*****
Błąd ekologizmu- w tym kontekście „ekologiczny” odnosi się do grup, zbiorów lub
systemów: czegoś większego niż jednostki. Błąd ekologiczny rozumowania jest to założenie,
ż

e to, czego dowiadujemy się o jednostce zbiorowej („ekologicznej”) mówi nam coś także o

pojedynczych elementach, z których się ona składa. Czyli jest to błędne wyprowadzanie
wniosków o jednostkach bezpośrednio z wyników otrzymanych dla grup, społeczeństw czy
narodów.

Błąd indywidualizmu- zwany również błędem redukcjonizmu, ponieważ „redukujemy” to
co w rzeczywistości jest złożone, do prostego wyjaśnienia. Czyli jest to błędne
wyprowadzenie wniosków o grupach, społeczeństwach czy narodach z danych dotyczących
zachowań jednostek.

*****
Zmienna:

Niezależna- jest tą zmienną, którą w badaniu manipulujemy (naszym działaniem,
zamierzeniem, zmieniamy jej wartości, kierunek, siłę). Te zmienne, za pomocą
których wyjaśniamy.

Zależna- jest tą zmienną którą mierzymy, dokonujemy jej pomiaru, którą nie
manipulujemy w badaniu,, której wartość jest „zależna” od wartości zmiennej
niezależnej. Zmienną którą chcemy wyjaśnić.

Kontrolna- zmienna za pomocą której sprawdzamy możliwość, że związek pomiędzy
zmiennymi jest pozorny (związek pozorny to taki, który można wyjaśnić za pomocą
zmiennych innych niż uwzględnionych w hipotezie badawczej np. ilość wozów
strażackich- wielkość strat- wielkość pożaru)

Ciągła- nie ma a priori określonej najmniejszej jednostki (np. długość). Zmienna,
której wartości zmieniają się płynnie, jak wiek czy dochód.

Dyskretna (skokowa)- mają swoją minimalną jednostkę (np. pieniądz, liczba dzieci w
rodzinie). Zmienna np. płeć, której wartości są wyraźnie od siebie oddzielone
(nieciągłe), w przeciwieństwie do wartości zmiennych ciągłych, płynnie
przechodzących jedna w drugą. Tak więc w przypadku ciągłej zmiennej wiek jej
wartości zmieniają się np. od 21 poprzez 22 do 23 itp., nie można natomiast wskazać
takiego przejścia miedzy wartościami zmiennej płeć- „mężczyzna” i „kobieta”.

*****
Co to są hipotezy?
To proponowane przez nas odpowiedzi, jakie można udzielić na pytanie badawcze. Jest ona
wyrażana w postaci jasno określonego związku miedzy zmienną zależną i niezależną.

Cechy charakterystyczne hipotez badawczych:

•

Muszą być jasno sformułowane. Badacz musi zdefiniować pojęciowo i operacyjnie
wszystkie zmienne.

•

Są konkretne. Badacz określa, jakie są oczekiwane związki pomiędzy zmiennymi w
kierunku (dodatni lub ujemny) i warunki, w jakich dany związek będzie zachodził.

•

Hipotezy są sprawdzalne za pomocą dostępnych metod. Ocena hipotezy zależy, od
tego czy istnieją odpowiednie metody powodujące jej przetestowanie.

W procesie badawczym wymaga się, aby naukowcy przekształcali pytania ogólne na zbiór
hipotez.

Z czego mogą wynikać dylematy etyczne w badaniach?

1)

Już sam problem badawczy może być kontrowersyjny

2)

Otoczenie, w jakim odbywa się badanie

3)

Procedury wymagane w planie badawczym

4)

Metody zbierania danych

5)

Osoby będące uczestnikami badań

6)

Rodzaj zbieranych danych

Np. problemy etyczne dotyczące posłuszeństwa wobec autorytetów w eksperymencie
Milgrama.

*****
Etyka w badaniach społecznych:

•

Anonimowość- osoby przeprowadzające badanie i zapoznające się z wynikami nie
mają możliwości identyfikacji badanych,

•

Poufność- badacz może zidentyfikować autora, ale obiecuje nie ujawniać wyników.