Temat: Zastosowanie wybranych metod terapeutycznych w przypadku

wystąpienia dolegliwości bólowych kręgosłupa u kobiet w ciąży.

–Mgr. Marcin Łazar

Wielu lekarzy nadal uważa że ciąża jest przeciwwskazaniem do jakiejkolwiek aktywności fizycznej.

Współczesna medycyna ma niewiele do zaproponowania kobietom w ciąży z bólami kręgosłupa poza:



unieruchomieniem w pozycji leżącej



oczekiwaniem na poród

Ciężarne zgłaszają dolegliwości we wszystkich odcinkach kręgosłupa. Najczęściej wskazywany jest
odcinek lędźwiowo-krzyżowy: przeciążenie, zaburzenia statyki, zmiany hormonalne. Lokalizacja bólu:
83% odc. lędźwiowo-krzyżowy, 15% - piersiowy, 2% - szyjny.

60-80% kobiet skarży się na dolegliwości kręgosłupa w trakcie ciąży. Nie wolno lekceważyd bólów
kręgosłupa w ciąży i przypisywad ich do fizjologii tego stanu. Nowoczesna fizjoterapia dysponuje
bezpiecznymi i skutecznymi metodami terapeutycznymi do walki z dolegliwościami dolnego odcinka
kręgosłupa kobiet ciężarnych.

Biomechanika odcinka lędźwiowego
kręgosłupa:



Największe obciążenie przypada na
trzy ostatnie kręgi lędźwiowe



Największe naciski na kręgi
lędźwiowe i krążki międzykręgowe
wywiera pozycja stojąca i siedząca z
jednoczesnym pochyleniem tułowia
do przodu.

Przyczyny występowania dolegliwości bólowych kręgosłupa w czasie ciąży.

Zmiany hormonalne

Progesteron

Estrogeny

Relaksyna

Rozluźnienie mięśniowe

Brak stabilizacji więzadłowej stawów

Rozluźnienie więzadeł

Przeciążenie mięśni

Zwiększenie gibkości ciała

Szybsze męczenie się mięśni

Uwodnienie tkanki łącznej

Przeciążenie kręgosłupa

zwłaszcza w obrębie kręgosłupa

Zaburzenia statyki kręgoslupa

i miednicy mniejszej

Zmiany w układzie kostno-stawowym, mięśniowym i nerwowym u ciężarnych.

Zmiana środka ciężkości w ciąży:

-Przesunięcie środka ciężkości do przodu i ku górze:



„Kompensacja” (?) jako odchylenie tułowia do tyłu



Zwiększenie lordozy lędźwiowej i kifozy piersiowej

- Przesunięcie padania środka ciężkości



Przy prawidłowej postawie środek ciężkości pada na czworobok podparcia



Przyjmowanie nieprawidłowej postawy wraz ze wzrostem wagi sprzyja przesunięciu rzutu
środka ciężkości na śródstopie lub poza stopy.

Zmiana postawy ciała:



Rozciągnięcie mięśnia prostego brzucha



Postępujący przyrost wagi ciała



Pogłębienie się lordozy lędźwiowej



Przodopochylenie miednicy



Poziome ustawienie kości krzyżowej



Przykurcz zgięciowy w stawach biodrowych



Zwiększenie napięcia mięśni krótkich dolnego odcinka kręgosłupa

Następstwa wcześniejszych dolegliwości:



Wady postawy



Wcześniejsze patologie w obrębie kręgosłupa zwłaszcza odcinka L-S



Zmiany pourazowe zwłaszcza odcinka L-S



Stany chorobowe miednicy mniejszej lub pooperacyjne



Pochodzenia emocjonalnego w wyniku stresu

Zespoły bólowe dolnego odcinka kręgosłupa najczęściej spotykane u kobiet w ciąży:



Bóle okolicy stawów krzyżowo-biodrowych



Bóle krzyża



Rwa kulszowa



Bóle krzyża + rwa kulszowa



Rwa udowa

Stawy krzyżowo-biodrowe:



W okresie ciąży dochodzi do znacznego rozluźnienia i zwiększenia ruchomości w obrębie
stawów krzyżowo-biodrowych



Te zmiany bardzo często są przyczyną występowania dolegliwości w obrębie tych stawów

Bóle krzyża i rwa kulszowa u kobiet w ciąży na skutek:



Zmian hormonalnych



Zmian w układzie kostno – stawowo - więzadłowym



Zmian statyki kręgosłupa



Zmian środka ciężkości



Pogłębienia lordozy lędźwiowej

Wskazania do aktywności fizycznej w trakcie ciąży:



Dolegliwości bólowe kręgosłupa



Pogłębiona lordoza



Nieprawidłowa postawa ciała



Osłabienie mięśni posturalnych



Wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych



Zmniejszona siła i elastycznośd mięśni brzucha



Zmniejszony zakres ruchu w stawach



Zaburzona równowaga



Zastoje żylne i obrzęki



Niewydolnośd układu oddechowego i krążeniowego

Przeciwwskazania do wykonywania dwiczeo w ciąży:



Zagrażające poronienie



Ciężkie postacie gestozy



Zagrażający przedwczesny poród



Przedwczesne odklejenie łożyska



Nadmierne skracanie szyjki?



Szew na szyjce macicy?



Krwawienie z dróg rodnych



Ciąża przenoszona



Ciąża mnoga ?



Temperatura ciała 38*



Cukrzyca



Odmiedniczkowe zapalenie nerek



Infekcje



Zaburzenia tętna płodu niewiadomego pochodzenia

WARUNKIEM PRZYSTĄPIENIA KOBIETY W CIĄŻY DO DWICZEO JEST ZGODA LEKARZA

PROWADZĄCEGO

Zastosowanie wybranych metod terapeutycznych.

Półpodwieszenie niskie:



Spłycenie lordozy lędźwiowej



Stopniowe rozciąganie się mięśni
przykręgosłupowych



Zwiększenie się otworów międzykręgowych



Zmniejszenie dolegliwości bólowych

Gimnastyka dla kobiet w ciąży.

Pierwszy trymestr:



Nadmierny wysiłek fizyczny nie jest wskazany ze względu na możliwośd poronienia



W dni, w których przypadałby miesiączka nie należy dwiczyd



Prowadzi się dwiczenia: oddechowe, korygujące postawę, relaksacyjne

Drugi i trzeci trymestr ciąży:



Dwiczenia oddechowe specjalne



Dwiczenia naczyniowe



Dwiczenia specjalne dla bólów dolnego odcinka kręgosłupa ciężarnych



Wzmocnienie mięśni rozciągniętych



Rozluźnienie mięśni nadmiernie napiętych



Korekty nieprawidłowej postawy



Relaks

Najbardziej popularne formy dwiczeo prowadzonych w fitness klubach:



Joga



Pilates



Aktywne 9 miesięcy



Body Ball – dwiczenia z użyciem piłki szwajcarskiej

Dwiczenia w wodzie:



Czynnik termiczny 30-32*C -> rozluźnienie tkankowe



Wypór wody ->odciążenie kręgosłupa i stawów; zwiększenie zakresu ruchu w stawach



Ciśnienie hydrostatyczne ->Poprawa mikrokrążenia tkankowego; swoisty masaż przez
opływającą ciało wodę



Opór wody ->wzmocnienie osłabionych mięśni

Zalety zajęd prowadzonych na basenie rehabilitacyjnym



Temperatura wody 30-32*C.



Bezpieczeostwo zajęd – jednorodna grupa kobiet w ciąży



Wykorzystanie specjalnych akcesoriów wspomagających, utrudniających ruch, lub
odciążających określony odcinek ciała



Prowadzenie zajęd przy muzyce



Prowadzenie zajęd przez fizjoterapeutę

Masaż odcinka L-S kobiet w ciąży.

Bezpieczny masaż odcinka L-S :



Wykonany przez wykwalifikowanego terapeutę



Z użyciem delikatnych technik masażu klasycznego



Bez doznao bólowych



Bezpieczna, wygodna pozycja

Masaż podwodny.

Połączenie:



Kąpieli wodnej o temperaturze wody 34-37*C



Podwodnego natrysku o ciśnieniu około 2,5 atm



Masażu

U kobiet ciężarnych ze wzmożonym napięciem mięśni okolicy L-S:



Strumieo wody o niewielkim ciśnieniu



Nasadka o szerokim przekroju



Może byd z domieszką powietrza

KINESIOTAPING



Metoda terapeutyczna opracowana przez dr. Kenzo Kase



Metoda wykorzystuje zdolnośd organizmu do samo leczenia



Podstawową funkcją kinesiotapingu jest – redukcja bólu



Punktem wyjścia jest skóra i mieśnie



Terapia jest zgodna z zasadami kinezjologii

Właściwości materiału:



Ciężar i grubośd zbliżone do grubości skóry



Rozciągliwośd podobna do skóry (130-140%)



Bawełna wysokiej jakości z warstwą 100% akrylu



Przepuszczający wodę i powietrze



Może byd noszony stale od kilku dni do kilku tygodni

Działanie kinesiotapingu.

1.Wpływ na funkcje mięśni



Zmniejszenie napięcia



Zwiększenie napięcia



Normalizacja napięcia

2.Poprawa mikrokrążenia

3. Aktywacja systemu limfatycznego

4. Aktywacja endogennego systemu znieczulania

5. Wspieranie funkcji stawów

6. Bóle odcinka lędźwiowo-krzyżowego ( technika mięśniowa)

7. Stabilizacja więzadeł ( technika więzadłowa)

8. Dolegliwości stawów krzyżowo-biodrowych



Technika dwóch skrzyżowanych wachlarzy poprawia przepływ limfy w tym rejonie



Stabilizuje więzadła i stawy krzyżowo-biodrowe

9. Wspomaganie pracy rozciągniętych mięśni prostych brzucha ( technika wspomagania)

Zastosowanie kinesiotapingu u kobiet w ciąży z bólami dolnego odcinka kręgosłupa

Zastosowanie taśmy kinesio tex w czasie ciąży jest bezpieczną terapię dla dziecka i matki!!!

Terapia manualna



Wykorzystywanie elementów terapii manualnej np. wg MAINTLANDA



Wybrane elementy mobilizacji stosowane w stopniu I, II lub III.



Bezpieczna metoda terapii dla kobiet w ciąży z bólami dolnego odcinka kręgosłupa

Profilaktyka bólów kręgosłupa w okresie ciąży:



Prawidłowa postawa stojąca



Prawidłowe siedzenie ( odpowiednia wysokośd krzesła – krzesło musi posiadad oparcie
podpierające okolicę lędźwiową, można stosowad również klęczniki)



Prawidłowe leżenie



Prawidłowe wstawanie



Prawidłowe przychylanie się



Prawidłowe podnoszenie ciężarów



Prawidłowe noszenie ciężarów

WNIOSKI



Nie należy lekceważyd bólów kręgosłupa w ciąży o przypisywad ich fizjologii tego
stanu



Fizjoterapia jest w stanie skutecznie walczyd z bólami kręgosłupa u kobiet ciężarnych



Przed rozpoczęciem dwiczeo konieczna jest konsultacja lekarska



Szeroko pojęta prewencja bólów kręgosłupa kobiet ciężarnych powinna zacząd się od
pierwszego trymestru.