanął przed Hardym. - Pan magik się obudził i cierpi, ale będzie cierpiał 

znacznie bardziej, jeżeli nie dojdziemy do porozumienia. - Wyszczerzywszy zęby w 
okrutnym uśmiechu, wydmuchnął chmurę dymu w twarz Harry'ego.

Harry'emu zupełnie zaschło w ustach, ale jakoś zdołał wymamrotać:
- Po... porozumienia?

- Tak - przytaknął Joey Randazzo i wykonał szeroki gest cygarem. - Powiesz mi, jak 

to robisz i gdzie się tego nauczyłeś na czym polega sztuczka, że tak powiem - a ja cię nie 

zabiję, tylko połamię ci parę kości, żebyś na zawsze zapamiętał, że nigdy już tego nie 
zrobisz, zwłaszcza mnie!

- Jak robię co? - spytał Harry, wiedząc doskonale, co Randazzo ma na myśli, ale 

chcąc zyskać na czasie, żeby obmyślić sposób wydostania się z tej kłopotliwej sytuacji. I 

myślał tak intensywnie, jak pozwalał mu na to dojmujący ból głowy.

Martwego Eddy'ego już z nim nie było; podobnie jak Sierżant, wrócił tam, gdzie było 

jego miejsce, czyli na miejscowy cmentarz... przynajmniej tak Harry sądził. Od niego 
prawdopodobnie mógłby uzyskać rozsądną radę; w każdym razie chciał teraz uniknąć 

wszelkich nieporozumień. Było bowiem oczywiste, że powodem, dla którego został 
związany, był Eddy i jego zdolności telekinetyczne. Uwaga Randazza (to, że ten mądrala 

wiedział, iż Harry dysponuje systemem, dzięki któremu mógł pokonać lub oszukać 
ustawione automaty) aż nadto wyraźnie wskazywała na to, że już się przedtem zetknął ze 

starym, dobrym Eddym. Zresztą Eddy sam to przyznał. Szkoda tylko, że uczynił to tak 
późno.

W tym momencie Harry przestał myśleć czy raczej porządkować swoje myśli, 

ponieważ zagniewany Randazzo pochylił się nad nim i szarpnąwszy go za pozlepiane 

krwią włosy, zmusił, żeby Nekroskop spojrzał prosto w groźne świńskie oczka swego 
prześladowcy.

- Hej! - powiedział Randazzo. - Próbujesz wystawić na próbę moją cierpliwość czy 

co? No to powiem ci coś o mojej cierpliwości: w ogóle jej nie mam! Więc nie pytaj mnie, 

o czym mówię. Nie zgrywaj przede mną niewiniątka, pytając, jak robisz co. Wiesz 
cholernie dobrze, jak to robisz, bo obserwowałem cię! - Puścił włosy Harry'ego, mocno 

pociągnął cygaro, aż jego koniec zajaśniał czerwienią strząsnął biały popiół na kolana 

Harry'ego i ciągnął dalej: - OK, to twoja ostatnia szansa. Tylko teraz wyrażę się jeszcze 

jaśniej. Jak oszukałeś moje automaty? Może nauczyłeś się paru sztuczek od Eddy'ego 
Crokera, co? Eddy znał się na tym i miał przez to kłopoty. Faktem jest, że wydajesz się 

mieć taki sam dryg. Zbieg okoliczności? Ale ja nie wierzę w podobne zbiegi okoliczności. 
Więc mów. - Spojrzawszy gdzieś za Harry'ego, ruchem głowy przywołał kogoś stojącego z 

tyłu. - Slim?

W polu widzenia pojawił się oprych stojący za krzesłem Harry'ego. Był to patykowaty 

mężczyzna o kredowo białej twarzy, spadzistych ramionach i ospowatych, zapadłych 
policzkach. Uderzając pałką w dłoń, powiedział:

- Nie masz żadnych dokumentów, prawa jazdy, żadnego dokumentu 

identyfikacyjnego, tylko to. - Odłożył pałkę, pogrzebał w kieszeni i wyciągnął szczupłą 

dłoń pełną ciężkich krugerrandów. - Jesteś Anglikiem, tyle o tobie wiemy. Ale nikt nie 
widział, jak tu przybywasz, i nikt nie musi widzieć, jak wychodzisz. Więc kimkolwiek 

jesteś, naprawdę jesteśmy zdania, że powinieneś mówić.

W międzyczasie Harry rozważał swoje możliwości. Nie był w stanie rozkołysać 

krzesła na tyle, żeby się wywróciło i wrzuciło go w drzwi do Kontinuum Möbiusa. 
Zapewne mógłby wywołać drzwi bezpośrednio pod sobą, ale gdyby to zrobił krzesło 

wpadłoby tam wraz z nim. Nadal nie będąc w stanie się uwolnić i nie mając pewności, 
czy przywiązany do krzesła będzie mógł kontrolować swoje ruchy w Kontinuum, mógł 

bez ustanku koziołkować w czasoprzestrzeni Möbiusa, a taka myśl wcale nie była 
przyjemna! Więc trzeba to było wykluczyć.

Albo też mógł zacząć mówić. W takim wypadku musiałby kłamać, bo prawda była 

zupełnie niewiarygodna.

- Nic - warknął Randazzo. - Nic nie słyszę. Wiesz co, chłopie? Nawet krzyk byłby 

lepszy niż nic. - I pochyliwszy się niżej: - Masz dołek w brodzie? Myślę, że ten dołek 

doskonale się nada.

Zbliżył do błyszczącej twarzy Nekroskopa cygaro, a kiedy Harry odruchowo cofnął 

głowę, chudy oprych złapał go za uszy i unieruchomił. Warcząc z sadystycznej rozkoszy, 
Randazzo mocno wepchnął cygaro w dołek w brodzie Harry'ego.

Rozległo się ledwie słyszalne skwierczenie kilkudniowego zarostu, rozszedł się 

gryzący smród, a Nekroskop wydał okrzyk bólu. A kiedy Randazzo cofnął narzędzie 

tortur, Harry przemówił czy raczej wybełkotał:

- Chętnie ci powiem, jak to zrobiłem. - Słowa z trudem wydobywały się ze 

spieczonych ust. - Tylko że to nie ja, ale Martwy Eddy. Eddy mnie wykorzystał, ale on to 
zrobił, nie ja!

Zły dobór słów. Błąd. Ale czy kłamstwo byłoby lepsze? I nie było to tak, że sypnął 

Eddy'ego, ponieważ Eddy spełnił swoją powinność i był poza zasięgiem kogokolwiek. 

Poza tym to on wplątał Harry'ego w to wszystko.

Randazzo rozdziawił usta.

- Eddy Croker to zrobił? Eddy Automat? Ale Eddy Croker wykitował! Ale... czy 

dobrze słyszałem? Powiedziałeś, Martwy Eddy? Skąd o tym wiesz? Nikt o tym nie wie! - I 

znowu przybliżywszy swą twarz do twarzy Harry'ego, tak blisko, że Nekroskop cofnął się 
przed odorem tytoniu, piwa i cuchnącego oddechu, wyszeptał: - Kim ty do cholery 

jesteś?

Harry zaczął się szamotać, walcząc jak oszalały z więzami, które jednak nie poddały 

się ani trochę, dopóki Randazzo nie chwycił go dłonią za gardło. Teraz twarz tego zbira 
była tak wykrzywiona nienawiścią, że przypominała maskę, a jego świńskie oczka 

zwęziły się w ledwie widoczne czarno połyskujące szparki.

- Pieprzyć cię! - wyrzucił z siebie Randazzo prosto w twarz Harry'ego. - Nieważne, 

kim jesteś, bo wiesz o wiele za dużo! Slim. - I jeszcze raz dał znak mężczyźnie z pałką.

Chociaż Harry wiedział, co się za chwilę stanie, nie miał dość czasu, aby zacisnąć 

powieki, zanim po raz drugi świat zwalił mu się na głowę. Ale to nie miało żadnego 
znaczenia, bo w następnej chwili oczy same mu się zamknęły...

- Harry, obudź się! - Martwy Eddy szalał z niepokoju w głowie Nekroskopa. - Na 

miłość boską, obudź się, do cholery, dopóki jeszcze możesz!

- C-co? - wymamrotał Harry z trudem, bo do ust wciskała mu się sucha ziemia, a na 

grzbiecie czuł jakiś dziwny ciężar. Ziemia pod nim, na głowie marynarka, a między nimi 
może parę centymetrów powietrza. I to wszystko, bo ilekroć wciągnął powietrze, tylekroć 

podszewka marynarki była wsysana do ust. A samo powietrze było stęchłe, bo oddychał 
nim już przez jakiś czas.

- Ocknąłeś się? - głos Martwego Eddy'ego zabrzmiał głośniej i jakby bliżej niż 

przedtem. Tak blisko, że jego krzyki sprawiały ból. A może to całe ciało Harry'ego 

przenikał ból. A przy tym było zupełnie ciemno, ziemia wokół, przygniatający ciężar i 
choć starał się, jak mógł, wciągać powietrze, nie był w stanie... oddychać!

Leżał twarzą w dół, rozpłaszczony, a podwinięta marynarka zakrywała mu głowę. Ale 

mimo to powinien móc oddychać. Dlaczego nie mógł?

- Z tego samego powodu co ja, kiedy mi to zrobili - krzyknął Eddy. - Bo jesteś 

pogrzebany, Nekroskopie! Ci popaprańcy pogrzebali cię żywcem!

To wyjaśnienie spadło na Harry'ego z siłą młota pneumatycznego, mocniej niż 

jakakolwiek pałka.

Mimo bólu w głowie rozjaśniło mu się, zebrał myśli i znowu spróbował odetchnąć, 

ale wciągnął tylko ziemię i podszewkę marynarki, wiedział, że jest to jego ostatni oddech 
w tym miejscu, ale nie ostatni w ogóle.

Nie tracąc czasu, Harry użył dobrze znanego metafizycznego wzoru, aby wywołać 

równania Möbiusa. Kiedy przeobrażające się symbole matematyczne utworzyły drzwi, 

które otworzyły się tuż pod nim, resztę wykonała za niego siła ciążenia. Wpadł do 
Kontinuum Möbiusa razem z toną piasku, ziemi i kamyków. I niemal natychmiast 

wypadł z powrotem w miejscu o dobrze znanych współrzędnych, lądując w mroku 
późnego wieczoru na trawiastym brzegu rzeki w Szkocji.

Pustynny pył i ziemia posypały się na Harry'ego, ale nareszcie mógł zaczerpnąć 

powietrza, wykaszleć pył z płuc i wydmuchać z nosa ziemię. Na koniec zamknął drzwi do 

Kontinuum. Leżał na ziemi, ciężko dysząc obolały i wdychając z rozkoszą nocne 
powietrze...

I ogarnął go gniew...
Wielki gniew...

Martwy Eddy szlochał - nie przestawał szlochać - przez cały następny dzień. Było tak 

dlatego, że niezliczeni zmarli nie pozwolili mu powrócić, ponieważ w taki sposób 
postąpił z Harrym; była to swego rodzaju lekcja. Kiedy bowiem Harry opuścił swój grób 

na pustyni w Nevadzie, przedostawszy się do Kontinuum Möbiusa, Martwy Eddy odczuł 
jedynie jego nieobecność, nieznośny, ale zarazem nieodparty sygnał, że maleńki, ciepły 

płomyk Harry'ego zgasł. Nie mógł wiedzieć, że nie umarł, lecz po prostu odszedł i znalazł 
się poza jego zasięgiem.

Kiedy więc Harry powrócił...
- Co? Kto? C-co? - powiedział Martwy Eddy. Jego pytanie zawisło w psychicznym 

eterze, a szloch stopniowo milkł. - Czy ktoś... ktoś tam jest?

- Tak - odparł Harry szorstko. - Tak, to ja, Eddy. Jestem tutaj, ponieważ Ogromna 

Większość już nie może wytrzymać, stale słysząc twoje szlochanie, które rozlega się na 
całym świecie! To w każdym razie jeden z powodów, dla których tu jestem.

- Harry? - powiedział Martwy Eddy, a jego zdumienie i zwykła radość zabrzmiały 

głośno i wyraźnie. - Nekroskop? To naprawdę ty? Ale jak to możliwe? Myślałem...  

myślałem, że ty już...

- Wiem, co myślałeś, Eddy - powiedział Harry. - Byłeś bardzo bliski prawdy. Gdyby ci 

się nie udało do mnie dotrzeć... no cóż, mógłbym tam nadal spoczywać wraz z tobą, albo 
jeżeli nie z tobą, to obok ciebie. Więc wygląda na to, że mimo wszystko jestem twoim 

dłużnikiem. Ale nie uważam, abym był ci cokolwiek winien, to raczej ty mi jesteś winien 
- przeprosiny. I to jest drugi powód, dla którego tu jestem.

Zaledwie przed chwilą Harry wrócił do Nevady przez Kontinuum Möbiusa. Było 

wczesne popołudnie i słońce stało wysoko. Harry stał na niewielkiej pochyłości, w 

łożysku starej, dawno wyschłej rzeki czy potoku. W oddali, na tle niebieskiego nieba, 
widać było fioletowe zarysy łańcucha gór, a w przeciwnym kierunku, na przedłużeniu 

łożyska potoku, można było dostrzec daleką, połyskującą srebrzyście, metalową iglicę 
jakiegoś wysokiego budynku, może kasyna? A może było to wysokie okno wieży 

kontrolnej lotniska? Prawdopodobnie to ostatnie, bo wysoko nad głową schodzący do 
lądowania samolot pasażerski ciągnął za sobą smugę pary.

- Przeprosiny? - Martwy Eddy nie posiadał się z radości, uczucia, którego nie 

doznawał od chwili śmierci, a i za życia niezbyt często. - Powinienem powiedzieć, że jest 

mi przykro z powodu tego, co ci uczyniłem, tego, czego ci nie powiedziałem. Jeszcze nie  
wiesz, jak bardzo jest mi przykro, dlaczego mam wrażenie, jakbym rozpaczał od wielu  

dni, od chwili, gdy myślałem, że... jesteś martwy. Więc jest mi przykro, Harry,  
naprawdę bardzo, bardzo przykro. Ale wiesz...

- Żadnych ale, Eddy - ostrzegł Harry, rozglądając się wokół i dokładniej lustrując 

otoczenie, dzięki czemu dostrzegł na wypalonej ziemi ślady opon i stóp.

- Tak, masz rację. Żadnych ale. Oczywiście. Tylko pamiętaj: Próbowałem to  

sprawdzić. Próbowałem się upewnić, że jesteś najtwardszym z twardych i że dasz  

sobie z tym radę.

- Nie, to nie wystarczy - powiedział Nekroskop, kręcąc głową. - Wrobiłeś mnie, Eddy. 

Próbowałeś się zemścić, wykorzystując mnie. Ale ja jestem człowiekiem z krwi i kości. 
Mogli mnie otruć, zastrzelić, zasztyletować. W każdy z tych sposobów i w setkę innych 

osiągnęliby cel. Mogli mi połamać kości albo...

- Oni naprawdę połamali mi kości! - przerwał Martwy Eddy. - Złamali mi prawe 

ramię, złamali je w trzech miejscach, abym nigdy więcej nie mógł grać. To był  
Randazzo. Nie musiał zadawać mi tego dodatkowego bólu, kiedy już postanowił mnie  

zabić. Ale wiesz... taki właśnie jest Joey Randazzo.

Przez parę sekund Harry nie mówił nic, tylko stał, czekając, aż słowa Martwego 

Eddy'ego dotrą do jego świadomości; zawarte w nich bezmyślne okrucieństwo i 
brutalność człowieka, który był ich źródłem. W końcu zapytał:

- Jak to odczułeś, Eddy? Czy było tak... tak...?
- Tak źle? - Głos Martwego Eddy'ego był teraz pozbawiony emocji, chłodny jak 

wspomnienie dnia, w którym umarł. - Tak, było tak źle. Umieranie nigdy nie jest łatwe,  
któż może to wiedzieć lepiej od ciebie, Harry? Ale myślę, że mógłbym uniknąć tych,  

hm, dodatkowych komplikacji.

- Komplikacji?

- Bicia - wyjaśnił Martwy Eddy, wzruszając ramionami. - Złamania ramienia i 

prawdopodobnie połowy żeber za pomocą młotka. Kopania w twarz, kiedy  

próbowałem się wyczołgać z mego płytkiego grobu. Leżenia w półprzytomnym stanie i  
słuchania, jak Joey Randazzo się śmieje, kiedy jego ludzie zasypują mnie ziemią.  

Odgłosu łopat przecinających ziemię, dopóki nie zasypali mi uszu i wtedy nie  
słyszałem już nic. Próby wdychania ziemi, żeby wciągnąć tylko tyle powietrza, abym  

mógł wydać ostatni krzyk. - Eddy znów wzruszył ramionami. - To były te komplikacje, 
rozumiesz?

Harry stał z zakrwawioną brodą w miejscu, gdzie pękł mu wielki pęcherz; oblepioną 

plastrem, obolałą głową, na której założono mu dwanaście szwów; wstrząsem mózgu, po 

którym, jak powiedział mu lekarz, powinien parę dni odpoczywać. Stał tam i kiwał głową 
a na koniec powiedział:

- No cóż, doświadczyłem niektórych z tych rzeczy. Zwłaszcza tego, o czym mówiłeś na 

końcu. Więc przypuszczam, że przyjmiemy twoje przeprosiny i puścimy wszystko w 

niepamięć.

- Przyjmiemy?

- Ja i Ogromna Większość. Ale naprawdę byłoby lepiej, gdybyś był wobec mnie 

szczery.

- Teraz to rozumiem - powiedział Martwy Eddy. - Ale ponieważ byłem za życia - jak 

wiesz - podstępnym sukinsynem, jakże mogę być inny po śmierci? Nie byłem solą  

ziemi, prawda? I teraz nią nie jestem! Nie, ja po prostu postępowałem według  

przyjętych zasad, Nekroskopie. A gdybym był z tobą szczery, czy byś mi pomógł?

- Problem jest czysto akademicki - powiedział Harry - ponieważ Ogromna Większość 

uznała za stosowne za tym głosować, a ja jestem z nimi. Zrozum, chociaż nie 
pochwalamy twoich metod, to co robi Joey Randazzo, podoba nam się jeszcze mniej.

- Tego właśnie chciałem przez cały czas - powiedział Martwy Eddy - tylko zabrałem 

się do tego w niewłaściwy sposób. Ale powinieneś wiedzieć, Nekroskopie, widzę to po  

sposobie, w jaki mówiłeś - wnoszę to z tonu twego głosu - że zamiast twego ostatniego  
„ my "powinno być „ja ". Teraz to ty pragniesz zemsty na Randazzu, prawda?

- Możesz mnie za to winić? - zapytał Harry. - Ale tak jak przedtem ja byłem twoim 

narzędziem, teraz ty będziesz moim. W ten sposób obaj będziemy mieli satysfakcję.

- Co? Ja, kupka kości zagrzebanych tu w ziemi? - Martwy Eddy był zdumiony. - Cóż 

mogę dla ciebie zrobić, będąc tutaj, Harry?

- Stamtąd niewiele - zgodził się Harry. - I dlatego wziąłem ze sobą to. - Co 

powiedziawszy, rzucił na ziemię nowiutką łopatę. - Ale... no, kto wie? Możemy tego nie 

potrzebować.

Martwy Eddy zobaczył w umyśle Harry'ego, co ten ma na myśli, i powiedział:

- Naprawdę uważasz, że mogę to zrobić? Harry przytaknął.
- Jasne. To, co robiłeś z tymi automatami, jest dalekie od twoich potencjalnych 

możliwości. To telekineza, Eddy. Możesz poruszać przedmioty za pomocą swego umysłu. 
I jak przekonaliśmy się w kasynie Randazza, teraz to robisz lepiej niż za życia.

- Ale jeszcze potrzebuję twojej zgody.
- Masz ją - powiedział Harry. - Z radością ją daję. Wywołam cię spod ziemi.

- Tak po prostu? Zawsze myślałem, że nie ma nic za darmo.
- Och, to cię prawdopodobnie będzie coś kosztować - powiedział Harry. - Zyskać 

ponownie możliwość poruszania się to nie taka prosta sprawa, przynajmniej tak mówią. 
Ale dla ciebie, z twoimi zdolnościami... może to nie będzie takie trudne. Wszystko zależy 

od tego, jak bardzo tego chcesz.

- Jak bardzo tego chcę? Chyba żartujesz! Kiedy mam zacząć?

- Kiedy tylko zechcesz - powiedział Harry i spojrzał na ziemię pod stopami. W 

pobliżu ujrzał nieregularny otwór w ziemi długi na sześć stóp i głęboki na trzy. To mógł 

być jego grób. Ziemia, która przedtem go wypełniała, teraz spoczywała tam, gdzie 
wypadła z Kontinuum Möbiusa, czyli na brzegu rzeki w Szkocji. A bezpośrednio pod 

stopami ledwie można było dostrzec grób Eddy'ego - podłużne zagłębienie, gdzie ziemia 

osiadła bardzo nieznacznie. Leżeli od siebie jedynie w odległości kilkunastu cali! Nic 

dziwnego, że „krzyki" Eddy'ego były takie głośne.

- No to zaczynam - powiedział Eddy, a Harry odsunął się na bok.

Z powierzchni ziemi na grobie Eddy'ego uniósł się obłok pyłu, a następnie garść 

kamyków, które opadły na ziemię obok.

Nastąpiła chwila przerwy, po czym Eddy powiedział:
- To nie takie łatwe.

- Nie mówiłem, że będzie łatwe - powiedział Harry. - Poruszanie się prawdopodobnie 

będzie jeszcze trudniejsze, ale do tego jeszcze daleka droga. Spróbuj jeszcze raz.

W powietrze uniosły się dwa kamienie wielkości pięści i zakołysawszy się, upadły 

obok.

- Uff! - powiedział Eddy.
- Chcesz, żeby ci pomóc?

- Nie - powiedział tamten zdecydowanie. - Znalazłem się lulaj i sam się stąd 

wydostanę.

OK, ale to ci zabierze trochę czasu. Więc teraz odejdę i zostawię cię samego. 

Zastosuję się do rady lekarza i chwilę odpocznę. Ale powiedz mi jeszcze, kiedy w lokalu 

Joeya Randazza jest najspokojniej?

- Koło drugiej w nocy - powiedział Martwy Eddy. - O tej porze lokal jest prawie 

wymarły.

- Więc wtedy tam wrócę - powiedział Harry. - Ale czy jesteś pewien, że nie będziesz 

potrzebował mojej pomocy? Może wolałbyś teraz przestać i spokojnie poleżeć? Może nie 
warto się męczyć? Chcesz przestać, Eddy?

- Po moim trupie! - powiedział Martwy Eddy, kiedy łopata uniosła się w górę i 

niepewnie wbiła się w ziemię.

Nekroskop uśmiechnął się i kiwnął głową.
- Doskonale. Muszę przyznać, że jesteś facet z jajami - powiedział z podziwem.

- Kiedyś tak było na pewno - odparł tamten. I zachichotał ponuro...

Kilka minut przed drugą w nocy czasu Las Vegas, w kasynie Randazza, tak jak 

powiedział Martwy Eddy, tylko kilku najwytrwalszych bywalców stało przy stołach do 

gry albo grało na automatach. Wszyscy przyjezdni - turyści, ludzie z pieniędzmi - byli w 
bardziej szpanerskich lokalach na Fremont Street; w lokalach o oświetlonych fasadach, 

gdzie stali uśmiechnięci rozdający z nocnej zmiany, a długonogie barmanki roznosiły 

wśród spragnionych graczy świeże (i lekko rozcieńczone wodą) alkohole. O tej właśnie 

porze Joey Randazzo normalnie robił sobie przerwę i szedł do domu albo do jakiejś 
dupy, albo wreszcie do któregoś ze stołów, żeby samemu trochę pograć, zależnie od 

aktualnych wpływów.

Ale nie tej nocy.

Tej nocy coś wisiało w powietrzu, jakiś lęk, jakieś napięcie, może wywołane 

niepokojącymi wydarzeniami wczorajszego dnia, nieokreślone wyczekiwanie, jak cisza 

przed burzą.

Nos Randazza, który w kilku wypadkach uratował jego gangsterską kryjówkę, węszył 

wokół, a on sam zastanawiał się, czy powinien oszukańcze automaty „skierować do 
naprawy" i zmienić koła ruletki, zanim zjawią się u niego kontrolerzy z komisji gier 

hazardowych. Randazzo spodziewał się, że coś się wydarzy, ale nigdy w życiu by nie 
przewidział, co go czeka.

W końcu prychnął i próbował otrząsnąć się z uczucia nieuchronnie zbliżającego się... 

czegoś i właśnie zbierał się do wyjścia, pozostawiając opiekę nad interesem swoim 

nadzorcom i Sy McMahnowi, kiedy to się wydarzyło.

Zatrzymawszy się w drzwiach pokoju z monitorami, gdzie McMahn tkwił na 

stanowisku z oczami wlepionymi w ekrany, Randazzo zorientował się po przygarbionych 
ramionach Irlandczyka, jego znieruchomiałej sylwetce, że coś jest nie tak. Wyraz 

posiniaczonej twarzy McMahna, jego rozdziawione usta i wybałuszone oczy, kiedy 
wyczuł obecność szefa i przekręcił krzesło w stronę drzwi - wszystko to potwierdziło to 

wrażenie.

- Co jest? - wyrzucił z siebie Randazzo, wchodząc do pokoju. - Oniemiałeś czy co? 

Przestań się gapić i powiedz, o co chodzi!

Ale McMahn wskazał tylko swym krótkim palcem środkowy ekran i wykrztusił:

- O to chodzi, Joey! Możesz powiedzieć, że jestem stuknięty, ale czy to nie ten sam 

facet?

Rumiana twarz Randazza zbladła, a on sam znieruchomiał, wpatrując się w ekran.
- Ja pierdolę! - powiedział i opadła mu szczęka.

- Razem ze Slimem - wychrypiał McMahn - zeszłej nocy ze dwie albo i trzy godziny 

kopaliśmy grób dla tego faceta. Potem wrzuciliśmy go do środka, spuściliśmy tylną klapę 

ciężarówki - dokładnie tak jak kazałeś - i używając jej jako łopaty, zasypaliśmy go ziemią. 
Slim wiedział, co robi... to dla niego nie pierwszyzna! I Joey, ten facet...

- Ja pierdolę! - przeklął Randazzo ponownie, nie zwracając uwagi na Irlandczyka, 

jakby go tam w ogóle nie było.

- Ten facet, który gra na automatach tam, na dole - ciągnął McMahn - to nie może 

być on! To musi być jego brat bliźniak!

W tym momencie Harry trafił główną wygraną i spojrzał w górę, w stronę 

skierowanej na niego kamery. Teraz Joey Randazzo oraz Sy McMahn zobaczyli, że to ten 
sam człowiek. Nie mogli nie rozpoznać paskudnego oparzenia na podbródku, od którego 

odlepił się plaster z opatrunkiem, i opatrunku w tylnej części jego głowy.

A spokojna i niemal pozbawiona wyrazu twarz Harry'ego Keogha wpatrywała się w 

nich - nie widząc, ale odgadując ich obecność - podczas gdy Nekroskop czekał na 
pracownika kasyna wypłacającego wygrane, który właśnie się zbliżał, tocząc przed sobą 

wózek.

- C-co? - mężczyzna wybałuszył oczy. - T-ty tutaj znowu? I znowu główna wygrana? 

Jezu! Nie spodziewałem się, że cię znowu zobaczę! - Oczywiście się tego nie spodziewał, 
ponieważ musiał podejrzewać, co zeszłej nocy czekało Harry'ego na górze, zwłaszcza po 

tym, jak pojawił się ten wielki wykidajło, Sy McMahn. Poza tym słyszał przez swoje 
walkie-talkie polecenia, które wydał Joey Randazzo.

- Och, mogę się założyć, że się nie spodziewałeś, że mnie zobaczysz - odparł 

Nekroskop, wyrywając mu przypięte do paska walkie-talkie, którym następnie wyrżnął 

go w głowę (w rzeczywistości to nie Harry uderzył, ale Graham „Sierżant" Lane).

A kiedy mężczyzna upadł, trzymając się za krwawiące ucho, Nekroskop powiedział:

- Dobry Boże, Sierżancie! Mam nadzieję, że nie uszkodziłeś samego urządzenia. - 

Harry nie musiał się niepokoić. Był to przemysłowy model walkie-talkie i nic mu się nie 

stało. Harry przyjrzał się guzikom i zobaczył, że jeden z nich jest oznaczony „Sy". 
Wcisnął go, po czym przyłożył słuchawkę do ucha.

W pokoju z monitorami McMahn i Randazzo widzieli, co robi, i usłyszeli sygnał 

dźwiękowy z walkie-talkie Sy McMahna, spoczywającego na konsoli. Randazzo chwycił 

aparat i powiedział:

- Tak? Co mogę dla ciebie zrobić tym razem, mendo? - I zasłoniwszy usta dłonią, 

szepnął: - Sy, weź Slima, a ja zajmę tego sukinsyna rozmową. Wiesz, co robić.

- Co możesz dla mnie zrobić? - powtórzył Harry. I wróciwszy myślą do wydarzeń 

minionego dnia, powiedział: - Niewiele. W istocie to, co ja zrobię dla ciebie i tego 
obskurnego kasyna. Widzisz to? - Wskazał paczkę zawiniętą w papier - sześcian o 

krawędzi sześć cali - wciśniętą między dwa automaty. - To bomba, Joey. Wystarczająca 

ilość plastyku, żeby obrócić to miejsce w gruzy. A to - sięgnął do kieszeni i wyjął pilota 

telewizyjnego, ale Randazzo tego nie wiedział, tak jak nie wiedział, że bomba nie jest 
bombą - jest zapalnik, który uruchomię, jak tylko stąd wyjdę. Chyba że dojdziemy do 

porozumienia.

- Porozumienia? Jakiego porozumienia? - Randazzo zaczął się pocić.

- Lepszego, niż mi poprzednio zaproponowałeś - powiedział Harry. - Musisz mnie 

przeprosić, Joey. - (Wcale tego nie chciał). - Chcę także odzyskać krugerrandy, które mi 

ukradłeś, i nagrodę wynoszącą trzydzieści pięć patyków. Będę tu czekał, ale tylko przez 
trzy minuty.

- Gdzie są ci pieprzeni nadzorcy? - zastanawiał się Randazzo, ale w następnej chwili 

Harry powiedział:

- Och, jeśli chcesz wiedzieć, gdzie są twoi goryle - odłożył pilota i przyłożył dłoń do 

ucha. I Randazzo usłyszał dochodzący z oddali dźwięk tłuczonego szkła, po którym 

zawyły alarmy pożarowe. - Nasz wspólny przyjaciel właśnie się nimi zajął. Nie są 
zachwyceni jego wyglądem, a poza tym nie zapominaj o standardowych procedurach 

operacyjnych, Joey. Wszyscy muszą opuścić to miejsce, z wyjątkiem ciebie, mnie i 
bomby. A nawiasem mówiąc, wszyscy wiedzą o tej bombie, bo zostawiłem informację w 

budce kasjera.

- Cholera! - warknął Randazzo. Po czym ciągnął już grzeczniej: - Słuchaj, poczekaj. 

Muszę mieć więcej niż trzy minuty. Pieniądze i te złote monety, muszę zejść na dół, do 
skarbca.

- No to dam ci cztery minuty - powiedział Nekroskop. - Ale nie więcej. - I 

uśmiechnąwszy się chłodno do kamery, cofnął rękę i roztrzaskał walkie-talkie na 

podłodze, po czym rozdeptał szczątki nogą...

- Pieprzyć pieniądze i krugerrandy! - (Zjeżdżając windą Randazzo załadował pełny 

magazynek do swego gnata). - Ten angielski bubek nie wciśnie żadnego guzika, kiedy 

będzie miał kulkę w głowie i na pewno drugi raz nie wydostanie się z grobu! Sy McMahn 
i Slim powinni już być w drodze. Lepiej, żeby byli, i pieprzyć standardowe procedury 

operacyjne!

Ale wielki wykidajło i płatny zabójca nie byli w drodze, ponieważ zobaczyli, kogo - czy 

też co - widzieli nadzorcy i wielu innych gości kasyna: „wspólnego przyjaciela" Harry'ego 
i Randazza. W połączeniu z zagrożeniem wybuchem bomby i pożaru był to wystarczający 

bodziec, aby szukać ratunku w ucieczce na ulicę. Wydawało się oczywiste, zwłaszcza dla 

McMahna i Slima, że tym razem Joey Randazzo ma o jednego wroga - a może i dwóch - 

za dużo.

Tymczasem Harry ustawił się w miejscu, gdzie sam był niewidoczny, ale mógł 

widzieć zbliżającego się Randazza. Z tego samego miejsca mógł mieć oko na drzwi z 
tabliczką PRIVATE, które prowadziły do skarbca. Dosłownie przed chwilą ostatni 

pracownicy kasyna, trzej mężczyźni w koszulach z podwiniętymi rękawami, coś 
bełkocząc, wybiegli przez te drzwi, zamykając je za sobą. Doskonale!

Nekroskop wydobył współrzędne skarbca bezpośrednio z umysłu Martwego Eddy'ego 

i teraz, gdy drzwi windy otworzyły się z sykiem i Joey Randazzo wypadł na zewnątrz, 

Harry wywołał drzwi do Kontinuum Möbiusa i „przeskoczył" do skarbca. Ponieważ 
Randazzo to nie był jego problem...

...ale kogoś zupełnie innego...

Zrobiwszy kilka kroków po wyjściu z windy, Randazzo gwałtownie stanął. Co u 

licha...?

Nie było śladu Sy McMahna ani sadystycznego oprycha imieniem Slim, a w drugim 

końcu długiej sali do gry ostatni klienci umykali na dźwięk wyjących alarmów. Nie 

minęła minuta i kasyno opustoszało.

Ale nie całkiem, bo jeśli było puste - a z tego co widział Randazzo, było - kto grał na 

automatach? Kto grał na wielu automatach jednocześnie? Co się tam, do diabła, działo?

Wyszarpnąwszy z kabury automat, Randazzo znów ruszył naprzód, na początku 

bardzo wolno, ale stopniowo przyśpieszał kroku, zbliżając się do pierwszego szeregu 
automatów stojących na obrzeżu obszaru, gdzie znajdowały się stoły do gry. I tam znów 

zatrzymał się gwałtownie.

Przy automatach nie było nikogo, ale mimo to grały - same! Metalowe dźwignie 

poruszały się, wałki obracały się, drobne wygrane z brzękiem wysypywały się do 
pojemników, a wszystkiemu towarzyszył hipnotyzujący jazgot maszyn!

Randazzowi opadła szczęka, a jego świńskie oczka otworzyły się tak szeroko jak nigdy 

przedtem. Bełkotał przekleństwa, których nikt nie słyszał i wtedy nagle - automat za 

automatem, jak kostki domina - wszystkie maszyny zaczęły wyrzucać główne wygrane, 
po czym rozległa się zwielokrotniona kakofonia melodyjek „Jesteśmy przy forsie", a 

tanie żyrandole, wiszące w kasynie, zakołysały się jak szalone.

- Co to...? - Randazzo znów ruszył naprzód z wyciągniętą przed siebie bronią, celując 

to w tę, to w tamtą stronę, ale celu nigdzie nie było widać. A dźwięk muzyki i brzęk 

wygranych sypiących się do pojemników stały się ogłuszające, kiedy wreszcie dotarł do 

miejsca, w którym poprzednio widział Harry'ego na ekranie monitora.

Ale to nie Nekroskop czekał tam na niego.

Randazzo ujrzał tę rzecz - tę rozkładającą się rzecz, te białe kości i płaty brązowej 

skóry, tę nieprawdopodobną martwą istotę, z której szkieletu opadały grudki ziemi - i 

wiedział bez cienia wątpliwości, wiedział dokładnie, co to jest.

Nie „co", ale „kto", bo nie mogło być wątpliwości co do prawego ramienia Eddy'ego - 

złamanego w trzech miejscach - które odpadło od rozkładającego się barku i teraz pełzło 
po wyfroterowanej podłodze w stronę Randazzo!

Wszystko, co się wydarzyło w ciągu minionego półtora dnia - wszystkie anomalie, 

podejrzenia i złe przeczucia, a zwłaszcza dziwna atmosfera tego wieczoru - to wszystko 

stanowiło tylko preludium do tego, co się działo w tej chwili: do zemsty Eddy'ego 
Crokera!

Myśli kłębiące się w głowie oszołomionego Randazza zaczęły się układać w ciąg 

zdarzeń i pomknęły do wczorajszego spotkania z Harrym Keoghiem. Co ten angielski 

dupek - ten facet, który powinien być martwy, ale jakimś cudem nie był - próbował mu 
powiedzieć? Że to nie on, lecz Eddy, „Martwy Eddy", kierował automatami? Tak musiało 

być... bo robił to w dalszym ciągu!

- Cholera! - powiedział Randazzo, w końcu znajdując w sobie siłę, aby podnieść broń 

i nacisnąć spust.

W powietrzu zaczęły latać odłamki białych kości, ale w następnej chwili i coś innego. 

Z pojemników przy automatach zaczęły wylatywać srebrne monety! Żetony dziesięcio- i 
dwudziestopięciocentowe, i jednodolarowe, wirując w powietrzu w obłędnej srebrzystej 

spirali, jak mieniąca się burza pyłowa. Metalowe krążki o wartości ponad stu tysięcy 
dolarów - wszystkie co do jednego poruszały się wbrew sile grawitacji w wyniku 

telekinezy Martwego Eddy'ego.

I w chwilę później, pędzone pragnieniem zemsty, skierowały się w tę samą stronę...

Następnego dnia Harry przeczytał o tym w lokalnej gazecie. Kiedy brygada 

antyterrorystyczna w końcu weszła do kasyna, znalazła Joeya Randazza martwego, 
pogrzebanego pod stosem monet, które najwyraźniej spowodowały, że się udusił. Ale 

policja wciąż badała pewien jak dotąd niewyjaśniony aspekt śmierci Randazza.

Harry przeczytał także, że Francis „Slim" Avigliano i Sylvester McMahn, „byli 

wspólnicy i pracownicy powiązanego z mafią Randazza", zostali aresztowani i są 

przesłuchiwani w tej sprawie. Ta ostatnia informacja właściwie nie zaskoczyła 

Nekroskopa: jego anonimowy list wysłany na policję zawierał dokładny opis miejsca na 
pustyni, gdzie można będzie znaleźć dowody niedawnych ekshumacji... które wyjaśnią — 

a przynajmniej pomogą wyjaśnić - jak to się stało, że obok zwłok Randazza znaleziono 
ludzki szkielet. (Bo oczywiście Nekroskop wiedział, że kiedy zostanie przeszukane 

łożysko wyschłego potoku, policja odkryje takie same ślady stóp i opon, jakie widział 
razem z Eddym).

Od tego czasu, uczyniwszy wszystko, co mógł, Harry pozostawił sprawy ich własnemu 

biegowi. A w dwa tygodnie później ponownie skontaktował się z Eddym, odnalazłszy 
jego nowe współrzędne na cmentarzu w Charleston Heights, gdzie miały początek 

przygody Harry'ego w Nevadzie i gdzie w końcu spoczęły doczesne szczątki Eddy'ego 
Crokera.

Ale przed rozmową z Eddym odwiedził Jacka Blacka, owego staruszka, który niegdyś 

zajmował się wydobyciem srebra, choć bez wielkiego powodzenia.

- Jack - powiedział - przyszedłem cię przeprosić.
- Co? - (Częściowo głuchy za życia Jack niewiele lepiej słyszał po śmierci). - Czy to ty, 

Nekroskopie? Za co mnie, u licha, przepraszasz?

- Za obietnicę, którą ci złożyłem: że wrócę tutaj ze srebrną jednodolarówką i zakopię 

ją w ziemi, żebyś mógł ją poczuć.

- Och, nieważne - westchnął starzec. - Przypuszczam, że to pasuje to całej tej  

sprawy. Za życia nigdy nie udało mi się znaleźć tego zbyt wiele.

- Ale powiem ci, co mam - powiedział Harry. - Jeśli uznasz, że to się nada. Mam złotą 

monetę, Jack, może być?

- Powiedziałeś: złotą monetę? - W metafizycznym umyśle Harry'ego zdumienie 

starca, jego dziecinna radość były jak słońce wyłaniające się zza chmur. - I ty ty pytasz, 
czy się nada? Jasne, że tak, Harry! Nigdy w życiu nie byłem taki bogaty!

- Więc jest twoja - powiedział Nekroskop. I patykiem wydłubał otwór w ziemi, 

wrzucił jeden z odzyskanych krugerrandów i przysypał ziemią.

Na koniec poszedł na grób Eddy'ego... na którym, o dziwo, leżały świeże kwiaty! Ale 

kiedy Harry dobrze się zastanowił, to nie było takie zaskakujące. W lokalnych gazetach 

pojawiła się informacja o zidentyfikowaniu zwłok Eddy'ego na podstawie dokumentów 
stomatologicznych i dlatego Mary-Jane Croker go tu pochowała.

- Nekroskopie - powiedział zmarły, wyczuwając obecność Harry'ego - nie wiesz, jak 

bardzo się cieszę, że pamiętałeś, aby mnie odwiedzić. I nie mogę się doczekać, kiedy mi  
powiesz, jak się wszystko udało po tamtej stronie.

- W zasadzie tak jak planowałem - powiedział Harry. - Twoi zabójcy zostali oskarżeni 

o zamordowanie Randazza i ciebie, chociaż policja wciąż pracuje nad tą sprawą; 

odzyskałem wszystkie krugerrandy; twoja żona znalazła na progu torbę pieniędzy - sto 
tysięcy dolarów, jak myślę - i wygląda na to, że, hm, „ktoś z miejscowych" uznał za 

stosowne zaopiekować się twoim grobem. I zaryzykowałbym stwierdzenie, że była to 
Mary-Jane.

Martwy Eddy wydał bezcielesne westchnienie i powiedział:
- Och, od razu wiedziałem, że to ona. Promieniuje takim samym ciepłem jak ty,  

Harry.

- Więc wszystko dobre, co się dobrze kończy - powiedział Harry. - Ona cię odnalazła, 

tylko ja nie odnalazłem tych, których szukałem.

- Tak? - powiedział Martwy Eddy. - Nic mi o tym nie mówiłeś.

- No cóż, to sprawa osobista - powiedział Harry. - Powiedzmy po prostu, że wszystko 

inne poszło dobrze.

- Jeśli nie liczyć Sy i Slima - powiedział Martwy Eddy. - No i oczywiście Joeya 

Randazza.

Harry skrzywił się.
- Tak, Randazza. To był bardzo, hm, nowatorski sposób zabijania. - Myślał o tym 

ostatnim, „niewyjaśnionym aspekcie" śmierci gangstera, nad którym wciąż głowiła się 
policja.

Eddy wzruszył ramionami.
- To szaleniec. Próbował naszpikować mnie ołowiem! Ha! Mnie, kupę kości! Więc...

- ...ty go naszpikowałeś srebrem - dokończył za niego Harry. - Jego jelita, bebechy, 

płuca, tchawica, wszystkie jamy jego ciała były wypełnione srebrem z automatów. - 

Myśląc o tym, Nekroskop poczuł mimowolny dreszcz. - Ale co ci podsunęło taki pomysł?

- Nie wiem - zamyślił się tamten. - Może ta muzyka.

- Muzyka?
- Tak, ta muzyka z automatów - powiedział Martwy Eddy. - „Jesteśmy przy forsie", 

ulubiona melodia Joeya Randazza... tylko tym razem ta forsa go zabiła!

Nekroskop nic nie odpowiedział...

Sny dinozaurów

I

W końcu, kiedy wśród wyrzuconych na brzeg oceanu kamyków Harry znalazł małą, 

lśniącą skamieniałość - lekko uszkodzony belemnit, wyglądający zupełnie tak jak 

wydłużony, kamienny pocisk - rozpoznał ten nieuchwytny dźwięk. Nie był to w ogóle 
żaden „dźwięk", lecz ledwie wyczuwalne wrażenie, przenikające każdy nerw jego ciała - 

świadomość czegoś w głębi swego wyjątkowego umysłu - które tylko Nekroskop był w 
stanie odebrać. Była to szczątkowa aura zmarłych istot, dalekie echo albo pozytywne 

wibracje dawno wymarłych prehistorycznych istot.

Paleontologowie walą swymi młotkami ziemię, a echo, które do nich powraca, 

określa rozmiary, kształt i istotę tego, co kryje się w głębi ziemi. Używają też maszyn i 
materiałów wybuchowych, a ich sejsmometry czulsze niż sonar są połączone z 

monitorami, na których mogą oglądać przetworzone przez komputer obrazy, równie 
dokładne jak fotografie w promieniach X. W ten sposób badają wnętrze Ziemi. I tak jak 

Harry tego ciepłego, letniego dnia na odludnej plaży w Yorkshire, szukają 
skamieniałości. Jednak w przeciwieństwie do paleontologów Harry Keogh nie musiał 

walić młotkiem w ziemię; po prostu „słuchał".

Harry był bowiem jedyny w swoim rodzaju i jeżeli zaakceptujemy owo dziwne, lecz 

trafne słowo, które sam ukuł, Nekroskop, nie było takiego drugiego, nikogo, kto by był 
obdarzony podobnym szóstym zmysłem. Bo określenie osoba mająca zdolności  

parapsychologiczne czy medium nie oddawałoby sensu jego istoty...

Cztery, a może pięć lat temu (ostatnie kilka lat wydawały się nierzeczywiste i 

pogrążone w mroku, niewyraźne i jakieś pomieszane w pamięci, jakby ich w ogóle nie 
było, jak gdyby zostały w znacznej mierze wymazane z jego pamięci) poszukiwał swej 

żony i synka w miastach na wschodnim wybrzeżu, szukał tu i tam... wszędzie. Wreszcie 
ostatnio zrezygnował, sądząc, że stracił swoją rodzinę bezpowrotnie i że zmarnował tyle 

lat na bezowocne poszukiwania. Miłość z upływem czasu umiera i to szybciej, jeśli 
towarzyszy jej poczucie winy.

Jego żona, Brenda - a co bardziej prawdopodobne, syn, bo jego dziecko niewątpliwie 

posiadało taki sam dar - zabrała ich oboje do jakiegoś bezpiecznego miejsca, gdzie Harry 

nie był w stanie ich odnaleźć. Miejsca z dala od obcego jej człowieka, jakim się stał, i 
wszelkich niebezpieczeństw, jakie mogły jej grozić tylko dlatego, że go znała. 

Nekroskopa przepełniało uczucie goryczy i samotności. Ale gorycz osłabła z upływem lat 
- tych dziwnie mrocznych, ledwie pamiętanych lat - a Harry w końcu przyszedł do siebie 

i znów był taki jak dawniej.

Jednakże jeszcze kiedy ich szukał...

Harry wypoczywał przez jakiś czas w Bridlington, w hrabstwie Yorkshire, a ta 

maleńka zatoczka i kamienista plaża, do której można się było dostać tylko podczas 

odpływu (oczywiście nie dotyczyło to Harry'ego, który dysponował własnym sposobem 
przemieszczania się z miejsca na miejsce), były doskonałym miejscem, gdzie można było 

spędzać czas w samotności, gdzie mógł się pluskać w falach przyboju lub spokojnie 
drzemać w świetle słońca. Czasami leżał na ręczniku i myślał; kiedy indziej tylko leżał; a 

od czasu do czasu zasypiał i śnił.

Właśnie wtedy po raz pierwszy usłyszał ten dźwięk - obudził się, kiedy słońce skryło 

się za chmurą, a wiatr wiejący od morza obsypał go piaskiem - i od tego czasu aż do teraz 
zastanawiał się, co to jest. Dźwięk, który nie był dźwiękiem, jak wtedy, gdy do ucha 

przyłożymy muszlę i słuchamy szumu odległego oceanu. Tylko że nie miał żadnej muszli 
i nie był to na pewno szum fal na jakimś wyimaginowanym wybrzeżu.

Więc co to było?
Echo prawdziwych fal, geologiczne echo, które docierało do niego przez warstwę 

piasku i kamyków pod ręcznikiem, na którym leżał? Chyba nie; morze było gładkie jak 
tafla jeziora i widać było tylko nieliczne zmarszczki poruszane letnią bryzą. Więc może to 

był jego własny oddech, krew szumiąca mu w uszach albo ów dziwny dźwięk, bardziej 
urojony niż rzeczywisty, jaki czasami można usłyszeć w skwarne dni nad brzegiem 

morza. Wszystko to bardzo ładnie, tylko ten dzień wcale nie był skwarny.

Był za to naprawdę senny i Harry, położywszy głowę, znów zasnął. I wtedy przyśnił 

mu się dziwny i wyjątkowo żywy sen; żywe były barwy i kształty, a sen był dziwny 
dlatego, że wydawał się tak daleki od tego, czego normalnie można się spodziewać w 

snach... ale daleki w sensie oddalenia w czasie, nie zaś w przestrzeni, i tym razem 
Nekroskop był wyłącznie obserwatorem, świadkiem tego, co zobaczył.

Szpetny, skórzasty ni to ptak, ni to nietoperz polatywał, podczas gdy jakieś  

groteskowe, wielkie i najwyraźniej zgłodniałe stworzenie pędziło tuż za nim. Ofiara  
miała skrzydła, była pokryta futrem i wyglądała raczej na słabą niż dziką,  

przynajmniej jak na czasy, w których żyła. Raz po raz próbowała się oderwać od  
ziemi, rozpaczliwie podskakując na krótkich, zaopatrzonych w szpony tylnych nogach,  

ale wciąż spadała, zaplątana w strzępy naderwanego skrzydła. Ten okaleczony ptak,  
polatujący i co chwila spadający na kamienistą ziemię jak rozdarty latawiec, ledwie  

był w stanie utrzymać się w odległości kilku susów od swego prześladowcy.

A prześladowca wyglądał jak tyranozaur, był tylko znacznie od niego mniejszy, z  

wysokim niebieskim grzebieniem, długimi szponiastymi przednimi nogami i  
potężnymi tylnymi, ogonem, którym wywijał na wszystkie strony, i szczękami, które  

były... no, po prostu niewiarygodne. I pomimo niezgrabnego poruszania się wśród  
ciernistych, przypominających paprocie zarośli ani na chwilę nie spuszczał swych  

jaszczurczych, szkarłatnych oczu z udręczonego, podskakującego stworzenia, którego  
skrzydło rozerwał podczas niespodziewanego ataku.

Oczywiście scena ta rozgrywała się w czasach prehistorycznych. Tyle Harry był w  

stanie pojąć, ale niewiele więcej. Nie był paleontologiem i jego wiedza w tym zakresie  

była, delikatnie mówiąc, uboga. Jako młody człowiek czytał „ Zaginiony świat"  
Arthura Conan Doyle'a; widział starą, czarno-białą kopię ,,King Konga" oraz kilka  

mniej wartościowych filmów o potworach i budował plastikowe modele dinozaurów...  
ale to było wszystko. Nie miał więc odpowiedniego przygotowania, aby orientować się  

w nazwach takich stworzeń, wiedział tylko, że są to dinozaury, a jeden z nich to  
zapewne pterodaktyl.

Jeśli chodzi o tego naziemnego drapieżnika, Harry nie miał najmniejszego pojęcia,  

jak się może nazywać. Ale wiedział na pewno, że nie jest roślinożerny. Zwierzę z  

takimi zębami i pazurami nie może się żywić trawą i liśćmi.

Teren opadał wzdłuż uskoku tektonicznego: po jednej stronie zasłana głazami  

ziemia, a po drugiej urwiste skały wznoszące się na wysokość co najmniej stu stóp. W  
normalnych warunkach pterozaur wykorzystałby zbocze biegnące wzdłuż podstawy  

urwiska jako idealny punkt startowy. Ale teraz - zbyt przerażony, by zdać sobie  
sprawę ze swej niesprawności - nie był w stanie myśleć o niczym innym, jak tylko o  

ucieczce, i próbował wznieść się w górę. Nadaremnie.

Drapieżnik znów znalazł się niebezpiecznie nisko. I o ile przedtem, próbując  

chwycić skrzydło, tylko je rozerwał, o tyle teraz przydeptał tylną część ptaka, który  
wydał przenikliwy krzyk bólu, prawie zagłuszając trzask łamanych kości. I to  

powinien być koniec - i prawie tak było - ale nie taki, jak planował drapieżnik.

Skały w tym miejscu tworzyły przewieszkę, komin zbudowany z kruchych łupków,  

niby kolumna gigantycznych, źle ustawionych kostek domina. Przydeptując tylną  
część ofiary - było to niezdarne i niezamierzone, ale mogło się szczęśliwie skończyć, w  

każdym razie dla drapieżnika - potwór stracił równowagę i uderzył w podstawę skały.  
Kawałki łupka poleciały na wszystkie strony, komin zadrżał, wybrzuszył się i odpadł  

od skały. Wraz z nim runął w dół spory fragment urwiska z grzmotem, który  

przywodził na myśl pękającą górę lodową.

Cała katastrofa trwająca dwadzieścia kilka sekund przypominała reakcję  

łańcuchową rwący potok poszarpanych skał. Żadna żywa istota nie była w stanie  
oprzeć się miażdżącej sile uderzeń wielu ton spadających głazów i kiedy rumowisko  

skalne znieruchomiało, ptak był całkowicie zagrzebany pod głazami, spod których  
wystawał jedynie wygięty grzbiet drapieżnika. Ten grzbiet jeszcze przez chwilę drżał i  

spod stosu głazów słychać było stłumiony ryk czy raczej zdławione parskanie, które  
jedynie spowodowało niewielką lawinę mniejszych kamieni, które zmiażdżyły  

kręgosłup drapieżnika i pogrzebały go na zawsze.

I to było wszystko. Żadnego ruchu, poza kilkoma strumyczkami pyłu osypującego  

się z góry; żadnego dźwięku, poza bębnieniem ostatnich opadających kamyków, i  
żadnego śladu życia z dymiącego rumowiska u stóp skalnego urwiska.

Sen trwał w pamięci Harry' ego przez chwilę - w ciągu owego krótkiego okresu 

między snem a przebudzeniem - po czym, jak większość snów, zniknął, kiedy ten 
całkowicie się przebudził. Zapamiętał tylko, że był świadkiem czegoś z czasów wczesnej 

młodości planety.

Wszystko to wydarzyło się jakieś dwa lub trzy lata temu, a w owym czasie jeszcze nie 

znalazł tego belemnitu...

Teraz jednak wrócił. A sprowadził go tutaj głównie ten dźwięk albo to, co wciąż 

uważał za dźwięk. To oraz skamieniałości wystawione w muzeum w Sunderland, mieście 

na północno-wschodnim wybrzeżu Anglii, tylko o parę mil od miejsca, gdzie Harry 
dorastał.

Pojechał tam, aby sprawdzić pewną teorię, spędzić trochę czasu i może coś sobie 

przypomnieć z okresu dzieciństwa. Kiedy miał dziewięć czy dziesięć lat, w soboty jeździł 

autobusem z Jimmym Collinsem do Sunderland i spędzał godzinę czy coś koło tego na 
basenie. Potem, w drodze na dworzec autobusowy, czasami zaglądali do muzeum. 

Jimmy, wysportowany, lubiący przebywać na wolnym powietrzu, nigdy nie odnosił się z 
entuzjazmem do tych wizyt. („Co? Chyba nie chcesz znów iść do tego zakurzonego, 

dusznego miejsca?").

Ale dla Harry'ego wypchane zwierzęta, jaja ptaków w gablotach ze szkła i mahoniu i 

liczne skamieniałości zawsze były źródłem niezwykłej fascynacji. Tego ranka wśród 

mglistych wspomnień swego niezbyt udanego i jakby nierealnego dzieciństwa 

przypomniał sobie, że muzeum historii naturalnej miało swoje własne dźwięki i były to 
nie tylko rozbrzmiewające echem korytarze i przyciszone rozmowy. Nie, oprócz nich 

słychać tam było dźwięki pewnej odludnej plaży w Yorkshire. Tak, te same dźwięki albo 
tak do nich podobne, że nie można było dostrzec różnicy.

Dlaczego miejsca tak różne - tak do siebie niepodobne — miałyby mieć takie same 

wibracje... stanowiło tajemnicę, którą Harry musiał rozwikłać.

Tego ranka wstał więc wcześnie, zjadł śniadanie i opuścił swój dom w Bonnyrig koło 

Edynburga, ruszając do Sunderland, które leżało w odległości ponad stu mil na 

południe. Ale Harry nie byłby sobą gdyby nie skorzystał ze swego specjalnego sposobu 
poruszania się... no i cała ta podróż nie zabrała mu wiele czasu, w istocie ani trochę; 

kiedy przybył na miejsce, muzeum wciąż było otwarte dla zwiedzających. I miało być 
otwarte jeszcze przez co najmniej godzinę. Nie był to zresztą dla Nekroskopa problem 

nie do pokonania; jeśli chodzi o Harry'ego, wielkie łukowate dębowe drzwi muzeum 
mogły być zamknięte przez cały dzień, miał bowiem swoje własne drzwi...

Muzeum wewnątrz wyglądało dokładnie tak, jak je zapamiętał, dzięki czemu 

przypomniał sobie współrzędne lśniącej, wyłożonej parkietem sali, która była jego 

celem. Skok przez Kontinuum Móbiusa przeniósł go tam w jednej chwili i chociaż Harry 
był jedyny w swoim rodzaju (prawie, bo jego zaginiony syn odziedziczył po nim 

wszystkie niezwykłe umiejętności), czuł się tu bardzo mały, maleńki, pośród martwej 
ciszy tego pomieszczenia wypełnionego prehistorycznymi szczątkami.

Tak, „martwa cisza"... tylko że martwi wcale nie byli cisi, nie dla Nekroskopa. Żaden 

człowiek, pies czy inne stworzenie, które kiedyś żyło - żadna z tych istot nie była 

całkowicie cicha. Te istoty dla Harry'ego nadal istniały: ich myśli i głosy, a teraz 
najwyraźniej także ich bezcielesna aura. Te niezliczone martwe istoty, które za życia nie 

potrafiły wyartykułować „sensownych myśli", z pewnością nie tak, jak rozumieją to 
istoty ludzkie, nie zniknęły bez śladu.

I te ślady znajdowały się tutaj, to był ten dźwięk, który słyszał Harry.
Oczywiście to były - to mogły być - jedynie skamieniałości. To były ich szmery. 

Trwały w nich jeszcze po śmierci, która miała miejsce przed milionami lat. Jak echo ich 
niegdysiejszego istnienia, po prostu przypominały, że istoty te kiedyś żyły!

Szepty wielkiego małża, przodka dzisiejszej ostrygi, dawno żyjącej istoty, która 

zamieniła się w kamień, ale wciąż „żyła" w wodach pierwotnego oceanu. Szelest 

pełznącej po morskim dnie istoty, szarej jak pokład łupka, w który została wtopiona, 

dziesięciocalowego trylobita z epoki kambru, martwego od pięciuset milionów lat, 

jednak wciąż delikatnie muskającego bębenek wrażliwego ucha Nekroskopa. Upiorny, 
dręczący krzyk archeopteryksa - teraz raczej udręczony niż dręczący - płynący z 

jurajskiej skały, w której tkwił jego skamieniały szkielet z połamanymi kośćmi. I tysiące 
innych dźwięków...

Te zapomniane „dźwięki" z przeszłości, niby duchy dawno zmarłych istot... 

niewyraźny chór, którego pierwotne echa był w stanie „usłyszeć" jedynie Harry Keogh, 

przypominały szum zakłóceń z dalekich gwiazd...

A może nie, a przynajmniej nie w każdym wypadku. Bo co najmniej jeden eksponat - 

i to nowy, bo Harry nigdy go przedtem nie widział - wydawał się na niego ryczeć!

Chodząc od gabloty do gabloty, urzeczony tym, co widzi, jak nigdy przedtem i 

natknąwszy się niespodziewanie na przerażającą skamieniałość - niemal nienaruszonego 
ptaka drapieżnego, a w każdym razie jego szkielet, szkielet istoty tak dużej jak on sam, 

częściowo zatopionej w wielkiej bryle lśniącej skały - Nekroskop odruchowo odskoczył w 
tył. Oczywiście była to tylko niegroźna skamieniałość, kości zmarłego przed eonami 

drapieżnika, ale w oczach obdarzonego osobliwymi zdolnościami Harry'ego wydawała 
się dziwnie groźna. .. zwłaszcza gdy „usłyszał" cichy ryk (a może raczej pulsujący świst) 

wydobywający się z jego skamieniałych, rozwartych szczęk.

Ponadto gwałtowny ruch stóp Harry'ego, kiedy odskoczył od eksponatu, sprawił, że 

przez podłogę pod jego stopami i pod mahoniową podstawą gabloty przebiegło drżenie. 
Przez ułamek sekundy wielka szklana gablota drżała... i Harry poczuł się jak wandal, 

kiedy to się zdarzyło.

Oto ze szczęk skamieniałości wypadł ząb i z brzękiem upadł na wysypane piaskiem i 

kamykami dno gabloty...

Oczywiście był to tylko zbieg okoliczności: przypadkowe pęknięcie kamienia 

spowodowane gwałtownym wstrząsem gabloty i tyle. Ale Harry Keogh, człowiek, który 
posiadał moc podnoszenia zmarłych z grobu...

…nie był w stanie ukryć zaskoczenia.
I tak zakończyła się jego wizyta w tym miejscu...

Ażeby potwierdzić to, co teraz wydawało się niezaprzeczalnym faktem - że zmarłe 

istoty nawet nie będące istotami ludzkimi także „żyją" po śmierci - Harry przybył tu 
ponownie - na tę trudno dostępną plażę w Yorkshire, gdzie jak wierzył, będzie mógł 

poddać sprawdzianowi swoje odkrycie.

Wykorzystując współrzędne Möbiusa, zapamiętane podczas poprzednich wizyt, 

opuścił Kontinuum na brzegu morza. Miał szczęście: w porze przypływu mała plaża była 
pusta, a morze rozpościerało się nieruchomo pod zachmurzonym niebem. Poza tym 

teraz, gdy wiedział, czego szuka, miejsce to zdawało się „żyć", wypełnione eterycznym 
echem z odległej przeszłości. A może tak było zawsze i Harry po prostu pogodził się z 

myślą że jego „dźwięki" są realne.

Poszarpane, kruszejące skały były głównym źródłem tych dźwięków, ale Harry nie 

zaopatrzył się w odpowiednie narzędzia - nie miał ani wysokich butów, ani mocnego 
kapelusza, młotka czy dłuta - nie zamierzał też rozwalać łupkowych iglic, aby zaspokoić 

swoją ciekawość. Nie było takiej potrzeby, ponieważ u stóp skał leżały odłamki łupka, nie 
wspominając o kamiennym gruzie na plaży i w wodzie.

W końcu - na brzegu oceanu, gdzie kucnął, żeby gołymi dłońmi zgarnąć małe kamyki 

- znalazł ten belemnit... albo to on znalazł jego. Mniej niż o krok od miejsca, w którym 

opuścił Kontinuum Möbiusa, obracał w dłoni ów maleńki fragment zamierzchłej 
przeszłości, który wyglądał jak kamienny pocisk. A co więcej, obok leżały inne relikty 

przeszłości: amonit zatopiony w kamiennej konkrecji i maleńka ryba kostna uwięziona w 
kawałku łupka. Harry nie musiał ich widzieć, żeby wiedzieć, że się tam znajdują.

Nagle, zdjęty lękiem, obawiając się, że może ta nowo odkryta zdolność się utrwali, 

stając się częścią jego psychicznych zdolności, mentalną wrzawą, której nie będzie w 

stanie kontrolować, Harry potrząsnął głową aby uwolnić się od tych myśli, zacisnął zęby 
i spróbował wypchnąć ze swego umysłu te pierwotne „głosy". Zniknęły natychmiast i 

zapanowała cisza... i słychać było jedynie żałosne krzyki mew dobiegające z występów 
skalnych i łagodny plusk fal.

A więc potrafił nad tym panować...
I aby się o tym przekonać, znowu otworzył swój umysł... i wszystkie te szepty spoza 

czasu powróciły.

Skoncentrował się na jednym z nich, na syczącym sapaniu. Podszedł do głazu, do 

połowy zagrzebanego w piasku. Niemal niewidoczne dla niewprawnego oka - nawet dla 
oka doświadczonego paleontologa - na porysowanej powierzchni widniały mgliste zarysy 

szczęk, czaszki i oczodołu ichtiozaura. Ale były one „widoczne" tylko dla Nekroskopa, ze 
względu na to, że wiedział, że tam są wyczuwał ich obecność pod drżącymi palcami, jak 

gdyby były wytłoczone w kamieniu.

Jednak w następnej chwili gwałtownie cofnął dłonie, gdy wydało mu się, że ów 

martwy głaz do niego przemówił.

- Och, dobry Boże, Harry! Co ja bym dał za takie zdolności!

II

To nie był głaz - oczywiście, że nie - ale głos zmarłego człowieka, jednego spośród 

Ogromnej Większości, który docierał do Harry'ego z otchłani śmierci. Po chwili 
Nekroskop zorientował się, co się dzieje, ale mimo to musiał się uspokoić i parę razy 

głęboko odetchnąć, zanim był w stanie odpowiedzieć.

- To już dwa, nie, trzy razy w ciągu ostatniej godziny martwe istoty sprawiły, że aż 

podskoczyłem! - I zaraz potem, zdając sobie sprawę, co powiedział, chciał ugryźć się w 
język. - Mam nadzieję, że mi to wybaczysz. Zwykle nie jestem tak... bezpośredni.

- Nie, nie! - powiedział tamten. - To moja wina. Ale kiedy zobaczyłem - czy raczej  

wyczułem - że to ty, po prostu musiałem zaznaczyć swoją obecność. I powiedziałem  

pierwszą rzecz, jaka mi przyszła do głowy. Niecodziennie zdarza się okazja  
porozmawiania z Nekroskopem. I mówiąc zupełnie szczerze, nie wiem, czy nawet w  

ciebie wierzyłem... to znaczy w to... że będę mógł rozmawiać z kimś żywym.

- Czasami - powiedział Harry - a właściwie dość często, ja też w to nie wierzę. Ale tak 

czy owak zaskoczyłeś mnie. Jak mam się do ciebie zwracać?

- Mam, miałem na imię Peter - powiedział tamten. - Peter Carson.

- Robisz wrażenie słabego - powiedział Harry, rozglądając się po zasłanej kamieniami 

plaży, i poczuł, że coś go ciągnie w stronę podnóża skał. - Spadłeś czy jak?

- Można tak powiedzieć - odparł Peter Carson z westchnieniem, które tylko Harry 

mógł usłyszeć. - Te skały są dosyć niebezpieczne, to prawda, ale jest jeszcze gorzej,  

jeżeli wybierzesz niewłaściwego towarzysza wspinaczki. Przypuszczam, że jestem  
słaby dlatego, że nie cały jestem tutaj. To znaczy nie tutaj spadłem i na pewno nie tutaj  

umarłem. Ja, moje ciało umarło tam - (skinienie niewidzialnej głowy wskazujące 
otwarte morze). -  Ale ponieważ zginąłem, kiedy spadłem, jakby grawituję w pobliżu  

tego miejsca. Przypuszczam, że można powiedzieć, że to miejsce to moje genius loci... a  
może na odwrót? W każdym razie jeśli jestem słaby, to z powodu morza, które... miota  

ciałem na wszystkie strony. Wiesz?

Harry skinął głową i lekko zadrżał. Uwierzył mu na słowo.

- Ale nie mogłeś tu być zbyt długo - powiedział głośno, tak że jeśli ktoś znalazłby się w 

pobliżu, odniósłby wrażenie, że mówi do samego siebie. - Przed paroma laty bywałem 

tutaj i jestem zupełnie pewien, że wtedy cię tu nie było.

- Od tego czasu minął rok - powiedział tamten. - Myślę, że dlatego teraz mogę o tym 

mówić. Ale wtedy... no cóż, byłem załamany.

I to dosłownie, pomyślał Nekroskop, na chwilę zapomniawszy, że zmarły - każdy 

zmarły - może czytać w jego metafizycznym umyśle równie łatwo jak on w umysłach 
zmarłych. Rodzaj specyficznej telepatii między żywymi i zmarłymi.

- Ale teraz mam to już za sobą - szybko powiedział Carson, czyniąc kolejne 

przeprosiny zbędnymi. – I jestem po prostu szczęśliwy, że się tu zjawiłeś, zwłaszcza że  

wydaje się, że jesteś tutaj z tego samego powodu co ja. To znaczy kiedyś.

Harry zmarszczył brwi. Od czasu do czasu, tak jak w wypadku telepatii, to osobliwe 

medium, za pośrednictwem którego porozumiewał się ze zmarłymi, przekazywało więcej 
niż to, co powiedziano. Ale tym razem był zdezorientowany.

- Myślę, żebyśmy może... zaczęli od początku - powiedział.
- Och! - powiedział tamten. - Ale ze mnie głupiec! Nie wyraziłem się jasno, co?  

Widzisz, chodzi o skamieniałości.

- Tak? - powiedział Harry.

- Tak! - (Teraz Nekroskop wyczuł skinienie bezcielesnej głowy swego rozmówcy). - 

To właśnie miałem na myśli, kiedy powiedziałem, że dałbym wszystko za...

- Za zdolności, jakie posiadam? - Harry już zaczynał rozumieć. - A ja myślałem, że 

masz na myśli możliwość rozmawiania ze zmarłymi. Tymczasem tobie chodziło o to, 

jak...

- Jak znajdujesz skamieniałości! - przerwał Carson. - A może to jedno i to samo? 

Przypuszczam, że tak. Ale dla paleontologa - wręcz dla amatora, jakim byłem - to  
byłoby fantastyczne! Mógłbym nawet stać się sławny...

Teraz wszystko zaczynało się układać w sensowną całość. A przynajmniej Nekroskop 

takie miał wrażenie.

- Spadłeś ze skały, kiedy szukałeś skamieniałości?
- Przez pewien czas się nad tym zastanawiałem - odpowiedział zmarły - i chociaż 

chciałbym ci powiedzieć, że właśnie tak to się stało, muszę przyznać, że nie jestem  
pewien.

Teraz Harry przypomniał sobie uwagę Carsona o jego towarzyszu wspinaczki: że 

wybrał niewłaściwą osobę. Ponadto - teraz gdy nawiązali dobre stosunki - Nekroskop 

zaczynał rozumieć, co tamten miał na myśli.

- Myślisz, że zostałeś zepchnięty - powiedział cicho.

- Nie zostałem zepchnięty - potrząsnął głową tamten - po prostu pozwolono mi 

spaść. Miałem także dość czasu, żeby zrozumieć dlaczego. I wiesz, to naprawdę  
przykra sprawa. Bo o ile już się z tym pogodziłem - to znaczy z faktem, że jestem  

martwy i że stąd już nie ma powrotu - o tyle znacznie trudniej jest się pogodzić z tym,  
co dzieje się właśnie teraz w świecie żywych. Czyli w twoim świecie... to znaczy jeżeli  

to się dzieje.

Bezcielesny głos Carsona, choć nadal słaby, przybrał na sile. Harry miał z podobnym 

zjawiskiem często do czynienia w przeszłości: był to gniew ludzi, którzy zginęli 
niezasłużenie, potrzeba wywarcia zemsty, choć już nie byli w stanie tego uczynić, 

frustracja z powodu niemożności poruszania się.

- Wiem, co masz na myśli - powiedział oschle, co tamten natychmiast wyczuł. - Ja 

sam staram się żyć zgodnie z pewną zasadą. Niektórym może się wydawać bezlitosna, ale 
sprawdziła się w moim wypadku.

- Och, słyszałem o tym - powiedział Carson już nieco spokojniej. - Któż spośród 

niezliczonych zmarłych o tym nie słyszał? Tak, znam tę zasadę. Oko za oko, prawda?

- Może będzie ci trudno w to uwierzyć - powiedział Harry - ale są rzeczy gorsze od 

śmierci - (pomyślał o nekromancie Dragosanim, którego kiedyś znał) - i gorsze miejsca, 

gdzie można się znaleźć po śmierci. - (Tu pomyślał o niemieckim funkcjonariuszu tajnej 
policji, który pracował dla Sowietów, członku Grenz Polizei, który dryfował gdzieś 

pośród pustki Kontinuum Möbiusa).

Myśli Harry'ego były niczym obrazy dla zmarłego, który powiedział:

- To ostatnie musi być okropne! Myślisz, że on wciąż żyje?
- To możliwe - odparł Nekroskop - jeśli oczywiście Kontinuum gdzieś go nie wypluło. 

Ale jeśli wciąż żyje i jeśli wciąż tam jest... na pewno postradał zmysły. Parę razy 
próbowałem go odnaleźć, nie żebym był w stanie coś dla niego uczynić. Ale to nie twój 

problem...

- Nie mój problem? - powiedział tamten, nagle podekscytowany. - Ale to wydaje się 

sugerować, że...

- Że mógłbym się tym zająć? - dokończył Harry. - Mam wielu przyjaciół wśród 

Ogromnej Większości. Zawdzięczam im wszystko, więc kiedy tylko mam czas, staram się 
pomagać. Bo nikt inny nie może tego uczynić. Więc teraz chciałbym się dowiedzieć 

czegoś więcej o tobie i twoich kłopotach.

- Naprawdę? Zajmiesz się tym?

- Jeżeli coś się za tym kryje, to tak.

Harry wyrobił już sobie pewne zdanie, jak musiał wyglądać ten człowiek, na 

podstawie jego młodego „głosu" (który brzmiał dla niego mniej więcej tak jak za jego 
życia) i ciepłego, przyjacielskiego nastawienia. Ale istniał sposób, aby poznać go 

znacznie lepiej.

Dlatego powiedział:

- Jak o sobie myślałeś, to znaczy jak siebie samego widziałeś, hm, przedtem?
- Kiedy żyłem? Jak w lustrze?

- I w swym umyśle. Pamiętasz, jakie miałeś o sobie zdanie? - Dziwaczne pytanie, ale 

może nie tak znów bardzo. Czasami Harry'emu trudno było sobie przypomnieć, jaki on 

sam był kiedyś - w poprzednim wcieleniu.

Same sugestie sprawiły, że w wyjątkowym umyśle Nekroskopa zmarły jak gdyby 

„ożył"; Harry „ujrzał" Carsona takim, jak on sam kiedyś widział siebie, nie jak obraz w 
lustrze, lecz także w swej wyobraźni. Carson taki, jakim siebie znał.

Mężczyzna pod trzydziestkę o zielonych oczach i zmierzwionych włosach, skory do 

śmiechu i rzadko wpadający w gniew. Był mocno zbudowany, średniego wzrostu i miał w 

sobie jakąś pokorę, co przypomniało Harry'emu, jaki on sam był kiedyś.

Poczuwszy do Carsona sympatię, powiedział:

- Opowiedz mi o tym. Całą historię, od samego początku. Wtedy zobaczymy, co 

będzie można w tej sprawie zrobić.

I zmarły opowiedział mu swoją historię...

Zawsze interesowałem się skamieniałościami, zaczął Carson. Kiedy byłem dzieckiem, 

wujek podarował mi podręcznik geologii i tak to się zaczęło. Na początku niezbyt się 

interesowałem samymi skałami; tylko przebiegałem wzrokiem strony.

Ale kiedy dotarłem do rozdziału o skamieniałościach... moje zainteresowanie 

gwałtownie wzrosło.

Niedaleko miejsca, gdzie mieszkaliśmy, znajdował się kamieniołom; my, to znaczy 

moja matka, ojciec i ja, przypuszczam, że byłem rozpieszczonym jedynakiem. W każdym 
razie mnie hołubili i ilekroć zobaczyli, że zapaliłem się do czegoś o charakterze 

„poznawczym", tylekroć wychodzili z siebie, żeby pomóc mi rozwijać moje 
zainteresowania.

Razem z ojcem chwytaliśmy dłuta, młotki i torby, szliśmy w weekend do 

kamieniołomu i stukaliśmy młotkiem w skały. Na początku to była zwykła zabawa, 

hobby. Ale po pierwszych ciekawych znaleziskach rozwinęło się we mnie prawdziwe 

zainteresowanie, to było ekscytujące! I w końcu stało się moją pasją. Przypuszczam, że 

dla większości ludzi jest to mozolne i nudne zajęcie. Ale...

Dla mnie stało się prawdziwą pasją. Jednak dla starszego człowieka, mego ojca... no 

tak, on był rzeczywiście stary. Rodzice zwlekali z dzieckiem, żeby tak rzec, aż do ostatniej 
chwili. I nadszedł czas, kiedy ojciec nie mógł już chodzić do kamieniołomu.

Tutaj muszę się do czegoś przyznać: nigdy nie porzuciłem pracy. To znaczy ani przez 

chwilę nie zamierzałem w ten sposób zarabiać na utrzymanie. Widzisz, to by sprawiło, że 

znikłaby cała związana z tym przyjemność. A kiedy moi rodzice umarli, nie musiałem 
pracować; zostawili mi spory majątek. Myślę, że byłem zamożniejszy niż wielu 

zawodowych paleontologów. Z pewnością zamożniejszy niż Newton Loomis. Ale wkrótce 
do niego dojdę...

Kiedy miałem dwadzieścia dwa lata, otworzyłem mały sklep w moim rodzinnym 

mieście, o parę mil stąd, ale nie było to nic, co można by nazwać biznesem. Na dole 

miałem warsztat, a na górze mieszkanie... to było całkiem miłe miejsce. Co to był za 
sklep? To chyba zupełnie oczywiste: czyściłem, wystawiałem, a od czasu do czasu nawet 

sprzedawałem skamieniałości; niektóre kupione, ale głównie takie, które znalazłem na 
plaży albo w rozmaitych kamieniołomach. Tak, przyznaję, że czasami udawało mi się 

sprzedać to i owo (jeśli kupujący był takim zapaleńcem jak ja), chociaż najczęściej 
cieszyłem się, że zostały w gablotach!

Widzisz więc, że nigdy nie byłem prawdziwym „zawodowcem". W żadnym znaczeniu 

tego słowa. I nigdy nie przyszło mi do głowy - dopiero gdy było już za późno - że byłem 

na tyle dobry, by móc naprawdę zostać zawodowcem; chociaż ostatnio zacząłem 
podejrzewać, że mogło to przyjść do głowy komuś innemu. Niewłaściwej osobie, a na 

dodatek zazdrosnej...

Tak czy owak była tam młoda kobieta, której podobała się wystawa mego sklepu; 

rzadko przechodziła obok, nie zatrzymawszy się, aby podziwiać moje okazy, 
spoczywające na podstawkach albo na tle rozmaitych starożytnych szczątków. Byłem 

bardzo dumny ze sposobu, w jaki prezentowałem te skamieniałości, i oczywiście 
cieszyłem się z tego, że budzą jej zainteresowanie.

W końcu zawarliśmy znajomość. Miała na imię Susan i była młodszą córką bogatego 

właściciela ziemskiego; oznaczało to, że mimo swego młodego wieku była dziewczyną 

niezależną. Dopiero niedawno wróciła ze studiów w Ameryce i jeszcze nie zdecydowała, 
co będzie robić, a poza znajomymi swojej rodziny jeszcze się z nikim nie zaprzyjaźniła, to 

znaczy z wyjątkiem mnie.

Krótko mówiąc, po piętnastu miesiącach narzeczeństwa wzięliśmy cichy ślub w 

miejscowym kościele. A ponieważ nie mieliśmy dzieci i nie zamierzaliśmy ich mieć, moje 
małe mieszkanko zupełnie nam wystarczało. Oczywiście mogliśmy kupić coś większego, 

ale romantyzm młodości... pierwsze uniesienia. .. mieszkanko nad sklepem było jak 
nasze gniazdko.

Przeżyłem z Susan pięć szczęśliwych lat. Towarzyszyła mi w moich wyprawach w 

teren i wydawało się, że lubi je tak samo jak ja. Na południowym zachodzie są 

kamieniołomy i skały obfitujące w skamieniałości, natomiast tak zwane Jurajskie 
Wybrzeże Devon i Dorset to po prostu żyła złota.

Nasz zbiór skamieniałości rósł, a wraz z nim i znaczenie niektórych okazów. Susan 

była również trochę pisarką; pisała artykuły do czasopism naukowych, a do naszego 

sklepu zaglądali interesujący ludzie - głównie zawodowi paleontologowie - aby obejrzeć 
najciekawsze albo dotąd niezidentyfikowane okazy. Naszym imieniem nazwano nawet 

jedno z nowych (liczących sto milionów lat) znalezisk. To było ekscytujące i jeszcze 
bardziej scementowało nasz związek.

No i była ta plaża...
Byliśmy na wakacjach, albo może był to tylko pretekst, aby trochę poszperać wśród 

skał. Tak czy owak było lato. Próbowaliśmy odpocząć; zawarliśmy umowę, że kiedy tym 
razem pojedziemy na plażę, to tylko po to, żebyśmy tam byli sami. Jakoś udało nam się 

dotrzymać tej obietnicy, przynajmniej dopóki nie trafiliśmy na tę plażę.

Dotarliśmy tam około południa. Zaczął się przypływ, ale to nie miało znaczenia; pod 

koniec wakacji znaliśmy już całkiem dobrze tablicę pływów. Widać było wyraźnie linię 
zasięgu wód przypływu - jak kraniec pola bitwy, gdzie ocean musiał się zatrzymać, 

osadzając na piasku pasmo wodorostów i muszli - która sięgała do połowy plaży, z dala 
od wyniosłych skał. Poza tym morze było tak spokojne, że gdybyśmy nawet w wyniku 

jakiegoś wybryku natury wpadli w kłopoty, nie byłoby trudno wpław dotrzeć w 
bezpieczne miejsce.

I właśnie tego pragnęliśmy: okazji, żebyśmy byli zupełnie sami. Przez następne pięć 

lub sześć godzin morze będzie nas oddzielało od reszty ludzkości...

Znacznie później urządziliśmy piknik, a potem, kiedy nieruchome morze stopniowo 

zaczęło się cofać, Susan ruszyła wzdłuż wciąż mokrego brzegu, zbierając muszle. Bardzo 

jej się podobały mokre, bo wtedy były takie piękne i barwne.

A ja, no cóż, nie mogłem się temu oprzeć. Udawałem, że zauważyłem parę 

popękanych skamieniałości leżących na brzegu, ale kiedy Susan odeszła nieco dalej, 

założyłem koszulę i ruszyłem w głąb plaży, w kierunku skał, przyglądając się po drodze 

mijanym głazom. I u stóp urwiska, wśród kamyków i rumowiska skalnego znalazłem 
zakrzywiony pazur dinozaura.

Natychmiast utkwiłem wzrok w znalezisku, tym ostrym, zakrzywionym pazurze 

wystającym z sypkiego piasku i skalnego rumowiska. Kiedy ostrożnie poruszyłem 

ziemię, zobaczyłem, że jest to naprawdę wielki okaz. Ale do jakiego rodzaju należał? 
Jakie stworzenie mogło mieć czternastocalowy pazur?

Od razu zacząłem podejrzewać, że to może być jakiś gatunek drapieżnego dinozaura. 

Albo mordercza jaszczurka z tego samego okresu. Być może nawet jakiegoś dotąd 

nieznanego gatunku!

Znalezisko było jedyne w swoim rodzaju; coś, czego można było daremnie szukać 

przez całe życie. A teraz, kiedy się najmniej tego spodziewałem, leżało u moich stóp. 
Ostrożnie podniosłem pazur i wróciłem do morza, żeby go obmyć. I wtedy, zamiast od 

razu zawołać Susan, po prostu usiadłem na ręczniku, wciąż nie wierząc swemu szczęściu 
i nie przestając podziwiać tego groźnego prehistorycznego narzędzia mordu.

Kiedy Susan wróciła, wciąż nie mogłem wydobyć głosu. Najpierw zobaczyła wyraz 

mojej twarzy, a potem pazur w kształcie sierpa, który trzymałem w dłoni. Jej oczy 

rozszerzyły się, otworzyła usta, a zebrane muszle powoli wyślizgnęły się z jej palców i 
wkrótce zostały zapomniane...

Kiedy wróciliśmy do domu, Susan napisała o tym artykuł. Wysłała go pocztą wraz ze 

zdjęciami pazura, obok którego umieściła dwunastocalową linijkę. W oczekiwaniu na 

publikację artykułu przeszukaliśmy naszą małą bibliotekę książek traktujących o 
skamieniałościach, szukając jakichś wskazówek co do pochodzenia naszego pazura. Po 

obejrzeniu znaleziska pod lupą, odkryliśmy pewną anomalię: w tej skamieniałości było 
coś dziwnego, czego wedle naszej wiedzy nigdzie dotąd nie zanotowano.

Pazur miał na obrzeżu trzy płytkie wyżłobienia, a jedno na grubym końcu tworzyło 

podstawę wygiętego do tyłu kolczastego kikuta, który był prawie nieuszkodzony.

Pewnego dnia, kiedy głowiliśmy się nad tą anomalią Susan przyszło coś do głowy i 

chwyciwszy sekator poszła do otoczonego murem ogrodu za sklepem... a w chwilę 

później wróciła roześmiana, trzymając w dłoni odcięty kawałek łodygi winorośli. Kiedy 
zobaczyłem, jak odłamuje kolec, nie trudno było odgadnąć, do czego zmierza. Następnie, 

po porównaniu, powiedziałem:

- Tak. To nie do odparcia, ale kolce winorośli to coś zupełnie innego niż na 

pazurzastej stopie dinozaura!

Jednakże, pominąwszy rozmiary, płytkie wyżłobienia na pazurze były niemal 

identyczne z miejscem, z którego wyrastał kolec, tak więc wygięty do tyłu kikut naszej 
skamieniałości mógł stanowić korzeń wielkiego kolca. Jednak ponieważ zwierzęta nie 

mają kolców, musieliśmy przyjąć, że pazur tego nieznanego drapieżnika był zaopatrzony 
w kolce.

- Czyż tego nie widzisz? - powiedziała Susan. - Ta wielka bestia - ta jaszczurka - 

atakowała swe ofiary jak kot, ale była lepiej od kota wyposażona. Chwytała ofiarę 

przednimi łapami, przewracała ją po czym wskakiwała na nią i rozrywała pazurami, 
jednocześnie gryząc ją w głowę lub gardło. Te wielkie pazury wchodziły w ciało ofiary jak 

w masło... ale kiedy je wyciągała, wyrywały kawały mięsa. Tym sposobem ofiara była 
załatwiona i nawet jeśli udało jej się uciec, musiała zginąć z powodu utraty krwi albo 

odniesionych obrażeń. Cóż to musiał być za potwór!

Tak, to wszystko usłyszałem z ust mojej żony. Mniej więcej to samo powiedziała 

Newtonowi Loomisowi, kiedy nas odwiedził...

III

Loomis był w sklepie pewnego dnia, kiedy wróciłem z miasta z jakimiś artykułami 

szlifierskimi; jak mówiłem, sam ciąłem i polerowałem swoje kamienie i skamieniałości. 

Susan właśnie opowiadała mu o naszym pazurze. Choć starał się to ukryć, widziałem, że 
był zafascynowany naszym znaleziskiem; jego twarz miała ten sam zachłanny wyraz, jaki 

można zobaczyć na twarzach wielu zbieraczy, kiedy bardzo czegoś pragną.

Wyglądało także, że był zainteresowany Susan. Ale nie miałem mu tego za złe; byłem 

bardzo dumny z tego, że inni mężczyźni ją podziwiają. Nie miałem nic przeciwko temu, 
że na nią patrzyli... dopóki się na tym kończyło.

Tak więc Susan przedstawiła mu swoją teorię na temat tego wielkiego dinozaura z 

pazurami zaopatrzonymi w kolce. Wydawało się, że rzeczywiście jest pod wrażeniem, 

więc kiedy się przedstawił, uwierzyłem mu na słowo; myślałem, że skoro Loomis był 
„najwyraźniej" autorytetem w tej dziedzinie (tak bowiem powiedział), może niepokój, 

jaki czułem w jego obecności, był nieuzasadniony.

Loomis miał swoje „biura" w hrabstwie York; odbył studia w dziedzinie archeologii i 

paleontologii i wykładał oba te przedmioty na uniwersytecie w Londynie. Teraz tylko 
„obijał się", jeżdżąc z wykładami, i „sprzedawał się", żeby dorobić. Jak na człowieka z 

takim doświadczeniem wydawał się wyjątkowo młody; był ode mnie starszy nie więcej 

niż o siedem lub osiem lat. Ale cóż ja wiedziałem? Byłem tylko amatorem bez 

jakichkolwiek akademickich kwalifikacji.

Wysoki i wąski w biodrach Newton Loomis był silnym i gibkim mężczyzną, był 

przystojny, ale w jakiś nienaturalny sposób, wyglądał na nazbyt zadbanego. Tu muszę 
przyznać, że ja sam taki nie byłem. Możliwe, że postrzegałem go jako zagrożenie, jako 

rywala, i to od naszego pierwszego spotkania. Ale jeżeli tak, to jakim mógł być dla mnie 
zagrożeniem? A jako rywal na jakiej arenie? Bo w końcu był „autorytetem".

Miał falujące, ciemne, zaczesane do tyłu włosy, z pasemkami siwizny na skroniach, i 

ciemnoniebieskie oczy, które patrzyły, prawie nie mrugając, co nadawało jego twarzy 

wyraz niecierpliwej, wilczej uwagi, jak pies oczekujący rozkazu swego pana. A może 
Loomis po prostu umiał słuchać, skupiając uwagę, aby lepiej zrozumieć... albo też aby 

wyciągnąć z nas, co się da?

Miał prosty nos osadzony płasko na twarzy, kanciastą brodę, szerokie usta ze 

zmysłowymi wargami, a jego zęby były olśniewająco białe i idealnie równe. Jednak, jak 
mówiłem, on się „robił" na przystojnego, aczkolwiek trudno wyjaśnić dlaczego.

Tyle na temat jego wyglądu.
Jeśli przedstawiłem go w sposób tendencyjny... to dlatego, że tak go widzę z 

perspektywy czasu. Może jestem uprzedzony i chcę widzieć go w roli psa, który kąsa 
rękę, która go karmi. Ale to się dopiero okaże...

Już dawno temu uzgodniliśmy z Susan, że nie będziemy ujawniać światu obszaru 

naszych poszukiwań, że zatrzymamy dla siebie informacje dotyczące lokalizacji 

kamieniołomów i plaż. Większość tych miejsc została zresztą przekopana przez 
miejscowych zbieraczy, a my nie byliśmy zachłanni ani zazdrośni, tylko uważaliśmy, że 

na swój sposób chronimy środowisko. Inni zbieracze, których spotkaliśmy, nie byli tak 
zainteresowani ochroną tych miejsc jak my. Mówiąc otwarcie, wielu z nich po prostu 

plądrowało te tereny; znajdowali mały okaz, a zostawiali po sobie stos kamiennego 
gruzu.

Podczas rozmów z Newtonem Loomisem uważałem, żeby nie ujawnić zbyt wiele, co 

nigdy nie było łatwe, ponieważ zawsze znajdował pozornie niewinny sposób wtrącania 

jakichś dociekliwych pytań, czego prawie nie zauważałem. Nawet podczas tego 
pierwszego spotkania czułem się niezręcznie: musiałem uważać, żeby nie powiedzieć 

zbyt wiele temu elokwentnemu nieznajomemu. Ponadto Susan powiedziała mi później, 
że jej wrażenia były podobne.

Jednak z czasem nawet przypadkowa znajomość może przerodzić się w przyjaźń; 

podczas gdy znajomość nie zawsze rodzi pogardę, zazwyczaj osłabia instynkt 
samozachowawczy. Nawet gdybyśmy, moja żona i ja, od samego początku podejrzewali 

Loomisa, nasze regularne kontakty w końcu i tak musiały przełamać bariery.

I to były właśnie tego rodzaju kontakty. Loomis przyniósł mi skamieniałości, prosząc, 

abym je oczyścił i wypolerował, po czym upierał się, żeby mi za to zapłacić; zaprosił nas 
na obiad do restauracji; pochlebiał nam, że „nawet jako amatorzy” odkryliśmy i 

zidentyfikowaliśmy wiele cennych znalezisk. W końcu zaczął nam towarzyszyć w 
naszych wyprawach do kilku dobrze znanych, okolicznych miejsc. W tym czasie, co 

chyba naturalne, zaczęliśmy mu ufać - rozumie się, w pewnych granicach.

Ale wiesz, kiedy teraz o tym myślę, Loomis ani razu nie zaprosił nas do swych „biur". 

Może powinniśmy byli złożyć mu niezapowiedzianą wizytę...

Myślę, że Susan ufała mu bardziej. Z pewnością poświęcał jej wiele uwagi... ale to był 

raczej podziw niż flirt. Tak przynajmniej chciałem uważać.

W każdym razie, pomimo stopniowo słabnącej ostrożności, trzymałem Newtona 

Loomisa na dystans, zwłaszcza po tym, jak zwrócił się do mnie wydział paleontologii 
amerykańskiego uniwersytetu, w którym studiowała Susan. Pozostawała w kontakcie z 

szefami niektórych wydziałów, którzy dzięki jej artykułom dowiedzieli się o naszych 
odkryciach. Byli przede wszystkim zainteresowani naszym pazurem z kolcami. W USA 

nigdy niczego takiego nie znaleziono i gdybym ujawnił miejsce znaleziska, uniwersytet 
byłby gotów przygotować i sfinansować prace wykopaliskowe w nadziei znalezienia 

innych szczątków właściciela tego pazura. My z kolei daliśmy im do zrozumienia, że 
rozważymy ich propozycję bardzo poważnie.

Kiedy Loomis o tym usłyszał, wydawał się zaniepokojony i zaniepokojenie to - czy 

raczej „rozczarowanie" - wyjaśnił w taki oto sposób:

Zamierzaliśmy połączyć siły z tymi amerykańskimi poszukiwaczami, ludźmi, którzy z 

pewnością myśleli, że mają pełne prawo wtrącać się do naszej pracy, działać na własne 

konto i prawdopodobnie przypisać sobie lwią część zasług w wypadku dalszych odkryć, 
podczas gdy od wielu miesięcy, pomimo że wszyscy troje zbliżyliśmy się do siebie i 

zaczęliśmy „sobie ufać i wzajemnie się rozumieć", Susan i ja nie daliśmy mu żadnej 
wskazówki co do lokalizacji naszych najbardziej „urodzajnych", sekretnych miejsc. A 

jeśli chodzi o pazur z kolcami, byliśmy jeszcze bardziej skryci! Co myśleliśmy? Że 
wykorzysta w jakiś sposób taką wiedzę?

Susan i ja poczuliśmy się niezręcznie, bo oczywiście miał rację. Upieraliśmy się przy 

swoim i nie zdradziliśmy niczego, co by miało prawdziwą wartość. A sami nie wróciliśmy 
na tę plażę, aby poszukiwać dalszych szczątków dinozaura, dlatego, że od jakiegoś czasu 

zdrowie matki Susan zaczęło się pogarszać, więc oczywiście nie chciała, żebyśmy się 
zbytnio oddalali. I wtedy nagle nadeszła zima, pogoda zepsuła się, a w sklepie było 

mnóstwo pracy. Najlepiej byłoby, gdybyśmy mogli kontynuować poszukiwania późną 
wiosną albo wczesnym latem, prawdopodobnie w towarzystwie grupy amerykańskich 

ekspertów.

Ale co z nas byli za amatorzy? Miała nas powstrzymać zła pogoda czy cokolwiek 

innego?...

Dokładnie to powiedział do mnie Newton Loomis w marcu, po tym jak Susan udała 

się do Ameryki, aby pochwalić się pazurem i nawiązać współpracę z naszymi 
potencjalnymi sponsorami.

- Wiesz, że to wszystko wymknie wam się z rąk - powiedział, kiedy następnym razem 

zjawił się w sklepie. - Nie chcesz, żeby twoje nazwisko było na zawsze związane z tym 

pazurem? Nie uważasz, że zasługujecie na uznanie, ty i Susan?

- Ale mamy je - odparłem. - Ja to znalazłem, Susan opisała, a zdjęcia pojawiły się w 

trzech czasopismach naukowych... więc, jak widzisz, sprawa jest załatwiona, Newton. 
Nikt nie może nas tego pozbawić.

Zastanawiał się nad tym przez chwilę, po czym powiedział:
- Ale to chyba nie wszystko. Pamiętasz, co mi powiedziałeś? O Susan, że była na 

miejscu, kiedy znalazłeś ten pazur... jak bardzo była zachwycona, kiedy jej go pokazałeś. 
Tylko pomyśl: czy nie byłoby fantastycznie zrobić to znowu? To znaczy gdybyś znowu 

pojechał w to miejsce i gdybyś znalazł resztę albo fragment tego stworzenia, nikt nigdy 
nie mógłby zgłosić pretensji do twego odkrycia. To byłoby definitywnie twoje odkrycie, 

twoje i Susan. A jeśli chodzi o skały i skamieniałości, mamy do czynienia z geologią i 
wasz wkład byłby doceniony nie jak zasługa jakichś utalentowanych amatorów, lecz 

profesjonalistów, obdarzonych prawdziwymi zdolnościami do tej pracy.

- Ale ja nie jestem profesjonalistą - powiedziałem. - Przyznaję, że skamieniałości 

mnie fascynują, ale kiedy ktoś zaczyna mówić o klasach i podklasach gatunków i gdybyś 
mnie spytał, jak odróżnić rozmaite dewońskie głowonogi, byłbym w kropce! A to 

zaledwie kilka rzeczy, które mi przychodzą do głowy. I jeszcze coś. Może nigdy o tym nie 
wspominałem, ale nie interesuje mnie, żeby zostać jakimś autorytetem. Nie mam w 

sobie ani krzty naukowca i nie chcę zepsuć tego, co już mam, to znaczy wspaniałego 

hobby.

W końcu to powiedział.

- Więc zrób to dla mnie! - wyrzucił. - To moje życie, moja praca i mój biznes, jestem 

w tych sprawach ekspertem. Dla ciebie to hobby - i nie ma w tym nic złego, bo masz 

rację: to fascynujące - ale dla mnie to coś o wiele więcej: to moja racja bytu! Ty i Susan 
chyba nie zdajecie sobie sprawy, jakie mieliście szczęście. To odkrycie niemal uznaliście 

za oczywiste! Ja nigdy nie miałem nawet połowy tego szczęścia, nigdy nie znalazłem 
niczego, co byłoby warte wzmianki, czego nie mógłby znaleźć wśród skał jakiś 

zasmarkany dzieciak z młotkiem. Sama znajomość z wami i okazy, na jakie natrafiliście - 
ten pazur na przykład - to więcej, niż kiedykolwiek mogłem napotkać. Teraz nadarza się 

sposobność, aby uczynić jeszcze jeden krok, a ty...

- A ja zachowuję się jak uparty osioł - dokończyłem. - I raczej marny przyjaciel, 

prawda?

- Peter - powiedział - nie będę miał w tym ani odrobiny zasługi. Będę po prostu 

twoim towarzyszem, pomocnikiem. Co w tym złego? Choć oczywiście tam, na miejscu, 
będę naprawdę pomagał, wiedząc, gdzie kopać, jakie skały i warstwy badać. Co ty na to? 

Dlaczego nie spróbować i przekonać się, czy nie uda nam się zrobić niespodzianki Susan 
i tym Amerykanom. Spójrzmy prawdzie w oczy: taka okazja już się nie powtórzy.

Powiedział to otwarcie. A ja, szczerze mówiąc, nie wiedziałem, jak się z tego wywinąć; 

nie wiedziałem, jak odrzucić jego propozycję. W końcu co w tym złego? Byłoby tak łatwo 

nazwać to „wstępnymi poszukiwaniami" czy coś w tym rodzaju (oczywiście byłaby to 
wymówka lub przykrywka własnej słabości).

Ale czy ja rzeczywiście byłem słaby... czy też może po prostu nabrałem rozumu? Jeśli 

był tym, za kogo się podawał - a nie miałem powodu podejrzewać, że jest inaczej - 

mógłby się okazać bardzo przydatny, wybierając najbardziej obiecujące warstwy, 
erodujące pokłady skalne na tych nadmorskich urwiskach, w których tkwił ów pazur i 

które mogły kryć skamieniałe cielsko dinozaura.

Nie zastanawiając się dłużej, niemal bezwiednie, powiedziałem:

- OK, zróbmy to! Tak to się stało...
Oczywiście prawie natychmiast tego pożałowałem, ale było już za późno. Zanim 

zdążyłem się zastanowić, czy nie powinienem zmienić zdania, Loomis wypytał mnie o 
wszystko - lokalizację, teren, odległość itd. – a ja odpowiedziałem, powiedziałem mu 

prawie wszystko, więc już nie było odwrotu. Nie mogłem skłamać, bo gdybym to uczynił, 

wówczas kiedy Susan i Amerykanie zjawiliby się na miejscu, od razu by się zorientowali. 

Więc poza dokładnym miejscem, gdzie wygrzebałem spod piasku i kamyków ten pazur, 
Loomis wiedział wszystko.

A potem nie można go już było zatrzymać.
Powiedział, żebyśmy tam jechali natychmiast, jutro, a najpóźniej następnego dnia. 

Pogoda poprawiła się i od tygodnia nie padało; wciąż było wietrznie, ale przecież byliśmy 
ludźmi, nie myszami. Loomis miał furgonetkę wyposażoną we wszystko, co trzeba... a ja 

nawet nie zawracałem sobie głowy, żeby spakować swoje narzędzia... mogliśmy zabrać ze 
sobą jedzenie, żeby się żywić na miejscu... zabrał mnie ze sklepu o ósmej trzydzieści 

rano.

Newtonowi Loomisowi jednego nie można odmówić: kiedy się do czegoś zabierze, 

nie traci czasu! Teraz i ja będę robił to samo; odtąd postaram się streszczać...

Dotarliśmy na plażę około dziesiątej trzydzieści; on prowadził furgonetkę, a ja 

jechałem swoim starym fordem. Loomis poradził, żebym zabrał samochód, na wypadek 

gdyby jego furgonetka się zepsuła, miał z nią jakieś kłopoty. Ale podczas podróży 
przemyślałem to - myślałem, jak Susan zareaguje na tę zmianę mojego nastawienia do 

Newtona Loomisa i na to, że jej nie zawiadomiłem - i postanowiłem wyprowadzić go w 
pole. Pokażę mu zatoczkę i plażę, ale nie miejsce, gdzie znalazłem pazur. Udam głupiego, 

udając, że nie pamiętam, i wskażę miejsce z dala od rzeczywistego. 

I tak też uczyniłem.

Zatoka miała kształt półksiężyca, którego podmyte przez ocean rogi były skierowane 

na północ i południe. Miejsce, gdzie znalazłem pazur, leżało w samym środku, u stóp 

wyniosłego urwiska. Ale kiedy dotarliśmy do plaży, wskazałem Loomisowi miejsce 
pięćdziesiąt kroków na południe od tego właściwego.

Odgarniając butem piasek i rumosz skalny, cofnął się od urwiska w stronę morza. W 

końcu stanął, żeby wyjąć lornetkę, i zaczął lustrować powierzchnię urwiska ponad 

wskazanym przeze mnie miejscem.

- Oczywiście to mogło zostać przeniesione przez wodę - powiedział.

- To możliwe - odparłem. - Ale morze podchodzi do samych skał podczas dużego 

przypływu, tak jak dzisiaj. Poza tym pazur nie miał na sobie śladów, które by dowodziły, 

że miotały nim fale. Gdyby tak było, niemal na pewno miałby stępiony koniec i byłby 
gładki, a tak nie jest... ale myślę, że to wszystko jest oczywiste.

- Tak, racja - odparł. - Jestem niemądry, ale nie zapominaj, że dopiero niedawno 

poznałem wszystkie fakty. Nie miałem zbyt wiele czasu, żeby się nad tym zastanowić. 
Nawet teraz tylko myślę głośno. - I znów przyłożył lornetkę do oczu, lustrując urwisko.

- Co widzisz? - zapytałem.
- Nie jestem pewien - odpowiedział - ale te białe warstwy ponad tamtą półką skalną 

mogą pochodzić ze środka kredy. To ta katastrofa sprzed stu milionów lat. W takim 
wypadku...

Zaczął z powrotem iść w stronę skał, patrząc na ziemię pod stopami.
- W takim wypadku można się spodziewać, że znajdziemy inne skamieniałości z tego 

okresu? - podsunąłem.

Loomis skinął głową, pochylił się i podniósł mały, wygładzony fragment trylobita.

- Na przykład - powiedział, uśmiechając się.
- Tak, tylko że to jest o czterysta milionów lat za wcześnie! zauważyłem. - Bo to 

oczywiście pochodzi z kambru.

- Co? - Loomis robił wrażenie zaskoczonego i wytrąconego z równowagi. - Tak, 

naturalnie, wiem o tym! - powiedział w końcu. - Po prostu chciałem zwrócić uwagę, że 
wygląda na to, że to jest jedno z tych miejsc, gdzie rozmaite skamieniałości można 

znaleźć w jednym miejscu.

- Tak, oczywiście! - powiedziałem, zastanawiając się, dlaczego jest taki 

zdenerwowany. - Taką jak ta. - Ponieważ na głazie do połowy zagrzebanym w piasku 
zobaczyłem niewyraźny odcisk, którego nie można było z niczym pomylić. - Ale tym 

razem to jest z odpowiedniej epoki.

Wciąż wytrącony z równowagi, jak sądziłem, z powodu zakłopotania prostym 

błędem, jaki popełnił - taki był mój pośpieszny wniosek, podjęty pod wpływem chwili i 
natychmiast skorygowany - Loomis obejrzał moje nowe znalezisko.

- Paproć drzewiasta - powiedział opryskliwie. - Cała kłoda, a przy tym świetnie 

zachowana.

- Tak - zgodziłem się. - Ale bardzo zniszczona - wymyta przez morze - więc jest jasne, 

że odpadła od skały wiele lat temu.

- Proszę, proszę! - burknął. - Niezły z ciebie ekspert, co? - Po czym, zmieniając temat: 

- Tak czy owak myślę, że czas, abyśmy przyjrzeli się skałom powyżej tej półki skalnej. A 

sama półka stanowi idealne miejsce.

- Co? - Popatrzyłem na niego i potrząsnąłem głową. - Nie wyobrażam sobie, żebyśmy 

mogli się tam wdrapać. Faktycznie wydaje mi się to po prostu niemożliwe!

- Nie wdrapać - odparł - ale spuścić! W furgonetce mam liny. A może masz lęk 

wysokości? - Wyglądało na to, że postanowił się na mnie odegrać za to, co najwyraźniej 
uważał za afront z mojej strony.

Pokręciłem głową.
- Nie, nie mam lęku wysokości. Jak wiesz, byłem w paru kamieniołomach. - 

Rzeczywiście perspektywa takiej wspinaczki trochę mnie niepokoiła, ale Loomisowi 
udało mi się dokuczyć i nie miałem zamiaru dać tego po sobie poznać.

- Doskonale! - powiedział, kiwnąwszy głową.
Po czym powędrowaliśmy z powrotem do furgonetki, żeby coś zjeść, a potem 

ustawiliśmy jego pojazd nieco bliżej krawędzi urwiska...

Było dobrze po południu, kiedy spuściliśmy się na półkę skalną, jakieś dwadzieścia 

pięć stóp poniżej krawędzi, a morze pieniło się u stóp urwiska ponad sto stóp niżej.

Półka miała szerokość około szesnastu cali, czyli całkiem wystarczająco dla 

doświadczonego wspinacza, i stanowiła względnie dogodne miejsce, tylko że ja nie 

byłem doświadczonym wspinaczem. Za to Loomis czuł się tam jak ryba w wodzie. Kiedy 
zjeżdżaliśmy w dół, zawołał do mnie, że ta wspinaczka to żadna próba charakteru; byłem 

lekko zaniepokojony podmuchami wiatru, który nadleciał, nie wiadomo skąd.

- Ten wiaterek? - zawołał z nutką szyderstwa w głosie. - W Alpach Szwajcarskich to 

naprawdę wieje, mój przyjacielu! I w wielu innych miejscach, w których się wspinałem, 
też. I często śnieg po kolana. Nie ma się czym przejmować. Mamy dobrą asekurację.

Byliśmy podczepieni do jego furgonetki, którą zaparkował tuż koło krawędzi urwiska. 

Ale ledwie się spuściliśmy, kiedy pstryknął palcami z niezadowoleniem i powiedział:

- Niech to licho! Mam tutaj haki, ale linę pomocniczą zostawiłem na górze. Pójdę po 

nią.

- Linę pomocniczą? - powiedziałem trochę nerwowo.
- To środek bezpieczeństwa - odparł już w drodze do góry. - Wbijemy jeden hak po 

twojej stronie skały, drugi po mojej i przewleczemy przez nie linę. Dodatkowe 
zabezpieczenie. Ale byłoby kompletną stratą czasu i energii, gdybyś i ty wchodził za mną, 

więc w międzyczasie przyjrzyj się tej warstwie ze skamieniałościami.. . która wygląda 
całkiem obiecująco.

Stojąc na półce skalnej, spojrzałem na szeroką na dwanaście cali warstwę, o której 

mówił. Dla mnie wcale nie wydawała się obiecująca! Ale w końcu to on miał oko 

profesjonalisty.

Kiedy znowu spojrzałem w górę, Loomis był już w połowie drogi do wierzchołka. 

Więc stanąłem tak wygodnie, jak się dało, i czekałem...

Ale niezbyt długo.

- Peter - zawołał z góry, a jego twarz pojawiła się nad krawędzią. - Obawiam się, że 

mamy mały problem.

- Co? - Przywarłem do powierzchni skały, wyciągając szyję, żeby go lepiej widzieć. - 

Nie ma liny pomocniczej? Ale czy nie możemy do tego wykorzystać części naszych lin 

wspinaczkowych?

- Nie, nie chodzi o linę pomocniczą - zawołał. - Mamy jej pod dostatkiem. Nie, chodzi 

o twoją linę. Jest przetarta. Zobaczyłem to, kiedy się wspinałem, tuż nad tym 
wystającym kawałkiem skały. Nie jest pewna. Co gorsza, to samo jest z moją liną. Myślę, 

że gdybym musiał wspinać się jeszcze wyżej, mogłaby puścić. Liny musiały przegnić 
podczas zimy.

- Ale to przecież nylon, prawda? - Znów poczułem szarpiące podmuchy wiatru i mój 

niepokój przybrał na sile. Być może w moim głosie było słychać strach.

- Nie panikuj! - ostrzegł mnie Loomis. - Nie ma powodu. Ale nie możesz się wspinać 

na tej linie i wygląda na to, że nie możemy ufać pozostałym linom, które przywieźliśmy 

ze sobą, bo wszystkie pochodzą z tego samego zwoju.

- Ale to nylon! - krzyknąłem. - A z tego co widziałem... no, mam wrażenie, że wygląda 

całkiem dobrze.

- Ja też mam takie wrażenie - odpowiedział Loomis. - Ale nawet nylon miewa 

defekty. Cóż więcej mogę powiedzieć? To musi być wadliwa partia. Teraz słuchaj, 
wniosek jest oczywisty. Dziś nic już nie zdziałamy, więc musimy się zaopatrzyć w lepszą 

linę i wrócimy tu jutro albo któregoś innego dnia.

- Świetnie - krzyknąłem. - Ale na razie jestem na dole!

- To żaden problem - powiedział, a jego głos brzmiał teraz bardzo spokojnie. - To 

znaczy jesteś bezpieczny tam, gdzie się teraz znajdujesz - przynajmniej na razie - 

prawda?

- Na razie tak - odpowiedziałem. - Ale...

- Doskonale. Więc odwiąż się, a ja wciągnę twoją linę, splotę dwie liny razem i 

spuszczę je do ciebie. W ten sposób można być pewnym, że wytrzymają twój ciężar. Nie 

ryzykuj wspinaczki z tym, co masz. Jestem pewien, że mnie samemu ledwo się udało.

I tak oto - jak gdyby w mojej głowie zapaliło się światełko - nagle zdałem sobie 

sprawę, że jestem całkowicie na łasce Loomisa. Stał pomiędzy mną a moim 

bezpieczeństwem... a może nawet życiem. I nic nie mogłem na to poradzić, musiałem mu 

zaufać i zrobić to, co proponował. Ale właściwie dlaczego miałbym mu nie ufać?

Jednak zanim się odwiązałem, wbiłem hak w pęknięcie w płycie skalnej znajdującej 

się na tej samej wysokości, co mój łokieć; w ten sposób miałem dodatkowe 
zabezpieczenie, coś, czego mógłbym się trzymać, w wypadku gdyby... gdyby co? Nagle 

straciłem całą pewność...

Ale nawet teraz, zdany na własne siły na tej półce skalnej, będę wystarczająco 

zabezpieczony przez dziewięć czy dziesięć minut; przygotowanie lin nie powinno zabrać 
Looomisowi więcej czasu. A potem, pod warunkiem że nerwy nie odmówią mi 

posłuszeństwa, powinno mi wystarczyć sił, żeby się wspiąć w górę. A jeśli mi się nie 
uda... okryję się wstydem, bo będzie musiał mnie wciągnąć!

Patrząc, jak koniec mojej liny wije się wzdłuż skały i znika mi z oczu, zawołałem do 

niego, informując go o swoich obawach. A Loomis odkrzyknął:

- Tak, Peter, oczywiście! Więc przestań się tym martwić i czekaj. Postaram się 

pośpieszyć.

Cóż innego mogłem uczynić?
Biorąc pod uwagę wszystko, co ci opowiedziałem, mógłbyś pomyśleć, że zachowałem 

się głupio, jak kompletny idiota, żeby się dać wpakować w taką sytuację, ale chcę ci 
przypomnieć, że sam się trochę wspinałem. Jako szesnastolatek, w ramach szkolnych 

zajęć, nauczyłem się zjeżdżać na linie. Kiedy miałem osiemnaście lat, dostałem lotnię, 
prezent od wujka, który złamał nogę podczas lotu, i latałem nad wrzosowiskami w 

Yorkshire. Poza tym trochę się wspinałem w tych kamieniołomach, o których mówiłem. 
Więc w rzeczywistości zjazd w dół nie wydawał się niczym nadzwyczajnym. I chociaż 

teraz wygląda na to, że wybrałem złego towarzysza wspinaczki, człowieka o niejasnych 
zajęciach (zauważ, że mówię: „wygląda na to", bo nadal nie mam przeciwko niemu 

żadnych dowodów), do owej chwili nie dostrzegałem żadnych istotnych wad jego 
charakteru.

- Peter - zawołał do mnie po chwili - obawiam się, że mam znowu złe wiadomości... te 

liny są zupełnie przegniłe. Kiedy się na nich na chwilę powiesiłem, rozleciały się! Więc 

pojadę do wioski, żeby wezwać pomoc. Chcę się tylko upewnić, czy u ciebie na dole 
wszystko w porządku.

- Nie! - odkrzyknąłem. - Jak długo cię nie będzie?

- Jest ze dwadzieścia minut do najbliższej wioski i dwadzieścia minut z powrotem. 

Więc nie będzie mnie około czterdziestu minut. Trochę się tylko niepokoję tym wiatrem, 
bo wzmaga się, to wszystko.

- Właśnie! - powiedziałem. - Tak czy owak tracimy czas, więc lepiej już ruszaj. - 

Wtedy coś przyszło mi do głowy. - Newton, poczekaj! A może zatelefonuj do straży 

przybrzeżnej, co? Prawdopodobnie będą mogli dotrzeć tu wcześniej. I mają helikopter 
ratowniczy, prawda?

- Dobry pomysł! - odpowiedział. - Zadzwonię do nich, jak tylko dotrę do wioski. A ty 

czekaj i miej oczy i uszy otwarte.

- Och, na pewno będę nasłuchiwał, czy się zbliżają! - powiedziałem. I wyciągnąłem 

szyję, żeby na niego popatrzeć.

Musiał leżeć na brzuchu, patrząc na mnie znad krawędzi... i nigdy nie zapomnę 

wyrazu jego twarzy. Wtedy myślałem, że musi się o mnie bać i może tak było. Ale z 

drugiej strony ten wyraz mógł oznaczać coś zupełnie innego.

Jego twarz była kredowo biała, a oczy jak węgle wciśnięte w śnieg - jak twarz 

bałwana! Ale zamiast nosa z marchwi miał rozszerzone nozdrza. Usta miał szeroko 
otwarte, jakby dyszał. Znowu zobaczyłem w nim coś wilczego, jak u wilka szykującego się 

do skoku - dzikiej bestii, wpatrzonej w ofiarę złapaną w pułapkę.

Że to zbyt dramatyczne? Może. I nawet teraz mogę się mylić. W każdym razie to mi 

się nie podobało, więc żeby się od tego uwolnić, powtórzyłem:

- Newton, lepiej już ruszaj.

- Dobrze - odpowiedział. - Tak, przypuszczam, że powinienem. Więc do widzenia... 

na razie.

Miał rację co do wiatru: to już nie był wiaterek, lecz stopniowo przybierające na sile 

podmuchy wiatru nadlatujące znad morza. A może tylko tak to odbierałem, znajdując się 

w tym kłopotliwym położeniu. Ale w każdym razie im dłużej stałem z plecami 
przyciśniętymi do urwistej skalnej ściany - a nie była to lita skała, tylko mówiąc ściślej: 

kruchy łupek - tym bardziej wiatr wydawał się dokuczliwy.

I może dlatego nie słyszałem, jak Loomis uruchamia furgonetkę, bo wiatr gwizdał mi 

w uszach. Dziwne, ponieważ całkiem wyraźnie słyszałem żałosne krzyki krążących nad 
morzem mew. I widziałem ich wysuszone przez słońce odchody, którymi była pokryta 

półka skalna. Mogłem stać w głębokiej na cal warstwie tego świństwa, cała półka mogła 
być nimi pokryta! Jeszcze jedna przerażająca myśl: tkwić tutaj, gdzie guano jest moim 

jedynym zabezpieczeniem przed upadkiem i pewną śmiercią!

Pomyślałem, żeby spojrzeć na zegarek, co oznaczało, że musiałem podnieść dłoń do 

oczu, choć tylko na chwilę, co z kolei oznaczało, że musiałem puścić hak. Loomisa nie 
było od dwunastu minut. Zaledwie dwunastu minut? Tylko tyle? To nie do wiary, bo 

miałem wrażenie, że minęło co najmniej pół godziny!

Kiedy wyprostowałem rękę, szukając po omacku haka, mógłbym przysiąc, że się 

poruszył, kiedy chwyciłem go palcami! No tak, wobec tego muszę spróbować mocniej go 
wbić. Ale zamiast przypiąć młotek po użyciu do paska położyłem go na półce. Wtedy 

wydawało się to bez znaczenia, ruchy w ogóle wydawały się nie stanowić problemu. Ale 
teraz...

Pomalutku przesuwając czubek buta w stronę główki młotka, spróbowałem podnieść 

jego trzonek w górę. W ten sposób będę mógł, przechyliwszy się na bok, chwycić go 

wolną ręką. Ale moje ruchy były sztywne i nerwowe, w rezultacie młotek podskoczył i 
spadł z półki.

Wiatr mierzwił mi włosy i czułem go pod kołnierzem kurtki.
Wiesz, co mam na myśli, kiedy powiem, że dosłownie zamarłem? Czy kiedykolwiek 

miałeś takiego pietra, że nie mogłeś się poruszyć - nawet nie mogłeś myśleć - nie mogłeś 
nic zrobić, tylko zmoczyć się? To właśnie mi się przydarzyło. Właściwie jeszcze nie było 

mi zimno, a mimo to drżałem jak liść... a nogi miałem jak z gumy, ciepłej z powodu 
płynącego po nich strumienia moczu. Nie, nie wstydzę się do tego przyznać.

Nie mogłem odwrócić wzroku od morza, nie mogłem się odważyć spojrzeć w dół! 

Jednak spróbowałem i wcale mi się to nie spodobało. W dole fale rozbryzgiwały się u 

stóp skał i miałem wrażenie, że czuję siłę ich uderzeń na mojej półce. Głazy zaścielające 
plażę wynurzały się spod wody, kiedy fale opadały, wiedziałem więc, że nawet kiedy się 

wznosiły, warstwa wody pokrywającej piasek i kamyki nie przekracza dwudziestu cali. 
Nie ma mowy, aby morze złagodziło mój upadek, za to ja z pewnością skręciłbym kark!

Spojrzałem w górę, wyciągając szyję, żeby dojrzeć krawędź urwiska. Modliłem się, 

aby zobaczyć przyjacielską twarz spoglądającą w dół. Ale nic z tego. Ujrzałem tylko niebo 

i chmury, nic poza tym. A może jednak coś więcej...

Loomis palił fajkę i kiedy wpatrywałem się w krawędź urwiska, tak bliską i zarazem 

tak daleką, odniosłem wrażenie, że widzę smużkę niebieskawo-szarego dymu. Ale nie, na 
pewno nie... To były tylko gnane wiatrem strzępy chmur.

Nogi uginały się pode mną i musiałem usiąść, w tym celu trzeba się było tylko schylić. 

Żaden problem, prawda? No to spróbuj. Nawet w pokoju, z plecami przyciśniętymi do 

ściany, to wcale nie jest łatwe. A uczynić to na tej półce skalnej - sto stóp nad ziemią - w 

wiejącym znad morza wietrze!

Jednak zmusiłem się do zrobienia ruchu, powoli podniosłem do oczu rękę, żeby 

jeszcze raz sprawdzić czas. Dwadzieścia siedem minut. Byłem zaledwie w połowie czasu 
oczekiwania na ratunek! I teraz naprawdę musiałem usiąść. W rzeczywistości miałem do 

wyboru usiąść lub spaść.

Kurczowo trzymając się haka i jednocześnie starając się go zbytnio nie obciążać, 

zgiąłem lewe kolano, wyciągnąłem prawą nogę w bok i przykucnąłem. Wszystko to 
działo się w ślimaczym tempie - cal po calu - i wydawało się trwającą całe wieki 

męczarnią - kończyny mi drżały, a plecy zdawały się płonąć - aż w końcu zdołałem 
położyć wolną rękę na krawędzi półki... która od razu pękła!

To były odchody mew! Nic więcej! Całym ciężarem zawisłem na haku, który został mi 

w dłoni, a ja zachwiałem się i runąłem w dół!

Wyciągnięta noga zadziałała jak oś, wokół której okręciłem się, tracąc równowagę. 

Próbowałem wyskoczyć w górę, wykonując jakąś przedziwną akrobację. Nie pytaj jak, ale 

jakimś cudem udało mi się wylądować lewą połową ciała na półce... podczas gdy reszta 
zawisła na miękkiej krawędzi, która załamała się pod ciężarem mego ciała. I po prostu 

spadłem z półki, jak kłoda.

I tak to się skończyło... Wszystko się skończyło.

Ostatnią rzeczą, jaką pamiętam, była sunąca coraz szybciej przed moimi oczyma 

powierzchnia skały i jedno czy dwa uderzenia podczas upadku. A potem plusk 

spienionych fal i pędzące ku mnie wystające z wody czarne skały. I nic więcej...

IV

- To wszystko - zakończył swe opowiadanie Peter Carson. - Od tego czasu kręcę się 

tutaj. Nie jest to łatwe, bo jestem niejako porozrzucany, jeśli wiesz, co mam na myśli.  

Ale nie pytaj, dlaczego wciąż tu jestem... może czekałem na kogoś takiego jak ty. Tylko  
że poza tobą... nikogo takiego nie ma. Tylko ty jeden.

Pod sam koniec - kiedy wypowiadał ostatnie słowa - wzruszenie spowodowało, że 

jego martwy głos lekko się załamał, a Nekroskop pomyślał: Jakiż to był dzielny 

człowiek. I nadal nim jest.

Ale umysł Harry'ego był otwarty, pozbawiony osłony i Carson go „usłyszał".

- Tak myślisz? - powiedział. - Jednak się mylisz. W rzeczywistości wcale nie 

sprawiłem się dobrze, przynajmniej na początku. Przypuszczam, że można by to  
nazwać niedokończoną sprawą. Chciałbym się tylko dowiedzieć, że... że wszystko, co  

zostawiłem, jest w porządku! Że niczego nie pokpiłem! Myślę, że wtedy nie miałbym  
nic przeciwko temu, żeby morze dokończyło dzieła. Tak naprawdę nie jest tutaj tak źle.  

W rzeczywistości przez większość czasu jestem jakby uśpiony, wiesz? Chodzi o to, że  
sposób, w jaki to wszystko się stało, wciąż nie daje mi spokoju. O Boże! Obawiam się,  

że nie wyrażam się zbyt jasno.

- Świetnie cię rozumiem - powiedział Harry. - A to, o czym mówisz, to po prostu 

sprawiedliwość. Czy może potrzeba sprawiedliwości, jeżeli coś takiego istnieje.

- A istnieje?

- Wydaje mi się, że to bardzo możliwe.
- Oko za oko?

- Trzeba się tym zająć.
- Od czego chcesz zacząć?

- Od Newtona Loomisa. Myślę, że chyba zbytnio mu wierzyłeś. Więc może czas, aby 

ktoś zrobił to, czego ty nie zrobiłeś. Zasięgnę informacji na jego temat i zobaczę, czy 

referencje, jakie przedstawił, pasują do jego historii.

- Jego historii?

- Tej, którą opowiedział tobie i Susan: te autorytety, jego kwalifikacje, wykształcenie i 

te biura w Yorku. Najpierw przekonajmy się, czy jest tym, za kogo się podaje. Potem 

może także skontaktuję się z Susan, jeśli nie masz nic przeciwko temu.

- Dlaczego z Susan? - W głosie zmarłego można było wyczuć zdenerwowanie.

Harry musiał ostrożnie sformułować odpowiedź.
- Peter, trudno wyrazić to inaczej, ale jeśli okaże się, że mamy do czynienia z 

mordercą...

- ...może istnieć więcej niż jeden motyw, tak? Nie tylko chciwość czy zawodowa  

zawiść, lecz także motyw osobisty? Myślałeś, że nie brałem tego pod uwagę, Harry?  
Ale ja chyba nawet o tym wspomniałem, że Loomis mógł być zainteresowany Susan  

bardziej niż przelotnie. Więc nie obawiaj się, że zranisz moje uczucia, Nekroskopie.  
Zajmij się nim, a im szybciej, tym lepiej!

I Harry zabrał się do roboty...

Przede wszystkim sprawdził w książce telefonicznej. Nie było żadnych biur 

zarejestrowanych na nazwisko Loomisa. Ale istniał numer telefonu i adres pod jego 
nazwiskiem. Wykorzystując Kontinuum Möbiusa i podróżując nocą, Harry złożył tam 

wizytę; wylądował na ponurej ulicy w podupadłej dzielnicy, na peryferiach starego 
miasta.

Dom, o którym mowa, wyglądał na zniszczony i nie pasował do osoby o rzekomych 

kwalifikacjach Loomisa... ale na krótkim, żwirowanym podjeździe stała zaparkowana 

furgonetka.

Harry zastanowił się nad tym i doszedł do wniosku, że to niczego nie dowodzi. 

Furgonetka to furgonetka, są ich tysiące; możliwe, że nawet nie trafił na właściwego 
Loomisa, ale mógł istnieć sposób rozwiązania tego problemu.

Wyjątkowo tym razem niecierpliwy Nekroskop znalazł budkę telefoniczną i wykręcił 

numer Loomisa. Niemal natychmiast podniesiono słuchawkę i zabrzmiał głos:

-Tak?
Zmienionym głosem Harry powiedział:

- Czy mówię z panem Loomisem? Facetem, który zajmuje się skamieniałościami?
Po chwili milczenia nadeszła odpowiedź:

- Kto mówi? - Kulturalny głos, czego Harry raczej się spodziewał. Ale równocześnie 

ostrożny.

- Jestem z Londynu - odparł. - Charlie James. Polecono mi pana.
- Jest pan nabywcą?

- Tak, trochę działam w tej branży - powiedział Harry. Po kolejnej chwili milczenia:
- Obawiam się, że ma pan zły numer telefonu, panie James. Dżentelmen, którego pan 

szuka, miał kiedyś ten numer, ale się przeprowadził. Teraz mieszka pod numerem 
ósmym na ulicy Longmore, w centrum miasta, jest właścicielem Ye Olde Fossil Shoppe i 

nazywa się White. O ile wiem, otwiera sklep o dziewiątej. Prawdopodobnie będzie pan 
mógł spotkać go tam jutro.

- Zabawne - powiedział Harry, krzywiąc się. - Podano mi pańskie nazwisko.
- No cóż - westchnął tamten - wygląda na to, że znów pokręcili przewody! Proszę mi 

wybaczyć. - I w słuchawce rozległo się brzęczenie...

Następnego dnia rano Harry odwiedził Susan Carson. Nie był pewien, czy zastanie ją 

w sklepie, w miejscu, które kiedyś było domem jej i jej zmarłego męża. W rzeczywistości 

był prawie pewien, że jej tam nie znajdzie, że wróciła do swojej rodziny, że to miejsce 

budzi w niej zbyt wiele wspomnień.

Ale był w błędzie.

- Przyjaciel Petera? - wydawała się zaskoczona. - To dziwne, bo nie pamiętam, żeby 

Peter kiedykolwiek o panu wspominał. Och! - Zakryła dłonią usta. - Mam nadzieję, że mi 

pan wybaczy, panie Keogh. To musiało zabrzmieć bardzo niegrzecznie!

- Proszę mi mówić Harry - powiedział. - Nie, nie uważam, żeby to było niegrzeczne. 

Wiem, że ten wypadek miał miejsce jakiś czas temu, ale to musiał być dla pani okropny 
szok. Skontaktowałbym się z panią, gdybym dowiedział się o tym wcześniej. Ale i tak 

byłbym kimś obcym. A teraz to wszystko wygląda bezsensownie. Ale rozumiem. To trwa 
długo - a czasami nigdy się nie kończy - zanim człowiek dojdzie do siebie. I w takich 

chwilach często mówi się coś bez zastanowienia. Wiem to po sobie.

- Jest pan bardzo uprzejmy - powiedziała. - Ale nie znał pan Petera zbyt dobrze, 

prawda? Jestem pewna, że by o panu wspomniał, gdyby pana znał naprawdę dobrze.

Susan Carson była drobna i bardzo ładna. Miała lśniące czarne włosy, które opadały 

jej na ramiona. Wielkie czarne oczy - lekko zapadnięte i podkrążone (z powodu 
niewyspania, jak trafnie podejrzewał Nekroskop) - zakrywały długie rzęsy; jej sylwetka, 

wciąż dziewczęca, była niemniej pociągająca. I razem z Peterem musieli stanowić parę 
niemal doskonałą...

Ala Harry musiał się skupić na swoim oszustwie, bo Susan zapytała o stosunki, jakie 

go łączyły z jej zmarłym mężem.

- Spotkaliśmy się zaledwie raz czy dwa razy - musiał skłamać. (Ale przynajmniej było 

to niewinne kłamstwo, a poza tym raz rzeczywiście „spotkał" Carsona i wiedział, że 

spotka go ponownie). - Widzi pani, obaj interesowaliśmy się skamieniałościami. 
Oczywiście Peter wiedział o nich o wiele więcej ode mnie, a ja zawsze byłem zbyt zajęty, 

aby podtrzymywać naszą przyjaźń. Ale po tym jak pobraliście się... doskonale rozumiem, 
dlaczego Peter nie miał czasu dla nikogo innego! Poza tym byliśmy jedynie przygodnymi 

znajomymi i prawie nie kontaktowaliśmy się, kiedy byłem poza granicami kraju. A było 
to często.

- Rozumiem - powiedziała, choć najwyraźniej wciąż była trochę zdziwiona. - A teraz?
- Teraz? Ach, rozumiem! Przejeżdżałem tędy i...

- …przyszedł pan, żeby obejrzeć sklep?
- Ale przede wszystkim złożyć uszanowanie - powiedział Harry. - Ponieważ nie było 

pogrzebu, ten sklep jest jedyną rzeczą… to znaczy jest prawie tak bliski...

- Wiem, co pan ma na myśli - pomogła mu wybrnąć z sytuacji. - Dlatego wciąż tutaj 

jestem. Bo wciąż jest tutaj tyle z Petera. - Harry'emu wydało się, że dostrzegł, jak w jej 
oczach zalśniły łzy. Odwróciwszy się - rzekomo aby podziwiać wnętrze sklepu - dał jej 

czas, aby ukryła przejawy przepełniających ją uczuć.

Po chwili powiedział:

- Sposób, w jaki te skamieniałości są prezentowane, jest naprawdę piękny. To nie tyle 

lekcja historii naturalnej czy muzeum, co - no, nie wiem - książka z obrazkami dla 

laików?

- Taki właśnie jest, to znaczy był, Peter - odpowiedziała. - Nigdy nie uważał się za 

profesjonalistę, choć podejrzewam, że mógłby być jednym z najlepszych w tej dziedzinie.

- Prawdopodobnie ma pani rację - odparł Harry. - A układ wystawy - to, jak się teraz 

przedstawia - to jego zasługa albo was obojga, jeżeli ma pani w tym swój udział.

- Nie - odpowiedziała. - To wszystko jego własny pomysł.

- Ostatnio przejeżdżałem przez York - powiedział Harry, zdecydowany, by 

kontynuować śledztwo. - Jest tam sklep ze skamieniałościami, który nawet się nie 

umywa do tego miejsca. - Powiedział to, mimo że nigdy nie widział tamtego miejsca.

- W Yorku? - Susan spojrzała na niego ostro, zmarszczywszy brwi. - Ma pan na myśli 

sklep Newtona Loomisa?

Harry udał zaskoczenie.

- Loomisa? Nie, wydaje mi się, że jego właścicielem jest pan White. - I opisał „pana 

White'a" tak, jak Peter Carson przedtem opisał go jemu. - Nic u niego nie kupiłem. 

Faktycznie niezbyt mi się spodobał.

Twarz Susan była ściągnięta, a kąciki jej ust opadły.

- Tak, to on - powiedziała. - White to nazwa jego firmy. W sklepie używa tego 

nazwiska. - Po czym rzuciwszy Harry'emu spojrzenie, powiedziała: - Chyba nie 

przyjechał pan tutaj w imieniu Newtona Loomisa, prawda?

- Co? - Harry znów udał zaskoczenie. - W jego imieniu? Ale ja go nawet nie znam! 

Czy on uczynił coś złego?

- Loomis to prawdziwa zaraza! - odparła. - Swego czasu myśleliśmy, że jest naszym 

przyjacielem, ale był bardziej oszustem niż przyjacielem. Kiedy wróciłam z Ameryki... ale 
to pana chyba nie zainteresuje.

- Jeżeli jest kimś, kogo powinienem unikać, będę bardzo zobowiązany, jeśli się o nim 

dowiem wszystkiego, co możliwe - powiedział Harry.

- Ja osobiście unikałabym go jak zarazy! - oznajmiła.

- Jest jak zaraza? Od czasu gdy Peter... od chwili tej bolesnej straty?

Susan westchnęła i powiedziała:
- Właśnie miałam zaparzyć herbatę. Jeśli przekręci pan wywieszkę na drzwiach na 

„zamknięte" i zamknie pan zasuwkę, pójdziemy do kuchni i opowiem panu wszystko, co 
wiem o Loomisie.

Kiedy usiedli w jej małej kuchni, popijając herbatę, ciągnęła dalej:
- Zawiadomili mnie o wypadku Petera, kiedy byłam w Ameryce, pomagając w 

organizacji przyjęcia dla paleontologów.

Odłożyłam amerykańskie zajęcia na później i natychmiast wróciłam do domu. 

Oczywiście kiedy się dowiedziałam, jak przedstawiają się fakty - jak znaleziono 
samochód Petera z przywiązaną do niego liną której przetarły koniec zwisał z krawędzi 

urwiska, tak blisko miejsca, gdzie znaleźliśmy ten pazur w ogóle zrezygnowałam z 
powrotu do Ameryki. Myślałam, że wiem, co się wydarzyło, a wówczas nie był najlepszy 

czas, żeby szukać skamieniałości. Faktycznie nie mogłam znieść ich widoku przez dosyć 
długi czas.

- Pazur? - powiedział Harry, kiedy Susan przerwała, żeby pociągnąć łyk herbaty. Po 

czym pstryknął palcami. - Tak! Myślę, że gdzieś o tym czytałem. Może w jednym z pani 

artykułów? To był pazur dinozaura, prawda?

- Tak - potwierdziła. - Coś w tym rodzaju. Mogę jedynie sądzić, że Peter pojechał tam 

na rekonesans przed badaniami, jakie zamierzaliśmy przeprowadzić w nadziei 
znalezienia dalszych okazów, jakichś wskazówek dotyczących skamieniałości w 

nadmorskich skałach. Ale to było do niego zupełnie niepodobne, bo uczynił to, nic mi nie 
mówiąc, a do tego wybrał się z przegniłą liną!

- Liną mówi pani? - powiedział Harry. - To znaczy zwykłą liną nie nylonową?
Skinęła głową.

- To też mnie zastanowiło. I nadal nie przestaje zastanawiać. Ale w owym czasie 

byłam zbyt zestresowana, żeby jasno myśleć. Jednak od tamtej chwili nie myślałam 

prawie o niczym innym. Peter był tak ostrożny w tych sprawach, więc nie potrafię sobie 
wyobrazić, co w niego wstąpiło, że sam poszedł się wspinać. A co do liny, widziałam, jak 

używał nylonowych lin, kiedy się wspinał w miejscowych kamieniołomach. Ale nigdy 
zwykłych lin! Nie ufał im.

- Może zrobił to pod wpływem nagłego impulsu. - Harry wzruszył ramionami. - Nie 

zastanowiwszy się nad tym dobrze.

- Nie rozumiem tego - powiedziała. - Żeby się wybrać na taką wspinaczkę. I to 

samemu.

- Może to miała być dla pani niespodzianka - powiedział Harry. - Miał nadzieję, że 

znajdzie coś nowego. - I aby sprowadzić ją na właściwy szlak, dodał: - A nie może być 
tak, że chciał mieć pewność, że znajdzie się w centrum zainteresowania jako odkrywca 

tego pazura?

- To samo powiedział Newton Loomis - odparła Susan, patrząc na Nekroskopa z 

marsową miną. - Ale Peter nie szukał rozgłosu. On szukał skamieniałości! Tak czy owak 
powróciliśmy do Loomisa, a przecież o niego pan pytał, choć wciąż nie bardzo wiem 

dlaczego.

- Po prostu żeby wiedzieć, dlaczego mam go unikać - powiedział Harry. - Jeśli, jak 

pani mówi, jest oszustem. Proszę mi powiedzieć: dlaczego pani tak uważa?

- Ponieważ był jakoby wielkim paleontologiem-mądralą, oto dlaczego. Podczas gdy w 

rzeczywistości jest nieuczciwym handlarzem, jak ktoś, kto wybiera ptakom jaja z gniazd, 
a im rzadszy okaz, tym lepiej. Albo jak antykwariusz, który kłamie na temat wartości 

mebli jakiejś starej damy, a potem sprzedaje je za cenę dziesięciokrotnie wyższą od tej, 
którą zapłacił. Biura Loomisa w Yorku? To brudny mały sklepik pełen drogich i 

prawdopodobnie fałszywych skamieniałości! Phi!

- Okłamał panią?

- Och, zrobił coś o wiele gorszego. Z szacunku dla Petera postanowiłam nie ujawniać 

miejsca znalezienia pazura. Zachowaliśmy to dla siebie i postanowiłam, że tak powinno 

pozostać. To miał być sekret Petera i mój, tak aby nikt inny nie prowadził poszukiwań w 
miejscu, gdzie spadł. To byłoby dla mnie nie do zniesienia. Oczywiście moi amerykańscy 

przyjaciele uszanowali moje życzenie; może byli zawiedzeni, ale nie naciskali mnie, 
abym wyjawiła położenie tego miejsca...

Susan przerwała i odetchnęła głęboko, a jej czarne oczy lekko się zwęziły, zanim 

podjęła na nowo.

- Faktycznie wszyscy uszanowali moje życzenie, z wyjątkiem Newtona Loomisa! Nie 

było mnie w Anglii przez tydzień, wciąż byłam rozbita, pełna żalu, a tu zjawia się Loomis, 

snuje się po sklepie, udając, że jest moim przyjacielem, i proponuje, że kupi mój sklep - 
oczywiście tanio - chcąc położyć swe brudne łapska na rzeczach Petera i na dodatek 

dostać mnie! Czułam to, jak bardzo chciał mnie... „pocieszyć". Nawet ośmielił się mnie 
prosić, abym mu pokazała to miejsce - prawdziwe miejsce, pamiętam, że tak powiedział - 

znaleziska mego męża, tak aby mógł „kontynuować prace Petera". W końcu musiałam 

wyprosić go ze sklepu i powiedziałam, żeby więcej się tu nie pokazywał.

Harry skinął głową i powiedział:

- No cóż, rzeczywiście wygląda na bardzo niesympatycznego faceta i nie zamierzam 

mieć z nim do czynienia. Ale jak pani sądzi, co miał na myśli, pytając o „prawdziwe" 

miejsce? Sądziłem, że zachowała to pani w tajemnicy.

- Mogę się tylko domyślać - odparła - że Peter mógł ustąpić, kiedy mnie tu nie było, i 

powiedzieć mu, że to niedaleko stąd, w małej zatoczce na wybrzeżu. Tak musiało być, bo 
dowiedziałam się, że Loomisa widziano tam na plaży, jak przeszukiwał kamienisty brzeg 

i patrzył przez lornetkę na urwisko.

- Może po prostu próbował sam to miejsce odnaleźć - powiedział Harry. - Bo przecież 

wiedział o nim z raportów policyjnych i doniesień prasowych. Miejsce, w którym 
znaleziono samochód Petera z przyczepioną do niego tą przegniłą liną.

- Tak przypuszczam - odparła Susan. - Ale jak by nie było, Loomis miał w sobie coś z 

krętacza. A naprawdę potworne jest to, że w tych pierwszych miesiącach - w czasie kiedy 

wciąż miałam nadzieję, że to jakaś okropna pomyłka i że mój mąż nagle znów się pojawi 
- szczerze wierzę, że ten wstrętny człowiek już go spisał na straty! Za każdym razem, 

kiedy o nim mówił, używał czasu przeszłego. W końcu miałam tego dosyć i kazałam mu 
się wynosić.

- Wcale pani nie potępiam - powiedział Harry. - A teraz na mnie już pora. Ale jestem 

rad, że panią poznałem i mogłem porozmawiać. Jeszcze tylko jedno.

- Tak?
- Jeśli to w ogóle możliwe - powiedział Harry - bardzo chciałbym zobaczyć ten pazur, 

ale oczywiście zrozumiem, jeśli pani odmówi. To głównie ze względu na Petera. Ale 
oczywiście także ze względu na sam okaz. Żebym mógł dotknąć czegoś tak 

fantastycznego i zarazem tragicznego.

Podniosła się i odpowiedziała:

- Wkrótce stąd zniknie, ale dopóki nie zabiorą go do muzeum, trzymam go w sejfie, w 

warsztacie. Proszę poczekać.

Wróciła za niecałą minutę i podała mu pazur.
- Oto on i szczerze mówiąc, będę rada, kiedy się go pozbędę. Wiąże się z nim zbyt 

wiele wspomnień i gdyby nie ten pazur... gdyby Peter go nie znalazł... - Bezradnie 
wzruszyła ramionami.

Harry zrozumiał. Zrozumiał także - znacznie lepiej, niż jakikolwiek inny żyjący 

człowiek mógł kiedykolwiek zrozumieć - potęgę tego reliktu z zamierzchłej przeszłości 
Ziemi. Bo kiedy trzymał go w dłoni i otworzył swój metafizyczny umysł, ów pazur jakby 

do niego przemówił.

Przemówił do niego z krainy ogromnych lasów drzewiastych paproci i mrocznych  

jezior, w których pływały wielkie gady i srebrzyste ryby, a księżyc, gładszy niż ten,  
który dziś widzimy, rozświetlał noc. Mówił o polowaniu i uciekającej ofierze,  

rozrywaniu miękkiego ciała i miażdżeniu kości. I Harry usłyszał, jakby z odległości  
miliona mil, triumfalne ryki urodzonego zabójcy, niosące się echem wśród lasu, który  

dawno temu obrócił się w węgiel...

To coś mu przypomniało, coś, o czym zapomniał aż do tej chwili: sen, który śnił na  

tej samej plaży, gdzie została odkryta owa skamieniałość. Ale podobnie jak sen, to  
przelotne wspomnienie przypłynęło i odpłynęło - kiedy usłyszał, jak Susan Carson 

mówi:

- Coś nie tak?

- Słucham? - zaczął Harry, ale szybko przyszedł do siebie i powiedział: - Och, nie, to 

nic takiego, rozmarzyłem się, to wszystko. - Po czym, oddając jej pazur, powiedział: - 

Teraz naprawdę muszę już iść. Ale jeśli sprawiłem pani kłopot - jeśli w jakikolwiek 
sposób zakłóciłem pani spokój - jestem pani winien przeprosiny.

- Nie - powiedziała i w końcu się uśmiechnęła. - Teraz naprawdę rozumiem, dlaczego 

Peter pana lubił. To prawie tak, jak gdyby on sam był w pobliżu i słuchał, jak 

rozmawiamy. - I zanim Nekroskop zdążył coś powiedzieć, dodała: - Ale niech się pan nie 
przejmuje, bo teraz wiem, że już nigdy go nie zobaczę. To jak zamknięcie tego rozdziału 

mojego życia.

Kiedy Harry opuścił sklep i wyszedł na ulicę, usłyszał inny głos.

- Dzięki, Harry - powiedział Peter Carson, którego głos przypłynął znad dalekiego 

morza.

- Nie ma za co - powiedział Nekroskop szorstko...
Jeśli chodzi o Harry'ego, argumenty przeciwko Loomisowi nie pozostawiały żadnych 

wątpliwości: obawy Carsona - jego najgorsze przypuszczenia - potwierdziły się. Jedyną 
pociechę stanowiła wiadomość, że Susan Carson definitywnie odrzuciła tego człowieka; 

nie tylko jego lubieżne zamiary (zakładając, że ona i jej mąż odczytali je właściwie), lecz 
także jego zachłanne pragnienie zdobycia rzadkich i przypuszczalnie cennych szczątków 

wielkiego dinozaura.

I teraz pozostawało tylko przygotować odpowiednią przynętę - przynętę nie do 

odparcia - i zatrzasnąć pułapkę...

V

Harry spędził następny weekend, studiując geologię, skamieniałości i w ogóle 

paleontologię. Poznanie tej dziedziny, a przynajmniej jej podstaw, nie mogło mu 

zaszkodzić, zanim wejdzie, żeby tak rzec, do jaskini lwa... czy raczej wyciągnie go z niej 
na zewnątrz.

Z tym zamiarem w poniedziałek rano za pośrednictwem Kontinuum Möbiusa udał 

się do Yorku i parę minut po 9:30 wszedł do Ye Olde Fossil Shoppe.

Miejsce było pomyślane na wzór sklepu z antykami, którym w pewnym sensie było. 

Ale były to antyki z czasów prehistorycznych. Bez wątpienia to Loomis we własnej osobie 

stał za szklaną ladą ze staromodną kasą, skąd mógł obserwować potencjalnych klientów, 
kiedy chodzili miedzy gablotami.

Nekroskop się nie śpieszył; przez jakieś trzydzieści minut z dłońmi splecionymi na 

plecach, lekko pochylony, chodził od gabloty do gabloty, najwyraźniej podziwiając okazy 

spoczywające w wyściełanych pudełkach lub na marmurowych podstawkach. Od czasu 
do czasu zatrzymywał się przed jakąś skamieniałością kiwał głową i uważnie przyglądał 

się danemu okazowi, zanim ruszył dalej. W końcu w sklepie został tylko on i właściciel.

Wreszcie Newton Loomis wyszedł zza lady i podszedł do niego.

- Może mógłbym coś panu zaproponować? Czy interesuje pana coś szczególnego?
- Szczególnego? - powiedział Harry, prostując się. - Hmm! Wszystkie te okazy wydają 

mi się całkiem szczególne.

- Ach! - powiedział Loomis. - Więc jest pan studentem paleontologii, jak rozumiem.

- Nie, niezupełnie - Harry pokręcił głową. - Po prostu uważam, że te skamieniałości 

są fantastyczne. Ich różnorodność - ich dzieje zapisane w kamieniu - fakt, że gdzieś tu 

żyły, zanim my, ludzie, zeszliśmy z drzew.

- Nawet zanim na nie weszliśmy! - roześmiał się Loomis.

- Tak? - powiedział Harry. I wzruszając ramionami, dodał: - No tak, tak 

przypuszczam. Więc jak pan widzi, jestem tylko trochę więcej niż nowicjuszem.

- Ale bystrym nowicjuszem - powiedział Loomis. - Ma pan wytrawne oko, bo 

rozpoznaje pan rzadkie okazy. Sam to widzę!

- Rzadkie okazy? - Harry uniósł brwi. - Tutaj? W tamtej gablocie jest kilka ładnych 

amonitów, a tutaj widzę efektowne trylobity... ale rzadkie? Kilka ryb kostnych mogłoby 
to ożywić albo może jakiś fragment pterodaktyla? Ale muszę powiedzieć, że w ogóle nie 

widziałem tutaj żadnych okazów należących do rodziny dinozaurów. Choćby jakiegoś 
małego ichtiozaura albo przynajmniej pazur dinozaura! Słyszałem, że w pobliskich 

skałach jest ich wiele. Ale jeśli nie ma prawdziwych, dlaczego nie widzę gipsowych 
modeli? Nie żebym chciał krytykować, pan rozumie.

Fałszywy uśmiech na twarzy Loomisa zaczął gasnąć, jeszcze zanim Harry 

wypowiedział magiczne słowa „pazur dinozaura", ale od tej chwili jego nastawienie 

uległo wyraźnej zmianie. Zwęziwszy oczy, bardzo poważnie powiedział:

- Skamieniałości tego rodzaju oczywiście istnieją - znajduje się je od czasu do czasu 

na terenie Anglii - ale są niesłychanie rzadkie. Nie wyobrażam sobie, skąd panu przyszło 
do głowy, że występują w jakichś pobliskich skałach. Które skały ma pan dokładnie na 

myśli?

Harry zamachał dłonią.

- Nadmorskie skały na zachód stąd. Z tego co wiem, w tych skałach spoczywają 

szczątki dinozaura. Faktycznie nie tak znów dawno temu, na jednej z tutejszych plaż, 

miałem szczęście być świadkiem odkrycia pazura dinozaura. Wielkiego, w kształcie 
sierpa.

Loomis lekko pobladł.
- Naprawdę? - powiedział, przekrzywiając głowę pytająco i cofając się o krok. - Na 

tutejszej plaży, mówi pan? - Po czym odetchnąwszy głęboko, uniósł wysoko brwi, jakby 
coś sobie właśnie przypomniał, powiedział: - Ach, tak! Ma pan rację. Wyleciało mi to z 

głowy, ale teraz przypominam sobie. To znalezisko wywołało spore poruszenie w 
niektórych czasopismach... tak, pewna młoda kobieta napisała o tym artykuł. Ale pazur 

to pazur i jedna skamieniałość jeszcze nie oznacza, że jest ich tam więcej. Nie mogę 
zgodzić się z panem, że jest ich tam wiele. Gdyby tak było, kręciłoby się tam mnóstwo 

paleontologów!

- Byłem tam - upierał się Harry. - Widziałem, jak to odkryto, zwyczajnie wyciągnięto 

z kamyków u podnóża urwiska. Faktycznie sam wtedy szukałem skamieniałości, jak to 
ja, na chybił-trafił, po amatorsku, pan rozumie. Najładniejszą rzeczą, jaką kiedykolwiek 

znalazłem, była doskonale zachowana ryba kostna - to było na plaży w Lyme Regis. Ale 
pazur dinozaura - to było naprawdę coś! A młody mężczyzna i kobieta, którzy to znaleźli, 

byli zachwyceni. Ten mężczyzna - nie pamiętam jego nazwiska, ale wyglądał na kogoś, 

kto się na tym zna - po prostu tryskał radością, był tak podekscytowany, że bez żadnych 

oporów opowiadał mi o tej skamieniałości, choć nie całkiem rozumiałem, co mówi...

Nekroskop przerwał, wzruszył ramionami i powiedział:

- Ale prawdopodobnie zanudzam pana na śmierć, panie...
- White - powiedział Loomis. - David White. Nie, wcale nie. Proszę, niech pan mówi 

dalej. Ta pańska plaża wygląda na fascynujące miejsce. - Patrzył prosto w oczy 
Harry'ego, jak zahipnotyzowany, i Harry przypomniał sobie, co mówił o jego spojrzeniu 

Peter Carson: wyglądał, jak niecierpliwy - może zbyt niecierpliwy - i podejrzliwy wilk. - 
Ale najpierw musi mi pan powiedzieć, co pan robi tu, w Yorku. Nie pochodzi pan stąd, 

prawda? Myślę, że wyczuwam północno-wschodni akcent. Poza tym wydaje mi się, że 
mamy tu do czynienia z paroma dziwnymi zbiegami okoliczności.

- Zbiegami okoliczności? - Harry grał rolę niewiniątka.
- No tak - powiedział Loomis. - Widzi pan, sam często odwiedzam okoliczne plaże, 

nigdy nie wiadomo, co można znaleźć. Ponadto, skoro pan o tym wspomniał, 
przypomniałem sobie pazur, o którym pan mówił. Ale co ważniejsze, ja także znałem 

tego młodego człowieka, który go znalazł, ponieważ mieliśmy te same zainteresowania.

Po czym zerknąwszy na jedną z sąsiednich gablot, Loomis cmoknął i powiedział:

- Hmm! Niech pan spojrzy na to, jakiś gość musiał wpaść na tę gablotę. - Lekko 

przesunął jeden z okazów i powiedział: - Te asteroidy są dosyć ładne, prawda?

- Słucham? - powiedział Harry, wpatrując się z uwagą w skamieniałości na poły 

zagrzebane w piasku. - To są chyba szkarłupnie, pieniążkowce albo jeżowce. A poprawna 

nazwa asteroidów to rozgwiazdy! Zdradza je ich nazwa.

- Ach! To przejęzyczenie - powiedział Loomis. - Nie spierajmy się o to. Ale to 

potwierdza pańskie kwalifikacje: może pan jest i nowicjuszem, ale nie takim, za jakiego 
chciałby pan uchodzić, co?

- Łatwo można pomylić rozmaite gatunki - tylko powiedział Harry.
- Dobrze, już dobrze! - powiedział Loomis, uśmiechając się z przymusem, co 

sprawiło, że Harry przypomniał sobie, że ten człowiek nie znosił, kiedy go poprawiano. - 
Wygląda na to, że ma pan całkiem rozległą wiedzę w tej dziedzinie, a oczywiście zawsze 

przyjemnie jest spotkać kogoś, z kim można porozmawiać jak równy z równym.

- Przesada! - zaprotestował Harry. - Czytam książki, to wszystko. A jestem w Yorku 

przejazdem: moja stryjeczna babka, Edith Millifer, została tu pochowana w sobotę rano. 
- (Harry odrobił zadanie domowe. Nekrolog pani Millifer ukazał się w miejscowej 

gazecie, zaledwie przed godziną Nekroskop rozmawiał z nią „osobiście", najpierw się 

przedstawił, jak to miał w zwyczaju, a potem poprosił ją o pozwolenie wykorzystania jej 

nazwiska w swym podstępie, na co od razu się zgodziła).

- O Boże! - powiedział Loomis. - Moje kondolencje...

- Naprawdę nie trzeba - przerwał mu Harry. - Bo faktem jest, że Edith sama była jak 

skamieniałość! - (Miał nadzieję, że mu to wybaczy). - Ale szanowała ją cała rodzina, więc 

spełniłem swój obowiązek.

Jeśli Loomis żywił jakieś podejrzenia, teraz je chyba porzucił.

- Proszę posłuchać - powiedział. - Naprawdę miło nam się rozmawiało. Wydaje się, że 

mamy ze sobą wiele wspólnego, i uważam, że to fascynujące, iż był pan świadkiem 

odkrycia na plaży tego pazura. Tak, i bardzo bym chciał dowiedzieć się czegoś więcej na 
temat pańskiej rozmowy z człowiekiem, który to znalazł. - Przerwał, spojrzał na zegarek i 

ciągnął dalej: - Jest o wiele za wcześnie na lunch, ale często o tej porze chodzę do małej 
kawiarenki po drugiej stronie ulicy, a ponieważ w tej chwili nie mam żadnych klientów, 

będzie mi bardzo miło, jeśli zechce mi pan towarzyszyć, panie...

- Nazywam się Keogh - powiedział Harry. - Harry Keogh. Dziękuję za zaproszenie. Z 

przyjemnością skorzystam...

- Więc widział pan, jak znaleziono ten pazur? - Loomis patrzył na Harry'ego, który 

siedział po drugiej stronie maleńkiego stolika i nie spuszczał z niego wzroku.

- Tak i wiem dokładnie, gdzie go znaleziono. Ona - ta młoda kobieta, miała chyba na 

imię Susan - uważała, że w wyniku wietrzenia musiał odpaść od skały, a jej towarzysz się 

z tym zgodził. Powiedział, że musi się skontaktować z muzeum w Yorkshire, aby się 
przekonać, czy nie zechcieliby zorganizować i sfinansować dalszych poszukiwań. Ale 

jego żona - zakładam, że to była jego żona - nie uważała, żeby to było potrzebne. Mówiła, 
że zna ludzi w Ameryce, którzy z pewnością będą tym znacznie bardziej zainteresowani. 

Zdradzę panu pewien sekret: nawet zastanawiałem się, czy nie zająć się tym samemu! 
Może pan sobie wyobrazić? Zupełny amator znajduje dinozaura na plaży w Yorkshire! 

To byłoby wspaniałe!

- Istotnie - zgodził się Loomis. - Więc dlaczego pan tego nie uczynił? - Jego 

spojrzenie znów miało w sobie coś z wilka.

- No, przede wszystkim koszty - powiedział Harry. - I małe szanse, żeby przyznano 

mi do tego prawo, prawda? Nie ja znalazłem ten pazur i z pewnością nie jestem 
profesjonalistą. Jest taka rzecz jak etyka zawodowa, nieprawdaż?

- Do diabła z etyką! - powiedział Loomis. - Etyka? Niech pan tylko pomyśli, jaki to 

byłby skarb dla paleontologii, dla nauki. Zresztą oni też nie byli profesjonalistami. Nigdy 
tego nie pchnęli dalej! Ani trochę! Żadnych badań, żadnych Amerykanów, nic. I ta skała 

pozostała dotąd niezbadana. A jeśli chodzi o tego młodego człowieka - nawiasem 
mówiąc, nazywał się Peter Carson - on... - Tu Loomis przerwał. Może dostrzegł coś w 

oczach Nekroskopa. Więc Harry go uprzedził.

- Najwyraźniej próbował coś w tej sprawie zrobić! Coś głupiego, co drogo go 

kosztowało!

- Pan... pan o tym słyszał? - (Teraz wilcze spojrzenie Loomisa było bardzo wyraźne). - 

Wie pan, że spadł z tego urwiska?

- Było o tym w gazetach - Harry wzruszył ramionami. - A nawet w telewizji. 

Usłyszałem o tym, kiedy przyjechałem na krótko z południa Francji, gdzie pomagałem 
rodzicom odnawiać stary, wiejski dom. Więc teraz, kiedy wróciłem tu na dobre, zbieram 

wszelkie informacje na ten temat. Tak, wiem, że spadł ze skał, a także że nie 
wspominano o dalszych poszukiwaniach. Wygląda na to, że Susan Carson nie chce 

ujawnić położenia tego miejsca, co w tej sytuacji jest chyba zupełnie zrozumiałe. Jedyne, 
czego nie rozumiem, to dlaczego jej mąż spadł właśnie tam.

- Tam? - Loomis pochylił się w krześle nad filiżanką już zupełnie zimnej kawy. - 

Gdzie tam? 

- Co? - powiedział Harry. - No, tak daleko od tego miejsca - prawdziwego miejsca, 

gdzie znalazł tę skamieniałość, oczywiście!

- Prawdziwego miejsca - powiedział Loomis niemal szeptem. - Mówi pan, że wspinał 

się w niewłaściwym miejscu?

Harry pokiwał głową.
- Nie wiem, jak to wytłumaczyć. A jednak tak to właśnie wygląda.

Loomis opadł na krzesło i natychmiast znów się wyprostował.
- Skąd może pan mieć pewność, że był w niewłaściwym miejscu?

- Powiedziałem panu, że zbieram informacje na ten temat - powiedział Harry. - 

Obejmują one między innymi raport policyjny, który znajduje się w aktach, w biurze 

koronera. Są także fotografie. A miejsce, w którym znaleziono samochód Carsona i tę 
przetartą linę, wcale nie jest blisko miejsca, gdzie wygrzebał z ziemi ten pazur.

- Ale pan... byłby w stanie tam trafić?
- O tak - powiedział Harry. - Z całą pewnością. Już panu mówiłem: znam dokładne 

położenie tego miejsca.

- No dobrze - powiedział Loomis. - Zastanówmy się nad tym. Czyż nie jest rzeczą 

oczywistą, panie Keogh, że nasze spotkanie to coś więcej niż szczęśliwy zbieg 
okoliczności? To wcale nie jest zbieg okoliczności, mam rację?

Harry uśmiechnął się i powiedział:
- Czy próbowałem to ukryć?

- Gdyby pan próbował, to by pan poniósł sromotną porażkę - odparł Loomis, 

krzywiąc się. - Dobrze, więc dlaczego chciał się pan ze mną spotkać?

- Ponieważ mogę potrzebować pańskiej rady, pańskiej fachowej opinii - odparł 

Harry. - Tak, skamieniałości mnie fascynują. I czytałem książki, przemierzałem plaże i 

mam skromną kolekcję. Ale skały, o których mówimy, kryją coś zupełnie innego. I nie 
mam nic przeciwko temu, żeby podzielić się moją wiedzą z właściwą osobą. A kiedy pan 

przed chwilą powiedział: „do diabła z etyką", wiedziałem, że znalazłem właściwą osobę!

Loomis pochylił się jeszcze bardziej.

- Wspólna wyprawa?
- I wspólna nagroda - powiedział Harry. - Dla mnie przyjemność i jakaś pamiątka. A 

dla pana sława. Loomis zwęził oczy.

- Mógłby pan wybrać się tam sam. Harry pokręcił głową.

- Nie znam się na tym. Umiejętność odróżnienia szkarłupnia od jeżowca nic mi nie 

da, jeśli nie potrafię odróżnić fragmentu kręgów dinozaura od kawałka skały, prawda? 

To stworzenie nie będzie na mnie patrzeć z powierzchni tej urwistej skały. Będzie tam 
ukryte gdzieś w skalnych warstwach. A poza tym myślę, że nie mam ochoty wspinać się 

na te skały sam. Można powiedzieć, że nauczyłem się na błędzie Carsona.

Loomis znów się wyprostował.

- Potrafi pan się wspinać?
- Wspinałem się w Szkocji - powiedział Harry. I to była prawda, ale nie pamiętał 

gdzie, kiedy i dlaczego. Jeszcze jeden fragment straconych lat, jak przypuszczał. - Myślę, 
że na tych skałach dam sobie radę. W pobliżu szczytu jest półka skalna i nawiasem 

mówiąc, Susan uważała, że właśnie tam może się znajdować pozostała część tego 
stworzenia. A jej mąż się z nią zgodził. Tyle powiedzieli w mojej obecności, może zdali 

sobie sprawę, że ujawniają zbyt wiele.

Loomis znów wpatrywał się w Harry'ego uważnie i w końcu powiedział:

- Uważam, że pańska propozycja jest bardzo interesująca. I nie mogła się pojawić w 

lepszym momencie: pogoda jest idealna, a od chwili wypadku Carsona upłynęło już 

sporo czasu. Prędzej czy później ktoś musiał pójść jego szlakiem, a możemy to uczynić 

właśnie my. Co pan robi w najbliższych dniach? Mój sklep może poczekać. Mogę być 

gotów na jutro, przynajmniej żeby przeprowadzić wstępne rozpoznanie. Ale tak jak to 
widzę, gdybyśmy mieli zjechać wzdłuż powierzchni urwiska bezpośrednio nad miejscem, 

gdzie Carson znalazł ten pazur... Harry skinął głową i dokończył:

- …nie zabrałoby nam zbyt wiele czasu ustalenie, czy pozostała część tego stworzenia 

jest wciąż w tej skale, tak? Gorąco to popieram.

- A więc jutro - powiedział Loomis. - O dziewiątej, w moim sklepie. Możemy 

wykorzystać moją furgonetkę, a ja zajmę się sprzętem wspinaczkowym i prowiantem. 
Czy to panu odpowiada?

- Im szybciej, tym lepiej - powiedział Nekroskop. - Odpowiada mi to w zupełności. - 

Zatarł ręce. - Więc to postanowione i spotykamy się o dziewiątej rano.

Loomis zawołał kelnera, żeby podał im świeżą kawę. Ale kiedy Harry coś zapisywał w 

małym, czarnym notatniku, cały czas czuł na sobie świdrujące, wilcze spojrzenie 

tamtego. Odwracając wzrok, udał, że tego nie widzi...

Następnego dnia rano, o 10:15, Nekroskop i Loomis byli już na plaży i przyglądali się 

urwiskom.

- Jest pan pewien, że to tutaj? - Loomis zmarszczył brwi, ze zdenerwowania 

przygryzając usta... i Harry myślał, że wie dlaczego. Ten człowiek zrozumiał, że padł 

ofiarą podstępu Petera Carsona, który tak skutecznie wprowadził go w błąd. Wiedział, że 
Carson się rozmyślił i że jemu, Newtonowi Loomisowi, pokazał niewłaściwe miejsce. 

Jedynym pocieszeniem była myśl, że paść ofiarą podstępu nie było rzeczą tak poważną 
-tak fatalną - jak spaść z urwiska!

- Tak - odparł Harry - to jest to miejsce, a pazur leżał tam. - Kopnął w piasek i kamyki 

czubkiem buta. - Poza tym, że był czarny, ten pazur wyglądał jak nowy, jakby jego 

posiadacz stracił go zaledwie przed chwilą. Musiał odpaść od skały całkiem niedawno, bo 
w przeciwnym razie morze by go zniosło gdzieś dalej. A Carson... no cóż, nie był głupi: 

polizał pazur i powiedział, że nie czuje smaku soli.

- Polizał go? - Oczy Loomisa rozszerzyły się. - Sprytny pomysł. Niewielu by o tym 

pomyślało.

- Och, on był naprawdę bystry - odparł Harry. - Nie ma co do tego wątpliwości. Ale 

nie miał zbyt wiele zdrowego rozsądku. Albo też był nadgorliwy.

- Jak to? - powiedział Loomis.

- Wspinać się na tę skałę? - Harry przeniósł wzrok na urwistą powierzchnię skały. - 

Sam, z przegniłą liną? To jest trochę bez sensu, nie?

Loomis wzruszył ramionami, ale tak jakoś niezręcznie.

- Ślepa pasja gorliwego, lecz niedoświadczonego amatora nie chcę nikogo urazić, 

zapewniam pana - który nie zważał na niebezpieczeństwo i ryzykował życiem, żeby dać 

upust swej obsesji.

Harry przytaknął.

- Myślę, że ma pan rację - powiedział, po czym wrócił do tematu: - Oznaczył pan 

jakoś to miejsce?

Loomis położył na piasku wyrzucony na brzeg kawałek drewna - sękatą gałąź, 

częściowo zagrzebaną w piasku - i powiedział:

- Jest prawie w linii prostej. A w górze, na samej krawędzi, rośnie ten wielki krzak. 

Jeśli opuścimy liny tak, aby otoczyć ten krzak z dwóch stron, nie możemy chybić.

- No to ruszajmy - powiedział Harry. - A jeśli dinozaur rzeczywiście tkwi w tych 

skałach...

- …to jest nasz - powiedział Loomis...
W dwadzieścia pięć minut później, obejrzawszy liny, które Loomis spuścił z krawędzi 

urwiska, Harry powiedział:

- Nylon. Dobrej jakości. Każda z tych lin utrzyma ciężar trzech ludzi. Można by je 

przeciąć na pół, a i tak wytrzymałyby obciążenie.

Loomis przerwał mu, mówiąc:

- Niekoniecznie. Czasami lina jest wadliwa, ale wada kryje się w jej rdzeniu, nie 

zawsze widać to z zewnątrz. Jednak jestem zupełnie pewien, że te liny są w porządku, 

inaczej bym ich nie wziął.

- Oczywiście, że nie - powiedział Harry. I widząc, że Loomis przygotowuje się do 

zjazdu w dół, dodał: - Nie bierzemy liny pomocniczej? Wie pan, jako dodatkowe 
zabezpieczenie, kiedy znajdziemy się na tej półce skalnej.

Loomis zatrzymał się i obrzucił Nekroskopa długim, uważnym spojrzeniem. Po 

chwili powiedział:

- Nasze liny są dostatecznie długie, żeby to zapewnić. Proszę mi nie mówić, że 

obleciał pana strach. Wspominał pan, że kiedyś wspinał się pan w Szkocji, prawda?

- Obleciał mnie strach? - powiedział Harry. - Nie, nic takiego. I jestem zupełnie 

pewien, że pan dokładnie wie, co robi. Chodzi o to, że nie chciałbym skończyć jak tamten 

nadgorliwiec, jeżeli pan wie, co mam na myśli.

Tym razem Loomis tylko spojrzał na Harry'ego, lekko się uśmiechając, zanim zaczął 

zjeżdżać w dół.

- Wie pan co? - powiedział, znikając z pola widzenia. - Zaczynam się o pana 

niepokoić. Wiem, że mogę polegać na sobie, ale wydaje mi się, że pan... że na panu nie 
bardzo. Nie ma pan do tego serca, co?

Harry spojrzał na niego znad krawędzi.
- Chodzi o to, że jestem ostrożny - powiedział. - To jest - jak pan wie - bardzo 

odludne miejsce. Jeśli wpadniemy w kłopoty, w pobliżu nie będzie nikogo, kto mógłby 
nam pomóc. Taka przelotna myśl, to wszystko. Więc niech się pan tym nie przejmuje. 

Będzie dobrze.

Loomis zatrzymał się, żeby spojrzeć w górę, zmrużył oczy i odpowiedział:

- Nie jestem tego pewien. - Po czym, jakby podjął decyzję: - Teraz niech pan o tym 

nie myśli. Nie ma nikogo, kto by się w takiej sytuacji nie denerwował. Więc jeśli 

będziemy mieli jakiś problem - jakikolwiek - proszę zostać tam gdzie teraz. Doskonale 
dam sobie radę sam i na pewno nie będę miał panu tego za złe... - Ale spojrzenie miał 

jadowite i szydercze.

Udając, że połknął haczyk, Nekroskop przełknął ślinę, szybko zamrugał oczami i 

powiedział gniewnie:

- Nie ma problemu, zapewniam pana! Zjeżdżam zaraz za panem.

- Doskonale! - Loomis wyszczerzył zęby w uśmiechu i ruszył w dół, mijając wielki 

krzak...

Droga w dół, trwająca niecałe dwie minuty, była łatwa. Kiedy Harry znalazł się na 

półce, Loomis już oglądał powierzchnię skały. Widać było, że jest wyraźnie 

podekscytowany, kiedy ścierał z niej brud i odchody mew. Spojrzawszy w stronę 
Harry'ego, powiedział:

- Wie pan, to naprawdę wygląda bardzo obiecująco! Tym razem Loomis wiedział, o 

czym mówi. A jeśli chodzi o Nekroskopa, był absolutnie pewien, że to wygląda 

obiecująco. Bo kiedy otworzył swój metafizyczny umysł, w istocie odczuł „dotyk" 
prehistorycznego świata. Był obok, w tych skałach, w warstwach skalnych powstałych 

przed wieloma milionami lat.

To mu coś przypomniało.

I poczuł to znowu.
Pełzające wielkie gady, wijące się w wodzie pierwotne ryby i łopot skórzastych  

skrzydeł nietoperzy. Lasy drzewiastych paproci i gęste, parujące jeziora, lśniące w  

świetle księżyca, na którego powierzchni widać było wyraźnie mniej kraterów niż  

teraz. I ryki w ciemnych zaroślach. To był znów ten sam sen, który kiedyś śnił na  
plaży. Sen o...

- Pterozaur! - szepnął Loomis. - Patrz, patrz! Ten wielki grzebień na wspaniale 

zachowanej głowie! To musi być tapejara - nie mogę się mylić - i to prawie dorosły okaz. 

Człowieku, sądząc po wielkości jego czaszki, rozpiętość skrzydeł musiała wynosić 
dwanaście albo trzynaście stóp! A tu mamy nasadę skrzydeł. I to prawie kompletny 

okaz! Co za niewiarygodne znalezisko! Odkrycie życia, które musi być warte fortunę. I to 
wszystko...

- ... jest nasze - powiedział Harry. - A może twoje? Ale powinno należeć do Petera 

Carsona, gdyby jeszcze żył. Ale nie żyje, prawda, panie White? Czy może powinienem się 

do pana zwracać, panie Loomis?

- Co takiego? - Loomis popatrzył na niego, przekrzywił głowę na bok i uśmiechnął się 

swym wilczym uśmiechem. Wcale nie wydawał się zaskoczony. - Jak najbardziej, panie 
Keogh. Może mnie pan nazywać Loomis, może mnie pan nazywać, jak się panu podoba, 

ale proszę nie zapominać, że jestem uparty! O tak, jestem uparty! I przez całe życie 
szukałem czegoś takiego jak to.

Loomis przestał mówić, odszedł o parę kroków od Nekroskopa, odpiął nóż i zaczął 

powoli skrobać łupkowatą skałę w miejscu, gdzie znajdował się kuper pterozaura. 

Jednak w następnej chwili jego ruchy stały się znacznie bardziej gwałtowne.

Zauważywszy dziki wygląd Loomisa, Harry przygotował się na ewentualne kłopoty i 

powiedział:

- No więc teraz, gdy opłacił się pański tak zwany „upór" i znalazł pan to, czego pan 

szukał, sprawiając tak wiele kłopotów i tyle bólu tak wielu ludziom, co teraz?

- Ach, teraz to pańska kolej! - powiedział Loomis, natychmiast przestając stukać w 

skałę, i obrócił się w stronę Nekroskopa z mokrą od potu i zaczerwienioną twarzą. - 
Proszę mi powiedzieć, panie Keogh - pieprzony panie Keogh - czego właściwie pan 

szukał? Bo widzi pan, od dłuższego czasu jest całkiem jasne, że nie jest pan specjalnie 
zainteresowany poszukiwaniem skamieniałości... ale że pan tu węszy, nieprawdaż? - Po 

czym, nie czekając na odpowiedź, gniewnie popatrzył na Harry'ego i dalej atakował 
skałę.

Sposób, w jaki Loomis uderzał w skałę, nie był dobrym przykładem tego, jak 

powinien to robić prawdziwy paleontolog: duże kawałki łupka, sklejone ze sobą guanem 

mew, odrywały się od powierzchni skały i spadały w dół. Ale ani gorączkowe ruchy 

Loomisa, ani najwyraźniej niebezpieczne położenie Nekroskopa nie wydawały się 

niepokoić tego ostatniego. Miał już gotowy plan - który obmyślił, jeszcze zanim poznał 
Loomisa - i uważał, że jest niezawodny.

Gdyby Loomis próbował postąpić z nim tak, jak postąpił z Carsonem, Harry 

wywołałby drzwi Möbiusa i wyszedłby z Kontinuum na krawędzi urwiska. Następnie 

miałby do wyboru: albo czekać, aż Loomis wejdzie na górę, albo przeciąć liny i 
pozostawić mordercę takiemu samemu losowi, jaki ten zgotował Carsonowi. Oko za oko. 

Taki przynajmniej miał plan... Ale teraz...

Na swój wyjątkowy sposób Harry wiedział o wiele więcej, niż mógł wiedzieć Loomis, 

wściekle atakujący skałę. Wszystko to działo się w świecie fizycznym, tu i teraz, podczas 
gdy świadomość Harry'ego miała charakter metafizyczny, a obecnie była pogrążona w 

odległej przeszłości... choć tkwiła w teraźniejszości! Paradoks, ale nie sprzeczność.

Ponieważ Harry był Nekroskopem, obdarzonym talentem, który częstokroć miał 

charakter obosieczny. Dokładnie w taki sam sposób, jak wyczuwał obecność zmarłych 
istot, istoty te wyczuwały jego. Ale są rozmaite zmarłe istoty i nie wszystkie z nich to 

ludzie... i nie wszystkie są nastawione przyjaźnie.

- Ach! - Loomis wydał okrzyk zdziwienia, przerywając dziwne doznania Harry'ego, 

kontakt z... z jakąś istotą. - Patrz! - wykrzyknął Loomis głosem zachrypniętym z 
podniecenia. - Widzisz to czy już zupełnie oszalałem?

A Harry pomyślał: Zupełnie możliwe, że to drugie! - Ale już wiedział, co odkrył 

Loomis. To była istota, którą Nekroskop wyczuł swoim umysłem, albo jedna z nich, 

istota z przeszłości.

- To ten drapieżnik - powiedział, zanim Loomis zdążył odetchnąć. - Bestia, której 

pazur odpadł od skały i ugrzązł w piasku i kamykach leżących na dole. Twój upór 
naprawdę się teraz opłacił. Ale czy było warto? Zabijać człowieka za kawałek skały? -

Loomis nie słuchał albo jeśli nawet słuchał, to nie zwracał na to uwagi.
- Mój Boże, to tutaj jest! - szepnął. - Cała ta czarna masa pod warstwą łupka. Nigdy w 

życiu nie widziałem wspanialszego okazu. Jest... jest ogromny!

Mówiąc to, zerwał kolejny wielki płat łupka, który z trzaskiem spadł na plażę, a 

szczęka opadła mu jeszcze bardziej na widok tego, co ukazało się jego oczom: czaszka 
długa na mniej więcej trzydzieści cali z nietkniętymi potwornymi zębami.

- To był polujący pterozaur - powiedział Harry, kiedy zbliżył się do Loomisa, żeby 

lepiej widzieć (mimo że w ten sposób narażał się na niebezpieczeństwo... a może właśnie 

po to, aby narazić się na niebezpieczeństwo?). - Właśnie dopadł swoją ofiarę, gdy ta 

skała zwaliła się na nich, grzebiąc pod tonami głazów i więżąc aż do dziś.

- Tak? - krzyknął przeraźliwie Loomis. - Naprawdę? I wiesz to na pewno, tak? Więc 

musisz być jednym z tych sprytnych amatorów, jak nasz kochany Peter Carson. On i ta 
jego ukochana Susan, twardo pilnujący swego małego sekretu, tak aby nikt na świecie 

nigdy go nie odkrył. Ale ja go znalazłem i teraz jest mój. Nie pański, panie Keogh - nawet 
jego najmniejsza cząstka - jest cały mój!

- Ty nędzny, obłąkany sukinsynu - powiedział Nekroskop, czując, jak bestia węszy, 

jak jej wielkie nozdrza wciągają powietrze, czując dziwny, dotąd nieznany zapach:  

słodkawy zapach Człowieka, którego - dzięki osobliwym zdolnościom Harry 'ego - ta  
prehistoryczna istota wyczuła zza grobu i spoza zasłony czasu.

- Obłąkany? - Loomis gwałtownie odwrócił się do Harry'ego (który w tym momencie 

był skoncentrowany na czymś innym, czymś spoza czasu, co nagle naruszyło jego 

teraźniejszość). - Tak, prawdopodobnie masz rację - ciągnął Loomis. - Faktycznie 
podejrzewałem to już od pewnego czasu. Mam taką obsesyjną naturę. Oraz to, że nie 

mogę znieść twojego mędrkowania!

Obrócił się na linie jak pająk na pajęczynie. Nadal dłubał w skale swym 

wyszczerbionym nożem, posuwając się wzdłuż wykrzywionego kręgosłupa pterozaura. I 
o jedną chwilę za późno Nekroskop zobaczył, co Loomis zamierza.

Nagle zamachnął się i przeciął nożem linę Harry'ego. Naprężona lina nie stawiła 

żadnego oporu. Ale w tej samej chwili Harry'emu udało się odzyskać równowagę i 

przylgnąć do powierzchni urwiska.

Nóż Loomisa miał ciężką kościaną rączkę. Przeciąwszy linę Harry'ego, szerokim 

ruchem ręki uderzył rączką w prawą skroń ofiary. Harry prawie stracił przytomność, ale 
nie całkiem.

Upadł na półkę skalną i uczepił się jej ze wszystkich sił. Był tak ogłuszony, że nie był 

w stanie wywołać drzwi do Kontinuum Möbiusa. Czuł, jak cieniutka strużka krwi spływa 

mu po policzku i brodzie i sączy się do ust. Harry poczuł jej smak... i nie tylko on.

W ciągu całego życia, spędzonego w okolicach jezior i wodopojów w wilgotnych 

lasach, istota ta była wielkim drapieżnikiem. Jak za życia, tak i po śmierci. Sny 
dinozaurów spoczywały pogrzebane w tych skałach przez miliony lat, zarówno 

przerażenie pterozaura, jak i triumf drapieżnika przerwała kamienna lawina, zanim 
pierwsze małpy człekokształtne zaczęły się huśtać na drzewach.

Ale umysły trwają - nawet umysły potworów - i w swych snach drapieżniki polują jak 

dawniej, a ich umiejętności są jeszcze doskonalsze niż niegdyś. Nekroskop i zapach jego 
krwi stanowili przynętę, a jego osobliwe zdolności wywołały reakcję. Mógł nawet stać się 

ofiarą, ale miało stać się inaczej.

Zdając sobie sprawę, że Newton Loomis pochyla się nad nim ze swym wilczym 

uśmiechem, Harry wymamrotał:

- Dlaczego nie? Chodź tu, jeśli potrafisz. Chodź i złap mnie!

Ale nie mówił do Loomisa.
Szaleniec usłyszał trzask pękającej skały, ale tylko Harry usłyszał ryk spoza czasu, 

triumfalny ryk bestii. Półka skalna się zatrzęsła, skrzydło pterozaura odłamało się i 
zatrzepotało po raz ostatni, rozpadając się podczas upadku. Loomis obejrzał się przez 

ramię i ujrzał... rzecz zupełnie nieprawdopodobną: rozwarte wielkie szczęki drapieżnika, 
gdy skała pękła na kawałki!

Kiedy zęby bestii zamknęły się na nim, wrzasnął. Wrzasnął, a półka skalna, skała i 

tkwiące w niej kamienne potwory pochyliły się w przód i runęły w otchłań; jego lina 

pękła jak nitka i poleciał wraz z nimi w dół.

A Nekroskop wypadł z półki skalnej przez drzwi Möbiusa i wylądował na brzegu 

oceanu w samą porę, aby być świadkiem, jak ów potworny ciężar zwalił się u stóp 
urwiska, a towarzyszący tej katastrofie wstrząs sprawił, że ziemia zakołysała się mu pod 

stopami.

Harry siedział przez kilka minut, oparty o głaz i przykładał do rany zmoczoną w 

morzu chusteczkę. Wiedział, że siniak wkrótce zniknie, a sól pomoże wyleczyć ranę. Jego 
rany się zagoją, ale jeśli chodzi o Susan Carson, to potrwa o wiele dłużej.

- Twoje rany też szybko się nie zagoją - powiedział Nekroskop do Petera Carsona, 

wyczuwając jego obecność.

- Nie - nadszedł z oddali słaby szept. - Myślę, że teraz będę mógł się z tym pogodzić.  

Widzisz, niepokój przestał dawać mi się we znaki w chwili, gdy ten obłąkany sukinsyn  

uderzył w ziemię. W końcu mogę przestać się tym przejmować. Newton Loomis  
zniknął na dobre, pogrzebany na wieki wraz ze szczątkami skamieniałości, których  

tak pragnął.

- Był mordercą - powiedział Harry. - Teraz możesz odpoczywać w pokoju, wiedząc, że 

Ogromna Większość nie zechce mieć z nim nic wspólnego. Nikt i nic nie pomoże mu 
tam, gdzie się teraz znajduje.

- Ach, nie - powiedział tamten. - Myślę, że zemsta będzie pełna, kiedy z nim 

porozmawiam, a muszę to uczynić, dopóki tu jestem, i wtedy zrozumie, co się stało, i  
dowie się, kim jesteś i kto cię na niego nasłał. To będzie wspaniała chwila.

Ale Harry pokręcił głową.
- Nie chciałbyś się tam udać - powiedział. - Ja już tam byłem i wcale mi się to nie 

podobało.

- Tak?

Harry skinął głową.
- Spoczywa pod setkami ton skały leżącymi u stóp urwiska. Jest tam pogrzebany wraz 

z istotą, która śni o polowaniu i której wspomnienia ostatnio się odświeżyły. A on jest 
ofiarą.

Biegnie, kiedy teraz rozmawiamy - wśród parujących jezior i lasów drzewiastych 

paproci - ścigany przez drapieżnika, który wprawdzie nie może go schwytać, ale nie 

zaniecha pogoni przez następne sto milionów lat. To wielka ironia tej historii: przez całe 
życie, nie przebierając w środkach, Newton Loomis polował na skamieniałości...

- ...a teraz skamieniałość poluje na niego?
- Właśnie - powiedział Harry. - Jest wyjątkiem, który potwierdza regułę. I wierz mi, 

nie chciałbyś się tam znaleźć. Myślę, że powinieneś mu współczuć.

Po chwili Carson powiedział:

- Oczywiście masz rację - i jego głos stopniowo ucichł...

W godzinę później Nekroskop porzucił furgonetkę Loomisa na peryferiach małej 

wioski leżącej w głębi lądu i przez Kontinuum Möbiusa udał się do domu, do 

Edynburga...

Wskrzeszenie

Harry Keogh śnił okropny sen, prawdziwy koszmar, ale tak rzeczywisty, że wydawał 

się jak prawdziwy. To było jego życie, przeżyte w ciągu jednej nocy, ale tak 
niewiarygodne! We śnie był obdarzony zdumiewającymi, a nawet przerażającymi 

zdolnościami; miały swe źródło w genach przekazanych mu przez rosyjską babkę, a 
następnie przez ukochaną matkę. Był jak uzdrowiciel, ale zamiast dłoni wykorzystywał 

swój metafizyczny umysł. A jego metody leczenia - raczej psychiczne niż fizyczne - nie 
były przeznaczone dla żywych, tylko dla zmarłych. Zaprzyjaźnił się i służył pomocą jak w 

życiu po życiu, niezliczonym zmarłym, tak zwanej Ogromnej Większości. (Ponadto 
ofiarował dar śmierci niemartwym... a niektórzy z nich nawet byli mu za to wdzięczni).

We śnie Harry'ego występowały ofiary, niewinne ofiary życia i nieśmierci. I nie było 

nikogo, kto mógłby je pocieszyć lub pomścić - nikogo, kto by z nimi porozmawiał i ulżył 

ich zatroskanym umysłom - z wyjątkiem Harry'ego, człowieka, którego zwali 
Nekroskopem.

Śnił o Mary Keogh, swej ukochanej mamie, i o tym, jak została zamordowana przez 

jego ojczyma, utopiona pod lodem, w rzece płynącej koło ich domu. I to był prawdziwy 

koszmar, najgorszy z możliwych, ponieważ Harry obwiniał się o to, że nie zapobiegł tej 
tragedii. Ale jakże mógł jej zapobiec, skoro w owym czasie był tylko małym dzieckiem? 

To znaczy w swym śnie był małym dzieckiem. I w tym śnie mógł tylko czekać, aż 
dorośnie, stanie się dostatecznie silny, aby wywrzeć zemstę na szaleńcu, który zabrał mu 

- i pozbawił życia - osobę, którą kochał najbardziej na świecie.

Sen Harry'ego ciągnął się jak niekończący się koszmar, ale był tak szczegółowy, tak 

rzeczywisty - tak pełen lęków i fantazji, ludzi i potworów, dziwnych światów i 
niezwykłych przygód, miłości i utraty - że na krótko całkowicie zapomniał o świecie 

jawy, kiedy ów sen stał się rzeczywistością.

Rzeczywistość... wszystko z wyjątkiem największej ze strat, której prawdziwości nie 

był w stanie znieść: utraty ukochanej matki, której aura zgasła jak świeca, pozostawiając 
po sobie jedynie jej wspomnienie, jak cienką spiralę dymu i pustą skorupę jej biednego 

ciała unoszącego się pod powierzchnią lodu...

Harry zaczął się budzić, pragnąc, aby to był tylko koszmar. Jego mama nie umarła - 

w żadnym razie nie mogła umrzeć - ta promienna, uśmiechnięta twarz, która pochylała 

się nad nim, jej ciepło, w którym się pławił, jej miękkie ciało i słodki zapach, który 
kołysał go do snu - to wszystko nie mogło tak po prostu zniknąć na zawsze! Tego właśnie 

nie potrafił zaakceptować: zamordowana, utopiona, unicestwiona przez szaleńca, nigdy 
nie będzie mógł odwiedzić jej grobu, jeśli to wydarzyło się tak jak w tym śnie. Ma 

siadywać nad brzegiem rzeki i rozmawiać z biedną, udręczoną istotą - swą ukochaną 
matką - która żyła tylko przez jedną trzecią czasu, jaki był jej przeznaczony, której zwłoki 

spoczywały zagrzebane w mule i gnijącej roślinności, na dnie rzeki? Co to za grób? Nie, 
to nie mogło się tak stać! To musi być tylko sen! Jakiś potworny koszmar!

A ponieważ Nekroskop nie chciał tego zaakceptować, tak po prostu nie było. To się 

nie wydarzyło w taki sposób. Wcale nie...

Kiedy Harry już się trochę rozbudził, przerażenie ustąpiło i wiedział, że miał zły sen i 

że w rzeczywistości sprawy nie wyglądają tak źle, jak w tym śnie. Z pewnością było źle - 

chociaż jak i dlaczego, nie potrafił powiedzieć - ale nie aż tak źle.

Tak, to prawda, jego matka nie żyła i umarła, kiedy był jeszcze małym dzieckiem, ale 

nie zginęła z rąk szaleńca, nie. To był... wypadek! Tak, oczywiście! Zginęli oboje, ona i 
ojczym, w wypadku samochodowym i jej grób znajdował się na tym małym cmentarzu w 

Bonnyrig. Pójdzie tam dzisiaj - dziś rano, jak tylko wstanie - aby jej powiedzieć, jak 
sprawy się ułożyły: że w końcu odnalazł żonę i syna, nie w obcym świecie ze swych 

koszmarów, lecz tu, na Ziemi, w Harden, wiosce swojej młodości, gdzie spotkał Brendę. 
Faktycznie mógłby nawet odwiedzić matkę, zabierając ze sobą Brendę i dziecko... tyle że 

w takim wypadku musi się powstrzymać od rozmowy z nią, bo żona i syn by tego nie 
zrozumieli...

Harry pojechał na cmentarz; pojechał tam sam z wyżej wspomnianego powodu i 

dlatego, że tak bardzo chciał ze swą matką porozmawiać. Podszedł do jej grobu - 
którego, dziwna rzecz, jakoś nie potrafił odnaleźć, nie pamiętał bowiem, żeby ją tu 

pogrzebano - i usiadł w chłodzie poranka w ciasno zapiętym płaszczu, który chronił go 
przed podmuchami wiatru unoszącego z ziemi zeschłe liście. Ale, co najdziwniejsze, grób 

jego matki milczał!

Harry wiedział, że jest tutaj - wyczuwał jej obecność - ale mu nie odpowiadała. Było 

tak, jakby do niej zatelefonował, mama podniosła słuchawkę, ale choć wiedział, że 
doskonale go słyszy, nie odpowiadała.

Po raz pierwszy w życiu matka nie chciała z nim rozmawiać.
Co gorsza, kiedy sondował psychiczny eter z całą metafizyczną mocą, jaką posiadał, 

stawiła mu opór! A potem, przez krótką chwilę, wyczuł, jak się tam kuli. Jego własna 
matka cofała się przed nim, jakby się go bała i tego, co może za chwilę uczynić.

I mimo że siedział na zimnej płycie grobowej, na której nie było żadnego napisu, 

wołał i wołał, Mary Keogh zachowywała milczenie. Nie odpowiadała, a jej synowi 

dotrzymywały towarzystwa jedynie zawodzący wiatr i fruwające w powietrzu liście.

A Ogromna Większość także milczała i Nekroskop zaczął się zastanawiać, co takiego 

uczynił - albo co oni podejrzewali, że mógł uczynić - że byli tak przerażeni...

Harry zastanawiał się, dlaczego wcześniej o tym nie pomyślał. Dziwił się, dlaczego 

wcześniej nie przyszło mu to do głowy. Oczywiście dlatego, że była jego matką. I 
przypuszczał, że ukrył to gdzieś w głębi umysłu, ponieważ ta myśl była tak przerażająca, 

naprawdę okropna, a może nawet bluźniercza... a jednak mogła oznaczać rozgrzeszenie 
dla Nekroskopa, tak rozdartego w wyniku jej utraty.

Tak, była jego matką, martwą i pogrzebaną tak dawno temu, że teraz pragnęłaby 

tylko spoczywać w pokoju w swym grobie, jak człowiek tak długo przebywający w 

więzieniu, że sama myśl o wolności budzi w nim przerażenie.

Ale jeżeli nagle, niespodziewanie, okazałoby się, że żyje...

co wtedy?
Pomysł coraz bardziej mu się podobał i dysponował mocą, żeby go zrealizować. 

Sprowadził do świata żywych Trevora Jordana; Penny, biedną, niewinną dziewczynę; 
wojownika imieniem Bodrogk Thracian, zmarłego przed dwoma tysiącami lat; a nawet 

Paddy'ego, który był kundlem! Tak, nawet psa, ponieważ ten nie mógł znieść rozpaczy 
swego pana. A mimo to jego matka wciąż spoczywała w grobie. Jego mama i jej prochy - 

wszystkie materia medica, niezbędne składniki jej istoty!

Harry nie mógł się już temu oprzeć. Osłoniwszy umysł tak, aby Ogromna Większość 

nie wiedziała, co zamierza, wrócił na cmentarz w środku nocy i wydobył trumnę matki. 
Przekraczało to granice zdrowego rozsądku i wiary, ale zadanie wcale go nie przerażało. 

Kiedy więc dębowa trumna z ciałem Mary Keogh leżała już przed nim, stosunkowo 
łatwym zadaniem było stanąć w grobie, wywołać drzwi do Kontinuum Möbiusa i 

wciągnąć za sobą długie pudło, po czym przenieść się do dobrze znanych współrzędnych 
dawnego domu swego dzieciństwa.

Miejsce, które wybrał, wydawało się dosyć dziwne, bo gdzieś w głębi jego umysłu 

tkwiło powracające, choć ewidentnie fałszywe wspomnienie: obraz płonącego domu, 

jego zniszczenia w morzu ognia! A może tak było... w umyśle Harry'ego był taki zamęt, 
jego myśli były tak mętne, że nie mógł mieć pewności... ale w każdym razie piwnica 

pozostała nietknięta i to tam przechowywał parę ostatnich garści katalizatora Janosa 
Ferenczyego...

Hany położył trumnę matki na dwóch kozłach i zmiótł pozostałe ślady ziemi, 

zastanawiając się nad wytrzymałością dębowego drewna. Mimo że gwoździe, którymi 

zabita była trumna, pokryły się rdzą, drewno wciąż było świeże, piękny wzór stracił 
połysk, ale nie stracił swego piękna, a drewno wykazywało tylko nieliczne ślady 

butwienia i to wyłącznie w bardziej wrażliwych miejscach spojeń.

Pokrywa dała się zdjąć zupełnie łatwo, kiedy Harry przeciął zardzewiałe gwoździe 

ostrym dłutem i podważył ją. Ale mimo wszystkiego, czego doświadczył w swym 
dziwnym życiu - mimo że był Nekroskopem, dla którego śmierć i niszczące działanie 

czasu były rzeczą powszechną - nie był w stanie znieść widoku swojej matki takiej, jak 
teraz wyglądała.

Odsunąwszy pokrywę na bok i odwróciwszy głowę, Harry wsypał resztę katalizatora 

Janosza Ferenczyego do wnętrza trumny i modląc się, aby ta ilość wystarczyła, na chwilę 

się cofnął aby opanować zawrót głowy...

Poczuł nagły szum w mózgu, a może szum mentalnych skrzydeł, gdy niezliczeni 

zmarli próbowali się dostać do jego umysłu? Co? Poruszona była cała Ogromna 
Większość? Ale dlaczego byli tak rozgorączkowani? I dlaczego próbowali przyciągnąć 

jego uwagę teraz, skoro musiało być oczywiste, że był zajęty jak nigdy przedtem?

Harry odzyskał równowagę, wzmocnił ekrany umysłu i poczuł, jak mentalny szum 

znika, po czym po raz ostatni zastanowił się nad tym, co za chwilę zamierzał uczynić. Ale 
nie, gdyby zastanawiał się nad tym zbyt długo, mógłby zaniechać swego zamiaru; nie 

mógł dłużej zwlekać ze strachu, że nigdy więcej nie znajdzie w sobie dość odwagi. A jeśli 

chodzi o matkę, czy ma coś do stracenia? Przeciwnie, może wszystko zyskać - życie.

Zapominając o rozsądku, zwrócił się w stronę trumny i wypowiedział zaklęcie 

wskrzeszenia:

Y'AI 'NCNGAH, YOG-SOTHOTH,

H'EE-L'GEB, F'AI THRODOG,

UAAH!

W tym momencie, odepchnięty jakby przez podmuch wyjącego wiatru (który wyczuł, 

nie zaś usłyszał czy odebrał innymi zmysłami, jako obcą siłę), Harry gwałtownie się 

cofnął, uderzając w pokrytą nitrytem ścianę piwnicy. I stojąc tam, z otwartymi ustami 
patrzył, jak trumna jego matki zapada się, w powietrze buchają kłęby fioletowego dymu, 

a piwnicę wypełnia smród.

Po chwili środek pomieszczenia - kozły, trumna i wszystko inne - znikło w grzybiastej 

chmurze nekromantycznych substancji, ale Harry już kiedyś to widział i myślał, że wie, 
co nastąpi za chwilę. Myślał, że wie.

Potężna chmura dymu wydobywająca się ze stosunkowo niewielkiego źródła, gryzący 

odór, który spowodował, że oczy zaczęły mu łzawić, oraz nagły ruch, wyłaniające się z 

chmury niewyraźne zarysy postaci - wszystko było tak, jak powinno. Wszystko...

Ale nie ten wysoki pisk!

Na początku Harry nie wiedział, co o tym sądzić. Może był to świst tego wiru, który 

odrzucił go na ścianę? Albo rozpadanie się starego drewna, którego wygląd zewnętrzny 

maskował wewnętrzne butwienie? Albo wreszcie świadectwo alchemicznego 
oddziaływania między sferą fizyczną a metafizyczną?

A może to był nie pisk... tylko krzyk?
Krzyk? Ale nie głos. To nie był głos jego matki. Z pewnością tak nie brzmiał: jak silnie 

wzmocniony skrzyp wielkich wrót lub pisk desek podłogi pod stopami, lub odgłos 
pękającej gałęzi, lub skrzyp kredy po tablicy albo żelaza po szkle. Wszystkie te dźwięki 

były w nim obecne.

Fioletowy dym rzedł z każdą chwilą a ów nieznany dźwięk słabł, przechodząc jakby w 

sapanie; teraz był to głos, ale zupełnie obcy, jeśli nie z tej planety, to w każdym razie ani 
nie ludzki, ani nie zwierzęcy.

Więc właściwie jaki?

Dym znikał szybko, pozostawiając jedynie coraz cieńsze smugi, jakby wsysane do 

innego miejsca i innego czasu. I Nekroskop zobaczył, co osiągnął. Przez kilka długich 
chwil nie mógł uwierzyć własnym oczom. Ale wtedy ta rzecz poruszyła się, czy raczej 

próbowała się poruszyć.

To było drzewo, a właściwie jego część. Ale była to także matka Harry'ego, a 

właściwie jej część. I Harry wiedział dlaczego. Zrozumienie spadło na niego jak 
ogłuszający grzmot, jak oślepiająca błyskawica.

W każdym poprzednim wypadku, kiedy wykorzystywał nekromantyczną wiedzę 

Janosa Ferenczyego, wywoływał obiekty z martwych źródeł, z miejsc, gdzie materia 

zmarłych dawno oddzieliła się od wszelkich elementów organicznych czy należących 
kiedyś do istot żywych. W każdym poprzednim wypadku... ale nie tym razem.

Tym razem obiekt stanowił jedność z trumną z dębowego drewna, a ono kiedyś też 

było żywe. Tak jak teraz!

Tę rzecz można było tylko przyrównać do chwiejącego się, rażonego gromem dębu, 

pół drzewa z uschniętymi korzeniami, wlokącymi się po podłodze... ale niektóre z tych 

korzeni miały palce! Kora na pniu tego drzewa miejscami się łuszczyła, a z jednego z 
takich miejsc wystawało wijące się ludzkie ramię. A na wysokości około pięciu stóp nad 

ziemią w korze tkwiła ludzka twarz - twarz matki Harry'ego - która patrzyła z wyrazem 
takiego przerażenia i męki, że jej syn zachwiał się na nogach, niezdolny do wykonania 

żadnego ruchu na widok tej okropności.

„Tułów" tej istoty był iście groteskowy: siedem czy osiem stóp sękatego dębu po 

jednej stronie, a po drugiej noga kobiety, której stopa dreptała na oślep, niezdolna do 
oderwania się od drzewa.

Z językiem przylepionym do podniebienia Harry stał, jakby mu nogi wrosły w ziemię, 

tak samo jak ta rzecz, którą powołał do parodii życia. Ale trwało to tylko przez chwilę, 

dopóki ów skrzeczący, ni to ludzki, ni to roślinny głos nie odezwał się znowu, artykułując 
jedyne zrozumiałe słowo, które wydobyło się z wtopionych w dąb ust jego matki.

- Haaaaa-rrrrrrr-yyyyyyyyyyyy! - Krzyk bólu, przerażenia, oskarżenia i oburzenia, ale 

głównie potwornego strachu.

W tym momencie Nekroskop otrząsnął się z osłupienia, oblizał spieczone wargi, 

wyciągnął przed siebie drżącą dłoń i wypowiedział zaklęcie degeneracji:

'OGTHROD A1'F, GEB'L-EE'H,

YOG-SOTHOTH, 'NGAH'NG AI'Y,

ZHRO!

Ulga na twarzy matki Harry'ego była wyraźnie widoczna. Oczy uciekły jej w tył głowy, 

kiedy wydała ostatnie westchnienie, a w następnej chwili piwnicę wypełnił smród i dym, 
gdy ta przerażająca hybryda rozpadła się w szaro-zielonej chmurze, przesłaniając 

Harry'emu widok.

Po czym wszystko zakryła ciemność...

A potem rozbłysło światło... światło gwiazd. Ale tym razem, kiedy Harry się obudził, 

wszystko wokół było rzeczywiste - to już nie był sen we śnie o wydarzeniach, które nigdy 

nie miały miejsca - jednak Harry wciąż był w jakimś obcym, koszmarnym świecie. 
Najgorszym z możliwych. W świecie wampirów, po drugiej stronie istnienia.

Na początku nie wiedział, co się dzieje; myślał, że nadal jest w piwnicy swego starego 

domu; bełkotał modlitwy o przebaczenie do kupy substancji chemicznych, które 

stanowiły jego zdegenerowaną matkę i jej dębową trumnę. W końcu, wydając ostatni, 
rozpaczliwy krzyk, zaczął się jeszcze raz budzić... i obudził się w ramionach lady Karen w 

Krainie Gwiazd!

Kiedy wydał stłumiony okrzyk i zaczął z nią walczyć, powiedziała:

- Harry, och, Harry! To tylko sen. Koszmar.
- Co? - powiedział zdyszanym głosem. - Co?... Koszmar?

- Po prostu zły sen - powtórzyła. Po czym trzymając go, powiedziała: - To dziwne, że 

tacy jak my wciąż je mamy, nie uważasz?

Z wdzięcznością wciągnął nocne powietrze, popatrzył na zimne jak lód gwiazdy 

płonące błękitnym blaskiem na niebie, nad jałową, zasłaną głazami równiną i zrozumiał, 

że tak właśnie było. Że to był tylko koszmar. I po chwili - kiedy zebrał myśli, otarł z czoła 
zimny pot i przełknął ślinę, żeby się upewnić, czy może mówić - odpowiedział na pytanie 

Karen.

- Nie tak znów dziwne. Na nasze sny ma wpływ to, czym jesteśmy, nasze lęki, a nie to, 

czym się staliśmy.

Piękna lady Wampyrów Karen dotknęła twarzy Harry'ego i uśmiechnęła się smutno.

- Oczywiście masz rację - powiedziała. - Ale to, czym byliśmy, już się skończyło, a to, 

czym się staniemy... to nasz los. - Po czym wzruszyła ramionami. - W każdym razie 

czekają nas o wiele gorsze koszmary. I już są w drodze. Wyczuwam je nawet teraz, ich 
lotniaki i stwory wojenne właśnie lecą z Krainy Lodów do Krainy Gwiazd.

Ale Harry pokręcił głową.

- Mój sen był gorszy.

Roześmiała się, chociaż w jej śmiechu nie było wesołości.
- Nie, nie mogę w to uwierzyć, mój ty Harry z Krainy Piekieł.

- Uwierz w to - powiedział i zadrżał.
I wówczas Nekroskop złożył takie oto ślubowanie: niech się dzieje, co chce, 

niezależnie od tego, co przyniesie przyszłość, nigdy więcej nie będzie się bawił w 
nekromancję. Nekroskop - tak, Nekromanta - nie!

Nie mógł jednak wiedzieć, że to ślubowanie było zupełnie niepotrzebne...

TYTUS CROW

Początek

Grudzień 1916 roku. Tydzień przed Bożym Narodzeniem.

Londyn, w sąsiedztwie Wapping, na godzinę przed świtem...
Spowite mgłą fasady magazynów tworzyły kwadratowe, kamienne ściany patrzące w 

ponury mrok ulicy ślepymi oczami okien. Nędzne budynki i brukowane nadrzeczne ulice 
rozbrzmiewały echem biegnących kroków. Poza postacią pędzącego na złamanie karku 

mężczyzny, którego płaszcz łopotał jak złamane skrzydła, nic się nie poruszało. Tylko 
on... i jego prześladowca: drugi facet, wysoki, poruszający się bardzo cicho, który jakby 

płynął niczym zrodzona z mgły zjawa niecałe sto jardów za nim.

Kim byli? Ich imiona nie mają znaczenia. Wystarczy powiedzieć, że krańcowo się od 

siebie różnili i że ten, który się bał i rozpaczliwie uciekał, był porządnym człowiekiem, 
choć niezbyt rozsądnym...

Uciekającemu człowiekowi serce biło jak młotem, rozrywał mgłę, jak pajęczyny w 

tunelu, pozostawiając za sobą zionącą dziurę, a jego nieubłagany prześladowca płynął 

przez tę dziurę w zupełnej, przerażającej ciszy.

Uciekinier myślał, że tutaj, w Londynie, będzie bezpieczny. Ciężko dysząc, 

gwałtownie zatrzymał się w miejscu, gdzie z wysokiego okna padał snop światła, 
oświetlając bruk ulicy. W mrocznej bramie leżał jakiś rozwalony włóczęga, 

przypominający stracha na wróble! Trzymał w dłoni pustą butelkę i jęczał narzekając na 
nocny chłód. Z góry rozległ się ordynarny śmiech, brzęk szklanek i mrukliwa, wulgarna 

propozycja. I znów śmiech, tym razem rozpalonej pożądaniem kobiety.

Żadnego schronienia w miejscu, gdzie powietrze wydawało się przesiąknięte 

zgnilizną i występkiem - ale przynajmniej było tu trochę światła i ci ludzie.

Uciekinier biegł przy murze, starając się weń wtopić i stać się cieniem. Z ulgą 

wciągnął wilgotne, cuchnące powietrze i obejrzał za siebie. Na drugim końcu ulicy, na tle 

tumanu kłębiącej się mgły, rysowała się postać, teraz nieruchoma, jednak pełna budzącej 

grozę energii, jak nieruchome wody zapory, tuż przed otwarciem śluzy...

Z góry znów dobiegł gardłowy śmiech, który sprawił, że uciekinier aż podskoczył. 

Niewyraźne postacie wykonywały jakieś małpie ruchy zaczynając drzeć na sobie 
odzienie. Nagle światło zgasło, okno zatrzasnęło się i wokół znów zapanowała ciemność i 

mgła. A na pogrążonej w ciszy ulicy prześladowca podjął przerwany pościg.

Odzyskawszy nieco sił, lecz zdając sobie sprawę, że bardzo szybko się męczy, 

uciekinier oderwał się od muru i znów zaczął biec, zmuszając nogi i płuca do 
maksymalnego wysiłku, a serce znów waliło mu jak młotem. Ale był już prawie w domu, 

był prawie bezpieczny. Schronienie znajdowało się zaraz za następnym rogiem.

„Londyn"... „Dom"... „Schronienie". Słowa kiedyś pełne treści, ale w jego obecnym 

położeniu prawie nic nieznaczące. Czy jeszcze kiedyś będzie bezpieczny? Takim 
miejscem powinien być Kair, ale z powodu wojny w Europie, która zaczęła ogarniać 

Środkowy Wschód, miasto było najeżone niebezpieczeństwami. Paryż był jeszcze gorszy: 
kipiący kocioł, który za chwilę wybuchnie. A w Tunezji... w Tunezji kłopoty wydawały się 

nie mieć końca, ponieważ Francuzi toczyli wojnę partyzancką na wszystkich możliwych 
frontach, zwłaszcza z zamieszkującą Saharę sektą Sanusi.

Tak, Sanusi - to właśnie z ukrytej na pustyni świątyni starożytnej sekty Sanusi 

uciekinier wykradł eliksir. To było szaleństwo - i dlatego teraz uciekał.

Kapłan Nieśmiertelnych Zmarłych ścigał go przez pół świata i z powrotem, i z każdą 

chwilą był coraz bliżej, a tutaj, w Londynie, wydawało się, że pościg wreszcie dobiegł 

końca. Uciekinier nie był w stanie uciekać dalej. Był wykończony. Jedyną szansą było 
schronienie, sekretne miejsce, które pamiętał z czasów, gdy był biednym bezdomnym 

dzieckiem, bez przyjaciół. Prawda, to było ponad trzydzieści lat temu, ale wciąż pamiętał 
je doskonale. A jeśli dawno porzucony Bóg nie odwrócił się od niego całkowicie...

Spowity mgłą skręcił za róg i wybiegł z plątaniny ulic na brzeg rzeki. Tamiza i jej 

smród, niezliczone szczury i liczne ścieki - i jego schronienie. Nic się nie zmieniło. 

Wszystko było dokładnie tak, jak pamiętał. Nawet mgła była teraz jego przyjacielem. 
Okryła go szarością. A wiedział, że stąd potrafi odnaleźć drogę z zawiązanymi oczami. 

Faktycznie mógłby być ślepy, bowiem kłębiąca się mleczna mgła jakby go połknęła.

Odzyskawszy nadzieję rzucił się w ostatnią opustoszałą ulicę, biegnącą wzdłuż rzeki, 

odnalazł wysoki kamienny mur, który jak wiedział, musiał się tutaj znajdować, pobiegł 
wzdłuż niego pięćdziesiąt jardów na północ do miejsca, gdzie najeżony kolcami żelazny 

parkan zagradzał drogę lekkomyślnym amatorom wspinaczki. Zaraz za tym murem 

rzeka płynęła wolno i była bardzo głęboka, a mur był stromy, więc człowiek mógłby się z 

łatwością utopić, gdyby się poślizgnął i spadł. Ale uciekinier nie miał zamiaru spaść; 
wciąż był zwinny jak chłopiec, tylko że teraz także był silny.

Nie zatrzymując się podskoczył, łatwo dosięgnął szczytu muru i natychmiast chwycił 

się żelaznych słupków. Podciągnął się w górę, przez chwilę stał okrakiem nad 

zdradliwymi kolcami, po czym zeskoczył na ziemię po drugiej stronie parkanu. I teraz - 
dobry Boże! - Tylko utrzymać prześladowcę na dystans, zostawić go za zasłoną mgły, 

pozostać niewidocznym, aby znów nie ruszył za nim, ze swymi żółto świecącymi oczyma 
i nosem węszącym wokół, jak jakiś wielki, koszmarny pies gończy!

Oby teraz pamięć nie zawiodła go ani na chwilę i oby wszystko przebiegało tak, jak 

dotąd. Bo jeśli coś za tym starym, oślizgłym murem uległo zmianie...

Ale tak się na szczęście nie stało!
To tutaj od dawna znajdował się jego znak - u podstawy kołka, sterczącego w bok, jak 

pojedynczy żołnierz, który się wyłamał z szeregu - w miejscu, gdzie jeśli przesunie stopę 
trochę w lewo, nad złowieszczo bulgoczącą w dole rzeką...

Lewa stopa dotknęła kamiennego progu i w tym momencie nie zdołał powstrzymać 

lekkiego okrzyku ulgi. Kurczowo trzymając się jedną ręką barierki, drugą wyciągnął w 

dół, aby odszukać sklepione kamienne przejście; puściwszy barierkę, opuścił się w dół i 
wślizgnął w ukrytą wnękę w murze. To było wejście do jego schronienia.

Ale nie było czasu do stracenia, żeby dziękować szczęśliwym gwiazdom, jakie nad 

nim świeciły; nie, bo tam, w kłębiącej się mgle, nieomylnie podążał za nim prześladowca, 

był tego pewien. Może szedł śladem eliksiru?

Dziś po raz pierwszy ta myśl zaświtała mu w głowie. Pojawiła się, gdy szedł zimnymi 

ulicami, gdy dotknąwszy kieszeni płaszcza, przez chwilę myślał, że zgubił flakonik. W 
jaką wpadł wtedy panikę! Ale w drzwiach sklepu, drżącymi dłońmi w końcu namacał 

maleńką szklaną buteleczkę, która wypadła przez dziurę w kieszeni i zatrzymała się 
wewnątrz podszewki płaszcza. Wyjął ją i przyglądał się jej zawartości w szarym świetle 

zimowych, opustoszałych londyńskich ulic.

Eliksir - który mógł być przecież zwykłą wodą! Kilka kropli kryształowo czystej wody 

- tak właśnie wyglądał. Ale jeśli się go w pewien sposób przysunęło bliżej światła...

Uciekinier podskoczył, wstrzymał oddech, uspokoił rozbiegane myśli i wrócił do 

teraźniejszości. Czy to był dźwięk dochodzący z ulicy powyżej? Ledwie słyszalne echo 
kroków na bruku trzy lub cztery stopy nad głową?

Przykucnął w ciemnej wnęce i czekał, słuchał ogarnięty przerażeniem - ale słyszał 

jedynie bicie własnego serca i szum krwi w uszach. Tkwił tutaj zbyt długo, zlekceważył 
fatum wiszące nad jego nieśmiertelną duszą skupiwszy się na śmiertelnym zmęczeniu 

swych mięśni. Ale teraz jeszcze raz zmusił się do ruchu. Drogę tarasował gruz - 
kamienne bloki, które zapewne odpadły od niskiego stropu - ale przeczołgał się nad 

nimi, szorując plecami o wilgotny, kamienny strop. Szczury piszczały i umykały przed 
nim na boki, biegnąc w stronę ledwie widocznego wejścia, po czym z pluskiem wpadały 

do wody. Ze stropu kapała woda, a ściany pokrywały słabo świecące plamy nitrytu.

A kiedy uciekinier w końcu po omacku pokonał przejście, dopiero wtedy odważył się 

wyciągnąć zapałki i zapalić jedną z nich.

Cienie natychmiast umknęły. Kucnął i rozejrzał się wokół, po czym wydał 

westchnienie ulgi i zaczął oddychać nieco spokojniej. Wszystko pozostało bez zmian, 
choć upłynęło tyle lat. To było „jego" miejsce, jego kryjówka, gdzie chował się jako 

chłopiec, uciekając przed pijackim gniewem brutalnego ojczyma. Ta stara świnia już nie 
żyła. Pochowali go na terenie pobliskiego kościoła. Do diabła z nim! Ale schronienie na 

szczęście pozostało.

Zapałka wypaliła się, jej płomień oparzył palce uciekiniera. Upuścił ją szybko zapalił 

następną i ruszył dalej podziemnym przejściem.

Ledwie się mieścił pod łukowatym, kamiennym stropem o wysokości niecałych 

pięciu stóp. Przejście było bardzo wąskie, ledwie kilka cali luzu z każdego boku. Ale choć 
mógł teraz posuwać się szybciej, jeszcze przez jakiś czas musiał zachowywać ciszę. 

Prześladowca tropił go przez pół świata w jakiś nadprzyrodzony sposób. Któż mógłby 
zaręczyć, że i tu go nie wytropi?

Znów się zatrzymał, podrapał się w nieogoloną brodę i znów pomyślał o eliksirze. 

Tego właśnie chciał jego prześladowca, to było pewne - ale nie tylko tego. Nie, bowiem 

jego głównym celem było życie złodzieja! Tak, złodzieja, tym, bowiem był przez całe 
swoje nędzne życie. Najpierw drobnym złodziejaszkiem, potem coraz śmielej sobie 

poczynającym włamywaczem (i w końcu dosyć znanym, co spowodowało, że musiał 
wyjechać zagranicę), wreszcie szabrownikiem plądrującym grobowce i świątynie.

Grobowce i świątynie...
Znów pomyślał o eliksirze, o tym maleńkim flakoniku schowanym w kieszeni. Gdyby 

tylko wówczas wiedział... ale nie wiedział. Myślał, że ci przeklęci czarni czarownicy 
Sanusi w owym miejscu ukrytym wśród wydm trzymają coś cennego, plemienny skarb 

swych przodków. Tak przynajmniej powiedział mu Erik Kuphnas w Tunisie. Kuphnas, 

ten pies, jeden z największych na świecie ekspertów w dziedzinie okultyzmu. - Ach! - 

Powiedział - ale oni trzymają tam także ten eliksir i tylko on mnie interesuje. Jedź tam i 
ukradnij go dla mnie! Zatrzymaj, co chcesz, ale przywieź mi ten eliksir. Wtedy nigdy już 

nie będziesz musiał pracować, mój przyjacielu, bo sowicie ci za to zapłacę...

I zrobił to! Użył wszystkich swoich umiejętności, dopisało mu też szczęście - i po co 

to wszystko? Nie było tam żadnego skarbu, tylko maleńki flakonik, który okazał się 
źródłem samych kłopotów. I to jakich! Nawet teraz dygotał, powracając myślami do tych 

pełnych trupów katakumb na pustyni.

Flakonik dostarczył prosto do Tunisu, do czekającego nań Erika Kuphnasa. - Masz 

to? - Czarnoksiężnik nie mógł się doczekać.

- Być może - odpowiedział uciekinier wymijająco. - Mógłbym to sprzedać, gdybym 

tylko wiedział, co to właściwie jest. Mów prawdę, Erik, bo zdobyłem to wskutek twoich 
kłamliwych rojeń o bezcennym skarbie.

Kuphnas odpowiedział natychmiast.
- Dla ciebie ten flakonik jest bezużyteczny. Jest bezużyteczny dla każdego, kto nie jest 

zupełnie czysty i całkowicie niewinny.

-Tak? A ty jesteś?

Kuphnas spiorunował go wzrokiem.
- Nie - powiedział wolno. - Nie jestem, ale nie jestem też głupcem. Używałbym tego 

eliksiru ostrożnie, oszczędnie i w takim rozcieńczeniu, że byłby niemal całkowicie 
pozbawiony swej mocy. W każdym razie, na początku - dopóki bym się nie dowiedział, z 

czym mam do czynienia. A jeśli chodzi o to, co to jest: nikt tego nie wie, może z 
wyjątkiem pewnego czarownika Sanusi. Legenda głosi, że był wodzem trzysta lat temu, a 

teraz jest najwyższym kapłanem kultu Nieśmiertelnych Zmarłych!

- Co takiego? - Uciekinier prychnął i wybuchnął śmiechem. - Co? I ty wierzysz w takie 

brednie, takie bzdury? - Głos mu stwardniał - A teraz pytam po raz ostatni: Co to jest?

Na to Kuphnas podskoczył i zaczął chodzić tam i z powrotem po pięknym dywanie, 

leżącym na podłodze jego pracowni.

- Głupcze! - Warknął, patrząc na niego gniewnie. - Jak zwykły człowiek z 

dwudziestego wieku może „wiedzieć", co to jest? To wyciąg z mandragory, pot z górnej 
wargi trupa nieżyjącego od trzech dni, sześć szarych ziaren proszku Ibn Ghazi. To ciecz z 

tęczówki zombie, mgła unosząca się ze Stawu Wszelkiej Wiedzy, pyłek kwiatowy 
czarnego lotosu. Człowieku, ja nie wiem, co to jest! Ale wiem coś niecoś o tym, jakie 

mogą być tego skutki...

- Nie przestaję słuchać - naciskał uciekinier.

- Dla kogoś, kto jest czysty, niewinny, nieskalany, eliksir jest jak kryształowa kula, jak 

wyrocznia. Jedna kropla uczyni takiego człowieka - jak mam to wyrazić? - 

OŚWIECONYM!

- Oświeconym?

- Tak, ale kiedy to mówisz, musisz o tym myśleć dużymi literami - OŚWIECONYM!
-Ach tak! Zatem to jest narkotyk, który potęguje ludzkie zmysły.

- Raczej doznania, jeżeli pojmujesz, na czym polega różnica. I to nie jest narkotyk. To 

jest eliksir.

- Potrafisz go rozpoznać?
- Natychmiast!

- A ile za niego zapłacisz?
- Jeżeli jest prawdziwy - pięćdziesiąt tysięcy funtów!

- W gotówce? - Uciekinierowi nagle zaschło w gardle.
- Dziesięć tysięcy teraz, a reszta jutro rano.

Wtedy uciekinier wyciągnął dłoń i otworzył ją. Leżał na niej flakonik szczelnie 

zatkany korkiem.

Kuphnas wziął go trzęsącymi się dłońmi i niecierpliwie podszedł do okna. Flakonik 

natychmiast wypełniła złota poświata, jakby mag schwytał weń odrobinę słońca!

- Tak - syknął. - Tak, to jest ten eliksir.
Wtedy uciekinier wyrwał mu flakonik i ponownie wyciągnął dłoń.

- Moje dziesięć tysięcy tytułem zaliczki - powiedział. - Poza tym będziemy 

potrzebować zakraplacza.

Kuphnas przyniósł pieniądze i zapytał - Po co ci zakraplacz?
- Czyż to nie oczywiste? Dałeś mi jedną piątą należnej sumy, więc ja ci dam jedną 

piątą eliksiru. Trzy krople, jak sądzę. A resztę jutro, jak mi zapłacisz.

Kuphnas protestował, ale uciekinier nie dał się przekonać. Odmierzył trzy krople, a w 

pięć minut później, kiedy go opuścił, czarnoksiężnik już obliczał stopień rozcieńczenia 
dla swego pierwszego eksperymentu. Pierwszego i prawdopodobnie jedynego. A z 

pewnością ostatniego.

Bo kiedy powróciwszy o świcie następnego dnia, uciekinier wszedł na otoczony 

wysokim murem dziedziniec Kuphnasa, a potem po marmurowych schodach do jego 
apartamentów, zastał zewnętrzne drzwi otwarte; znajdująca się za nimi bogato zdobiona 

żelazna krata także była otwarta. A w pracowni Kuphnasa...

Na stole, lśniąc w pierwszych promieniach słońca, stała miska czegoś, co wyglądało 

jak zwykła woda, a obok niej pusty zakraplacz. Ale żadnego śladu Erika Kuphnasa, ani 
czterdziestu tysięcy funtów. W rogu pracowni czarnoksiężnika uciekinier dostrzegł 

porzucony i zmięty jakby kawałek starej skóry czy może dużego płóciennego worka, 
jednak jego osobliwy kształt zwrócił jego uwagę. Dopiero, gdy podszedł bliżej, zobaczył, 

co to naprawdę jest: że to coś ma włosy i nieruchome, szkliste, szeroko otwarte oczy - 
oczy Kuphnasa - wpatrujące się w przestrzeń z wyrazem nieopisanego przerażenia i 

obłędu!

W samej rzeczy, niewinność i czystość! To mu wystarczyło. Uciekł stamtąd, czym 

prędzej, gnany nienazwanym koszmarem i czymś jeszcze. Bo z tego, co wiedział, właśnie 
wtedy stał się uciekinierem. Dotychczas po prostu przenosił się z miejsca na miejsce.

Nie mógł dłużej drwić z istnienia niemartwego strażnika świątyni Sanusi, którą 

okradł, bowiem istota, która go ścigała i która zbliżała się z każdym dniem, a zwłaszcza z 

każdą nocą nie była obdarzona życiem w powszechnym rozumieniu tego słowa. Widział 
ją wiele razy - jej płonące oczy i nieokreślony kształt - w różnych zakątkach świata, a 

teraz tu, w Londynie, w końcu go wytropiła i zmusiła do zejścia pod ziemię...

Jego oczy przywykły już do ciemności panującej w tunelu, którego ściany pokryte 

nitrytem, rozjaśniały mrok na tyle, żeby oświetlać mu drogę tak, że już nie musiał 
używać zapałek. Dobre i to, bo w pudełku niewiele ich pozostało. Oddalając się od rzeki, 

przeszedł tym starym przejściem może ze sto pięćdziesiąt jardów i wiedział, że wkrótce 
tunel rozszerzy się w szereg wysoko sklepionych piwnic, do których będą prowadziły 

kamienne schody, a u ich szczytu trafi na ciemne, dębowe drzwi. A za rozbrzmiewającym 
echem pięciokątnym pomieszczeniem - z ustawionymi pod ścianami pięcioma 

drewnianymi ławami i postumentem z kamienną misą w środku - znajdzie się w wielkiej 
sali, która, choć uciekinier nigdy jej jeszcze nie widział, musiała być ogromna. A w niej 

drugie dębowe drzwi, zamknięte i uniemożliwiające dalszy marsz. Kiedy był chłopcem, 
te drzwi zawsze były zamknięte.

Nigdy się nie dowiedział, czym było to miejsce, ale często próbował to odgadnąć. 

Może dawno nieużywana biblioteka, albo jakaś zapomniana fabryka, kiedyś zasilana 

przez rzekę? A tunel mógł służyć jako szlak odprowadzania odpadów, które następnie 
unosiła Tamiza. Jakkolwiek było, dla niego to zawsze było schronienie. Jak teraz, 

przynajmniej do świtu. W ciągu dnia jego prześladowca był mniej aktywny, więc przy 
odrobinie szczęścia powinien stąd szybko się wynieść i ruszyć dalej.

Znajdował się teraz w lochach, gdzie żebrowane kamienne stropy wznosiły się w 

górę. Po drugiej stronie od razu rozpoznał stare kamienne schody, które ginęły w mroku. 
Idąc po kamiennych płytach w kierunku tych schodów, w końcu dotarł do drzwi i pchnął 

je ramieniem - obróciły się powoli na dawno nieoliwionych zawiasach. Kiedy piskliwe 
skrzypienie ucichło, zajrzał do tego pokrytego kurzem, zasnutego pajęczynami 

pięciokątnego pomieszczenia, którego ściany oddzielały je od niewidocznej, lecz dającej 
się wyczuć znacznie większej sali.

Było tu więcej światła, które, choć tłumione przez pył i pajęczyny, stopniowo stawało 

się coraz jaśniejsze, gdy noc cofała się przed nadchodzącym dniem. Stały tam ławy, na 

których uciekinier często leżał podczas długich, samotnych nocy; w środku wznosił się 
postument, a na nim stała misa, teraz przykryta białą tkaniną zaś w najdalszej części 

pomieszczenia znajdowały się drugie dębowe drzwi... teraz uchylone!

Uciekinierowi dłonie drżały tak bardzo, że ledwo zdołał zapalić kolejną zapałkę, którą 

uniósł wysoko nad głową odpędzając cienie. I wtedy na kamiennych płytach podłogi 
ujrzał ślady, które nie były śladami jego stóp! Świeże ślady stóp, odciśnięte w pyle. I ta 

czysta tkanina przykrywająca misę... Co to wszystko mogło znaczyć?

Uciekinier podszedł do misy i uniósł róg tkaniny. W misie znajdowała się czysta 

woda, której powierzchnia lekko lśniła. Zagarnął trochę wody dłonią powąchał i w końcu 
wypił, gasząc palące pragnienie.

Kiedy odwrócił się od postumentu, omal nie wpadł na cienki, ustawiony na okrągłej 

podstawie, wypolerowany drewniany słup, od którego górnej części biegła poprzeczna 

belka. Konstrukcja kształtem przypominała szubienicę, ale nie było w niej nic 
złowrogiego. Zwieszał się z niej błyszczący, brązowy hak.

Uciekinier zaczynał rozumieć, gdzie jest i teraz wiedział, jak się o tym upewnić. 

Szybko podszedł do uchylonych drzwi, ostrożnie je otworzył i przeszedł na drugą stronę. 

I zrozumiał, że się nie mylił, wiedział, czym jest to miejsce i zastanawiał się, czy ma 
prawo się tutaj znajdować. Prawdopodobnie nie.

W każdym razie nie mógł tu pozostać. Zbliżał się świt i wtedy znów będzie 

bezpieczny, a zanim zapadnie noc, musi być już daleko stąd. Wrócił do pięciokątnego 

pomieszczenia, zatrzymał się przy postumencie, żeby poprawić tkaninę, którą 
poprzednio poruszył i w tym momencie przyszedł mu do głowy pewien pomysł.

Wyjął flakonik i uniósł go w górę, a choć światło było słabe, eliksir zajaśniał 

delikatnym różowym blaskiem. Czy tego właśnie szukał jego prześladowca? Czy to był 

rzeczywisty powód pościgu? Tak, tak musiało być. I co właściwie przyciągało tego, 

podążającego jego śladem upiora: złodziej z krwi i kości czy to, co skradł? Czy można 

było sprawić, aby ta istota zgubiła trop? A zresztą do czego może się teraz przydać ten 
eliksir?

Sporo pytań, a uciekinier nie znał odpowiedzi na żadne z nich. Ale może istniał 

sposób, żeby je poznać.

Jeszcze raz szybko uniósł róg tkaniny, odkorkował buteleczkę, odwrócił głowę i wlał 

zawartość flakonika do kamiennej misy. Patrząc kątem oka, zobaczył, jak na powierzchni 

wody pojawia się słaba, złotawa poświata i gaśnie, a zmarszczki na powierzchni wody 
wygładzają się.

Było po wszystkim. Westchnął, zakorkował flakonik, włożył go do kieszeni i ruszył z 

powrotem.

Minął drzwi znajdujące się u szczytu schodów, zszedł po schodach i znów znalazł się 

w tym ciasnym, podziemnym przejściu. Zaledwie parę minut brakowało do świtu. Do 

tego czasu prześladowca na pewno zrezygnował z pościgu i ukrył się przed światłem 
zbliżającego się dnia. Uciekinier szedł z powrotem, słysząc echo swoich kroków, przelazł 

przez gruz leżący koło wejścia, wystawił głowę przez otwór w murze i wyjrzał na 
zewnątrz.

Świt jeszcze nie nadszedł, ale na dalekim horyzoncie, na szarych dachach pojawiły się 

pierwsze, różowawe smugi zwiastujące rychły wschód słońca. Mgła wisząca nad rzeką 

powoli opadała. Na kamieniach było widać smugi szronu, zapewne pierwsze tej zimy, ale 
uciekinier, nie zwracając uwagi na zimno, wyciągnął dłoń i wymacał żelazny parkan. 

Następnie bez wahania wysunął się z otworu i zaczął się wspinać...

Ale po chwili zastygł w bezruchu, gdy potężne palce zamknęły się na jego  

przegubach i bez wysiłku uniosły go w górę!

Prześladowca! Za parkanem, przyczepiony do muru, jak wielka, czarna pijawka! A 

kiedy ich twarze znalazły się na tej samej wysokości, kiedy oddzielał je tylko żelazny 
parkan - dopiero teraz uciekinier otworzył usta do krzyku. Ale nie zdążył krzyknąć, bo 

trzymając przeguby ofiary w niewiarygodnie potężnym uścisku, prześladowca przesunął 
wolną rękę między prętami parkanu i wraził mu ją w czoło!

Uciekinier wiedział, co się dzieje. Czuł, jak potworne palce tej niemartwej istoty 

obmacują jego mózg, wydobywając jego tajemnice. Wiedział także, że już nie ma dla 

niego ratunku. Czarne palce potwora wniknęły do jego głowy bez trudu, przeniknęły 
ciało i kość i poruszały się tam nie czyniąc bólu - ale niekoniecznie tak będzie, kiedy się 

będą wycofywać. I mogą to robić tak powoli, jak zechce ten potwór. Jakiż to sposób 

umierania?

Nadzieja nie zawsze żyje wiecznie - nie wtedy, gdy patrzy się w żarzące się niczym 

węgle oczy istoty rodem z samego piekła.

Uciekinier zebrał ślinę w ustach i plunął prosto w te gorejące oczy.

Palce natychmiast zmieniły położenie, stwardniały i potwór wyciągnął je przez 

oczodoły, wyrywając gałki oczne ofiary. Z otworów trysnęła krew i kawałki mózgu. Wciąż 

przyczepiona do parkanu jak pijawka, istota szarpnęła głowę uciekiniera w górę i zaraz 
potem w dół, nadziewając ją na jeden z prętów parkanu. Jego ręce i nogi poleciały na 

boki, zadrgały spazmatycznie i opadły bezwładnie. Jeszcze raz drgnął i było po 
wszystkim.

Istota obwąchała jego trupa postrzępionymi nozdrzami, ale nie wyczuła niczego. 

Zerwała go z parkanu i cisnęła w dół. Mgła na chwilę rozstąpiła się, gdy uderzył w wodę, 

po czym znów zamknęła się nad nim...

Świt miał nastać za chwilę i istota dobrze o tym wiedziała. Wiedziała także, gdzie był 

przedtem uciekinier, a w każdym razie skąd wyszedł. Jej ciało rozpłynęło się jak melasa i 
przepłynęło między prętami parkanu, po czym spłynęło w dół, do otworu, gdzie znów 

przybrało poprzednią postać. Podążając śladem uciekiniera, potwór płynął w ciemności 
przez podziemne przejście, a potem przez lochy do wiodących w górę schodów.

Tutaj istota zatrzymała się, czując pierwsze fale jakiejś nieznanej siły, obecność 

Mocy. Ale nadchodził świt i trzeba było odnaleźć eliksir. Istota popłynęła w górę 

schodami, przez otwarte drzwi przedostała się do pięciokątnego pomieszczenia i 
zatrzymała się znowu.

Tak, eliksir był tutaj. Gdzieś tutaj. Ale było tu jeszcze coś. Moc była silniejsza, nie do 

zniesienia...

Moora Dunda Sanusi podszedł do drugich drzwi, nie pozostawiając na podłodze 

żadnych śladów. Ale przy drzwiach zatrzymał się po raz trzeci wskutek czegoś, co 

rozwścieczyło go do szaleństwa, czegoś, czego nie widział, czegoś w powietrzu i w 
kamieniach, czegoś wypełniającego cały eter. W tej samej chwili na zakurzone okna 

padły pierwsze promienie słońca i przeniknęły do środka, migocąc wszystkimi barwami 
tęczy!

Świt i światło spotęgowały siłę niewidzialnej Mocy dziesięciokrotnie. Moora Dunda 

Sanusi zaczął tracić swą magiczną potęgę. Nagle powrócił ciężar i na pokrytej kurzem 

podłodze zaczęły się pojawiać ślady, kiedy chwiejąc się cofał się w tył, z powrotem do 

pięciokątnego pomieszczenia i na kamienną podłogę. Zatoczył się koło postumentu i 

pociągnął tkaninę przykrywającą misę a jego ręka na chwilę zanurzyła się w lśniącej 
wodzie.

Ból! Potworny ból! Istota nie powinna była czuć bólu, ponieważ nie miała w sobie 

życia - a jednak czuła ból. I Moora Dunda Sanusi pojął natychmiast, jakie było źródło 

tego bólu - eliksir. Tak eliksir, ale już nie zabezpieczony, jak było dotąd.

Istota wyrwała łapę z wody i zatoczyła się na schody prowadzące w ciemność, w 

bezpieczny mrok. Ale to miejsce nie było już dobrym schronieniem. Nie dla istoty takiej, 
jak Moora Dunda Sanusi, martwej od ponad dwustu siedemdziesięciu lat. Promienie 

słońca, przenikające przez liczne łukowate, witrażowe okna, przecinały powietrze niczym 
lance, wpadały do pięciokątnego pomieszczenia i zbiegając się na niemartwej istocie, 

trawiły ją tak samo, jak eliksir strawił jej rękę.

Przyciskając do boku rozpływającą się kończynę, potwór osunął się na kamienne 

płyty, z których uniosły się kłęby cuchnącego dymu. Po chwili jego płonące oczy zaszły 
mgłą a w następnej zgasły na zawsze. Ostatnim dźwiękiem, jaki wydał, było długie 

westchnienie, po czym nastała cisza.

Wiaterek, który wpadł przez drzwi starego kościoła, rozwiał to, co po nim pozostało i 

zmieszał z pokrywającym podłogę pyłem.

Słońce wzeszło i mgły nad Londynem rozproszyły się. Był jasny grudniowy dzień.

Miejscowy pastor, spiesznie idąc nadbrzeżnymi ulicami, zatrzymał się, żeby spojrzeć 

na zegarek: 10.00 rano - już pewnie czekają. Przyśpieszył kroku i cmoknął językiem z 

irytacją. Wszystko odbywało się tak nieprzepisowo. Bardzo nieprzepisowo, ale nie w 
sposób niedozwolony. I oczywiście ta rodzina to byli znani dobroczyńcy. Może koniec 

końców to wcale nie było takie nieprzepisowe, bo wszystkie dzieci były od kilku stuleci 
chrzczone w tym starym kościele. To kwestia tradycji...

Kiedy pastor skręcił za róg, jego oczom ukazał się kościół i wznosząca się ku niebu 

wieża, na której liczne płytki dachowe ledwo się trzymały, a inne całkowicie poodpadały; 

ujrzał jego piękne okna, niektóre wybite, ale i tak cała ta konstrukcja była przeznaczona 
do rozbiórki. I oni nazywają to postępem! Ale to miejsce było poświęcone, święte, było 

nadal domem bożym. W każdym razie jeszcze przez kilka tygodni.

Pastor zobaczył swojego kościelnego, przemykającego ulicą z podniesionym 

kołnierzem, oddalającego się od kościoła i ponuro pokiwał głową. Przecież kazał mu 
pilnować tego miejsca tydzień temu i nie opuszczać go aż do ostatniej chwili.

Zbliżał się, aż w końcu kościelny też go zobaczył i zorientował się, że go rozpoznano. 

W jednej chwili jego grymas zmienił się w uśmiech. Zbliżył się, uśmiechając się radośnie 
do pastora.

- Ach, pastorze! Wszystko jest przygotowane. Spędziłem tam prawie dwie godziny! 

Ale ten kurz i pajęczyny - to nie do wiary! Zachodziłem tu wcześniej w tym tygodniu, ale 

jest tu tyle do roboty, że...

- Wszystko rozumiem. - Pastor kiwnął głową unosząc dłoń. - Już czekają?

- Oczywiście - właśnie przyjechali. Powiedziałem, że zaraz pan będzie.
- Naturalnie. - Pastor znów kiwnął głową. - No dobrze, lepiej już się do tego zabiorę.

W chwilę później zobaczył cmentarz przykościelny, a na ścieżce, między starymi 

nagrobkami, wewnątrz łukowatego, imponującego wejścia z otwartymi masywnymi 

drzwiami, stało dwoje ludzi i garstka ich przyjaciół. Zobaczyli, że pastor się zbliża i 
podeszli, aby go powitać. Wymieniono zwykłe uprzejmości i cała grupa weszła do starego 

budynku. Pastor przyniósł ze sobą księgi, więc szybko załatwiono preliminaria i złożono 
niezbędne podpisy i mała ceremonia rozpoczęła się.

Pastor zdjął z szyi krucyfiks i powiesił go nad chrzcielnicą po czym wyciągnął dłonie 

nad dzieckiem. Czynił to przedtem tysiące razy, więc teraz trudno było wlać w 

wypowiadane słowa jakieś prawdziwe znaczenie, ale oczywiście one i tak miały 
znaczenie, a w każdym razie starał się, aby tak było.

Kiedy skończył, zanurzył dłoń w wodzie, pokropił główkę dziecka, uczynił znak 

krzyża i wydawało się, że cały kościół wstrzymał oddech...

Ale tylko na chwilę.
Pięciokątne pomieszczenie zajaśniało blaskiem, niby polerowane złoto (oczywiście to 

było słońce, które w tym momencie wyszło zza chmur i oświetliło stare okna), a pastor, 
uśmiechając się, podał dziecko ojcu.

- A więc jesteś tu z nami - powiedział z dumą przystojny mężczyzna donośnym 

głosem i obrócił się do matki.

Ładna, młoda kobieta popatrzyła z miłością na dziecko i ucałowała je w czoło.
- Te oczy - powiedziała - ujrzą jeszcze tyle rzeczy. I ten mały umysł wypełni jeszcze 

tak wiele. Spójrzcie na jego twarzyczkę - jak promienieje!

- To światło - powiedział pastor - sprawia, że jego skóra jest jak róża. Ach, cóż za 

piękne dziecko.

- Och, tak! - Powiedziała matka, biorąc dziecko na ręce i unosząc je w górę. - Tak! 

Takie czyste, takie niewinne. Nasz mały Tytus. Nasz mały Tytus Crow...

Władca robaków

Dwadzieścia dwa to Liczba Pana! Tę liczbę można jedynie opisać słowami pełnymi żaru, bowiem jest 

on Wielkim Człowiekiem. Szanowanym, podziwianym przez wszystkich, którzy go znają, posiada Intelekt i 
Moc i Magię! Tak, to Mistrz Magii. Ale oto ostrzeżenie: tak jak istnieją Dzień i Noc, istnieją dwa rodzaje 
Magii - Biała i Czarna!

Numerologia Grossmanna 

Wiedeń, 1776

I

Wojna skończyła się na dobre. Boże Narodzenie 1945 roku minęło, ale zabawy w 

Nowym Jorku wciąż trwały i Tytus Crow był bez pracy. Młody człowiek, którego pociąg 

do mrocznych i tajemniczych stron życia sprawił, że wcześnie przesiąkł sprawami 
okultyzmu i jego tajne prace dla Departamentu Wojny przebiegały w dwóch, na pozór 

nie powiązanych ze sobą kierunkach. Z jednej strony doradzał ministerstwu w sprawach 
pewnych zainteresowań Fuhrera zjawiskami nadprzyrodzonymi, a z drugiej 

wykorzystywał swe umiejętności z dziedzinie numerologii i kryptografii do łamania 
kodów jego machiny wojennej. W obu tych kierunkach zanotowano sporo sukcesów, ale 

teraz to się skończyło i zdolności Tytusa Crowa stały się zbędne.

Zupełnie nie wiedział, jak ma je teraz wykorzystać. Jeszcze nie był znany jako jeden z 

czołowych okultystów na świecie i nawet nie podejrzewał, że w wielu rozmaitych 
dziedzinach osiągnie błyskotliwe wyniki - choć był w pełni świadom, że jest wiele do 

zrobienia - jednak na razie nie widział przed sobą żadnego celu i uczucie to bardzo mu 
nie odpowiadało. I mimo że podczas wojny mieszkał i pracował w spustoszonym przez 

bombardowania Londynie, gorączka i napięcie wciąż się w nim tliły.

Był więc uszczęśliwiony, gdy Julian Carstairs, zwany Nowoczesnym Magiem albo 

Władcą Robaków - przywódca ekscentrycznego kultu - zaakceptował jego odpowiedź na 
ogłoszenie w sprawie zatrudnienia młodego człowieka na stanowisku sekretarza w 

wiejskiej rezydencji Carstairsa na okres nie przekraczający trzech miesięcy. Płaca 

wydawała się godziwa (choć nie miało to zasadniczego znaczenia), a praca miała głównie 
polegać na skatalogowaniu godnej pozazdroszczenia okultystycznej biblioteki Carstairsa. 

Poza tym ogłoszenie było niezbyt konkretne, ale Tytus Crow nie wątpił, że praca będzie 
bardzo ciekawa i niecierpliwie oczekiwał dnia pierwszego spotkania z Carstairsem, który 

jak przypuszczał, jest raczej ekscentrykiem niż nekromantą.

Spotkanie miało nastąpić we środę, 9 stycznia 1946 roku, w domostwie Carstairsa. 

Crow znalazł posiadłość, The Barrows - nazwa, która przywodziła na myśl obrazy 
kurhanów i kromlechów - na końcu wysadzanej drzewami, wijącej się, prywatnej drogi, 

niedaleko malowniczego miasta Haslemere w hrabstwie Surrey. Duży, dwupiętrowy, 
oddalony od innych dom otaczał wysoki kamienny mur i rozległy ogród, porośnięty 

ciemnymi krzewami, z zarośniętymi ścieżkami i dębami o wysmukłych konarach, z 
których zwieszały się bujne girlandy bluszczu.

To, że dom kiedyś był wspaniałą rezydencją, wydawało się bezsporne, ale równie 

oczywisty był fakt, że teraz, przypuszczalnie wskutek działań wojennych, był ogromnie 

zaniedbany. I niezależnie od tego wrażenia zaniedbania i posępnego wyglądu każdej 
angielskiej posiadłości w pierwszych tygodniach roku, The Barrows sprawiało 

przygnębiające wrażenie. Coś było w wyglądzie tych brudnych górnych okien, w 
pogrążonej w cieniu fasadzie i otaczających dom krzewach takiego, że Crow powoli i z 

lekkim wahaniem wkroczył na teren posiadłości przez skrzypiącą żelazną bramę, minął 
podjazd i podszedł do frontowych drzwi.

I wtedy, tuż po tym, jak szarpnął dzwonek, wielkie drzwi otworzyły się, ukazując 

niemal widmową twarz i postać Juliana Carstairsa we własnej osobie. Jego wygląd 

zupełnie nie odpowiadał wcześniejszym wyobrażeniom Tytusa. W rzeczywistości 
człowiek ten był odpychający.

Nie przedstawiwszy się, nawet nie podawszy mu ręki, Carstairs poprowadził gościa 

przez mroczny korytarz do salonu, który wypełniały cienie, zda się przyklejone do 

ciemnej, dębowej boazerii. Włączywszy światło, tak przytłumione, że absolutnie nie było 
w stanie rozproszyć ponurego wyglądu tego miejsca, Carstairs wreszcie przedstawił się i 

poprosił gościa, aby usiadł. Ale wciąż nie podał mu ręki.

Pomimo przyćmionego światła, Crow zdołał zauważyć coś niecoś, jeśli chodzi o 

wygląd człowieka, który miał być przez jakiś czas jego pracodawcą ale to, co zobaczył, nie 
było zbyt uspokajające. Był wyjątkowo wysoki i tak chudy, że można by to przypisać 

wyniszczeniu. Miał wysokie czoło, gęste, ciemne włosy i krzaczaste brwi, a jego bladość 

współgrała z wyglądem domu. Miał zapadnięte policzki i lekko zgarbione plecy, a jego 

wiek można było ocenić na siedemdziesiąt do osiemdziesięciu pięciu lat, a może nawet 
więcej. Faktycznie unosiła się wokół niego osobliwa aura, wskazująca na opóźniony czy 

wręcz zahamowany proces starzenia, co zwykle kojarzy się mumiami, oglądanymi w 
muzeach.

Przyglądając się dokładniej jego twarzy (ale ostrożnie i tak dyskretnie, jak to 

możliwe), Crow zauważył blizny, pęknięcia i liczne zmarszczki, jak gdyby Carstairs albo 

żył o wiele za długo, albo zbyt wiele doświadczył w ciągu swego życia. I znów gość zdał 
sobie sprawę, że porównuje gospodarza do mumii.

A mimo to, w tych ciemnych oczach kryła się mądrość, która nieco maskowała 

skądinąd chłodne i jakby obce oblicze. Podczas gdy Crow żadną miarą nie był w stanie 

ocenić wyglądu zewnętrznego tego człowieka, doszedł do wniosku, że jego erudycja może 
być niemała i że może wykorzystać jego wiedzę w dziedzinie nauk tajemnych, jaką 

Carstairs zdobył w ciągu życia, w trakcie dalekich podróży i tajemniczych badań. Z 
pewnością było w nim coś z uczonego, a przynajmniej pasjonata.

Była w nim także ukryta siła, która zdawała się zadawać kłam zmarszczkom, którymi 

była poorana jego twarz i kościste dłonie i gdy tylko zaczął mówić, głosem czystym i 

dźwięcznym, Crow zrozumiał, że spotkał człowieka obdarzonego wielką siłą. Po krótkiej 
wymianie najwyraźniej przypadkowych uwag i błahej rozmowie, Carstairs nagle zapytał 

go o datę urodzenia. Następnie zamilkł, uważnie obserwując reakcję Crowa i czekając na 
jego odpowiedź.

Zaskoczony Crow poczuł chłodne ukłucie, jak gdyby nagle otworzyły się drzwi na 

dwór i jakiś szósty zmysł ostrzegł go, wbrew wszelkiej logice, że w pytaniu Carstairsa czai 

się niebezpieczeństwo. Miał wrażenie, jakby przyłożono mu do skroni lufę pistoletu. I 
znów wbrew logice, prawie się nad tym nie zastanawiając, podał fikcyjną datę, dodając 

cztery lata do swego prawdziwego wieku.

- Drugiego grudnia tysiąc dziewięćset dwunastego roku - odpowiedział z nerwowym 

uśmiechem. - Dlaczego pan pyta?

Carstairs miał zamknięte oczy, które po chwili otworzyły się z promiennym, choć 

zarazem jakby trupim uśmiechem. Wydał westchnienie ulgi i powiedział - Tylko 
chciałem potwierdzić swoje podejrzenie, że prawdopodobnie jest pan Strzelcem - i 

rzeczywiście tak jest. Widzi pan, wiedza astrologiczna to moje hobby, podobnie jak wiele 
tak zwanych „zawiłych sztuk". Zakładam, że zna pan moją reputację i wie, że moje 

nazwisko ludzie kojarzą z rozmaitymi nieprawdopodobnymi obrzędami i mrocznymi 

praktykami. Że według co najmniej jednego dziennika jestem albo uważam się za 

prawdziwego Antychrysta. - Pokiwał głową i uśmiechnął się szyderczo. - Oczywiście wie 
pan o tym. No, więc fakty są znacznie mniej obciążające, zapewniam pana. Trochę się 

bawię, głównie po to, aby dostarczyć rozrywki moim przyjaciołom, z których jeden jest 
astrologiem, ale jeśli chodzi o nekromancję i temu podobne... pytam pana, panie Crow - 

teraz, w tym wieku? - I znów uśmiechnął się na swój dziwny sposób.

Zanim młody człowiek zdążył uczynić jakąś uwagę, aby przerwać milczenie, jakie 

zapanowało w pokoju, gospodarz znów się odezwał i zapytał - A jakie są pańskie 
zainteresowania, panie Crow?

- Moje zainteresowania? No cóż, ja... - Ale w ostatniej chwili, kiedy Crow już miał 

powiedzieć, że on także studiuje okultyzm - choć biały, a nie czarny - znów poczuł ten 

chłód płynący gdzieś z głębi i otrząsając się z dziwnego letargu, zauważył, jak wielkie i 
jasne tamten ma oczy. I w tym momencie Crow zrozumiał, jak niewiele brakowało, aby 

znalazł się pod urokiem Carstairsa, który musiał działać podobnie do hipnozy. Szybko 
przyszedł do siebie i udał ziewnięcie.

- Naprawdę musi mi pan wybaczyć - powiedział - mój niewybaczalny brak 

wychowania. Nie wiem, co się stało, że poczułem się taki zmęczony. Obawiam się, że 

prawie zasnąłem.

Po czym, mając wrażenie, że uśmiech Carstairsa jest nieco wymuszony, a jego 

skinienie głową trochę zbyt szorstkie, szybko dodał - Moje zainteresowania są dosyć 
pospolite. Trochę archeologii, paleontologii...

- Faktycznie pospolite! - Prychnął Carstairs. - Takie zainteresowania dowodzą 

dociekliwego umysłu, aczkolwiek dotyczą spraw dawno minionych. Nie, nie, to godne 

podziwu hobby u tak młodego człowieka. - Po czym zasznurował wargi i lekko pogładził 
brodę, zanim zapytał - Ale chyba z powodu tej wojny prace archeologiczne bardzo 

ucierpiały. Niewielu ludzi się tym teraz zajmuje, prawda?

- Przeciwnie - natychmiast odpowiedział Crow. - Rok 1939 był wyjątkowy. Rysunki 

naskalne w Hoggar i wykopaliska w Brek, na terenie Syrii. Przedmioty z brązu odkryte w 
nigeryjskim Ife, odkrycia Blegera w Pylos i Wace'a w Mykenach, Leonard Wooley i 

Hetyci... mnie osobiście, bardzo interesowały prace Instytutu Orientalistycznego w 
Megiddo, w Palestynie. To było w 1937 roku. Jedynie zły stan zdrowia uniemożliwił mi 

towarzyszenie ojcu w wyprawie do tego miejsca.

- Ach! A więc pańskie zainteresowania zostały odziedziczone. No cóż, nie ma co 

żałować, że ominęła pana ta wyprawa. Megiddo okazało się niezbyt owocne. Nasi 

przyjaciele mogli odnieść większy sukces na północnym wschodzie, zaledwie 

dwadzieścia pięć lub trzydzieści mil stamtąd.

- Na brzegach Jeziora Galilejskiego? - Crow był lekko rozbawiony wiedzą tamtego na 

temat jednego ze swych ulubionych przedmiotów.

- Właśnie - odparł Carstairs sucho. - Pył stuleci pokrył wiele interesujących miast na 

brzegach Jeziora Galilejskiego. Ale niech mi pan powie: co pan myśli o rysunkach 
naskalnych w grocie Lascaux, odkrytych w 1938 roku?

- Nie, w 1940 - uśmiech Crowa zgasł, kiedy nagle zdał sobie sprawę, że jest 

sprawdzany, że wiedza Carstairsa w dziedzinie archeologii - z pewnością dotycząca 

ostatnich wykopalisk i odkryć - była, co najmniej równa jego własnej. - We wrześniu 
1940 roku. To bez wątpienia dzieło człowieka z Cro-Magnon, sprzed jakichś dwudziestu 

- dwudziestu pięciu tysięcy lat.

- Doskonale! - Carstairs znów uśmiechnął się promiennie i Crow odgadł, że 

pomyślnie przeszedł próbę.

Kiedy chudy gospodarz wstał, widać było, że jest znacznie wyższy od swego 

wysokiego przecież gościa.

- Świetnie, myślę, że pan sobie doskonale poradzi, panie Crow. Proszę pozwolić za 

mną, pokażę panu bibliotekę. W końcu to tam będzie pan spędzał większość czasu i 
niewątpliwie z przyjemnością pan zauważy, że w tym pomieszczeniu jest o wiele więcej 

światła, niż w pozostałej części domu. Mnóstwo okien. Oczywiście zakratowane, bo wiele 
moich książek to dzieła naprawdę bezcenne.

Idąc przodem przez mroczny labirynt korytarzy, mówił dalej - Oczywiście brak 

światła bardzo mi odpowiada. Cierpię na hemeralopię. Może pan zauważył, jak duże i 

ciemne są moje oczy w mroku. Tak, i dlatego w domu prawie nie ma oświetlenia 
elektrycznego. Mam nadzieję, że to panu nie przeszkadza.

- Ani trochę - odparł Crow, choć w rzeczywistości czuł się nieswojo, jak więzień w 

przesiąkniętych stęchlizną pomieszczeniach i długich, dusznych korytarzach.

- Lubi pan skamieniałości, prawda? - Ciągnął Carstairs. - To interesujące. Wie pan, 

że niektóre z nich, które występują powszechnie tu, na południu, były kiedyś uważane za 

paznokcie, które odpadły z nogi diabła? - Zaśmiał się wymuszonym śmiechem. - Nie ma 
to, jak żyć w wieku nauki, prawda?

II

Kluczem otworzył drzwi biblioteki i wprowadził Crowa do wielkiego pomieszczenia, 

po czym lekko się pochylił, przekraczając nadproże, zbyt niskie dla człowieka jego 
wzrostu.

- Jesteśmy na miejscu - powiedział niepotrzebnie, lekko się chwiejąc i podniósł rękę, 

aby zasłonić się przed światłem padającym z zakratowanych okien. - Moje oczy - 

wyjaśnił. - Jestem pewien, że pan zrozumie...

Szybko przeszedł po leżącym na podłodze dywanie, spuścił rolety i pokój pogrążył się 

w mroku.

- Światło jest tutaj - powiedział, wskazując kontakty na ścianie. - Może pan je 

włączać, kiedy mnie tu nie ma. No więc, panie Crow, tutaj będzie pan pracował. I przy 
okazji: zgadzam się na pańską prośbę wymienioną w liście, aby mógł pan wyjeżdżać na 

weekendy. To mi bardzo odpowiada, ponieważ weekendy to jedyna możliwość, kiedy 
możemy się spotkać - to znaczy, kiedy odwiedzają mnie przyjaciele. Jednak w ciągu 

tygodnia powinien pan przebywać tutaj. Tam, za kotarą znajduje się oświetlona wnęka, 
do której wstawiłem łóżko, mały stół i krzesło. Zapewniam pana, że nikt nie będzie tam 

panu przeszkadzał. Uszanuję pańską prywatność - oczywiście zakładając, że pan 
uszanuje moją. Jeżeli o to chodzi, powinien pan przestrzegać pewnych zasad. W żadnym 

wypadku nie może pan tutaj przyjmować gości - The Barrows jest zamknięte dla obcych. 
A piwnica stanowi strefę zakazaną. Jeśli chodzi o pozostałą część domu, to, poza moją 

pracownią, może pan się po nim poruszać swobodnie, choć podejrzewam, że nie będzie 
pan miał na to zbyt wiele czasu. W każdym razie, dom jest zupełnie pusty. I to mi 

odpowiada.

- Czy jest jasne, że mogę pana zatrudnić tylko na trzy miesiące? Doskonale. Będzie 

pan otrzymywał wynagrodzenie raz na miesiąc, z góry i aby zapewnić przestrzeganie 
reguł gry oraz wykazać dobrą wolę obu stron, poproszę pana o podpisanie prawnie 

obowiązującej umowy. Nie chcę, żeby pan odszedł, kiedy praca będzie wykonana w 
połowie. Jeżeli chodzi o samą pracę: powinna być względnie prosta dla każdego, kto ma 

cierpliwość archeologa i pozostawiam to całkowicie panu. W zasadzie pragnę, aby moje 
książki zostały uporządkowane, najpierw według kategorii, potem autora i w ramach 

każdej kategorii alfabetycznie. Podział będzie całkowicie pańską sprawą. Wszystkie 
pozycje muszą być jednak zaopatrzone w odnośniki; na koniec chcę mieć pełny wykaz 

książek według tytułów, a także alfabetyczny. Czy wszystko jasne?

Crow rozejrzał się po pokoju, popatrzył na wysokie półki i zakurzone, zawalone 

książkami stoły. Książki wydawały się leżeć wszędzie. Musiało tu być siedem lub osiem 

tysięcy woluminów! Trzy miesiące nie wydawały się już takim długim okresem czasu. Z 

drugiej strony, z tych kilku tytułów, które zobaczył...

- Jestem pewien - powiedział w końcu - że będzie pan zadowolony z mojej pracy.

- Świetnie! - Kiwnął głową Carstairs. - Więc na razie zróbmy przerwę i proponuję, 

abyśmy teraz przeszli do jadalni na wieczorny posiłek. A potem może pan tutaj wrócić, 

jeżeli chce pan natychmiast zacząć zapoznawać się z moimi książkami.

Jutro jest czwartek i wtedy zacznie pan właściwą pracę, a ja będę pana niepokoił 

tylko wtedy, gdy sam odwiedzę bibliotekę, albo może żeby od czasu do czasu zobaczyć, 
jak posuwa się pańska praca. Zgoda?

- Zgoda - odparł Crow i znów ruszył za gospodarzem przez duszne korytarze domu.
Po drodze Carstairs wręczył mu klucz do drzwi biblioteki, mówiąc - Myślę, że będzie 

panu potrzebny. - I widząc, że Crow zmarszczył brwi, wyjaśnił - Ostatnimi laty dom 
przyciągnął kilku włamywaczy, stąd kraty w większości okien. Gdyby taki włamywacz 

dostał się do środka, w zamkniętej na klucz bibliotece będzie pan całkowicie bezpieczny.

- Potrafię dać sobie radę samemu, panie Carstairs - powiedział Crow.

- Nie wątpię - odparł tamten - ale moja troska nie jest całkowicie altruistyczna. Jeżeli 

pan, panie Crow, będzie bezpieczny, to i moje książki także. - I na jego twarzy znów 

pojawił się ten nieprzyjemny uśmiech...

Jedli siedząc po przeciwnych stronach długiego stołu w słabo oświetlonej jadalni, 

która była równie ponura jak reszta tego domu. Jedzenie Tytusa Crowa składało się z 

zimnego mięsa i czerwonego wina, co całkowicie mu odpowiadało, ale zauważył, że na 
talerzu Carstairsa znajduje się coś innego, coś czerwonego i rzadszej konsystencji, choć 

odległość nie pozwalała na dokładniejsze przyjrzenie się tej potrawie. Jedli w milczeniu, 
a kiedy skończyli, Carstairs zaprowadził swego gościa do kuchni, obskurnego 

pomieszczenia z wielką dobrze zaopatrzoną spiżarnią.

- Odtąd - powiedział Carstairs swym grobowym głosem - będzie pan musiał sam 

przygotowywać sobie posiłki. Może pan jeść, co pan sobie życzy, wszystko tutaj jest do 
pana dyspozycji. Moje potrzeby są bardzo skromne i zazwyczaj jadam sam, oczywiście 

nie ma tutaj żadnej służby. Zauważyłem jednak, że lubi pan wino. Ja także. Może pan 
pić, co pan chce, bo moja piwnica jest obficie zaopatrzona.

- Dziękuję - powiedział Crow. - A teraz mam jeszcze parę pytań...
- Słucham.

- Przyjechałem samochodem i...

- Ach, tak! Prawda, pański samochód. Kiedy pan wjedzie przez bramę, proszę na 

podjeździe skręcić w lewo. Znajdzie pan tam mały garaż. Drzwi są otwarte. To lepsze niż 
zostawiać samochód na dworze, bo w zimie akumulator może się szybko wyczerpać. 

Jeszcze coś?

- Czy będę potrzebował klucza? - Po chwili namysłu spytał Crow. - To znaczy, klucza 

do domu, kiedy będę stąd wyjeżdżał na weekendy.

- Nie ma potrzeby - Carstairs potrząsnął głową. - Będę tutaj w piątki, kiedy będzie 

pan wyjeżdżał i będę pana witał w poniedziałkowe ranki.

- Zatem wszystko wydaje się jasne. Jednak lubię świeże powietrze i byłbym 

wdzięczny, gdybym mógł od czasu do czasu pospacerować po pańskim ogrodzie.

- Ma pan na myśli ten dziki obszar? - Powiedział Carstairs i zachichotał. - Jest tak 

zarośnięty, że mógłby się pan zgubić. Ale proszę się nie obawiać - drzwi do domu w dzień 
nie będą zamknięte. Proszę tylko, aby pan uważał, kiedy będę nieobecny i nie zatrzasnął 

drzwi, kiedy będzie pan na zewnątrz.

- Rozumiem - powiedział Crow. - Pozostaje mi tylko podziękować panu za posiłek i, 

rzecz jasna, zaproponować, że pozmywam naczynia.

- Nie ma potrzeby - Carstairs znów potrząsnął głową. - Tym razem sam to zrobię, a w 

przyszłości każdy będzie sprzątał po sobie. Proponuję, żeby teraz wprowadził pan 
samochód go garażu.

Zaprowadził Crowa do drzwi na zewnątrz, a kiedy szli, młodzieniec przypomniał 

sobie znak, który widział przymocowany do porośniętego bluszczem muru ogrodowego. 

Kiedy o tym wspomniał, Carstairs znów zachichotał - Ach, tak - Strzeż się psa! Tu nie ma 
żadnego psa, panie Crow. Znak jest tylko po to, aby nikt nie naruszał mojej prywatności. 

W istocie nie znoszę psów, a psy mnie!

Po tej uwadze Crow wyszedł z domu, zaparkował samochód, po czym wrócił do 

biblioteki. Gospodarz już wrócił do swojej pracowni albo poszedł gdzie indziej i Crow 
został zupełnie sam. Wchodząc do biblioteki, zagryzł wargi z niecierpliwości. Gdyby 

tylko jedna czy dwie z książek, których tytuły przedtem zauważył, były rzeczywiście 
książkami, na które wskazywały ich tytuły... biblioteka Carstairsa byłaby prawdziwą 

kopalnią dzieł okultystycznych! Podszedł do najbliższych półek i prawie natychmiast 
zauważył kilka pozycji tak rzadkich, że były uważane za niemal baśniowe. Oto miał przed 

oczami zdumiewająco nieskazitelny egzemplarz Liber Ivonie de Norda i De Vermis 
Mysteriis Prinna. Te cudowne książki były ustawione na półkach gdzie popadnie, 

między takimi nieciekawymi czy pospolitymi pozycjami jak Witch Cult Margaret Murray 

i wątpliwej wartości dziełami jak prace Heleny Bławatskiej czy Scotta Elliota.

Na drugiej półce zobaczył Cultes des Goules d'Erlette'a, Image du Monde Gauthiera 

de Metza i The Key of Wisdom Artephousa. Trzecia półka była wypełniona dziełami 
poświęconymi tajemnicom oceanów i stały tam takie książki, jak Hydrophinnae 

Gantley'a, Cthaat Aąuadingen, niemiecki Unter Zee Kulten, Dwellers in the Depths le 
Fe'go i Fischbuch Konrada von Gernera.

Posuwając się wzdłuż zastawionej półkami ściany, Crow czuł, jak ciało pokrywa mu 

się zimnym potem na samą myśl o wartości tych książek, a co dopiero o ich zawartości, 

przy czym lista takich „bezcennych" pozycji była tak długa, że wkrótce zaczął tracić 
orientację. Natknął się na Pnakotic Manuscripts, The Seven Cryptical Books of Hsan,  

potem na R'lyeh Text i na samym końcu na starą, oprawną w heban i ozdobioną złotymi 
i srebrnymi arabeskami księgę i okazało się, że to ni mniej ni więcej tylko Al Azif. Musiał 

usiąść przy jednym ze stołów, żeby dojść do siebie.

Dopiero wtedy, usiadłszy niepewnie i przyłożywszy dłoń do rozpalonego czoła, zdał 

sobie sprawę, że coś z nim jest nie tak. Był cały lepki od potu, który go oblał, gdy patrzył 
na tytuły tych książek, a w ustach i w gardle miał dziwną suchość od chwili, gdy napił się 

tego wina (może wypił go zbyt wiele?). Ale to oszołomienie przesądziło sprawę. Nie 
sądził, że wypił aż tak dużo, ale w końcu nie wiedział, jaki to gatunek i nie znał jego 

mocy. W przyszłości będzie pił tylko jeden kieliszek. W tym momencie nie zastanawiał 
się nad tym, czy wino mogło zawierać środek oszałamiający.

Bez zbędnych ceregieli, chwiejąc się na nogach, wstał, zapalił światło we wnęce, gdzie 

czekało świeżo przygotowane łóżko, pogasił światła w bibliotece i zataczając się, zwalił 

się na pościel. Ledwie dotknął głową poduszki, zasnął.

Śnił.

Wnęka była pogrążona w ciemności, ale przytłumione światło księżyca wpadało do 

biblioteki przez zakratowane okna, a jego promienie poruszały się w takt kołyszących się 

za oknem drzew. Kotara była odsunięta, a nad jego łóżkiem stały cztery zakapturzone 
postacie ubrane w ciemne szaty, utkwiwszy w nim swe błyszczące oczy. W tym 

momencie jedna z nich pochyliła się do przodu i Crow wyczuł, że to jest Carstairs.

- Śpi, panie? - Powiedział nieznany głos piskliwym szeptem.

- Tak, jak dziecko - odparł Carstairs. - Otwarte, nieruchome oczy to pewny znak 

działania narkotyku. Co o nim myślisz?

Trzeci głos, głęboki i szorstki, zachichotał lubieżnie. - Och, doskonale się nada, panie. 

Zyskasz dodatkowe czterdzieści lub pięćdziesiąt lat.

- Bądź cicho! - Warknął Carstairs, a jego ciemne oczy zapłonęły gniewem. - Nigdy 

więcej o tym nie wspominaj, ani tutaj ani gdziekolwiek indziej!

- Panie — wydyszał ten sam głos. - Przepraszam! Nie uświadamiałem sobie...

Carstairs prychnął pogardliwie.
- Żaden z was nigdy sobie nie uświadomi - powiedział.

- A jego znak, panie? - Zapytała czwarta postać głosem lepkim jak muł. - Jest 

pomyślny?

- Tak. Jest Strzelcem, tak jak ja. A jego liczby są... naprawdę sprzyjające. - Głos 

Carstairsa przypominał teraz mruczenie. - Jego imię i nazwisko ma dziewięć liter, a w 

systemie konwencjonalnym jego data urodzenia daje dwadzieścia siedem, czyli potrójną 
dziewiątkę. Jednak poszczególne cyfry dodane do siebie dają jeszcze lepszy wynik, bo ich 

suma wynosi osiemnaście!

- Potrójna szóstka!

- Właśnie - powiedział Carstairs.
- No cóż, wydaje się, że jest odpowiednio wysoki i silny, panie - powiedział ten, który 

wcześniej otrzymał reprymendę. - Odpowiedni pojemnik.

- Niech cię diabli! - Natarł na niego Carstairs. - Głupcze! Ile razy muszę powtarzać... - 

i na chwilę, ogarnięty gniewem, stracił głos. - Wynoście się! Macie robotę. Wy i 
pozostali.

A teraz mnie posłuchajcie: On jest tym wybranym, zapewniam was - i przyszedł tu z 

własnej woli, tak jak powinno być.

Trzy postacie wsiąkły w mrok, ale Carstairs pozostał. Popatrzył na Crowa po raz 

ostatni i szeptem powiedział - To był sen. Wszystko, co z tego będziesz pamiętał, to sen. I 

nie warto tego pamiętać, panie Crow. To zupełnie nieważne... nieważne... nieważne... - 
Po czym cofnął się i zaciągnął kotarę, zasłaniając światło księżyca aż wnęka pogrążyła się 

w ciemności. Ale śpiącemu człowiekowi przez długi czas wydawało się, że oczy Carstairsa 
wiszą nad nim, jak uśmiech kota z Cheshire nad Alicją.

Jednak w tych oczach czaiło się niewiarygodne zło...

III

Rano, w świetle styczniowego słońca, które nadawało bibliotece mdły wygląd, który 

kojarzył się bardziej z popołudniem niż z początkiem dnia, Crow ocknął się, przeciągnął i 
ziewnął. Nie spał dobrze i głowa pękała mu z bólu, co samo w sobie sprawiło, że 

przypomniał sobie ślubowanie, jakie złożył poprzedniego wieczoru: w przyszłości będzie 
ostrożniej poczynał sobie z winem swego pracodawcy. Pamiętał także coś niecoś ze 

swego snu - coś dziwnie przerażającego - ale to był tylko sen niewart zapamiętania...

Niemniej jednak, wciąż leżąc w łóżku, przez chwilę usiłował wydobyć te wspomnienia 

z mroków zapomnienia. Tkwiły tam, był tego pewien, głęboko w jego podświadomości. 
Ale nie przychodziły. Był pewien, że sen miał związek z Carstairsem i kilkoma innymi 

nieznanymi mu osobami, ale jego szczegóły nie były warte zapamiętania.

Mimo to nie mógł się pozbyć uczucia, że powinien to sobie przypomnieć, choćby 

tylko po to, by odzyskać spokój ducha. Miał to denerwujące uczucie, gdy ma się jakieś 
słowo na końcu języka, a ono umyka, zanim zdąży się je wypowiedzieć. Po tym śnie było 

coś jeszcze - może jego kontynuacja - ale to było znacznie wyraźniejsze. Crowowi 
wydawało się, że słyszał monotonny śpiew, rozbrzmiewający gdzieś w głębi domu. W 

piwnicach? Możliwe, że miał psychicznego kaca, wywołanego stwierdzeniem Carstairsa, 
że piwnice stanowią strefę zakazaną. Może podświadomie odczytał coś złowieszczego w 

ostrzeżeniu gospodarza.

Ale myśląc o kacu, wspominał coś, co miało swój urok! Wino Carstairsa? Mocne? 

Istotnie!

Wstał, włożył szlafrok, poszedł na poszukiwanie łazienki i w dziesięć minut później, 

bardzo odświeżony, wszedł do jadalni. Znalazł tam krótki list od Carstairsa, w którym 
pisał, że go nie będzie przez cały dzień i prosił, aby Crow jak najszybciej zabrał się do 

roboty. Tytus wzruszył ramionami, zjadł śniadanie, posprzątał po sobie i chciał wrócić 
do biblioteki. Ale kiedy odstawiał naczynia, natknął się na leżące na widoku opakowanie 

Asprosu. Aż się uśmiechnął na myśl o zdolności przewidywania swego gospodarza. 
Wiedział, że jego gość odchoruje nadużycie alkoholu z poprzedniego wieczoru, a te 

pigułki miały zapewnić, aby Crow, siadając do pracy, miał jasny umysł!

Jednak jego rozbawienie szybko minęło, kiedy przeszedł z kuchni do biblioteki i 

stanął, zastanawiając się, od czego zacząć. Bo im dłużej patrzył na te stare księgi, tym 
większe w nim narastało przekonanie, że zamiłowanie Carstairsa nie dotyczyło 

posiadania tych książek, ale ich wykorzystywania. A jeśli tak było, wówczas wczorajsza 
ostrożność - choć instynktowna, odruchowa - mogła się okazać bardzo przydatna. 

Powrócił myślami do pytania Carstairsa o datę urodzenia i jego rzekome 

zainteresowanie - „nieokiełznane" zainteresowanie - astrologią. Dziwne więc, że wśród 

tych wszystkich książek nie było ani jednej na ten temat.

Chociaż może to nie było takie dziwne, że skłamał odpowiadając na pytanie Crowa. 

Bo jako numerolog, Crow wiedział o znaczeniu nazw, liczb i dat - zwłaszcza dla 
okultysty! Żaden czarnoksiężnik w całej długiej i makabrycznej historii ludzkości nie 

odważyłby się zdradzić wrogowi daty urodzenia, ani swego nazwiska, jeżeli można było 
tego uniknąć. Bo któż mógłby powiedzieć, jaki ktoś inny zrobi z tego użytek, znając owe 

podstawowe czynniki determinujące los człowieka?

W zakamarkach jego dziwnego i mistycznego umysłu tkwiły takie, powszechnie 

używane wyrażenia, jak „Twoje dni są policzone!" I tym podobne. A jeśli chodzi o imiona 
czy nazwiska, od zarania dziejów imię stanowiło o tożsamości człowieka i jego ducha, a 

każdy czarnoksiężnik, który znał imię jakiegoś człowieka, mógł je użyć przeciwko niemu. 
Biblia była pełna aluzji do tajemnicy i świętości imion, takich jak trzecie, „tajemne" imię 

jeźdźca Apokalipsy, albo anioła, który nawiedził ojca Samsona, a ten zapytał - Dlaczego 
pytasz o moje imię, wiedząc, że jest tajemne? - A Biblia jest stosunkowo młoda w 

porównaniu z niektórymi egipskimi legendami, dotyczącymi wykorzystywania imion w 
czarnej magii. Cóż, teraz było już zbyt późno, żeby się tym przejmować, ale w każdym 

razie, chociaż Carstairs znał jego imię i nazwisko, przynajmniej nie znał jego liczby.

Jakie to było uczucie, zastanawiał się Crow, kiedy okultysta zapytał go o jego 

zainteresowania, o jego hobby? W owej chwili mógłby przysiąc, że temu człowiekowi 
prawie udało się go zahipnotyzować. I znów, z jakiegoś powodu, coś kazało mu skłamać, 

a jeśli nie skłamać, to nie powiedzieć całej prawdy. Czy i to także było jakimś 
podświadomym pragnieniem ochrony własnej tożsamości? A jeśli tak, to dlaczego? Czy 

Carstairs pragnął mu wyrządzić jakąś krzywdę? Taki pomysł był zupełnie niedorzeczny.

Jeśli chodzi o archeologię i paleontologię, zainteresowanie Crowa było całkowicie 

autentyczne i miał w tej dziedzinie rozległą wiedzę, podobnie jak Carstairs. Co miał na 
myśli ten człowiek, sugerując, że ekspedycja Instytutu Orientalistycznego mogłaby 

przynieść większy sukces, gdyby kopali w Galilei?

Pod wpływem impulsu Crow wziął wielki, pokryty kurzem atlas świata - wcale nie 

najnowsze wydanie - i przewracając jego grube stronice dotarł do Środkowego Wschodu, 
Palestyny i Jeziora Galilejskiego. Na marginesie ktoś dawno temu napisał czerwonym, 

już wyblakłym atramentem datę: 1602, a na samej mapie tym samym atramentem na 
północnym brzegu jeziora postawił trzy maleńkie krzyżyki. Koło środkowego z nich 

widniało słowo Chorazin.

Tę nazwę Crow rozpoznał natychmiast. Wrócił do półek i po krótkich 

poszukiwaniach znalazł egzemplarz Ilustrowanej Biblii Rodzinnej Johna Kitto w dwóch 
tomach i zaniósł opasły drugi tom na stół. W ewangeliach Mateusza i Łukasza szybko 

znalazł wersety, których szukał, po czym przeskoczył do przypisów na końcu rozdziału 
10 Ewangelii Łukasza. I tam znalazł następujący przypis, odnoszący się do wersetu 13:

Chorazin - miejsce to nigdzie nie jest wymienione, poza tym tekstem i innymi podobnymi tekstami, a i 

w nich jedynie na zasadzie aluzji. Wydaje się, że było to znaczące miasto, leżące na brzegu Jeziora 
Galilejskiego, w pobliżu Kafarnaum, skąd pochodzi jego nazwa, podobnie jak nazwa Bethseda. Krajowcy, 
których dr Richardson pytał o Kafarnaum (patrz przypis iv, 31), łączyli nazwę Chorazin z tymże miastem...

Crow sprawdził podany przypis i znalazł kolejny odsyłacz do leżącego w gruzach 

Chorazin, zwanego przez współczesnych Chorasi. Zaciskając wargi, Crow wrócił do 

atlasu i jeszcze raz pochylił się nad mapą z trzema krzyżykami. Jeżeli środkowy krzyżyk 
oznaczał Chorazin albo miejsce, w którym obecnie znajdowały się ruiny, wówczas 

pozostałe dwa zapewne oznaczały Bethsedę i Kafarnaum, przeklęte miasta, których 
zagładę przepowiedział Jezus. Jak zauważył Carstairs, pył stuleci pokrył wiele 

interesujących miast na brzegach Jeziora Galilejskiego.

Tyle, jeśli chodzi o Johna Kitto. Jego wielka biblia była z pewnością dziełem 

naukowym - ale sprawę Chorazin mógł był zbadać nieco dokładniej. Bo z tego, co 
wiedział Crow, było to jedno z miejsc narodzin Antychrysta, którego ostatnie narodziny 

ponoć miały miejsce około 1602 roku...

Tytus Crow bardzo chciał zbadać przeszłość Carstairsa, odkryć jego pochodzenie i 

poznać jego naturę oraz kierunek zainteresowań okultystycznych; zainteresowało go to 

do tego stopnia, że musiał sobie przypomnieć, iż przebywa tutaj nie jako szpieg, lecz jako 
pracownik i że wobec tego ma do wykonania konkretną pracę.

Mimo swoich zainteresowań, Crow nigdy w życiu nie zetknął się z tak fantastycznym 

zbiorem książek, nawet w publicznych archiwach tak renomowanych instytucji jak 

British Museum i Bibliotheque Nationale. Faktycznie gdyby ktoś mu powiedział, że taki 
zbiór istnieje, Crow pewnie by go wyśmiał. Niezależnie od wydatków związanych ze 

stworzeniem takiego zbioru, jakim cudem jeden człowiek mógłby to osiągnąć w ciągu 
swego krótkiego życia? Ale był jeszcze jeden i dla Crowa znacznie bardziej zadziwiający 

aspekt tej biblioteki, który dał mu wiele do myślenia: mianowicie niewiarygodne 

niedbalstwo albo czysta ignorancja kogoś, kto pozwolił, aby do takiego zbioru zakradł się 

taki nieład i aby narazić go na postępujące niszczenie.

Bo niewątpliwie można już było dostrzec pierwsze oznaki tego zniszczenia. Były 

wszędzie wokół, a niektóre z nich bardzo poważne. Kiedy nadeszło południe i odłożył na 
bok pierwsze notatki, po czym wstał, żeby pójść do kuchni, jedna z takich oznak stała się 

oczywista. Był nią robak - jak Crow przypuszczał, gatunek niszczący księgozbiory - 
którego zauważył, jak pełznie po dywanie tuż koło drzwi biblioteki. Złapał go i zobaczył, 

że jest gruby, różowawy, wydziela przykry zapach i jest zimny w dotyku. Sądził, że te 
robaki są mniejsze i nie tak wilgotne. Aten przypominał czerwia! Szybko wrócił do 

pokoju, otworzył małe okno i wyrzucił odrażającego robaka w krzaki. A potem, zanim 
zaczął przygotowywać sobie lekki lunch, bardzo dokładnie umył i wytarł dłonie.

Pozostała część dnia minęła szybko i bez żadnych incydentów. Crow nic nie jadł aż do 

dziewiątej wieczorem, kiedy to poczuł głód i lekkie zmęczenie. W tym czasie przygotował 

wstępne notatki, podjął decyzję, co do kategorii, po czym zaczął przenosić książki i 
opróżniać półkę, od której chciał zacząć ogromną robotę, jaka go czekała.

Tym razem odgrzał sobie zawartość małej puszki pokrojonej wołowiny, ugotował 

parę ziemniaków i zaparzył dzbanek kawy. Na koniec postawił na stole kieliszek i jedną z 

butelek wina swego gospodarza. Tym razem jednak wypił tylko jeden kieliszek i to 
niepełny. A później, powróciwszy do swojej wnęki z książką - zajmującym traktatem na 

temat tarota, pióra de Marigny'ego - pogratulował sobie wstrzemięźliwości. Był 
rozgrzany i przyjemnie senny, ale w żadnym razie nie odurzony, tak jak poprzedniego 

wieczoru. Około 10.30, kiedy złapał się na tym, że przysypia, położył się do łóżka i 
przespał całą noc spokojnie i bez snów.

Piątek minął bardzo spokojnie i Crow ani razu nie spotkał ani nawet nie zobaczył 

Carstairsa, więc nie miał pewności, czy gospodarz w ogóle jest w domu. To mu bardzo 

odpowiadało, bo nadal miał złe przeczucia, co do motywów okultysty. Jednak zgodnie ze 
swoją obietnicą Carstairs żegnał tego wieczoru wyjeżdżającego na weekend Crowa, 

stojąc na podjeździe. U jego stóp kłębiła się mgła.

W mieszkaniu w Londynie Crow szybko poczuł nudę. Tej piątkowej nocy nie spał 

dobrze, podobnie było w sobotę, a niedziela była pasmem nudy i przygnębienia. Takich 

uczuć nie doświadczał już dawno. Dwukrotnie miał wrażenie, że z niewiadomego 
powodu zaschło mu w ustach i żałował, że nie wziął ze sobą butelki wina z zapasów 

swego pracodawcy. Około 7.30 wieczorem, prawie bezwiednie zaczął się pakować do 

drogi powrotnej. Zupełnie umknęło mu z zazwyczaj bardzo dobrej, a teraz dziwnie 

bezładnej pamięci, że ma wrócić dopiero w poniedziałek rano.

Około 10 wieczorem zaparkował samochód w małym garażu w The Barrows i idąc z 

walizką, minął trzy inne samochody, stojące na podjeździe. Zbliżając się do domu, czuł 
się trochę głupio, bo Carstairs oczywiście podejmował swoich przyjaciół i na pewno się 

go nie spodziewał. Jednak gdyby drzwi były otwarte, mógłby wejść do środka 
niezauważony, nie niepokojąc swego pracodawcy.

Drzwi rzeczywiście nie były zamknięte, Crow wszedł do środka i cicho poszedł do 

biblioteki. A tam, na stole, obok otwartego notatnika, zobaczył butelkę wina i krótki list.

Szanowny panie,
Przejrzałem pańskie notatki, które wydają się bardzo staranne. Jestem bardzo zadowolony z pańskiej 

dotychczasowej pracy. Nie będzie mnie przez większą część poniedziałku, ale mam nadzieję, że zobaczę 
pana przed wyjazdem. Gdyby pan wrócił wcześniej, zostawiam coś na powitanie. Życzę dobrej nocy,

J.C.

Wszystko to było bardzo dziwne. List wydawał się dowodzić, że Carstairs wiedział, że 

Crow wróci wcześniej! Ale Crow był w dobrym nastroju i byłoby z jego strony bardzo 

nieuprzejme, gdyby nie podziękował za tę butelkę. Przynajmniej mógł spróbować, a 
wtedy może nie będzie się czuł tak źle z powodu faktu, że wślizgnął się do domu jak 

pospolity przestępca. W końcu godzina nie była strasznie późna.

Ogarnięty takimi myślami, Crow wypił kieliszek wina dla kurażu, po czym cicho 

ruszył mrocznymi korytarzami w stronę pracowni Carstairsa. Widząc odblask światła 
elektrycznego pod drzwiami okultysty i słysząc dobiegające stamtąd głosy, zatrzymał się, 

zastanowił przez chwilę i już miał ruszyć z powrotem, kiedy usłyszał, jak wymieniono 
jego imię. Zastygł w bezruchu i całą swoją uwagę skupił na rozmowie, jaka się toczyła w 

pracowni Carstairsa. Nie słyszał wszystkiego, ale...

- Ustalona data... w wigilię święta Matki Boskiej Gromnicznej - mówił Carstairs. - W 

międzyczasie... na nim swoją wolę. Pracuje dla mnie - rozumiecie? - I częściowo... moc 
od samego początku. Moja wola, wspomagana... wino, zrobią resztę. Postanowiłem to i... 

żadnych dyskusji. Mówiłem to już przedtem i teraz... znowu: on jest tym wybranym. 
Garbett, jakie ma wady?

Odpowiedział mu gruby, gardłowy głos - głos, który Crow skądś znał, był tego prawie 

pewien - mówiąc - Nie widzę... absolutnie żadnych. Ani kobiety, ani narkotyki, choć... z 

rzadka... na papierosa. Nie uprawia hazardu... nie jest rozrzutny...

- Jest czysty! - Znowu głos Carstairsa. - Ale... że pracował dla Departamentu Wojny? 

Jako...?

- To się nie da zrobić, panie... również próbowałem... do... Bank of England! I... 

niebezpiecznie za bardzo naciskać.

- Zgoda - powiedział Carstairs. - Chcę, aby w miarę możliwości nie wiązano go z nami 

i z tym miejscem. Potem będzie się wydawało, że powrócił... stare miejsca spotkań, 
przyjaciele, zainteresowania. Potem stopniowe oddalanie się - i nic... co łączyło go by ze 

mną. Tylko... będzie jednością!

- A mimo to, panie - powiedział jeszcze inny głos, który także Crow skądś znał - 

wydajesz się mniej... zupełnie zadowolony...

Po chwili milczenia głos Carstairsa zabrzmiał ponownie. - Nie jest, jak dotąd, 

podatny... hipnozę. Podczas naszego pierwszego... silnie się opierał. Ale to niekoniecznie 
zły znak. Jest jeszcze coś... trzeba sprawdzić. Zajmę się tym jutro, listownie. Istnieje 

możliwość... kłamał... daty urodzenia. W takim przypadku... czasu, żeby znaleźć innego.

- Ale... mało czasu! - powiedział czwarty głos. - One zbierają się w tobie, panie, są 

wygłodniałe i mają ochotę się przenieść - a Matki Boskiej Gromnicznej... tak blisko. - 
Głos był lepki, jak się Crow tego spodziewał, ale Carstairs, który się teraz odezwał, 

podniósł głos. Chociaż jego głos wciąż był dźwięczny jak przedtem, teraz zadźwięczała w 
nim także jakby nuta triumfu.

- Tak, zbiera się ta chmara - bo wiedzą że zbliża się ich czas! Wtedy ten, który 

pozostanie, będzie należał do nich i będą miały nowego gospodarza! - Głos nieco mu 

opadł, ale nadal brzmiał czysto. - Jeżeli Crow kłamał, zajmę się nim. A potem. .. - i w 
jego głosie zabrzmiał jakiś demoniczny ton, jakby niepohamowanego rozbawienia - 

może ty zgłosisz się na ochotnika, Durrell, żeby nakarmić robaka. Proszę, popatrz, jak 
się tobą zainteresowały!

W tym momencie rozległo się szuranie stóp i odgłos gwałtownie odsuwanych krzeseł. 

Rozległ się gulgoczący krzyk i Crow ledwie zdążył cofnąć się do płytkiej, łukowatej wnęki, 

gdy drzwi pracowni otworzyły się gwałtownie i oszalała ze strachu postać, zataczając się, 
wypadła na korytarz, omal nie przewracając stojącego tam małego stolika. Średniej 

budowy mężczyzna z wybałuszonymi oczami i blady jak ściana przemknął obok Crowa, 
biegnąc w stronę drzwi wyjściowych. Potknął się, wydając cichy jęk i zrzucił z siebie coś, 

co spadło na dywan z miękkim plaśnięciem.

Kiedy drzwi domu zatrzasnęły się za nim, Crow bez tchu i jak najciszej wrócił do 

biblioteki. Po drodze zauważył, że na podłodze, tam gdzie Durrell to z siebie zrzucił, 
pełznie coś małego i białego. A dom nie przestawał rozbrzmiewać śmiechem Carstairsa...

IV

Można by się spodziewać, że Tytus Crow, bez zbędnych ceregieli, szybko opuści The 

Barrows i Carstairsa na zawsze, że uda się do swego domu w Londynie albo nawet gdzieś 
dalej, zwróci miesięczną pensję, którą Carstairs wypłacił mu z góry, unieważni umowę, 

którą podpisał i w ten sposób położy kres temu... co jego pracodawca dla niego 
zaplanował. I może by to uczynił, ale już działało na niego wino, to niezwykle mocne i 

szybko uzależniające wino, które wraz z czarnoksięską wolą Carstairsa powodowało, że 
nie był w stanie opuścić tego domu nienazwanego zła.

Nawet czując rosnące uzależnienie od tego wina, usłyszawszy o tym na własne uszy, 

zdał sobie sprawę, że drżącą ręką sięga po tą okropną butelkę i nalewa sobie następny 

kieliszek w bibliotece, która teraz wydawała mu się więzieniem. Przez głowę Crowa, 
kiedy tak siedział drżący, przelatywały koszmarne obrazy - bezładne obrazy odwiecznego 

szaleństwa, okropne wnioski wynikające z bezliku mglistych i fragmentarycznych 
dowodów i podejrzeń - ale nawet gdy jego myśli wirowały jak opętane, nie przestawał 

popijać wina, aż jego zmysły zupełnie się pogubiły i oparłszy głowę na ramieniu, zapadł 
w sen.

I znów wydało mu się, że śni...

Tym razem było ich tylko troje. Weszli w milczeniu, skradając się i wtedy jeden z 

nich, prawdopodobnie Carstairs, zgasił w bibliotece światło. W bladym świetle księżyca 

stanęli obok Crowa. Była północ.

- Spójrzcie - powiedział Carstairs - moja wola w połączeniu z winem wystarczyła, aby 

go sprowadzić z powrotem, tak jak mówiłem. Jest teraz przykuty do The Barrows niby 
łańcuchem. W pewnym sensie jestem rozczarowany. Jego wola nie jest aż tak silna, jak 

przypuszczałem. Albo może wino, które przygotowałem, jest zbyt mocne.

- Panie - powiedział ten, który nazywał się Garbett, swym lepkim, jak zawsze, głosem 

- może coś jest z moimi oczami w tym słabym świetle, ale...

- Tak?

- On chyba drży! I dlaczego nie jest w łóżku?

Crow poczuł na rozpalonym czole dłoń Garbetta, chłodną i lepką. - Popatrz, panie, on 

drży! - powiedział. - Jakby się czegoś bał...

- Ach! - Odezwał się okultysta. - Rzeczywiście, twoja spostrzegawczość przynosi ci 

zaszczyt, przyjacielu Garbett i jesteś godnym członkiem naszego bractwa. Tak, choć wino 
mocno go trzyma w swym uścisku, wciąż drży. Może usłyszał coś, czego lepiej, żeby nie 

był świadom. Ale możemy się tym zająć. Pomóżcie mi. Zostawić go tutaj byłoby 
nieładnie, a w łóżku będzie stawiał mniejszy opór.

Crow poczuł, jak podnoszą go trzy pary rąk, stawiają na podłodze, rozbierają i kładą 

do łóżka. Widział niewiele, czuł także niewiele, ale słyszał zupełnie dobrze. Ostatnią 

rzeczą jaką usłyszał, był hipnotyzujący głos Carstairsa, który kazał mu zapomnieć... 
zapomnieć. Zapomnieć o wszystkim, co mógł usłyszeć tej nocy. Bo to był tylko sen i to 

nieważny, zupełnie nieważny...

W poniedziałek rano Crowa obudził głos Carstairsa. Styczniowe słońce było już w 

górze, a wskazówki jego zegarka wskazywały dziewiątą. - Zaspał pan, panie Crow. Ale to 

nieważne. Bez wątpienia musi pan odpocząć po szalonym weekendzie, co? Teraz 
wychodzę i nie wrócę przed zmrokiem. Czy chce pan, żebym coś panu przyniósł? Coś, co 

by pomogło panu w pracy?

- Nie - odparł Crow - nic takiego nie przychodzi mi do głowy. Ale dziękuję za troskę. - 

Zamrugał oczami, żeby odpędzić senność i poczuł w głowie tępy, pulsujący ból. - To nie 
do wybaczenia, żebym spał do tej pory. Nie spałem w nocy zbyt dobrze...

- Ach, tak? - Cmoknął z niezadowoleniem Carstairs. - No cóż, niech się pan nie 

przejmuje, wszystko jest w porządku. Jestem pewien, że po śniadaniu poczuje się pan o 

wiele lepiej. A teraz proszę mi wybaczyć. Do wieczora. - Odwrócił się i zamaszystym 
krokiem wyszedł z pokoju.

Crow patrzył za nim i leżał jeszcze przez chwilę myśląc, próbując nie zwracać uwagi 

na mętlik w głowie. Był pewien, że miał kolejny sen, ale niewiele z niego pamiętał, 

szczegóły zupełnie mu umknęły. Pamiętał, jak przyjechał do The Barrows wcześnie... a 
potem nic. W końcu wstał i jak tylko zobaczył na stole opróżnioną do połowy butelkę, 

zrozumiał - albo tak mu się wydawało - co się wydarzyło. Przeklęte wino!

Zły na samego siebie, na swoją głupotę, umył się, ubrał i zjadł śniadanie, po czym 

zabrał się do pracy nad książkami Carstairsa. Ale pomimo faktu, że słońce świeciło 
jasno, wydawało mu się, że cienie wypełniające dom i panujący w nim mrok są znacznie 

gęstsze.

Następnego dnia Carstairsa także nie było i Crow spenetrował The Barrows od 

strychu do piwnic, z wyjątkiem samej piwnicy. Próbował otworzyć drzwi pod schodami, 
ale były zamknięte na klucz. Na górze było wiele pokojów, wszystkie pokryte grubą 

warstwą kurzu i skąpo umeblowane, z plamami pleśni na ścianach i meblami 
przeżartymi przez robaki. Całe to miejsce robiło wrażenie opuszczonego i zniszczonego. 

Crow obejrzał je dosyć pobieżnie. Jednakże przed drzwiami pracowni Carstairsa 
zatrzymał się, bo na chwilę ogarnęło go dziwne uczucie.

Nagle zdał sobie sprawę, że drży. Ciało pokryło mu się zimnym potem i odniósł 

wrażenie, że w jego głowie rozbrzmiewają grobowe, złowieszcze głosy, które niejasno 

pamiętał. Uczucie to trwało jedynie przez chwilę, ale sprawiło, że Crow nagle poczuł się 
słaby i ogarnęły go mdłości. Znów zły na samego siebie, ale wcale nie zaniepokojony, 

spróbował otworzyć drzwi i stwierdził, że nie są zamknięte. Pokój różnił się znacznie od 
pozostałej części domu.

Nie było w nim kurzu ani nieładu. Był to sporej wielkości, starannie utrzymany 

pokój. Na podłodze wyłożonej dywanem stał stół, krzesła i wielkie biurko pod ścianą na 

której wisiało sześć obrazów olejnych w pozłacanych ramach. Obrazy te wzbudziły 
zainteresowanie Crowa, więc podszedł bliżej, żeby się im lepiej przyjrzeć. Na obrazach 

znajdowały się małe metalowe tabliczki, na których umieszczono daty, ale nie było 
żadnych nazwisk.

Pierwszy z tych obrazów przedstawiał ciemnoskórego mężczyznę o twarzy jastrzębia, 

w turbanie i galabiji, na oko Araba. Daty: 1602-1668. Mężczyzna na drugim obrazie 

także pochodził ze Środkowego Wschodu. Miał na sobie bogaty strój szejka lub księcia, a 
na tabliczce widniał napis: 1668-1734. Trzeci obraz był datowany 1734-1790 i 

przedstawiał posągowego Murzyna, najwyraźniej o silnym charakterze, z pochodzenia 
prawdopodobnie Etiopczyka. Zaś na czwartym, noszącym datę 1790-1839, widać było 

młodzieńca o srogiej twarzy, z rokokową peruką na głowie. Piąty obraz przedstawiał 
brodatego, ciemnookiego mężczyznę w kamizelce i z monoklem w oku - człowieka 

nienaturalnej bladości. Widniała na nim data 1839-1888, a szósty...

Szósty był portretem samego Carstairsa, który wyglądał na nim niemal tak samo jak 

teraz, a datowany był 1888-1946!

Crow jeszcze raz przyjrzał się datom, zastanawiając się, co oznaczają i dlaczego tak 

doskonale na siebie zachodzą. Czy ci mężczyźni mogli być poprzednimi przywódcami 
tajemnego kultu Carstairsa, a daty oznaczały okresy ich panowania? Ale rok 1888... tak, 

to się trzymało kupy, ale z pewnością to nie mogła być data urodzenia Carstairsa. Miałby 

wówczas tylko pięćdziesiąt siedem lat! Wyglądał na starszego, co najmniej o piętnaście 

lub dwadzieścia lat i pomimo swej witalności, sprawiał wrażenie człowieka w podeszłym 
wieku. A ta ostatnia data, 1946? Czy ten człowiek przewidywał własną śmierć - czy może 

był to rok następnej inwestytury?

Wtedy, ponownie omiatając spojrzeniem ścianę, spojrzał na pierwszy obraz, 

przedstawiający owego Araba o twarzy jastrzębia i coś w jego głowie nagle zaskoczyło. 
Miało to związek z rokiem 1602. ..i w następnej chwili przypomniał sobie, że był to rok 

nabazgrany czerwonawym atramentem na marginesie starego atlasu. Data urodzenia 
domniemanego Antychrysta w miejscu niegdyś znanym jako Chorazin, przeklętym 

mieście!

Ale to wciąż nie trzymało się kupy - a może jednak? W umyśle Crowa trwał dziwny 

zamęt, pustka, która próbowała się wypełnić, jak myślowa układanka, w której 
brakowało tak wielu elementów, że obrazu nijak nie można było poskładać. Crow 

wiedział, że gdzieś w głębi jego umysłu kryje się odpowiedź - ale nie chciała wypłynąć na 
powierzchnię.

Kiedy opuszczał pracownię Carstairsa, rzucił ostatnie, trochę zalęknione spojrzenie 

na sardoniczny portret tego człowieka. Pełzający biały robak, którego dotąd nie 

zauważył, spadł z krawędzi ramy i z plaśnięciem wylądował na dywaniku z Buchary...

Pozostawiony teraz niemal całkowicie samemu sobie, Crow pracował bez przerwy 

przez pozostałą część wtorku, środę i czwartek rano, ale we czwartek, po lekkim lunchu, 

doszedł do wniosku, że potrzebuje trochę świeżego powietrza. Zbiegło się to z odkryciem 
w bibliotece kolejnego robaka czy czerwia i zanotował sobie w pamięci, żeby wcześniej 

czy później porozmawiać z Carstairsem o związanym z tym faktem możliwym zagrożeniu 
dla zdrowia.

Ponieważ dzień był jasny, wyszedł do ogrodu, wybierając jedną z wielu zarośniętych 

ścieżek, nie zaś szeroki, żwirowy podjazd. Po krótkiej chwili cała ociężałość umysłu 

znikła i pełną piersią wdychał zimne powietrze. Musiał to robić częściej, bo praca i brak 
rozrywek sprawiały, że Tytus Crow zaczął się robić naprawdę nudnym facetem.

Nie był pewien, czy jego pracodawca jest w domu, ale kiedy okrężną drogą dotarł do 

głównej bramy, doszedł do wniosku, że go nie ma. Albo też jeszcze nie zszedł na dół, żeby 

zabrać pocztę. W skrzynce było kilka listów. Poczuwszy chłód, Crow postanowił zabrać te 
listy w drodze powrotnej do domu. Z czystej ciekawości przyjrzał się im idąc i zauważył, 

że adres na jednym z nich jest błędny. Adresatem tego listu był niejaki p. Castaigne, 

adwokat. Na kopercie był stempel, na którym widniała nazwa i godło Somerset House w 

Londynie.

Somerset House, centralny rejestr narodzin i zgonów? Jaką sprawę mógł mieć  

Carstairs do...

Tytus Crow znów poczuł mdłości i zrobiło mu się słabo. W jednej chwili opuściła go 

cała radość i dłoń, w której trzymał podejrzany list, zadrżała. Nagle jego umysł znów 
zaczął pracować na pełnych obrotach, rozpaczliwie próbując sobie coś przypomnieć, 

walcząc z niewidzialnym wewnętrznym głosem, który mówił, że to nie ma znaczenia. Ale 
teraz wiedział, że ma.

Ukryty w kępie krzewów, które rosły między nim a domem, Crow wyciągnął tę 

kopertę z pliku listów i wsunął do wewnętrznej kieszeni kurtki. Następnie, pocąc się 

obficie, położył listy na stoliku przed drzwiami pracowni Carstairsa. Wracając do 
biblioteki zobaczył, że drzwi pod schodami, prowadzące do piwnicy, są otwarte i 

usłyszał, że ktoś się tam porusza. Przechodząc obok, zawołał - Panie Carstairs, jest dla 
pana poczta. Zostawiłem listy przed pańską pracownią.

Odgłosy dochodzące z piwnicy umilkły i w końcu odezwał się głos Carstairsa - 

Dziękuję panu. Zaraz wracam na górę.

Nie czekając, Crow pośpieszył do biblioteki i usiadł na chwilę przy stole, przy którym 

pracował, zastanawiając się, co robić, trochę zaskoczony impulsem, który kazał mu 

wykraść cudzy list. Wcześniej przyniósł do biblioteki elektryczny czajnik, żeby mógł 
sobie robić kawę i kiedy jego oczy spoczęły na tym czajniku, przyszła mu do głowy pewna 

myśl. Było już bowiem o wiele za późno na cokolwiek innego, a musiał sprawdzić, dokąd 
go zaprowadzą podejrzenia. Musiał pójść za głosem instynktu.

Na wypadek nagłego, niezapowiedzianego pojawienia się Carstairsa, przygotował 

dzbanek kawy rozpuszczalnej, wynalazek z lat wojny, który bardzo mu się przydał, ale 

napełniwszy dzbanek po brzegi wrzątkiem, wykorzystał parę unoszącą się z czajnika, aby 
otworzyć kopertę, nie zostawiając na niej śladów. Drżącymi palcami wyciągnął list, a 

kopertę wsunął spowrotem do kieszeni. Następnie położył list na stronie swego 
notatnika tak, że praktycznie rzecz biorąc, kiedy go czytał, wydawało się, że pracuje.

Ten środek ostrożności był niepotrzebny, ponieważ nikt mu na szczęście nie 

przeszkodził. Oto, co przeczytał na stronie opatrzonej godłem Somerset House:

Szanowny Panie,
W związku z zapytaniem dotyczącym pańskiego klienta, pragnę pana poinformować, że nigdy nie 

odpowiadamy na takie zapytania telefonicznie. Normalnie nie ujawniamy też informacji tego rodzaju, 

chyba że krewnym danej osoby albo niekiedy policji. Spodziewamy się, że teraz, po ustaniu działań 
wojennych, ograniczenia te wkrótce zostaną zniesione. Jednakże skoro pan podkreślił, że sprawa jest 
dosyć pilna, i ponieważ, jak pan mówi, osoba ta może się okazać beneficjentem znacznej sumy, 
poczyniliśmy niezbędne kroki w w/w sprawie.

Było kilka osób o nazwisku Thomas Crow, urodzonych w Londynie w 1912 roku oraz niejaki Trevor 

Crow, ale nie było żadnego Tytusa. Pewien Timeus Crow urodził się w Edynburgu, a niejaki Tytus Crow w 
Devon.

Nazwisko Tytus Crow jest w istocie dosyć rzadkie i najbliższą datą, jaka odpowiada podanym przez 

pana danym, jest rok 1916, kiedy to niejaki Tytus Crow rzeczywiście urodził się w dniu 2-go grudnia. 
Przykro nam, jeżeli informacje te okażą się niewystarczające. Jeśli jednak pragnie pan dalszych badań w 
tym zakresie, musimy prosić o dostarczenie dowodów pańskiej tożsamości i motywów działania.

Pozostajemy z szacunkiem,
itd.

Czując, jak całe jego ciało i umysł ogarnia odrętwienie, Crow czytał ten list wciąż od 

nowa. Dowody tożsamości i motywy Carstairsa, dobre sobie!

Doskonale, cokolwiek się tutaj działo, Tytus Crow otrzymał teraz wszystkie 

ostrzeżenia, jakich potrzebował. Jak mówią zawczasu ostrzeżony, na czas uzbrojony, a 

Crow musiał się teraz uzbroić - a przynajmniej zabezpieczyć - najlepiej, jak potrafił. To, 
czego nie zamierzał uczynić, to uciec. Uciec przed nieokreślonym jak dotąd zagrożeniem. 

Zainteresowanie okultyzmem przywiodło go to The Barrows i to samo zainteresowanie 
musi mu teraz dodać sił.

I tak, w pewnym sensie, wypowiedział wojnę. Ale jaką bronią dysponował wróg i jaki 

był jego cel? Przez pozostałą część popołudnia Crow niewiele pracował, siedząc w 

milczeniu i obmyślając plan działania...

V

Za piętnaście piąta zapukał do drzwi Carstairsa. Carstairs odpowiedział, jednak nie 

zaprosił go do środka, tylko wyszedł na korytarz i zasłaniając i tak przyćmione światło 

wypełniające korytarz, powiedział - Tak, panie Crow? Czym mogę panu służyć?

- Proszę pana - odparł Crow - Praca przebiega zgodnie z harmonogramem i nie 

widzę, abym miał jakieś kłopoty ze skończeniem jej w terminie. Dlatego chciałbym pana 
prosić o grzeczność. Dziś wieczorem jest w Londynie paru moich przyjaciół, więc...

- Chciałby pan pojechać na długi weekend, tak? Doskonale, nie widzę przeszkód, 

panie Crow... - Ale choć jego reakcja wydawała się szczera, Crow podejrzewał, że w 

rzeczywistości postawił go przed problemem. Jego prośba zaskoczyła okultystę - 

zaskoczyła i zastanowiła - jak gdyby Carstairs ani przez chwilę nie brał pod uwagę 
możliwości, że Crow będzie chciał dodatkowego wolnego czasu. Jednak starał się tego 

nie okazywać i powiedział - Ależ tak, niech pan jedzie i spotka się z przyjaciółmi. I może 
zechce pan ode mnie przyjąć mały prezent. To znaczy, butelkę mojego wina, dobrze? 

Świetnie. Kiedy pan ma zamiar wyjechać?

- Jak najszybciej - natychmiast odpowiedział Crow. - Jeżeli wyjadę zaraz, będę mógł 

cały dzień jutrzejszy i sobotę spędzić z przyjaciółmi. Może nawet zdążę wrócić w 
niedzielę rano i nadrobić stracony czas.

- Nie, nie chcę o tym słyszeć. - Carstairs uniósł do góry długie, szczupłe dłonie. - Poza 

tym moi przyjaciele przyjeżdżają na weekend - i nie chcę, aby w tym czasie ktoś nam 

przeszkadzał. - I popatrzył na Crowa znacząco. - Świetnie, będę pana oczekiwał w 
poniedziałek rano. Niech się pan dobrze bawi i proszę zabrać ze sobą butelkę wina. - I 

uśmiechnął się upiornie.

Crow podziękował mu i odruchowo wyciągnął rękę - ale Carstairs ją zignorował albo 

udał, że nie widzi, po czym odwrócił się i wszedł do pracowni...

O 17.20 Crow stanął koło dużego hotelu na drodze do Guildford i znalazł budkę 

telefoniczną. Podczas pierwszego dnia pobyto w The Barrows, Carstairs dał mu swój 
zastrzeżony numer telefonu na wypadek, gdyby musiał się z nim bezzwłocznie 

porozumieć. Wyjął list z Somerset House, owinął chustkę do nosa wokół mikrofonu i 
wykręcił numer Carstairsa.

Charakterystyczny głos jego pracodawcy odezwał się prawie natychmiast - Carstairs 

przy telefonie. Kto mówi?

- Ach, pan Castaigne - powiedział Crow. - Ee - powiedział pan Castaigne, prawda?
Nastąpiła chwila milczenia, po czym Carstairs odparł - Tak, Castaigne, zgadza się. 

Czy to Somerset House?

- Istotnie, dzwonię w związku z pańskim zapytaniem dotyczącym pana Crowa.

- Tak, oczywiście, Tytusa Crowa - powiedział Carstairs. - Oczekiwałem od was 

wiadomości w tej sprawie.

- Właśnie - powiedział Crow. - No więc, nazwisko Tytus Crow jest w istocie dosyć 

rzadkie i dlatego trudno nam było odnaleźć tę osobę. Mamy jednak zarejestrowane 

urodziny osoby o tym nazwisku w dniu drugiego grudnia tysiąc dziewięćset dwunastego 
roku.

- Doskonale! - Powiedział Carstairs z wyraźnym zadowoleniem.

- Jednakże - spiesznie dodał Crow - muszę zwrócić uwagę, że normalnie nie 

odpowiadamy na zapytania tego rodzaju i w przyszłości...

- Doskonale to rozumiem - przerwał mu Carstairs. - Proszę się nie niepokoić, 

ponieważ wątpię, czy jeszcze kiedykolwiek będę zawracał panu głowę. - Po czym odłożył 
słuchawkę, przerywając połączenie.

I w ten sposób, pomyślał Crow, odkładając słuchawkę i wydając westchnienie ulgi, 

jego referencje zostały potwierdzone i pierwsza linia obrony przygotowana.

Teraz musiał się zająć innymi sprawami...

Kiedy się znalazł w Londynie, jego pierwszą myślą było, aby odwiedzić przyjaciela - 

chemika, z którym studiował w Edynburgu. Przyjaciel nazywał się Taylor Ainsworth, a 

jego zainteresowanie mało znanymi aspektami chemii odstręczyło odeń zarówno 
nauczycieli jak i studentów. Nawet teraz, choć był sławny w swojej dziedzinie, nadal byli 

tacy, którzy uważali go raczej za alchemika niż za prawdziwego chemika. Ostatnio 
powrócił do Londynu i był zachwycony okazją odnowienia starej znajomości. Z chęcią 

przyjął zaproszenie Crowa, aby wpadł do jego mieszkania na parę drinków, z jednym 
zastrzeżeniem: z powodu spraw zawodowych, będzie musiał wcześnie wyjść.

Następnie Crow zatelefonował do Harry'ego Townley'a, swojego lekarza rodzinnego. 

Townley był starszy od Crowa co najmniej o dwadzieścia lat i właśnie miał zakończyć 

praktykę, ale zawsze był jego przyjacielem i powiernikiem. I on także był na swój sposób 
niekonwencjonalny w uprawianym zawodzie. Często nazywano go szarlatanem, bowiem 

Townley wierzył nieugięcie w moc hipnozy, w homeopatię, ziołolecznictwo i tym 
podobne praktyki, które w istotny sposób wspomagały konwencjonalne metody leczenia. 

Później miało się okazać, że miał wiele racji, ale teraz był uważany za maniaka.

Zdolności tej dwójki, w przeciwieństwie do zwykłych lekarzy, były dokładnie tym, 

czego potrzebował Crow. Przybyli do jego mieszkania jeden po drugim, Crow 
przedstawił ich sobie, po czym poprosił, aby spróbowali - bardzo małą dawkę - 

Cairstarsowego wina. Crow także wypił odrobinę, dosłownie zwilżył podniebienie i nic 
ponadto. Och, chciał wypić cały kieliszek, ale teraz miał aż nadto powodów, aby się temu 

oprzeć.

- Doskonałe! - powiedział Harry Townley.

- Świetny trunek - zgodził się Taylor Ainsworth. - Gdzie, u licha, to dostałeś, Tytusie? 

- Podniósł butelkę i uważnie przyjrzał się etykiecie. - Arabskie, tak?

- Etykieta, tak - odparł Tytus. - Jest na niej napisane tylko, „wino stołowe" i tylko tyle 

o nim wiem. Więc obaj uważacie, że jest dobrej jakości, tak?

Jednocześnie kiwnęli głowami, a Townley powiedział - Nie miałbym nic przeciwko 

temu, żeby mieć w swojej piwniczce parę butelek tego specjału. Możesz mieć tego 
więcej?

Crow pokręcił głową. - Wcale tego nie pragnę - powiedział. - Wygląda na to, że jestem 

od tego wina częściowo uzależniony - i pozostawia po sobie paskudny ból głowy! Z 

pewnością nie wolno tego pić, kiedy się prowadzi samochód. Nie, Harry, mam tutaj inny 
trunek, który możemy sobie popijać podczas rozmowy. Nie tak mocny. A ta butelka jest 

dla Taylora.

- Dla mnie? - Ainsworth wydawał się mile zaskoczony. - To prezent? To bardzo miło z 

twojej strony... - W tym momencie zobaczył, że Crow uniósł brwi. - Jest w tym jakiś 
haczyk?

Crow wyszczerzył zęby w uśmiechu. - Tak, jest w tym haczyk. Chcę, żebyś 

przeprowadził analizę. Chcę wiedzieć, czy w tym winie znajduje się jakiś narkotyk, czy 

coś w tym rodzaju.

- Mogę się tym zająć - odparł tamten. - Ale będę potrzebował próbki.

- Weź całą butelkę - natychmiast powiedział Crow - a potem zrób z nią co chcesz - 

tylko przekaż mi wyniki tej analizy. Skontaktuję się z tobą w następny weekend, jeśli ci 

to odpowiada.

Po czym Crow odkorkował butelkę zwykłego wina i napełnił kieliszki. Następnie 

zwrócił się do Townley'a - Harry, myślę, że powinienem się poddać badaniu. Dlatego 
prosiłem cię, abyś wziął ze sobą instrumenty.

- Co, ty potrzebujesz badania? - Lekarz robił wrażenie zaskoczonego. - Jesteś zdrów 

jak ryba, zawsze byłeś.

- Tak - powiedział Crow. - Ale czuję się marnie. - I zaczął szczegółowo opisywać 

nękające go objawy: nagłe nudności, bóle głowy, zawroty głowy i wyraźne osłabienie 

pamięci. - Tak

- zakończył - i to może mieć coś wspólnego z tym winem, które obaj uważacie za 

doskonałe!

Kiedy Townley szykował się do badania, Ainsworth przeprosił i pojechał na 

umówione spotkanie. Crow odprowadził go do drzwi i kazał obiecać, że nie puści pary z 
ust na temat tego wina ani zamówionej przez niego analizy. Kiedy wychodził, butelka 

tkwiła bezpiecznie schowana w przepastnej kieszeni płaszcza chemika.

Townley osłuchał Crowa i zbadał mu serce, a potem oczy - to ostatnie zajęło mu 

sporo czasu - po czym zmarszczył brwi i odłożył swoje instrumenty. Następnie usiadł 
naprzeciw Crowa i zaczął bębnić palcami w poręcz fotela. Nie przestając marszczyć brwi, 

wypił łyk wina.

- No i? - w końcu zapytał Crow.

- No więc - powiedział Townley - coś ty właściwie robił, chłopcze?
Crow uniósł brwi.

- Jak to? Więc coś ze mną jest nie tak?
Townley westchnął, wyglądając na lekko zdenerwowanego. - Niech ci będzie - 

powiedział. - Tak, coś z tobą jest nie tak. Nie jest to nic poważnego, ale mimo to mnie 
niepokoi. Po pierwsze: w twoim organizmie jest jakiś narkotyk. Puls masz o wiele za 

wolny, ciśnienie krwi za wysokie - poza tym rozpoznaję inne objawy, oprócz tych, o 
których wspominałeś. Po drugie: twoje oczy. Oczy to jakby moja specjalność, a twoje 

oczy mówią mi bardzo wiele. Niech zgadnę - myślę, że bawiłeś się hipnozą.

- Z całą pewnością nie! - zaprzeczył Crow, ale na ostatnim słowie głos mu się załamał. 

Nagle przypomniał sobie, że odniósł wrażenie, iż Carstairs ma hipnotyzującą osobowość.

- Więc może zostałeś zahipnotyzowany - zasugerował Townley - bez twojej wiedzy.

- Czy to możliwe?
- Naturalnie. - Lekarz znowu zmarszczył brwi. - W jakim towarzystwie się ostatnio 

obracałeś, Tytusie?

- W naprawdę podejrzanym, Harry - odparł tamten. - Ale zaciekawiłeś mnie. 

Hipnoza i utrata pamięci, tak? - W zamyśleniu podrapał się w brodę. - Słuchaj, a 
mógłbyś mnie odhipnotyzować? Niejako wrócić do źródła?

- Mogę spróbować. Jeżeli byłeś zahipnotyzowany raz - zwykle jest dużo łatwiej 

uczynić to ponownie.

- No, to spróbuj - ponuro odparł Crow. - Jest pewna sprawa, którą muszę zgłębić, a 

jeśli hipnoza mi w tym pomoże - spróbuję!

W godzinę później, po kilkakrotnym wprowadzeniu Crowa w trans, lekarz w końcu 

pokręcił głową przyznając się do porażki. - Zostałeś zahipnotyzowany, nie mam co do 

tego wątpliwości - powiedział. - Ale zrobił to ktoś, kto zna się na tym o wiele lepiej niż ja. 
Pamiętasz jakieś pytania, które ci zadawałem, kiedy byłeś w transie?

Crow potrząsnął głową.
- To całkiem normalne - powiedział tamten. - Co jest dziwne, to fakt, że nie potrafię 

nic z ciebie wydobyć, jeśli chodzi o wydarzenia ostatnich kilku tygodni!

- Tak? - Crow był zaskoczony. - Ale jeśli chcesz, chętnie opowiem ci wszystko na 

temat ostatnich tygodni - bez hipnozy.

- Wszystko?

- Oczywiście.
- Wątpię. - Townley uśmiechnął się. - Na tym właśnie polega problem. Nie wiesz o 

nich wszystkiego. To, co pamiętasz, to nie jest wszystko.

- Rozumiem - powoli powiedział Crow i wrócił myślami do owych mglistych, 

zagadkowych snów i dziwnych pseudo-wspomnień urywków rozbrzmiewających wtedy 
rozmów. - Dziękuję ci, Harry - powiedział w końcu. - Jesteś dobrym przyjacielem i 

jestem ci bardzo wdzięczny za pomoc.

- Posłuchaj, Tytusie. - Niepokój lekarza nie był udawany. - Jeżeli jeszcze mogę coś dla 

ciebie zrobić - cokolwiek - po prostu mi powiedz, a...

- Nie, nie. - Crow zmusił się do uśmiechu. - Chodzi o to, że interesuję się pewną 

sprawą wykraczającą poza normalny zakres... czymś, co muszę doprowadzić do końca.

- Tak? A więc to musi być cholernie dziwna sprawa, skoro nie możesz mi nic 

powiedzieć na jej temat. W każdym razie nie będę nalegał - ale radzę ci: bądź ostrożny.

- To rzeczywiście dziwna sprawa, Harry - potwierdził Crow - i dopiero zaczynam 

dostrzegać światełko na końcu długiego tunelu. I możesz mi zaufać - będę ostrożny!

Odprowadzając Townley'a do drzwi, coś mu przyszło do głowy. - Harry, jeśli dobrze 

pamiętam, masz sześciostrzałowy rewolwer, prawda?

- Tak, kaliber czterdzieści pięć. Należał do mego ojca. Mam też do niego amunicję.

- Mógłbyś mi go pożyczyć na parę tygodni?
Townley popatrzył na niego uważnie, ale po chwili się uśmiechnął. - Oczywiście - 

powiedział. - Jutro ci go podrzucę. Ale bądź naprawdę ostrożny!

VI

Po prawie bezsennej nocy, w piątek rano, Tytus Crow poderwał się ze snu z 

zaschniętym gardłem i nabiegłymi krwią oczyma. Jego pierwszą myślą kiedy wstał z 

łóżka, było wino Carstairsa - ale zaraz potem przypomniał sobie, że dał je Taylorowi 
Ainsworthowi do analizy. Chwiejąc się na nogach poszedł do łazienki i wziął prysznic, 

przeklinając to, co uczynił. Powinien był dać mu tylko próbkę. Ale potem, kiedy senność 

całkowicie go opuściła i rozsądek wziął górę, nastrój nieco mu się poprawił, choć wciąż 
był ponury.

Żadna ilość kawy nie była w stanie przynieść ulgi jego rozpalonemu gardłu i chociaż 

było bardzo wcześnie, wytrąbił resztę własnego wina, które zostało z poprzedniego 

wieczoru. Tu mu trochę pomogło, ale po godzinie przykre doznania powróciły ze 
zdwojoną siłą. I właśnie wtedy zjawił się Harry Townley z rewolwerem. Widząc 

cierpienia Crowa, zbadał go i natychmiast oświadczył, że jego kłopoty mają charakter 
psychosomatyczny.

- Co takiego? - powiedział Crow schrypniętym głosem. - Chcesz powiedzieć, że to 

sobie wyobraziłem? Wobec tego mam całkiem żywą wyobraźnię!

- Nie - powiedział Townley. - Nie powiedziałem, że to twoja wyobraźnia. 

Powiedziałem, że podłoże nie jest fizyczne. I dlatego fizyczne metody leczenia są 

bezużyteczne.

- Och, myślę, że nie - odparł Crow. - Ale zeszłego wieczoru oddałem tę butelkę!

- Naprawdę? - Townley uniósł brwi. - Objawy głodu narkotycznego, co?
- Nie, to coś więcej - odparł Crow. - Harry, masz chwilę czasu, żeby jeszcze raz 

wprowadzić mnie w trans? Muszę zastosować pewne środki ostrożności, zanim powrócę 
do tej dziwnej sprawy, o której mówiliśmy wczoraj wieczorem.

- Niezły pomysł - powiedział lekarz - zwłaszcza jeśli chodzi o ten ból gardła. Jeśli ma 

podłoże psychosomatyczne, może uda mi się coś na to poradzić. Miałem spore sukcesy w 

przypadku palaczy.

- Doskonale - powiedział Crow - ale chcę, żebyś zrobił coś więcej. Jeśli podam ci 

nazwisko pewnego człowieka, czy możesz mi nakazać, abym już nigdy nie uległ jego 
wpływowi - aby mnie już nigdy więcej nie zahipnotyzował?

- No cóż, to ciężka sprawa - powiedział lekarz - ale mogę spróbować.
W pół godziny później, kiedy Townley pstryknął palcami i Crow wyszedł z transu, ból 

gardła znacznie osłabł, a kiedy razem z Townleyem wyszli z mieszkania, całkowicie ustal. 
I nigdy więcej nie powrócił. Zjadł z lekarzem obiad na mieście, poczym złapał taksówkę i, 

już sam, kazał się zawieźć do British Museum.

Podczas wielu poprzednich wizyt w tym majestatycznym budynku dobrze poznał 

kustosza Działu Ksiąg Rzadkich, szczupłego, uczonego dżentelmena, starszego o 
trzydzieści pięć lat, o ostrym spojrzeniu i ciętym dowcipie. Człowiek ten nazywał się 

Sedgewick, a Crow niezmiennie zwracał się do niego per pan.

- To znowu ty? - powitał go Sedgewick. - Nikt ci nie powiedział, że wojna już się 

skończyła? Jakie kody chcesz łamać tym razem?

- Nie podejrzewałem, że pan o tym wie - powiedział zaskoczony Crow.

- Och, wiedziałem dobrze! Twoi przełożeni zadbali o to, abym ci pomagał w każdy 

możliwy sposób. Chyba nie przypuszczałeś, że latam po całym terenie dla każdego 

klienta, co?

- Tym razem - powiedział Crow - jestem tutaj we własnym imieniu. Czy to coś 

zmienia, proszę pana?

Tamten tylko się uśmiechnął.

- Ani trochę, stary. Powiedz mi tylko, czego szukasz, a zobaczę, co da się zrobić. 

Wracamy do szyfrów, kodów i kryptogramów?

- Obawiam się, że tym razem to nie jest nic tak zwyczajnego - odparł Crow. - To może 

wydać się dosyć dziwne, ale szukam czegoś na temat kultu robaków.

- Kultu robaków? Chodzi o człowieka czy zwierzę? - Bibliotekarz zmarszczył brwi.
- Słucham? - Crow robił wrażenie zdziwionego.

- Kult dżdżownicy - czy też człowieka nazwiskiem Worm*? (*worm to po angielsku 

robak)

- Człowieka-robaka?
- Robaka z dużej litery - Sedgewick wyszczerzył zęby w uśmiechu. - Był duńskim 

lekarzem, anatomem. Nazywał się Olaus Worm. Żył na początku szesnastego wieku, jeśli 
się nie mylę. Miał wielu zwolenników.

- Z każdym dniem coraz bardziej przypomina pan słownik! - zażartował Crow. Ale 

jego uśmiech szybko zniknął. - Olaus Worm, tak? Czy łacińska forma jego nazwiska to 

Olaus Wormius?

- Co, stary Wormius, który przetłumaczył grecki Necronomiconl Nie, to niemożliwe, 

bo to było w trzynastym wieku.

Crow westchnął i potarł czoło.

- Proszę pana - powiedział - zbił pan mnie z tropu. Nie, ja miałem na myśli kult 

zwierzęcia - dżdżownicy, jeśli pan woli - kult czerwia.

Teraz Sedgewick zmarszczył brwi.
- Czerwia! - powtórzył. - Ach, teraz mówisz o zupełnie innych robakach. Czerw to 

robak cmentarny. Jeżeli takiego właśnie robaka masz na myśli... zaglądałeś do Tajemnic 
Robaka?

Crow wydał stłumiony okrzyk zdumienia. Tajemnice Robaka! Widział egzemplarz tej 

książki w bibliotece Carstairsa, nawet miał ją w ręku. De Vermis Mysteriis Ludwiga 
Prinna!

Widząc jego spojrzenie, Sedgewick powiedział - Trafiłem?
- Prinn. - Poruszenie Crowa było wyraźne. - Był Flamandem, prawda?

- Tak jest! Czarownik, alchemik i nekromanta. Został spalony na stosie w Brukseli. 

Napisał tę książkę w więzieniu na krótko przed egzekucją, a rękopis znalazł się w 

Kolonii, gdzie został pośmiertnie opublikowany.

- Ma pan angielski egzemplarz? Sedgewick uśmiechnął się i potrząsnął głową. - 

Myślę, że istnieje taki egzemplarz - około 1820 roku niejaki Charles Leggett 
przetłumaczył tę książkę z niemieckiego gotyku - ale my go nie mamy. Jeśli chcesz, mogę 

ci pokazać egzemplarz niemiecki.

Crow pokręcił głową. - Nie, na samą myśl o tym dostaję bólu głowy. Moja znajomość 

gotyku jest o wiele za słaba. A po łacinie?

- Mamy tylko połowę tekstu. Kopia jest bardzo krucha. Można ją oglądać, ale nie 

można dotykać.

- Nie można dotykać? Proszę pana, ja chcę to pożyczyć!

- Nie ma mowy, stary. Straciłbym pracę.
- Więc niech będzie ten gotyk. - Crow był zrozpaczony. - Mogę się temu dokładnie 

przyjrzeć? Tutaj. Prywatnie.

Tamten zasznurował wargi i zastanawiał się przez chwilę, ale w końcu uśmiechnął 

się. - Tak przypuszczam. Przypuszczam też, że będzie ci potrzebne papier i pióro. Chodź.

W kilka minut później, siedząc przy stole w maleńkim pokoiku, Crow otworzył 

książkę - i od samego początku wiedział, że sobie nie da rady, że zadanie jest prawie 
beznadziejne. Niemniej jednak próbował, a kiedy w dwie godziny później Sedgewick 

zajrzał do środka, stwierdził, że Crow pracuje w skupieniu, studiując ozdobne, lecz 
trudne do zrozumienia strony. Słysząc kroki kustosza, Crow podniósł wzrok.

- To może być dokładnie to, czego szukam - powiedział. - Myślę, że to jest tutaj - w 

rozdziale zatytułowanym „Rytuały Saracenów".

- Ach, mroczne Rytuały Saracenów, co? - powiedział Sedgewick. - Dlaczego tego nie 

powiedziałeś? Mamy tłumaczenie tych rytuałów!

- Po angielsku? - Crow zerwał się na równe nogi. Sedgewick skinął głową.
- Obawiam się, że praca jest anonimowa - dzieło duchownego X i oczywiście nie 

mogę gwarantować jej wiarygodności - ale jeżeli chcesz...

- Jasne! - powiedział Crow. Twarz Sedgewicka spoważniała.

- Słuchaj, wkrótce zamykamy. Jeżeli to dla ciebie wydostanę - to znaczy, jeżeli 

pozwolę ci to wynieść - muszę mieć twoje słowo, że zachowasz jak największą 

ostrożność. Dopóki tu nie wróci... sam rozumiesz.

- Ma pan moje słowo - natychmiast odparł Crow.

W dziesięć minut później Sedgewick odprowadził go do wyjścia. Idąc, Crow zapytał - 

Jak pan myśli, skąd Prinn, pochodzący z Brukseli, wiedział tak wiele o uprawianiu 

czarnej magii przez arabskich nomadów?

Sedgewick otworzył swój encyklopedyczny umysł.

- Gdzieś o tym czytałem - powiedział. - Ten Prinn wiele podróżował i przez wiele lat 

żył w zakonie syryjskich czarowników, w Jebel el Ansariye. Tam się z tym zapoznał. 

Przebrani za żebraków albo świętych mężów, on i inni członkowie zakonu 
pielgrzymowali do najbardziej zakazanych miejsc na świecie, które jak mówiono 

sprzyjały studiowaniu demonologii. Pamiętam, że jedno takie zakazane miejsce uderzyło 
mnie jako szczególnie niezwykłe, ponieważ znajdowało się na brzegu Jeziora 

Galilejskiego! Stary Prinn mieszkał przez jakiś czas w jego ruinach. Faktycznie 
wspomina o tym gdzieś w swojej książce. - Sedgewick skrzywił się. - Jak się to miejsce 

nazywało...?

- Chorazin! - beznamiętnie powiedział Crow, czując jak zimne palce zaciskają mu się 

wokół serca.

- Tak jest - potwierdził tamten, obdarzając Crowa spojrzeniem pełnym uznania. - 

Wiesz, czasami myślę, że chcesz mnie wygryźć z posady! Pilnuj tej broszury jak oka w 
głowie, dobrze?

Tej nocy oraz przez całą sobotę i niedzielę Crow ślęczał nad „Rytuałami Saracenów", 

napisanych wczesno dziewiętnastowieczną angielszczyzną i chociaż przestudiował 
broszurę szczegółowo, spotkało go rozczarowanie. Faktycznie wydawało się, że więcej 

może się dowiedzieć z rozwlekłej przedmowy, niż z samego tekstu. Duchowny X 
(kimkolwiek był) najwyraźniej spędził dużo czasu nad dziełem Ludwiga Prinna, ale nie 

nad jego przekładem.

Przedmowa stanowiła rozprawę poświęconą pochodzeniu Prinna, jego trybowi życia, 

podróżom, źródłom i czarnoksięstwu - często odwołując się do innych rozdziałów De 
Vermis Mysteriis, traktujących o duchach, demonach Cyklu Cthulhu, wróżeniu, 

nekromancji, żywiołach i wampirach - ale kiedy dochodziło do przeniesienia na papier 

kilku bluźnierstw Prinna, nie wiedział, co począć.

Raz za razem wydawało się, że Crow jest na progu jakichś przerażających rewelacji, 

ale po chwili okazywało się, że X nie chce, czy nie potrafi ujawnić prawdziwego 
znaczenia słów Prinna. Za przykład może służyć następujący fragment zawierający 

ciekawy urywek z dzieła Al Azif Alhazreda, który z kolei odwołuje się do jeszcze starszej 
pracy Ibna Schacabao:

I wielka Mądrość spoczywała w Alhazredzie, który widział Dzieło Robaka i znał je dobrze. Jego Słowa 

były zawsze zagadkowe, ale nigdy bardziej, niż wtedy, gdy mówi o Krypcie Robaków-Czarowników z 
prastarego Irem i ich czarach: „Najniższe Pieczary" (powiada) „nie są dla Oczu, które widzą; bowiem ich 
Cuda są dziwne i przerażające. Przeklęta jest Ziemia, gdzie martwe Myśli odżywają w nowych i dziwnych 
ciałach i zły jest Umysł, który nie zamieszkuje Głowy. Mądrze powiedział Ibn Schacabao, że szczęśliwe jest 
Miasto, którego Czarownicy obrócili się w Proch. Bowiem od dawna wiadomo, że Dusza Diabła nie rodzi 
się z Kości, lecz żywi i napełnia prawdziwego Robaka, który drąży, aż z rozkładu zrodzi się straszliwe życie, 
a Padlinożercy Ziemi spuszczą na nią potworne plagi. Wielkie Dziury są potajemnie drążone tam, gdzie 
Ziemia ma swe pory, a Istoty, które powinny pełzać, nauczyły się chodzić..." W Syrii ja, Ludwig Prinn, 
widziałem na własne oczy, jak Czarownik bez Liczby przeniósł się do Osoby młodego człowieka, którego 
Liczbę był odgadł, gdy o oznaczonej Godzinie wymówił Słowa Robaka. To właśnie widziałem... (Nota 
wydawcy: Opis Prinna rozpuszczania się czarownika i jego wnikania w ciało gospodarza jest zbyt 
przerażający, aby go tutaj przytaczać - X)

Rozczarowanie Crowa podczas lektury podobnych fragmentów było ogromne, ale w 

końcu właśnie ten fragment dostarczył mu pierwszego, prawdziwego klucza do 

tajemnicy i motywów działania Carstairsa, chociaż w tym czasie, nawet gdyby odgadł 
całą prawdę, nie byłby w stanie w nią uwierzyć. Klucz leżał w aluzji do czarownika, który 

znał liczbę młodego człowieka - i kiedy Crow powtórnie przeczytał ten wiersz, myślą 
powrócił do pierwszego spotkania z Carstairsem, kiedy ten tak niespodziewanie zapytał 

go o datę urodzenia. Crow skłamał, postarzając się o cztery lata, co dało w wyniku 2 
grudnia 1912 roku. Teraz po raz pierwszy zastanowił się nad znaczeniem tej daty z 

numerologicznego punktu widzenia.

Zgodnie z systemem konwencjonalnym, data 2 grudnia 1912 roku prowadziła do 

następującego wyniku:

2+12+1+9+1+2 = 27

2 + 7 = 9

27 = 3 x 9

Dziewiątkę można było uważać albo za Liczbę Śmierci albo też za liczbę oznaczającą 

wielkie duchowe i intelektualne osiągnięcie. I oczywiście wynik byłby dodatkowo 
potwierdzony przez fakt, że imię i nazwisko Crowa liczyło dziewięć liter - gdyby to była 

jego prawdziwa data urodzenia. Ale tak nie było.

Używając odmiennego systemu, liczby fikcyjnej daty urodzenia dałyby taki oto 

wynik:

2+1+2+1+9+1+2 = 18

1+8 = 9

18 = 3 x 6

Potrójna szóstka! Liczba Bestii z Apokalipsy! Crowowi nagle zakręciło się w głowie. 

Niewyraźnie, gdzieś w zapomnianych zakamarkach pamięci, rozbrzmiewał echem głos, 

który mówił, „Jego liczby są naprawdę sprzyjające... sprzyjające... sprzyjające..." A 
kiedy starał się powstrzymać ten głos, ten uwolnił się, mówiąc, „Me warto... To zupełnie 

nieważne... nieważne... nieważne..."

Otrząsnął się, upuścił pióro - po czym chwycił je znowu. Rozejrzał się po dobrze 

znanym pokoju, jak człowiek, który nagle ocknął się ze złego snu. - To jest ważne! - 
krzyknął. - Cholernie ważne!

Ale oczywiście nikt go nie usłyszał.

Później, wzmocniony kawą i zdecydowany, aby kontynuować, w celu ustalenia swej 

liczby, użył systemu hebrajskiego, w którym literom alfabetu są przypisane liczby, a 

suma imienia i nazwiska jest równa liczbie danej osoby. Ponieważ w tym systemie nie 
ma cyfry 9, mógł oczekiwać innego wyniku. Ale wynik był następujący:

1

2

3

4

5

6

7

8

A

B

C

D

E

U

O

F

I

K

G

M

H

V

Z

P

Q

R

L

T

N

W

J

S

X

Y

Imię i nazwisko Tytus* (*  w oryginale angielskim Titus) Crow oznaczało: T4, II, T4, 

U6, S3, C3, R2, 07, W6. Po zsumowaniu: 4+1+4 + 6 + 3 + 3 + 2 + 7 + 6 = 36.A3 + 6 = 9. 
Albo 36 = 2 * 18. Podwójna liczba Bestii!

Sprzyjające liczby? W taki sposób? Sprzyjające komu? Z pewnością nie jemu! 

Carstairsowi?

Powoli, ostrożnie, Tytus Crow odłożył pióro...

VII

Carstairsowi, który czekał w cieniu drzwi, wydawało się, że Crow wyjątkowo długo 

ustawia samochód w garażu, a kiedy wyszedł na zewnątrz, było w nim coś, co w innych 

okolicznościach mogłoby wzbudzić niepokój. Ubranie w nieładzie, sylwetka wykazująca 
oznaki zmęczenia, zwieszona głowa i zaczerwienione oczy. Jednakże Carstairsa w ogóle 

to nie zaniepokoiło, bo czegoś takiego właśnie oczekiwał.

Jeśli zaś chodzi o Crowa, wbrew wyglądowi zewnętrznemu, był czujny jak nigdy! 

Zaczerwienienie oczu było spowodowane intensywnym wcieraniem wywołującej lekkie 
podrażnienie, lecz nieszkodliwej maści, a ogólnie rozmamłany wygląd był, rzecz jasna, 

celowy. Krótko mówiąc, odgrywał taką rolę, a był całkiem dobrym aktorem.

- Panie Crow - powiedział Carstairs, kiedy Crow wszedł do środka - cieszę się, że pan 

wrócił. - Crow wyczuł w jego głosie niekłamaną ulgę. Tak, cieszył się, że ma go z 
powrotem. - Jadł pan śniadanie?

- Tak, dziękuję, jadłem po drodze. - Głos Crowa był pełen napięcia, zachrypnięty, ale i 

to było udawane.

Carstairs uśmiechnął się i ruszył do biblioteki. W drzwiach powiedział - Ach, te 

długie weekendy! Są strasznie wyczerpujące, prawda? Nie wątpię, że ta chwila 

wytchnienia przydała się panu.

Kiedy Crow wszedł do biblioteki, Carstairs został na korytarzu. - Zajrzę do pana 

później - powiedział - i wtedy może mi pan powie coś niecoś na temat systemu, który 
pan opracował, a także na temat postępów pańskiej pracy. Tymczasem... - I cicho 

zamknął za sobą drzwi.

Młody człowiek natychmiast wyprostował się. Zbliżył się do stołu i uśmiechnął się 

sardonicznie na widok butelki wina z częściowo wyciągniętym korkiem, napełnił 
kieliszek, wziął butelkę i podszedł do zakratowanego okna, po czym otworzył je, wystawił 

szyjkę butelki na zewnątrz i wylał jej obrzydliwą zawartość do ogrodu. Pustą butelkę 

zaniósł do wnęki, żeby jej nie było widać.

Następnie, usiadłszy do pracy, zmusił się do skupienia się na zadaniu, jakie miał do 

wykonania - skatalogowaniu książek Carstairsa, jakby to był prawdziwy powód jego 
obecności w tym miejscu - i pracował bez przerwy przez cały ranek. Około południa, 

kiedy był pewien, że zrobił na tyle dużo, aby zaspokoić ciekawość swego pracodawcy, 
gdyby to było konieczne, zrobił sobie kawę. Później coś zje, ale dopiero gdzieś za 

godzinę.

Ranek nie był łatwy. Wzrok stale mu wędrował do półki, gdzie, jak wiedział, stał 

egzemplarz książki Prinna, który czekał aż będzie mógł go otworzyć. Ale nie odważył się 
tego uczynić, ponieważ istniała możliwość, że Carstairs może go na tym przyłapać. Musi 

być ostrożny, aby nie wzbudzić podejrzeń okultysty. Poza tym pod ręką stał kieliszek 
czerwonego wina i Crow zdał sobie sprawę, że odczuwa silną pokusę. Ale usuwając 

objawy jego przypuszczalnego uzależnienia, Harry Townley wykonał kawał dobrej 
roboty, hamując także jego pociąg do niebezpiecznego wina. Tak więc Crow podejrzewał, 

że to jego perwersyjna natura jest źródłem tej pokusy, jak gdyby w pogardzie dla prób 
Carstairsa zniewolenia jego zmysłów.

I kieliszek wciąż tam stał nietknięty, kiedy w pół godziny później Carstairs delikatnie 

zapukał i wkroczył do pokoju. Kiedy tylko znalazł się w środku, podszedł do okien i 

zaciągnął rolety i dopiero wtedy zbliżył się do stołu i wziął do ręki notatki Crowa. Nic nie 
mówiąc, studiował je przez chwilę i Crow zauważył, że jest lekko zaskoczony. Nie 

spodziewał się, że Crow będzie sobie radził tak dobrze, to było oczywiste. Doskonale, w 
przyszłości nie będzie się tak przykładał. Nie robiło to w istocie wielkiej różnicy, bo teraz 

był już pewien, że jego „praca" ma drugorzędne znaczenie, wobec prawdziwego powodu, 
dla którego Carstairs go tutaj zatrudnił. Gdyby tylko zdołał odkryć, jaki jest ten 

prawdziwy powód...

- Jestem bardzo zadowolony, panie Crow - po chwili powiedział Carstairs. - 

Niezwykle zadowolony. Nawet w niesprzyjających warunkach pracuje pan zdumiewająco 
dobrze.

- W niesprzyjających warunkach?
- Och, niech pan da spokój! Jest tutaj ciemno, ponuro, jest pan sam i brakuje 

normalnych wygód. To chyba niesprzyjające warunki, nie?

- Lepiej pracuję, kiedy jestem sam - odparł Crow. - A oczy już mi się chyba 

przyzwyczaiły do słabego światła.

Tymczasem Carstairs zauważył kieliszek z winem i rozglądając się po pokoju jakby od 

niechcenia, szukał wzrokiem butelki. Nie wydawał się niezadowolony z faktu, że Crow 
ma taką mocną głowę.

- Och... - wymamrotał Crow. - Pańskie wino. Obawiam się, że...
- Nie, proszę nie przepraszać, młody człowieku - Carstairs uniósł dłoń. - Mam w 

zapasie jeszcze dużo tego wina. Faktycznie cieszę się, że tak panu smakuje. To może 
nieco rekompensuje dosyć spartańskie warunki, które - jestem tego pewien - bardzo się 

różnią od trybu życia, do jakiego pan przywykł. No, to zostawiam pana. Będę tutaj przez 
resztę dnia - mam coś do roboty - ale jutro prawdopodobnie wyjadę. Więc zapewne 

spotkamy się we środę rano. - Po czym opuścił bibliotekę.

Ciesząc się, że już nic mu nie będzie przeszkadzać, nie zadając sobie trudu, żeby 

podnieść rolety, Crow zdjął z półki De Vermis Mysteriis i od razu przeraził się, kiedy 
zobaczył czarną skórzaną oprawę niemieckiego wydania, tego samego, które studiował w 

British Museum. Jednak jego konsternacja ustąpiła miejsca radości, kiedy odwróciwszy 
ciężką okładkę, znalazł wklejoną wewnątrz stosunkowo świeżą pracę, na której stronie 

tytułowej przeczytał:

TAJEMNICE ROBAKA

czyli

PEŁNY TEKST KSIĄŻKI

w szesnastu rozdziałach

z licznymi drzeworytami

stanowiącej

ORYGINALNE DZIEŁO

LUDWIGA PRINNA

przełożone

przez Charlesa Leggetta

wraz z jego komentarzami

Jest to egzemplarz numer siedem

ograniczonego nakładu

LONDYN, 1821

Crow natychmiast zabrał książkę do swojej wnęki i ukrył ją pod poduszką. Miała tam 

leżeć do wieczora. Następnie rozpakował przywiezione rzeczy, schował broń Townleya 
pod materacem, w nogach łóżka. W końcu, zdziwiony, że czuje głód, postanowił zjeść 

lunch.

Ale kiedy zaciągnął kotarę, dzielącą wnękę od biblioteki i przemierzał pokój, kierując 

się do drzwi jego spojrzenie przyciągnął jakiś ruch. Był to obrzydliwy, biały kształt, 
wijący sio na dywanie, w miejscu, w którym przedtem stał Carstairs. Zaniósł go do okna, 

ale w momencie, gdy chciał go cisnąć do ogrodu, zauważył drugiego robaka pełznącego 
po boazerii. Ogarnęło go obrzydzenie. Było tu o dwa robaki za dużo!

Wyrzucił j e przez okno, a potem poszedł prosto do pracowni Carstairsa. Kiedy 

zapukał, usłyszał wewnątrz jakiś ruch i w końcu głos okultysty.

- Proszę wejść, panie Crow.
To go zaskoczyło, bo dotąd pokój ten był dla niego miejscem zakazanym. Pomimo to 

otworzył drzwi i wszedł do środka. Wewnątrz panował mrok, wszędzie czaiły się cienie, a 
największym z nich była ciemna postać siedząca przy wielkim biurku. Ciężka kotara 

zasłaniała pojedyncze okno i jedynym źródłem światła była lampa na biurku, która 
oświetlała jego powierzchnię słabym, żółtym blaskiem. Tutaj, w tym pokoju, 

wypełniający dom zapach stęchlizny, przywodzący na myśl kostnicę, był zupełnie 
nieznośny.

- Dałem odpocząć moim oczom, panie Crow - zadudnił grobowy głos Carstairsa. - 

Moje stare ciało domaga się odpoczynku. Ach, jak to dobrze być młodym! Czy coś się 

stało?

- Tak - powiedział Crow stanowczym głosem - Dziwna i paskudna rzecz. Pomyślałem, 

że powinienem pana o tym poinformować.

- Dziwna rzecz? Paskudna? O czym pan mówi? - Carstairs wyprostował się za 

biurkiem.

Crow nie widział jego twarzy, która pozostawała w cieniu, ale zobaczył, że okultysta 

gwałtownie się poruszył, kiedy powiedział - Robaki! I to dużo. Znajduję je wszędzie w 
tym domu.

Siedząca postać zadrżała, uniosła się w fotelu i usiadła z powrotem. - Robaki? - W 

jego głosie można było wyczuć źle udawane zaskoczenie, po którym zapadło milczenie i 

Crow pomyślał, że tamten szuka odpowiedzi. Postanowił go przynaglić.

- Naprawdę myślę, że powinien pan się tym zająć. Najwyraźniej niszczą ten dom.

Teraz Carstairs z powrotem usiadł wygodnie i jakby odprężył się. Zaśmiał się 

gardłowym śmiechem i powiedział - Och, nie, panie Crow - one nie należą do gatunku, 
który żeruje w drewnie. Sądzę, że wolą coś bardziej pożywnego. Tak, też je widziałem. To 

czerwie!

- Czerwie? - Crow nie potrafił ukryć obrzydzenia, które zabrzmiało w jego głosie, choć 

spodziewał się takiej odpowiedzi. - Ale... czy jest tutaj jakiś trup?

- Był - odparł Carstairs. - Wkrótce po pańskim przybyciu znalazłem w piwnicy 

rozkładające się zwłoki królika. Biedne stworzenie zostało potrącone na drodze i ukryło 
się w mojej piwnicy, żeby tam umrzeć. W jego szczątkach aż się roiło od czerwi. 

Pozbyłem się padliny i rozłożyłem trutki, żeby zniszczyć te czerwie. Dlatego nie 
pozwoliłem panu wchodzić do piwnicy; te wyziewy są szkodliwe.

- Rozumiem...
- A jeśli chodzi o te parę czerwi, które pan widział, bez wątpienia kilku z nich udało 

się uciec i różnymi szczelinami przedostały się do wnętrza domu. Jednak tutaj niczego 
nie znajdą więc wkrótce przestaną nas nękać.

Crow kiwnął głową.
- Więc proszę się nie martwić. Nie ma czym. 

I na tym się skończyło.

Crow nic nie zjadł. Czując mdłości, wyszedł do ogrodu, żeby odetchnąć świeżym 

powietrzem. Ale teraz nawet tam powietrze wydawało się skażone. Miał wrażenie, że 

dom otacza ze wszystkich stron ponura atmosfera i że z każdą minutą ciemność 
gęstnieje, a powietrze jest ciężkie od trujących wyziewów.

Jakiś szósty zmysł mówił Crowowi, że znalazł się w sieci niewyobrażalnego zła i że 

wielki, rozdęty pająk czeka w ukryciu, aż nadejdzie właściwy czas - albo aż uczyni jeden 

fałszywy krok. Ogarnęło go przemożne pragnienie, aby znaleźć się jak najdalej stąd, aby 
czym prędzej opuścić to miejsce, ale w jego naturze było coś takiego, co nie pozwalało 

mu się poddać. Los rozdał dziwne karty i w tej chwili Carstairs wydawał się mieć więcej 
asów, a Tytus Crow dysponował tylko jedną kartą atutową.

Nawet teraz nie zdawał sobie sprawy, jak wiele zależy od tej karty, ale był pewien, że 

bardzo niedługo się dowie.

VIII

Tego popołudnia Crow niewiele pracował, natomiast wskutek rosnącego poczucia 

zagrożenia - jakby obserwujących go nieustannie niewidzialnych oczu - przeszukiwał 
bibliotekę od ściany do ściany i każdy cal dywanu, boazerii, zasłon i wnęki, a zwłaszcza 

swego łóżka. Wszędzie szukał czerwi. Ani na moment nie uwierzył wyjaśnieniom 
Carstairsa dotyczącym obecności czerwi, choć logika mówiła mu, że to zupełnie 

prawdopodobne. Ale mimo bardzo gruntownych poszukiwań, które zabrały mu sporo 
czasu, nie znalazł nic.

Tej nocy, siedząc we wnęce za zaciągniętą kotarą wyjął De Vermis Mysteriis i 

otworzył na „Rytuałach Saracenów", ale przekonał się, że brakuje większej części 

rozdziału, a strony zostały starannie wycięte nożem ostrym jak brzytwa. Jednak 
początek rozdziału się zachował, podobnie jak fragment jego środkowej części. Czytając 

to, co pozostało, Crow znalazł trzy miejsca, które wydały mu się szczególnie interesujące. 
Jeden z tych fragmentów dotyczył numerologii, na której się znał i wiedzy tajemnej, tak 

napisany, że musiał być zrozumiały dla każdego.

Imiona Człowieka oraz jego Liczba są bardzo ważne. Znając Pierwsze, Czarownik wie coś o Człowieku; 

znając Drugie, zna jego Przeszłość, Teraźniejszość i Przyszłość i może kontrolować tę ostatnią za pomocą 
swych Czarów, aż do jego Śmierci i jeszcze dalej!

Kolejny fragment stanowił ostrzeżenie przeciwko czarnoksięskiej szczodrości.

Nigdy nie przyjmuj Daru od Nekromanty, ani żadnego Czarownika czy jego Sługi. Kradnij to, co 

można ukraść, kupuj to, co można kupić, zdobywaj, jeżeli to możliwe i musisz to mieć - ale nie przyjmuj, 
ani jako Daru, ani jako Spadku...

Oba te fragmenty wydawały się mieć związek z jego stosunkami z Carstairsem, ale 

ostatni fragment zainteresował go i zaniepokoił najbardziej, bo dostrzegł w nim jeszcze 

większe i znacznie bardziej złowieszcze podobieństwo.

Czarownik nie poda Przyjacielskiej Ręki komuś, kogo zamierza posiąść. Kiedy Czarownik-Robak 

odmawia podania Ręki, jest to szczególnie zły Omen. A jeśli raz odmówiwszy, podaje ją, wtedy jest jeszcze 
gorzej!

W końcu, znużony i zaniepokojony, ale zdecydowany na zbadanie problemu aż do 

jego źródeł, Crow poszedł spać. Leżał w ciemności i przewracał się z boku na bok przez 

długi czas, zanim w końcu zapadł w sen. Tego dnia po raz pierwszy poczuł potrzebę, żeby 

zamknąć na klucz drzwi biblioteki.

We wtorek rano Crowa obudził hałas silnika samochodu. Zerknąwszy przez 

półprzymknięte okno, zobaczył, jak Carstairs wychodzi z domu i wsiada do samochodu, 

który czekał na krętym podjeździe. Jak tylko samochód ruszył uwożąc okultystę, Crow 
szybko się ubrał i skierował się do drzwi do piwnicy w ciemnym korytarzu. Drzwi były 

zamknięte, tak jak się tego spodziewał.

Doskonale, może istniała inna droga. Carstairs mówił, że ukrył się tam królik, ale 

nawet jeśli to nie była prawda, jednak sugerowałoby to, że jakieś wejście mogło istnieć 
gdzieś na terenie domu. Poszedłszy do ogrodu, Crow najpierw upewnił się, że jest sam, 

po czym ruszył wzdłuż ściany domu, aż z tyłu natknął się na zarośnięte stopnie 
prowadzące w dół, na podest schodów wiodących do piwnicy. Drzwi były zabite deskami 

i jedno spojrzenie wystarczyło, aby dojść do wniosku, że wejście do piwnicy tą drogą 
wymagałoby wiele pracy. Nie dałoby się także zamaskować próby takiego wejścia. Z 

jednej strony drzwi, znajdowało się okno kompletnie nieprzejrzyste z powodu grubej 
warstwy brudu. Nie było zabite deskami, ale kolejne warstwy starej farby skleiły na 

amen jego ramę z framugą. Używając scyzoryka, Crow pracował przez chwilę, próbując 
wydłubać farbę z miejsca, gdzie się ze sobą stykały, ale odniósłszy wrażenie, że usłyszał 

jakiś niezwykły dźwięk, przestał i pośpiesznie wrócił do ogrodu. Nikogo tam nie było, ale 
zdenerwowanie nie pozwoliło mu powrócić do przerwanej pracy. To będzie jeszcze 

musiało poczekać.

Wrócił do środka, umył się, ogolił i zjadł śniadanie (chociaż nie miał specjalnego 

apetytu) i w końcu wszedł na górę, żeby zlustrować okolicę przez mętne okna. Nie 
widząc nic nadzwyczajnego, wrócił na parter i jeszcze raz poszedł korytarzem w stronę 

pracowni Carstairsa. Te drzwi także były zamknięte na klucz. Wprawiło go to w rosnącą 
frustrację. Poza tym podejrzewał, że brakuje mu wzmacniającego - albo znieczulającego 

- działania wina. A Carstairs nie zapomniał o postawieniu na stole nowej butelki.

Obawiając się, że jego wola może osłabnąć, chwyciwszy butelkę, wrócił do kuchni. 

Dopiero, gdy wylał jej zawartość do zlewu co do kropli, odprężył się i wtedy zdał sobie 
sprawę, jak bardzo jest zmęczony. Nie spał najlepiej, miał stargane nerwy; jeśli będzie 

działał w ten sposób, nie starczy mu siły, żeby rozwikłać tę tajemnicę, nie mówiąc o 
dotrwaniu do końca.

W południe, kiedy miał właśnie przygotować sobie lekki posiłek, znalazł jeszcze 

jednego czerwia - tym razem w samej kuchni. To wystarczyło. Nie był w stanie tam jeść. 
Nie teraz.

Wyszedł z domu, pojechał do Haslemere i zjadł obiad w hotelu, wypił sporo brandy i 

powrócił do The Barrows nieźle wstawiony. Odsypiał to przez pozostałą część dnia - a 

potem przeklinał sam siebie za takie marnowanie czasu - i obudził się późnym 
wieczorem z dokuczliwym kacem.

Postanowił jak najlepiej wypocząć, przygotował sobie dzbanek kawy i w końcu udał 

się na spoczynek. Kawa nie pozwalała mu zasnąć; znów zamknął na klucz drzwi 

biblioteki.

Środa minęła szybko i Crow widział Carstairsa tylko dwa razy. Trochę „popracował", 

ale przede wszystkim szperał na półkach, szukając książek, które mogłyby rzucić jakieś 

światło na zamiary jego pracodawcy. Nie znalazł niczego, ale jego fascynacja tymi 
starymi książkami była tak wielka - sama przyjemność trzymania ich w ręku - że wkrótce 

jego nastrój znacznie się poprawił i niemal wróciła poprzednia witalność. Przez cały 
dzień udawał, że jego uzależnienie od Carstairsowego wina wciąż rośnie i nadal mówił 

zachrypłym głosem i nacierał oczy maścią podrażniającą.

We czwartek Carstairs znowu wyjechał, ale tym razem zapomniał zamknąć drzwi 

pracowni. W tym czasie Crow już niemal doszedł do siebie i całkowicie panował nad 
nerwami, gdy wchodził do tego zakazanego pokoju. Widząc staromodny telefon 

Carstairsa, stojący na stoliku koło biurka, postanowił nawiązać kontakt ze światem 
zewnętrznym.

Szybko wykręcił numer Taylora Ainswortha w Londynie. Ainsworth podniósł 

słuchawkę, a Crow powiedział - Taylor, tu Tytus. Udało ci się coś znaleźć w tym winie?

- Och! - powiedział tamten; jego głos przerywały trzaski. - Więc nie mogłeś się 

doczekać weekendu, co? No więc, to wino to jest coś osobliwego. Jest w nim kilka 

naprawdę dziwnych składników. Nie wiem, czym są ani na czym polega ich działanie, ale 
działają to pewne! Działają na istoty ludzkie tak, jak anyżek na psy! Cholernie 

uzależniające!

- Trujące?

- Co? O mój Boże, nie! Nie sądzę, w każdym razie nie w małych dawkach. Gdyby były, 

nie rozmawiałbyś teraz ze mną! Słuchaj, Tytusie, dobrze zapłacę, jeśli...

- Nie ma mowy! - burknął Crow, po czym mówił już łagodniej. - Słuchaj, Taylor, masz 

cholerne szczęście, że nie masz więcej tego towaru, wierz mi. Sądzę, że przepis pochodzi 
z najczarniejszych dni historii Człowieka - i jestem zupełnie pewien, że gdybyś znał te 

tajemnicze składniki, stwierdziłbyś, że są koszmarne! W każdym razie dziękuję za to, co 
zrobiłeś. - I mimo protestów tamtego, odwiesił słuchawkę.

Kiedy Crow rozglądał się ponownie po tym mrocznym i cuchnącym pokoju, jego 

wzrok padł na biurkowy kalendarz. Każdy dzień, w tym i dzisiejszy, był przekreślony 

grubą czarną linią. Jednak pierwszy dzień lutego, czyli wigilia święta Matki Boskiej 
Gromnicznej, otaczało podwójne kółko.

Wigilia święta Matki Boskiej Gromnicznej, za osiem dni... Crow zmarszczył brwi. 

Było coś, co powinien pamiętać w związku z tą datą coś niezwiązanego z religią. Mgliste 

wspomnienia budziły się niemrawo. Wigilia święta Matki Boskiej Gromnicznej, 
ustalona data.

Crow gwałtownie podskoczył. Ustalona data? Ustalona dla czego? Skąd się pojawiła 

ta myśl? Ale myśl umknęła, zapadła w głąb jego podświadomości.

Spróbował otworzyć szuflady biurka. Wszystkie były zamknięte i nigdzie nie było 

widać klucza. Nagle Crowa ogarnęło uczucie, że ktoś na niego patrzy! Obrócił się z 

gwałtownie bijącym sercem - i stanął twarzą w twarz z portretem Carstairsa, wiszącym 
na ścianie razem z pozostałymi obrazami. W mroku tego przytłaczającego swoją 

atmosferą pokoju oczy portretu wydawały się wpatrywać w niego przenikliwie...

Pozostała część dnia minęła spokojnie i dosyć szybko. Crow jeszcze raz poszedł do 

piwnicznego okna na tyłach domu i znów trochę popracował scyzorykiem, zeskrobując 
grube warstwy starej farby, ale to niewiele dało. Przez resztę czasu odpoczywał, 

poświęcił godzinę czy coś koło tego książkom Carstairsa, wykonując powierzone sobie 
„zadanie" i to było wszystko.

Około 16:30 usłyszał odgłos podjeżdżającego samochodu i podszedłszy do częściowo 

zasłoniętych okien, zobaczył idącego podjazdem Carstairsa, a w oddali niknący za 

zakrętem samochód. Szybko potarłszy oczy i usiadłszy za stołem, przybrał pozę pełną 
udręki. Carstairs od razu poszedł do biblioteki, zapukał i wszedł do środka.

- O, pan Crow. Jak widzę, pogrążony w pracy, jak zwykle.
- Niezupełnie - odparł Crow zachrypłym głosem, zerkając znad notesu. - Jakoś 

brakuje mi energii. A może trochę się wypaliłem. Ale to minie.

Carstairs był jowialny. - Och, jestem pewien, że tak. Chodźmy coś zjeść, panie Crow. 

Mam apetyt. Przyłączy się pan? - Nie widząc możliwości wykręcenia się, Crow poszedł za 

Carstairsem do jadalni. Jednak kiedy się tam znalazł, przypomniał sobie czerwia, 

którego znalazł w kuchni i nie był w stanie nawet myśleć o jedzeniu.

- Naprawdę nie jestem głodny - wymamrotał.

- Tak? - Carstairs uniósł brwi. - Więc i ja zjem później. Ale jestem pewien, że nie 

odmówi pan paru kieliszków wina, prawda?

Crow już miał odmówić, gdy przypomniał sobie, że nie może tego uczynić. Nie 

powinien być w stanie odmówić! Carstairs przyniósł ze spiżarni butelkę, odkorkował i 

napełnił dwa kieliszki. - Pańskie zdrowie, panie Crow - powiedział. - Nie - nasze!

Nie widząc wyjścia, Crow musiał podnieść kieliszek i wypić...

IX

Ale Carstairs na tym nie poprzestał. Po pierwszym kieliszku przyszedł drugi, potem 

trzeci i w końcu Crowowi zakręciło się w głowie. Dopiero wtedy przeprosił, ale Carstairs 
wcisnął mu w dłoń butelkę z resztą wina, łagodnie namawiając, aby wziął ją ze sobą i 

jeszcze się trochę napił przed udaniem się na spoczynek.

Crow nie zrobił tego, tylko wylał wino do ogrodu, po czym zataczając się, poszedł do 

łazienki, gdzie szybko wypił tyle wody, żeby dostać gwałtownych mdłości. Następnie, 
starając się zachowywać jak najciszej, chwiejnym krokiem wrócił do biblioteki i zamknął 

ją na klucz.

Nie sądził, aby w jego żołądku pozostało dużo wina - ani cokolwiek innego - ale jego 

własnym lekarstwem na wszelkie tego rodzaju wybryki zawsze była kawa. Zrobił sobie i 
wypił pełny dzbanek kawy, po czym wrócił do łazienki i wykąpał się, na koniec polewając 

się obficie zimną wodą. Dopiero wtedy nabrał pewności, że uczynił wszystko, co mógł, 
aby zneutralizować efekty Carstairsowego wina.

Jednak wszystko to bardzo go wyczerpało, tak że o ósmej wieczorem znów poczuł się 

zmęczony i ospały. Postanowił wcześnie pójść spać i udał się do swojej wnęki z De 

Yermis Mysteriis. Po dwudziestu minutach głowa zaczęła mu się kiwać i poczuł się 
otępiały. Resztki wina jednak zaczęły działać i teraz jego jedyną nadzieją było, że podczas 

snu wszystko zniknie z jego organizmu.

Oszołomiony odłożył ciężką książkę na półkę, chwiejnym krokiem poszedł do łóżka i 

zwalił się na nie bez czucia. I tak zasnął i spał przez następne cztery godziny.

Crow budził się powoli, stopniowo uświadamiając sobie, że ktoś do niego mówi i 

równocześnie zdając sobie sprawę z dziwnego uczucia zimna. Następnie przypomniał 
sobie, co się zdarzyło przedtem i jego umysł zaczął pracować nieco szybciej. W ciemności 

panującej we wnęce otworzył oczy, wpatrzył się w mrok i dostrzegł dwie niewyraźne 
postacie, stojące po jednej stronie łóżka. Jakiś instynkt powiedział mu, że po drugiej 

stronie także stoją jakieś postacie i tylko najwyższym wysiłkiem woli zdołał się 
powstrzymać, aby nie skoczyć na równe nogi.

Głos odezwał się znowu, głos Carstairsa, ale tym razem nie mówił do niego, lecz do 

tych, którzy stali wokół łóżka. - Bałem się, że wpływ wina słabnie, ale najwyraźniej byłem 

w błędzie. No, moi przyjaciele, jesteście tutaj, aby być świadkami demonstracji mojego 
panowania nad umysłem i ciałem Tytusa Crowa. Oczywiście w ten weekend nie będzie 

mógł stąd wyjechać, bo czas jest już bliski. Nie darowałbym sobie, gdyby coś mu się 
przytrafiło.

- My także, panie - powiedział głos, który Crow rozpoznał. - Bo...
- Bo wówczas musiałbym dokonać następnego wyboru, co, Durrell? W istocie wiem, 

dlaczego nie chcesz, żeby coś poszło nie tak. Ale ty tylko przypuszczasz, Durrell! Ty nie 
jesteś odpowiednim gospodarzem.

- Panie, ja tylko... - zaczął protestować tamten.
- Bądź cicho! - warknął Carstairs. - I patrz. - Teraz jego słowa znów były skierowane 

do Crowa, a jego głos nagle stał się głęboki i dźwięczny.

- Tytusie Crow, ty śnisz, tylko śnisz. Nie masz się czego bać. To tylko sen. Obróć się 

na plecy, Tytusie Crow.

Crow, teraz już całkiem rozbudzony - umysł miał jasny i zdawał sobie sprawę, że 

kontrhipnotyczne zabiegi Harry'ego Townley'a działają doskonale - zmusił się do 
powolnego poruszenia się. Z półprzymkniętymi oczami obrócił się, odprężył i położył 

głowę na poduszce.

- Dobrze! - powiedział Carstairs. - Doskonale. A teraz śpij, Tytusie Crow, śpij i śnij.

Odezwał się Garbett - Najwyraźniej wszystko gra, panie.
- Tak, wszystko gra. Jego Liczba została potwierdzona i w miarę upływu czasu jest 

coraz bardziej pod moim wpływem. Teraz zobaczymy, czy uda nam się wywołać coś 
więcej niż sam ruch. Przekonajmy się, czy możemy sprawić, aby coś powiedział. Panie 

Crow, czy pan mnie słyszy?

Crow otworzył spieczone usta i wybełkotał - Tak, słyszę.

- Dobrze! Teraz chcę, abyś coś zapamiętał. Jutro do mnie przyjdziesz i powiesz mi, że 

podczas tego weekendu postanowiłeś zostać w The Barrows. Rozumiesz?

Crow skinął głową.

- Chcesz zostać, prawda? Znów skinął głową.
- Powiedz, że tego pragniesz.

- Chcę tu zostać - wymamrotał Crow - podczas weekendu.
- Świetnie! - powiedział Carstairs. - Będzie tu na ciebie czekało mnóstwo wina, 

Tytusie Crow, aby złagodzić ból gardła i pieczenie oczu.

Crow leżał nieruchomo, starając się głęboko oddychać.

- A teraz chcę, żebyś wstał, odwinął przykrycie i położył się do łóżka - powiedział 

Carstairs. - Nocne powietrze jest zimne i nie chcemy, żebyś się przeziębił.

Crow pokręcił głową niepewnie wstał, odwinął koc i znów się położył.
- Całkowicie pod twoją kontrolą! - zachichotał Garbett, zacierając ręce. - Panie, jesteś 

niezwykły!

- Jestem, jak to określiłeś, niezwykły, od prawie trzystu pięćdziesięciu lat - 

odpowiedział Carstairs z nutką dumy. - Studiuj moje prace, przyjacielu Garbett, a 
pewnego dnia i ty także będziesz mógł dostąpić zaszczytu zostania Kapłanem Robaka!

Słysząc te nieoczekiwane słowa, Crow odruchowo podskoczył - ale chwilę wcześniej 

zrobił to także Durrell, więc ruch Crowa pozostał niezauważony. Kiedy leżący poczuł, że 

Durrell podskakuje jak szalony, usłyszał jego słowa - Fu! Na podłodze! Jednego 
nadepnąłem! Czerwie!

- Ty głupcze! - warknął Carstairs. - Idioto! - I zwracając się do pozostałych - 

Zabierzcie go stąd. A potem wróćcie i pomóżcie mi je pozbierać.

Następnie dały się słyszeć pośpieszne ruchy i szamotanina gdzieś na podłodze, ale w 

końcu Crow został sam z Carstairsem i wtedy okultysta wypowiedział to dziwne 

ostrzeżenie, które Crow słyszał już przedtem.

- To był tylko sen, panie Crow. Tylko sen. Nie będzie pan niczego pamiętał, 

absolutnie niczego. Ale jutro przyjdzie pan do mnie i powie, że zamierza spędzić ten 
weekend tutaj, prawda? Oczywiście, że tak!

Po czym wyszedł, cicho opuszczając wnękę, jak jakiś duch i zniknął w mrokach 

starego domu. Ale tym razem Crow był całkiem rozbudzony, oblewał go zimny pot 

przerażenia, bo nie miał wątpliwości, że była to kolejna próba Carstairsa 
podporządkowania go swojej woli - która w niezbyt odległej przeszłości z pewnością 

odniosłaby sukces!

Wpatrzony w ciemność, Crow czekał, aż usłyszał odgłos uruchamianych silników i 

odjeżdżających sprzed domu samochodów - odczekał jeszcze chwilę, aż w domu 
zapanuje cisza - i dopiero, gdy daleki kościelny zegar wybił pierwszą wstał z łóżka i 

zapalił światło, drżąc na całym ciele. Następnie zabrał się do sprawdzania podłogi we 
wnęce i w bibliotece, zdjął i sprawdził pościel, sztuka po sztuce, aż zyskał pewność, że nic 

nie pełza w miejscu, które błędnie uważał za własne i bezpieczne. Bo drzwi biblioteki 
wciąż były zamknięte, co oznaczało, że albo Carstairs miał drugi klucz, albo też...

Wsunąwszy do kieszeni szlafroka rewolwer Harry'ego Townley’a, jeszcze raz 

sprawdził bibliotekę i tym razem zauważył coś, co sprawiło, że włosy zjeżyły mu się na 

karku. W środkowej części ciężkich półek, przylegających do ściany, musiała być 
zamocowana ukryta oś, na której półki te mogły się obracać. Kilka książek, które 

zostawił na dywanie, zostały przesunięte, tworząc łuk i teraz, przyjrzawszy się dokładnie, 
Crow dostrzegł małą szczelinę między dolną częścią półek a podłogą.

Nie bez trudu Crow odkrył, jak to działa i obrócił półki, odsłaniając wiodące w głąb 

kręcone schody, które stromo schodziły w dół i ginęły w mroku. W końcu odkrył drogę 

do piwnicy, ale teraz po prostu zamknął to ukryte wejście i zaparzył sobie wielki dzbanek 
kawy, który wypił do dna, po czym zaparzył następny.

I pozostałą część nocy przesiedział, popijając kawę, od czasu do czasu wstrząsany 

dreszczami i obiecał sobie, że niech się dzieje co chce, ale jakoś przeszkodzi mrocznym 

planom Carstairsa, dotyczącym jego osoby...

Weekend był koszmarny.
W sobotę rano Crow zameldował się u Carstairsa i poprosił, aby mógł zostać w The 

Barrows na weekend (później przyszło mu do głowy, że to czy on sam chciał tego czy nie, 
było dokładnie tym, co mu kazano), na co oczywiście pan domu chętnie się zgodził. A 

potem sprawy szybko zaczęły się komplikować.

Carstairs był obecny podczas każdego posiłku i czy Crow jadł czy też nie, gospodarz 

niezmiennie raczył go winem, a ten, także niezmiennie, powtarzał coś, co stało się 
okropnym i wyniszczającym rytuałem, czyli pędził z jadalni do łazienki, żeby opróżnić 

żołądek z ogłupiającej zawartości. I przez cały ten czas musiał udawać, że dostaje się 
coraz bardziej pod wpływ Carstairsa, choć w rzeczywistości to był najmniejszy problem. 

Bo w niedzielny wieczór miał podrażnione oczy, mimo że sam nie używał żadnych 
środków, gardło go paliło od wina i powtarzających się wymiotów, a głos stał się 

chrypliwy.

Podczas tych potwornych dni nie zajmował się w ogóle „pracą", ale przy każdej 

sposobności studiował książki w nadziei, że może znajdzie w nich coś, co rzuci nieco 
więcej światła na obecne działania okultysty. Nocami leżał w łóżku, rozpaczliwie walcząc 

z narkotykami, które przyćmiewały mu umysł i osłabiały ciało, słuchając dobiegającego z 
piwnicy monotonnego śpiewu i wycia, aż mu się zaczęło wydawać, że sam jest 

pensjonariuszem zakładu dla obłąkanych.

Poniedziałek, wtorek i środa minęły w ten sam sposób - chociaż udało mu się coś 

zjeść i uniknąć nadmiernego kontaktu z winem - aż wreszcie, po środowym obiedzie, 
okultysta pozwolił mu odpocząć, za czym rozpaczliwie tęsknił. Na szczęście tym razem 

tradycyjna butelka wina była od początku w połowie pusta i Crow wykorzystał okazję, 
wciąż dolewając Carstairsowi wina a samemu pijąc bardzo niewiele. Pan domu w ogóle 

tego nie zauważył, bo myślami najwyraźniej był gdzie indziej. Crow poczuł ulgę, że tym 
razem nie musi myśleć o kolejnej wyprawie do łazienki.

Wreszcie, zbierając myśli, Carstairs powiedział - Panie Crow, jutro rano wyjeżdżam, 

prawdopodobnie zanim pan będzie na nogach. Wrócę po południu. Jednakże waham się, 

czy zostawić pana samego, bo mówiąc szczerze, nie wygląda pan najlepiej.

- Tak? - wymamrotał Crow. - Ale czuję się całkiem dobrze.

- Nie widać tego. Może za dużo pan pracuje. - Jego oczy świdrowały Crowa zza stołu, 

a głos był donośny i hipnotyzujący zarazem. - Myślę, że jutro powinien pan odpocząć, 

panie Crow. Proszę odpoczywać i wracać do zdrowia. Niech się pan położy. I nabiera sił.

Na te słowa Crow zamrugał oczami, kiwnął głową i drgnął, jak starzec, który z trudem 

broni się przed snem. Carstairs wybuchnął śmiechem.

- No właśnie! - wykrzyknął, a jego głos przybrał nieco swobodniejszy ton. - Sam pan 

widzi, że mam rację. Omal pan nie zasnął przy stole! Tak, tego pan potrzebuje, młody 
człowieku: oderwania się od pracy. Ale w piątek wróci pan do siebie, prawda?

Crow ciężko kiwnął głową udając brak zainteresowania - ale jego myśli pędziły jak 

oszalałe. To, co się zbliżało, było tuż, tuż. Było jak gorący wiatr wiejący wprost z piekła i 

niemal czuł zapach siarki wydobywający się z gorejących oczu Carstairsa...

O dziwo, Crow spał dobrze i obudził się wcześnie. Leżał w łóżku, dopóki nie usłyszał, 

jak samochód zatrzymuje się przed domem, ale i wtedy jakiś instynkt kazał mu zostać w 

łóżku. W chwilę później Carstairs odchylił kotarę i cicho wszedł do wnęki. W ostatniej 
chwili, słysząc jego kroki i nie mając czasu do stracenia, Crow opadł na poduszkę, 

udając, że śpi.

- W porządku, Tytusie Crow, śpij - łagodnie powiedział Carstairs. - Spij głęboko i bez 

snów, bo niebawem w twojej głowie nie będzie żadnych twoich snów, żadnych twoich 
myśli, tylko moje! Spij, Tytusie Crow, śpij... - W chwilę potem zaszeleściła kotara, co 

oznaczało, że Carstairs odszedł, ale Crow wciąż czekał, dopóki nie usłyszał cichnącego 
chrzęstu żwiru na podjeździe.

Następnie zerwał się i szybko ubrał, po czym wyszedł na zewnątrz, obszedł dom, a 

potem wszedł na górę, żeby się rozejrzeć, czy nikogo nie ma w okolicy. W końcu, ciesząc 

się, że jest naprawdę sam, wrócił do biblioteki, otworzył ukryte drzwi i zszedł do 
pogrążonej w egipskich ciemnościach piwnicy. Wąskie kamienne stopnie zataczały pełny 

krąg i kończyły się na podeście, prowadzącym do łukowatej wnęki w ścianie, skąd po 
przejściu paru kroków, otwierała się właściwa piwnica. Znalazłszy kontakt, zapalił 

przyciemnione światło i wreszcie ujrzał, jak wygląda kryjówka czarownika!

Kiedy ostrożnie chodził po piwnicy i oglądał to, co się w niej znajdowało mógł 

wykorzystać swoją okultystyczną wiedzę, przydały mu się także informacje, jakie 
wydobył z książek, które czytał w bibliotece Carstairsa. Były tu przyrządy pochodzące z 

najczarniejszych dni początków Człowieka i Tytus Crow zadrżał, kiedy pojął znaczenie 
wielu rzeczy, które zobaczył.

Środek podłogi był oczyszczony i znajdowały się tam dwa przecinające się kręgi 

perskich magów, świeżo pociągnięte czerwoną farbą. W jednym z tych kręgów ujrzał 

namalowany na biało węzeł wstępujący, a w drugim widniał czarny węzeł zstępujący. Na 
ścianie z cegły zobaczył wyrysowane zieloną i niebieską kredą pismo kryptograficzne, 

które do razu rozpoznał jako bluźnierczy Kod Nyhargo; jego wielkie poskręcane arabskie 
symbole wydawały się na niego łypać lubieżnie. Trzy pozostałe ściany były pokryte 

wytartymi gobelinami - musiały liczyć wiele stuleci - przedstawiającymi obrzędy 
nekromantów i czarowników, którzy dawno temu zniknęli w mrokach historii. Crow 

zauważył, że czarownicy ci byli odziani w zakazane pogańskie sutanny starej Arabii, 
które nadawały im wygląd niemalże świętych.

W pełnym pajęczyn kącie znalazł nagryzmolone pentagramy i znaki zodiaku, a z 

wystających ze stropu haków zwisały szaty podobne do tych na gobelinach, na których 

wyhaftowano symbole z Lemegetonu, takie jak podwójna pieczęć Króla Salomona. W 
małych słoikach znajdowały się cykuta, korzeń mandragory, konopie indyjskie oraz 

substancja, w której Crow rozpoznał opium - i znowu zadrżał, gdy pomyślał o 
składnikach

Carstairsowego wina...

W końcu, zobaczywszy wystarczająco dużo, wrócił do biblioteki, a stamtąd poszedł 

prosto do pracowni Carstairsa. Przedtem dwukrotnie drzwi do pracowni były otwarte i 
teraz szczęście dopisało mu po raz trzeci. Jednak nie stanowiło to wielkiego zaskoczenia, 

gdyż wiedząc, że Crow będzie spał przez cały ranek, czarownik pominął zwykłe środki 
ostrożności. A w pokoju. .. znowu łut szczęścia! Klucze do biurka tkwiły w dziurce od 

klucza jednej z szuflad.

Drżącymi dłońmi Crow otworzył szuflady, ledwie ważąc się poruszyć ich zawartość, 

ale w lewej dolnej szufladzie w końcu znalazł to, co chciał zobaczyć najbardziej. Nie 
mogło być mowy o pomyłce: równo odcięte, ozdobione drzeworytami stronice 

dziewiętnastowiecznej prozy pióra niejakiego Charlesa Leggetta, tłumacza dzieła 
Ludwiga Prinna. Była to owa brakująca część książki Leggetta: „Rytuały Saracenów", 

Tajemnice Robaka!

Opuściwszy rolety, Crow zapalił stojącą na biurku lampę i zaczął czytać, a kiedy 

czytał, wydawało się, że czas stanął w miejscu. Stopniowo odsłaniała się przed nim 
straszna legenda. Nie wierząc własnym oczom, które otwierały mu się coraz szerzej, 

Crow czytał i czytał, a kiedy przewracał kolejne strony, słowa wydawały mu się skakać do 
pełnych zdziwienia oczu. Minęła godzina, potem druga, a Crow od czasu do czasu 

wychodził z transu, aby zerknąć na zegarek albo oblizać spieczone wargi, zanim znowu 
powrócił do przerwanej lektury. Było tu wszystko, wszystko - i w końcu wszystko zaczęło 

się układać w całość.

Wówczas... jakby została przerwana tama, uwalniając uwięzione, zakazane 

wspomnienia, które zawirowały w umyśle Crowa. Nagle przypomniał sobie wymazane 
hipnozą nocne wizyty Carstairsa i jego świty oraz rozmowy, które miał zapomnieć; 

elementy układanki szybko wskoczyły na swoje miejsce, tworząc obraz przerażającego 
koszmaru spoza czasu. Zrozumiał tajemnicę obrazów z ich zachodzącymi na siebie 

datami i wiedział już, co Carstairs miał na myśli, kiedy mówił o długowieczności liczonej 
na prawie trzysta pięćdziesiąt lat. I na koniec z oślepiającą jasnością zobaczył, jaką rolę 

przeznaczył mu czarownik, wiedziony pragnieniem przetrwania.

Bowiem Crow miał być pojemnikiem, gospodarzem, cielesnym schronieniem dla 

czarnego feniksa, powstałego z czarnoksięskich popiołów! A jeśli chodzi o samego 
Crowa, o tożsamość Tytusa Crowa, miała zostać usunięta - wypędzona do piekła - i 

zastąpiona przez umysł i wolę Carstairsa, potwora zrodzonego z czarnej magii w  
ruinach starożytnego miasta na brzegu Jeziora Galilejskiego w 1602 roku...

Ponadto wiedział, kiedy to ma się stać. Widział to tu, przed sobą, na biurkowym 

kalendarzu Carstairsa: zakreśloną atramentem datę: pierwszego lutego tysiąc 
dziewięćset czterdziestego szóstego roku.

Wigilia święta Matki Boskiej Gromnicznej była ową „ustaloną datą".
Jutro wieczorem!

X

Tego wieczoru, choć właściwie był niewierzący, Tytus Crow modlił się. Udało mu się 

zasnąć - jednak spał niespokojnie i budził się na najmniejsze skrzypnięcie - a rano 

wyglądał tak samo marnie jak w tym ostatnim tygodniu. To dobrze, bo kiedy nadejdzie 
czas rozstrzygnięcia, Carstairs prawie nie będzie go spuszczał z oczu.

Czterokrotnie tego ranka odwiedził go w bibliotece, przyglądając mu się bacznie, jak 

wielka, groteskowa modliszka.

Nawet znając zamiary Carstairsa - a przecież je znał - dotyczące jego osoby, Crow 

musiał udawać, że idzie na rzeź jak baranek, a nie jak młody lew, jak jeszcze niedawno 

temu wyglądał.

Podczas lunchu Crow - głównie dzięki swemu sprytowi - jeszcze raz ograniczył 

spożycie wina do minimum, a o szóstej wieczorem zjadł wieczorny posiłek. I przez cały 
czas widział wyraźnie, że w Carstairsie wzbiera niezdrowe podniecenie, niepokój, który 

ledwie był w stanie opanować.

O siódmej trzydzieści - niedługo po tym jak Crow opróżnił dzbanek kawy i kiedy 

siedział w milczeniu, przy świetle jednej lampy, ucząc się na pamięć monstrualnego 
rytuału, o którym przeczytał w „Rytuałach Saracenów" - Carstairs zapukał do drzwi 

biblioteki i jak zwykle wszedł zanim Crow zdążył powiedzieć „Proszę". Teraz Crow nie 
musiał już udawać, że wygląda marnie, bo powolne przygotowania do nocnego 

przedstawienia wyraźnie odbiły się na jego wyglądzie.

- Panie Crow - powiedział Carstairs wyjątkowo nadskakującym tonem - dziś 

wieczorem mogę potrzebować pańskiej pomocy...

- Pomocy? - Crow spojrzał na niego zaczerwienionymi oczami. - Mojej pomocy?

- Jeśli pan nie ma nic przeciwko temu. Mam w piwnicy pewną pracę do wykonania, 

co może potrwać do północy. Oczywiście nie chcę pana trzymać na nogach, ale gdybym 

pana wezwał - przebiegle zniżył tonację głosu - przyjdzie pan, prawda?

- Oczywiście - ochryple odpowiedział Crow ze wzrokiem utkwionym w płonących 

oczach okultysty.

- Więc przyjdzie pan, kiedy zawołam? - powiedział Carstairs, chcąc się upewnić, że 

został właściwie zrozumiany. - Bez względu na to, jak będzie późno? Obudzi się pan? 
Przyjdzie pan w nocy, kiedy zawołam?

- Tak - wymamrotał Crow.
- Powiedz to, Tytusie Crow. Powiedz, co zrobisz, kiedy cię zawołam.

- Przyjdę do pana - posłusznie odpowiedział Crow. - Przyjdę do pana, kiedy pan mnie 

zawoła.

- Doskonale! - powiedział Carstairs. Jego twarz była trupio blada. - A teraz 

odpoczywaj, Tytusie Crow. Siedź i odpoczywaj. I czekaj na moje wezwanie. Czekaj na 

moje wezwanie... - Cicho odwrócił się i wyszedł z pokoju, zamykając za sobą drzwi.

Crow wstał, odczekał chwilę i zgasił lampę. Wszedłszy do wnęki, zaciągnął kotarę i 

zapalił światło, po czym szybko przebrał się w szlafrok. Wyjął spod materaca rewolwer 
Harry'ego Townley'a, załadował go i wsunął do wielkiej kieszeni szlafroka. Następnie 

lekko rozsunął kotarę, wślizgnął się do biblioteki i zaczął chodzić tam i z powrotem w 
smudze światła, padającego z wnęki.

Wypełniające go napięcie z każdą chwilą rosło i czasami miał ochotę uciec, nawet 

teraz, kiedy był tak blisko tych mrocznych tajemnic, które go jednocześnie przyciągały i 

odpychały. Jednak nie pozwalała mu na to jego natura, bowiem w jego uczuciach było 
teraz więcej gniewu niż przerażenia. Miał być ofiarą Carstairsa, tego potwora! Jakże 

teraz, wiedząc jaki będzie rezultat - modlił się, aby był taki, jak przewidywał - mógłby 
zrezygnować? Nie, ucieczka nie wchodziła w rachubę. Carstairs znalazłby wtedy 

„zastępcę" i ten horror trwałby w dalszym ciągu. A gdyby Crow się wycofał, któż mógłby 
przewidzieć, jaka zemsta mogłaby go dosięgnąć?

O dziewiątej trzydzieści przed dom zajechały samochody, cicho jak karawany i Crow 

patrzył przez szczelinę w rolecie, jak zagadkowe postacie wchodzą do domu. Przez 

krótką chwilę rozlegały się ciche szepty i skrzypienia, których Crow, wytężywszy słuch, 
słuchał w ogromnym napięciu. Potem, kiedy wydawało mu się, że dźwięki przeniosły się 

niżej, zgasił światło we wnęce i siedział w kompletnej ciemności w tym samym krześle, w 
którym zostawił go Carstairs. Otaczająca go zewsząd ciemność legła na jego barkach 

niby ołów.

Minuty biegły, a Crow co chwila sięgał do kieszeni, w której tkwił rewolwer Townley'a 

i co jakiś czas musiał uspokajać nerwowe drżenie kończyn. Gdzieś daleko zegar wybił 
jedenastą i równocześnie, jakby na dany sygnał, Crow usłyszał dobiegające z dołu 

pierwsze tony monotonnego śpiewu. Na czoło natychmiast wystąpił mu zimny pot, który 

otarł chusteczką do nosa. Rozpoczął się Rytuał Robaka!

Crow usiłował nad sobą zapanować... wiedział bowiem, co się zbliża. Przeklinał sam 

siebie, gdy czas biegł, a monotonny śpiew stopniowo przybierał na sile. Wstawał, siadał, 
ocierał pot z czoła, dotykał rewolweru... i aż podskoczył, kiedy zegar wybił w pół do 

dwunastej.

W jednej chwili dom jakby wypełniło lodowate powietrze i temperatura spadła do 

zera! Oddychając zimną atmosferą tego domu, Crow czuł, jak włosy jeżą mu się karku. 
Poczuł ostry zapach - charakterystyczny zapach palącego się opium - i usiadł sztywno, 

gdy śpiew dobiegający z piwnicy po raz kolejny przybrał na sile; teraz był jakby 
gorączkowy, rozbrzmiewając echem jak w jakiejś wielkiej katedrze.

Musiała zbliżać się północ, ale Crow nie odważył się spojrzeć na zegarek.
W następnej chwili jego przerażenie ustąpiło. Znów był sobą. Odetchnął i usiłował się 

odprężyć, wiedząc że jeśli tego nie uczyni, napięcie pozbawi go resztek sił.

Chyba już nadszedł czas!

Poznał to po narastającym śpiewie, który jakby falował i Crow naraz usłyszał w nim 

powtarzające się swoje imię. Wzywano go!

Siedząc sztywno na krześle, Crow zobaczył, jak ukryte drzwi otwierają się i w słabym 

świetle padającym z dołu ukazała się postać Carstairsa, odzianego w przewiązaną w 

pasie sutannę. Wysoki i szczupły i bardziej trupi niż kiedykolwiek, skinął na Crowa.

- Chodź, Tytusie Crow, bo nadeszła godzina. Wstań i chodź ze mną i poznaj wielkie i 

straszne Tajemnice Robaka!

Crow wstał i zszedł za nim po kręconych schodach, poprzez opary opium i znalazł się 

w jaskrawo teraz oświetlonej piwnicy. W jej rogach stały koksowe piecyki, a na nich 
żarzące się czerwono tace, z których unosiły się dymy kadzideł, ziół i opium, zaś wokół 

środka pomieszczenia stało dwunastu akolitów, odzianych w szaty z kapturem, z 
pochylonymi głowami, zwróconymi w stronę namalowanych na podłodze, 

przecinających się kręgów. Trzynastym był sam Carstairs.

Carstairs przeprowadził Crowa przez pierścień stojących nieruchomo postaci i 

wskazał krąg z namalowanym na biało węzłem wstępującym. - Stań tam, Tytusie Crow - 
rozkazał. - I nie lękaj się.

Czyniąc, co mu kazano, Crow cieszył się, że w migocącym świetle i gęstej od dymu 

atmosferze, która sprawiała, że twarze obecnych były zaczerwienione, trudno byłoby 

zauważyć jego drżenie. Jego stopy dotykały teraz węzła wstępującego, a Carstairs zajął 

miejsce w sąsiednim kręgu. Pomiędzy nimi, w „oku", gdzie kręgi się przecinały, w 

wielkiej klepsydrze cienką strużką przesypywał się czarny piasek i dolny zbiornik był już 
prawie wypełniony.

Obserwując klepsydrę i widząc, że prawie cały piasek z górnego zbiornika zniknął, 

Carstairs odrzucił do tyłu kaptur i rozkazał - Patrz na mnie Tytusie Crow i zważ na 

Mądrość Robaka! - Crow utkwił spojrzenie w oczach tamtego, w jego twarzy.

Monotonny śpiew akolitów znów przybrał na sile, ale teraz już nie powtarzali imienia 

Crowa. Teraz przywoływali samego Pożeracza Ludzi, obmierzłego pana tego wstrętnego 
rytuału.

- Wamas, Wormius, Vermi, ROBAKU!
- Wamas, Wormius, Vermi, ROBAKU!

- Wamas, Wormius, Vermi...
I piasek w klepsydrze przesypał się do końca!

- Robaku! - zawołał Carstairs, kiedy tamci zamilkli. - Robaku, rozkazuję ci - wyjdź!
Nie będąc w stanie odwrócić spojrzenia od Carstairsa, Crow ledwie powstrzymał 

okrzyk przerażenia na widok przemiany, jaka się rozpoczęła. Kiedy Carstairsem 
wstrząsały drgawki agonii, a oczy wyszły mu na wierzch, jakby go oblano roztopionym 

metalem, z jego ust wydobył się przerażający, upiorny śmiech.

A z jego otwartych ust - a także uszu, nozdrzy, a nawet włosów na głowie - zaczęły 

wyłazić wijące się czerwie, buchając ze wszystkich otworów ciała, podczas gdy on sam 
skręcał się w iście piekielnej ekstazie!

- Teraz, Tytusie Crow, teraz! - krzyknął bełkotliwym głosem Carstairs, nie przestając 

wypluwać z siebie czerwi. - Podaj mi rękę! - I wyciągnął przed siebie drżącą kończynę 

pokrytą pełzającym horrorem.

- Nie! - powiedział Tytus Crow. - Nie podam! Carstairs zabulgotał i wykrzyknął - Co 

takiego? - Jego sutanna wydęła się. - Podaj mi rękę - rozkazuję ci!

- Rób, co chcesz, czarowniku - zawołał Crow przez zaciśnięte zęby.

- Ale... Ja mam twoją Liczbę! Musisz mnie słuchać!
- Nie moją Liczbę, czarowniku - powiedział Crow, kręcąc głową, a krąg akolitów 

natychmiast zaczął się cofać i okrzyki strachu wypełniły piwnicę.

- Skłamałeś! - wymamrotał Carstairs, jakby się kurcząc. - Ty... oszukałeś mnie! 

Wszystko jedno... to drobiazg. Palcem zakreślił w powietrzu jakiś znak. - Robaku, jest 
twój. Rozkazuję ci - bierz go!

Wskazał na Crowa, a chmara, wijąca się u jego stóp, przewaliła się przez podłogę jak 

powódź - i cofnęła się przed kręgiem Crowa, jak gdyby to był pierścień ognia. - Naprzód! 
- wrzasnął Carstairs, zapadając się w siebie; głowa kołysała mu się jak szalona, a policzki 

pękały pod wpływem wewnętrznego parcia. - Kim on jest? Co wie? Rozkazuję ci!

- Wiem wiele - powiedział Crow. - One mnie nie chcą - nie odważą się mnie dotknąć. 

I powiem ci, dlaczego: urodziłem się nie w 1912, lecz w 1916 roku - drugiego grudnia. 
Pański rytuał opierał się na błędnej dacie, panie Carstairs!

Drugiego grudnia tysiąc dziewięćset szesnastego roku! Z ust akolitów wyrwał się 

stłumiony okrzyk strachu. - Panie! - powiedział szeptem Crow. - Dwadzieścia dwa!

- Nie! - Carstairs upadł na kolana. - Nie!
Osunął się na ziemię, podczołgał do skraju kręgu i skinął na Durrella. - Durrell, do 

mnie! - Jego głos był teraz jak szelest suchych liści.

- Nie ja! - wrzasnął Durrell, zrywając sutannę i biegnąc w stronę schodów. - Nie ja! - 

Po chwili zniknął z oczu, a za nim jedenastu pozostałych.

- Nie! - jeszcze raz wybełkotał Carstairs.

Crow patrzył na niego, wciąż nie mogąc odwrócić wzroku. Zobaczył, jak jego rysy 

rozmywają się, przechodząc przez szereg rozmaitych twarzy, na końcu przybierając 

pierwotne oblicze - ciemnoskórego Araba. Wtedy przewrócił się na bok, twarzą do 
Crowa. Oczy zapadły mu się, w oczodołach zaroiły się czerwie. Ich chmara powróciła i 

dosłownie pochłonęła go. Po chwili pozostały po nim tylko porozrzucane wokół kości i 
chrząstki.

Zataczając się, Crow wyszedł z piwnicy. W głowie mu się kręciło. Uratowała go tylko 

jego Liczba, 22. Kiedy gramolił się w górę po kamiennych schodach, a potem chwiejnym 

krokiem szedł przez pusty dom, wyszeptał na poły zapomniane słowa, które zdawały się 
przybywać znikąd.

„Bowiem od dawna wiadomo, że dusza diabła nie rodzi się z kości, lecz żywi i 

napełnia prawdziwego robaka, który drąży, aż z rozkładu zrodzi się straszliwe życie..."

Później, już doszedłszy do siebie, lecz odmieniony na zawsze, Tytus Crow opuścił The 

Barrows. Była zimowa noc. Teraz juz wiedział, jaki kierunek musi obrać jego życie. 

Wzdłuż żwirowanego podjazdu leżała pokryta szronem chmara martwych czerwieni, 
które zamarzły, pełznąc. Crow prawie ich nie zauważył.

Opony samochodu rozjechały je na miazgę.

Imię i liczba

I

Oczywiście teraz nic już nie pozostało po Blowne House, wielkim parterowym domu 

mego drogiego przyjaciela i mentora, Tytusa Crowa, doszczętnie zniszczonym przez 
huraganowy wiatr podczas owej dziwacznej burzy, która rozpętała się w nocy czwartego 

października tysiąc dziewięćset sześćdziesiątego ósmego roku, ale...

Wiedząc wszystko, co wiem albo wiedziałem o Tytusie Crow, może zbyt pochopnie 

zlekceważyłem tragiczne wydarzenia tamtej nocy. Uznałem je za mściwy atak ciemnych 
mocy; i choć takimi właśnie były, teraz zastanawiam się, czy nie kryło się za tym coś 

więcej.

Sprowokowane przez Crowa i moje powiązania z Fundacją Wilmartha (ową wielką 

czcigodną i niesłychanie tajną organizacją, zajmującą się wykrywaniem i niszczeniem 
zamieszkującego Ziemię prastarego zła, w samych ludziach i poza nimi, i działającą ze 

świadomością, że Człowiek jest drobnym i względnie młodym fenomenem w kosmosie, 
w którym od niepamiętnych czasów istniało dobro i zło) ciemne moce rzeczywiście 

zniszczyły Blowne House. Czyniąc to, skutecznie usunęły Tytusa Crowa ze sceny, a jeśli 
chodzi o mnie... dopiero niedawno na nią powróciłem.

Ale od czasu, gdy w wiele lat później odwiedziłem ruiny dawnego domu Crowa (może 

dlatego, że czas, jaki upłynął, ma dla mnie tak niewielkie znaczenie?), zacząłem się coraz 

więcej zastanawiać nad naturą tego pamiętnego ataku, naturą tych wiatrów - tych 
niszczących wszystko wichrów - które zaatakowały z takim rozmysłem dom i praktycznie 

zrównały go z ziemią. Zastanawiając się nad nimi, zdaję sobie sprawę, że wracam do 
czasów jeszcze bardziej odległych, kiedy Crow po raz pierwszy przedstawił mi w skróci 

fakty dotyczące dziwnego przypadku niejakiego Sturma Magrusera V.

List Crowa - jedna, odręcznie napisana kartka w czystej, zapieczętowanej kopercie 

(doręczonej przez taksówkarza), na której atrament jeszcze dobrze nie wysechł - był 
lapidarny i zagadkowy, co nie było rzeczą niezwykłą i wcale mnie nie zaskoczyło. Kiedy 

Tytus Crow próżnował, wszyscy, którzy chcieli się z nim skontaktować, musieli czekać na 
właściwy moment, ale kiedy się śpieszył...

Henri,

Przyjdź jak najszybciej, nawet o północy. Spodziewam się, że zostaniesz u mnie na noc. Jeżeli jeszcze 

nie jadłeś, nie rób tego - mam tu jedzenie. Mam ci coś do opowiedzenia, a rano musimy odwiedzić 
cmentarz!

Do zobaczenia, 

Tytus

Problem z takimi zaproszeniami był następujący: nigdy nie byłem w stanie im 

odmówić! Bo choć Crow był jednym z czołowych londyńskich okultystów, a moje własne 
zainteresowanie tymi sprawami graniczyło z obsesją - pomimo lakoniczności tego listu, 

albo właśnie dlatego - wezwania Crowa były jak królewski rozkaz!

Tak więc powstrzymałem się od jedzenia, napisałem kilka listów, które nie mogły 

czekać, włożyłem je do kopert i zostawiłem mojej gospodyni, pani Adams, liścik z 
prośbą, aby je wysłała. Miała mnie oczekiwać, ale w razie pilnej potrzeby, można się było 

ze mną skontaktować w Blowne House. Bez wątpienia ta kochana kobieta po 
przeczytaniu adresu będzie gorzko narzekała na wpływ „tego strasznego pana Crowa", 

ponieważ w jej oczach wyłącznie jego winą było moje własne zainteresowanie 
„ciemnymi" sprawami. Jednakże prawda była taka, że swoją obsesję prawdopodobnie 

odziedziczyłem po ojcu, wielkim nowoorleańskim mistyku, nazwiskiem Etienne-Laurent 
de Marigny.

Ponieważ już się zbliżała godzina dwunasta, a nie chciałem się spóźnić na spotkanie, 

zadzwoniłem po taksówkę i ponownie sprawdziłem, czy moje antyczne skarby są dobrze 

zamknięte. Ubrałem płaszcz i w jakieś pół godziny później, mniej więcej za piętnaście 
pierwsza, stałem na progu domu Crowa i waliłem w ciężkie, dębowe drzwi. Usłyszał 

przyjazd taksówki, więc otworzył od razu. Jak zwykle, miał na ustach uśmiech (może 
enigmatyczny?), a głowę przekrzywił na bok, jakby pytająco. I kolejny raz wprowadził 

mnie do tej cudownej jaskini Aladyna, jaką był Blowne House.

Crow był moim przyjacielem od czasu, gdy pod koniec lat trzydziestych ojciec wysłał 

mnie do Ameryki jako dziecko i nikt nie znał go lepiej niż ja. Jednakże jego osobowość 
była tak niezwykła, że ilekroć go spotykałem - choćby przerwa była nie wiem, jak krótka 

- zawsze robił na mnie wrażenie swoją postawą wyglądem zewnętrznym i potęgą swego 
intelektu, który niezmiennie promieniował z jego spoglądających badawczo, czarnych 

oczu. W swym płomiennie czerwonym szlafroku z szerokimi rękawami wyglądał jak jakiś 

czarownik ze stron książki fantasy.

W pracowni wziął mój płaszcz, poprosił, żebym usiadł w głębokim fotelu obok 

kominka, rzucił małe polano na rozżarzone węgle i nalał mi, jak zwykle, brandy, zanim 
sam zajął miejsce obok. Kiedy był tym zajęty, rozglądałem się zafascynowany i z 

nieskrywaną zazdrością po jego wspaniałym pokoju.

Crow sam zaprojektował i urządził ten wielki pokój, w którym umieścił większość 

tego, co uważał za ważne dla siebie i z pewnością mógłbym tu spędzić z dziesięć lat, 
wciąż studiując to, co się tu znajdowało. Choć i tak nie byłbym w stanie zapamiętać czy 

choćby zrozumieć piątej części tego, co przeczytałem lub obejrzałem. Oto suchy opis 
tego, co widziałem z fotela, na którym siedziałem.

Jego „biblioteka", która zajmowała całą ścianę, zawierała takie dzieła jak odrażające 

Cthaat Aquadingen (w oprawie z ludzkiej skóry!), Original Notes on the Necronomicon 

Feery'ego (pełną wersję, w przeciwieństwie do mojej skróconej), przekład Wendy-
Smitha G 'harne Fragments, być może sfałszowany, lecz mimo to bezcenny egzemplarz 

Pnakotic Manuscripts, People ofthe Monolith Justina Geoffrey'a, bajeczne Cultes des 
Goules (które miał mi podarować na moje następne urodziny), Geph Transcriptions, 

Notes on Nitocris Wardle'a, Frontier Garrison Urbicusa, Atlantis Platona, rzadkie, 
ilustrowane, pirackie wydanie Complete Works of Poe w trzech wielkich tomach, 

znacznie starsze dzieła takich autorów jak Josephus, Magnus, Levi i Erdschluss, oraz 
zestaw książek poświęconych legendom oceanów, który obejmował takie dzieła jak 

Hydrophinnae Gantley'a i Fischbuch Konrada von Gernera. A tylko prześlizgnąłem się 
po powierzchni

W ciemnym kącie stał przedmiot, który dla mnie, a także dla Crowa, był źródłem 

fascynacji: wielki, pokryty hieroglifami zegar szafkowy w kształcie trumny, którego 

tykanie było zupełnie nieregularne, a nawet nienormalne, a jego cztery wskazówki 
poruszały się niezależnie do siebie i bez związku z jakimkolwiek układem czasu, który 

znałem. Crow kupił go przed kilku laty na aukcji i wtedy wyraził przekonanie, że ów 
zegar kiedyś należał do mego ojca - o czym nie miałem pojęcia, przynajmniej w owym 

czasie.

Co się tyczy wystroju tego pomieszczenia, w oknach wisiały jedwabne zasłony, na 

podłodze leżały drogocenne dywany z Buchary, na ścianach powieszono oryginały 
Aubrey Beardsley - niektóre o charakterze wybitnie erotycznym - oprawne w antyczne 

ramy z palisandru. Ogólnie biorąc, atmosfera tego pokoju była ciekawą mieszaniną 

bogactwa, ciepła i dystynkcji z jednej strony oraz dziwnych, kosmicznych wrażeń z 

drugiej.

Mam nadzieję, że w ten sposób udało mi się w jakiś sposób oddać naturę Tytusa 

Crowa i jego pracowni - a także jego badań - w owym domu przy Leonard's Heath, 
znanym pod nazwą Blowne House...

- Przypuszczam, że się zastanawiasz - po chwili powiedział Crow - dlaczego 

poprosiłem cię o przybycie. I to o tak dziwnej porze, w zimną noc, kiedy z pewnością jest 

wiele innych rzeczy, które wolałbyś w tej chwili robić. No więc nie będę cię trzymał w 
niepewności - ale przede wszystkim byłbym bardzo wdzięczny, gdybyś wyraził swoje 

zdanie na pewien temat.

Podniósł się, podszedł do biurka i wrócił z grubym albumem wycinków prasowych, 

który otworzył na założonej stronie. Wiele z nich zbrązowiało i wyblakło, ale ten, który 
Crow mi pokazał, był zaledwie sprzed kilku tygodni. Była to fotografia mężczyzny, której 

towarzyszył następujący tekst.

P. Sturm Magruser V, szef Magruser Systems UK, znanego przedsiębiorstwa produkującego broń, 

wkrótce zapewne uzyska z Ministerstwa Obrony zamówienie warte 2 miliony funtów na otoczony obecnie 
tajemnicą system obrony kraju. P. Magruser, który sam opracował i wciąż doskonali nowy system, 
sfotografowany przez naszego reportera, kiedy opuszczał wiejską rezydencję wysokiego funkcjonariusza 
Ministerstwa Obrony, nie chciał tego komentować, ale od pewnego czasu krążą pogłoski, że jego 
przedsiębiorstwo jest bliskie uzyskania przełomu w systemie obronnym, który sprawi, że w rzeczywistości 
bomba atomowa stanie się bronią całkowicie przestarzałą. W najbliższej przyszłości planowane są testy 
nowego systemu, po których Ministerstwo Obrony prawdopodobnie podejmie ostateczną decyzję...

- No i? - powiedział Crow, kiedy przeczytałem to jeszcze raz.

Wzruszyłem ramionami.
- Do czego zmierzasz?

- Nie zrobiło to na tobie żadnego wrażenia?
- Oczywiście słyszałem o nim i o jego przedsiębiorstwie - odparłem - chociaż myślę, 

że dopiero teraz po raz pierwszy zobaczyłem jego zdjęcie, ale poza tym...

- Och! - przerwał mi Crow. - Właśnie! Teraz po raz pierwszy zobaczyłeś jego zdjęcie. 

On sam jest znaczącą postacią a o jego firmie jest ciągle głośno w mediach i tak dalej. Ale 
ja też widzę go po raz pierwszy.

- Tak? - wciąż nie mogłem zrozumieć, o co mu chodzi.

- To, co powiedziałeś przed chwilą jest ważne, Henri. W istocie zaryzykowałbym 

stwierdzenie, że p. Magruser jest jednym z najrzadziej fotografowanych ludzi na świecie.

- I co z tego? Może nie lubi się fotografować.

- Och, tak, tak - i ma po temu powody. Dojdziemy jeszcze do tego. A tymczasem 

zjedzmy coś!

To jest ta strona osobowości Crowa, która mnie zawsze złościła: jego upodobanie do 

przeskakiwania z tematu na temat, bez słowa wyjaśnienia, wskutek czego człowiek ciągle 

poruszał się po omacku. Oczywiście robił to tylko wtedy, gdy wiedział, że ma przed sobą 
zainteresowanych słuchaczy. Ale jeśli o mnie chodzi, nie spodziewałem się, że chce się 

nade mną znęcać. Jedynie dawał mi szansę wykorzystania własnych szarych komórek. 
Skorzystałem z tego skwapliwie, podczas gdy on poszedł do kuchni, żeby przynieść 

smażone kurczaki.

II

Sturm Magruser V... Naprawdę dziwne imię i nazwisko. Nazwisko oczywiście obce. 

Może węgierskie? Jak „Mag" w „Magyar"? Ale miałem co do tego wątpliwości, chociaż 

jego wygląd zdecydowanie wskazywał na wschodnią lub środkowowschodnią Europę. A 
samo imię, Sturm? Gdybym tylko trochę lepiej znał języki, pewnie mógłbym coś z tego 

wywnioskować. A jego powściągliwość i, jak zauważył Crow, fakt, że był jednym z 
najrzadziej fotografowanych ludzi na świecie? Skończyliśmy jeść.

- A co sądzisz o tym V po jego nazwisku? - spytał Crow.
- Hmm? Och, to teraz dosyć powszechne - odparłem - zwłaszcza w Ameryce. 

Oznacza, że jest piątym z rodu, piątym Sturmem Magruserem.

Crow kiwnął głową i zmarszczył brwi.

- Tak myślisz? Ale w tym przypadku to niemożliwe. Niemożliwe, bo po śmierci 

rodziców dokonał prawnej zmiany nazwiska. - Nagle spoważniał, ale zanim zdążyłem 

zapytać, dlaczego, znów się odezwał. - A co byś powiedział o jego narodowości, czy raczej 
pochodzeniu?

Próbowałem zgadywać. - Rumun? Pokręcił głową.
- Pers.

Uśmiechnąłem się.
- Fatalnie chybiłem, co?

- A jego twarz? - naciskał Crow.

Wziąłem album z wycinkami prasowymi i jeszcze raz przyjrzałem się fotografii.

Naprawdę dziwna twarz. Jakaś blada...
- To albinos.

- Ach! - powiedziałem. - Tak, jest blady i jakby przestraszony, przynajmniej na tym 

zdjęciu, pewnie niezadowolony, że go fotografują.

Znów kiwnął głową.
- Rozumujesz prawidłowo... No dobrze, Henri, na razie dosyć! Teraz opowiem ci, co 

wywnioskowałem z tego wycinka - zdjęcia i tekstu, kiedy zobaczyłem to po raz pierwszy. 
Jak wiesz, zbieram rozmaite wycinki, ciekawostki i fragmenty informacji, które mnie 

zainteresują lub wydadzą się niezwykłe. Powiedziano mi, że większość okultystów to 
zapamiętani zbieracze wszelkich możliwych rzeczy. Sam lubisz antyki, stare książki i 

ekscentryczne bibeloty, podobnie jak i ja, ale jak dotąd, nie oddajesz się temu z takim 
poświęceniem. A mimo to, gdybyś przejrzał moje albumy z wycinkami, prawdopodobnie 

byś doszedł do wniosku, że ten wycinek jest najbardziej przyziemny ze wszystkich. 
Przynajmniej z pozoru. Ja uznałem go za najbardziej przerażający i niepokojący.

Przerwał, żeby dolać sobie brandy, a ja pochyliłem się w jego stronę, ciekaw, do czego 

dokładnie zmierza.

- No więc - podjął - jestem, jak wiesz, dziwnym facetem, ale nie jestem ekscentrykiem 

- w każdym razie nie w zwykłym znaczeniu tego słowa. A jeśli jestem - dodał pośpiesznie 

- to tylko mój wybór. To znaczy uważam, że jestem zrównoważony umysłowo.

- Jesteś najnormalniejszym człowiekiem, jakiego kiedykolwiek spotkałem - 

powiedziałem.

- Tego bym nie powiedział - odparł - i wkrótce możesz mieć okazję, aby mnie 

ponownie ocenić, ale na razie jestem zdrów na umyśle. Jak więc można wytłumaczyć 
wstręt, chorobliwą odrazę, prawdziwy horror, jakie mnie ogarnęły, kiedy otworzyłem 

gazetę poranną i natknąłem się na to zdjęcie Magrusera? Nie potrafiłem tego wyjaśnić - 
nie od razu... - Znowu przerwał.

- Przeczucie? - zapytałem. - Ostrzeżenie?
- Właśnie! - odparł. - Ale przed czym, skąd? I im dłużej patrzyłem na to przeklęte 

zdjęcie, tym większą zyskiwałem pewność, że natknąłem się na jakąś potworność! 
Widząc go - tę zaskoczoną i rozgniewaną twarz, którą uchwyciła kamera - i pomimo 

faktu, że nie mogłem go znać, rozpoznałem go.

- Och! - powiedziałem. - Chcesz powiedzieć, że znałeś go przedtem, pod starym 

nazwiskiem?

Crow uśmiechnął się, jakby nieco zmęczony.

- Świat znał go przedtem pod wieloma imionami - odpowiedział. Po czym uśmiech 

znikł z jego twarzy. - A skoro mowa o imionach, co sądzisz o jego imieniu?

- Sturm? Już się nad tym zastanawiałem. Może niemieckie?
- Doskonale! Tak, niemieckie. Jego matka była Niemką ojciec Persem i oboje przyjęli 

amerykańskie obywatelstwo na początku dwudziestego wieku. Opuścili Amerykę i 
powrócili w czasie polowania na czarownice, jakie Amerykanom zafundowała Komisja 

McCarthy'ego. Nawiasem mówiąc, Sturm Magruser urodził się pierwszego kwietnia 1921 
roku. To ważna data, Henri, i to wcale nie dlatego, że to Prima Aprilis.

- Osiągnął tak mocną pozycję - zauważyłem - w dość młodym wieku.
- Istotnie - zgodził się Crow. - Za miesiąc skończyłby czterdzieści trzy lata.

- Skończyłby? - Byłem zaskoczony stanowczością głosu Crowa. - A więc umarł?
- Na szczęście tak - odparł. - Magruser, a wraz z nim i jego projekt! Zmarł 

przedwczoraj, czwartego marca 1964 roku; to także ważna data. To było we wczorajszych 
wiadomościach, ale nie jestem zaskoczony, że przegapiłeś tę informację. Nie poświęcono 

jej wiele miejsca i, o ile wiem, nie pozostawił żadnych krewnych. A jeśli chodzi o jego 
„tajną broń" - tu Crow lekko zadrżał - tajemnica zeszła razem z nim do grobu. Za to także 

możemy być wdzięczni.

Więc cmentarz, o którym wspomniałeś w swoim liściku, to miejsce, gdzie zostanie 

pochowany, tak? - zgadywałem.

- Gdzie zostanie poddany kremacji - poprawił. - Gdzie jego prochy rozwieje wiatr.

- Wiatr! - pstryknąłem palcami. - Teraz rozumiem! Sturm znaczy „sztorm" - to 

niemieckie słowo oznaczające sztorm, burzę.

Crow potwierdził.
- Znowu strzał w dziesiątkę - powiedział. - Ale nie śpieszmy się z wnioskami.

- Z wnioskami? - prychnąłem. - Przyjacielu, jestem zupełnie zdezorientowany!
- Niezupełnie - zaprzeczył. - Masz przed sobą układankę, ale nie masz obrazka. To 

trudne, ale kiedy złożysz ramę, reszta powoli trafi na swoje miejsce. Opowiadałem ci o 
tym, jak trzy tygodnie temu zobaczyłem zdjęcie Magrusera.

- Pamiętam, że właśnie wstałem, byłem jeszcze w szlafroku i wziąłem gazetę, żeby ją 

przeczytać. Zasłony były rozsunięte tak, że mogłem widzieć ogród. Było dość zimno, ale 

znowu nie tak bardzo, jak na tę porę roku. Ranek był suchy i postanowiłem się przejść. 
Po przeczytaniu codziennych wiadomości i zjedzeniu śniadania, ubrałem się i już 

chciałem wyjść, gdy moje spojrzenie padło na ten artykuł i - z gazety patrzyła na mnie 

twarz Magrusera!

- Henri, upuściłem gazetę, jakbym dotknął rozpalonego żelaza! Byłem tak 

wstrząśnięty, że musiałem usiąść, żeby nie upaść. Jestem dość silny, więc możesz sobie 
wyobrazić, jakiego wstrząsu musiał doznać mój organizm, żeby zareagować w taki 

sposób. Kiedy tak siedziałem w fotelu i wracałem do siebie - wydarzyło się jeszcze coś.

- W ogrodzie nagle powiał wiatr. Żywopłot się zakołysał i ostatnie jesienne liście 

sfrunęły na podjazd. Wystraszone ptaki poderwały się do lotu, jakby wyczuły obecność 
kogoś lub czegoś, czego nie widziałem. Nagły podmuch i zawirowanie wiatru, burza 

pyłowa, która poderwała z ziemi liście i piasek, wyrzucając je w górę. Burze pyłowe, 
Henri, w marcu - tu, w Anglii? A w ciągu pół godziny kilka z nich przeszło obok Blowne 

House! W innych okolicznościach byłoby to fascynujące zjawisko.

- Ale nie dla ciebie?

- Nie. - Potrząsnął głową. - Nie wtedy. Powiem ci, co dla mnie oznaczały. Powiedziały 

mi, że tak jak ja rozpoznałem coś, to coś rozpoznało mnie! Rozumiesz?

- Szczerze mówiąc, nie - i teraz ja potrząsnąłem głową.
- Zostawmy to - powiedział po chwili. - Wystarczy powiedzieć, że wystąpiły te dziwne, 

wirujące wiatry i że potraktowałem to jako znak, że moje zmysły wykryły w tym 
człowieku coś niewypowiedzianie groźnego. Byłem tak przestraszony tym odkryciem, że 

od razu zabrałem się do gromadzenia wszelkich możliwych informacji na jego temat tak, 
abym wiedział, na czym polega zagrożenie i jak mam sobie z nim poradzić.

- Mogę ci na chwilę przerwać? - zapytałem.
- Co? A tak, oczywiście.

- Te daty, o których mówiłeś, że są takie ważne, daty urodzenia i śmierci Magrusera. 

Na czym polega ich znaczenie?

- Ach! Dojdziemy do tego, Henri. - Uśmiechnął się. - Może tego nie wiesz, ale trochę 

znam się na numerologii. Teraz ja się uśmiechnąłem.

- Tak, jak ci faceci, którzy robią pomiary Wielkiej Piramidy i odczytują z nich 

tajemnice wszechświata?

- Nie żartuj sobie, de Marigny! - odparł natychmiast, a jego uśmiech w jednej chwili 

zgasł. - Nie miałem nic takiego na myśli. W każdym razie nie śpiesz się tak bardzo z 

poddawaniem w wątpliwość wniosków piramidologów. Kimże jesteś, aby mówić, co 
może, a co nie może istnieć? Dopóki sam tego nie zbadasz, traktuj rzecz z szacunkiem.

- Och! - powiedziałem tylko. - A jeśli chodzi o daty urodzenia i śmierci, weźmy takie 

oto:

1889 i 1945.

Zmarszczyłem brwi i wzruszając ramionami, powiedziałem - Nic mi nie mówią. Czy 

one także są ważne?

- Odnoszą się do Adolfa Hitlera - powiedział. - Jeśli dodasz do siebie pojedyncze 

cyfry, otrzymasz pięć dziewiątek. Dziewięć jest w okultyzmie ważną liczbą bowiem 

oznacza śmierć. Liczba Hitlera, 99999, mówi, że to był prawdziwy Anioł Śmierci i nikt 
nie może temu zaprzeczyć! Nawiasem mówiąc, jeśli pomnożysz pięć przez dziewięć, 

otrzymasz czterdzieści pięć, czyli ostatnie dwie cyfry roku 1945 - roku jego śmierci. To 
tylko jeden przykład tej starożytnej nauki. A więc, proszę cię, Henri, żadnych więcej kpin 

z numerologii...

Powoli zaczynałem dostrzegać jakiś sens w wywodach Crowa.

- Ach! - powiedziałem. - A Sturm Magruser, tak jak Hitler, ma daty, które w sumie 

dają czterdzieści pięć. Mam rację? Przekonajmy się: pierwszego kwietnia 1921 roku - to 

razem osiemnaście - i czwartego marca 1964 roku. To daje razem czterdzieści pięć!

Crow skinął głową i znów się uśmiechnął.

- Jesteś bystry, Henri - jednak przegapiłeś rzecz najważniejszą. Ale nie szkodzi, 

wróćmy do mojej historii... Powiedziałem, że zabrałem się do szukania wszystkiego, co 

się da, na temat tego typa o dziwnym imieniu i nazwisku, który czuje lęk przed aparatem 
fotograficznym. Za którym stoi wielki międzynarodowy koncern - i który jest w stanie 

napędzić mi takiego stracha, jak nikt inny przed nim. Nie pytaj, dlaczego, ale 
wiedziałem, że muszę działać szybko. Nie pozostało zbyt wiele czasu do chwili, gdy... gdy 

nadeszło, co miało nadejść.

- Jednak najpierw skontaktowałem się z jednym z moich przyjaciół w British 

Museum, kustoszem Działu Ksiąg Rzadkich i poprosiłem go, żeby coś dla mnie odszukał 
w Necronomiconie. Kiedyś muszę cię jemu przedstawić. To cudowny facet. Trochę buja 

w obłokach, ale jest do tego stopnia pozbawiony wad, jest tak naiwny i niewinny, że 
jestem pewien, iż najstraszliwsze zło odbiłoby się od niego jak od ściany. Na pewno nie 

poprosiłbym nikogo o dociekliwym czy podatnym na wpływy umyśle, żeby narażał się na 
niebezpieczeństwa czające się w książce Alhazreda.

- I w końcu mogłem się skupić na osobie Magrusera. To było około południa i mój 

umysł pracował gorączkowo przez kilka godzin, więc już zaczynałem odczuwać 

zmęczenie - umysłowe, nie fizyczne. Czułem także szczególne podniecenie, jakieś 

chorobliwe podejrzenie, że jestem obserwowany i że obserwator ukrył się gdzieś w moim 

ogrodzie! Więcej o tym nie myśląc, podniosłem słuchawkę telefonu i zacząłem 
dyskretnie wypytywać o Magrusera, ale ledwie wymieniłem jego nazwisko, ogarnęło 

mnie to samo uczucie, co przedtem, tylko z daleko większą siłą. Miałem wrażenie, jakby 
nagle nad całym domem rozpostarła się chmura niewypowiedzianego zła. Odskoczywszy 

od telefonu, znowu zobaczyłem zarys burzy pyłowej, która unosiła w górę liście i gałązki 
na środku podjazdu.

III

- Teraz mój strach zamienił się w gniew. Doskonale, jeżeli to wojna... muszę 

przygotować dla siebie jakąś broń. A jeśli nie broń, to z pewnością jakieś środki obrony.

- Nie będę wchodzić w szczegóły, Henri, ale chyba wiesz, co mam na myśli. Od dawna 

dysponuję niezbędną wiedzą potrzebną do zbudowania swego rodzaju barier przeciwko 
złym wpływom. Żaden okultysta czy badacz z prawdziwego zdarzenia nie powinien być 

ich pozbawiony. A ostatnio miałem szczęście zdobyć pewien, podobno bardzo skuteczny 
środek tego rodzaju - nazwijmy to zaklęciem - potężniejszy od wszystkich innych.

A doszło do tego tak. W grudniu przybył z Islandii do Londynu Thelred Gustau, który 

zajmował się tam badaniem erupcji wulkanu Surtsey. Podczas owej erupcji Gustau 

wyłowił z morza obiekt bardzo stary - w istocie prawdziwą kapsułę czasu, pochodzącą z 
niewiarygodnie odległej epoki. Kiedy skontaktował się ze mną w połowie grudnia, był 

wciąż niezwykle podniecony tym znaleziskiem. Powiedział, że chciałby wykorzystać moje 
umiejętności, aby rozwikłać tajemnicę „poprzedzającą erę dinozaurów". Tak się wyraził.

- Pracowałem z nim do połowy stycznia, kiedy nagle otrzymał z Ameryki propozycję 

wygłoszenia cyklu wykładów. Była to propozycja nie do odrzucenia - mogła bowiem 

sfinansować jego kilkuletnie badania - więc oczywiście pojechał. W owym czasie ja sam 
byłem tak pochłonięty tą pracą, że niewiele brakowało, a pojechałbym razem z nim. Ale 

na szczęście nie uczyniłem tego.

Przerwał na chwilę, żeby ponownie napełnić szklanki.

- Oczywiście - skorzystałem z okazji, żeby coś wtrącić - wiedziałem, że byłeś wtedy 

czymś bardzo zajęty. Niezwykle trudno było się z tobą skontaktować. Ale nad czym 

dokładnie pracowałeś?

- Ach! - odpowiedział. - To jest coś, co sam Thelred Gustau będzie musiał ujawnić - 

co, jak sądzę, nastąpi już niedługo. Chociaż Bóg wie, czy ktoś go potraktuje poważnie. A 

ja mogę ci o tym powiedzieć tylko tyle... ale muszę mieć twoje słowo, że zachowasz to w 

najgłębszej tajemnicy.

Masz moje słowo - odparłem.

- Doskonale... Podczas erupcji wulkan wyrzucił... pojemnik, Henri, „kapsułę czasu", o 

której wspominałem. A wewnątrz niej - coś fantastycznego!

- Były to zapisy z prehistorycznego świata, Theem'hdra, kontynentu, który istniał u 

zarania czasu, wysłane do nas przez bezmiar wieków przez jednego z największych 

tamtejszych czarowników, nazwiskiem Teh Atht, potomka potężnego Mylakhriona. 
Niestety były napisane przez Teh Athta w nieznanym języku tego pierwotnego lądu, a 

Gustau przypadkowo stracił narzędzie do jego przetłumaczenia. Ale miał klucz i własny 
geniusz i...

- I miał ciebie. - Uśmiechnąłem się. - Jednego z największych paleografów w tym 

kraju.

- Tak - powiedział Crow rzeczowo i bez cienia dumy. - Drugiego po profesorze 

Gordonie Walmsley'u z Goole. Tak czy owak, pomogłem Gustau'owi w miarę swoich 

możliwości, a w trakcie pracy natrafiłem na potężne zaklęcie przeciwko szkodliwym 
czarom i innym nadprzyrodzonym zagrożeniom. Gustau pozwolił mi je skopiować i w 

ten sposób wszedłem w posiadanie fragmentu starożytnej magii z niewyobrażalnie 
odległej przeszłości. Z tego, co zdołałem zrozumieć, Theem'hdra istniała w wieku 

czarowników, a Teh Atht stosował to samo zaklęcie, aby odegnać zło.

- Miałem więc to zaklęcie i teraz postanowiłem je wykorzystać. Przygotowałem 

niezbędne akcesoria i wywołałem w sobie wymagany stan psychiczny. Zabrało mi to czas 
do popołudnia, a z każdą minutą wrażenie zbliżającego się nieszczęścia przybierało na 

sile, aż byłem prawie gotów stamtąd uciec i dać sobie spokój. I gdybym wówczas nie miał 
pewności, że taka ucieczka stanowiłaby karygodne zaniedbanie, przyznaję, że tak bym 

uczynił.

- W tej sytuacji, po tym, gdy siłą woli wprowadziłem się w odpowiedni stan 

psychiczny i wypowiedziałem pewne słowa - skutek był natychmiastowy! Wydawało się, 
jakby pokój nagle zalało światło dzienne. Mrok zniknął w okamgnieniu, mój nastrój 

poprawił się, a na zewnątrz, w ogrodzie, eteryczny obserwator opadł na ziemię w postaci 
małej kupki zeschłych liści. Zaklęcie Teh Athta dowiodło swojej skuteczności...

- I wtedy zwróciłeś swoją uwagę ku Sturmowi Magruserowi, tak? - zachęciłem go po 

chwili.

- Nie tego wieczoru, nie. Byłem wyczerpany, Henri. Ten dzień kosztował mnie dużo 

wysiłku. Nie, tego wieczoru nie byłem w stanie już nic zrobić. Poszedłem spać i spałem 
głęboko i bez snów przez całą noc, dopóki o dziewiątej rano następnego dnia nie 

obudziło mnie brzęczenie telefonu.

- To był twój przyjaciel z Działu Ksiąg Rzadkich, prawda?

- Próbowałem zgadywać.
- Tak, prosił mnie o pomoc w celu zawężenia pola poszukiwań. Jak wiesz, 

Necronomicon to gruba książka - w porównaniu z którą dzieło Feery'ego to zwykła 
broszura - i w wielu jej częściach jest sporo powtórzeń. Kłopot polegał na tym, że nawet 

nie byłem pewien, czy jest w niej to, czego szukałem. Jedynie wydawało mi się, że kiedyś 
tam to widziałem. Jeżeli nie... - i machnął swą wielką dłonią w kierunku swej 

okultystycznej biblioteki - wówczas odpowiedź musi tkwić gdzieś tutaj, ale jej 
poszukiwanie byłoby równie frustrujące, o ile w ogóle możliwe. Przynajmniej w czasie, 

jaki miałem do dyspozycji.

- Wciąż wspominasz o naglącej sytuacji - skrzywiłem się.

- Co właściwie masz na myśli, mówiąc, „w czasie, jaki miałem do dyspozycji"?
- No cóż - odparł - oczywiście mam na myśli czas, w ciągu którego Magruser musiał 

zostać wyeliminowany!

- Wyeliminowany? - Ledwie wierzyłem własnym uszom. Crow westchnął i powiedział 

to otwarcie. - Czas, w którym musiałem go zabić! - powiedział.

Próbowałem zachować spokój, próbowałem nie wydać się niepoważny, kiedy 

powiedziałem - Więc postanowiłeś się go pozbyć. Czy to było konieczne?

- Zdecydowanie. Kiedy moje śledztwo zaczęło przynosić wyniki, jego zabicie stawało 

się coraz bardziej naglące! Bowiem w ciągu następnych paru dni odkryłem kilka bardzo 
interesujących i zarazem przerażających faktów na temat naszego p. Magrusera, między 

innymi dotyczących jego szybko rosnącego rozgłosu i zakresu władzy, jaką posiadał w 
kraju i poza jego granicami. Jego przedsiębiorstwo obejmowało siedem różnych krajów i 

dziesięć fabryk produkujących broń. Większość to była broń konwencjonalna - na razie. 
Ach, tak! Te liczby, Henri, także są ważne.

- Jeśli chodzi o jego bieżący projekt - tę tajną broń czy „system obronny" - tutaj 

właśnie odkryłem prawdziwe źródło i naturę tego zła i wtedy utwierdziłem się w swoim 

postanowieniu, że Magruser musi umrzeć!

Była już trzecia rano i kominek prawie wygasł. Kiedy Crow zrobił przerwę w 

opowiadaniu i poszedł do kuchni, żeby przygotować lekką przekąskę, dorzuciłem parę 

polan do ognia i zadrżałem, nie tylko z powodu chłodu, jaki przyniosła noc. Historia 

Crowa i sposób, w jaki ją opowiadał sprawiały, że byłem porwany jej osobliwością i 
powoli wszystko zaczynało mi się w głowie układać. Przemierzałem pokój tam i z 

powrotem, zastanawiając się nad tym, co usłyszałem, a zwłaszcza nad tak jasno 
wyrażonym zamiarem zamordowania (?) Sturma Magrusera. Bo przecież nie żył.

Przechodząc obok biurka Crowa, zauważyłem starą rodzinną biblię w dwóch grubych 

tomach. Nowy Testament leżał otwarty, ale nie sprawdziłem, na jakim rozdziale. Całe 

biurko było zasłane rozmaitymi książkami poświęconymi kryptologii, numerologii, a 
nawet astrologii, którą o ile wiem, Crow nigdy się specjalnie nie interesował. Leżał tam 

także egzemplarz książki Notes on Deciphering Codes, Cryptograms and Ancient  
Inscriptions Walmsley'a i notes pełen tajemniczych zapisków i diagramów. Mój 

przyjaciel rzeczywiście dużo pracował.

Pogryzając krakersy, Crow podjął przerwaną opowieść, powracając do potężnej 

„tajemnej" broni Magrusera.

- Henri - zaczął - na Orkadach jest maleńka wysepka, która aż do połowy 1961 roku 

była pełna zieleni i ptaków morskich. Jest zbyt mała i odosobniona, aby ktoś się na niej 
osiedlił i o wiele za zimna w zimie; dlatego nikt na niej nigdy nie mieszkał, a i 

odwiedzana była nader rzadko. Magruser kupił ją pracował tam i w lutym 1962 roku...

-Tak?

- Czasza pyłowa!
- Czasza pyłowa? - powtórzyłem. - Co to takiego? Crow wzruszył ramionami.

- Nie mam pojęcia, jak ta broń działa, a jedynie co wytwarza. I że wymaga ogromnej 

energii do odpalenia. Z tego, co udało mi się odkryć, wynika, że do tego celu 

wykorzystywał na Orkadach siły natury, ogromną energię wyładowań elektrycznych. O 
tak, i jeszcze jedno: ta broń to wcale nie miał być system obronny!

- I oczywiście wiesz także - powiedziałem - do czego zamierzał wykorzystać tę broń, 

tak?

- Tak - potwierdził. - Miał zamiar zniszczyć cały świat, cofnąć go do wczesnego 

średniowiecza. Krótko mówiąc, zadać cios, po którym ludzka rasa nigdy się nie 

podźwignie.

- Ale...

- Nie, pozwól mi mówić dalej. Magruser zamierzał obrócić świat w pustynię, 

uruchomić reakcję łańcuchową, której nie można by zatrzymać. Mogłoby być nawet 

gorzej, niż podejrzewałem. Mógł dążyć do całkowitego zniszczenia życia na planecie!

- Miałeś na to jakiś dowód?

- Niejeden. Dowodem jest to, że nie żyje.
- Więc go zabiłeś, tak? - Tak.

Po chwili zapytałam - Więc jakie miałeś dowody?
- W istocie trzy rodzaje dowodów - odpowiedział, odchylając się w fotelu. - Po 

pierwsze: dowód z moich własnych pięciu zmysłów i być może szóstego, dzięki któremu 
od razu go rozpoznałem. Po drugie: fakt, że przeprowadzał swoje eksperymenty w kilku 

innych miejscach, zawsze z tym samym wynikiem. I po trzecie...

- Tak?

- Tę informację otrzymałem kanałami rządowymi. Jako bardzo młody człowiek, 

pracowałem dla Ministerstwa Obrony, Henri. Wiedziałeś o tym? Wtedy to się nazywało 

Departament Wojny. Podczas wojny łamałem dla nich kody i powiadomiłem ich o 
okultystycznych zainteresowaniach Hitlera.

- Nie - powiedziałem. - W ogóle o tym nie wiedziałem.
- Oczywiście - odparł. - Nikt nie zna mojej liczby, Henri - i uśmiechnął się. - 

Wiedziałeś, że podobno istnieje egzemplarz Necronomiconu ukryty w zasypanym 
bunkrze w Berlinie? I że w ostatniej godzinie życia do Hitlera podszedł Żyd ~ możesz to 

sobie wyobrazić? - Żyd, który szepnął mu coś do ucha, zanim Hitler odebrał sobie życie? 
Myślę, że wiem, co szepnął ten człowiek, Henri. Myślę, że powiedział: „Adolfie Hitler, 

znam cię!"

- Tytusie - powiedziałem - w twojej opowieści jest tyle wątków, że trudno mi je 

powiązać. Dałeś mi tyle wskazówek, a mimo to...

- Wszystko trafi na swoje miejsce, Henri - uspokoił mnie.

- Pozwól mi mówić dalej...
- Kiedy odkryłem, że „zamówienie" Magrusera warte dwa miliony funtów wcale nie 

było zamówieniem, tylko wykorzystaniem sprzętu wartego dwa miliony funtów - i jak 
tylko się dowiedziałem, co to za sprzęt - odgadłem, do czego zmierza. Sprawę 

rozstrzygnął telefon z British Museum i w końcu miałem wszystkie informacje, których 
potrzebowałem. Ale to było już po tym, jak stanąłem przed tym człowiekiem twarzą w 

twarz.

- Rządowy „sprzęt", na którym Magruserowi udało się położyć łapę, to były warte 

dwa miliony funtów bomby atomowe!

IV

- Co takiego? - Byłem kompletnie zaskoczony. - Chyba żartujesz!
- Nie - odpowiedział - nie żartuję. Miały dostarczyć energii, potrzebnej do odpalenia 

jego broni ostatecznej, do zapoczątkowania reakcji łańcuchowej. To był elokwentny 
facet, ten Magruser i możesz być pewien, że teraz pewne koła rządowe będą się musiały 

gęsto tłumaczyć. Podałem do wiadomości - oczywiście anonimowo - co dokładnie 
zamierzał uczynić i że świat ledwo uniknął totalnej katastrofy. Siedem krajów, Henri, i 

siedem bomb atomowych. Siedem jednoczesnych detonacji, aby dostarczyć energii 
zapłonu jego znacznie bardziej przerażającej broni, ogniwa reakcji łańcuchowej, która 

rozprzestrzeniłaby się na cały świat!

- Ale... jak... kiedy to miało nastąpić? - wyjąkałem.

- Dzisiaj - odparł - o dziesiątej rano, nieco ponad pięć godzin od chwili obecnej. 

Bomby były już zainstalowane w jego zakładach, czekając na wyznaczony czas. 

Oczywiście teraz bomb już tam nie ma, a zakłady zostały zniszczone. I teraz także Wielka 
Brytania będzie musiała się tłumaczyć przed głowami siedmiu mocarstw, a parę 

mniejszych głów poleci, możesz być tego pewien. Ale wszystko odbędzie się bardzo 
spokojnie i świat nigdy się o tym nie dowie.

- Ale jaki był jego cel? - zapytałem. - Był szaleńcem? Potrząsnął głową.
- Szaleńcem? Nie. Choć narodził się z ciała człowieka, sam nie był człowiekiem, nie 

do końca. Albo może był czymś więcej niż zwykły człowiek. Siłą...?

- Tydzień temu uczestniczyłem w przyjęciu w domu mojego przyjaciela z 

Ministerstwa Obrony. Magruser miał tam być i dlatego ja musiałem tam być - i mogę ci 
wyznać, że wymagało to trochę starań. Bardzo dyskretnych, rzecz jasna, bo nikomu nie 

mogłem powiedzieć o swoich podejrzeniach. A poza tym kto by mi uwierzył?

- Na przyjęciu w końcu przyparłem Magrusera do muru - to był tak dziwny okaz, 

jakiego z pewnością nigdy nie widziałeś - i stojąc naprzeciw niego twarzą w twarz, 
upewniłem się co jego tożsamości. Teraz wiedziałem ponad wszelką wątpliwość, że 

istotnie stanowi największe zagrożenie, przed jakim kiedykolwiek stał świat! To 
wszystko brzmi dosyć melodramatycznie, Henri, ale nic na to nie poradzę.

- A jednak patrząc na niego... każdy inny człowiek poczułby litość. Jak mówiłem, był 

albinosem, włosy i skórę miał białe jak śnieg. Był wysoki i patykowaty, miał dużą głowę, 

choć nie nadmiernie. Budowa jego czaszki zdawała się wskazywać na imbecyla albo 
geniusza. Oczy miał duże, wąsko rozstawione, różowe, a źrenice szkarłatne. Znałem 

kobiety - co prawda, dosyć perwersyjne - które uważały, że jest atrakcyjny, a niektórzy